07 چالش اوتقال فىايری در قزاردادهای باالدستی وفت با تأکید بز قزاردادهای بیغ متقابل ایزان

Transcription

1 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى 94/ نفحبت چالش اوتقال فىايری در قزاردادهای باالدستی وفت با تأکید بز قزاردادهای بیغ متقابل ایزان محمد نوروزی دانشجوی دوره دکتری رشته مدیریت قراردادهای بینالمللی نفت و گاز دانشگاه امام صادق علیه السالم و عضو مرکس رشد دانشگاه امام صادق )علیهالسالم( قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل یکی اظ هؿو لتطیي قطاضزاز بی ف تی ای ط اى ثه یه ػ ثؿهس اظ ا قهس ة ا ؾهسهی ا ؾه و فه ه افقهبى هربلفبى هتؿسزی زاضز. یکی اظ اقکبالت ضایح ثیؽ هتقبثل بغط ث ضؿف ا تقبل ف ب ضی اظ ططیق ایي قطاضزاز بؾو. ازؾبی هربلفبى ایي اؾو ف زض ایي ؼ قطاضزاز ب ث ؾلو ؾبذتبض ذ ز قطاضزاز زا ف ف ی ث ن ضت ه بؾت فبهل ث فكه ض هیعثبى ه تقل ویق ز. زض هقبثل ه افقبى هؿتقس س ف اقکبلی ثه ذه ز قهطاضزاز اضز یؿهو ههیته اى زض ههتي قهطاضزاز ث س بیی بغط ث ا تقبل ف ب ضی زا ف ف ی زض ػط گطفو ؾسم ا تقبل ف ب ضی ه كه زیگهطی زاضز. زض ایهي هقبله ضهوي تجییي چبلف ه ضز ػط ث افب ی ضؿف ا تقبل ف ب ضی زض ن ؿو فو هیعاى اثطثركی قطاضزاز بی فتی زض ایهي ظهی ه هیپطزاظین. تبیح پػ ف كبى هیز س ف ؾس ثط فقساى ا گیع فبفی زض قطفو بی ز س ف ب ضی هكهکست هطثه ث ضؿف زض غطفیو خصة ثطای افتؿبة ف ب ضی زض زاذل فك ض یع اظ ؾ اهل هؤثط ثط هكکست ا تقبل ت ؾهؿ ف هب ضی زض ایطاى اؾو. ضوي ای ک ثب ت خ ث حض ض ثبظیگطاى هتؿسز زض ثبظاض ف ب ضی زض ن ؿو فو حبفویو ض یکطز ؾ تی ث ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی اظ ططیق ؾطهبی گصاضی ذبضخی قطاضزاز ثب قطفو بی ثیيالوللی فتی ظهی ه بؾجی ثطای ت ؾؿ ف ب ضی زض فك ض یؿو. کلمات کلیدی: ا تقبل ف ب ضی ثیؽ هتقبثل ایطاى قطفو ثیيالوللی قطاضزاز فتی غطفیو خصة ف ب ضی تبضید پصیط: 1394/4/18 تبضید زضیبفو: 1393/5/22

2 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى مقدمه ا ویو ن ؿو فو گبظ زض ه بؾجبت خ ب ی ه طق ای ثط فؿی پ قیس یؿو. هططح قسى هؿبئلی چ ى خ گ بی فتی تئ ضی بی اقتهبزی هجت ی ثهط هؿهبئل فهو فهطیي ه هبثؽ ثیوهبضی ل هسی هؿبئلی اظ ایي زؾو زلیلی ثط ایي هسؾبؾو. تبضیرچ ایهي نه ؿو یهع كهبى ههیز هس فه تحه الت فطا اى حبفویتی هبلکیتی ثط فو هربظى زؾتب ضز ب ه هبفؽ نى ثؿهیبض گؿهتطز ؾهطیؽ پیچیهس ث ز اؾو. هططح قسى هسل بی گ بگ ى قطاضزاز بی فتی زض ط ل ظهبى چ ساى ط ال ی كهبى اظ تس ز لو ب قطفو ب ثطای فؿت ثیكتطیي ه بفؽ اظ ایي ه جهؽ ذهسازازی زاضز فه وه اض هحهل چبلف ه بقك ث ز اؾو. ن ؿو فو اظ انلیتطیي هعیو بی اقتهبز ایطاى ث قوبض هیض ز ث ط ضیف ثرف ؾوس ای اظ ث زخ فل فك ض اظ ثرف فو ت هیي هیق ز. ثب ت خ ث هیهعاى شذهبیط خبیگهب خفطافیهبیی ذهبل خو ضی اؾسهی زض ذب ضهیب ) قط تسقهی ؾه قهبض نؾهیب اض پهب افطیقهب نه ؿو فهو زاضای خبیگب یػ ای زض اقتهبز ایطاى اؾو چكنا ساظ 20 ؾبل ث ؾ اى ه ت ض هحطف اقتهبز هلی زاضز. قهف اؾبؾهی زض تحقهق ا هساك فهسى اقتههبز هلهی زض افهق هططح قسى قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل ث ؾ اى گ ای خسیهس اظ قطاضزاز هبی فتهی یهع زض ضاؾهتبی حسافثط فطزى ه بفؽ فو ثطای فك ض ث ز اؾو ف طی ؾهبل هبی اذیهط هه ضز ا تقبز هب اقهکبالت هتؿسزی قطاض گطفت ف الجت ه افقبى هربلفب ی زاضز. یکی اظ اقکبالت هطهطح زض ایهي ظهی ه»ا تقهبل ف ب ضی«اؾو. ث ؾجبضت زیگط ثطذی هربلفبى هؿتقس هس فه ؾهبذتبض قطاضزاز هبی ثیهؽ هتقبثهل ضهبهي ا تقبل ف ب ضی ه بؾت اظ قطفو بی ثیيالوللی ث یط هبی زاذلهی یؿهو لهصا یکهی اظ ثهعض تهطیي ا ساك ایي قطاضزاز ب هحقق ویق ز ثبؾث هیق ز ف و اض اتکب ث قطفو بی ثیيالوللی پبثطخب ثوب س. ط چ س ه افقبى ثیؽ هتقبثل زض نسز پبؾرگ یی ث ایي اقکبل ثطنهس ا س ایي چبلف وچ بى ث ق ت ذ ز ثبقی اؾو. زض ایي قتبض ضوي ثطضؾی اؾتسالل هبی طهطفیي ثه خوهؽث هسی نى پطزاذته هسحػبتی خ و ت ؾؿ ف ب ضی زض ن ؿو فو فك ض ثیبى هیگطزز.

3 187 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... ثرفث سی هقبل حبضط ث ن ضت ظیط اؾو: زض ثرف ز م قطاضزاز بی فتی ثه اخوهبل هؿطفهی هیق س زض ثرف ؾ م ه ض ؼ ا تقبل ف ب ضی زض ن ؿو فو تجییي هیق ز پهؽ اظ نى زض ثرهف چ بضم ثبظیگطاى ثبظاض ف ب ضی زض ن ؿو فو هؿطفی هیق س. زض ثرف پ دن ث ا تقهبل ف هب ضی زض قطاضزاز بی فتی اقبض ذ ا ین فطز لع م غطفیو خهصة ف هب ضی زض نه ؿو فهو فكه ض ه ضه ؼ ثرف قكن اؾو. زض ثرف فتن خوؽث سی بیی ن ضت گطفت اؾو. 2. قزاردادهای وفتی هؿبهست فتی زض قبلت قطاضزاز بی فتی هحقق هیق س لصا نق بیی اخوبلی ثب ا اؼ قطاضزاز بی فتی هفیس ذ ا س ث ز ضوي ای ک نق بیی ثب ؾیط تح لی ایي قطاضزاز هب ذه ز كهبىز هس حؿبؾهیو هبی نبحجبى ه بثؽ قطفو بی فتی زض اهط حسافثطؾبظی ه بفؿكبى اؾو دسته ايل: قزاردادهای امتیاسی قسیویتطیي ؼ قطاضزاز ب اهتیبظیا س. زض ایي ؼ اظ قطاضزاز ب اگصاضی هرعى یب هیسا ی هكهرم اظ ؾ ی ز لو هیعثبى ث قطفو ثیگب ثطای ؾطهبی گصاضی زض ؾولیبت افتكبك ت ؾؿ ث ط ثهطزاضی ثبظاضیبثی فطن ضی فو گبظ اظ ؾ ی نى پطزاذو ثط ث یهبى حهقاالضو یهب ث هط هبلکب ه افهع ى ثهط زضنسی اظ زضنهس ذبلم ث ؾ اى هبلیبت ث ز لهو هیعثهبى اؾهو )فطقهبزگ ط ثهب ت خه ثه اؾتطاضبت ز لو بی هیعثبى ث بؾسالتی ؾسم ضؾبیو ت لیس نهیب تی اظ ؾه ی قهطفو هب نهبحجبى ف ب ضی زض ایي زؾت اظ قطاضزاز ب فنفن قکل ن ب تفییط فهطز ؾوهس ؾهبذتبض ب ػهبم هبی ه یي اهتیبظی اضز فضبی قطاضزاز بی ثیيالوللی فو گبظ گطزیس. قطاضزاز بی ه یي اهتیهبظی اظ زیهسگب ثرهفث هسی ؾه ز هیهبى طهطفیي ا ؿطهبكپهصیطی ه بؾهجی زاض هس زض نه ضت افهعایف ث هبی فهو ؾبظ فبض بیی زض ضاؾتبی افعایف ه بفؽ هیعثبى پیفثی ی قس اؾو. 1. Concessionary Systems

4 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى فك ض هیعثبى اف ى هیت ا س اظ ططیق قطفو هلی فو زض قطاضزاز بی اهتیبظ هكبضفو ف س. ایي ض ف فبضثؿو فطا ا ی زض ذب ضهیب زاقت اؾو ن چ بى پیف ضفت اؾو فه فكه ض ؾطثؿهتبى زض 1981 فل ؾولیبت زضیبفو پطزاذو دسته ديم: وظامهای قزاردادی نضاهک ضا زض اذتیبض گطفو )حؿيثیکی گصقو ظهبى نق بیی فك ض بی نبحت شذبیط ثب ه بفؽ ف هب ضی هبی فهو ثبؾهث تفییهط ض یکهطز قطاضزاز بی فتی ث ؾ ی ػبم بی قطاضزازی قس. ایي ػبم ب ث ن ضت فلی ث ز زؾهت قطاضزاز هبی هكبضفتی ذسهبتی طجق ث سی هیق س ف زض ازاه ث ت ضیح اخوبلی ن ب هیپطزاظین قزاردادهای مشارکتی ایي ؼ قطاضزاز ب ث ز زؾت تقؿین هیق س: م افقتوبم بی مطبرکت در ت لید ایي ؼ پیوبى به ب اظ ز 1960 ضایح گطزیس ه ضز اؾتقجبل ثطذی اظ فك ض بی فتی قهطاض گطفهو. زض ایي قطاضزاز ب فو گبظ ت لیسی هیبى ز لهو قهطفو ؾهطهبی گهصاض تقؿهین ههیقه ز حقه هبلکب هتؿلق ث ز لو اؾو لیکي ث اؾط هكبضفو ز لو هیعثبى اظ ططیق قهطفو هلهی فهو زض ظهی هسیطیو ؾولیبت ثب قطفو ؾطهبی گصاض زض پی س اؾو. ایي ؼ قطاضزاز ب قطفو ذبضخی ضا هتؿ س ث پطزاذو هبلیبت زض ثطذی هه اضز ث هط هبلکب ه نه ظ یط ی ا ؿب ی هكبضفو ز لو هیعثبى هی وبیس )حؿيثیکی Contractual systems 2. Production Sharing Contracts

5 189 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو قزارداد بی مطبرکت در سزمبی گذاری زض ایي قطاضزاز ب فك ض هیعثبى قطفو ؾبهل زض ؾ ز ذططپصیطی ت افق به بی فتهی ؾه ینا هس. هیعاى هكبضفو زض ؾقس ه افقو به بی اهتیبظ هتفب ت اؾهو ت لیسی ف ثط اؾبؼ قطاضزاز ن ضت هیگیطز ؾ ین اؾو. زض تیده ز لهو ثه هثبثه قهطی زض ؾ ن عی ز لو ث قی ای هؿتقین یب اذتهبل ثركی اظ ؾ ن ت لیس ذ ا س ث ز ف ثه قهطفو فتی پطزاذو هیق ز. زض ایي قطاضزاز ب ز لو هیعثبى افع ى ثط هبلیبت زضنسی اظ ؾ ز اقؿی ضا یع ث ذ ز اذتهبل هیز س )حؿيثیکی قزاردادهای خدماتی ایي قطاضزاز ب خع قسیویتطیي قکل بی ض اثط قطاضزازی اؾو ف ن ثیي افطاز ن ثیي هدو ؾ ب اؾتفبز هیق ز. ایي ؼ قطاضزاز ب زض ؾ زؾت خبی هیگیط س: قزارداد بی صزفب خدمبتی زض ؾو م ایي زؾت اظ قطاضزاز ب زض فؿبلیو بی افتكبفی فبضثطز ساض س ت ب زض تهس هبی ت لیهسی ه ضز ث ط ثطزاضی قطاض هیگیط س. پبزا ایي قطاضزاز ب قسی اؾو ث بی هقط ؼ هكرهی زاضز. ثهب ایي و گب ث ه ػ ض افع ى و زى ا گیع ؾطهبی گصاض ثیگب زض اضائ ذسهبت ث تهط اهتیهبظاتی هب هس ذطیس قؿوتی اظ ت لیس اؾطب هیق ز. ؼ ؾبز نى ث ن ضت حهقالعحوه هقطهؽ ثهطای اضائه ذهسهبت هكرم اؾو ثبثو زضیبفو فو ثی ی كس اؾو )فطقبزگ ط بی ف ی ث فك ض هیعثبى یچ ؾ وی اظ فو ذبم ت لیسی پیف 1. Joint Venture 2. Service Contract 3. Pure Service Contracts

6 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى قزارداد بی ریسکی خدمت ایي ؼ قطاضزاز ب ؾو هب زض فكف هیبزیي فو گبظ فبضثطز زاض س. ان ال هب یو ایي ه ؼ قطاضزاز هب ثه گ ای اؾو ف هؿبئلی چ ى هبلیبت ث ط هبلکب فوتط ه ضز ت خ ططفیي قطاض هیگیطز. زض ن ضتی ف فكفی ن ضت پصیطز قطاضزاز ث ذ زی ذ ز ه تفی اؾو. لیکي زض ن ضت فكف فو یب گهبظ قهطفو هلعم اؾو ف نى ضا ث هطحل ت لیس ثطؾب س. زض ایيگ قطاضزاز ب ث ط تقسیط فل ت لیس زض اذتیبض فك ض هیعثبى قطاض ذ ا س گطفو قطفو ؾبهل طجق قطایط قطاضزاز یب اظ هجلفهی هقطه ؼ ثه ؾ ه اى ثبظپطزاذهو ؾطهبی ث وطا طخ ث ط ذططپصیطی ثطذ ضزاض ذ ا س قس یب ثطاؾبؼ زضنهس حبنهل اظ هیهعاى فهو ت لیس قس پؽ اظ فؿط هبلیبت ؾ ن ذ ا س ثطز)فطقبزگ ط قزارداد بی بیع متقببل زض قطاضزاز هبی ثیهؽ هتقبثهل قهطفو ؾهطهبی گهصاض ثیگب ه توهبهی خه ؾهطهبی گهصاض هب هس ههت تد یعات ضا ا ساظی ا تقبل تک ل غی ضا ثطؾ هس ههیگیهطز پهؽ اظ ضا ا هساظی پهط غ نى ضا ثه فك ض هیعثبى اگصاض هیف س. ثبظگكو ؾطهبی یع ؾ ز ؾطهبی قطفو اظ ططیق زضیبفو هحه الت ت لیسی ا دبم هیق ز. زلیل طجق ث سی قطاضزاز ثیؽ هتقبثل زض ضز قطاضزاز بی ذطیس ذسهو ایهي اؾهو ف ا دبم ثبظپطزاذو انلی ؾ ز ؾطهبی گصاضی اظ هحل فو ذبم فطن ضز بی نى نه ضت ههی گیطز. پطزاذو ب ث ن ضت قسی غیط قسی اهکبىپصیط اؾو. ایي ه ؼ قهطاضزاز زض فكه ض بیی فه ق ا یي ن ب طگ هبلکیو ثرف ذه نی یب ذبضخی ضا ثط ن ؿو فو ه تفی هیزا س ثیكتط هه ضز ث ط ثطزاضی قطاض هیگیطز )حؿيثیکی قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل اظ ثس ت لس تبف ى چ بض هطتج ه ضز ثبظثی ی قطاض گطفت ا هس. زض اثتهسا ایهي قطاضزاز ب ثب ض قطاضزاز بی افتكبك یب ت ؾؿ هیبزیي فو گبظ ه ضز ت فیس قطاض گطفو ف پهؽ اظ نى ثب اثطاظ بضضبیتی ؾطهبی گصاضاى ت فیس ثط ایطاز بی ایهي ه ؼ قطاضزاز هب هه ضز ثهبظ گطی قهطاض 1. Risk Service Contracts 2. Buy Back Contracts

7 191 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... گطفو ایي ؼ قطاضزاز ب ث قطاضزاز بی ت أم ثب افتكبك ت ؾؿ تفییط فطز. زض ؾه هیي ثهبظ گطی اؾترطاج ن ث ایي قطاضزاز ب اضبف قس ث قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل ت ؾؿ ت أم افتكبك اؾترطاج تفییط بم یبفو. زض بیو زض نذطیي تدسیس ػط قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل ث ن ضت افتكهبك ت ؾهؿ ت لیس وطا ثب نه ظ یط ی ا ؿب ی ا تقبل تک ل غی بی یي ث ط ه سی حسافثطی اظ ت اى ف ی ذسهبتی قطفو بی زاذلی ه ضز ته یت قطاض گطفو ) ض ظی 1391 الف: 754. ذسن ای اظ ه نتطیي یػگی بی قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل ؾجبضتا س اظ )نبثط : 1389: 1. قطفو پیوب کبض غیف ت هیي و ؾطهبی ه ضز یبظ ؾولیبت افتكبك ت ؾؿ ؾهبظی ثبظؾهبظی هیبزیي ضا ثطؾ س زاضز. 2. فلی هربضج عی بیی ف پیوب کبضاى هتحول هیق س ث وطا انل ؾطهبی ؾ ز ت افققس اظ هحل زضنهس حبنل اظ فط فو یب گبظ تؿییي قس زض پط غ ثبظپطزاذو ذ ا س قس. 3. پؽ اظ پبیبى ز ض پطزاذو انل ث ط ؾهطهبی پهبزا پیوب کهبض قهطفو هبی پیوب کهبض زاضای یچگ حقی زض هیبزیي فو گبظ فك ض هیعثبى ر ا س ث ز. 4. پؽ اظ پبیبى ز ض ؾولیبت اخطایی پط غ )ضا ا ساظی قط ؼ ت لیس فك ض هیعثبى ف تطل ؾولیهبت ضا ثط ؾ س ذ ا س گطفو هؿئ ل ت هیي عی ؾولیبت خبضی ذ ا س ث ز. 5. پیوب کبض زض ایي ؾطهبی گصاضی فبقس ؾ ن هبلکیو ذ ا س ث ز ظیطا ؾ ز ؾطهبی ث وطا انهل نى ث ی پطزاذو هیق ز. ث ؾس زض ه ضز ؾولیبت اخطایی پبزا )حقالعحو هه ضز ت افهق ثه ی پطزاذو ذ ا س قس. زض هدو ؼ پیوب کبض غیف ت هیي هبلی ططح هؿئ لیو اخطا ه سؾهی هؿهئ لیو ؾهفبض هب ؾبذو هت زضذ اؾو ته یت اظ فكه ض هیعثهبى )ثه ؾهیل فویته هكهتطد ههسیطیو ا تقهبل ف ب ضی نه ظ ضا ا ساظی تح یل هیساى ث فكه ض هیعثهبى ضا زاضاؾهو فلیه هطاحهل یهبز قهس تحو ػبضت ف ی هبلی فك ض هیعثبى ن ضت هیگیطز. ا ؿطهبكپهصیطی ایهي قطاضزاز هب ثبؾهث اقجهبل فك ض بی هیعثبى زاضای شذبیط فو گبظ ث نى ب قس اؾو.

8 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى اوتقال فىايری در صىعت وفت زاضز ث ؾلو ت ثیط ا کبض بپصیط ف ب ضی ثط هیعاى ت لیس فو ت ؾؿ ف ب ضی خبیگب ی ثؿیبض ه هن زض نه ؿو فهو لصا و اض یکی اظ زغسغ بی فك ض ب ه اؾن اظ ت لیسف هسگبى یهب هههطكف هسگبى انهلی فهو ه ت ؾؿ ف ب ضی ث ز اؾو. ایطاى یع اظ ایي قبؾس هؿتث ب یؿو. زضذكبى )1392 ثب ثطضؾی ؾ اثق تبضیری زض ح ظ ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی زض ن ؿو فو زض ایطاى كبى زاز اؾو ف ثب خ ز ا ویو توطفع خهسی هؿئ الى قب ىگصاضاى ن ؿو فو ثط ایي اهط ت فیق چ سا ی حبنل كس اؾو. پیچیسگی بی فطا اى ح ظ ف ب ضی اظ ی ؾ اذتسك ػط ب ض یکطز هبی هؿهئ الى اههط اظ ؾ ی زیگط ثط ؾسم ت فیق زض ایي هؿئل افع ز اؾو ث گ ای ف حتی فبضق بؾبى فهو یهع اتفهب ػطی زضثبض ضط ضت فطای س ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی زض ایي ن ؿو ساض س. حتی ثطذی هق ل ا تقهبل ت ؾؿ ف ب ضی ضا ث لحبظ ه ض ؾی ذبضج اظ ح ظ ن ؿو فهو ههیزا هس هؿتقس هس فه ضا کهبض حسافثطؾبظی اضظ اقتهبزی شذبیط ذطیس ث تطیي ه بؾتتطیي ف ب ضی هبی ه خه ز زض ثبظاض هبی ثیيالوللی اؾو. زض هقبثل افطازی ث ضط ضت ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی زض زاذل فك ض ثب ض زاض س لی زض ه ضز فطای س ا دبم ایي فبض اذتسك ػط خ ز زاضز ف طیف ایي اذهتسك ػهط اظ ا ؿقهبز قهطاضزاز فتی ثب قطفو فتی ثیيالوللی تب ت ؾیؽ ت ؾؿ پػ كکس هبی ؾلوهی )زضذكبى تکلیف. 34 :1394 ه ف هی گؿهتطز قهس اؾهو زض ازاه ثحث ضوي هط ضی ثط هف م ا تقبل ف ب ضی ثب توطفع ثط هؿبئل نى زض نه ؿو فهو ثه ف ب ضی بی ه ضز یبظ زض ت ؾؿ ت لیهس اظ هیهبزیي فهو گهبظ اقهبض ههیف هین. پهؽ اظ نى ثطذهی ؾبظ فبض ب ض بی ا تقبل ف ب ضی زض ایي ن ؿو ضا هؿطفی هیف ین. هقهس ثطای ت لیس فبال ذهسهبت هجسأ ث ی 13. اوتقال فىايری ا تقبل ف ب ضی فطای سی اؾو ف زض نى ف ب ضی اظ ی وچ یي زؾتیبثی ث اثعاض الظم خ و ت ؾؿ اثهعاض ض هبی ف هب ضی هطثه هؿهتقل اظ نهبحت

9 193 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... انلی ف ب ضی ا تقبل هییبثس. احبط فبهل ثط ایي ف ب ضی خصة بهیس ههیقه ز. ت ؾهؿ ف هب ضی ا ج ه فقیو ی وکبضی ا تقبل ف ب ضی ضا هیضؾب س ف هدو ؾ ت ا و سی هلی ؾبظهب ی ه بضت هبی هسیطیتی هترهههبى پهؽ اظ خهصة زا هف زا هف خسیهسی ضا ت ؾهؿ زاز ثه ؾجهبضتی ف هب ضی خسیسی ذلق هی وبی س )ت فیقی زاضیبى : گب زض هت ى هطتجط اظ ا تقبل ف ب ضی ثب ؾ اى ا تقبل زا ف ف ی یع یبز هیق ز ف ثطاؾبؼ ن چه زض هتي قطاضزاز ب نهس اؾو ث ن ضت ظیط تؿطیف هیق ز:»ا تقبل ف هب ضی ثه هؿ هی ا تقهبل هه ػن ؾ ی ؿ ت وبت ی زا ف ف ب ض ی ث ه ه ػ ه ض هسایو و ه ز ى ؾ ول ی هبت ت ؾ ه ؿ ت ل ی هس زض ه ی هسا ى فهبضثطز فطای س بی هطث ث ن ب اضائ ذسهبت قبهل قطاضزاز بی هطث ث ث ج ز هسیطیو ا تقبل نى ا تقبل لیؿب ؽ طمافعاض ب فطای س بی ه خ ز زض ؾولیبت ث ط ثطزاضی اؾو. ت افهق ههیقه ز فه ف هب ضی ت ؾؿ ظیطؾبذو ب یبظه س افطازی اؾو ف ث ط ض ه ػن هسا م زض هطاحل هرتلف ؾولیبتی حض ض زاقت ثبق س ایي افهطاز ثهب خطیهبى ا تقهبل فطای هس ثه فهبضگیطی اثهساؾبت ف هب ضی هب ذهسهبت ضا جطز بی ههسیطیت ی ف یفه ی نق ه ب ق هس زض ه طا ح هل ث ؿ هس قبثل ی هو ؾ ول ی هبت ی ا خ طای ه ی پ ی هسا ف هس«) ض ظی 1391 ة: 770. سك انلی ایي قط اظ قطاضزاز اضتقبی ت ا و سی یط ی ا ؿب ی خسیس ث ض ظضؾب ی اطسؾهبت یهط ی ا ؿب ی هترهم زض ح ظ ت لیس ت ؾؿ اؾو. سك ز م ث ط ض ؾوس ثط ه ض ؼ ا تقهبل ف هب ضی خسیهس اظ پیوب کبضاى ذبضخی ث ایطاى ت فیس زاضز وکبضی هیبى پیوب کهبضاى هطافهع نه ؿتی ایهطاى اظ زیگهط ا هساك ا تقبل ف ب ضی اؾو. ایي ثرف اظ ا ساك ث قب ى حسافثطی اؾتفبز اظ ذهسهبت تد یهعات ف هی ه سؾهی قطفو بی ایطا ی زض قطاضزاز هب ثهبظ ههیگهطزز. هسك زیگهط اضتجهب وکهبضی هیهبى هطافهع هطبلؿهبتی تحقیقبتی پیوب کبض ثب هطافع زا كگب ی هطبلؿبتی فك ض بؾو ) ض ظی 1391 ة.

10 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى ساسيکارها ريیکزدها ي ريشهای اوتقال ي ت سعه فىايری گفت هیق ز ف ف ب ضی اظ ططیق ؾهبظ فبض ب ض هبی هرتلهف قبثلیهو ا تقهبل زاضز. الجته طچه ف ب ضی پیچیس تط ثبقس زض ظهبى ا تقبل پؽ اظ نى اضتجب هیبى ز س گیط س ف ب ضی لع م ثیكتطی زاضز. ث ویي خ و ض هسل اتربشی ثطای ا تقبل ف ب ضی ت ؾؿ نى هتفهب ت ذ ا هس ثه ز. زض طجق ث سی ا لی ض ب ض یکطز بی ا تقبل ف ب ضی هیت اى ث خس ل )1 اقبض فطز.

11 195 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... طبق ريش بی مستقیم اوتقبل فىبيری ريش بی غیزمستقیم اوتقبل فىبيری جديل 1. ريیکزد بي ريش بی اوتقبلي ت سع فىبيری عى ان ريش/ ريیکزد ػشهای گزاسی هؼتقین خاسجی ػشهای گزاسی هتشک ه افقت اه لیؼا غ کلیذ دس دػت اسدات کاال ای ػشهای ای هاؿیيآالت تیغ هتقاتل ه ذػی هؼک ع قشاسداد کوک ای ف ی قشاسداد ای خذهات ه ذػی پیوا کاس فشػی 1 ا. ای. ام )ػاصهاى داخلی اقذام ت ت لیذ هحل لی تحت الضاهات خاف هتشی خاسجی هیک ذ ػاصهاى خاسجی هحل ل سا ت ام خ د اسد تاصاس فش ؽ هیک ذ( )هظل م فاسػیتاف وکاساى 225( 1388: ک ؼشػی م )چ ذ ؿشکت ه اتغ ف ا سی سا ت اؿتشاک هیگزاس ذ تا ت ا ذاف هتشک تشػ ذ( ػض یت دس هجاهغ تیيالوللی آه صؽ ف ی کاسک اى دس ك ایغ ک س ای پیشفت تأػیغ ؿشکت ای تاتؼ دس ک س ای ك ؼتی ایجاد هشاکض تحقیقاتی دس ک س ای ك ؼتی ایجاد هحافل ا جوي ای ػلوی ف ی تیيالوللی تأػیغ هشاکض آه صؿی تحقیقاتی ػغح تاال دس داخل ک س ت ػشپشػتی دا و ذاى هؤػؼات آه صؿی تحقیقاتی پیشفت ج اى تثادل آکادهیک اص عشیق دا گا ا وکاسی سا ثشدی )فشای ذ تخیق ؿکاف دس ف ا سی ای ت هی جؼت ج تشای یافتي ف ا سی ای هکول هاسکت دادى كاحثاى آى ف ا سی تشای ا تقال ف ا سی ت ک س( اػتخذام هتخللاى دا و ذاى خاسجی ایجاد پایگا ای اعالػاتی 1. Original equipment manufacture (OEM)

12 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى طبق ريیکزد ب ريش بي مفب یم و یه در اوتقبل فىبيری ه ذص: تبیح تحقیق عى ان ريش/ ريیکزد تشگضاسی ک فشا غ ا وایگا ای کتاب ا تاسات هقاالت وایگا ای تیيالوللی تجاسی ك ؼتی خشیذاسی پت ت )ت ؿشعی ک ظشفیت ت ش گیشی تجاسیػاصی آى ج د داؿت تاؿذ.( اخز یا خشیذ ؿشکت )فشد یا ػاصهاى ؿشکت كاحة ف ا سی یا هتخللاى سا ج ت دػتیاتی ت ف ا سی خشیذاسی هیک ذ( ادغام ؿشکت ا 1 آ سی تاص: اص آ جا ک آ سی تؼت ه فقیت سا دس گش اػوال ک تشل ؿذیذ تش فشای ذ تحقیق ت ػؼ آ سی هیدا ذ تش پای ایي دیذگا ؿشکت ا تایذ خ دؿاى ایذ ای جذیذ سا تیافشی ذ ػپغ خ دؿاى آى ا سا ت ػؼ داد ت تاصاس ػشض ک ذ. آ سی تاص پاسادایوی اػت ک دس آى ؿشکت ا تایذ اص ایذ ای تیش ی ػال تش ایذ ای دس ی اص هؼیش ای دس ی تیش ی ت تاصاس دس ساػتای پیثشد ف ا سی ای خ د اػتفاد ک ذ. آ سی تاص تذیي هؼ اػت ک ایذ ای تا اسصؽ هیت ا ذ اص دس ى یا تیش ى ؿشکت ػشچو گشفت تجاسی ػاصی آى ا یض دس داخل یا تیش ى ؿشکت اص آى ا جام گیشد. 2 جوغػپاسی : ػی تش ىػپاسی اػت لی ت ؿشکت یا ػاصهاى خاكی تؼلق ویگیشد تلک ایي کاس ت گش فشا ا ی اص افشاد اؿ اخت اػن اص تاتجشت تیتجشت هؼو ال دس فضای ب ك ست هیگیشد. 3 ظام هلی آ سی : ایي س یکشد ک دستشگیش ذ س یکشد ای ظام 4 ه غق ای/تخی آ سی هذل هاسپیچ ػ گا دیذگا ظام ای ف ا سا اػت هؼتقذ اػت ت ه ظ س اتذاع اكالح ا تاس ت ػؼ ف ا سی یاصه ذ ؿکلگیشی ظاهی ه ؼجن تا اجضا س اتظ خاف اص ایي عشیق ؼتین )قاضی سی قاضی سی 1391( 1. Closed Innovation 2. Crowdsourcing 3. National innovation system 4.The Triple Helix

13 197 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... عی بی ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز ب اظ ض هبی هرتلفهی قبثلیهو ته هیي اؾتجهبض زاضز. زض قطاضزاز هبی 2 1 هیبزیي فو گبظ ایطاى عی ب ث ز قکل عی بی ؾطهبی ای عی بی غیطؾطهبی ای وبیبى هیق ز. ثطای هثبل نه ظ یکی اظ ض بی ا تقبل ف ب ضی اؾو. عی نه ظ ضا هؿو ال خعء عی بی ؾطهبی ای ث قوبض هین ض س. زلیل ؾوس ایي هؿئل نى اؾو ف یط ی ا ؿب ی فبضفطهب زض هطاحل هرتلف ؾولیبت ت ؾؿ ت لیس اظ هیساى زض ف بض پیوب کبضاى ؾس ثط نه ظ یط بی هترهم پیوب کبضی ضا یبضی هی وبی هس. لهصا زض قطاضزاز قیس هیق ز ف توبهی عی بیی ف پیوب کبض ثطای نهه ظ هترهههبى فبضفطههب ترههیم زاز اؾو ث قطفو هصف ض ؾ زت زاز ذ ا س قس اهب ؾ زی ثط نى تؿلق ویگیطز ظیطا ایي یهط ی فبضفطههب زض حیي اخطای ؾولیبت ث ؾ اى یط ی فوکی زض ف بض پیوب کبض فؿبلیو و ز اؾو. ثقی ؾهط ح ا تقهبل ف هب ضی خعئی اظ عی بی غیطؾطهبی ای ذ ا س ث ز. ث ؾ اى هثبل اگط قطفو پیوب کبض یه هیلیهبضز زالض اظ ا ه اؼ ف ب ضی قبهل تد یعات اثعاضنالت ضا ثطای هیبزیي ایطاى فطا ن وبیهس ا تػهبض زاضز فه ؾه ز حبنهل اظ ایهي عی بی خب جی ضا زضیبفو ف س. زلیل ؾوس ایي ثرف اظ ؾ ز ه بفؽ پ بى ه خه ز زض اهکب هبت ن ضز قهس ت ؾط پیوب کبض اؾو ظیطا ه سؾبى ایطا ی ثه ؾه لو ایهي قبثلیهو ضا ذ ا هس زاقهو تهب اظ ططیهق ه سؾهی هؿک ؼ ث ف ب ضی ؾبذو نى زؾتگب زؾو یبث س. ه بفؽ نقکبض اهکب بت تد یعات ههصف ض زض ث ی ه ؾهبظی هطاحل هرتلف ؾولیبتی ت ؾؿ ت لیس اظ هیبزیي هكرم هیق ز ) ض ظی 1391 الف: او اع فىايریهای م رد ویاس در ت سعه ي ت لید اس میادیه وفت ي گاس زض ه ضز ای ک زقیقب چ ف ب ضی بیی زض ن ؿو فو ه ضز یبظ اؾهو ض یکطز هبی گ هبگ ی خه ز زاضز. ویي اهط ثبؾث اذتسك ػط بیی زضثبض قی ه اخ یب اتربش ض ه بؾت ا تقبل قس اؾو. ثطذی اظ طجق ث سی بی اضائ قس اظ ف ب ضی ب نى ضا زض چ بض زؾت ؾروافعاض طمافعاض ا ؿبىافهعاض ؾبظهبىافعاض خبی هیز س ؿجو ث ض یکطز بیی ف نطفب ا تقبل ف ب ضی ضا ثب ا تقبل تد یعات ثطاثط هیزا س ض یکطز هتفب تتطی ث ا تقبل ت ؾؿ ف هب ضی زاض هس )ذلیهل : حتهی ثطذهی اظ 1. capex= capital expenditures 2. NonCapex

14 ػ اكش ص جیش اسصؽ 2 ػقذ قشاسداد هذیشیت ی ب اکتاف 3 تاالدػتی فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى تحلیلگطاى ا تقبل ف ب ضی ضا اهطی بهوکي تلقی هیف س هؿتقس س ف ف ب ضی قبثلیو ا تقبل ثه هؿ هی 1 ؾبم ذ ز ضا ساضز ثلک فطای س یبزگیطی زض نى ا ویو زاضز ف نطفب ثب نه ظ اهکبىپصیط یؿو. حبل اگط هدو ؾ ؾ بنط ظ دیط اضظ فؿبلیو انهلی فبظ هبی نى زض ثبالزؾهتی فهو زض ػط گطفت ق ز هیت اى ف ب ضی بی ه ضز یبظ ضا زض ؾطح ؾبم ق بؾبیی فهطز. ایهي ظ دیهط زض قبلهت خس ل ظیط كبى زاز قس اؾو )ف پط 1714 : 2001: جديل 2. فعبلیت بی سوجیز ارسش در صىعت وفت )ک پز 2001 ) فعبلیت بی مزب ط 4 اػتشاتظی ت ػؼ کؼة 5 هغالؼات ح ص 6 هزاکشات هشت ط ت هیذاى ه سد ظش 7 ػقذ قشاسداد ت ش تشداسی لیؼا غ هذیشیت تؼ ذات قشاسداد 8 ت ش تشداسی فبس فعبلیت بی اصلی 9 هذیشیت طئ فیضیک/ صهیيؿ اػی 10 خذهات قا ی 11 هذیشیت هیذاى قشاسداد 12 هذیشیت اػ اد 13 خذهات هحیغی 1. Learning 2. Value chain elements 3. Acquire and administer leases 4. Develop acquisition strategy 5. Area studies 6. Negotiate land deal 7. Lease and license acquisition 8. Manage lease contract obligation 9. Geological / geophysical basin studies 10. Legal services 11. Contract and land adminstration 12. Records management 13. Environmental services

15 1 اکتاف ت ػؼ تاالدػتی اکتاف ت ػؼ هخاصى 199 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... فعبلیت بی مزب ط فبس فعبلیت بی اصلی 2 ت ػؼ پایؾ تش اه اکتاف 3 سا ثشی اسصیاتی تش اه لشص گاسی 4 اسصیاتی ح ص /هخضى 5 تش اه سیضی ت ػؼ هیذاى 6 آ الیض ا تخاب ح ص حفاسی 7 حفش چا آ الیض تایج 8 تؼ یالت ػاخت تحقیقات لشص گاسی حفاسی 9 اکتافی تفؼیش ای طئ فیضیکی 10 صهیيؿ اختی 11 ه ذػی ت لیذ هخضى 12 حفاسی ت كیفی خذهات 13 چا گاسی آصهایؾ چا 14 خذهات دسیایی ػشض حول قل ه ذػی عشاحی حفاسی 15 ت ػؼ ای 16 ت ی تذاسک ػاخت 17 هذیشیت پش ط تأهیي هالی 1. Explore for and develop reserves 2. Verify & maintain ownership records 3. Conduct & evaluate seismic program 4. Evaluate prospect/reservoir 5. Field development planning 6. Analyze & select drilling prospect 7. Drill well & analyze results 8. Construct facilities 9. Seismic surveyingexploration drilling 10. Geological and geophysical interpretation 11. Reservoir and production engineering 12. Delineation drilling Rig services 13. Well testing and logging services 14. Marine services supply and transportation 15. Development drilling design and engineering 16. Procurement, construction and fabrication 17. Project management Financing

16 1 6 NGLS تاالدػتی ت لیذ ت لیذ فت خام گاص فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى فعبلیت بی مزب ط فبس فعبلیت بی اصلی 2 ت ػؼ پایؾ تش اه ت لیذ 3 تؼ یالت ػولیات چا ا 4 ا ذاص گیشی تخلیق حجن ت لیذ 5 اسصیاتی ػولکشد هخضى 7 تج یضات حفاسی خذهات ػشض 8 تکویل چا ل ل گزاسی خذهات حول قل دسیایی ایی 9 صهی ی 10 خذهات ػولیاتی ت یظ صیش دسیا 11 تؼویش استثاعات 12 اهکا ات رخیش ػاصی اهکا ات پشداصؽ ػیؼتن ای جوغ 13 آ سی اهکا ات ا ذاص گیشیک تشل 14 خ سدگی ه ذص: تبیح تحقیق الجت طجق ث سی بی زیگطی یع ؿجو ث ا اؼ ف ب ضی بی ه ضز یبظ زض ن ؿو فهو خه ز زاضز ف زض ازاه ث یکی زیگط اظ طجق ث سی ب اقبض هیف ین ف ف ب ضی هبی نه ؿو فهو ضا زض ز زؾهت 1. Produce crude, gas and NGLs 2. Develop & monitor production program 3. Operate facilities & wells 4. Measure & allocate produced volumes 5. Evaluate reservoir performance 6. Upstream production 7. Drilling rigs, services and suppliers 8. Well completion and pipline Tieins 9. Marine, air and land transportation services 10. Subsea specialistsoperational services 11. Repair facilities Engineering services 12. Communications Storage facilities 13. Processing facilities Gathering systems 14. Metering facilities Corrosion control خبی زاز اؾو.

17 201 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... ایهههي زؾهههت هههبی ز گب ههه ؾجهههبضتا هههس اظ: 1 اظزیهههبز ثطزاقهههو اظ هیهههبزیي فهههو گهههبظ. 2 اؾتفبز اظ ف ب ضی بی ه خ ز زض اذص حسافثطی اطسؾبت اظ چهب هب. 3 اؾهتفبز اظ ف هب ضی هبیی ف غطفیو ت لیس اظ چب ضا افعایف ز س ف ب ضی تؿییي قط ث ی حفط چب زض هیساى. 4 ف ب ضی بی هطتجط ثب هسیطیو زا ف ز ض حیبت هرعى اؾتوطاض ت لیس ث ی. 5 ثطقطاضی ؾسهو خله گیطی اظ ایدبز هربطط زض هیبزیي فو گبظ احس بی ؾولیبتی هطث ػیط نه ظ یط ی ا ؿب ی فؿهت ف ب ضی بی ثطتط زض ایي ح ظ. 6 ف ب ضی بیی ف ث فب ف تلفبت ظثبله هبیی ت لیهسی زض هیهبزیي هیپطزاظ س. 7 نه ظ ث ض ظضؾب ی اطسؾبت ث ه ػ ض افعایف ه بضت بی یط ی ا ؿب ی. 8 ث ج ز زض حفبضی ث فبضگیطی ض بی خسیستط زض اؾتفبز اظ اهکب بت تد یعات ض ظ خ هبى. 9 ث جه ز زض فیفیو فویو فو ذبم گهبظ ػیهط هنظزایهی ؾه لف ضظزایی وه ظزایهی اظ فهو گهبظ. 10 ث ج ز زض قهطایط قهطاضزازی ههبلی فه ا تػهبض ههیض ز پیوب کهبض اظ ططیهق ته اى ههسیطیتی ذه ز زی ا ؿبالضی حبفن ثط ض س پط غ ضا تؿسیل و ز ثب اضائ ف ى هؿت سؾبظی فهبضایی ؾیؿهتن فؿلهی ضا افعایف ز س ) ض ظی 1391 ة: باسیگزان باسار فىايری در صىعت وفت یکی اظ ه نتطیي پطؾف بی هططح زض ح ظ ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی زض نه ؿو فهو ایهي اؾهو فه ف ب ضی بی فتی زض اذتیبض چ فؿب ی اؾو ا لیي پبؾد ایي اؾو ف و اض قطفو بی ثیيالوللهی فتی زاضای ث تطیي ه بؾتتطیي ف ب ضی ب ث ز ا س قطؿب قكی هؤثط زض ایي ثبظاض ایفب هیف س. لهی ثطضؾی بی ثیكتط كبى هیز س ف فؿبالى زیگطی زض ایي ؾطن قکل گطفت ا س چه ثؿهب اههط ظ زض ی چبضچ ة ػبمه س قكی ه نتط اظ قطفو بی ثیيالوللی فتی ف ؾو هب ث ت ؾهؿ اؾهترطاج فو زض فك ض بی نبحت شذبیط هیپطزاظ س زاض س. زض حبل حبضط هیت اى بغط تفییط ض یکطز خسی زض اهط ا تقبل ت ؾؿ ف هب ضی زض نه ؿو فهو ث ز. ض یکطزی ف زض گصقت حبفویو ثیكتطی زاقو اؾتفبز اظ قطفو بی ثعض فتی ثه ؾ ه اى قطفو بی فؿبل زض توبهی ؾطن بی ق بؾبیی افتكهبك اضظیهبثی ت ؾهؿ ت لیهس فهو ثه ز. زض

18 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى چ یي ض یکطزی فك ض بیی ف یبظه س ت ؾؿ ا تقبل ف ب ضی ث ز س ا تػبض ا تقهبل ف هب ضی اظ ؾه ی 1 ایي قطفو ب ضا زاقت س. زض حبلی ف ض یکطز خسیس ث قطفو هبی ت ؾهؿ ذهسهبت ف هب ضی ث هبی ثیكتطی زاز ت ؾؿ ف ب ضی اظ ؾ ی ایي قطفو ب ضا ث تهط ثه نهطف تهط ضاحهوتهط تلقهی ههیف هس. هت ؾفب زض ایطاى وچ بى تلقی گط فسؾی ث ا تقبل ف ب ضی ت ؾط قهطفو هبی ثهیيالوللهی فو حبفن اؾو ف یکی اظ ه ا ؽ ت ؾؿ ا تقبل ف ب ضی هحؿ ة هیق ز. زض گصقت قطفو بی فتی ثیيالوللی توبهی هطاحل ذسهبت ف ی ت ؾؿ ف ب ضی بی هطتجط ثب افتكبك حفبضی ت ؾؿ هیبزیي فتی ضا زض ا حهبض زاقت س لصا اظ قسضت ظیبزی زض چب ظ ی ثطای ا تقبل ف ب ضی ث فك ض بی نبحت هرعى ثطذ ضزاض ث ز س. ث ه اظات ترهههی قهسى نه ؿو فهو زض خ بى ثبظیگطاى خسیسی هب س پیوب کبضاى فتهی قهطفو هبی ؾهبظ س تد یهعات ف هی قطؿهبت قطفو بی ذسهبتی ه هكب ض ای قطفو بی ه سؾی ؾبذو ط ی ثب غبیف هؿیي زض ثرف ثبالزؾتی غب ط قس ا س )زضذكبى تکلیف : زض حبل حبضط گؿتط فؿبلیو بی قطفو بی فتی ثعض فب ف یبفت اؾو ههیف قه س زض ضاؾتبی ا ساك ذ یف ف ؾو هب هجت ی ثط فب ف ضیؿ ؾطهبی گصاضی ب افتكبك ت لیهس ثیكهتط فب ف عی بی ت لیس فب ف ذططات اؾو زض قف یکپبضچ ف هس خوهؽف هس ف هب ضی هبی زیگط غب ط ق س. زض تحلیلی ا لی اظ زاض سگبى ف ب ضی زض ن ؿو فو زض ز یب هیت اى ث ایهي تیده ضؾیس ف لع هب اؾتطاتػی ؾبذو ؾطهبی گصاضی ثطای ؾبذو تد یعات اثعاض هب هه اضزی اظ ایهي زؾو ث ؾ ز قطفو بی ثیيالوللی فتی الجت پیوب کبضاى یؿهو تهطخیح انهلی ن هب اؾهتطاتػی ذطیس اؾو. ث ؾجبضت زیگط پیوب کبضاى ثعض فتی ث ؾجت فطا ا ی ضیؿ ؾبذو تد یعات فتهی ت ؾؿ ف ب ضی زض ایي ح ظ تطخیح هیز س پؽ اظ ن ک ف ب ضی بی خسیس هه ضز نظههبیف اقهؽ قس س ثب ه فقیو ؾول فطز س ل ثب نطك عی ثیكتط نى ف ب ضی ضا اظ ططیق ذطیس ت هیي ف س. 1. Service oil companies

19 203 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... جديل 3.طبق بىدی ببسیگزان عزص فىبيری در صىعت وفت )جمع بىدی اس درخطبني تکلیف( ردیف عى ان مسئ لیت/فعبلیت 1 پیوا کاساى فتی ظایف تؼشیف ؿذ دس ح ص صهیيؿ اػی فت لشص گاسی حفاسی چا آصهایی ت ػؼ هیادیي فتی اجشای تش اه ای اصدیاد تشداؿت ه ذص: تبیح تحقیق ؿشکت ػاص ذ تج یضات ؿشکت ای عشاحی ػاخت ؿشکت ای خذهاتی ها س ای ت لیذ اتضاس تج یضات ف ی عشاحی ػاخت لة احذ ای ه سد یاص دس کلی ػولیات فتی اهکاىػ جی پش ط ای فتی ا تخاب ف ا سی تج یضات ه اػة هذیشیت ػولیات هالی ت دج اسائ سا کاس ای ه اػة تشای تأهیي ػایش خذهات وبىگ ف ثیبى قس زض ح ظ ف ب ضی بی ؾروافعاضی طمافعاضی قهطفو هبیی فؿهبلا هس ف ث ت لیس ت ؾؿ اضتقبی ایي ف ب ضی ب هیپطزاظ س ف ثطذی اظ ن ب زض خس ل )4 هؿطفی قس ا س. یکی اظ هجبحث خسی زض ایي ؾطح حفع هبلکیو هؿ ی ایي ف ب ضی بؾو. ایي اههط خهبیی ا ویهو ثیكتطی هییبثس ف ثطاؾبؼ ض یکطز ؾ تی ث ا تقهبل ت ؾهؿ ف هب ضی اظ ططیهق قطاضزاز هبی فتهی ثهب قطفو بی ثیيالوللی فتی ف هؿو ال یکی اظ ا تػبضات قطاضزازی ضا ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی هیزا هس زض ثؿهیبضی اظ هه اضز ثه ؾلهو هحهس زیو هبی حقه قی اهکهبى ا تقهبل ف هب ضی زض ؾهطحی فطاتهط اظ نه ظ بی اپطات ضی زؾت ضالؿول بی گ ساضی تؿویطات اظ ططیق قطفو بی ثیيالوللی ف ثه ؾ اى اؾتفبز ف س اظ ایي تد یعات ف ب ضی ب ؾول هیف س خ ز ساضز. کت قبثل ت هل زیگط ایي اؾو ف هؿو ال قطفو بی پیوب کبض ذ ز ت ؾؿ ز س ف ب ضی یؿت س تؿلط ف ی ه بضتی الظم خ و ا تقبل نى ث فك ض بی نبحت شذبیط ضا ساض س. لصا لع م ثهبظ گطی زض ض یکطز ؾ تی اؾتفبز اظ ثؿتط غطفیو توبهی ثبظیگطاى ح ظ ف ب ضی زض نه ؿو فهو ثهیف اظ

20 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى پیف احؿبؼ هیق ز اهط ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی هؿتلعم هسیطیو یکپبضچ ػهبمه هسی اؾهو فه ضوي تؿییي قف ط ی اظ ثبظیگطاى ؾطن ف ب ضی هیعاى ث ط گیطی اظ ن ب ضا ثطای ت ؾؿ ف هب ضی زض فك ض تؿییي ف س. جديل 4. بزخی اس ضزکت بی خدمبتی سبسود تج یشات وفتی ت ضیح ػاص ذ فش ؿ ذ تج یضات تؼیاس گشاىقیوت تش س ی دکل ای خکی دسیایی. تج یضات ػک ا ف ا سی ای صیشدسیا ا اع ػاص دسیایی. ػاص ذ فش ؿ ذ دکل ای حفاسی خکی دسیایی یا تج یضات حفاسی ها ذ تج یضات ػشچا ی سؿت ای تکویل چا هت ای حفاسی ػیاالت مثبل/ وم و کاهش ى افامػی اسک تشا غ ا ؿي ػی دسیل تل اػویت حفاسی.... ػاص ذ ا اع تج یضات پایؾ و داسگیشی تحتاالسضی ها ذ تج یضات لشص گاسی د تؼذی ػ تؼذی و داسگیشی چا ا آصهایؾ چا ا.... ػاص ذ پوپ ای دس ى چا ی پوپ ای ػشچا ی پوپ ای ا تقال تکفاص ؿل هثشطس الیثشت ى تیکش ی ص سدا صهی غ ج شال الکتش یک چ ذ فاصی کوپشػ ا.... ػاص ذ ؿیش ای ک تشلی ایو ی ػ ؼ س ا تج یضات اتضاس دقیق.... ػاص ذ ا اع خغ ط ل ل ای جذاسی هغضی جشیا ی ا تقال فت گاص.... آبب صهی غ اهشػ ى. ػاص ذ تج یضات پتیثا ی اکتاف ت لیذ ها ذ کتی یذککؾ کوپی گ ه ذص: تبیح تحقیق

21 205 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو اوتقال فىايری در قزاردادهای وفتی ا تقبل ف ب ضی یکی اظ هطل ثیو بی قطاضزازی اؾو هؿو ال زض قطاضزاز بی فتهی ثه ؾ ه اى پی ؾهو قطاضزاز زضج هیق ز. زض قطاضزاز بی ایطاى چ قجل چ ثؿس اظ پیط ظی ا قسة اؾهسهی هه اضزی اظ گعاض بی هطث ث ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی نهس اؾو زض قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثهل پی ؾهو )O ثه ه ض ؼ ا تقبل ف ب ضی پطزاذت اؾو. زض ای ک نیب ثطای ا تقبل ف ب ضی قطاضزاز خساگب ای هه ضز یهبظ ؿو یب هیت اى گفو ف فلیبت هؿبئل هطث ث ا تقبل ف ب ضی زض هتي قطاضزاز زضج هیقه ز یهب ث ن ضت پی ؾو اضائ هیگطزز ثبقس ف ث شفط خعئیبت ثیكتط هیپطزاظز. 15. بیغ متقابل ي اوتقال فىايری لی هوکي اؾو زض ثطذی اظ ؾهط ح قهطاضزاز زیگهطی هه ضز یهبظ پیف اظ ایي یع اقبض قس ف یکی اظ ا تقبزات ث قطاضزاز هبی ثیهؽ هتقبثهل هطثه ثه ؾهسم نهه ظ ا تقبل ف ب ضی اؾو ظیطا یکی اظ ا ساك ه ن فلیسی ا ؿقبز ایي قطاضزاز هب ا تقهبل ف هب ضی ههسضى زا ف ف ی ض ظ ثطای یل ث ذ زففبیی زض ح ظ ن ؿو فو گبظ اؾو. هربلفبى هؿتقس س فه چه ى زض ایي قطاضزاز ب هك ه بؾجی ثطای ا تقبل ف ب ضی خ ز ساضز طجؿب ویت اى ا تػبض ا تقبل ف هب ضی زا ف ف ی ضا زاقو زض ؾول ن ث ؾلو ف تب ث زى ههست قهطاضزاز ا تقهبل زا هف ف هی ف هب ضی پیكطفت هحقق هیؿط ویقس. لصا اظ ایي حیث قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل هعیتی ثط قطاضزاز بی هكهبضفو زض ت لیس ساض س. ه افقبى ثیؽ هتقبثل ؾقیس زاض س ف ا ؿقبز ایي قطاضزاز ب ثبؾث ا تقبل زا ف ف ی ض ظ ف ب ضی بی پیكطفت هیق ز چطا ف پیوب کبضاى ذبضخی ث ه خت قط قطاضزازی هلعم ث نه ظ اؾتفبز اظ افطاز هترهم زاذلی ذبضخیا س ویي اهط ؾجت ثبال ضفتي ت اى ؾلوی ؾولی فكه ض ههیقه ز. زض ای دب اؾتسالل بی ططفیي ضا اضائ تجییي فطز هیف قین ازل ططفیي ضا نؾیتق بؾی ف ین. اؾو یکی اظ تؿ سات پیوب کبض زض قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل نه ظ ا تقبل تک ل غی تؿییي فهبضایی ضوي ای ک اؾتفبز اظ یط بی زاذلی یع اظ تؿ سات ا ؾو. ثه ؾجهبضت زیگهط پیوب کهبض ثبیهس

22 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى ق ط ساى ایطا ی ضا ثطای اؾترسام زض قؿوو بی هرتلف اخطایی ؾولیبتی زض ا ل یهو قهطاض ز هس ت ب ظهب ی فبضه ساى ذبضخی ضا اؾترسام وبیس ف پطؾ ل هترهم ایطا ی زض اذتیبض ساقت ثبق س. زض ویي ضاؾتب پیوب کبض ه غف اؾو ؾس ثط اؾترسام یط بی زاذلی زض اخطای پط غ نهه ظ هبی الظم ضا زض ظهی فبض ذ ز ث ایكبى ثس س وچ یي تک ل غی الظم ضا ث فك ض ه تقل ف هس. هت ؾهفب ثیكتط قطاضزاز بیی ف ططك ایطا ی ثب ذبضخی ه ؿقس هیف س ثب ا تقبل هحهه ل وهطا اؾهو تهب ا تقهبل تک ل غی. اظ هكکست زیگط هج ن ث زى قط اؾو ف تحقق ایي قط ث هؿ بی اقؿی )نبثط زض قب ى فو هه ة ؾبل 1353 ا تقهبل تک له غی زض قطاضزاز هبی ثیهؽ هتقبثهل ایهطاى هؿو ال ثب ا تقبل هحه ل تد یعات فبضذب وطا ث ز اؾو تب تک ل غی ثه نهطاحو نههس اؾهو )ث هس 2 ههبز 20 قهب ى : اؾهترسام فبضه س ذبضخی زض ط ه ضز ثب هك ضت ا خبظ قه طفو هلهی ف هو ایه طاى ن ه ضت ذ ا هس گط فهو قطفو هلی فو ایطاى هکلف ذ ا س ث ز احطاظ ف س ف اؾترسام ذبضخی زض هط هه ضز ثهطای ههست هحس ز نى ن هكط ث ت ی ؾبیل فبضنه ظی ایطا یهب ی ثبقهس فه ثت ا هس زض ضأؼ ههست هقهطض خبیگعیي فبضه س ذبضخی گطز س. زض قب ى فو ؾبل 1366 یع ه اضزی ػیط نه ظ ته هیي یهط ی فبض هترهم ثؿط تکویل تک ل غی اضتقبی زا ف ف ی ن ؿتی اظ خول زض هبز 10 1 قب ى هعث ض پیفثی ی قس اؾو اهب هت ؾفب قی تحقق ایي قط هؿیي كس اؾو. زض حبلی ف زض قب ى فو 1353 ایي قط تؿییي قس ث ز. ض ظی )1391 الف زض تدعیه تحلیهل قطاضزاز هبی ثیهؽ هتقبثهل قهب ضهؿف نى ضا ثه ایهي ن ضت ثیبى هیف س: الف ثبثو ث زى طخ ثبظگكو ؾطهبی : ؾب بت احتوبلی هتفیط بی بهكه ز زض طخ ثبظگكو ؾطهبی زض ػط گطفت ویق ز. لهصا ا گیهع الظم ثهطای حضه ض پیوب کهبض خه ز هساضز. ة ف تب ث زى ز ض قطاضزاز. ج قطایط قطاضزاز بی ثیهؽ هتقبثهل ا ؿطهبكپهصیط یؿهو ضا هی ثهطای تؿسیل قطایط خ ز ساضز )پیفثی ی كس اؾو. ز ز ض ف تب قطاضزاز بی ثیهؽ هتقبثهل ا گیهع ای ثطای ا تقبل تک ل غی ایدبز ویف س گیطز ططك ذبضخی حبضط ث فبضثطز ف ب ضی بی ثطتط ر ا س ث ز. چ ى فك ض هیعثبى ف تطل ت لیس ث ط ثطزاضی ضا ث زؾو ههی

23 207 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... زض گعاض هطفع وکبضی بی ف ب ضی ن ضی نهس اؾو: ن چ تبف ى زض ؾول اتفب افتبز ایي اؾو ف قطفو بی ذبضخی ططك قطاضزاز ضأؾب ثب تکی ثهط هطبلؿهبت ذ زقهبى حه ت لیهس حدن ت لیس ؾبیط قطایط ف ی هطتجط ثب ت ؾؿ هیساى ضا تؿییي ث قطفو هلی فو ایهطاى اضائه ههی ف س. قطفو هلی فو ایطاى ؾلیضغن ای ک قب ى فو ؾبیط نییي به ب ی ضا هکلف ث ایي اههط هیف س ثس ى ن ک هطبلؿبت هؿتقلی زض ایي ظهی ا دبم ز س نى ضا ت ییس فطز ثه هه ضز اخهطا ههی گصاضز. لصا زض چ یي ضؿیتی هیت اى اظ ا تقبل تک ل غی یب فهبضنه ظی ثه هؿ هبی اقؿهی نى ؾهري گفو )زفتط وکبضی بی ف ب ضی ن ضی وبىگ ف پیساؾو اؾهتسالل هبی هربلفهبى ثیكهتط هبغط ثه جه ز ا گیهع الظم ثهطای قهطفو ذبضخی یب ؾسم اهکبى نى ثطای ؾطهبی گ هصاض ی زض ا تق هب ل ف هب ض ی ث ه ف ك ه ض ه ی عث هبى اؾهو اغ هبض هیزاض س ف زض ؾو م ه اضز ا تقبل ف ب ضی ذبنی زض ی قطاضزاز ثیؽ هتقبثل ثه قه ؼ وهیپی هسز اگط ن ف ب ضی ذبنی ه تقل ق ز ثیكتط بغط ث ح ا دبم فبض اؾهو فه خ جه ف هی زاضز ه خ جه ا تقبل ف ب ضی زض ؾطح طمافعاض هفعافعاض. ن چ ه ن اؾو هطث هیق ز ث ق بذو زقیق خبهؽ هربظى فتی فك ض تب ثته اى ثهب ت خه ثه ذه نیبت هربظى ض قی ه بؾهت ثهطای ت ؾهؿ هیهساى افهعایف ضهطیت ثبظیبفهو ا ترهبة فهطز. قطفو بی ذبضخی ت ب زض ایي ذه ل ثطتطی ؿجی ثط ه سؾهبى فبضق بؾهبى نگهب ثبتدطثه ایطا ی ساض س ثلک ثبیؿتی ثؿیبضی اظ ذه نیبت هیبزیي فتی ضا ثب هطاخؿ ث ؾ اثق اهط یب هكهب ض ثهب ه سؾبى نگب نق ب ثب شذبیط فتی ایطا ی ث زؾو ن ض س ؾپؽ ثب اؾهتفبز اظ ض هبی ه سؾهی هربظى ف هؿو ال زض ا حهبض یچ قطفو فتی ذبضخی یؿو اضز ؾول ق س. ث ایي تطتیت ههی ت اى گفو ف قطاضزاز بی ثیهؽ هتقبثهل زض ظهی ه ت ؾهؿ هیهبزیي اؾبؾهب قكهی زض ا تقهبل تک له غی پیكطفت ایفب ویف س هگط زض ه اضز ذبنی ف قطاضزاز ب هطث ث افتكبك ثبق س)زفتط وکبضی بی ف ب ضی ن ضی ضیبؾو خو ضی : زض اؾتسالل بی ه افقبى نهس اؾو ف ثیؽ هتقبثل ث ؾ اى اثعاض فبضاهسی ثهطای خهصة ذهسهبت ف ی ذبضخیبى ا تقبل نى ث یط بی ث هی اؾو )اثطا یوی قیط ی 2003 چطاف پیوب کبض هلعم ثه

24 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى ضؾبیو ق ا یي ایطاى اظ خول قب ى حسافثط اؾتفبز اظ ت اى ف ی ه سؾی ت لیسی ن ؿتی اخطایهی فك ض هه ة 1375 اؾو )اثطا یوی 1384 الف. ثطای و زض هبز 1 13 قطاضزاز ؾولیبت ت ؾؿ هیساى زض ز اقؽ زض نة بی ؾبحل ایطاى نهس اؾو ف پیوب کبض زض اؾترسام فبضف بى ثطای اخطای ؾولیبت ت ؾؿ ا ل یو ضا طجق ق ا یي ایطاى ث اتجبؼ اخس قطایط ایطاى زاز اؾو اؾترسام فبضف هبى ضا نطفب هحس ز ث هكبغلی ذ ا س فطز ف ثطای ن ب اتجبؼ اخس قطایط ایطا هی خه ز ساقهت ثبقه س )نبثط زض اقؽ قط اتکبی ه افقبى زض ای دب ث هتي قب ى ه ضز ػط اؾو ثیبى هیزاض س ف ؾسم ا تقبل ف ب ضی هطث ث چبضچ ة هتي قهطاضزاز یؿهو یؿ هی اظ ػهط ؾهبذتبضی اقهکبلی اضز یؿو ههبزیقی اظ ف ب ضی بی ه تقل قس ه فقیو بی حبنل قهس اظ ایهي قطاضزاز هب ضا زض ایهي ظهی ثیبى هیف س هؿتقس سف اگط احیب ب ا تقبل ف ب ضی ث ق ؼ ویپی هسز ؾلهو ضا ثبیهس زض خهبی زیگط خؿو خ فطز زض ؼ قطاضزاز. اظ زیسگب ه افقبى یکی زیگط اظ هعیو بی قطاضزاز ثیؽ هتقبثل ث یػ ؿجو ث ؾهبیط ض هبی ؾطهبی گصاضی ایي اؾو ف چ ى فبال بی ت لیسی ثبیس نبزض گطزز زض ثبظاض ؾطهبی گصاض یهب زیگهط ثبظاض ب ث فط ثطؾس لصا ؾطهبی گصاض هدج ض اؾو ف ب ضی ض ظ ضا وطا ؾطهبی گهصاضی ذه ز اضز ف س تب ث تطیي فبال ت لیس ث ثبظاض ؾطض ق ز. اظ ن دب ف ت لیس فبالی ثهب فیفیهو یهبظ ثه ف هب ضی ض ظ زاضز طجؿب ف ب ضی بی ه بؾت اضز فك ض هیق س. ایي هؿبهست زاضای یه اثهط نه ظقهی یهع هیثبق س. فبضفطهب اغلت فبقس ترهم بی الظم زض ظهی فبضثطز تد یهعات تک له غی اؾهو زض ایي قطاضزاز ب هتؿ س و زى ططك ذبضخی ث نه ظ تطثیو یط ی ا ؿهب ی فكه ض هیعثهبى قهم فقساى تک ل غی زض ظهی ه ضز یبظ ضا خجطاى هیؾبظز ث ط ض فلی ا ویو هؿهبهست ثیهؽ هتقبثهل زض ایي اؾو ف ثب ایدبز ظهی ض ز افکبض ه بضت ب زا هف ه یي ا ترهبة ث تهطیي ه بؾهتتهطیي ػط ب ض بی ه طجق ثط یػگی بی ذبل فك ض ض س ت ؾؿ اقتهبزی نى فك ض تق یهو قه ز. زض ت هیي سك العام ث اؾترسام ث فبضگیطی افطاز هترههم ایطا هی وچ هیي نهه ظ فبضف هبى هؿطفی قس اظ ؾ ی قطفو هلی فو ایطاى ثطای ا تقبل زا ف ف ی ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل پیفثی ی هیق ز )اثطا یوی 1384 ة.

25 209 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... اثطا یوی قیط ی ) قب ى فو زض ؾبل اظ ه افقبى ایي ؼ قطاضزاز ب ثیبى هیزاض س ف ث ه خت ث س 2 هبز 1353 اؾترسام فبضه س ذبضخی زض ط ه ضز ثب هكه ضت اخهبظ قهطفو هلهی فو تد یع گطزیس قطفو هلی فو ایطاى هکلف قس ث ز ف اؾترسام ذبضخی زض ط هه ضز ثهطای هست هحس ز نى ن ه كط ث ث ق ی ؾ هبیل ف هبض ن ه ظ ی ای طا ی هب ی ثبق هس ف ه ث ت ا هس زض ه ؾ هس هقهطض خبیگعیي فبضه س ذبضخی ق س. وچ یي هطبثق هبز 10 قب ى فو زض ؾبل 1366 قطفو هلی فهو ایطاى هکلف اؾو ؿجو ث تطثیو تد یع یط ی ا ؿب ی ه ضز یبظ زؾتیبثی ث تک ل غی پیكهطفت ضقس ت ؾؿ زض ضقت بی هرتلف ن ؿو فو ث ط ض هقتضی ثب وب گی تجؿیو اظ ؾیبؾو هبی ظاضت فط گ نه ظ ؾبلی ثب ططح ثط به بی نه ظقی تكکیل هطافع تؿلیوهبتی ت ؾهیؽ هدتوؽ بی تحقیقبتی نظهبیكگب ی ث ط ض هؿتوط ثک قس ثب اتربش تهساثیط ههؤثط زض ضا ثهبال ثهطزى ؾطح زا ف اطسؾبت ؾلوی ؾولی فبضف بى فبضق بؾبى ایدبز هحیط ه بؾهت ثهطای خهصة تك یق ؾ بنط فبضاهس هتؿ س هترهم اقسام ف س. اظایيض اؾتسالل ههیف هس فه اؾهتفبز اظ ض ثیؽ هتقبثل یکی اظ ضا بی هؤثط زقیق ثطای یل ثه ا هساك قهب ىگهصاضی تطثیهو افهطاز هترههم اؾو ظیطا پ ی وب ک هبض هله عم ث ه ضؾبی هو ق ه ا یي ایه طاى اظ خ وله قهب ى»حهسافثط اؾهتفبز اظ ته اى ف هی ه سؾی ت لیسی ن ؿتی اخطایی فك ض«هه ة 1375 اؾو. اثطا یوی قیطیدیبى )1393 ثب ایي اؾتسالل ف زض ؿل بی قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثهل ثه نه ضت هؿتقین غیطهؿتقین ث هق ل ا تقبل ف ب ضی پطزاذت قس اؾو ذ ز قطاضزاز ضا ثبلصات زچهبض هكهکل ویزا س. ن بى اغ بض هیزاض س ف ا تقبل تک ل غی زض قطاضزاز بی ؿل ا ل غبلجب ثه نه ضت ههبز یهب ضویو ای ث ؾ اى ا تقبل زا ف ف ی اظ ططك پیوب کبض زیس كس اؾو. الجته زض ثؿضهی قطاضزاز هب زض هبز هطث ث ثحث تهسی هؿئ لیو ؾولیبت پیفثی ی قس اؾو ف خ و اؾتفبز اظ زا هف ف هی پیوب کبض پؽ اظ ذبتو ؾولیبت ت ؾؿ ت افق به اضائ ذسهبت ف ی TSA( ثهیي طهطفیي ه ؿقهس گهطزز. لی زض یکی اظ ث س بی قطاضزاز هبی ؿهل ز م پ ی وب ک هبض هله عم ث ه ا تق هب ل تک ل ه غ ی زض ط ه ل ههست قطاضزاز ث قطفو هلی فو ایطاى قس اؾو. وچ یي پیوب کبضاى فطؾی یع هلعم ث ا دهبم ایهي اههط ثه قهطفبی ایطا هی ذه ز قهس ا هس. ایهي ه ضه ؼ زض قطاضزاز هبی ؿهل ا ل پهیفثی هی كهس ثه ز زض

26 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى قطاضزاز بی ؿل ؾ م یع پیوب کبض هلعم قس اؾو فه نذهطیي زؾهتب ضز بی ف هی نه ؿتی اؾهن اظ زا ف ف ی اؾتفبز قس یب زا ف ف ی زض هبلکیو ضا ه تقل وبیس ثطای ا لیي ثبض زؾت ضالؿول ایي فبض یکی اظ ضوبئن قطاضزاز ثه ز پیوب کهبض ثطاؾهبؼ نى ثبیؿهتی ایهي تکلیهف ضا ا دهبم ز هس )اثطا یوهی قیطیدیبى. 10 :1393 نبثط )1389 ثیبى هیزاضز: کت ه ن زض ثیؽ هتقبثل ایي اؾو ف زض ظهبى قط ؼ ت ؾؿ ث هط ثطزاضی اظ نى تد یعات تک ل غی ترهم ث فبض گطفت ق ز ثسی ی اؾو ثهب ت خه ثه ای که ثطگكو ؾطهبی عی یع ؾ ز پیوب کبض اظ هحل ت لیسات وبى ؾطهبی گصاضی ا لی ث فهبضگیطی زا ف ف ی ت ؾیؿبت تد یعات اؾو ططك ذبضخی بگعیع اظ ث فبضگیطی نى زض ط ل ت لیس اؾو ف زض ایطاى قکل هیگیطز. ث زیگط ؾري ا تقبل زا ف ف ی تک ل غی نه ظ یط بی زاذلهی اظ ططیق ثیؽ هتقبثل اخت بة بپصیط اؾو ثب حض ض ططك ذبضخی اقسام ث اخهطای قهطاضزاز طجؿهب تهب حس زی ف ب ضی الظم یع ث وطا نى ذ ا س نهس. اهب ای که اظ قهطایط ثه خه ز نههس اؾهتفبز الظم ن ضت گطفت یب ذیط نطفب ث ح ا ؿقبز قطاضزاز ت ا بیی طهطك ایطا هی ثهطای ایدهبز تؿ هس الهعام ططك ذبضخی ثطای ؾول ث نى ثبظهیگطزز. ط چ س ثبیس اشؾبى و ز ف فوج ز اؾبؾهی ههب زض ظهی ه افتكبك ت لیس فقساى تد یعات ه بؾت ض ظ تک ل غی پیكطفت ث یػ قطؿبت ذبل اؾو فه زض كؿو ب هصافطات ثب هؿئ الى شیضثط ثط ایهي ه هن ت فیهس قهس اؾهو ههیته اى ثهطای ا تقهبل تک ل غی تحهیل تد یعات اظ ططیق ثیؽ هتقبثل ث هست ظهبى نى ثب تسثیط الظم تدسیس ػط انسح الظم ث ؾول ن ضز. زض هقبثل هربلفبى ثیبى هیزاض س ف ضط ضتب زض قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل قطفو هبی ذهبضخی هکلهف ویق سفبضه ساى ذبضخی ضا نطفب پؽ اظ هك ضت فؿت اخبظ اظ قطفو هلی فو زض ط ل هطبلؿه ا دبم پط غ اؾترسام وبی س. وچ یي قطفو بی ذبضخی زض قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل هتؿ هس كهس ا هس فه یط ی ایطا ی ضا نه ظ زاز زض ضأؼ هست هقطض خهبیگعیي فبضه هساى ذهبضخی وبی هس. اظایهيض هؿهئل نه ظ یط ی ا ؿب ی زض قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل ویت ا س یبظ اقؿی هطبلؿبتی ؾولیبتی قطفو هلی فو ضا ثطن ضز ف س. قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثل قكی زض خجطاى ضفؽ ایي یبظ ب ساقت ؾبذتبض ایي قطاضزاز ب چ بى

27 211 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... اؾو ف اؾبؾب ویت ا س یط ی ا ؿب ی ههب ط نگهب پهط ض ز هس. حتهی ایهي قطاضزاز هب ؾهجت ا تقهبل تک ل غی پیكطفت ه ن یع یؿت س هگط زض هه اضز ذهبل فه قطاضزاز هب هطثه وکبضی بی ف ب ضی ن ضی ضیبؾو خو ضی : 134. ثه افتكهبك ثبقهس )زفتهط ث و ی )1392 ثب ایي اؾتسالل ف ثیؽ هتقبثل ظهی ه بؾجی ثطای ت ؾؿ ف ب ضی فطا ن فطز اؾو ض ز ث قطاضزاز بی هكبضفو زض ت لیس ضا ث ؾ ز فك ض ویزا س هكکل ت ؾؿ بهت اظى زض نه ؿو فو ضا بقی اظ ؼ قطاضزاز ویزا س. الجت ه تقساى اشؾبى زاض س ف زض یچ یه اظ قطاضزاز هبی ثیهؽ هتقبثهل قهطفو هبی ذهبضخی طهطك قطاضزاز هلعم كس ا س ف هثس ظهبى یػ یب عی هؿی ی ضا ثطای نه ظ یط بی ایطا ی اذتهبل ز هس تهب ایكبى ضا ث ؾطح هؿی ی اظ اؾتب ساضز بی ف ی ؾلوی یهب ههسیطیو ثطؾهب س )زفتهط وکهبضی هبی ف هب ضی هؿب و ا طغی ضیبؾو خو ضی 1384 ف زض اقؽ وبى پصیط قبثلیو اؾتؿساز قبثل ت خ ثیؽ هتقبثهل زض ظهی ا تقبل ف ب ضی نه ظ یط بی ایطا ی اؾو ثب ایي قیس ف اظ ایهي ض ثهب زضج قیه ز قهط هفیس هكرهی زض ظهی نه ظ ا تقبل تک ل غی ث ح نحیح ث ط گطفت ق ز. 25. قزارداد وفتی ایزان )IPC( ي اوتقال فىايری ثب ت خ ث هسحػبت ضط ضت بی انسح قطاضزاز بی ثبالزؾهتی فهو گهبظ ایهطاى ثه یهػ ثیهؽ هتقبثل فویت ای هتكکل اظ ثطذی نهبحت ػه طاى ث هب حکه ن ظیهط هح ته طم ف هو ز ل هو یهبظز ن ثهطای ثبظ گطی انسح الگ ی قطاضزازی ه خ ز فك ض تكکیل قس. ایي فویت الگ ی خسیهس قهطاضزازی ضا 1 ثب ؾ اى IPC هططح فطز. طچ س اطسؾبت زقیق خعئیبت فبهلی اظ الگ ی قهطاضزازی خسیهس فهو ایطاى زض فضبی ؾو هی ه تكط كس اؾو ایي فویت زض خلؿبت نا سیكهی فه زض 4 3 اؾهف س ههب 1392 ثطگعاض قس فلیبتی ضا زض ایي ظهی اضائ فطز. ػط ث ا ویهو ایهي الگه ی قهطاضزازی زض نی هس ن ؿو فو فك ض وکبضی بی ح ظ ا طغی هكبضفو هترههبى هطتجط ثب ایي ح ظ زض ثطضؾهی 1. Iranian Petroleum Contract

28 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى و خب ج خعئیبت قب ق ت ضؿف اث بم نى ضا گكبؾو اظ زیگط ؾ انسح ث جه ز نى ضا ه خت هیگطزز. ططاحبى ایي الگ ی قطاضزازی هؿتقس س ف IPC غطفیو ه بؾجی زض ح ظ ا تقبل ت ؾهؿ ف هب ضی اضتقبی ت اى هسیطیتی زض اهط ت ؾؿ ث ط ثطزاضی اظ هیهبزیي فهو گهبظ خو ه ضی اؾهسهی ایهطاى زاضز. اؾتفبز اظ ایي الگ ی قطاضزازی ظهی بی الظم ضا خ هو ت ؾهؿ نه ؿو فهو فكه ض فهطا ن هیؾبظز. ثطضؾی IPC كبى هیز س ف ایي قطاضزاز زض ح اخطای ؾولیبت اظ ؾبذتبض خ ی هو چهط زض ؾبظ فبض ثبظپطزاذو عی ب )ترهیم فو عی ث پیوب کبض الگ یی قجی هكبضفو زض ت لیس زاضز. زض اقؽ زض ؾبذتبض IPC ثب ت ؾیؽ قطفو بی هتؿسز ؾؿی قس اؾو ف یهبزگیطی زض ؾوهل تق یو ق ز اظ ایي ططیق هؿبئل هطث ث نه ظ هبی ههسیطیو هیهساى ا تقهبل ف هب ضی پیگیهطی گطزز. الجت ثب ت خ ث فقساى اطسؾبت فبفی زض ایي ظهی جه ز تدطثه ؾولهی ایهي ه ؼ قهطاضزاز زض فك ض ویت اى قضب ت زقیقی زضثبض ه فقیو IPC اؾسیس بی اضائ قس زض هؿطفی. IPC 6. لشيم تق یت ظزفیت جذب فىايری در صىعت وفت کش ر 1 زض ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی فطز )ضخ ؼ ق ز ثه پیف اظ ایي یع اقبض قس ف ثطضؾی بی تبضیری زض هتي قطاضزاز بی فتی ثب توطفع ثط هؿبئل ا تقبل ف ب ضی كبى هیز س ف قب ىگصاض زقو ت هل ؿجتب ه بؾجی زض اهط ثبیس بی قطاضزازی زض ظهی ا تقبل ف هب ضی زض ن ؿو فو فك ض زاقت اؾو ویت اى قطاضزاز بی فتی ضا ت ب ؾبهل ضؿف زض ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی زض ایي ن ؿو زا ؿو. تقطیجب زض توبهی قطاضزاز بی فتی ث ه اضزی چ ى لهع م نهه ظ فبضف هبى ثه هی ا تقبل هؿت سات الظم ه اضزی اظ ایي زؾو اقبض قس اؾو حتی ت ییس ثط به بی ف ی قطفو پیوب کبض قجل حیي ؾولیبت اظ ؾ ی هترههبى ایطا ی یع زض ثطذی اظ قطاضزاز ب گ دب س قهس اؾهو فه كهبى اظ 1. ایي اؾسیس ب زض ةؾبیو هطث ث ایي نا سیكی زض زؾتطؼ اؾو:.

29 213 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... ؾؿی قبثل ت خ زؾوا سضفبضاى قطاضزازی زاضز. لی حلق هفق ز انلی زض ؾهسم ا تقهبل ه بؾهت ف هب ضی 1 فقساى یب ضؿف زض غطفیو خصة ف ب ضی زض ایي ن ؿو اؾو. ف ي ل ی تبل 2 غطفیو خصة ضا ت ا بیی یه قهطفو زض تكهریم اضظ اطسؾهبت زا هف خسیس خصة ث فبضگیطی نى زض خ و ا هساك تدهبضی ؾهبظهبى ههیزا هس ) قهیظاز وکهبضاى : زض اقؽ غطفیو خصة ف ب ضی ز ثؿس اؾبؾی زاضز: ت ا بیی ق بؾبیی ف ب ضی بی ه بؾهت ت ا و سی فبفی ثطای خصة نى ف ب ضی ب. طجیؿی اؾو ف فؿهت غطفیهو خهصة ه بؾهت هؿهتلعم ت خ ث اثؿبز قبثلیو بی زاذلی ذبضخی ؾبظهبى اؾو. زضذكبى تکلیف )1394 ثب ت فیس ثط فقساى غطفیو خصة ف ب ضی زض نه ؿو فهو فكه ض ثه ایي کت اقبض هیف س ف ت فیسات ه خ ز زض قطاضزاز بی فتهی زض تطثیهو یهط ی ا ؿهب ی ا تقهبل ف ب ضی زض چبضچ ة قطاضزاز بی فتی ت ا ؿت اؾو ث تبیح فبفی زؾهو یبثهس تهب ظههب ی فه ایهي غطفیو ثطای خصة ف ب ضی ایدبز ك ز زضج فطزى ایي ث س ب العاههبت زض قطاضزاز هبی فتهی ههؤثط ر ا س ث ز. 3 هؿب و پػ ف ف ب ضی ظاضت فو )1393 طی گعاضقی ثب ؾ اى»نه ؿو فهو پیكهطاى اقتهبز هلی«ثؿت پیك بزی ضا جطز ب اقساهبت اخطایی زض ح ظ ت ؾهؿ ف هب ضی زض نه ؿو فهو ضا اضائ زاز اؾو. زض ایي گعاض ث تجییي ض یکطز خ ف ف ب ضی لع م اؾتفبز اظ نى زض ن ؿو فو فك ض اقبض قس اؾو. کت خبلت ت خ گعاض یبز قس ثرف اقساهبت پیك بزی اضائ قس خ هو ایدبز ا گیع ثطای قطفو بی ذبضخی افعایف غطفیو خصة ف ب ضی زض قطفو بی زاذلهی اؾهو ف زض خس ل ظیط نهس اؾو. 1. Absorptive capacity 2. Cohen and Levinthal 3. پب ضپ ی و بی هطث ث اضائ ایي هجحث ت ؾط هؿب ى ظیط فو زض چ بضهیي وبیف ثیيالوللی ههسیطیو ف هب ضی زض ةؾبیو زض زؾتطؼ اؾو.

30 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى جديل 5. اقدامبت پیطى بدی بزایایجبد اوگیش در ضزکت بی خبرجی ي افشایص ظزفیت جذة داوصي فىبيری درضزکت بی ایزاوی )مىبع: يسارت وفت 1333 ( مطکل الشامبت رفع اقدامبت پیطى بدی سیستمی ت ظین قشاسداد ای فتی تشاػاع ػاختاس قیوت هحذ د ثاتت ػذم اختیاس ا ؼغاف ا گیض کافی دس ج ت کؼة اجاص دا ؾ ف ا سا تغییش ظام قشاسدادی فؼلی ت ػوت قشاسداد ای هثت ی تش & Risk Reward )ػ دآ سی هثت ی تش کؼة اجشای ف ا سی ای جذیذ( اكالح ػاختاس قشاسداد ای ه ؼقذ تا ؿشکت ای پیوا کاس ػو هی الضام دس اسائ تش اه ا تقال دا ؾ ف ی دس پی اد ای اکتاف ت ػؼ هیادیي تؼییي هحذ د صها ی اسائ تش اه ا تقال دا ؾ ف ی ت ك ست د س ای اگزاسی هذیشیت تخی اص تاصاس داخل ت عشف خاسجی دس ج ت اجشای سا ثشد هؼا ض تاصاس دس هقاتل ف ا سی پ ؿؾ سیؼک ا تقال ف ا سی تغییش ػاختاس کلی قشاسداد ای فتی ت ػوت ػاص کاس ای ج ی ت چش.E&P ایجاد پی ػت ف ا سی دس قشاسداد ای فتی گاصی اگزاسی کل ص جیش اکتاف تا ت ش تشداسی دس قشاسداد ای فتی ؿشیک ؿذى دس ػ د اصدیاد تشداؿت الضام دس تکیل ک ؼشػی م ای هتشک تحقیقاتی ت ػؼ ف ا سی ج ی ت تحقیق ت ػؼ تا عشف خاسجی دس قشاسداد ای فتی تا هذیشیت ؿشکت ای GC اػغای اهتیاصاتی اص جول هؼافیت ای هالیاتی دس ه اعق آصاد تجاسی دس هقاتل ا تقال ف ا سی اگزاسی هذیشیت تاصاس ف ا سی دس ح ص ای هختلف تاالدػتی )اکتاف ت ػؼ ت ش تشداسی( ت پیوا کاساى ػو هی دس ج ت هذیشیت ایجاد سػ ب دا ؾ ف ا سا افضایؾ اختیاسات GC ا تشاػاع تغییش ػاختاس قشاسداد ا ت ه ظ س اهضای قشاسداد ای هثت ی تش Risk & Reward تا عشف خاسجی تغییش س یکشد کاسفشهایی صاست فت تش پیوا کاساى ػو هی ت س یکشد ذایت سا ثشی

31 215 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... مطکل سیستمی الشامبت رفع اقدامبت پیطى بدی حاؿی ػ د پاییي ذاؿتي ػشهای کافی تشای تحقیق ت ػؼ جزب دا ؾ ف ا سا ه ذص: تبیح تحقیق ایحاد ػاص کاس ای صیشػاختی دس ج ت استقای ت ا ایی هالی ا ؼا ی ؿشکت ای GC 7. تجشیه ي تحلیل ي وتیجهگیزی فو ؾیبؾیتطیي فبالی خ بى اؾو ث ایجاد ػاص کاس ای استقای ت اى هالی ؿشکت ای GC کوک ت جزب ت ا و ذػاصی یش ی ا ؼا ی ؿشکت ای GC دس ساػتای هذیشیت جزب دا ؾ ف ا سا ؾیبؾی اقتهبزی حق قی گط ذ ضز اؾو. ایجاد ؿثک ای تحقیقاتی هتکل اص هؤػؼات پظ ی دا گا ا دس ساػتای وکاسی ای هتشک ف ا سا تا عشف خاسجی یػ زض ح ظ قطاضزاز بی فتی ثب پیچیهسگی هبی هرتلهف ه بؾجبت ؾیبؾی تدطث بی گصقت ضیؿ هلی )اؾن اظ ؾبثق هلیقسى فؿد فلی قطاضزاز ب ضؿیو ظهیيق بذتی ف هب ضی ضهؿیو اقتههبزی فكه ض هیعثبى قطایط ثیيالوللی )هثل تحطین ضؿیو اه یتی ه طق فتی... ثط قطایط قطاضزاز ب العاهبت نى ت ثیط هیگصاض س. پػ ف حبضط ث چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی فتهی ثهب ت فیهس ثهط قبثلیهو غطفیهو ثیهؽ هتقبثل پطزاذت اؾتسالل بی ه افقبى هربلفبى ضا ثیهبى زاقهت اؾهو. زض ثیهؽ هتقبثهل طهطك ذهبضخی تد یعات تک ل غی ؾطهبی ذ ز ضا خ و ت لیس ث فك ض اضز هیف س پط غ ای ذبل ضا ث اخطا زضهین ضز ثب ت خ ث العاهبت قب ی ه سضج زض قطاضزاز هب زض هه ضز فیفیهو ت لیهس ثبظاضیهبثی غیط ثطای حسافثطؾبظی ؾ ز ذ ز فؿت ؾبثق اؾتجبض هفیس اظ هترههبى ذ ز ف تدطثیبت فبفی زا ف ف ی ض ظ زض ظهی ت لیس ه ضز ػط زاض س اؾتفبز ذ ا هس فهطز. حبنهل ثه فهبضگیطی ف هب ضی پیكطفت اؾتفبز اظ هترههبى في ت لیسات ث ی ثب حساقل عی اؾو.

32 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى زض ی خوؽث سی هرتهط هیت اى گفو ف ط یه اظ طهطفیي ه افهق هرهبلف قهطاضزاز ثیهؽ هتقبثل زض ح ظ اقکبل ث ؾسم ا تقبل ف ب ضی زا ف ف ی زض ایي قطاضزاز ب اظ ه ػطی هتفب ت ثه ایهي هؿئل گطیؿت ا س. ویي اهط ثبؾث قس اؾو ف ثب خ ز اؾتسالل بی نهحیح طهطفیي تیده زقیقهی حبنل ك ز. ث ؾجبضت زیگط ه افقبى اظ ض یکطز ؾسم اقکبل ث ذ ز قهطاضزاز اضز ثحهث قهس ا هس ثیبى زاقت ا س ف ثیؽ هتقبثل غطفیو ثؿیبض ذ ثی ثطای گ دب سى ث س بی هطث ث ا تقهبل ف هب ضی زاضز فوب ای ک زض ثطذی قطاضزاز ب ایي ؾول ث ذ ثی ث ق ؼ پی ؾت اؾو. لهی هربلفهبى اؾهتسالل ههی ف س ف ط چ س زض ذ ز قطاضزاز ایي اهکبى خ ز زاضز ف ث س بیی هطث ث ا تقبل ف هب ضی زا هف ف ی زض ثیؽ هتقبثل زضج ق ز اظ ػط ا گیعقی اهکبى اخطایی اؾتقجبل ذبنی اظ ؾه ی قهطفو هبی ثیيالوللی كس اؾو زض هقبم ؾول ث زالیل هتؿسز زا ف ف ی ثب فیفیو الظم ث ططك ایطا ی ه تقل كس اؾو. ن چ زض ای دب هفف ل هب س ضؿف زض غطفیو خصة ف ب ضی زض ن ؿو فهو فكه ض اؾهو. هط چ س قطاضزاز بی فتی زض ه اضزی اث بهبتی زض ح ظ ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی زاض هس هت ؾهفب ثه ؾلهو فقساى غطفیو خصة زا ف ف ب ضی زض ایي ن ؿو زض حبلو ذ قجی ب حتی اگط ذ ز قطفو یب ثیيالوللی فتی یع ذ ا بى ا تقبل ف ب ضی ث فك ض ث ز ا س اهکبى ا تقبل ج ز اؾو. الجت بگفت وب هس ف ثطضؾی ب كبى هیز س قطفو بی ثیيالوللی فتی یع ا گیع فبفی ثطای ا تقبل ف ب ضی ساقت ا س. هسحػ ثؿیبض خسی نى اؾو ف ض یکطز حبفن ثط ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی زض ن ؿو فو ؾه تی هجت ی ثط اؾتفبز اظ غطفیو قطفو بی ثیيالوللی فتی اظ ططیق قطاضزاز بی فتی اؾو. زض حبلی ف ثب ت خ ث غ ض ثبظیگطاى خسیس زض ؾطن ف ب ضی بی فتی ذ ز قطفو بی ثیيالوللی یهع تهطخیح هیز س اظ اؾتطاتػی ذطیس ف ب ضی ث خبی ت لیس نى اؾتفبز ف س. ث ؾجبضت زیگط قطفو بی ثهیي الوللی فتی ف پیف اظ ایي توبهی فطای س ؾطهبی گصاضی ت لیس ث فبضگیطی ف ب ضی هبی فتهی ضا ثهط ؾ س زاقت س زض حبل حبضط ضیؿ ه فقیو یب ؾسم ه فقیو ف ب ضی بی غ ض ضا ثه قهطفو هبی زیگط ف ث ن ضت ترههی ث ت ؾؿ ف ب ضی زض ن ؿو فو هیپطزاظ هس ه تقهل ههیف هس. ضا کهبض

33 217 چبلف ا تقبل ف ب ضی زض قطاضزاز بی ثبالزؾتی فو... انلی ت ؾؿ ف ب ضی زض ن ؿو فو فك ض یع ق بذو ثبظیگطاى فؿبل اؾتفبز اظ غطفیو توبهی ایي ثبظیگطاى زض ؾطن ت ؾؿ ف ب ضی اؾو. یبز ن ض ی ایي ک ت زض پبیب ى ض ط ض ی ا ؾو ف ا ه ط ا ت ق هب ل ف هب ض ی ث هس ى ت خ ه خ هس ی ث ه ت ؾهؿ زض ىظای نى زض فك ض ضا ث خبیی ر ا س ثطز ن چ هیت ا س ظهی ه فقیو زض اهط ا تقبل ت ؾؿ ف ب ضی زض فك ض ضا فطا ن ن ضز ؾطهبی گصاضی الظم زض ایدبز افعایف غطفیهو خهصة ف هب ضی زض ن ؿو فو اؾو.

34 فهل به پػ ف بی ؾیبؾتگصاضی ثط به ضیعی ا طغی/ ؾبل ا ل/ قوبض 1/ ظهؿتبى مىابغ اثطا یوهی خو ضی ؾیس ههطا هحوهس قهیطیدیبى )1393 "قطاضزاز هبی ثبالزؾهتی فهو گهبظ ػهبم اؾسهی ایطاى تجییي زاللو بی قب ی العاهبت قطاضزاز بی خسیس" كهطی پػ كه به اقتهبز ا طغی ایطاى ز ض 3 قوبض 13 نم 139. اثطا یوهی ههطا )1384 الهف "انهسح یهب خهبیگعی ی قطاضزاز هبی ثیهؽ هتقبثهل ضا کهبض یهب ضط ضت" قجک اطسؼضؾب ی فو ا طغی قب ب گط ههبحج 8 ث وي. اثطا یوی هطا )1384 ة فو ا طغی قب ب گط ههبحج 26 ث وي. "ت گ ب بی قطاضزاز ب ق بؾبیی انسح هیق ز" قجک اطسؼضؾهب ی احؿ یفط ظ هحوس) 1390 قطاضزاز ا تقبل تک ل غی كط زازگؿتط. اه ض حق قی قطفو هلی فو ایطاى هدو ؾه قه ا یي هقهطضات فهو گهبظ پتط قهیوی )چ هس خلهس ت طاى: ازاض فل ض اثط ؾو هی ظاضت فو. ث و ی حیسض )1392 "تک ل غی ویي خبؾو ث فکط هكبضفو زض ت لیهس جبقهیس" زض قهطط ح ا سیك ب زض قطاضزاز بی فتی نم ا تكبضات ثي. پیکبضخ فبهجیع )1379 هقسه ای ثط هفب ین اقتهبز فو ت طاى: ا تكبضات گب زا ف. ت فیقی اث الفضل )1370 فط گ فو گبظ ت طاى:زا كگب ن ؿتی اهیطفجیط. ت فیقیزاضیبى خؿفط )1388 "تدهبضة وکهبضی هبی ثهیيالوللهی قهطفو پػ كهی ف هب ضی پتط قیوی زض ظهی ا تقبل ف ب ضی" پط غ پػ كی ثطضؾی ه ا ؽ چبلف بی ت ؾؿ ف ب ضی زض ن ؿو فو اضائ ضا کبض بی اخطایی قوبض 2 ثب حوبیو زا كگب تطثیو هسضؼ قطفو هلی فو ایطاى. خب ک فؿکی از اضز )1379 "هب یو قطاضزاز بی ثیؽ هتقبثهل ایهطاى" اقتههبز ا هطغی قهوبض 22 نم حؿيثیکی اث الفضل )1381 فو ثبیث ه بفؽ هلی ت طاى: ا تكبضات ن ای ض. ذلیل طبض )1388 هسیطیو تک ل غی: ضهع ه فقیو زض ضقبثو ذلق ثط ت تطخو ؾیس هحوس اؾطاثی زا ز ایعزی ت طاى: ا تكبضات زفتط پػ ف بی فط گی. زضذكبى هؿؿ ز )1392 " یػگی بی هطل ة قطاضزاز بی فتی: ض یکطز اقتهبزی ه تبضیری ثه ؾولکطز قطاضزاز بی فتی زض ایطاى" فهل به اقتهبز ا طغی ایطاى ؾبل ؾ م قوبض 9 نم