Burim Trajnimi për Mësuesin e Ri

Transcription

1

2

3 Burim Trajnimi për Mësuesin e Ri Një Shoqërues i Manualit Mësimdhënia dhe Të Nxënit e Ungjillit për Përmirësimin e Mësuesit Botuar nga Kisha e Jezu Krishtit e Shenjtorëve të Ditëve të Mëvonshme Solt-Lejk-Siti, Juta

4 Komentet dhe korrigjimet vlerësohen. Ju lutemi, dërgojini ato, duke përfshirë gabimet e shtypit, në adresën: Seminaries and Institutes of Religion Training Services 50 East North Temple Street, Floor 8 Salt Lake City, Utah USA Posta elektronike: ces-manuals@ldschurch.org Ju lutemi, shënoni emrin e plotë, adresën, lagjen dhe kunjin tuaj. Sigurohuni që ta përfshini titullin e manualit kur bëni komentet tuaja nga Intellectual Reserve, Inc. I rezervohen të gjitha të drejtat. Shtypur në Shtetet e Bashkuara të Amerikës Varianti 1, 3/16 Miratuar për anglisht: 12/15 Miratuar për përkthim: 12/15 Përkthim i New-Teacher Training Resource: A Teacher-Improvement Companion to the Gospel Teaching and Learning Handbook Albanian PD

5 Përmbajtja Përvojat e të Nxënit në Shtëpi Të Jetuarit dhe Mësimdhënia sipas Mënyrës së Shpëtimtarit Synimi i Seminareve dhe Instituteve të Fesë Mësimdhënia dhe të Nxënit me Anë të Shpirtit Krijimi i një Mjedisi me Dashuri, Respekt dhe Qëllimshmëri Të Përjetuarit e Modelit të të Nxënit Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes Përcaktimi i Doktrinës dhe Parimeve Të Kuptuarit, të Ndierit dhe Zbatimi i Doktrinës dhe Parimeve Përgatitja e një Mësimi: Marrja Vendim se Çfarë të Jepet Mësim Marrja Vendim se Çfarë të Jepet Mësim: Përdorimi i Shkrimeve të Shenjta dhe i Manualit të Mësuesit Marrja Vendim se Si të Jepet Mësim: Të Ndihmuarit e Studentëve që të Përmbushin Rolin e Tyre Marrja Vendim se Si të Jepet Mësim: Bërja e Pyetjeve të Efektshme Marrja Vendim se Si të Jepet Mësim: Të Ushtruarit e Besimit Mësime Praktike Hyrje te Mësimet Praktike Qëllimi Ynë Një Model Bazë i të Nxënit Përgatitja e një Mësimi: Vendosni se Çfarë të Jepni Mësim Përgatitja e një Mësimi: Vendosni Si ta Jepni Mësimin Fletushkat

6

7 Përvojat e të Nxënit

8

9 PËRVOJA NR. 1 E TË NXËNIT Të Jetuarit dhe Mësimdhënia sipas Mënyrës së Shpëtimtarit Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Mësimdhënia, përgjegjësia juaj e madhe Jezu Krishti, Kryemësuesi Të jetuarit dhe dhënia mësim siç bëri Shpëtimtari Konceptet Kyçe Mirësevini te Seminaret dhe Institutet e Fesë (SeI). Në programet e seminarit dhe institutit në mbarë botën, mijëra mësues dhe udhëheqës i ndihmojnë rininë dhe të rinjtë në moshë madhore të Kishës, që të mësojnë e të zbatojnë doktrinën dhe parimet e ungjillit të Jezu Krishtit. Ne jemi mirënjohës për dëshirën tuaj për t i shërbyer Zotit në këtë detyrë të rëndësishme. Përgjegjësia e Madhe e të Mësuarit të Fëmijëve të Perëndisë Plaku Xhefri R. Holland, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim sa vijon, për sa i përket përgjegjësisë së të mësuarit të fëmijëve të Perëndisë: 3

10 P ËRVO J A N R. 1 E TË NX Ë NI T Ne i jemi kaq mirënjohës të gjithë atyre që japin mësim. Ne ju duam dhe ju vlerësojmë më shumë nga ç mund të themi. Ne kemi besim të madh te ju. Që të jepni mësim me efektshmëri dhe që të ndjeni se po ia dilni mbanë, është vërtet një punë kërkuese. Por ia vlen. Ne nuk mund të marrim thirrje më të madhe [Teaching No Greater Call (materiale burimore për përmirësimin e mësuesit, 1978)]. Qëllimi që secili prej nesh të vij[ë] te Krishti [DeB 20:59], t i mbajë urdhërimet e Tij dhe ta ndjekë shembullin e Tij për t u kthyer sërish tek Ati, është pa dyshim qëllimi më i lartë e më i shenjtë i ekzistencës njerëzore. T i ndihmosh të tjerët që ta bëjnë këtë po ashtu t i mësosh, t i bindësh e t i udhëheqësh me lutje edhe ata që të ecin në atë shteg të pendimit pa dyshim që kjo mund të jetë detyra e dytë më e rëndësishme në jetën tonë. Ndoshta ja përse Presidenti Dejvid O. Mek-Kei njëherë tha: S ka përgjegjësi më të madhe që mund të qëndrojë mbi cilindo burrë [apo grua] sesa të qenit një mësues i fëmijëve të Perëndisë [David O. McKay, në Conference Report, tetor 1916, f. 57] ( A Teacher Come from God, Ensign, maj 1998, f. 25). Jezu Krishti, Kryemësuesi Ju do të merrni ndihmë hyjnore teksa përpiqeni të rriteni e të zhvilloheni si një mësues i fëmijëve të Perëndisë dhe teksa mundoheni ta përngjasoni jetën tuaj e mësimdhënien me atë të Shpëtimtarit. Merrni një moment për të parë materialin filmik Kryemësuesi (03:51), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Presidenti Bojd K. Paker ( ), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, përshkruan aspekte të posaçme të mësimdhënies së ungjillit. Teksa e shihni materialin filmik, dëgjoni për arsye thelbësore se përse ju duhet të jetoni dhe të jepni mësim sikurse bëri Shpëtimtari. Shkruajini idetë dhe mbresat tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Lidhur me Shpëtimtarin si një shembull për mësuesit, Presidenti Bojd K. Paker, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim: Çfarë shembulli tjetër më të mirë mund të gjejmë? Çfarë studimi më cilësor mund të ndërmarrim sesa të zbërthejmë idealet, synimet e metodat tona dhe t i krahasojmë ato me idealet, synimet dhe metodat e Jezu Krishtit? (Teach Ye Diligently, bot. i rish. [1991], f. 22). Veprimtaria vijuese do t ju ndihmojë ta thelloni kuptueshmërinë tuaj ndaj mënyrës se si Shpëtimtari dha mësim dhe si ndikoi tek të tjerët e si Ai i ndihmoi ata të mësonin, të rriteshin shpirtërisht e të bëheshin të kthyer në besim tek ungjilli i Tij. 4

11 PËRVOJA NR. 1 E TË NXËNIT Studiojeni parathënien në faqet v vii te Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë (2012). Theksojini me ngjyrë dhe nënvijëzojini fjalët vepruese që përshkruajnë mënyrat e ndryshme se si Shpëtimtari dha mësim dhe shërbeu. Pasi t i keni studiuar këto faqe në Mësimdhënien dhe të Nxënit e Ungjillit, shkruajini përgjigjet tuaja ndaj pyetjeve vijuese në anë të manualit tuaj. (Ju nxiteni t i mbani shënimet në anë të faqeve të manualit tuaj përgjatë këtyre mësimeve.) Çfarë vini re rreth mënyrës së jetesës, mësimdhënies dhe udhëheqjes së Shpëtimtarit? Si i ndihmoi Ai të tjerët të mësonin, të rriteshin shpirtërisht dhe të ktheheshin në besim tek ungjilli i Tij? Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend S ka përgjegjësi më të madhe që mund të qëndrojë mbi cilindo person sesa të qenit një mësues i fëmijëve të Perëndisë. Krishti është Kryemësuesi. Ne duhet të përpiqemi të jetojmë e të japim mësim siç bëri Ai. Ne mësojmë atë çka jemi, çka do të thotë që dishepullimi ynë, tiparet tona, dëshmitë tona dhe zotimi ynë ndaj ungjillit mund të kenë ndikim tek të tjerët po aq sa fjalët tona. Dhurata për të dhënë mësim duhet fituar dhe, sapo të fitohet, ajo duhet të ushqehet nëse duhet mbajtur (Boyd K. Packer, Teach Ye Diligently, f. 345). Pastaj, Çfarë? Presidenti Bojd K. Paker, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, njihet për pyetjen: Pastaj, çfarë?, që e bëri në fund të mbledhjeve me Kuorumin e Të Dymbëdhjetëve, me qëllim që ta nxiste diskutimin mbi mënyrën se si mund të vihej në zbatim tema e diskutuar për të ndryshuar jetën e njerëzve (shih Jeffrey R. Holland, Therefore, What? [CES Conference on the New Testament, 8 gusht 2000], si.lds.org). Në fund të çdo përvoje të të nxënit, pyeteni veten: Pastaj, çfarë? dhe mendoni për mënyrën se si mund t i vini në zbatim për vete temat dhe parimet e diskutuara. Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 5

12 PËRVOJA NR. 2 E TË NXËNIT Synimi i Seminareve dhe Instituteve të Fesë Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Të Kuptuarit e Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë Të kuptuarit e qëllimit tuaj si mësues Të ndihmuarit e studentëve që të bëhen tërësisht të kthyer në besim Konceptet Kyçe Të Kuptuarit e Qëllimit Tuaj Për t i përqendruar përpjekjet tona teksa japim ndihmesë në punën e Zotit, mësuesve në SeI u është dhënë një qëllim i qartë. Ky qëllim është quajtur Synimi i Seminareve dhe Instituteve të Fesë. Është e rëndësishme që ju të zhvilloni një kuptueshmëri të thellë të këtij qëllimi dhe se si ai mund ta udhërrëfejë punën tuaj të përditshme si mësues. Cili Është Qëllimi Ynë? Qëllimi ynë është të ndihmojmë rininë dhe të rinjtë në moshë madhore që t i kuptojnë dhe të mbështeten te mësimet dhe Shlyerja e Jezu Krishtit, të kualifikohen për bekimet e tempullit dhe ta përgatitin vetveten, familjet e tyre dhe të tjerët për jetën e përjetshme me Atin e tyre në Qiell (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. x). Shihni materialin filmik Qëllimi Ynë (01:32), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, disa mësues e thonë përmendsh qëllimin e Seminareve dhe Instituteve të Fesë. Pasi ta shihni materialin filmik, shkruajini idetë dhe mbresat tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Shpënia e Ungjillit gjer në Zemrën e Studentëve Gjatë transmetimit të njëqindvjetorit të seminarit në 2012-ën, Presidenti Henri B. Ajring, i Presidencës së Parë, tregoi disa mbresa rreth origjinës dhe qëllimeve të seminarit. Shihni materialin filmik Një Themel Besimi: Njëqind Vite Seminar (07:36), një pjesë nga fjalimi i Presidentit Ajring, të mundësuar në LDS.org. Teksa e shihni, kërkoni fakte se në ç mënyrë seminari po e ndihmon ungjillin që të shkojë gjer në zemrën e studentëve. 6

13 PËRVOJA NR. 2 E TË NXËNIT Pasi ta shihni materialin filmik, shkruajini idetë dhe mbresat tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Lexojeni seksionin 1.1 ( Qëllimi Ynë ) në faqet 1 2 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Nënvijëzojini fjalët dhe frazat që ju ndihmojnë ta kuptoni qëllimin tuaj si një mësues në Seminaret dhe Institutet e Fesë. Pasi ta përfundoni leximin, shkruajini idetë dhe mbresat tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Një kuptueshmëri e qartë e Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë do të na udhërrëfejë në punën tonë të përditshme si mësues. Mësimdhënia e efektshme mund ta ndihmojë ungjillin të shkojë thellë në zemrën e studentëve. Synimi ynë duhet të jetë që ne t i ndihmojmë studentët tanë të përjetojnë kthimin e vërtetë në besim tek ungjilli. Ndërsa u mësojmë të rinjve tanë ta duan Shpëtimtarin Jezu Krisht, ata do të bëhen dishepuj të vërtetë të Mësuesit. Ky proces do t i përgatitë ata të bëhen udhëheqës të familjeve të përjetshme. Tempulli do të bëhet një pjesë e natyrshme dhe e rëndësishme e jetës së tyre. (Dieter F. Uchtdorf, A Teacher of God s Children [një mbrëmje me Presidentin Diter F. Uhtdorf, 28 janar 2011], f. 5, si.lds.org.) Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 7

14 PËRVOJA NR. 3 E TË NXËNIT Mësimdhënia dhe të Nxënit me Anë të Shpirtit Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Të kuptuarit e rolit të Frymës së Shenjtë në mësimdhënien dhe të nxënit Plotësimin e të dyja nevojave të studentëve që shihen dhe që nuk shihen Të ftuarit e ndikimit të Frymës së Shenjtë Konceptet Kyçe Roli i Frymës së Shenjtë në Mësimdhënien dhe të Nxënit Mësimdhënia dhe të nxënit e ungjillit ndodh përmes fuqisë së Frymës së Shenjtë. Vetëm nëpërmjet mësimdhënies dhe të nxënit me anë të Shpirtit studentët do të arrijnë t i kuptojnë dhe të mbështeten te mësimet dhe Shlyerja e Jezu Krishtit në një mënyrë të tillë që të mund të kualifikohen për jetën e përjetshme (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. 13). Përse të Japim Mësim dhe të Nxëmë me Anë të Shpirtit? Motra Kristin Park ka dhënë përditë mësim për pesë vjet në seminar, në Reding, Kaliforni, dhe vazhdimisht kërkon që të plotësojë nevojat dhe rrethanat e veçanta të studentëve të saj. Shihni materialin filmik Nevojat e Studentëve (01:35), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, motra Park tregon shpresat e veta për studentët e saj dhe gjithashtu çfarë peshon në zemrën e në mendjen e saj, teksa ajo përpiqet t i ndihmojë studentët e vet që të përjetojnë një kthim më të thellë në besim tek ungjilli i Jezu Krishtit. Sikurse motra Park ka studentë me nevoja e sfida të shumëllojshme, po ashtu do të keni dhe ju. Shembujt vijues paraqesin disa rrethana tipike të studentëve. Mendoni për mënyrën se si rrethanat e studentëve tuaj mund të ndikojnë në mënyrën se si Shpirti e udhëheq mësimdhënien tuaj. Ndonjëherë shkolla më bën të jem shumë i/e zënë. Më duhet të mësoj tej mase për lëndët e mia të tjera mësimore. Shpresoj që të mund të përqendrohem sot në klasë. Nuk lexoj shumë mirë dhe e kam të vështirë që ta kem vëmendjen. Jam i/e rrethuar nga kaq shumë njerëz, por prapëseprapë ndihem i/e vetmuar. 8

15 PËRVOJA NR. 3 E TË NXËNIT Më pëlqen që jam këtu në seminar më në fund një vend ku ndihem i/e pranuar. Nuk e di nëse duhet të jem sot këtu. Kam bërë ca gjëra për të cilat ndihem i/e turpëruar. Mendoj se jam i/e vetmi/ja në familjen time që nuk kam një dëshmi. Nëse mbështetemi veç në aftësitë tona vetjake, ne nuk do të jemi në gjendje t iu përgjigjemi të gjitha nevojave të veçanta të studentëve tanë. Sidoqoftë, nëse ne jemi të përgatitur dhe i ndjekim nxitjet e Frymës së Shenjtë, ne do të udhërrëfehemi që të japim mësim në një mënyrë që do ta thellojë kthimin në besim të studentëve tanë dhe do të na ndihmojë t i plotësojmë nevojat e tyre që shihen dhe që nuk shihen. Shihni materialin filmik Të Japësh Mësim me Anë të Shpirtit (01:39), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, motra Park tregon rëndësinë e pasjes së Shpirtit që e udhërrëfen atë teksa jep mësim. Më pas, shihni materialin filmik Zoti e Di Çdo Nevojë (00:45), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Plaku Riçard G. Skot ( ), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, shpjegon se si Fryma e Shenjtë mund t ju udhërrëfejë për t i plotësuar nevojat e studentëve tuaj. Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Mësimdhënia dhe të nxënit me anë të Shpirtit ndodh kur Fryma e Shenjtë po luan rolin ose funksionet e Tij me mësuesin, me studentin ose me të dy (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 13). Manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit na ndihmon që ta qartësojmë dhe ta thellojmë më tej kuptueshmërinë tonë për arsyen përse mësuesit dhe studentët duhet të japin mësim dhe të nxënë me anë të fuqisë së Frymës së Shenjtë. Studiojeni seksionin 2.1 ( Të Japin Mësim dhe të Nxënë me Anë të Shpirtit ) në faqen 13, deri në fund të listës me pika në faqen 14. Në manualin tuaj, shënojini parimet e praktikat e rëndësishme që do t ju ndihmojnë të zhvilloni sa vijon: Dallojeni që mësimdhënia dhe të nxënit e ungjillit ndodh veçse nëpërmjet fuqisë së Frymës së Shenjtë. Thellojeni kuptueshmërinë tuaj për rolet dhe funksionet e Frymës së Shenjtë në mësimdhënien dhe të nxënit e ungjillit. Në ditarin tuaj vetjak, shpjegoni se si të kuptuarit dhe të besuarit në rolin e Frymës së Shenjtë do të ndikojë në mënyrën si ju i përgatitni mësimet dhe ua mësoni studentëve tuaj. Të Ftuarit e Shpirtit për të Përmbushur Rolin e Tij Kur ne e kuptojmë rolin e Frymës së Shenjtë në mësimdhënien dhe të nxënit e ungjillit, ne do të bëjmë gjithçka mundemi për ta ftuar Atë që të përmbushë rolin e Tij në jetën tonë dhe në jetën e studentëve tanë (shih Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, seksioni 2.1 [ Të Japin Mësim dhe të Nxënë me Anë të Shpirtit ], faqe 13). Mësuesit mund të bëjnë sa vijon që ta ftojnë Shpirtin të përmbushë rolin e Tij: Përpiqen për denjësi vetjake. 9

16 PËRVOJA NR. 3 E TË NXËNIT Ofrojnë një lutje besimi (DeB 42:14). Përpiqen që të jenë plotësisht të përgatitur për çdo mësim. Përpiqen që të përqendrohen te përvoja e të nxënit e studentëve të tyre. Kërkojnë paqe në vend që të ndihen të zemëruar dhe të shqetësuar për gjëra të tjera. Kanë një shpirt të kërkimit me përulësi. Nxitin studentët ta ftojnë Frymën e Shenjtë në përvojat e tyre të të nxënit. Shihni materialin filmik Të Ftojmë Shpirtin: Mësuesit (02:47), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, mësuesit tregojnë se çfarë mund të bëjnë që ta ftojnë Shpirtin në zemrën e tyre dhe në klasë. Teksa e shihni materialin filmik, mbani shënime te manuali juaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit rreth praktikave të rëndësishme që doni t i mbani mend. Mësuesit dhe studentët mund të bëjnë sa vijon që ta ftojnë Shpirtin të përmbushë rolin e Tij: Lexojnë dhe japin mësim nga shkrimet e shenjta dhe fjalët e profetëve. I përqendrojnë shembujt dhe diskutimet te Shpëtimtari dhe dhënia e dëshmisë për Të. I deklarojnë thjesht dhe qartë doktrinën dhe parimet e ungjillit. Gjejnë kohë për përsiatje të kujdesshme gjatë çasteve të qetësisë së frymëzuar. Tregojnë përvoja të përshtatshme vetjake dhe dëshmojnë për doktrinën e parimet. Shprehin dashuri dhe mirënjohje për njëri-tjetrin dhe për Zotin. Shihni materialin filmik Të Ftosh Shpirtin: Mësues dhe Studentë (02:23), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, mësuesit dhe studentët tregojnë se çfarë mund të bëjnë që ta ftojnë Shpirtin në zemrën e tyre dhe në klasë. Teksa e shihni materialin filmik, mbani shënime te manuali juaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit rreth praktikave të rëndësishme që doni t i mbani mend. Në ditarin tuaj vetjak, shkruani disa mbresa ose pika për veprim që ju kanë ardhur në mendje teksa keni përsiatur se në ç mënyrë ju dhe studentët tuaj mund ta ftoni Frymën e Shenjtë që ta përmbushë rolin e Tij në mësimdhënien dhe të nxënit e ungjillit. Shiheni shtojcën e këtij manuali për fletushkën e titulluar Inviting the Holy Ghost to Fulfill His Role in Gospel Teaching and Learning [ Të Ftuarit e Frymës së Shenjtë që ta Përmbushë Rolin e Tij në Mësimdhënien dhe të Nxënit e Ungjillit ], e cila rendit mënyrat se si mësuesit mund ta ftojnë Shpirtin që ta përmbushë rolin e Tij. 10

17 PËRVOJA NR. 3 E TË NXËNIT Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Mësimdhënia dhe të nxënit me anë të Shpirtit ndodh kur Fryma e Shenjtë po luan rolin ose funksionet e Tij me mësuesin, me studentin ose me të dy (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit f. 13). Teksa jeni të vëmendshëm ndaj nxitjeve të qeta të Shpirtit, ju mund të drejtoheni që të ndihmoni për plotësimin e nevojave të studentëve, që shihen dhe që nuk shihen. Sapo ju dhe studentët tuaj ta kuptoni rolin vendimtar që luan Fryma e Shenjtë në nxënien shpirtërore, ju do të bëni gjithçka që mundeni për ta ftuar Shpirtin t i përmbushë këto role. Asnjë nxënie e përjetshme nuk mund të zërë vend pa gjallërinë e Shpirtit nga qielli. Për këtë arsye, ju duhet ta jepni mësim ungjillin me anë të Shpirtit, madje të Ngushëlluesit, i cili u dërgua për të predikuar të vërtetën [DeB 50:14] (Dieter F. Uchtdorf, A Teacher of God s Children [një mbrëmje me Presidentin Diter F. Uhtdorf, 28 janar 2011], f. 7, si.lds.org). Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 11

18 PËRVOJA NR. 4 E TË NXËNIT Krijimi i një Mjedisi me Dashuri, Respekt dhe Qëllimshmëri Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Të kuptuarit e ndikimit të dashurisë si të Krishtit Krijimin e një mjedisi me dashuri dhe respekt Formimin e një ndjesie qëllimi në klasë Konceptet Kyçe Nxënia rritet kur mësuesit dhe nxënësit e duan dhe e respektojnë Zotin, njëri-tjetrin dhe fjalën e Perëndisë. Ndjesia e përbashkët e qëllimit i përqendron përpjekjet e pritshmëritë dhe i jep drejtim përvojës së klasës (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. 16). Dashuria si e Krishtit: Një Ndikim për Mirë Jeta jonë është pasuruar dhe mbushur nga ndikimi i individëve me dashuri si të Krishtit. Teksa reflektojmë për jetën tonë, secili nga ne mund të dallojë veprat e mira të njerëzve mirëdashës që kanë ndikuar për mirë tek ne. 12

19 PËRVOJA NR. 4 E TË NXËNIT Mendoni për një mësues, udhëheqës ose person tjetër që ka shfaqur dashuri si të Krishtit dhe ka sjellë një ndryshim në jetën tuaj. Si ju ndihmoi ai ose ajo që të ndiheshit, dhe përse? Shkruajini idetë dhe mbresat tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Sikurse personi mbi të cilin reflektuat pati një ndikim pozitiv tek ju, po ashtu si mësues seminari dhe instituti, ne mund të sjellim një ndryshim në jetën e studentëve tanë. Ne e bëjmë këtë duke krijuar një mjedis dashurie si të Krishtit dhe respekt në klasë. Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Veprimtaria vijuese do ta thellojë kuptueshmërinë tuaj ndaj nevojës për të krijuar një mjedis mësimor me dashuri dhe respekt dhe ndaj mënyrës si ta formoni atë mjedis. Studiojeni seksionin ( Dashuria dhe Respekti ) në faqet të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Nënvijëzojini fjalët ose frazat që ju ndihmojnë ta thelloni kuptueshmërinë tuaj për 1) arsyen përse është e rëndësishme që të keni një mjedis me dashuri dhe respekt në klasë dhe 2) mënyrën se si ta krijoni atë mjedis. 13

20 PËRVOJA NR. 4 E TË NXËNIT Krijimi i një Mjedisi me Dashuri dhe Respekt: Përse dhe në Ç Mënyrë Materialet filmike vijuese ilustrojnë shumë nga parimet dhe praktikat e dalluara në seksionin ( Dashuria dhe Respekti ), të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Shihini këto materiale filmike dhe përsiatini përgjigjet tuaja ndaj pyetjeve më poshtë që pasojnë përshkrimin e materialit filmik. Shihni materialin filmik Jepni Mësim me Dashuri Hyjnore (01:44), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Plaku Nil L. Andersen, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, shpall se është thelbësore që mësuesit të mbushen me dashurinë e pastër të Krishtit. Teksa e shihni, kërkoni mënyrën si e shfaqi Zoti dashurinë ndaj atyre që Ai u dha mësim. Pasi ta keni parë materialin filmik, shkruani në ditarin tuaj të studimit përgjigje të shkurtra për pyetjet vijuese: Si ia shfaqi me vepra Shpëtimtari dashurinë e Tij atyre që u dha mësim? Si mund t i tregoj dashuri dhe respekt atyre që u jap mësim? Shihni materialin filmik Klasa e Motrës Egan (02:17), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Motra Egan, një mësuese e thirrur seminari, tregon se si të krijohet në mënyrë të efektshme një mjedis me dashuri, respekt dhe qëllimshmëri. Shihni për mënyrën se si ajo dhe studentët e saj kujdesen për njëri-tjetrin dhe krijojnë një mjedis të atillë. Pasi ta keni parë materialin filmik, shkruani në ditarin tuaj të studimit, përgjigje të shkurtra për pyetjet vijuese: Çfarë bënë motra Egan dhe studentët e saj për të krijuar një mjedis me dashuri dhe respekt? Çfarë mund të bëj unë për të krijuar një mjedis mësimor me dashuri dhe respekt në klasën time? Afrimi tek të Gjithë Studentët Plaku Xhefri R. Holland, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim: Nëse [studentët] janë jo reagues, ndoshta ju ende nuk mund t u jepni mësim atyre, por mund t i doni ata. Dhe nëse i doni ata sot, ndoshta mund t u jepni mësim nesër ( Teaching and Learning in the Church, Ensign, qershor 2007, f. 102). Studentët mund të hasin vështirësi me sfida të ndryshme: shqetësime në familje, sëmundje, çrregullime të të nxënit, paaftësi fizike e kështu me radhë. Jini të ndjeshëm ndaj rrethanave dhe nevojave të tyre vetjake. Jo të gjithë studentët do t u përgjigjen menjëherë përpjekjeve tuaja për të krijuar një mjedis me dashuri dhe respekt. Materiali filmik vijues ilustron se si mësuesit mund të ndihmojnë që t i ndikojnë studentët, të cilët me raste duken jo reagues në mësim. Shihni materialin filmik Afrimi tek Individi (01:28), të mundësuar në LDS.org. Teksa e shihni këtë material filmik, kërkoni mënyrat se si 14

21 PËRVOJA NR. 4 E TË NXËNIT mësuesi me një dashuri dhe mirësi si të Krishtit, ftoi ndryshimin në zemrën e një studenti. Krijoni një Ndjesi Qëllimi Ndjesia e qëllimit që ndajnë mësuesi dhe studenti, mund ta rrisë besimin dhe t i japë drejtim e kuptim përvojës së klasës. Studentët duhet ta kuptojnë se po marrin pjesë në orën mësimore që të arrijnë të njohin Atin Qiellor dhe Birin e Tij, Jezu Krishtin, dhe të përparojnë drejt jetës së përjetshme përmes studimit të shkrimeve të shenjta dhe fjalëve të profetëve (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 17). Në klasë, është po aq e rëndësishme për mësuesit që të krijojnë një ndjesi qëllimi saç është për ta që të krijojnë një mjedis me dashuri dhe respekt. Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Veprimtaria vijuese e manualit do t ju ndihmojë të kuptoni se sa e rëndësishme është që të krijohet një ndjesi qëllimi në klasën tuaj. Lexojeni seksionin ( Ndjesia e Qëllimit ) në faqen 17 të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Në manualin tuaj, nënvijëzojini fjalët dhe frazat që e thellojnë kuptueshmërinë tuaj për: Ç do të thotë për ju dhe studentët tuaj që të tregoni një ndjesi qëllimi. Në ç mënyrë ju dhe studentët tuaj mund ta krijoni këtë mjedis në klasë. Zakonet që Ndihmojnë për të Krijuar një Ndjesi Qëllimi Shihni materialin filmik Një Ndjesi Qëllimi (08:32), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, disa mësues dhe studentë tregojnë zakonet që ndihmojnë për të krijuar një ndjesi qëllimi në klasat e tyre. Teksa e shihni këtë material filmik, kërkoni mënyrat se si të krijoni një ndjesi qëllimi në klasën tuaj. Pyetje që i Ndihmojnë Mësuesit të Krijojnë një Mjedis me Dashuri, Respekt dhe Qëllimshmëri Reflektimi herë pas here ndaj pyetjeve vijuese teksa i mësoni studentët tuaj, do t ju ndihmojë të krijoni një mjedis me dashuri, respekt dhe qëllimshmëri: A e dinë studentët e mi se unë i dua ata? Kur e shoh që e kam të vështirë të jem i/e dashur, a lutem që të mbushem me dashuri hyjnore, dashurinë e pastër të Krishtit (shih Moroni 7:47 48)? Në çfarë mënyrash ndikojnë mësimet dhe shembulli i Shpëtimtarit tek mënyra se si unë ndërveproj me studentët e mi dhe se si ndërveprojnë ata me njëri-tjetrin? 15

22 PËRVOJA NR. 4 E TË NXËNIT Çfarë veprimesh të thjeshta duhet të ndërmarr që t u shërbej studentëve të mi, t u bekoj [jetën] dhe të lutem për ta rregullisht? A e kuptojnë studentët e mi se qëllimi i orës sonë mësimore është që të përmbushë Synimin e Seminareve dhe Instituteve të Fesë që t i ndihmojë ata të kuptojnë dhe të mbështeten te mësimet dhe Shlyerja e Jezu Krishtit? A na ndihmojnë veprimtaritë mësimore që unë zgjedh për ta përmbushur qëllimin tonë dhe jo për të na shpërqendruar nga arritja e Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë? A kam shpenzuar kohë për të studiuar dhe për ta kuptuar bllokun e shkrimit të shenjtë dhe për të parë se si Shpëtimtari është në qendër të mësimit? A jam i/e përgatitur për t i dhënë përqendrimin e duhur studentëve të mi që nga momenti që ata mbërrijnë e deri në momentin sa largohen nga klasa? Në çfarë mënyrash i mësoj dhe i ftoj studentët e mi rregullisht që ta përmbushin rolin e tyre në nxënien shpirtërore? Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Nxënia rritet kur ju dhe studentët tuaj e doni dhe e respektoni Zotin, njëri-tjetrin dhe fjalën e Perëndisë. Ju mund të zhvilloni dashuri të pastër për studentët tuaj, duke kërkuar dhuratën e dashurisë hyjnore përmes lutjes së sinqertë, siç udhëzohet nga profeti Mormon (shih Moroni 7:47 48). Ndjesia e qëllimit që ndani ju dhe studentët tuaj, mund ta rritë besimin dhe t i japë drejtim e kuptim përvojës së klasës. 16

23 PËRVOJA NR. 4 E TË NXËNIT Ndjesia e qëllimit mund të krijohet kur ju dhe studentët tuaj e kuptoni se ata po marrin pjesë në orën mësimore që të arrijnë ta njohin Atin Qiellor dhe Birin e Tij, Jezu Krishtin, dhe të përparojnë drejt jetës së përjetshme përmes studimit të shkrimeve të shenjta dhe fjalëve të profetëve. Mendoni për dashurinë më të kthjellët, më gjithëpërmbushëse që mund të përfytyroni. Tani shumëfishojeni atë dashuri me një sasi të pafundme kjo është masa e dashurisë së Perëndisë për ju (Diter F. Uhtdorf, Dashuria e Perëndisë, Ensign ose Liahona, nëntor 2009, f. 22). Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 17

24 PËRVOJA NR. 5 E TË NXËNIT Të Përjetuarit e Modelit të të Nxënit Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Paraqitjen e një modeli të të nxënit Çuarjen e ungjillit në zemrën e studentëve Të kuptuarit e modelit të të nxënit Zbatimin e modelit të të nxënit në studimin e ungjillit Konceptet Kyçe Profetët dhe apostujt e ditëve të mëvonshme u kanë vënë detyrë mësuesve në Seminaret dhe Institutet e Fesë për t i mësuar studentët që të dallojnë, kuptojnë e të zbatojnë doktrinën dhe parimet e ungjillit që gjenden në shkrimet e shenjta dhe fjalët e profetëve. Lidhur me këtë detyrë, Presidenti J. Ruben Klark i Riu ( ), i Presidencës së Parë, dha mësim: Ju duhet ta jepni mësim këtë ungjill, duke përdorur si burimet dhe autoritetet tuaja veprat standarde të Kishës dhe fjalët e atyre që Perëndia i ka thirrur për të drejtuar popullin e Tij në këto ditë të fundit (The Charted Course of the Church in Education, bot. i rish. [1994], f. 10). 18

25 PËRVOJA NR. 5 E TË NXËNIT Paraqitja e një Modeli të të Nxënit Teksa studentët e mësojnë ungjillin e Jezu Krishtit siç gjendet në shkrimet e shenjta dhe fjalët e profetëve, është thelbësore që doktrina dhe parimet e ungjillit të zhyten thellë në zemrën e tyre. Për të ndihmuar që ky proces të zërë vend, Seminaret dhe Institutet e Fesë theksojnë një model bazë të të nxënit që i lejon mësuesit dhe studentët t i zbulojnë, t i kuptojnë e t i zbatojnë të vërtetat e ungjillit në jetën e tyre. Ky model përbëhet nga parimet bazë vijuese: Të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen. Të dallojnë doktrinën dhe parimet. Të kuptojnë doktrinën dhe parimet. Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve. Të zbatojnë doktrinën dhe parimet. Sa më shumë të arrini që t i kuptoni dhe t i përdorni këto parime bazë gjatë studimit tuaj vetjak të ungjillit, aq më tepër do të jeni në gjendje për t i ndihmuar studentët që t i zbatojnë ato. Qëllimi i kësaj përvoje të të nxënit, është të japë një vështrim të përgjithshëm të pesë parimeve bazë të modelit të të nxënit. Çdo parim bazë do të trajtohet më me hollësi në përvojat nr. 6 8 të të nxënit. Shihni materialin filmik Shëmbëlltyra e Gurëve të Çmuar (06:47), të mundësuar në LDS.org. Teksa e shihni materialin filmik, pyeteni veten: Si mund të krahasohet kërkimi i gurëve të çmuar dhe gjetja e tyre në rërë me studimin dhe të mësuarit nga shkrimet e shenjta? Pasi ta shihni materialin filmik, shkruajini idetë dhe mbresat tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Zbatojeni Shëmbëlltyrën për Modelin e të Nxënit Shëmbëlltyra e gurëve të çmuar na ndihmon të kuptojmë parimet bazë të modelit të të nxënit. Lexojini përshkrimet më poshtë që të mësoni më shumë për çdo parim bazë. 19

26 PËRVOJA NR. 5 E TË NXËNIT Të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen: E reja, e cila kërkon gurë të çmuar në rërë, simbolizon një nxënës/e që kërkon të vërtetat e përjetshme në shkrimet e shenjta dhe në mësimet e profetëve. Rëra përfaqëson hollësitë e shkrimeve të shenjta ose mësimeve radhën e ngjarjeve, njerëzit, vendet, datat e kështu me radhë. E reja e cila po shoshiste rërën për gurë të çmuar, është si një nxënës/e i/e cili/a shoshit për hollësitë në shkrimet e shenjta në kërkim të doktrinës, parimeve dhe të vërtetave të tjera bazë. Ky proces paraqitet si të kuptuarit e kontekstit dhe të përmbajtjes. Të dallojnë doktrinën dhe parimet: E reja, e cila kërkon gurë të çmuar në rërë, simbolizon procesin e dallimit të doktrinës dhe parimeve në shkrimet e shenjta dhe në fjalët e profetëve. Njëlloj si disa gurë të çmuar që ndodheshin pranë sipërfaqes dhe të tjerë që gjendeshin më thellë në rërë, disa të vërteta të përjetshme në shkrimet e shenjta përcaktohen lehtë, ndërkohë që të tjerat kërkojnë më shumë mund për t u zbuluar. Të kuptojnë doktrinën dhe parimet: E reja që këqyr me kujdes çdo gur të çmuar, përfaqëson një nxënës/e që studion me zell me qëllim që ta kuptojë doktrinën dhe parimet më thellësisht. 20

27 PËRVOJA NR. 5 E TË NXËNIT Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve: E reja, e cila ndjen vlerësim për veçantinë dhe domethënien e secilit gur të çmuar, mund të krahasohet me një nxënës/e që ndien të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe të parimeve që gjenden në shkrimet e shenjta dhe fjalët e profetëve. Të zbatojnë doktrinën dhe parimet: Ashtu sikurse mendimet e së resë u kthyen në mënyra konkrete se si të mund ta përdorte çdo gur të çmuar, ashtu dhe nxënësit duhet të marrin në shqyrtim se si ta përvetësojnë dhe ta zbatojnë doktrinën dhe parimet, teksa Shpirti u jep drejtim vetjak mendjes dhe zemrës së tyre. 21

28 PËRVOJA NR. 5 E TË NXËNIT Zbatimi i Modelit të të Nxënit në Studimin e Ungjillit Thëniet vijuese janë shembuj të mënyrës se si ky model i të nxënit po i ndihmon studentët e tanishëm që t i përdorin shkrimet e shenjta për t i zbuluar, kuptuar dhe zbatuar të vërtetat e ungjillit në jetën e tyre: I kuptoj shkrimet e shenjta shumë më mirë. Unë di si të bëj pyetje dhe si të gjej përgjigje. Tanimë unë lexoj që të gjej të vërtetën e për një kuptim më të mirë mbi mënyrën se si duhet të sillem. Kurrë nuk isha ulur i/e vetëm/me që të lexoja shkrimet e shenjta, por tani çdo natë kjo gjë po më kthehet në zakon. Ndihesh shkëlqyeshëm kur i gjen dhe i kupton të vërtetat që të prekin dhe që shkojnë menjëherë drejt e në zemrën tënde. Nuk isha mësuar që t i lexoja shkrimet e shenjta shumë shpesh sepse nuk i kuptoja. Por tani e di që ato janë përplot me parime dhe se unë mund të kërkoj tek to për përgjigje. Këtë vit kam vepruar kësisoj më shumë nga ç kam bërë në gjithë jetën time. Gjëja kryesore për të cilën më ka ndihmuar seminari pothuaj më shumë se çdo gjë tjetër, është rritja e dashurisë dhe e kuptimit ndaj shkrimeve të shenjta. Unë kam marrë shumë përgjigje të lutjeve. Kam forcuar gjithashtu edhe marrëdhënien time me Shpëtimtarin tim dhe jam kaq mirënjohës/e për këtë. E si mund të kërkoj më tepër? Unë kam mësuar vërtet se si të studioj më mirë nga shkrimet e shenjta dhe tani nuk më duken më të mërzitshme. Faktikisht dua t i studioj ato dhe të përsiat për mënyrën se si duhet ta jetoj jetën për t u kthyer tek Ati im në Qiell. Nganjëherë gjatë leximit duket sikur unë jo vetëm që ndihem i/e tejmbushur me dashuri dhe përzemërsi, por fletët dhe lidhjet [e librit] pothuajse të gllabërojnë me njohuri. Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Si mësues në seminare dhe institute juve ju është vënë detyra që t u mësoni studentëve doktrinën dhe parimet e ungjillit siç gjenden në shkrimet e shenjta dhe fjalët e profetëve. Mësuesit dhe nxënësit duhet të mësojnë se si ta çojnë ungjillin nga fletët e shkrimeve të shenjta dhe nga fjalët e profetëve thellë në zemrën e tyre. Seminaret dhe Institutet e Fesë theksojnë një model bazë të të nxënit që i fton mësuesit dhe studentët t i zbulojnë, t i kuptojnë e t i zbatojnë të vërtetat e ungjillit në jetën e tyre. Sa më shumë t i kuptoni dhe t i përdorni parimet bazë të modelit të të nxënit në studimin tuaj vetjak të ungjillit, aq më tepër do të jeni në gjendje për t i ndihmuar studentët që t i zbatojnë ato po ashtu. 22

29 PËRVOJA NR. 5 E TË NXËNIT Ndryshe nga rregullat e botës, të cilat na mësojnë që të dimë diçka, ungjilli i Jezu Krishtit na sfidon që të bëhemi diçka (Dallin H. Oaks, The Challenge to Become, Ensign, nëntor 2000, f. 32). Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 23

30 PËRVOJA NR. 6 E TË NXËNIT Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Të kuptuarit e domethënies së kontekstit dhe përmbajtjes Të kuptuarit e rëndësisë së kontekstit dhe përmbajtjes Të zbuluarit e kontekstit dhe përmbajtjes në shkrimet e shenjta Konceptet Kyçe Në disa nga përvojat e të nxënit të radhës, ne do t i këqyrim nga afër, njëra pas tjetrës, komponentët e veçuar të modelit të të nxënit. Modeli i të nxënit jep një strukturë të parimeve bazë që ndihmon për ta rrënjosur ungjillin brenda mendjes dhe zemrës sonë. Në këtë përvojë të të nxënit, ne do të mësojmë rreth të kuptuarit të kontekstit dhe të përmbajtjes. Qëllimi i kësaj përvoje të të nxënit, është t ju japë një paraqitje të shkurtër të aspekteve të modelit të të nxënit. Kur shërbeni si një mësues seminari ose instituti, ju do të keni shumë më tepër mundësi për të mësuar rreth këtyre aftësive dhe për t i ushtruar ato. Të Mësuarit nga Shkrimet e Shenjta: Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes Në shëmbëlltyrën e gurëve të çmuar, e reja sheh në ëndërr sikur po kërkon në rërë për gurë të çmuar. Kërkimi i saj simbolizon një nxënës që kërkon për të vërtetat e përjetshme në shkrimet e shenjta. Rëra përfaqëson kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta njerëzit, vendet, ndodhitë, radhën e ngjarjeve, mësimet e kështu me radhë në të cilat mund të gjenden të vërtetat e ungjillit. Ndërsa kërkojmë të vërtetat e përjetshme në shkrimet e shenjta, ne duhet të fillojmë duke u përpjekur për të kuptuar sfondin historik dhe hollësitë bazë të fragmenteve që po lexojmë. Përpjekja për ta kuptuar kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta do të na lejojë që t i zbulojmë më lehtësisht të vërtetat e rëndësishme të ungjillit. 24

31 PËRVOJA NR. 6 E TË NXËNIT Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Lexojini seksionet ( Konteksti ) dhe ( Përmbajtja ) në faqet në manualin tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat në këto seksione që ju ndihmojnë të kuptoni se çfarë nënkuptohet me [termat] kontekst dhe përmbajtje e shkrimeve të shenjta dhe përse ato janë të rëndësishme gjatë studimit tonë. Shkruajini idetë dhe mbresat tuaja rreth rëndësisë së të kuptuarit të kontekstit dhe të përmbajtjes gjatë studimit të ungjillit në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Domethënia dhe Rëndësia e Kontekstit dhe Përmbajtjes Shqyrtojeni tabelën vijuese për ta kuptuar më tej kontekstin dhe përmbajtjen: Konteksti Çfarë është konteksti? Konteksti përbëhet nga rrethanat që ndodhin përreth ose që i japin sfond një fragmenti, ngjarjeje apo historie të veçantë të shkrimit të shenjtë. Konteksti përfshin mjedisin historik, kulturor dhe gjeografik; pyetje që nxitën ngjarjet e shkrimeve të shenjta; e kështu me radhë. Përse është i rëndësishëm konteksti? Konteksti e qartëson dhe e thellon kuptueshmërinë për ngjarjet, mësimet, doktrinën dhe parimet në tekstin e shkrimit të shenjtë. Përmbajtja Çfarë është përmbajtja? Përmbajtja përfshin radhën e ngjarjeve, njerëzit, ndodhitë, predikimet dhe shpjegimet e frymëzuara që përbëjnë tekstin e shkrimit të shenjtë. Zbulimi i përmbajtjes përfshin të mësuarit e domethënies së fjalëve dhe frazave të vështira, si dhe interpretimet e shëmbëlltyrave, simboleve e kështu me radhë. Përse është e rëndësishme përmbajtja? Përmbajtja u jep gjallëri dhe rëndësi doktrinës dhe parimeve që gjenden në bllokun e shkrimit të shenjtë. Bërja e Pyetjeve Për ta kuptuar kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta, fillimisht kërkoni që të njiheni me hollësitë bazë të fragmentit e më pas shqyrtojini imtësisht ato hollësi për kuptueshmëri më të madhe. Këtë mund ta bëni duke mësuar se si të bëni pyetje rreth njerëzve, vendeve, ndodhive e kështu me radhë, në fragmentin e shkrimit të shenjtë që po lexoni, e më pas duke kërkuar përgjigje për ato pyetje, duke përdorur burime të dobishme dhe të besuara. Pyetjet si të mëposhtmet mund t ju ndihmojnë ta kuptoni më mirë kontekstin dhe përmbajtjen e fragmentit të shkrimit të shenjtë që po studioni: 25

32 PËRVOJA NR. 6 E TË NXËNIT Cili është sfondi historik i fragmentit? Cili është mjedisi historik, kulturor dhe gjeografik? Kush është autori? Cilët janë njerëzit në fragment? Çfarë po bëjnë apo po thonë ata dhe përse? Çfarë po ndodh? Cila është radha e ngjarjes? Cili është kuptimi i fjalëve, frazave apo i shprehjeve të pahasura më parë? Cila është domethënia e zakoneve dhe e praktikave që përshkruhen? Kërkimi i Përgjigjeve Sa vijon janë disa nga burimet më të mira e më të besuara që mund të përdorni për t ju ndihmuar që të gjeni përgjigje për pyetjet tuaja: Mjetet ndihmëse për studimin e shkrimeve të shenjta, të tilla si kapitujt dhe krerët e seksioneve, poshtëshënimet, Bible Dictionary [Fjalori Biblik], Topical Guide [Udhëzuesi Tematik], Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta, indekset e kombinimit tresh, hartat e kështu me radhë Fragmentet e ndërlidhura të shkrimit të shenjtë Fjalët e profetëve dhe apostujve të gjallë (veçanërisht ato që gjenden në fjalimet e konferencave të përgjithshme) Programi mësimor i kursit të shkrimeve të shenjta të seminarit dhe institutit (përfshirë manualet e mësuesit e të studentit) Fjalorët Ndërsa arrini të kuptoni kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta, ju do të jeni në gjendje të hyni më tërësisht në botën e njerëzve, vendeve, ngjarjeve e mësimeve që po lexoni, dhe t i shihni gjërat siç i pa autori. Kjo do të ndihmojë që të hapet dera për zbulimin e të vërtetave të rëndësishme të ungjillit. Marrja e Ndihmës Hyjnore në Mësimdhënien e Ungjillit Shihni materialin filmik Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes (07:39), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, tre mësues diskutojnë lidhur me përpjekjet e tyre për të kuptuar kontekstin dhe përmbajtjen. Shkruajini dy a tre ide që mësuat nga materiali filmik në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Veprimtari e Shkrimit të Shenjtë Tani është koha që të ushtrojmë ta zbulojmë kontekstin dhe përmbajtjen në shkrimet e shenjta. 26

33 PËRVOJA NR. 6 E TË NXËNIT Lexojeni Llukën 5:12 26, duke i vazhduar [vargjet] atje ku u ndalën mësuesit, te materiali filmik Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes. Hartoni një listë me pyetje rreth njerëzve, vendeve, ndodhive dhe hollësive të tjera që mund t ju ndihmojë ta kuptoni më mirë kontekstin dhe përmbajtjen e këtyre vargjeve. Më pas shpenzoni disa minuta duke kërkuar përgjigjet për pyetjet tuaja. Pasi ta keni përfunduar veprimtarinë, shkruani një përmbledhje të përvojës suaj në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Përfshini 1) disa nga gjërat që mësuat rreth rëndësisë së të kuptuarit të kontekstit dhe përmbajtjes gjatë studimit të ungjillit dhe 2) disa nga mbresat e reja që fituat rreth njerëzve, vendeve dhe ndodhive te Lluka 5: Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Konteksti e qartëson dhe e thellon kuptueshmërinë tonë për ngjarjet, mësimet, doktrinën dhe parimet në tekstin e shkrimit të shenjtë. Përmbajtja u jep gjallëri dhe rëndësi doktrinës dhe parimeve në shkrimet e shenjta. Të kuptuarit e kontekstit dhe përmbajtjes së shkrimeve të shenjta do të ndihmojë për t i zbërthyer shumë të vërteta të rëndësishme të ungjillit. Që të arrijmë të kuptojmë kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta, ne duhet të bëjmë pyetje dhe të kërkojmë burime të besueshme për përgjigjet ndaj atyre pyetjeve. Njihuni me mësimet që na japin shkrimet e shenjta. Mësoni për mjedisin dhe rrethanat e shëmbëlltyrave të Mjeshtrit dhe paralajmërimeve të profetëve. Studiojini ato sikur po ju flasin juve, sepse kështu është e vërteta (Tomas S. Monson, Të Jini më i Miri që Mundeni, Ensign ose Liahona, maj 2009, f. 68). Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 27

34 PËRVOJA NR. 7 E TË NXËNIT Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Dallimin e doktrinës dhe parimeve të shpallura Dallimin e doktrinës dhe parimeve të nënkuptuara Të shkruarit e thënieve parimore Konceptet Kyçe Modeli i të nxënit i paraqitur te përvoja nr. 5 e të nxënit, jep parimet bazë që ndihmojnë për ta rrënjosur ungjillin në mendjen dhe zemrën tonë. Në këtë përvojë të të nxënit, ne do t i referohemi dallimit të doktrinës dhe parimeve. Qëllimi i kësaj përvoje të të nxënit është t ju japë një paraqitje të shkurtër të aspekteve të modelit të të nxënit. Kur shërbeni si një mësues seminari ose instituti, ju do të keni shumë më tepër mundësi për të mësuar rreth këtyre aftësive dhe për t i ushtruar ato. Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve Te shëmbëlltyra e gurëve të çmuar, një e re sheh në ëndërr sikur po zbulon gurë të çmuar me vlerë të madhe. Në mënyrë të ngjashme, kur i studiojmë shkrimet e shenjta, ne mund të zbulojmë shkrime të shenjta të çmuara që mund ta bekojnë jetën tonë. Plaku Nil A. Maksuell ( ), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim: Vëllezër e motra, shkrimet e shenjta na ofrojnë kaq shumë diamantë doktrinorë. Dhe kur drita e Shpirtit bie mbi faqet e tyre të shumta, ata xixëllojnë me pasqyrim qiellor dhe e ndriçojnë shtegun që duhet të ndjekim ( According to the Desires of [Our] Hearts, Ensign, nëntor 1996, f. 21). 28

35 PËRVOJA NR. 7 E TË NXËNIT Gurët e çmuar në rërë simbolizojnë doktrinën thelbësore dhe parimet e rëndësishme të së vërtetës që përmbahen në shkrimet e shenjta dhe fjalët e profetëve. Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Studiojini katër paragrafët e parë të seksionit ( Japim mësim ) në faqen 5 dhe katër paragrafët e parë të seksionit 2.5 ( Të Dallojnë, të Kuptojnë, të Ndiejnë të Vërtetën dhe Rëndësinë e Saj, si dhe të Zbatojnë Doktrinat dhe Parimet e Ungjillit ) në faqen 30 të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Nënvijëzojini fjalët ose frazat që ndihmojnë për t iu përgjigjur pyetjeve vijuese: Çfarë është doktrina? Çfarë është një parim? Përse janë të rëndësishme doktrina dhe parimet? Shkruajini idetë dhe mbresat tuaja rreth arsyes përse doktrina dhe parimet janë të rëndësishme në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Doktrina dhe Parime: Të Shpallura kundrejt të Nënkuptuara Te shëmbëlltyra e gurëve të çmuar, e reja përpiqet të zbulojë gurë të çmuar me vlerë. Teksa kërkon, ajo gjen disa pranë sipërfaqes dhe të tjerë thellë në rërë. Në mënyrë të ngjashme, ju do të zbuloni se disa doktrina dhe parime janë shpallur haptazi në shkrimet e shenjta dhe dallohen lehtësisht. Të tjera nuk janë shpallur drejtpërdrejt në shkrimet e shenjta por përkundrazi janë nënkuptuar. Këto kërkojnë më shumë përpjekje për t u zbuluar. Doktrina dhe Parime të Shpallura Doktrina dhe parime që janë shpallur qartësisht dhe haptazi në tekstin e shkrimit të shenjtë. Doktrina dhe Parime të Nënkuptuara Doktrina dhe parime që nuk janë shpallur drejtpërdrejt nga autori i shkrimeve të shenjta, por që përkundrazi nënkuptohen në tekst. Kur flitet për dallimin e doktrinës dhe parimeve, Plaku Riçard G. Skot ( ), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim: Kërkojini parimet. Ndajini me kujdes nga detaji që përdoret për t i shpjeguar ato ( Acquiring Spiritual Knowledge, Ensign, nëntor 1993, f. 86). Kujtuesi i kësaj përvoje të të nxënit do t ju ndihmojë gjatë studimit tuaj që të zhvilloni aftësinë tuaj për të dalluar si doktrinën dhe parimet e shpallura edhe ato 29

36 PËRVOJA NR. 7 E TË NXËNIT të nënkuptuara. (Shih edhe Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. 31.) Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve të Shpallura Doktrina dhe parimet e shpallura janë ato që janë thënë në mënyrë të qartë dhe haptazi në tekstin e shkrimit të shenjtë. Lexojini shkrimet e shenjta vijuese për të parë shembuj të doktrinës dhe parimeve të shpallura qartësisht (të theksuara me germa të errëta). Gjoni 15:10 Po të zbatoni urdhërimet e mia, do të qëndroni në dashurinë time, sikurse unë i zbatova urdhërimet e Atit tim dhe qëndroj në dashurinë e tij. Zanafilla 1:27 Kështu Perëndia krijoi njeriun simbas shëmbëlltyrës së vet, simbas shëmbëlltyrës së Perëndisë; Ai krijoi mashkullin dhe femrën. Doktrina e Besëlidhje 59:23 Por mësoni se ai që bën veprat e drejtësisë, duhet ta marrë shpërblimin e tij, madje paqe në këtë botë dhe jetë të përjetshme në botën që vjen. Helamani 3:27 Kështu, ne mund të shohim se Zoti është i mëshirshëm ndaj të gjithë atyre që do të thërrasin në sinqeritetin e zemrave të tyre, emrin e tij të shenjtë. Jobi 36:5 Ja, Perëndia është i fuqishëm, por nuk përçmon njeri; është i fuqishëm në forcën e diturisë së tij. Veprimtari e Shkrimit të Shenjtë: Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve të Shpallura Lexojini fragmentet vijuese të shkrimit të shenjtë dhe shenjojeni ose shënojeni në shkrimet tuaja të shenjta çdo doktrinë apo parim të shpallur. Amosi 3:7 2 Nefi 9:20 Mosia 2:17 Shkruajini idetë dhe mbresat tuaja rreth çdo doktrine dhe parimi që shenjuat në këto vargje në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve të Nënkuptuara Te shëmbëlltyra e gurëve të çmuar, e reja nuk ishte e kënaqur që zbuloi vetëm gurët e çmuar pikërisht nën sipërfaqen e rërës. Ajo mësoi se, duke gërmuar më thellë në rërë dhe duke e shoshitur atë me kujdes, ajo mund të zbulonte gurë të tjerë të çmuar me vlerë të madhe. 30

37 PËRVOJA NR. 7 E TË NXËNIT Në mënyrë të ngjashme, kur ju i studioni shkrimet e shenjta, ju mund të mësoni të gërmoni dhe të shoshitni nëpërmjet kontekstit dhe përmbajtjes së shkrimeve të shenjta për të gjetur doktrinën dhe parimet e nënkuptuara. Shpesh këto janë disa prej zbulimeve më të rëndësishme dhe më me vlerë që ju do të bëni gjatë studimit tuaj të shkrimeve të shenjta. Zbulimi i doktrinës dhe parimeve të nënkuptuara kërkon kohë dhe mendim të matur. Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Lexojeni seksionin ( Dalloni Doktrinat dhe Parimet ) në faqen 31 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, duke filluar me paragrafin e shtatë, i cili fillon: Shumë parime nuk deklarohen drejtpërdrejt deri te paragrafi i dytë në faqen 32. Nënvijëzojini fjalët ose frazat që ju ndihmojnë ta thelloni kuptueshmërinë tuaj për doktrinën dhe parimet e nënkuptuara dhe mënyrën se si t i dalloni ato gjatë studimit tuaj. Bazuar në atë që nënvizuat, shkruani se si do t ia shpjegonit një miku ose një pjesëtari të familjes se çfarë janë të vërtetat e nënkuptuara dhe si mund të dallohen ato. Shkruajini këto mendime dhe mbresa në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Sugjerime për Dallimin e Doktrinës dhe Parimeve të Nënkuptuara Manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit jep sugjerimet vijuese për t i ndihmuar mësuesit dhe studentët të dallojnë doktrinën dhe parimet e nënkuptuara: 1. Kërkoni për marrëdhëniet shkak-pasojë Përmes analizimit të veprimeve, qëndrimeve e sjelljeve [shkaqeve] të individëve ose grupeve në rrëfimin e shkrimit të shenjtë dhe dallimit të bekimeve ose [rrjedhojave] që vijnë si rezultat [pasojë] i tyre, parimet e ungjillit bëhen më të qarta (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 31). Ndërkohë që po lexoja Mateun 4:1 11, unë fillova të përqendrohem te veprimet e Shpëtimtarit dhe se si Ai agjëroi dhe u lut në përpjekje për të qenë me Perëndinë. Më pas kuptova se si i përdorte Ai shkrimet e shenjta për t i larguar tundimet që iu drejtuan Atij nga kundërshtari. Agjërimi, lutja e Tij dhe përdorimi i shkrimeve të shenjta (shkaku) i dhanë forcë të mjaftueshme shpirtërore që t i mposhte tundimet (pasoja). Teksa e bëra këtë zbulim, unë shkrova këtë thënie të thjeshtë të parimit në ditarin tim: Kur ne agjërojmë, lutemi dhe i kuptojmë shkrimet e shenjta, ne mund të kemi forcë më të madhe shpirtërore për ta mposhtur tundimin. 31

38 PËRVOJA NR. 7 E TË NXËNIT Unë gjeta një parim të madh të nënkuptuar te 1 Nefi 18:3. Nefi shkoi në mal shpesh dhe iu lut Zotit shpesh. Si rrjedhim, Zoti i tregoi atij gjëra të mëdha. Teksa meditova për këtë mesazh, unë shkrova parimin vijues në anë të shkrimeve të mia të shenjta: Sa më tepër të kërkoj të bisedoj me Zotin në lutje vetjake, aq më shumë gjëra të mëdha do të më zbulojë Ai mua. 2. Bëni pyetje Parimet e nënkuptuara mund të dallohen edhe duke bërë pyetje si vijojnë: Cili është morali ose thelbi i historisë? Përse autori i ka përfshirë këto ndodhi ose fragmente? Çfarë synonte autori që të mësojmë? Cilat janë disa nga të vërtetat themelore që jepen mësim në këtë fragment? Ndërkohë që po lexoja Doktrinën e Besëlidhjet 9, e cila përmban këshillën e Zotit drejtuar Oliver Kaudërit, i cili kishte dështuar në përpjekje për të dhënë ndihmesë në përkthimin e Librit të Mormonit, unë pyeta: Cili është morali ose thelbi i kësaj historie? Një parim i nënkuptuar që më erdhi në mendje, ishte: Marrja dhe njohja e zbulesës kërkojnë përpjekje nga ana jonë. Tek Alma 17 18, unë lexova për Amonin që po i shërbente mbretit Lamon pa kurrfarë mendimi për shpërblesë, dhe për mbretin Lamon që mbeti i befasuar nga besnikëria e Amonit. Unë e gjeta veten duke menduar: Përse i përshiu autori këto hollësi në këta kapituj? Në përgjigje të kësaj pyetjeje, unë shkrova parimin vijues në shkrimet e mia të shenjta: Kur u shërbejmë të tjerëve me besnikëri, ne mund t i ndihmojmë ata të përgatiten që të marrin të vërtetat e ungjillit. 3. Shpalleni doktrinën dhe parimet qartë dhe thjesht Manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit na mëson që dallimi i [doktrinave dhe] parimeve të nënkuptuara përfshin njohjen e të vërtetave që ilustrohen në një rrëfim të shkrimit të shenjtë, dhe shpalljen e tyre në mënyrë të qartë dhe të përmbledhur (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 31). Të shkruarit e thënieve për doktrinën dhe parimin në mënyrë të qartë dhe të plotë, na ndihmon t i formulojmë mendimet tona dhe ta rrokim një mesazh të shkrimit të shenjtë që Zoti dëshiron të na e japë. Plaku B. H. Roberts ( ), i Të Shtatëdhjetëve, dha mësim: 32

39 PËRVOJA NR. 7 E TË NXËNIT Që të njihet, e vërteta duhet të shpallet dhe sa më e qartë dhe e plotë të jetë kjo deklaratë, aq mundësi më të mëdha do të ketë Shpirti i Shenjtë për t iu dëshmuar shpirtrave të njerëzve se puna është e vërtetë (New Witnesses for God, 3 vëll. [1909], 2:vii, cituar në James E. Faust, What I Want My Son to Know before He Leaves on His Mission, Ensign, maj 1996, f. 41, Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 32). Plaku Riçard G. Skot ( ), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, theksoi: Ia vlen përpjekja e madhe për ta sistemuar të vërtetën që mbledhim në thëniet e thjeshta të parimeve ( Acquiring Spiritual Knowledge, Ensign, nëntor 1993, f. 86). Kur ju veproni siç sugjeron Plaku Skot ta sistem[oni] të vërtetën që mbl[idhni] në thëniet e thjeshta të parimeve ju do të kuptoni se thëniet më të dobishme për doktrinën apo parimin tregojnë disa nga veçoritë vijuese: Ato janë thënie të plota. Ato janë të thjeshta, të qarta dhe të përmbledhura. Të vërtetat që ato shprehin, janë themelore, të pandryshueshme dhe të përhershme. Ato shpesh sugjerojnë veprim si edhe pasoja shoqëruese. Në vetvete ato janë të rëndësishme. Cilat nga këto veçori mund të shihni në secilën prej thënieve vijuese për doktrinën apo parimin? Sa më tepër të kërkoj të bisedoj me Zotin në lutje vetjake, aq më shumë gjëra të mëdha do të më zbulojë Ai mua. Kur unë agjëroj, lutem dhe i kuptoj shkrimet e shenjta, mund të kem forcë më të madhe shpirtërore për ta mposhtur tundimin. Jezu Krishti vuajti për mëkatet e mia. Marrja dhe njohja e zbulesës kërkon përpjekje nga ana ime. Kur u shërbej të tjerëve me besnikëri, unë mund t i ndihmoj ata të përgatiten që t i marrin të vërtetat e ungjillit. Shihni materialin filmik Përcaktimi i Doktrinave dhe Parimeve (07:09), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, tre mësues diskutojnë lidhur me përpjekjet e tyre për ta dalluar doktrinën dhe parimet te Lluka 5:1 11, duke përdorur tri sugjerimet e përvijuara më lart. 33

40 PËRVOJA NR. 7 E TË NXËNIT Shkruajini dy a tre ide që ju ranë në sy nga materiali filmik në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Veprimtari Udhërrëfyese e Shkrimit të Shenjtë: Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve të Nënkuptuara Le të ushtrojmë si të dallojmë doktrinën dhe parimet e nënkuptuara. Studiojeni Enosin 1:1 8, duke kërkuar doktrinën apo parimet me vlerë të përjetshme. 1. Të kuptuarit e kontekstit dhe përmbajtjes Përpara se të kërkoni doktrinën dhe parimet, fillimisht përpiquni ta kuptoni kontekstin dhe përmbajtjen e fragmentit. Pyetjet si ato në vijim mund t ju ndihmojnë ta bëni këtë: Çfarë është një përleshje? (Shih vargun 2.) Çfarë konkretisht hyri thellë në zemrën e Enosit? (Shih vargun 3.) Çfarë bëri Enosi dhe për sa kohë? (Shih vargun 4.) Çfarë do të thotë fraza kërkesë e sinqertë? (Shih vargun 4.) Cili është bashkëbisedimi midis Zotit dhe Enosit në këto vargje? (Shih vargjet 5 8.) 2. Dallimi i doktrinës apo parimeve të nënkuptuara Teksa përpiqeni të dalloni doktrinën apo parimet tek Enosi 1:1 8, merrni në shqyrtim të bëni një ose më shumë nga pyetjet vijuese: Çfarë marrëdhëniesh shkak-pasojë gjenden në këto vargje? Cili është morali i historisë? Çfarë synonte autori që të mësojmë? Cilat janë disa nga të vërtetat themelore që jepen mësim në këtë fragment? 3. Shpallja e doktrinës dhe parimeve qartë dhe thjesht Teksa e dalloni doktrinën apo parimet tek Enosi 1:1 8, përpiquni që t i shpallni ato qartë dhe thjesht. Nëse keni nevojë për ndihmë që ta bëni këtë, përpiquni të përdorni një nga nxitjet vijuese: Nëse (shkaku), atëherë (pasoja). Dhe kështu ne shohim,. Shkruajini thëniet tuaja për doktrinën apo parimin në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Veprimtari e Shkrimit të Shenjtë: Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve të Nënkuptuara Tani, ushtrojini në mënyrë të pavarur aftësitë që keni mësuar deri tani në këtë përvojë të të nxënit. Lexojeni Llukën 5:12 26 dhe bëni sa vijon: Shqyrtojeni kontekstin dhe përmbajtjen e fragmentit. Dallojeni çdo doktrinë dhe parim të dhënë mësim në këto vargje. Shkruajini qartë dhe thjeshtë thëniet për çdo doktrinë apo parim që dalloni. 34

41 PËRVOJA NR. 7 E TË NXËNIT Shkruajini thëniet tuaja për doktrinën apo parimin në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Ndikimi i Dallimit të Doktrinës dhe Parimeve Shihni materialin filmik Përcaktimi i Doktrinave dhe Parimeve: Dëshmi të Studentëve (02:39), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, disa studentë seminari dhe instituti tregojnë ndikimin që ka pasur të mësuarit e dallimit të doktrinës dhe parimeve gjatë studimit të tyre të shkrimeve të shenjta. Teksa e shihni, mendoni për ndikimin që mund të ketë kjo aftësi në vetë studimin tuaj të shkrimeve të shenjta dhe në mësimdhënien dhe të nxënit që do të ndodhë në klasën tuaj. Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Qëllimi kryesor i shkrimeve të shenjta është të na mësojë doktrinën dhe parimet e ungjillit të Jezu Krishtit. Doktrina përbëhet nga të vërteta themelore të pandryshueshme të ungjillit të Jezu Krishtit. Parimi është një e vërtetë e qëndrueshme apo rregull që individët mund ta përshtatin që t i udhërrëfejë në marrjen e vendimeve. Disa doktrina dhe parime janë shpallur qartësisht dhe haptazi në tekstin e shkrimit të shenjtë, ndërkohë që të tjera thjesht janë nënkuptuar. Dallimi i doktrinës dhe parimeve të nënkuptuara përfshin shpalljen e tyre në mënyrë të qartë dhe të përmbledhur. Dallimi i doktrinës dhe parimeve në shkrimet e shenjta kërkon përpjekje dhe praktikë të kujdesshme. Një njeri nuk mundet t i studiojë sinqerisht shkrimet e shenjta pa i mësuar parimet e ungjillit sepse shkrimet e shenjta janë shkruar për të ruajtur parimet për dobinë tonë (Marion G. Romney, The Message of the Old Testament [simpozium i Sistemit Arsimor të Kishës mbi Dhiatën e Vjetër, 17 gusht 1979], f. 3, si.lds.org). Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 35

42 PËRVOJA NR. 8 E TË NXËNIT Të Kuptuarit, të Ndierit dhe Zbatimi i Doktrinës dhe Parimeve Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Çuarjen e ungjillit në zemrën tonë Të kuptuarit e doktrinës dhe parimeve Të ndierit e së vërtetës dhe rëndësisë së doktrinës dhe parimeve Zbatimin e doktrinës dhe parimeve Konceptet Kyçe Modeli i të nxënit jep parimet bazë që ndihmojnë për ta rrënjosur ungjillin në mendjen dhe zemrën tonë. Në këtë përvojë të të nxënit, ne do t i referohemi të kuptuarit, të ndierit e së vërtetës dhe rëndësisë së saj, si dhe zbatimit të doktrinës dhe parimeve. Qëllimi i kësaj përvoje të të nxënit është t ju japë një paraqitje të shkurtër të aspekteve të modelit të të nxënit. Kur shërbeni si një mësues seminari ose instituti, ju do të keni shumë më tepër mundësi për të mësuar rreth këtyre aftësive dhe për t i ushtruar ato. Të Kuptuarit, të Ndierit e së Vërtetës dhe Rëndësisë së Saj, si dhe Zbatimi i Doktrinës dhe Parimeve Shëmbëlltyra e gurëve të çmuar është një metaforë për studimin e shkrimeve të shenjta. Tri elementet vijuese na ndihmojnë të kuptojmë se çfarë mund të bëjmë gjatë studimit tonë pasi kemi dalluar të vërteta të rëndësishme të ungjillit. 1. Të kuptojmë doktrinën dhe parimet E reja e studioi secilin gur që zbuloi, duke i këqyrur me kujdes format dhe faqet e tij të shumta. 36

43 PËRVOJA NR. 8 E TË NXËNIT Kur ne i zbulojmë gurët e çmuar të së vërtetës në formën e doktrinës dhe parimeve, ne mund ta studiojmë secilin me kujdes për ta kuptuar më mirë domethënien dhe rëndësinë e tij. 2. Të ndiejmë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve E reja ndjeu brenda vetes t i rritej vlerësimi për çdo gur të çmuar. Kur fitojmë një kuptim më të thellë për të vërtetat që zbulojmë, ne e ndiejmë rëndësinë, vlerën dhe peshën e tyre. 3. Të zbatojmë Doktrinën dhe Parimet Babai i së resë e ftoi atë që të merrte në shqyrtim se çfarë mund të bënte ajo me gurët e çmuar që kishte zbuluar. Duke qenë se e kemi fituar një dëshmi dhe një vlerësim për një doktrinë ose parim, ne duhet të marrim në shqyrtim mënyra të posaçme se si mund ta zbatojmë atë në vetë jetën tonë. 37

44 PËRVOJA NR. 8 E TË NXËNIT Profetët dhe apostujt e ditëve të mëvonshme kanë theksuar rëndësinë e çuarjes së ungjillit thellë në zemrën tonë. Të kuptuarit e kontekstit dhe përmbajtjes së shkrimeve të shenjta me qëllim që të dallojmë doktrinën dhe parimet e rëndësishme të ungjillit, është një fillim i mirë për të fituar njohuri për të vërtetat e ungjillit. Por për ta përçuar atë që dimë në mendje që të zhytet thellë në zemrën tonë, shpesh herë ka shumë më tepër për t u bërë. Ne duhet të përpiqemi: 1. Të kuptojmë doktrinën dhe parimet që kemi dalluar. 2. Të ndiejmë të vërtetën dhe rëndësinë e tyre. 3. T i zbatojmë ato në jetën tonë. Këto tri elemente të modelit të të nxënit bashkëveprojnë për ta ftuar Frymën e Shenjtë, i cili na ndihmon që ta çojmë ungjillin thellë në zemrën tonë. Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë (2012), përmban informacion të rëndësishëm për secilin prej këtyre aspekteve të modelit të të nxënit. Shqyrtojeni imtësisht atë që manuali na mëson, duke i lexuar seksionet e treguara në manual dhe duke iu përgjigjur pyetjeve përkatëse. 1. Të kuptojmë doktrinën dhe parimet Shqyrtojeni seksionin ( Kuptojini Doktrinat dhe Parimet ) në faqen 33 të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Teksa i studioni, kërkoni përgjigje për pyetjet vijuese: Çfarë do të thotë të kuptosh një doktrinë ose parim të ungjillit? Si mund ta rrit kuptueshmërinë time për doktrinën dhe parimet e ungjillit që dalloj? 2. Të ndiejmë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve Shqyrtojeni seksionin ( Ndiejeni të Vërtetën dhe Rëndësinë e Doktrinave dhe Parimeve ) në faqet të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Teksa i studioni, kërkoni përgjigje për pyetjet vijuese: Përse është e rëndësishme për mua që ta ndiej të vërtetën dhe rëndësinë e një doktrine apo parimi që kam dalluar? Çfarë mund të bëj unë si nxënës për ta ftuar ndikimin e Shpirtit që të më ndihmojë ta ndiej të vërtetën dhe rëndësinë e një parimi apo doktrine që kam dalluar? Çfarë roli luan Fryma e Shenjtë në këtë proces? 3. Të zbatojmë doktrinën dhe parimet Shqyrtojeni seksionin ( Zbatojini Doktrinat dhe Parimet ) në faqet të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Teksa i studioni, kërkoni përgjigje për pyetjet vijuese: Si ta di që jam duke e zbatuar një parim të ungjillit që kam mësuar? 38

45 PËRVOJA NR. 8 E TË NXËNIT Çfarë do të ndodhë në jetën time teksa përpiqem ta zbatoj doktrinën apo parimin që kam dalluar? Çfarë mund të bëj gjatë studimit tim vetjak për t u përqendruar më shumë në zbatimin e të vërtetave që po mësoj? Nga i gjithë materiali që sapo studiuat te manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, le të përqendrohemi në tri sugjerime kyçe. Te lista vijuese, çdo element është i bashkëngjitur me një veprim që mund të ndërmerrni teksa përpiqeni ta kuptoni, ta ndieni të vërtetën dhe rëndësinë e saj, si dhe t i zbatoni të vërtetat që mësoni në shkrimet e shenjta. 1. Të kuptojmë doktrinën dhe parimet Zbërthejeni kuptimin e doktrinës apo parimit duke bërë pyetje dhe duke kërkuar përgjigje. 2. Të ndiejmë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve Reflektoni për ndikimin që pati parimi në jetën tuaj ose në jetën e të tjerëve. 3. Të zbatojmë doktrinën dhe parimet Merrni në shqyrtim se çfarë veprimi konkret duhet të ndërmerrni për ta zbatuar doktrinën apo parimin në jetën tuaj. Zbatimi i Modelit të të Nxënit Shihni materialin filmik Kuptojini, Ndiejini dhe Zbatojini Parimet (07:12), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, tre mësues diskutojnë lidhur me përpjekjet e tyre për ta kuptuar, për ta ndjerë të vërtetën dhe rëndësinë e saj, si dhe për të zbatuar doktrinën dhe parimet te Lluka 5:1 11. Shkruajini dy a tre ide që ju ranë në sy teksa e patë këtë diskutim në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Veprimtari Udhërrëfyese për të Ushtruarin 1. Zhvillojeni kuptueshmërinë tuaj për parimin Tek Ethëri 6:1 12, ne lexojmë se Zoti shkaktoi që era t i shtynte barkat e jareditëve drejt tokës së premtuar. Sa vijon është një parim që mund ta dallojmë në këtë fragment: Kur mirëbesojmë te Zoti dhe bëjmë vullnetin e Tij, Ai do ta drejtojë rrjedhën e jetës sonë. Ndiqini hapat më poshtë në përpjekje për ta kuptuar, për ta ndjerë të vërtetën dhe rëndësinë e saj, si dhe për ta zbatuar këtë parim. Shkruajini përgjigjet dhe mbresat tuaja në shkrimet e shenjta ose ditarin tuaj vetjak. Zbërthejeni kuptimin e parimit duke bërë pyetje si ato që vijojnë dhe duke kërkuar përgjigje: Çfarë do të thotë të mirëbesosh? Çfarë do të thotë të mirëbesosh te Zoti? Përse Zoti është i aftë ta drejtojë jetën e atyre që i mirëbesojnë Atij? Si e drejton Zoti rrjedhën e jetës së një individi? 2. Përpiquni ta ndjeni të vërtetën dhe rëndësinë e parimit Reflektoni për ndikimin që pati parimi në jetën tuaj ose në jetën e të tjerëve, përfshirë individët nga shkrimet e shenjta ose historia e Kishës. Në çfarë mënyrash e pasqyron jeta dhe dëshmia juaj të vërtetën e këtij parimi? Në çfarë mënyrash e pasqyron jeta dhe dëshmitë e të tjerëve që sollët ndërmend, të vërtetën e këtij parimi? 39

46 PËRVOJA NR. 8 E TË NXËNIT 3. Zbatojeni parimin Merrni në shqyrtim se çfarë veprimi konkret duhet të ndërmerrni për ta zbatuar doktrinën apo parimin në jetën tuaj. Veprimtari Vetushtruese parimin në jetën tuaj. Përzgjidheni një parim që dalluat gjatë studimit tuaj te Lluka 5:12 26 në përvojën nr. 7 të të nxënit ose përzgjidheni një parim që dalluat te seksioni 3.2 ( Lluka 5: Një Shembull ) në faqet të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Më pas, bëni sa vijon: 1. Zhvillojeni kuptueshmërinë tuaj për parimin. Zbërthejeni kuptimin e doktrinës apo parimit duke bërë pyetje dhe duke kërkuar përgjigje. 2. Përpiquni ta ndjeni të vërtetën dhe rëndësinë e parimit. Reflektoni për ndikimin që pati parimi në jetën tuaj ose në jetën e të tjerëve. 3. Zbatojeni parimin. Merrni në shqyrtim se çfarë veprimi konkret duhet të ndërmerrni për ta zbatuar doktrinën apo Shkruajini disa nga idetë dhe mbresat tuaja nga kjo veprimtari në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Synimi i të nxënit të ungjillit është që ta ftojë Frymën e Shenjtë të na ndihmojë për ta çuar doktrinën dhe parimet e ungjillit nga mendja drejt e në zemrën tonë. Të kuptuarit e një doktrine apo parimi përfshin jo vetëm njohurinë e asaj mbi atë që nënkupton, por edhe se si mund të ndikojë në jetën tonë. Një kuptueshmëri e qartë për një doktrinë apo parim, na përgatit që ta ndiejmë të vërtetën dhe rëndësinë e saj. Të ndierit e të vërtetës dhe rëndësisë së një doktrine apo parimi, e rrit dëshirën tonë për ta zbatuar atë në jetën tonë. Zbatimi ndodh kur ne flasim, mendojmë dhe jetojmë në përputhje me atë që kemi mësuar. Një mësues i vërtetë, pasi i ka dhënë mësim faktet [e ungjillit], i çon [studentët] një hap më tej për të fituar dëshminë shpirtërore dhe kuptueshmërinë në zemrën e tyre që shkaktojnë veprim e punë (Robert D. Hales, Teaching by Faith [një mbrëmje me Plakun Robert D. Hejls, 1 shkurt 2002], f. 5, si.lds.org). 40

47 PËRVOJA NR. 8 E TË NXËNIT Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 41

48 PËRVOJA NR. 9 E TË NXËNIT Përgatitja e një Mësimi: Marrja Vendim se Çfarë të Jepet Mësim Vështrim i Përgjithshëm Shënim: Pesë përvojat e radhës të të nxënit janë hartuar për t ju ndihmuar të mësoni se si të përgatitni një mësim. Përvojat nr të të nxënit përqendrohen te marrja e vendimit se çfarë të jepet mësim dhe përvojat nr të të nxënit përqendrohen te marrja e vendimit se si të jepet mësim. Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Mësimdhënien e shkrimeve të shenjta sipas radhës Baraspeshimin e asaj se çfarë të jepet mësim dhe si të jepet ai Marrjen e vendimit se çfarë të jepet mësim Konceptet Kyçe Mësuesit e sapothirrur shpesh kanë pyetje të tilla si këto që vijojnë: Në ç mënyrë është e ndryshme mësimdhënia në seminar nga mësimdhënia në klasat e tjera si Doktrina e Ungjillit, Shoqata e Ndihmës, kuorumi i pleqve, e kështu me radhë? Si ta përgatit një mësim? Sa kohë duhet të kaloj për të zgjedhur se çfarë të jap mësim dhe si ta jap mësim atë? Si të vendos se çfarë të jap mësim? Kjo përvojë e të nxënit do të ndihmojë për t iu përgjigjur disa prej këtyre pyetjeve. Studimi dhe Mësimdhënia e Shkrimeve të Shenjta Sipas Radhës Në kurset e seminarit dhe institutit që përqendrohen te veprat standarde, librat dhe kapitujt e shkrimeve të shenjta jepen mësim sipas radhës që shfaqen në shkrimet e shenjta. Mësimet janë organizuar sipas bllokut të shkrimit të shenjtë sesa me tema. Çdo bllok i shkrimit të shenjtë mund të përmbajë kapituj, parime dhe tema të shumta që mund t i theksoni. Kjo qasje është e ndryshme nga kurset e institutit që jepen mësim me një qasje tematike. Shihni materialin filmik Studimi i Shkrimeve të Shenjta Sipas Radhës (00:46), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Plaku Dejvid A. Bednar, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, përshkruan dobitë nga studimi i shkrimeve të shenjta sipas radhës. 42

49 PËRVOJA NR. 9 E TË NXËNIT Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Lexojeni hyrjen te kapitulli 3 në faqet të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë (2012), për t ju ndihmuar të kuptoni se përse kurset e seminarit dhe të institutit që përqendrohen te veprat standarde i trajtojnë shkrimet e shenjta sipas radhës. Teksa e lexoni këtë seksion, shenjoni në manualin tuaj mënyrat në të cilat studimi i shkrimeve të shenjta sipas radhës do t ju bekojë juve dhe studentët tuaj. Kur e jepni mësim një bllok të shkrimit të shenjtë sipas radhës, ju do të jepni mësim parime të shumta brenda një mësimi të vetëm. Çdo parim mund të marrë një nivel theksimi të ndryshëm. Shihni materialin filmik Mësimdhënia e Shkrimeve të Shenjta Sipas Radhës (04:28), të mundësuar në LDS.org. Ky material filmik ilustron disa koncepte të rëndësishme për t u marrë në shqyrtim kur planifikoni të jepni mësim një bllok të shkrimit të shenjtë sipas radhës. Çfarë dhe Si: Drejtpeshimi i Përgatitjes Suaj Gjatë përgatitjes së mësimit, është e rëndësishme që të drejtpeshoni përpjekjet tuaja për të vendosur se çfarë të jepni mësim dhe si ta jepni mësim. Përgatitje jo e Drejtpeshuar 1. Çfarë Kur një mësues kalon shumë kohë dhe përpjekje duke marrë vendimin se çfarë të japë mësim, ai ose ajo nuk do të ketë kohë të mjaftueshme për të marrë në shqyrtim se si t i ndihmojë studentët të marrin pjesë në [procesin] e të nxënit. Shpesh, kjo do të pasojë mësime që janë të mërzitshme dhe shumë të përqendruara te mësuesi. 43

50 PËRVOJA NR. 9 E TË NXËNIT 2. Si Kur një mësues kalon shumë kohë dhe përpjekje duke marrë vendimin se si ta japë mësimin, mësimeve mund t iu mungojë qëllimi dhe fuqia. Në këtë rast, studentët mund të kujtojnë metodën e mësimdhënies më shumë sesa mesazhet e frymëzuara nga shkrimet e shenjta. Përgatitje e Drejtpeshuar Kur përgatit një mësim, çdo mësues duhet të vendosë: Çfarë do të jap mësim? dhe Si do ta jap mësim? (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 56.) Ju keni mësuar vetëm se ç ndodh kur [mënyrat] çfarë dhe si nuk janë të drejtpeshuara në përgatitjen tuaj. Tani lexojini seksionet vijuese dhe vëreni veçoritë e përgatitjes kur [mënyrat] çfarë dhe si janë të drejtpeshuara. 1. Çfarë 2. Si Përgatitja se çfarë të jepet mësim përbëhet nga: Të kuptuarit e kontekstit dhe përmbajtjes (sfondi, kultura dhe mjedisi). Të kuptuarit e përmbajtjes (radha e ngjarjes, njerëzit, ndodhitë, predikimet dhe shpjegimet e frymëzuara). Dallimi i doktrinës apo parimeve të rëndësishme. Përgatitja si të japësh mësim përbëhet nga përcaktimi i metodave, qasjeve dhe veprimtarive që do të përdorni për t i ndihmuar studentët të mësojnë (diskutimi në klasë, pyetjet, burimet audiopamore, ushtrimet me shkrim, punët në grupe të vogla, e kështu me radhë). Për më shumë informacion, shihni seksionin ( Vendosni se Çfarë dhe Si të Jepni Mësim ) në faqen 56 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Shqetësimi i një Mësueseje të Re Shihni materialin filmik Fitojeni Fjalën (08:54), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Lea Murrei është një nënë e zënë me punë, e cila është thirrur së fundmi si mësuese seminari. Si shumë mësues të sapothirrur, ajo ndihet e merakosur për gjetjen e kohës për të përgatitur mësimet dhe për të dhënë mësim çdo ditë. Ajo madje e pyet veten se nga t ia nisë. Teksa e shihni materialin filmik, kërkoni se kujt i drejtohet ajo kur ka nevojë për ndihmë 44

51 PËRVOJA NR. 9 E TË NXËNIT me thirrjen e saj. Kërkoni edhe se çfarë këshille i jepet asaj lidhur me gjënë më të rëndësishme nga ku t ia nisë kur përgatit mësimet. Marrja Vendim se Çfarë të Jepet Mësim: Katër Faza Teksa përgatitni një mësim, ndiqini këto katër faza që t ju ndihmojnë të merrni vendimin se çfarë të jepni mësim. Këto faza shpjegohen te manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, seksioni ( Vendosni se Çfarë të Jepni Mësim ), në faqet Thellohuni në shkrimet e shenjta për ta kuptuar kontekstin dhe përmbajtjen e bllokut të shkrimit të shenjtë. 2. Dalloni dhe përpiquni të kuptoni doktrinën dhe parimet që gjenden në bllok. 3. Vendosni se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët tuaj që t i mësojnë dhe zbatojnë. 4. Vendosni se çfarë niveli theksimi t i jepni secilit segment të bllokut të shkrimit të shenjtë. Veprimtaria vijuese do të përqendrohet në katër hapat e marrjes së vendimit se çfarë të jepet mësim. Për secilën nga katër pjesët e veprimtarisë, shihni materialin filmik që paraqet se si të plotësohet çdo fazë. Më pas, ushtrojeni atë që keni mësuar duke krijuar shënime për mësimet ndërkohë që jeni duke përmbledhur Mosian 27. Veprimtaria e Përgatitjes së Mësimit Faza 1: Kuptojeni Kontekstin dhe Përmbajtjen e Bllokut të Shkrimit të Shenjtë Manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit jep katër sugjerime për t u marrë në shqyrtim kur përpiqeni të kuptoni kontekstin dhe përmbajtjen e bllokut të shkrimit të shenjtë: Thellohuni në bllokun e shkrimit të shenjtë gjersa përmbajtja të bëhet e qartë dhe e njohur. Vëreni ndërprerje të dukshme në bllokun e shkrimit të shenjtë ku ndodh një ndryshim në temë ose veprim. Ndajeni bllokun e shkrimit të shenjtë në segmente ose grupe të vogla vargjesh bazuar në ndërprerje të dukshme. (Shënim: Ju do t i përdorni këto segmente më të vogla për të organizuar rrjedhën e mësimit dhe për t i kushtuar të paktën pak vëmendje të gjithë përmbajtjes brenda një blloku të shkrimit të shenjtë.) Përmblidheni atë që ndodh brenda çdo segmenti të vargjeve. Shihni materialin filmik Përgatitja e Mësimit: Grupe Vargjesh dhe Thënie Përmbledhëse (05:08), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Motra Uillson paraqet këto hapa. Krijoni një dokument bosh të ngjashëm me atë që patë te materiali filmik ose përdorni fletushkën e titulluar Përcaktimi se Çfarë të Jepet Mësim, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Më pas, dallojeni kontekstin dhe përmbajtjen e bllokut të shkrimit të shenjtë duke bërë sa vijon: 1. Studiojeni bllokun e shkrimit të shenjtë (Mosia 27) për t u njohur me kontekstin dhe përmbajtjen. 2. Vëreni ndërprerje të dukshme ku ndodh një ndryshim në temë ose veprim. 3. Ndajeni bllokun e shkrimit të shenjtë në grupe më të vogla vargjesh bazuar në këto ndërprerje të dukshme. 4. Te dokumenti juaj, shkruani thënie përmbledhëse që përshkruajnë se çfarë ndodhi brenda çdo segmenti të vargjeve. 45

52 PËRVOJA NR. 9 E TË NXËNIT Faza 2: Dallojeni dhe Kuptojeni Doktrinën dhe Parimet Pasi t i keni përmbledhur segmentet e vargjeve, ju do të dalloni te secili prej tyre doktrinën dhe parimet. Më pas, do të shkruani thënie të qarta dhe të thjeshta që përmbledhin doktrinën dhe parimet që keni dalluar. Shihni materialin filmik Përgatitja e Mësimit: Përcaktimi i Doktrinës dhe Parimeve (02:57), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Motra Uillson paraqet se si i përcakton doktrinën dhe parimet, si i përmbledh ato në thënie të thjeshta dhe si i shkruan ato në përvijimin e mësimit të vet. Kthehuni te shënimet tuaja të mësimit lidhur me Mosian 27 dhe bëni sa vijon: 1. Dallojeni doktrinën dhe parimet në çdo segment të vargjeve. 2. Në dokumentin tuaj, shkruajeni çdo doktrinë ose parim duke përdorur thënie të qarta dhe të thjeshta. Nxitjet e Frymës së Shenjtë Synimi i autorit të frymëzuar Doktrina dhe parimet që kthejnë në besim Nevojat dhe aftësitë e studentëve tuaj Faza 3: Vendosni se Cila Doktrinë dhe Cilat Parime Janë më të Rëndësishme për Studentët Tuaj që t i Mësojnë dhe Zbatojnë Blloqet e shkrimit të shenjtë shpesh përmbajnë më shumë material nga ç mund të diskutohet në klasë. Merrini në shqyrtim pikat vijuese kur e merrni vendimin se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët tuaj që t i mësojnë dhe zbatojnë: Shihni materialin filmik Përgatitja e Mësimit: Vendosni se Cilat Parime të Vini në Pah (05:07), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Motra Uillson paraqet se si ajo vendos se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët e saj që t i mësojnë dhe zbatojnë. Kthehuni te shënimet tuaja të mësimit lidhur me Mosian 27 dhe bëni sa vijon: 1. Vendosni se cila nga doktrina dhe parimet që dalluat janë më të rëndësishme për studentët tuaj që t i mësojnë dhe zbatojnë. Teksa e bëni këtë, merrni në shqyrtim sa vijon: Nxitjet e Frymës së Shenjtë Synimin e autorit të frymëzuar Doktrinën dhe parimet që kthejnë në besim Nevojat dhe aftësitë e studentëve tuaj 2. Në dokumentin tuaj, qarkoni ose vendosni një shenjë në anë të doktrinës dhe parimeve që keni vendosur se janë më të rëndësishme për studentët tuaj që t i mësojnë dhe zbatojnë. Faza 4: Vendosni Çfarë Niveli Theksimi t i Jepni Secilit Segment të Bllokut të Shkrimit të Shenjtë Pasi ta keni përcaktuar doktrinën dhe parimet që janë më të rëndësishme për studentët që t i mësojnë dhe zbatojnë, hapi tjetër është të vendosni se cilave segmente të vargjeve të bllokut të shkrimit të shenjtë duhet t i vihet më shumë theksim gjatë mësimit. Segmenteve që përmbajnë të vërtetat që i dalluat si më të rëndësishme, do t u vihet në përgjithësi më shumë theksim. Për t ju ndihmuar të vendosni nivelin e theksimit që do t i vini çdo segmenti të vargjeve, ju mund t i bëni vetes disa nga pyetjet vijuese, të cilat përputhen me modelin e të nxënit. Në këtë segment të vargjeve, a do të planifikoj t i ndihmoj studentët e mi: Të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen? Të dallojnë doktrinën dhe parimet e rëndësishme? 46

53 PËRVOJA NR. 9 E TË NXËNIT Të kuptojnë doktrinën dhe parimet? Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e atyre doktrinave dhe parimeve? Të zbatojnë të vërtetat në jetën e tyre? Shihni materialin filmik Përgatitja e Mësimit: Përcaktoni Nivelin e Theksimit të Secilës Pjesë Vargjesh (06:57), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Motra Uillson paraqet se si ajo e përdor modelin e të nxënit për të vendosur nivelin e theksimit që do t i japë secilit segment të vargjeve në bllokun e shkrimit të shenjtë. Kthehuni te shënimet tuaja të mësimit lidhur me Mosian 27 dhe përfundojini detyrat vijuese: 1. Teksa i shihni segmentet e vargjeve në dokumentin tuaj, merrni në shqyrtim se çfarë niveli theksimi do t i vihet secilit segment, duke i bërë vetes pyetjet vijuese nga modeli i të nxënit. Në këtë segment të vargjeve, a do të planifikoj t i ndihmoj studentët e mi: Të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen? Të dallojnë doktrinën dhe parimet e rëndësishme? Të kuptojnë doktrinën dhe parimet? Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e atyre doktrinave dhe parimeve? Të zbatojnë të vërtetat në jetën e tyre? 2. Shkruajeni nivelin e theksimit që keni zgjedhur për secilin segment në shënimet e mësimit tuaj. Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Në kurset e seminarit dhe institutit që përqendrohen te veprat standarde, doktrina dhe parimet duhet të jepen mësim sipas radhës që shfaqen në shkrimet e shenjta. Kur të përgatitni një mësim, drejtpeshimi i asaj se çfarë të jepet mësim dhe si të jepet mësim, siguron një përvojë nxënieje më të fuqishme dhe më me qëllimshmëri. Kur të merrni vendimin se çfarë të jepni mësim: 1. Thellohuni në shkrimet e shenjta për ta kuptuar kontekstin dhe përmbajtjen e bllokut të shkrimit të shenjtë. 2. Dalloni dhe përpiquni të kuptoni doktrinën dhe parimet që gjenden në bllok. 3. Vendosni se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët tuaj që t i mësojnë dhe zbatojnë. 4. Vendosni se çfarë niveli theksimi t i jepni secilit segment të bllokut të shkrimit të shenjtë. Përcaktoni, sipas aftësive dhe nevojave vetjake të studentëve tuaj se çfarë ka më shumë përparësi. Nëse një parim kyç kuptohet, përvetësohet dhe bëhet pjesë e librit udhërrëfyes të studentëve për jetën, atëherë synimi më i rëndësishëm është përmbushur (Richard G. Scott, To Understand and Live Truth [një mbrëmje me Plakun Riçard G. Skot, 4 shkurt, 2005], f. 2 3, si.lds.org). 47

54 PËRVOJA NR. 9 E TË NXËNIT Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 48

55 PËRVOJA NR. 10 E TË NXËNIT Marrja Vendim se Çfarë të Jepet Mësim: Përdorimi i Shkrimeve të Shenjta dhe i Manualit të Mësuesit Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Hyrjen te manuali i mësuesit Përvetësimin dhe përshtatjen e programit mësimor Përdorimin e manualit të mësuesit dhe të shkrimeve të shenjta për të përgatitur një mësim Konceptet Kyçe Motra Murrei ndien gëzim kur jep mësim disa herë në muaj në lagjen e saj klasën e Doktrinës së Ungjillit. Ndërkohë që është e emocionuar se është mësuese e sapothirrur seminari, ajo pyet veten se si do të përgatitë çdo ditë një mësim të suksesshëm: Përgatitja dhe dhënia e një mësimi përditë duket si një zotim tejet i madh. Çfarë burimesh janë në dispozicion për të më ndihmuar? Hyrje te Manuali i Mësuesit Përgatitja e një mësimi çdo ditë të javës mund të duket si një detyrë rraskapitëse dhe që të merr shumë kohë. Shihni materialin filmik Hyrje te Manuali i Mësuesit (04:01), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, ju do të mësoni se si t i përdorni shkrimet e shenjta dhe manualin e mësuesit për t i përgatitur mësimet me efektshmëri dhe në mënyrë të dobishme. Shënim: Nëse nuk e keni marrë ende një manual të mësuesit, komunikoni me mbikëqyrësin tuaj. Ju mund t i gjeni të gjitha manualet edhe në lds.org/manual/ institute për manualet e institutit dhe në lds.org/manual/seminary për manualet e seminarit. 49

56 PËRVOJA NR. 10 E TË NXËNIT Veprimtaria e Manualit të Mësuesit Shënim: Çdo mësim në manualet e mësuesit të seminarit dhe institutit është organizuar që t ju ndihmojë të përgatiteni në mënyrë të efektshme. Jo të gjitha manualet e mësuesit janë organizuar ose janë emërtuar në të njëjtën mënyrë, por materiali i ngjashëm është i mundësuar në të gjitha manualet e mësuesit. Veprimtaritë në këtë përvojë të të nxënit janë bazuar në manualet më të fundit të seminarit. Hapeni manualin tuaj të mësuesit në cilindo mësim ose përdorni fletushkën e titulluar Model Mësimi 3 Nefi 11:1 17, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Lexojeni gjithë mësimin dhe kërkoni elementët vijues. Kur ta keni dalluar çdo element, vërini një shenjë në listën vijuese: Titulli i mësimit Titulli i mësimit tregon kapitujt e shkrimeve të shenjta të trajtuara në mësim. Hyrje e bllokut të shkrimit të shenjtë Hyrja e bllokut të shkrimit të shenjtë jep një vështrim të përgjithshëm të kontekstit dhe përmbajtjes së bllokut të shkrimit të shenjtë. Grupime të vargjeve dhe thënie përmbledhëse sipas kontekstit Grupimet e vargjeve konstatojnë vargje të posaçme sipas radhës që përqendrohen në një temë ose veprim të veçantë. Thëniet përmbledhëse sipas kontekstit përmbledhin ndodhitë ose mësimet brenda një grupimi vargjesh. Struktura e mësimit Thënie për doktrinën ose parimin Thëniet për doktrinën ose parimin janë thënie të shkurtra të së vërtetave të shkrimeve të shenjta. Komente dhe informacione për rrethanat dhe ide shtesë për mësimdhënien (këto mund të mos gjenden në çdo mësim) Komentet dhe informacioni për rrethanat japin citime shtesë dhe shpjegime të kontekstit historik ose të fragmenteve të shkrimit të shenjtë. Idetë shtesë për mësimdhënien japin sugjerime për dhënien mësim të doktrinës dhe parimeve që mund të mos dallohen apo theksohen në strukturën e mësimit. Ato gjithashtu mund të japin sugjerime në përdorimin e mjeteve pamore, të tilla si paraqitjet me DVD ose materialet filmike që gjenden në LDS.org. Parimet Bazë të Mësimdhënies dhe të të Nxënit të Ungjillit në Manualin e Mësuesit Manualet e mësuesit të seminarit dhe institutit janë hartuar për t ju ndihmuar të ndërthurni Parimet Bazë të Mësimdhënies dhe të të Nxënit të Ungjillit teksa përgatitni dhe jepni çdo mësim. Shihni materialin filmik Parimet Bazë të Programit Mësimor (02:15), të mundësuar në LDS.org. Teksa e shihni, kërkoni mënyra se si manualet e mësuesve të seminarit dhe institutit i ndihmojnë mësuesit të ndërthurin Parimet Bazë të Mësimdhënies dhe të të Nxënit të Ungjillit në çdo mësim. Përvetësojeni dhe Përshtateni Programin Mësimor Plaku Dallin H. Ouks, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, dha mësim sa vijon lidhur me mënyrën se si mësuesit duhet t i përdorin materialet e programit mësimor të seminarit dhe institutit: 50

57 PËRVOJA NR. 10 E TË NXËNIT Ne së pari e përvetësojmë, pastaj e përshtatim. Nëse e njohim mirë mësimin e përshkruar që duhet të japim, atëherë ne mund ta ndjekim Shpirtin për ta përshtatur atë ( A Panel Discussion with Elder Dallin H. Oaks [transmetim satelitor i Seminareve dhe Instituteve të Fesë, 7 gusht 2012], si.lds.org). Si mësues të seminarit dhe të institutit, ne e përvetësojmë programin mësimor në manualin e mësuesit dhe e përshtatim atë për të plotësuar nevojat e studentëve tanë. Përvetësoni Përvetësimi i programit mësimor do të thotë të lexosh e të thellohesh në shkrimet e shenjta dhe te mësimi i përshkruar në manualin tuaj të mësuesit. Programi mësimor ju ndihmon t i kuptoni shkrimet e shenjta, qëllimin e autorëve të frymëzuar të shkrimeve të shenjta, parimet që kthejnë në besim dhe doktrinën bazë. Mirëbesojini përmbajtjes dhe përdoreni në klasën tuaj. Përshtatni Përshtatja e programit mësimor do të thotë t i bëni ndryshime mësimit siç ju drejton Shpirti, me qëllim që të plotësoni nevojat vetjake të studentëve dhe t i ndihmoni ata t ia dalin mbanë. Përdorimi i Shkrimeve të Shenjta dhe i Manualit të Mësuesit për të Përgatitur një Mësim Teksa e përdorni me efektshmëri manualin tuaj të mësuesit, ju mund të përgatitni mësime lartësuese që nuk kërkojnë orë të tëra përgatitore. Shihni materialin filmik Vështrim i Përgjithshëm i Programit Mësimor (04:45), të mundësuar në LDS.org. Ky material filmik përmbledh mënyrën se si përdorimi i shkrimeve të shenjta nga ana juaj bashkë me manualin e mësuesit, mund t ju ndihmojnë të përgatitni mësime të efektshme për studentët tuaj. Shihni materialin filmik Përdorimi i Shkrimeve të Shenjta dhe i Manualit të Mësuesit (05:11), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Motra Uillson jep këshillë të rëndësishme rreth përdorimit të shkrimeve të shenjta bashkë me programin mësimor në përgatitjen e mësimit. Teksa e shihni, kërkoni ide të rëndësishme për t u mbajtur mend teksa i përgatitni mësimet tuaja. Veprimtaria e Përgatitjes së Mësimit Tani është radha juaj që t i përdorni shkrimet tuaja të shenjta dhe manualin tuaj të mësuesit për të ushtruar përgatitjen e një mësimi. Hapeni manualin tuaj të mësuesit në cilindo mësim ose përdorni fletushkën e titulluar Model Mësimi 3 Nefi 11:1 17, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Teksa i përfundoni hapat vijues, vërini një shenjë për të treguar që e keni përfunduar atë pjesë të përgatitjes suaj. Lexojeni titullin e mësimit dhe kthehuni te blloku në shkrimet tuaja të shenjta. Lexojeni hyrjen e bllokut të shkrimit të shenjtë. Thellohuni në bllokun e shkrimit të shenjtë, duke lexuar, studiuar, përsiatur dhe duke u lutur për frymëzim. Studiojeni strukturën e mësimit, duke i kushtuar vëmendje të veçantë thënieve për doktrinën dhe parimin. 51

58 PËRVOJA NR. 10 E TË NXËNIT Merrni në shqyrtim nevojat e studentëve tuaj dhe vendosni se çfarë parimesh u nevojiten më tepër. Përcaktoni se sa theks do t u vini parimeve të ndryshme, bazuar në nevojat e studentëve tuaj. Lexoni çfarëdo materiali shtesë të dhënë në mësim dhe merrni në shqyrtim se si mund ta përdorni këtë material në mësimin tuaj. Jini të përgatitur që të diskutoni për këtë përvojë me mësuesin tuaj ose me grupin. Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Shkrimet e shenjta janë burimi juaj për materialin e mësimdhënies dhe manuali i mësuesit është burimi juaj për përgatitjen e mësimit tuaj. Programi mësimor është organizuar në një mënyrë që t ju ndihmojë të përgatitni mësime me efektshmëri dhe në mënyrë të dobishme. Ju mund ta përvetësoni dhe ta përshtatni programin mësimor për të plotësuar nevojat e studentëve tuaj. Teksa e përshtatni programin mësimor, me kujdes merrni në shqyrtim nevojat e studentëve tuaj dhe nxitjet e Frymës së Shenjtë. Ju mund t i plotësoni nevojat e studentëve teksa përgatitni mësime duke e përdorur me efektshmëri programin mësimor. Personat e thirrur nga profeti për të siguruar saktësinë e doktrinës së dhënë mësim në Kishë shohin çdo fjalë, çdo figurë, çdo skicim në atë program mësimor që ju merrni. Ne mund ta zbërthejmë fuqinë e programit mësimor thjesht duke vepruar në përputhje me besimin tonë që frymëzohet nga Perëndia. Ndjekja e përmbajtjes së programit mësimor si dhe e rendit të tij do t i shpalosë dhuratat tona të veçanta të mësimdhënies, jo t i ndrydhë ato (Henry B. Eyring, The Lord Will Multiply the Harvest [një mbrëmje me Plakun Henri B. Ajring, 6 shkurt 1998], f. 4, 5, si.lds.org). Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 52

59 PËRVOJA NR. 11 E TË NXËNIT Marrja Vendim se Si të Jepet Mësim: Të Ndihmuarit e Studentëve që të Përmbushin Rolin e Tyre Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Përcaktimin se si të jepet mësim Të kuptuarit e rolit të studentëve në të nxënit Të ndihmuarit e studentëve që të përmbushin rolin e tyre Konceptet Kyçe Teksa përgatitni mësime, është e rëndësishme që të drejtpeshoni përcaktimin se çfarë të jepni mësim dhe si ta jepni mësim. Te përvoja nr. 10 e të nxënit, ju mësuat se si ta përdornit programin mësimor kur të merrni vendimin se çfarë të jepni mësim në bllokun e shkrimit të shenjtë. Ju tani jeni gati të përcaktoni si t u jepni mësim studentëve tuaj. Roli i Studentit në Procesin e të Nxënit Nëse studentët duhet të përjetojnë rritje shpirtërore, juve do t ju duhet të kuptoni rolin e tyre në procesin e të nxënit dhe të përgatitni veprimtari të të nxënit që do t i ndihmojnë ata ta përmbushin në mënyrë aktive rolin e tyre. Përgjatë kësaj përvoje të të nxënit, shkruani çfarëdo frymëzimi ose ideje që merrni për t i ndihmuar studentët tuaj ta përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit. 53

60 PËRVOJA NR. 11 E TË NXËNIT Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Studiojeni seksionin (faqet 6 8) dhe tri paragrafët e parë të seksionit (faqet 60 61), të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë (2012). Ndërkohë që lexoni, kërkoni përgjigje për pyetjet vijuese: Cili është roli i studentit në procesin e të nxënit? Cilat ndieni se janë gjërat më të rëndësishme që mund të bëni për t i ndihmuar studentët tuaj të përmbushin rolin e tyre? Shkruajini përgjigjet tuaja ndaj këtyre pyetjeve në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Këshillë Profetike mbi Rolin e Studentit Shumë Autoritete të Përgjithshme e kanë theksuar rëndësinë e të ndihmuarit të studentëve që ta përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit. Shihni materialin filmik Mësime Profetike rreth Rolit të Studentit në Procesin e të Mësuarit (04:14), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, disa udhëheqës të Kishës dëshmojnë për rëndësinë e rolit të studentit në procesin e të nxënit. Reflektim Vetjak Mendoni për një rast kur mësuesi/ja i/e një klase ku morët pjesë përgatiti veprimtari që iu përfshiu ju në procesin e të nxënit. Tani mendoni për një rast kur një mësues/e nuk i përfshiu në mënyrë aktive pjesëtarët e klasës. Krahasojini dhe ballafaqojini të dyja përvojat. Ç ndryshim solli kur ju dhe të tjerët u ftuat për të marrë pjesë në procesin e të nxënit? Çfarë bëri mësuesi/ja për t ju ndihmuar që ta përmbushnit rolin tuaj si nxënës/ e? Shkruajini përgjigjet tuaja ndaj këtyre pyetjeve në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. 54

61 PËRVOJA NR. 11 E TË NXËNIT Të Ndihmuarit e Studentëve që të Përmbushin Rolin e Tyre Studentët mund ta përmbushin rolin e tyre në të nxënit e ungjillit teksa i ftoni ata që të shpjegojnë, tregojnë dhe dëshmojnë për doktrinën dhe parimet e ungjillit. Shpjegimi, tregimi dhe të dëshmuarit ndaj doktrinës dhe parimeve të ungjillit e qartësojnë kuptueshmërinë e studentëve, e përmirësojnë aftësinë e tyre që t ua mësojnë ungjillin të tjerëve dhe e forcojnë dëshminë e tyre ndaj gjërave që po shprehin. (Shih Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit seksioni 2.6 [faqet 35 37].) Studentët mund të shpjegojnë një fragment të shkrimit të shenjtë ose një parim me vetë fjalët e tyre. Ju mund t i ftoni studentët t i shpjegojnë [ato] në dyshe, në grupe të vogla, me të gjithë klasën, nëpërmjet interpretimit me role ose duke i shkruar. Studentët mund të tregojnë pikëpamjet, përvojat ose ndjenjat që lidhen me një shkrim të shenjtë apo një parim. Ju mund t i ftoni studentët të tregojnë ndjenja ose përvoja të përshtatshme vetjake që kanë pasur lidhur me një doktrinë ose parim. Ata mund të tregojnë edhe përvoja që i kanë dëshmuar në jetën e të tjerëve. Kjo mund të bëhet duke u shprehur me fjalë ose me të shkruar. Studentët mund të dëshmojnë për doktrinën dhe parimet që ata e dinë se janë të vërteta. Ju mund t i ftoni ata që të dëshmojnë për atë që e ndiejnë dhe e dinë se është e vërtetë dhe për ndryshimin që ka bërë në jetën e tyre. Studentët nuk kanë nevojë të fillojnë me [frazën] Do të doja të ndaja dëshminë time ose Unë e di. Shprehja e çdo deklarimi për bindjen apo dëshminë vetjake ndaj së vërtetës përbën dëshmimin. Pjesëmarrja e Rrit të Nxënit Shihni materialin filmik Shpjegoni, Tregoni dhe Dëshmoni: Dëshmi të Studentëve (02:28), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, studentët flasin për përmbushjen e rolit të tyre teksa shpjegojnë, tregojnë dhe dëshmojnë në seminar. 55

62 PËRVOJA NR. 11 E TË NXËNIT Një Klasë e Përqendruar te Studenti Shihni materialin filmik Një Klasë e Përqendruar te Studenti: Një Shembull (06:51), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Motra Ueller i ndihmon studentët që të përmbushin rolin e tyre nëpërmjet të mësuarit nga shkrimet e shenjta. Shihni për mënyrën se si ajo e arrin këtë qëllim. Shihni materialin filmik Një Klasë e Përqendruar te Studenti: Mendime të një Mësueseje (03:01), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Motra Ueller diskuton mbi rëndësinë e të ndihmuarit të studentëve që të marrin pjesë në procesin e të nxënit. Veprimtaria e Manualit të Mësuesit Çdo mësim në manualin tuaj të mësuesit ka pyetje, veprimtari dhe metoda që mund t i ndihmojnë studentët tuaj të marrin pjesë në mënyrë aktive ndërkohë që mësojnë nga shkrimet e shenjta. Hapeni manualin tuaj të mësuesit në cilindo mësim ose përdorni fletushkën e titulluar Model Mësimi 3 Nefi 11:1 17, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Kërkoni pyetje, veprimtari dhe metoda që mund t i përdorni për të ftuar studentët të përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit. Shkruajini disa pyetje, veprimtari ose metoda që gjetët në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. T u Mësojmë Studentëve Rolin e Tyre Studentët do të marrin pjesë më plotësisht teksa e kuptojnë rolin e tyre në të nxënit e ungjillit. Një nga mësimet e para në shumicën e manualeve të mësuesit të seminarit jep informacion mbi të mësuarit e studentëve për rolin e tyre. Shqyrtojeni shkurtimisht mësimin nr. 1, The Role of the Learner [ Roli i Nxënësit ] te Book of Mormon Seminary Teacher Manual [Manuali i Librit të Mormonit për Mësuesin e Seminarit] dhe merrni në shqyrtim se si mund t i përdorni parimet nga mësimi teksa u mësoni studentëve tuaj për rolin e tyre në procesin e të nxënit. Shihni materialin filmik T u Mësojmë Studentëve Rolin e Tyre (06:27), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Vëllai Hauell u jep mësim studentëve të tij për rolin e tyre në fillim të vitit shkollor. Shkruajini disa ide që mund të doni t i përdorni teksa u mësoni studentëve tuaj për rolin e tyre në fillim të vitit shkollor dhe përgjatë tij. Shkruajini idetë tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Ju mund t i ndihmoni studentët tuaj të kuptojnë, të pranojnë dhe të përmbushin rolin e tyre në të nxënit e ungjillit. Është e rëndësishme që ju t u mësoni studentëve tuaj rolin e tyre në të nxënit e ungjillit në fillim të vitit shkollor dhe përgjatë tij. Ju mund t i ndihmoni studentët të përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit duke i ftuar ata që të shpjegojnë, tregojnë dhe dëshmojnë për doktrinën dhe parimet. 56

63 PËRVOJA NR. 11 E TË NXËNIT Manuali i mësuesit mund t ju ndihmojë të përgatitni veprimtari që do t i përfshijnë studentët tuaj në procesin e të nxënit. Vendimi [i studentëve] për të marrë pjesë është një ushtrim i lirisë së zgjedhjes që e lejon Frymën e Shenjtë të përçojë një mesazh të personalizuar që i përshtatet nevojave të tyre individuale. Krijimi i një mjedisi pjesëmarrjeje rrit mundësinë që Shpirti të mësojë më shumë mësime të rëndësishme nga ç mund të komunikoni ju. Ajo pjesëmarrje do të sjellë në jetën e tyre drejtimin e Shpirtit (Richard G. Scott, To Learn and to Teach More Effectively [takimi shpirtëror i Javës Arsimore, 21 gusht 2007], f. 4 5, speeches.byu.edu). Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 57

64 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Marrja Vendim se Si të Jepet Mësim: Bërja e Pyetjeve të Efektshme Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Të kuptuarit e rëndësisë së pyetjeve Krijimin e pyetjeve për [të pasur] rezultate konkrete Bërjen e pyetjeve të efektshme Konceptet Kyçe Të Kuptuarit e Rëndësisë së Pyetjeve Ka shumë teknika mësimdhënieje të efektshme që mund t i përdorni në klasën tuaj, përfshirë diskutimet në klasë, paraqitjet e mësuesve dhe të shkruarit. Të gjitha këto metoda e rritin procesin e të nxënit dhe të mësimdhënies, por ekziston një metodë që është më e rëndësishmja se pothuajse çfarëdo metode tjetër. Presidenti Henri B. Ajring, i Presidencës së Parë, dha mësim: Bërja e pyetjeve dhe përgjigjja e pyetjeve është në zemër të të nxënit në tërësi dhe të të gjithë mësimdhënies ( The Lord Will Multiply the Harvest [një mbrëmje me Plakun Henri B. Ajring, 6 shkurt 1998], f. 5 6, si.lds.org; theksimi i shtuar). Të mësuarit për të krijuar me kujdes pyetje të mira kërkon kohë, përpjekje dhe ushtrim. Kjo përvojë e të nxënit do t ju ndihmojë që të mësoni të bëni pyetje që mund të kenë ndikime të thella te studentët tuaj. Shihni materialin filmik Bërja e Pyetjeve (02:42), të mundësuar në LDS.org. Ndërkohë që e shihni materialin filmik, kërkoni pikëpamje mbi rëndësinë e bërjes së pyetjeve të efektshme. 58

65 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Veprimtaria e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit Lexojini tri paragrafët e parë të seksionit 5.1 ( Pyetjet ) në faqet të Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë (2012). Nënvijëzojini fjalët ose frazat që ju ndihmojnë ta kuptoni rëndësinë e bërjes së pyetjeve të efektshme. Në çfarë mënyrash bërja e pyetjeve dhe përgjigjja e tyre është në zemër të të nxënit në tërësi dhe të të gjithë mësimdhënies? Shkruajini pikëpamjet dhe mbresat tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Krijimi i Pyetjeve me Qëllimshmëri Pyetjet që ju bëni duhet t i ftojnë studentët që t i zbatojnë elementët e modelit të të nxënit. Meqenëse çdo element çon drejt një rezultati të ndryshëm, llojet e pyetjeve që bëni do të ndryshojnë bazuar në rezultatin e dëshiruar. Për shembull, nëse rezultati që ju kërkoni është t i ndihmojë studentët të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta, bëni pyetje lidhur me njerëzit, radhën e ngjarjes dhe sfondin kulturor. Sidoqoftë, nëse rezultati që ju kërkoni është t i ndihmojë studentët të zbatojnë një doktrinë ose parim, bëni pyetje që i nxitin ata të reflektojnë mbi mënyrat si mund ta përfshijnë një doktrinë a parim në jetën e tyre. Parimet Bazë të të Nxënit dhe Pyetjet Tipike Sa vijon janë shembuj të pyetjeve që mund t ua bëni studentëve, të cilat lidhen me çdo parim bazë të të nxënit. Vëreni se si pyetjet në secilin nivel e përforcojnë 59

66 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT njëra-tjetrën, duke filluar me të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen dhe duke kaluar te të zbatojnë doktrinën dhe parimet. Të Kuptojnë Kontekstin dhe Përmbajtjen Cilët janë njerëzit e përfshirë në këtë histori? Çfarë po ndodh në këtë fragment? Ku po ndodhin këto ngjarje? Të Dallojnë Doktrinën dhe Parimet Çfarë doktrine dhe parimesh vini re? Cili është morali ose thelbi i historisë? Çfarë synonte autori për ne që të mësojmë? Të Kuptojnë Doktrinën dhe Parimet Çfarë dini për këtë parim? Si mendoni ju, përse ky parim është i rëndësishëm për ne sot? Si do t ia shpjegonit këtë parim dikujt tjetër? Çfarë sjelljesh dhe veçorish do të shihnit tek dikush që po e jeton këtë parim? Të Ndiejnë të Vërtetën dhe Rëndësinë e Doktrinës dhe Parimeve Kur e keni ndier të vërtetën e këtij parimi? Si e dini që ky është një parim i vërtetë? Kur jeni bekuar ngaqë i jeni bindur këtij parimi? Të Zbatojnë Doktrinën dhe Parimet Çfarë do të bëni për shkak të asaj që keni ndier sot? Çfarë ndryshimesh mund të bëni për ta zbatuar këtë parim në jetën tuaj? 60

67 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Të Bërit e Pyetjeve që i Ndihmojnë Studentët ta Kuptojnë Kontekstin dhe Përmbajtjen Për t i ndihmuar studentët të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen e një blloku të shkrimit të shenjtë, bëni pyetje që i nxitin studentët të kërkojnë informacion rreth asaj që po lexojnë dhe që i ndihmojnë ata të zbërthejnë atë që gjejnë. Pyetje që i Ndihmojnë Studentët të Kërkojnë Informacion Kur e ndihmoni klasën tuaj që të kuptojë kontekstin dhe përmbajtjen e një blloku të shkrimit të shenjtë, bëni pyetje që i nxitin ata të kërkojnë informacion lidhur me njerëzit, radhën e ngjarjes, sfondin kulturor dhe hollësi të tjera. Përgjigjet ndaj këtyre pyetjeve shpesh gjenden drejtpërdrejt në tekstin e shkrimit të shenjtë ose në [materialet] ndihmëse për studimin e shkrimeve të shenjta të tilla si: poshtëshënimet, Bible Dictionary [Fjalori Biblik], Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta, hartat dhe fotografitë në shkrimet e shenjta, e kështu me radhë. Këto burime duhet t i ndihmojnë studentët të kuptojnë hollësitë konkrete të bllokut të shkrimit të shenjtë. Për shembull, ju mund të bëni pyetje si këto që vijojnë: Sipas 1 Nefit 3:1 4, kush e urdhëroi Nefin që të shkonte te Labani dhe të merrte analet? Kërkoni te 1 Nefi 16:10. Si dukej Liahona? Kërkojeni fjalën Apostull në Bible Dictionary [Fjalorin Biblik] ose tek Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta. Çfarë kuptimi ka kjo fjalë? (Ju mund ta bëni këtë pyetje pasi studentët të kenë lexuar Llukën 6:13.) Lexojeni seksionin në faqet të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Teksa lexoni, theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që ju ndihmojnë të kuptoni se si bërja e pyetjeve që i nxitin studentët të kërkojnë informacion, mund t i 61

68 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT ndihmojë ata të zbulojnë kontekstin dhe përmbajtjen e bllokut të shkrimit të shenjtë. Shihni materialin filmik Bërja e Pyetjeve: Kërkimi për Informacion (01:36), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një mësuese seminari krijon pyetje që do t i ndihmojnë studentët e saj të kërkojnë informacion të rëndësishëm lidhur me përmbajtjen dhe kontekstin e Doktrina e Besëlidhjeve 1:1 4. Veprimtaria Ushtruese Studiojeni Llukën 5:1 11 dhe shkruani dy pyetje që i ftojnë studentët të kërkojnë informacionin që i ndihmon ata të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen e këtyre vargjeve. Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët të kërkojnë informacion shpesh fillojnë me këto fjalë: Sipas këtij vargu, kush? Kur e shihni këtë varg, çfarë? Në këtë varg, ku? Shkruajini dy pyetjet tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Pyetje që i Ndihmojnë Studentët të Zbërthejnë Kontekstin dhe Përmbajtjen Pasi studentët të jenë njohur me hollësitë bazë të një fragmenti, bëni pyetje që i ftojnë ata të zbërthejnë hollësitë e radhës së ngjarjes, njerëzit dhe rrethanat e tyre, e kështu me radhë. Për shembull, kur të jeni duke studiuar Llukën 5:1 11, studentët do të mësojnë që Pjetri kishte peshkuar gjithë natën pa pasur sukses. Për t i ndihmuar studentët ta zbërthejnë fragmentin më në thellësi, ju mund të bëni pyetje të tilla si këto që vijojnë: Si mendoni ju, përse Pjetri ngurroi që të vazhdonte të peshkonte sërish? Si mendoni ju, përse Shpëtimtari ia bëri këtë kërkesë Pjetrit? Studiojini paragrafët poshtë nëntitullit Të ndihmuarit e studentëve për të kuptuar më mirë kontekstin dhe përmbajtjen e shkrimeve të shenjta në seksionin në faqen të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që ju ndihmojnë të kuptoni se si bërja e pyetjeve që i ndihmojnë studentët të zbërthejnë kontekstin dhe përmbajtjen, do të ndihmojë për ta thelluar dhe zgjeruar të kuptuarit e tyre ndaj shkrimeve të shenjta. Shihni materialin filmik Bërja e Pyetjeve: Analizimi i Kontekstit dhe i Përmbajtjes (01:45), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një mësuese seminari bën pyetje që i nxitin studentët ta zbërthejnë përmbajtjen dhe kontekstin e Doktrina e Besëlidhjeve 1:

69 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Veprimtaria Ushtruese Nga informacioni që keni mbledhur nga Lluka 5:1 11, shkruani dy pyetje që i ftojnë studentët ta zbërthejnë domethënien e fragmentit të shkrimit të shenjtë. Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët ta zbërthejnë kontekstin dhe përmbajtjen shpesh fillojnë në këtë mënyrë: Përse mendoni? Përse vallë? Si vallë? Shkruajini dy pyetjet tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Të Bërit e Pyetjeve që i Ndihmojnë Studentët të Dallojnë Doktrinën dhe Parimet Kur bëni pyetje që i ndihmojnë studentët të dallojnë doktrinën dhe parimet, ju i ftoni ata që t i zbulojnë si dhe t i shpallin qartësisht të vërtetat e rëndësishme që kanë mësuar. Për shembull, pasi ta keni studiuar historinë e Nefit që merr fletët prej tunxhi, ju mund të pyetni: Çfarë parimi ilustrohet nga suksesi i Nefit lidhur me marrjen e fletëve prej tunxhi pavarësisht peripecive të mëdha? Kjo i nxit studentët që të dallojnë dhe të shpallin një doktrinë ose parim me vetë fjalët e tyre, të tillë si Unë mund të përmbush gjëra të mëdha kur bëj atë që Zoti kërkon nga unë. Studiojini paragrafët poshtë nëntitullit Të ndihmuarit e studentëve për të dalluar parimet dhe doktrinat e ungjillit në faqen 67, të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të 63

70 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Nxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që ndihmojnë ta qartësojnë rëndësinë e bërjes së pyetjeve që i nxitin studentët të dallojnë doktrinën dhe parimet. Shihni materialin filmik Bërja e Pyetjeve: Përcaktimi i Doktrinës dhe Parimeve (00:42), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një klasë diskuton për Eksodin 17, që përmban rrëfimin e Moisiut, të cilit iu desh t i mbante duart lart në mënyrë që të ndalonte ushtrinë e izraelitëve në fushëbetejë. Teksa e shihni materialin filmik, kërkoni mënyrën se si mësuesi e pyet klasën për të dalluar një parim nga historia. Veprimtaria Ushtruese Studiojeni Llukën 5:1 11 dhe shkruani një pyetje që do t i ftojë studentët të dallojnë një doktrinë ose parim. Sa vijojnë janë shembuj të pyetjeve tipike që i nxitin studentët të dallojnë doktrinën dhe parimet: Çfarë parimi është ilustruar në këtë fragment? Cili është morali ose thelbi i historisë? Çfarë synonte autori për ne që të mësojmë? Shkruajini pyetjet tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. 64

71 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Të Bërit e Pyetjeve që i Ndihmojnë Studentët të Kuptojnë Doktrinën dhe Parimet Sapo studentët ta kenë dalluar një doktrinë apo parim, bëni pyetje që e ndihmojnë klasën të kuptojë 1) se ç domethënie ka doktrina ose parimi dhe 2) se si doktrina ose parimi mund të jetë e rëndësishme në ditët e sotme. Për shembull, pasi klasa të ketë dalluar parimin Me Perëndinë asgjë s është e pamundshme (Lluka 1:37), ju mund të bëni pyetje të tilla si: Çfarë mendoni se do të thotë fjala e pamundshme? dhe Përse mendoni se na nevojitet ta kuptojmë këtë parim në ditët e sotme? Studiojini paragrafët poshtë nëntitullit Të ndihmuarit e studentëve për të zhvilluar një kuptueshmëri më të thellë të doktrinave dhe parimeve në faqen 67 të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që e qartësojnë rëndësinë e bërjes së pyetjeve që i nxitin studentët t i kuptojnë doktrinën dhe parimet. Shihni materialin filmik Bërja e Pyetjeve: Të Kuptuarit e Doktrinës dhe Parimeve (00:41), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një mësues instituti i paraqet një parim studentëve të tij dhe i bën një pyetje që i ndihmon ata ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre ndaj atij parimi. Veprimtaria Ushtruese Studiojeni Llukën 5:1 11 dhe shkruani dy pyetje që do t i ndihmojnë studentët ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre ndaj parimit vijues: Nëse bëjmë atë që Zoti kërkon edhe kur ne nuk e kuptojmë arsyen, Ai mund të na japë bekime më të mëdha nga ç presim. Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët të kuptojnë doktrinën dhe parimet shpesh fillojnë në këtë mënyrë: Çfarë mendoni se nënkuptohet me? Përse mendoni? Si do ta shpjegonit? Shkruajini dy pyetjet tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. 65

72 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Të Bërit e Pyetjeve që i Ndihmojnë Studentët të Ndiejnë të Vërtetën dhe Rëndësinë e Doktrinës dhe Parimeve Ju mund t i ndihmoni studentët që të ndiejnë personalisht të vërtetën dhe rëndësinë e një parimi duke i bërë pyetje që i ftojnë ata të tregojnë përvojat dhe dëshminë. Po ashtu, studentët mund të jenë shumë më të pranueshëm ndaj një parimi pasi studentët e tjerë të kenë dëshmuar për ndikimet e tij në jetën e tyre. Për shembull, pasi klasa juaj ta ketë thelluar kuptueshmërinë e vet për parimin Me Perëndinë asgjë s është e pamundshme (Lluka 1:37), ju mund të bëni pyetjen vijuese: Mendoni për një rast kur Perëndia ju ndihmoi juve ose dikë që njihni, të bënit diçka që dukej e pamundur. Si e forcoi ajo përvojë dëshminë tuaj për fuqinë e Perëndisë? Studiojeni seksionin në faqet të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që e qartësojnë rëndësinë e bërjes së pyetjeve që i nxitin studentët të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve. Shihni materialin filmik Bërja e Pyetjeve: Ftesa e Ndjenjave dhe e Dëshmisë (00:48), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një klasë diskuton një parim nga Alma 7. Vëreni se si mësuesi bën një pyetje që do t i ndihmojë studentët të ndiejnë të vërtetën e parimit dhe rëndësinë e tij. Veprimtaria Ushtruese Studiojeni Llukën 5:1 11 dhe shkruani dy pyetje që do t i ndihmojnë studentët të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e parimit vijues: Nëse bëjmë atë që Zoti kërkon edhe kur ne nuk e kuptojmë arsyen, Ai mund të na japë bekime më të mëdha nga ç presim. Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve shpesh fillojnë në këtë mënyrë: Kur keni parë? Kur keni ndier? 66

73 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Nga e dini? Si është jeta juaj e ndryshme për shkak se? Shkruajini dy pyetjet tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Të Bërit e Pyetjeve që i Nxitin Studentët të Zbatojnë Doktrinën dhe Parimet Edhe kur studentët e kuptojnë dhe e ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e një parimi, ata prapëseprapë duhet të zgjedhin ta zbatojnë atë në jetën e tyre. Roli juaj si mësues/e është të bëni pyetje që i ndihmojnë studentët të marrin në shqyrtim se si t i zbatojnë parimet e ungjillit në situatat e tyre të tanishme dhe atyre në vijimësi. Për shembull, pas një diskutimi me klasën mbi parimin Me Perëndinë asgjë s është e pamundshme (Lluka 1:37), ju mund të pyetni: Si do ta vendosni mirëbesimin tuaj te Perëndia kur përballeni me një situatë që duket e pamundur? Për shkak se përgjigjet e disa studentëve mund të jenë tepër vetjake ose delikate, ju mund të doni që studentët t i shkruajnë përgjigjet e tyre ndaj kësaj lloj pyetjeje në ditarët e tyre të studimit, në vend që t ia tregojnë klasës përgjigjet e tyre. Studiojeni seksionin në faqet të manualit tuaj Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Theksojini me ngjyrë fjalët ose frazat që e qartësojnë rëndësinë e bërjes së pyetjeve që i nxitin studentët të zbatojnë doktrinën dhe parimet në jetën e tyre. Shihni materialin filmik Bërja e Pyetjeve: Nxitja e Zbatimit (00:50), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, një klasë diskuton për një parim nga Lluka 5: Vëreni se si mësuesi bën pyetje që i ndihmojnë studentët të marrin në shqyrtim se si mund ta zbatojnë parimin në jetën e tyre. 67

74 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Veprimtaria Ushtruese Studiojeni Llukën 5:1 11 dhe shkruani një pyetje që do t i ndihmojë studentët të marrin në shqyrtim se si mund ta zbatojnë parimin vijues në jetën e tyre: Nëse bëjmë atë që Zoti kërkon edhe kur ne nuk e kuptojmë arsyen, Ai mund të na japë bekime më të mëdha nga ç presim. Pyetjet tipike që i ndihmojnë studentët të zbatojnë doktrinën dhe parimet shpesh fillojnë në këtë mënyrë: Çfarë ndryshimesh mund të bëni që të përmirësoni? Çfarë do të bëni për shkak se? Në ç mënyrë ju? Shkruajini pyetjet tuaja në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Përdorimi i Pyetjeve nga Manuali Juaj i Mësuesit Një nga burimet më të mëdha që keni për shembuj të pyetjeve të efektshme, është manuali juaj i mësuesit. Çdo mësim përmban pyetje të sugjeruara që duhet t i merrni parasysh t i përdorni në mësimin tuaj. Shumë pyetje në manualin tuaj të mësuesit janë bërë për t i ndihmuar studentët të zbatojnë elementet e modelit të të nxënit. Teksa përpiqeni t i përmirësoni aftësitë tuaja në të shkruarin e pyetjeve, juve mund t ju duket udhëzuese t i shqyrtoni pyetjet në manualin tuaj të mësuesit për t i kuptuar më mirë veçoritë e pyetjeve të mirëkrijuara. Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Bërja e pyetjeve dhe përgjigjja e tyre është në zemër të të nxënit në tërësi dhe të të gjithë mësimdhënies. Bërja e pyetjeve të efektshme është një nga aftësitë më të rëndësishme që ju si mësues mund të zhvilloni. Përdorimi i pyetjeve të krijuara me kujdes mund t ju ndihmojë juve dhe studentët tuaj të arrini rezultate konkrete e të synueshme. Të mësuarit për të krijuar me kujdes pyetje të mira kërkon kohë, përpjekje dhe ushtrim. Bëni pyetje të ndërtuara me kujdes, që na shtyjnë të mendojmë. Edhe kur përgjigjet nuk janë të përsosura, ato do ta rritin mundësinë që mësimet e rëndësishme të mësohen (Richard G. Scott, To Understand and Live Truth [një mbrëmje me Plakun Riçard G. Skot, 4 shkurt 2005], f. 3; si.lds.org). 68

75 PËRVOJA NR. 12 E TË NXËNIT Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 69

76 PËRVOJA NR. 13 E TË NXËNIT Marrja Vendim se Si të Jepet Mësim: Të Ushtruarit e Besimit Vështrim i Përgjithshëm Kjo përvojë e të nxënit trajton konceptet vijuese: Pasjen e mirëbesimit në fuqinë e fjalës së Perëndisë Të ushtruarit e besimit te Zoti dhe te Shpirti Mirëbesimin te studentët tuaj Konceptet Kyçe Tri Besime Themelore Paragrafi Japim mësim i Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë shpall: Ne u mësojmë studentëve doktrinat dhe parimet e ungjillit siç gjenden në shkrimet e shenjta dhe në fjalët e profetëve. Këto doktrina e parime të ungjillit jepen mësim në një mënyrë që çon drejt kuptueshmërisë dhe ngritjes shpirtërore. Ne i ndihmojmë studentët të përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit dhe i përgatisim ata t ua mësojnë ungjillin të tjerëve (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. x). Ky paragraf nënkupton që veprimet e mësuesve të efektshëm pasqyrojnë tri besime themelore të rëndësishme: 1. Ne mund të kemi mirëbesim në fuqinë e fjalës 2. Ne mund të ushtrojmë besim te Zoti dhe te Shpirti 3. Ne mund t u mirëbesojmë studentëve Në këtë përvojë të të nxënit, ju do të hetoni me imtësi konceptet kyçe të hartuara për ta thelluar kuptueshmërinë tuaj për secilin prej këtyre tri elementëve si dhe besimin ndaj tyre. 70

77 PËRVOJA NR. 13 E TË NXËNIT Sikurse secila nga të treja këmbët e një stoli me tri këmbë, secili nga tri besimet themelore është thelbësor. Mësuesit do të kenë të ngjarë që të përjetojnë sukses kur metodat e tyre janë në përputhshmëri me të gjitha këto tri besime themelore. Sidoqoftë, nganjëherë metodat e mësuesve nuk janë në përputhshmëri me atë që ata besojnë në zemrën e tyre. Sikurse një stol me tri këmbë nuk mund të jetë i ekuilibruar me një këmbë të thyer ose kur i mungon ajo, edhe manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit sugjeron se kur mësuesit nuk janë të suksesshëm, ndodh ngaqë një nga elementet vijuese mungon: 1. Mirëbesimi në fuqinë e fjalës 2. Besimi te Zoti dhe te Shpirti 3. Mirëbesimi te studentët Shihni materialin filmik Tri Besime Themelore (01:47), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Çad Ueb, administrator i Seminareve dhe Instituteve të Fesë, flet për një rast kur ndjeu se metoda e mësimdhënies së tij nuk ishte në përputhshmëri me besimet e tij themelore. Vëreni se çfarë zgjodhi ai të bënte për shkak të kësaj përvoje. Mirëbesimi në Fuqinë e Fjalës Lexojini dy paragrafët poshtë nëntitullit Mirëbesim në fuqinë e fjalës në seksionin të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 52). Më pas, lexojini fragmentet vijuese të shkrimit të shenjtë: 2 Timoteut 3: Nefi 25:23, 26 Alma 31:5 Helamani 3:29 30 Ndërkohë që lexoni nga manuali dhe shkrimet e shenjta, bëni sa vijon: Kërkoni fjalë ose fraza që tregojnë bekimet që mund të sjellin shkrimet e shenjta në jetën tuaj dhe në jetën e studentëve tuaj. Përsiatni përvojat kur shkrimet e shenjta e kanë bekuar jetën tuaj ose jetën e të tjerëve. Merrni në shqyrtim t i shkruani mendimet dhe mbresat tuaja. 71

78 PËRVOJA NR. 13 E TË NXËNIT Në klasat ku mësuesit dhe studentët kanë mirëbesim në fuqinë e fjalës, shkrimet e shenjta zënë një rol qendror në mësimdhënien dhe të nxënit e ungjillit. Shihni materialin filmik Mësimdhënia e Përqendruar te Shkrimet e Shenjta (03:20), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Vëllai Ueb shpjegon se si mund të vërehet kjo në klasë dhe përse është e rëndësishme. Teksa e shihni, mbani në mendje pyetjet vijuese: Çfarë do të vinit re në një klasë ku shkrimet e shenjta janë në qendër të mësimdhënies dhe të të nxënit? Pse është e rëndësishme për mësuesit që t i bëjnë shkrimet e shenjta qendrën e përvojave të studentëve në klasë? Shkruajini përgjigjet tuaja ndaj këtyre pyetjeve në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Besimi te Zoti dhe te Shpirti Lexojini dy paragrafët poshtë nëntitullit Besim te Zoti dhe te Shpirti në seksionin të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 52). Ndërkohë që lexoni, kërkoni mënyrën se si të ushtruarit e besimit te Zoti dhe te Shpirti mund të bëjë një ndryshim në jetën e studentëve tuaj. Shihni materialin filmik Zoti e Di Çdo Nevojë (00:45), të mundësuar në LDS.org. Ky material filmik do të ndihmojë për ta thelluar kuptueshmërinë tuaj ndaj mënyrës se si të ushtruarit e besimit te Zoti dhe te Shpirti mund t ju bekojë si juve edhe studentët tuaj. Teksa e shihni, mbani në mendje pyetjet vijuese: Si mësues/e, cilat janë disa nga mënyrat se si mund të shfaqni besim te Zoti dhe te Shpirti? Në ç mënyrë mund të jetë një bekim për studentët tuaj mirëbesimi juaj te Zoti dhe te Shpirti? Shkruajini përgjigjet tuaja ndaj këtyre pyetjeve në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Mirëbesimi te Studentët Lexojini katër paragrafët e parë poshtë nëntitullit Mirëbesim te studentët në seksionin të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqet 52 53). Ndërkohë që lexoni, kërkoni fjalë ose fraza që tregojnë arsyen përse mund t i mirëbesoni aftësive të studentëve tuaj për t i mësuar, për t i dhënë mësim dhe për t i zbatuar doktrinën dhe parimet e ungjillit. Shihni materialin filmik Të Presësh më Shumë nga Studentët e Tu (02:21), të mundësuar në LDS.org. Ky material filmik ilustron se si pritshmëritë e një mësuesi dhe mirëbesimi te studentët e tij i ndihmoi ata të ndienin drithërimat e Shpirtit (Bonnie L. Oscarson, Greater Expectations [transmetim satelitor i Seminareve dhe Instituteve të Fesë, 5 gusht 2014], lds.org/ 72

79 PËRVOJA NR. 13 E TË NXËNIT broadcasts) dhe si ndikoi te kthimi i tyre në besim. Teksa e shihni, mbani në mendje pyetjen vijuese: Nga mund të ndryshojë një klasë me një mësues që u mirëbeson aftësive të studentëve për ta mësuar, për ta dhënë mësim dhe për ta jetuar ungjillin, nga një klasë ku një mësues ka pritshmëri të vogla ose besim të paktë te studentët? Shkruajini mendimet tuaja për këtë pyetje në një ditar studimi ose në ndonjë vend tjetër ku mund të drejtoheni tek to dhe ndajini ato me mësuesin tuaj ose me grupin. Përmbledhja dhe Zbatimi Parime për t u Mbajtur Mend Me qëllim që të jepni mësim me efektshmëri, metodat tuaja të mësimdhënies duhet të jenë në përputhshmëri me tri besimet themelore vijuese: 1. Ne mund të kemi mirëbesim në fuqinë e fjalës së Perëndisë. 2. Ne mund të ushtrojmë besim te Zoti dhe te Shpirti. 3. Ne mund të mirëbesojmë te studentët. Hera-herës mund të jetë e dobishme t i bëni vetes pyetjen se si metodat dhe veprimet tuaja në klasë pasqyrojnë zbatimin e tri besimeve themelore. Unë ju lutem, për veten tuaj dhe për studentët, që të keni besim se ata do të dëshirojnë ta lexojnë [Librin e Mormonit], jo se duhet t i shtyni ata ta lexojnë, por që leximi do t i tërheqë tek ai (Henry B Eyring, The Book of Mormon Will Change Your Life [simpozium i SAK-ut mbi Librin e Mormonit, 17 gusht 1990], f. 2, si.lds.org). Pastaj, Çfarë? Për ta përfunduar këtë përvojë të të nxënit, hidhini në letër disa gjëra që do të bëni bazuar te parimet që keni mësuar sot. 73

80

81 Mësime Praktike

82

83 Hyrje te Mësimet Praktike Seminaret dhe Institutet e Fesë kanë zhvilluar një seri të katër mësimeve 90-minutëshe që udhëheqësit e praktikës mund t i përdorin për të trajnuar mësuesit e sapothirrur të seminarit dhe institutit. Këto mësime u japin udhëheqësve të praktikës mundësinë që t i ushtrojnë me mësuesit e rinj konceptet dhe parimet e rëndësishme që ata po mësojnë në 13-të përvojat e të nxënit në shtëpi. Atje ku është e mundur, udhëheqësit e praktikës duhet t i përfundojnë këto katër mësime praktike me mësuesit e sapothirrur përpara se të fillojë viti shkollor. Përpara një Mësimi Praktik Mësuesit e sapothirrur duhet t i përfundojnë 13-të përvojat e të nxënit në shtëpi. Përvojat e të nxënit në shtëpi do të ndihmojnë për ta thelluar kuptueshmërinë e mësuesve ndaj informacionit kyç që gjendet te Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë (2012). Edhe udhëheqësit e praktikës duhet të përfundojnë përvojat e të nxënit në shtëpi për t u njohur me materialin. Ikona trego që është përdorur në 13-të përvojat e të nxënit në shtëpi, tregon rastet kur mësuesve u është kërkuar që t i shënojnë pikëpamjet e mbresat dhe që të jenë të përgatitur për t ia treguar ato udhëheqësve të praktikës. Udhëheqësi i praktikës mund t i mbledhë këto pikëpamje dhe mbresa të shënuara nga mësuesit dhe më pas t i përdorë ato për të vlerësuar se sa mirë mësuesit e kanë mësuar informacionin në përvojat e të nxënit në shtëpi. Udhëheqësi i praktikës më pas duhet të përgatitë mësimet praktike plot lutje për të plotësuar nevojat e mësuesve. Udhëheqësit e praktikës mund të përdorin veprimtaritë praktike të sugjeruara në mësimet vijuese praktike ose t i zhvillojnë vetë veprimtaritë e tyre. Shënim: Materialet filmike të referuara në këto mësime praktike nuk janë të mundësuara në të gjitha gjuhët. Nëse një material filmik në veçanti nuk është i mundësuar në gjuhën tuaj, ju mund të zgjidhni një burim tjetër të materialit filmik që ilustron parimin që po jepni mësim ose mund të zhvilloni një veprimtari tjetër që përmbush të njëjtin qëllim. 77

84 Gjatë një Mësimi Praktik Qëllimi primar i këtyre mësimeve praktike është që t u lejojë udhëheqësve të praktikës të drejtojnë veprimtari që i ndihmojnë mësuesit të ushtrojnë dhe të përforcojnë aftësitë që mësuan në përvojat e të nxënit në shtëpi. Nëse është e nevojshme, udhëheqësit e praktikës mund ta shqyrtojnë informacionin e paraqitur te përvojat e të nxënit në shtëpi për t u siguruar që mësuesit i kuptojnë materialet. Sidoqoftë, pjesa më e madhe e mësimit praktik duhet të shfrytëzohet për veprimtari praktike. Rendi i Zakonshëm i Ditës Sa vijon është një rend i sugjeruar i ditës për një mësim trajnimi praktik 90-minutësh. Bëni ndryshime tek ai sipas nevojës për të plotësuar nevojat dhe rrethanat e klasës suaj. Hapja (10 minuta) Fillojeni me një takim të shkurtër shpirtëror dhe me një lutje. Ndihmojini mësuesit që ta njohin njëri-tjetrin. Ndiqeni ecurinë për çfarëdolloj detyre nga mësimi i mëparshëm praktik. Ushtrimi (70 minuta) Shpërndani kopje të pjesëve Parime për t u Mbajtur Mend nga përvojat e të nxënit në shtëpi të cilat po i shqyrtoni. Diskutojini këto parime dhe përvojat e pikëpamjet që shënuan mësuesit teksa studiuan përvojat e të nxënit. Përgjigjjuni pyetjeve dhe jepni sqarime. Nëse nevojitet, jepeni sërish mësimin ose përforcojeni materialin të cilin mësuesit e kanë të paqartë. Udhëhiqini diskutimet dhe përdorini veprimtaritë praktike për të përforcuar aftësitë dhe parimet e paraqitura te përvojat e të nxënit në shtëpi. Ju mund 78

85 të shkoni te veprimtaritë praktike të sugjeruara për mësimin aktual ose zhvillojini vetë veprimtaritë tuaja. Përfundimi (10 minuta) Ftojini mësuesit të marrin parasysh mënyrat se si mund ta ndërthurin atë që kanë mësuar teksa përgatiten dhe u japin mësim klasave përgjatë vitit shkollor. Bëjini të qarta pritshmëritë dhe detyrat për mbledhjen e ardhshme praktike. Sigurohuni që mësuesit të kenë të gjitha materialet e nevojshme dhe të ndihen rehat me çfarëdo detyre. Mbylleni me lutje. 79

86 MËSIMI PRAKTIK NR. 1 Qëllimi Ynë Veprimtaritë Praktike të Sugjeruara Ky mësim përfshin një listë të veprimtarive që do t u lejojë mësuesve t i ushtrojnë parimet që mësuan në përvojat nr. 1 4 të të nxënit në shtëpi. Nëse nevojitet, ju mund t i zhvilloni vetë veprimtaritë tuaja ushtruese për të plotësuar nevojat e mësuesve në klasën tuaj. Përvoja Nr. 1 e të Nxënit: Të Jetuarit dhe Mësimdhënia sipas Mënyrës së Shpëtimtarit Veprimtaria Ushtruese Nr. 1: Zhvillimi i Cilësive si të Krishtit Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta vlerësojnë zhvillimin e tyre vetjak për cilësitë si të Krishtit dhe t i nxitë të përpiqen në mënyrë aktive për të jetuar dhe dhënë mësim më shumë si Shpëtimtari. Veprimtaria: Jepuni mësuesve kopje të pjesës Aktiviteti i Cilësive në faqen 130 të udhëzuesit Predikoni Ungjillin Tim: Një Udhëzues për Shërbimin Misionar (2005). Jepuni atyre pak minuta për ta plotësuar veprimtarinë. Pasi të mbarojnë, bëni një diskutim të shkurtër mbi atë që ata mësuan dhe ndien. Dëshmoni se sa më shumë të përpiqemi për t u bërë si Shpëtimtari në të jetuarin dhe në mësimdhënien, aq më tepër ndikim mund të kemi në jetën e studentëve tanë. Veprimtaria Ushtruese Nr. 2: Ndjekja e Shembullit të Shpëtimtarit Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të mësojnë ta diktojnë një situatë dhe të pikasin qasjen e duhur bazuar në shembullin e Shpëtimtarit. Veprimtaria: Ftojini mësuesit të tregojnë fjalët e veprimit ose frazat që dalluan në Veprimtarinë e Manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit te përvoja nr. 1 e të nxënit në shtëpi. Interpretojini me role një nga skenarët vijues për klasën ose krijojeni një vetë dhe ftojini mësuesit të dallojnë në manual mënyrën se si Shpëtimtari dha nga një shembull të një zgjidhjeje të mundshme për çdo skenar. Ftojini mësuesit që ta ushtrojnë situatën në fjalë si klasë ose në dyshe. Një student/e nuk i sjell shkrimet e shenjta në klasë ose nuk i hap ato gjatë mësimit. Një student/e është i/e pranishëm/me çdo ditë në klasë por nuk ka marrë pjesë në ndonjë veprimtari të klasës. Gjysma e studentëve nuk po e arrijnë synimin që të lexojnë përditë. Përvoja Nr. 2 e të Nxënit: Synimi i Seminareve dhe Instituteve të Fesë Veprimtaria Ushtruese Nr.3: Mësimdhënia dhe Tregimi i Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të ushtrojnë mësimdhënien ndaj studentëve për rëndësinë e Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë. 80

87 MËSIMI PRAKTIK NR. 1 Veprimtaria: Shqyrtojeni rëndësinë e Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë me mësuesit gjatë praktikës në orën tuaj mësimore (shih seksionin 1.1 në Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. 1 2). Diskutoni përse është e rëndësishme për studentët që ta kuptojnë këtë synim dhe mbi mënyrën se si mësuesit mund t i ndihmojnë ata që ta bëjnë këtë gjë. Ftojini mësuesit që të interpretojnë me role një bisedë ose një situatë mësimdhënieje në të cilën ata të mund t ua mësojnë studentëve rëndësinë e synimit. Mësuesit mund të interpretojnë me role edhe sikur bëjnë biseda për synimin me prindërit dhe me udhëheqësit e priftërisë. Veprimtaria Ushtruese Nr. 4: T i Ftojmë Studentët e Paregjistruar që të Marrin Pjesë në Seminar ose Institut Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta kuptojnë rolin e tyre për gjetjen dhe regjistrimin e studentëve të rinj në seminar ose institut. Veprimtaria: Kërkojuni mësuesve të sjellin në praktikën e orës mësimore një listë të studentëve të mundshëm në zonën e tyre. Si klasë, studioni dhe diskutoni për parimet dhe ushtrimet te paragrafi Administrojmë, i Synimit të Seminareve dhe Instituteve të Fesë (shih Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. x) dhe te seksioni i manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 9 10). Ftojini mësuesit t i shqyrtojnë listat e tyre të studentëve të mundshëm dhe të përcaktojnë se cili nga ata mund të mos regjistrohet. Ndajini mësuesit në dyshe dhe vërini që të interpretojnë me role bisedat vijuese: Bisedoni me një peshkop rreth studentëve të mundshëm dhe se si të punoni së bashku për t i ftuar studentët e paregjistruar që të marrin pjesë. Bisedoni me një student/e që ndodhet te lista dhe ftojeni atë që të marrë pjesë në klasë. Bisedoni me prindin e një studenti/eje për nevojat e studentit/es dhe se si të mund të punoni së bashku për ta ndihmuar studentin/en të përfitojë nga bekimet e seminarit ose institutit. Përvoja Nr. 3 e të Nxënit: Mësimdhënia dhe të Nxënit me Anë të Shpirtit Veprimtaria Ushtruese Nr. 5: Rëndësia e Dëshmisë Qëllimi: Të ilustrojë se si dëshmia e një mësuesi mund ta ftojë Shpirtin brenda në klasë dhe brenda në zemrën e studentëve. Veprimtaria: Kërkojuni mësuesve të studiojnë seksionin ( Dëshmoni ) te manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 37). Më pas, shfaqjuani atyre materialin filmik A Man without Eloquence [ Një Burrë pa Gojëtari ] (06:06), të mundësuar në LDS.org. Ftojini mësuesit të kërkojnë ndryshimin që mund të bëjë të dëgjuarit e një dëshmie të sinqertë në zemrën e një individi. (Ky material filmik nuk është i mundësuar në të gjitha gjuhët.) Pasi mësuesit ta kenë lexuar seksionin dhe ta kenë parë materialin filmik, ftojini ata ta përfytyrojnë veten duke dhënë dëshmi për një parim të ungjillit përpara klasës së tyre. Vërini ata që ta hedhin në letër atë që mund të thonë. Më 81

88 MËSIMI PRAKTIK NR. 1 pas, ftojini ata të diskutojnë për rëndësinë e ndarjes së dëshmive të thjeshta si nga ana e mësuesve dhe e studentëve, për ta ftuar Shpirtin brenda në klasë. Veprimtaria Ushtruese Nr. 6: Mësimdhënia me Anë të Shpirtit: Gjëra që Duhen Bërë dhe që Nuk Duhen Bërë Qëllimi: T u japë mësuesve sugjerime praktike që mund t i ndihmojnë ata të japin mësim me anë të Shpirtit. Veprimtaria: Plaku Nil A. Maksuell ( ), i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, përmblodhi një listë me gjërat që duhen bërë dhe që nuk duhen bërë, lidhur me të ftuarit e Shpirtit në mësimdhënien dhe të nxënit e ungjillit. Jepuni mësuesve kopje të fletushkës së titulluar Mësimdhënia me Anë të Shpirtit: Disa Gjëra që Duhen Bërë dhe që Nuk Duhen Bërë, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali dhe jepuni atyre disa minuta për ta shqyrtuar atë me kujdes. Ftojini mësuesit të shenjojnë ose të hedhin në letër një a dy nga sugjerimet e Plakut Maksuell, tek të cilat do të donin të përqendroheshin në mësimdhënien e tyre. Kërkojuni disa mësuesve t ua tregojnë mendimet dhe ndjenjat e tyre klasës. Veprimtaria Ushtruese Nr. 7: Përdorimi i Takimeve Shpirtërore për të Ftuar Shpirtin Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta kuptojnë rëndësinë e mësimdhënies ndaj studentëve se si të japin takime shpirtërore të efektshme, me qëllim që ta ftojnë Shpirtin në klasë. Veprimtaria: Kujtojuni mësuesve që në përvojën nr.3 të të nxënit në shtëpi, ata dalluan gjëra që mund të bëjnë mësuesit dhe studentët për ta ftuar Shpirtin brenda në klasë. Ftojini ata të shqyrtojnë te manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, seksionin e titulluar Ftojeni Shpirtin përmes takimeve shpirtërore të efektshme (faqe 19). Kërkojuni mësuesve të përgatitin një përmbledhje të një mësimi që mund ta paraqesin për t i ndihmuar studentët e tyre të kuptojnë qëllimin e një takimi shpirtëror në klasë dhe se si të përgatiten për ta paraqitur një të tillë me efektshmëri. Diskutoni mbi mendimet dhe idetë e mësuesve dhe jepni përshtypje sipas nevojës. Vërini mësuesit të ushtrojnë duke ia paraqitur klasës një pjesë të mësimeve të tyre. Përvoja Nr. 4 e të Nxënit: Krijimi i një Mjedisi me Dashuri, Respekt dhe Qëllimshmëri Veprimtaria Ushtruese Nr. 8: Çfarë Dini Tanimë rreth Studentëve Tuaj? Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta kuptojnë rëndësinë e krijimit të një mjedisi me dashuri dhe respekt duke arritur t i njohin studentët e tyre. Kjo veprimtari do t i ndihmojë mësuesit të përparojnë në përpjekjet e tyre për të mësuar për studentët, çka përfshin njohjen e emrave, interesave, sfidave, aftësive të tyre, e kështu me radhë. Veprimtaria: Ftojini mësuesit të sjellin në praktikën e orës mësimore një listë me emra të studentëve që do t u japin mësim vitin e ardhshëm. Kërkojuni atyre t i shqyrtojnë emrat një e nga një dhe të hedhin në letër atë që dinë për çdo student, përfshirë interesat, sfidat, aftësitë, e kështu me radhë. Ftojini mësuesit të formojnë 82

89 MËSIMI PRAKTIK NR. 1 grupe të vogla dhe të diskutojnë për atë që mund të bëjnë përpara dhe pasi të fillojë shkolla, që të arrijnë ta njohin më mirë secilin prej studentëve të tyre. Veprimtaria Ushtruese Nr. 9: Skenarët dhe Interpretimet me Role Qëllimi: T i lejojë mësuesit që ta ushtrojnë krijimin e një ndjesie qëllimi në klasë. Veprimtaria: Shqyrtojeni shkurtimisht me mësuesit listën e metodave për krijimin e një ndjesie qëllimi në klasë te seksioni i manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqet 17 18). Ftojini mësuesit t i ushtrojnë disa nga këto metoda duke i interpretuar me role skenarët vijues: Prisni nga studentët që ta përmbushin rolin e tyre si nxënës. Kërkojuni pjesëmarrësve të veprimtarisë praktike të sillen sikur janë një klasë seminari ose instituti. Mësimi i ditës është Alma 32. Sapo të fillojë mësimi, personi që po sillet si mësues vëren që disa studentë nuk i kanë shkrimet e tyre të shenjta me vete dhe janë duke shfaqur shenja mosinteresimi. Ftojeni mësuesin e caktuar që të bëjë atë që ai ose ajo mundet për t i nxitur studentët, që ta përmbushin rolin e tyre si nxënës. Pas ushtrimit, diskutoni si grup se çfarë mesazhi i përcolli mësuesi klasës duke synuar përfshirjen e të gjithë studentëve në procesin e të nxënit. Diskutoni për atë që shkoi mirë dhe për atë që mund të ishte bërë ndryshe. Bazuar në këtë përshtypje, vëreni mësuesin/en që ta ushtrojë sërish skenarin. Jini të sinqertë, plot temperament dhe energjik për shkrimet e shenjta dhe ungjillin. Ftoni dy mësues që të sajojnë momentet e fillimit të një ore mësimi në seminar ose institut. Kërkojini njërit mësues që ta bëjë këtë me emocion, besim dhe qëllim dhe tjetri ta bëjë atë pa energji, pasion apo përqendrim. Diskutoni me pjesëmarrësit e veprimtarisë praktike se si studentët mund të jenë ndikuar nga metodat e secilit mësues. Shmangni humbjen e kohës. Për këtë skenar do të nevojiten dy mësues: mësuesi A dhe mësuesi B. Shpjegoni se këta dy mësues i zhvillojnë orët e tyre mësimore tek e njëjta godinë e Kishës, në të njëjtin orar. Mësuesi A e fillon vazhdimisht orën mësimore 10 minuta më vonë dhe e mbaron 10 minuta më herët. Mësuesi B, ngaqë e ndien rëndësinë dhe nevojën e ngutshme të çdo minute të orës mësimore, është i/e zotuar që të fillojë në kohë dhe të mbarojë në kohë. Një mëngjes pas orës mësimore, mësuesi A vjen te klasa e mësuesit B. Ai ose ajo duket pak i/e shqetësuar dhe rrëfen se studentët e tij apo të saj duken sikur nuk e ndiejnë rëndësinë e gjërave që po studiojnë. Ai ose ajo pyet veten nëse mësuesi B ka ndonjë sugjerim. Ftojeni mësuesin B të diskutojë me mësuesin A për rëndësinë që ka fillimi dhe mbarimi i orës mësimore në kohë, si një mjet për të nxitur një ndjesi qëllimi në mendjen e studentëve. Pas diskutimit, ftojini pjesëmarrësit e veprimtarisë praktike që të tregojnë ndonjë mendim tjetër që kanë, që do ta ndihmojnë mësuesin A të kuptojë se koha e humbur mund ta prishë ndjesinë e qëllimit në orën mësimore. Vendosni zakone rutinë të orës mësimore. Shqyrtojeni me pjesëmarrësit e veprimtarisë praktike listën e zakoneve të mundshme rutinë të orës mësimore, që përfshihet te lista me pika, e quajtur Të vendosin zakone rutinë të orës 83

90 MËSIMI PRAKTIK NR. 1 mësimore në faqen 18 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Ndihmojini mësuesit të kuptojnë disa nga zakonet rutinë që i keni cilësuar si më të dobishme për mësuesit dhe studentët. Jepni shembull se si do ta jepnit mësim një zakon rutinë të orës mësimore për studentët e seminarit ose institutit që vijnë për herë të parë. Më pas, ftojeni një mësues të vijë përpara klasës dhe të bëjë të njëjtën gjë për një zakon tjetër rutinë të orës mësimore. 84

91 MËSIMI PRAKTIK NR. 2 Një Model Bazë i të Nxënit Veprimtaritë Praktike të Sugjeruara Ky mësim përfshin një listë të veprimtarive që do t u lejojë mësuesve t i ushtrojnë parimet që mësuan në përvojat nr. 5 8 të të nxënit në shtëpi. Nëse nevojitet, ju mund t i zhvilloni vetë veprimtaritë tuaja ushtruese për të plotësuar nevojat e mësuesve në klasën tuaj. Përvoja Nr. 6 e të Nxënit: Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes Kur i ndihmoni mësuesit që të ushtrojnë të kuptuarit e kontekstit dhe përmbajtjes, kujtoni që të përqendroheni në zhvillimin e aftësive vijuese: Bërjen e pyetjeve që do ta thellojnë vetë kuptueshmërinë e tyre për kontekstin dhe përmbajtjen Përgjigjjen e atyre pyetjeve nëpërmjet burimeve të duhura Veprimtaria Ushtruese Nr. 1: Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta rrokin rëndësinë e të kuptuarit të kontekstit dhe përmbajtjes së shkrimeve të shenjta dhe të japin mundësi që të ushtrojnë bërjen e pyetjeve dhe gjetjen e përgjigjeve. Veprimtaria: Jepuni mësuesve tekstin e plotë të Doktrina e Besëlidhjeve 22. Mos e përfshini numrin e vargjeve, kreun e kapitullit apo ndonjë informacion tjetër që do t u japë të dhëna për kontekstin e fragmentit. Ftojini mësuesit ta lexojnë tekstin dhe më pas pyetini se çfarë pyetjesh kanë ata lidhur me kontekstin dhe përmbajtjen e asaj që lexojnë. Shkruajini përgjigjet e tyre në tabelë. Mund të jetë e dobishme që t ia kujtoni mësuesve pyetjet e renditura në seksionin Bërja e Pyetjeve në përvojën nr. 6 të të nxënit në shtëpi (ju mund të doni t i shkruani ato në tabelë): Cili është sfondi historik i fragmentit? Cili është mjedisi historik, kulturor dhe gjeografik? Kush është autori? Kush janë njerëzit në fragment? Çfarë po bëjnë apo po thonë ata dhe përse? Çfarë po ndodh? Cila është radha e ngjarjes? Cili është kuptimi i fjalëve, frazave apo i shprehjeve të pahasura më parë? Cila është domethënia e zakoneve dhe e praktikave që përshkruhen? Thuajuni mësuesve se ku mund të gjendet fragmenti te Doktrina e Besëlidhje dhe ftojini që ta hapin atë. Kërkojuni mësuesve të përdorin burimet e duhura (kreun e kapitullit, poshtëshënimet, manualet e studentëve, e kështu me radhë), që të kërkojnë përgjigjet për pyetjet e veta. 85

92 MËSIMI PRAKTIK NR. 2 Ftojini mësuesit të diskutojnë mbi pikëpamjet që fituan nga kjo veprimtari rreth rolit të të kuptuarit të kontekstit dhe përmbajtjes gjatë studimit të shkrimit të shenjtë. Veprimtaria Ushtruese Nr. 2: Bërja e Pyetjeve për të Rritur Njohurinë e Nxënësve ndaj Kontekstit dhe Përmbajtjes Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të ushtrojnë se si të bëjnë pyetje rreth kontekstit dhe përmbajtjes. Veprimtaria: Ftojini mësuesit që të studiojnë individualisht një nga fragmentet vijuese të shkrimit të shenjtë: 1 Mbretërve 17:8 16 (e veja nga Sarepta ushqen Elian) Veprat e Apostujve 3:1 8 (Pjetri dhe Gjoni shërojnë një burrë në tempull) Jakobi 7:1 5 [LiM] (Sheremi synon ta tundë Jakobin nga besimi) Kërkojuni mësuesve që të hedhin në letër pyetjet që do t i ndihmojnë studentët ta rritin kuptueshmërinë e tyre për kontekstin dhe përmbajtjen e fragmentit të shkrimit të shenjtë. Për t i kujtuar mësuesit për pyetjet që mund të bëjnë, ju mund të doni t i drejtoni ata tek elementët e ndryshëm që përbëjnë kontekstin, që diskutohen te seksioni (faqe 28) te Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012]. Ftojini mësuesit që t ia tregojnë pyetjet e tyre një partneri dhe bashkërisht të kërkojnë përgjigjet ndaj disa prej pyetjeve të tyre. Kërkojuni mësuesve të tregojnë pikëpamjet që fituan nga kjo veprimtari. Përvoja Nr. 7 e të Nxënit: Dallimi i Doktrinës dhe Parimeve Veprimtaria Ushtruese Nr. 3: Dallimi i Parimeve të Shpallura Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të ushtrojnë se si ta njohin doktrinën dhe parimet e shpallura. Veprimtaria: Renditini në tabelë në mënyrë të shkartisur gjashtë referencat vijuese të shkrimit të shenjtë: 2 Nefi 32:3; 3 Nefi 13:21; Doktrina e Besëlidhje 19:4; Eksodi 19:5; Mateu 5:16; dhe 1 Nefi 1:20 (katër referencat e para i përmbajnë doktrinën apo parimet e shpallura qartësisht, ndërsa dy të fundit jo). Ftojini mësuesit të shqyrtojnë seksionin 2.5.1, paragrafin katër, te manuali Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 31). Kërkojuni mësuesve të punojnë në dyshe dhe të përcaktojnë se cila nga gjashtë referencat e shkrimit të shenjtë të renditura në tabelë, përmban doktrinën apo parimet e shpallura qartësisht. Ftojini dyshet të shpjegojnë atë që gjetën dhe t ua tregojnë arsyetimin e tyre klasës. Veprimtaria Ushtruese Nr. 4: Hetim Katër Minutësh i Shkrimit të Shenjtë Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të ushtrojnë se si ta dallojnë doktrinën dhe parimet e shpallura. Veprimtaria: Vërini mësuesit të kërkojnë në shkrimet e tyre të shenjta për rreth dy minuta që të gjejnë dhe shenjojnë sa më shumë doktrina dhe parime të shpallura 86

93 MËSIMI PRAKTIK NR. 2 që të munden. Më pas, ftojini mësuesit t i tregojnë klasës sa më shumë prej atyre doktrinave dhe parimeve të shpallura që të munden, brenda dy minutave vijuese. Jepuni mësuesve përshtypjet sipas nevojës. Veprimtaria Ushtruese Nr. 5: Kërkimi i Marrëdhënieve Shkak dhe Pasojë Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të dallojnë marrëdhëniet shkak dhe pasojë brenda një fragmenti të shkrimit të shenjtë dhe të dallojnë parimet e nënkuptuara. Veprimtaria: Ftojini mësuesit t i hapin shkrimet e tyre të shenjta te një histori e njohur nga shkrimet e shenjta që ka marrëdhënie të dukshme shkak dhe pasojë. Shembujt përfshijnë Davidin dhe Goliathin (1 Samueli 17:1 51), Danielin në gropën e luanëve (Daniel 6:1 28) dhe Nefin duke marrë fletët prej tunxhi (1 Nefi 3 4). Kërkojuni mësuesve t i hedhin një sy historisë duke kërkuar veprime, qëndrime ose sjellje të individëve apo grupeve dhe më pas të dallojnë bekimet ose pasojat që vijnë si rrjedhojë. Ftojini mësuesit t ia tregojnë klasës marrëdhëniet shkak dhe pasojë që zbuluan dhe të vërtetat që ilustrojnë këto marrëdhënie. Shënim: Sigurohuni që përqendrimi i kësaj veprimtarie të jetë dallimi i marrëdhënieve shkak dhe pasojë në vend që të shpenzoni kohë duke i krijuar thëniet për doktrinën ose parimin. Mësuesit do të ushtrojnë aftësinë e krijimit të thënieve për doktrinën ose parimin në veprimtaritë e tjera ushtruese. Veprimtaria Ushtruese Nr. 6: Bërja e Pyetjeve për të Dalluar Doktrinën dhe Parimet e Nënkuptuara Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të mësojnë që t i përdorin pyetjet për të dalluar doktrinën dhe parimet e nënkuptuara. Veprimtaria: Shkruani në tabelë pyetjet vijuese që gjenden në seksionin të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit (faqe 32): Cili është morali ose thelbi i historisë? Përse mendoni se autori i ka përfshirë këto ndodhi ose fragmente? Çfarë synonte autori që të mësojmë? Cilat janë disa nga të vërtetat themelore që mësojmë në këtë fragment? Si klasë, lexoni dy grupime vargjesh të shkurtra (për shembull, Zanafilla 11:1 9 dhe Marku 12:41 44). Kërkojuni mësuesve që të përdorin pyetjet në tabelë për të dalluar doktrinën dhe parimet e nënkuptuara në vargje. Shkruajini në tabelë doktrinën dhe parimet që zbulojnë mësuesit. Më pas, ftojini mësuesit të lexojnë një a dy grupime të tjera vargjesh dhe të dallojnë doktrinën dhe parimet në mënyrë të pavarur, duke u siguruar që t i referohen pyetjeve në tabelë sipas nevojës. (Do të jetë e dobishme nëse ju do të përzgjidhnit për ta që t i studionin grupimet e vargjeve nga programi i ardhshëm mësimor i 87

94 MËSIMI PRAKTIK NR. 2 seminarit ose institutit.) Pastaj kërkojuni mësuesve që t ia tregojnë klasës të vërtetat që kanë dalluar. Veprimtaria Ushtruese Nr. 7: Të Jesh Profeti Mormon për Një Ditë Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të mësojnë t i shkruajnë qartë dhe thjesht thëniet për doktrinën ose parimin. Veprimtaria: Përzgjidhni disa figura nga Media Library [Biblioteka Mediatike] në LDS.org ose nga Libri i Figurave Artistike të Ungjillit (2009), që përfaqësojnë histori të njohura nga shkrimet e shenjta, në të cilat doktrina dhe parimet e ungjillit mund të dallohen lehtësisht (për shembull, luftëtarët djelmosha, Shpëtimtari teksa ushqen pesë mijë veta, Kapiten Moroni dhe titulli i lirisë ose të tjera). Shpjegoni se sikurse Mormoni i përmblodhi analet e Librit të Mormonit, ai shpesh i theksoi mësimet që ai deshi që ne të mësonim duke i shprehur ato në thënie të thjeshta parimi. Një mënyrë se si e bëri këtë është duke e nisur thënien e së vërtetës me fjalët Dhe kështu ne shohim (shih Alma 30:60; Helamani 12:3). Thuajuni mësuesve që ata kanë mundësinë për të qenë Mormoni për një ditë, duke i përmbledhur të vërtetat në rrëfimet e shkrimeve të shenjta në thënie për doktrinën ose parimin. Bëni sa vijon me secilën figurë që përzgjodhët: Paraqiteni atë dhe rrëfejini shkurtimisht ndodhitë në histori. Ftojini mësuesit të dallojnë një parim ose doktrinë në histori dhe ta shpallin atë thjesht dhe qartë duke filluar me frazën Dhe kështu ne shohim. Për njërën nga figurat ose për të dyja, merrni në shqyrtim që t u kërkoni mësuesve të punojnë së bashku në dyshe dhe më pas t ia tregojnë thëniet e tyre klasës. Kujtojuni mësuesve thënien nga Plaku B. H. Roberts që gjendet në faqen 32 të manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit. Veprimtaria Ushtruese Nr. 8: Shembuj të Thënieve të Thjeshta dhe të Qarta për Doktrinën ose Parimin Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta ushtrojnë njohjen e thënieve të thjeshta dhe të qarta për doktrinën ose parimin. Veprimtaria: Në njërën anë të tabelës, shkruani veçoritë vijuese të thënieve të shkruara mirë për doktrinën ose parimin (nga përvoja nr. 7 e të nxënit në shtëpi): Ato janë thënie të plota. Ato janë të thjeshta, të qarta dhe të përmbledhura. Të vërtetat që ato shprehin, janë themelore, të pandryshueshme dhe të përhershme. Ato shpesh sugjerojnë veprim si edhe pasoja shoqëruese. Ato në vetvete janë të rëndësishme. 88

95 MËSIMI PRAKTIK NR. 2 Në anën tjetër të tabelës, shkruani pesë a gjashtë thënie për doktrinën ose parimin. Për qëllimet e këtij ushtrimi, këto thënie duhet të ndryshojnë për nga cilësia. Për shembull, ju mund të përdorni sa vijon: Thënie të paplota, të tilla si besim dhe bindje. Thënie që janë shumë të gjata ose të ndërlikuara (dy a tre fjali). Thënie që nuk janë të përhershme ose veçanërisht të rëndësishme, të tilla si Nefi ishte i bindur dhe Zoti e bekoi atë (në vend të Kur jam i bindur, unë i ftoj bekimet e Zotit në jetën time ). Thënie të shkruara mirë nga një manual i mësuesit të seminarit ose institutit. Kërkojuni mësuesve të vlerësojnë nëse çdo thënie për doktrinën ose parimin është e shkruar mirë, bazuar në pesë veçoritë e renditura në tabelë. Zgjidhni një ose dy thënie që mund të përmirësohen dhe punoni bashkë si klasë për t i rishkruar ato. Veprimtaria Ushtruese Nr. 9: Kalojeni Parimin Dorë më Dorë Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit t i shkruajnë thjesht dhe qartë thëniet për doktrinën ose parimin. Veprimtaria: Përgatitni për çdo mësues një fletë letre që përmban një referencë të shkrimit të shenjtë bashkë me disa fjalë që lidhen me të vërtetën që jepet mësim në fragment (për shembull, 1 Nefi 16:9 16, besim dhe zell ose Doktrina e Besëlidhje 27:15 18 armatimi i Perëndisë ). Ftojini mësuesit të ulen në formë rrethi. Më pas, kalojani letrën secilit mësues. Ftojeni secilin mësues të shqyrtojë referencën e shkrimit të shenjtë dhe fjalët në letrën e vet dhe të fillojnë të formojnë një thënie të thjeshtë e të qartë për doktrinën ose parimin duke bërë thjesht një a dy ndryshime tek fjalët. Pas një kohe të mjaftueshme, kërkojuni mësuesve që t ia kalojnë letrat e tyre personit në të djathtë, i cili do ta shqyrtojë po ashtu referencën e shkrimit të shenjtë dhe të bëjë një a dy ndryshime me qëllim që ta përmirësojë thënien për doktrinën ose parimin. Përsëriteni procesin disa herë. Ftojeni klasën të diskutojnë mbi pikëpamjet e tyre për procesin e të shkruarit qartë të thënieve për doktrinën ose parimin. Përvoja Nr. 8 e të Nxënit: Të Kuptuarit, të Ndierit dhe Zbatimi i Doktrinës dhe Parimeve Veprimtaria Ushtruese Nr. 10: Bërja e Pyetjeve për të Kuptuar Doktrinën dhe Parimet Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të gjejnë kuptueshmëri më të thellë në shkrimet e shenjta duke bërë pyetje për një doktrinë ose parim dhe duke kërkuar përgjigje për ato pyetje. Veprimtaria: Në qendër të dërrasës së zezë, shkruani një thënie për doktrinën ose parimin nga një manual i mësuesit të seminarit ose institutit. Ftojeni klasën të bëjë sa më shumë pyetje që mundet, të cilat do ta forcojnë kuptueshmërinë e tyre për doktrinën ose parimin. Shkruajini të gjitha pyetjet e tyre në tabelë. 89

96 MËSIMI PRAKTIK NR. 2 Ftojini mësuesit që të punojnë në dyshe për të kërkuar shkrime të shenjta ose fjalë të profetëve bashkëkohorë për përgjigje të sa më shumë pyetjeve që të munden, brenda tre deri pesë minutave. Më pas, kërkojuni dysheve që t ua tregojnë pikëpamjet e tyre klasës për mënyrën se si kjo veprimtari i ndihmoi ata që ta forconin kuptueshmërinë e tyre për doktrinën ose parimin. Veprimtaria Ushtruese Nr. 11: Fleta Vetjake e Punës Qëllimi: T u japë mësuesve një mjet ndihmës, që ata të mund ta përdorin në mënyrë të pavarur, për t i ndihmuar që të përjetojnë procesin e të kuptuarit, të ndierit dhe zbatimit të një doktrine apo parimi. Veprimtaria: Jepini secilit mësues një kopje të fletushkës së titulluar Të Kuptuarit, të Ndierit dhe Zbatimi i Doktrinës dhe Parimeve, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Shpjegoni që fletushka është një mjet ndihmës që mësuesit mund ta përdorin për t i ndihmuar ata të kuptojnë, të ndiejnë dhe zbatojnë një doktrinë ose parim. Diskutoni me mësuesit për tre seksionet e para të fletushkës dhe shpjegojeni qëllimin dhe përfundimin e dëshiruar të çdo seksioni. Nxitini mësuesit që të vazhdojnë ta zhvillojnë zotësinë e tyre për t i kuptuar, ndier dhe zbatuar doktrinën dhe parimet gjatë studimit të tyre vetjak. 90

97 MËSIMI PRAKTIK NR. 3 Përgatitja e një Mësimi: Vendosni se Çfarë të Jepni Mësim Veprimtaritë Praktike të Sugjeruara Ky mësim përfshin një listë të veprimtarive që do t u lejojë mësuesve t i ushtrojnë parimet që mësuan në përvojat nr të të nxënit në shtëpi. Nëse nevojitet, ju mund t i zhvilloni vetë veprimtaritë tuaja ushtruese për të plotësuar nevojat e mësuesve në klasën tuaj. Përvoja Nr. 9 e të Nxënit: Përgatitja e një Mësimi: Aftësia për të Vendosur se Çfarë të Jepet Mësim Veprimtaritë vijuese janë hartuar për t i ndihmuar mësuesit të zhvillojnë aftësinë e të vendosurit se çfarë të jepet mësim, duke përdorur shkrimet e shenjta bashkë me manualin e mësuesit. Ky proces mund të ndahet në katër faza dhe është i ngjashëm me pjesën Veprimtaria për Përgatitjen e Mësimit në përvojën nr. 9 të të nxënit në shtëpi. Veprimtaritë mund të përdoren në mënyrë të njëpasnjëshme për t i udhërrëfyer mësuesit nëpërmjet një procesi të plotë të aftësisë për të vendosur se çfarë të jepet mësim ose cila prej veprimtarive mund të përdoret veçan për të theksuar një aftësi të veçantë. Veprimtaria Ushtruese Nr. 1: Të Kuptuarit e Kontekstit dhe Përmbajtjes së Bllokut të Shkrimit të Shenjtë Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta ushtrojnë aftësinë e përmbledhjes së bllokut të shkrimit të shenjtë duke vërejtur ndërprerje të dukshme ose ndryshime në radhën e ngjarjes, në ndodhi ose veprim. Veprimtaria: Ndonëse manualet e mësuesit të seminarit dhe institutit i ndajnë blloqet e shkrimit të shenjtë në grupime vargjesh, mësuesit mund ta kuptojnë më mirë kontekstin dhe përmbajtjen e bllokut të shkrimit të shenjtë kur e ushtrojnë vetë aftësinë e përmbledhjes së bllokut të shkrimit të shenjtë, duke vërejtur ndërprerje të dukshme në radhën e ngjarjes ose ndryshime në ndodhi apo veprim. Kjo veprimtari i ndihmon mësuesit që ta ushtrojnë atë aftësi. Shfaqjuani mësuesve materialin filmik Mësimdhënia e Shkrimeve të Shenjta Sipas Radhës (04:28), të mundësuar në LDS.org. Diskutoni mbi mënyrën se si procesi i aftësisë për të vendosur se çfarë të jepet mësim përbëhet nga ndjekja e shembullit vijues tepër të ngjashëm me atë që u ilustrua në materialin filmik. Ftojini mësuesit të thellohen në leximin e një blloku të shkrimit të shenjtë për minuta. Ju mund të përcaktoni një bllok të shkrimit të shenjtë në mbledhjen praktike ose kërkojuni mësuesve që ta studiojnë në shtëpi një bllok, përpara mbledhjes suaj. Teksa studiojnë, ftojini mësuesit ta përmbledhin bllokun e 91

98 MËSIMI PRAKTIK NR. 3 shkrimit të shenjtë duke e ndarë përmbajtjen në segmente më të vogla vargjesh bazuar te ndërprerjet e dukshme në radhën e ngjarjes ose te ndryshimet në ndodhi apo veprim. Ata mund ta përmbledhin bllokun duke përdorur fletushkën e titulluar Përcaktimi se Çfarë të Jepet Mësim e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali ose në ndonjë mënyrë tjetër që funksionon për ta. Pas një kohe të mjaftueshme, ftojini mësuesit të diskutojnë për punën e tyre me grupin ose në dyshe. Ftojini ata t i krahasojnë segmentet e vargjeve të tyre me ato në manualin e mësuesit të seminarit ose institutit. Më pas, duke përdorur shënimet e tyre dhe manualin e mësuesit, vërini mësuesit që të vendosin se cilat grupime vargjesh do të përdornin në një mësim të vërtetë. Ftojini mësuesit të diskutojnë sërish për punën e tyre. Veprimtaria Ushtruese Nr. 2: Dallimi dhe të Kuptuarit e Doktrinës dhe Parimeve Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të vazhdojnë të ushtrojnë dhe të zhvillojnë aftësinë e dallimit dhe të kuptuarit të doktrinës dhe parimeve brenda një blloku të shkrimit të shenjtë. Veprimtaria: Ndonëse manuali i mësuesit përfshin tashmë thënie për doktrinën ose parimin për shumë segmente të vargjeve, mësuesit duhet ta rritin studimin e tyre vetjak të shkrimeve të shenjta dhe t i ndihmojnë më mirë studentët e tyre që t i dallojnë doktrinën dhe parimet teksa e ushtrojnë rregullisht këtë aftësi për veten e tyre. Ftojini mësuesit të dallojnë doktrinën dhe parimet që përmblodhën brenda segmenteve të vargjeve në veprimtarinë e parë. Më pas, vërini ata që të shkruajnë doktrinën ose parimet që zbuluan në fletushkën e titulluar Përcaktimi se Çfarë të Jepet Mësim ose në një mënyrë tjetër që funksionon për ta. Pas një kohe të mjaftueshme, ftojini mësuesit të diskutojnë për punën e tyre si grup ose në dyshe. Ftojini mësuesit t i krahasojnë doktrinën dhe parimet që dalluan me parimet ose doktrinën me germa të zeza nga blloku përkatës i shkrimit të shenjtë te manuali i mësuesit. Kërkojuni atyre që të bëjnë çdo korrigjim fjalësh që e ndiejnë se do t i qartësojë thëniet që ata shkruan dhe më pas ta tregojnë sërish punën e tyre në grup ose në dyshe. Veprimtaria Ushtruese Nr. 3: Aftësia për të Vendosur se Cila Doktrinë dhe Cilat Parime Janë Më të Rëndësishme për Studentët që t i Mësojnë dhe Zbatojnë Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të vazhdojnë ta zhvillojnë aftësinë e të dalluarit se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët e tyre, që t i mësojnë dhe zbatojnë duke marrë në shqyrtim sa vijon: Nxitjet e Frymës së Shenjtë Synimin e autorit të frymëzuar Doktrinën dhe parimet që kthejnë në besim Nevojat dhe aftësitë e studentëve 92

99 MËSIMI PRAKTIK NR. 3 Veprimtaria: Për shkak se mësuesit duhet të vendosin se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët e tyre që t i mësojnë dhe zbatojnë, do të jetë e dobishme për ta që të mendojnë konkretisht për studentët e tyre gjatë kësaj veprimtarie. Ftojini ata të sjellin regjistrin e tyre të klasës ose, nëse nuk e kanë ende regjistrin e klasës, ftojini ata që t i hedhin në letër emrat e disa studentëve që do të jenë të pranishëm në klasën e tyre. Më pas, kërkojuni mësuesve të përdorin doktrinën ose parimet te përmbledhja e tyre nga veprimtaria e dytë. Nëse klasa juaj nuk e plotësoi veprimtarinë e dytë, shkruani në tabelë tre a katër thënie për doktrinën ose parimin nga një bllok i shkrimit të shenjtë te manuali i mësuesit. Ftojini mësuesit të përcaktojnë se cila doktrinë dhe cilat parime janë më të rëndësishme për studentët e tyre që t i mësojnë dhe zbatojnë duke i bërë vetes pyetjet reflektuese të mëposhtme: Nxitjet e Frymës së Shenjtë Përse ndiej se këto doktrina ose parime të veçanta janë më të rëndësishmet për t i theksuar në mësimin tim? Synimi i autorit të frymëzuar Çfarë thonë shkrimet e shenjta rreth asaj se përse autori e përfshiu këtë doktrinë ose parim tek anali? A lidhet kjo doktrinë ose ky parim me synimin e shkruesit të frymëzuar? A më ndihmon manuali i mësuesit që të kuptoj se si kjo doktrinë ose ky parim ka të bëjë me synimin e autorit të frymëzuar? Doktrina dhe parimet që kthejnë në besim Si do t i ndihmojë studentët e mi kjo doktrinë ose ky parim që t i afrohen Atit Qiellor dhe Jezu Krishtit dhe si do t i ndihmojë kjo t i çojë ata drejt shpëtimit? Si do t i ndihmojë ata dëshmia për këtë doktrinë ose parim që t i binden vullnetit të Perëndisë? Në çfarë mënyrash kjo doktrinë ose ky parim do t i ndihmojë studentët që të kuptojnë dhe të mbështeten te mësimet dhe Shlyerja e Jezu Krishtit? A më ndihmon manuali i mësuesit që të kuptoj se si kjo doktrinë ose ky parim do ta thellojë kthimin në besim të studentëve? Nevojat dhe aftësitë e studentëve Cilën prej nevojave të studentëve të mi duhet të marr parasysh teksa vendos nëse do ta jap mësim apo jo këtë doktrinë ose parim? Sa e rëndësishme është kjo doktrinë ose ky parim në jetën e studentëve të mi krahasuar me doktrinën ose parimet e tjera që mund t i trajtoj në klasë? A ka sugjerime manuali i mësuesit që do të më ndihmojnë mua për ta lidhur këtë doktrinë ose parim me nevojat e studentëve të mi? Pasi mësuesit të kenë pasur kohë të mjaftueshme për t i përsiatur këto pyetje, ftojini ata të dallojnë se cila doktrinë ose cilat parime ndiejnë se janë më të rëndësishme për studentët e tyre që t i mësojnë dhe zbatojnë. Nëse mësuesit janë duke përdorur përmbledhjet e tyre nga veprimtaria e dytë, ftojini ata që të vendosin një shenjë ose 93

100 MËSIMI PRAKTIK NR. 3 një yll te përmbledhjet e tyre pranë parimeve dhe doktrinës që dallojnë. Ftojini ata të tregojnë doktrinën ose parimet që zgjodhën si grup ose në dyshe. Shënim: Këto pyetje janë përshtatur nga seksioni (faqe 56 60), i manualit Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë (2012). Ndihmojini mësuesit të kujtojnë se në të gjitha këto rrethana, [ata] duhet të kërkojnë pohim nga Shpirti. Shpirti do t i ndihmojë ata ta kuptojnë më mirë synimin e autorit të frymëzuar të shkrimit të shenjtë, nevojat e studentëve dhe cilat të vërteta të ungjillit do t i ndihmojnë studentët për t iu afruar më pranë Atit të tyre Qiellor dhe Shpëtimtarit (Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit, f. 60). Veprimtaria Ushtruese Nr. 4: Aftësia për të Vendosur se Çfarë Niveli Theksimi t i Jepet Secilit Segment të Vargjeve nga Blloku i Shkrimit të Shenjtë Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të vazhdojnë ta zhvillojnë aftësinë për të vendosur se çfarë niveli theksimi t i japin secilit segment të vargjeve nga blloku i shkrimit të shenjtë. Veprimtaria: Ftojini mësuesit që të këqyrin segmentet e vargjeve në përmbledhjet e tyre nga veprimtaria e parë ose në një bllok të shkrimit të shenjtë që e zgjidhni nga manuali i mësuesit. Kërkojuni atyre që të marrin në shqyrtim se çfarë niveli theksimi mund t i japin çdo segmenti duke bërë pyetjet vijuese, të cilat bazohen te modeli i të nxënit. Teksa e jap mësim këtë segment të vargjeve, a do të doja që studentët e mi: Të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen? Të dallojnë doktrinën dhe parimet e rëndësishme? Të kuptojnë doktrinën dhe parimet? Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve? Të zbatojnë doktrinën dhe parimet në jetën e tyre? Kërkojuni mësuesve që ta shkruajnë nivelin e theksimit që kanë zgjedhur për secilin segment të vargjeve në shënimet e mësimit të tyre dhe ta diskutojnë arsyetimin e tyre me grupin ose me partnerin/en. Përvoja Nr. 10 e të Nxënit: Aftësia për të Vendosur se Çfarë të Jepet Mësim: Përdorimi i Shkrimeve të Shenjta dhe i Manualit të Mësuesit Veprimtaria Ushtruese Nr. 5: Shqyrtimi i Programit Mësimor Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të kuptojnë që programi mësimor u shkrua me qëllim të madh dhe përmban pyetje, metoda e veprimtari që ndihmojnë në thellimin e kthimit në besim të studentëve. Veprimtaria: Shihni materialin filmik Vështrim i Përgjithshëm i Programit Mësimor (04:45), të mundësuar në LDS.org. Më pas, ftojini mësuesit ta hapin një manual të mësuesit në cilindo mësim ose të përdorin fletushkën e titulluar Model Mësimi 3 Nefi 11:1 17, e cila është dhënë 94

101 MËSIMI PRAKTIK NR. 3 në shtojcën e këtij manuali. Vërini mësuesit që të kërkojnë për veprimtari, thënie për doktrinën a parimin, pyetje ose citime që ilustrojnë qëllimin e programit mësimor, çka ndihmojnë për ta çuar ungjillin gjer në zemrën e studentëve. Kur mësuesit ta kenë përfunduar këtë veprimtari, ftojini ata të gjejnë një partner/e dhe t ia tregojnë atë që zbuluan. Veprimtaria Ushtruese Nr. 6: Parimet Bazë në Programin Mësimor Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të kuptojnë se manuali i mësuesit u shkrua për t i ndihmuar ata dhe studentët e tyre që të ndërthurin në mësimet e tyre Parimet Bazë të Mësimdhënies dhe të të Nxënit të Ungjillit. Veprimtaria: Shihni materialin filmik Parimet Bazë të Programit Mësimor (02:15), të mundësuar në LDS.org. Më pas, ndajini mësuesit në pesë grupe. I caktoni secilit grup një prej elementeve nga modeli i të nxënit. Grupi 1: Të kuptojnë kontekstin dhe përmbajtjen Grupi 2: Të dallojnë doktrinën dhe parimet Grupi 3: Të kuptojnë domethënien e doktrinës dhe parimeve Grupi 4: Të ndiejnë të vërtetën dhe rëndësinë e doktrinës dhe parimeve Grupi 5: Të zbatojnë doktrinën dhe parimet Ftojini mësuesit të kërkojnë në programin mësimor pyetje, veprimtari ose metoda që mund t i ndihmojnë ata dhe studentët e tyre të ndërthurin parimet bazë që i janë caktuar. Kërkojini zëdhënësit nga secili grup që të vijë përpara klasës dhe të paraqesë një përmbledhje të asaj që zbuloi dhe diskutoi grupi i tij apo i saj. Veprimtaria Ushtruese Nr. 7: Përvetësoni dhe Përshtatni Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta kuptojnë rëndësinë e përvetësimit të programit mësimor dhe përshtatjen e tij me nevojat e studentëve duke ndjekur nxitjet e Frymës së Shenjtë, duke dhënë mësim synimin e autorit të frymëzuar, duke u përqendruar në doktrinën dhe parimet që kthejnë në besim dhe duke marrë parasysh nevojat dhe aftësitë e studentëve. Shënim: Do të jetë e dobishme për mësuesit tuaj që të mendojnë për vetë studentët e tyre gjatë kësaj veprimtarie. Ftojini ata që të sjellin regjistrin e tyre të klasës ose, nëse nuk e kanë ende regjistrin e klasës, t i hedhin në letër emrat e disa studentëve që do të jenë të pranishëm në klasën e tyre. Veprimtaria: Shihni materialin filmik Teaching Students, Not Lessons [ T i Mësojmë Studentët, Jo t u Japim Mësime ] (02:12), të mundësuar në LDS.org. Në këtë material filmik, Plaku Nil L. Andersen, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, tregon një shembull të një mësueseje, e cila e përshtati planin e saj mësimor për të plotësuar nevojat e studentëve të saj. (Ky material filmik nuk është i mundësuar në të gjitha gjuhët.) Pasi ta keni parë materialin filmik, diskutoni për pyetjet në vijim: 95

102 MËSIMI PRAKTIK NR. 3 Ç gjë kyçe përdori mësuesja që i plotësoi nevojat e studentëve të saj dhe i ndihmoi ata në klasë atë ditë për ta thelluar kthimin e tyre në besim? Çfarë bëri mësuesja kur një student dha një koment që mund ta kishte çuar klasën në një tjetër drejtim nga ç kishte planifikuar ajo? Çfarë bëri mësuesja kur komenti i studentit të saj e bëri atë me dije për shqetësimin e tij? Çfarë ndikimi pati kjo mësuese te studentët e saj për shkak se po përpiqej t i plotësonte nevojat e tyre? Pasi t i keni diskutuar këto pyetje, paraqiteni skenarin vijues dhe vërini mësuesit të diskutojnë se si do ta përshtatin mësimin për t iu përgjigjur nevojave dhe rrethanave të studentëve të tyre: Klasa juaj po studion Mosian 18, çka shënon pranimin e Almës që njerëzit ishin të gatshëm të ngushëlloni[n] ata që kanë nevojë të ngushëllohen (Mosia 18:9) dhe ftesën e tij për njerëzit që të hyjnë në një besëlidhje me Zotin, t i shërbe[jnë] atij dhe të zbato[jnë] urdhërimet e tij (Mosia 18:10). Pasi ju i kërkuat klasës suaj që të tregojë shembuj se kur i kanë ngushëlluar ata që kanë nevojë për ngushëllim, një e re në klasën tuaj ngre dorën dhe tregon se një vajzë në një nga klasat e saj të shkollës është shpërngulur së fundi në lagje dhe familja e saj po kalon disa vështirësi. Ajo dëshiron që ta mbajë besëlidhjen e saj të pagëzimit por nuk e di se si ta ndihmojë shoqen e saj të klasës. Veprimtaria Ushtruese Nr. 8: Përshtatja e Programit Mësimor sipas Nevojave të Studentëve Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të mësojnë se si ta përshtatin programin mësimor sipas rrethanave të jetës dhe nevojave të studentëve të tyre. Veprimtaria: Ndajeni klasën në grupe dhe caktoni një nga skenarët vijues për secilin grup. Jepuni grupeve kopje të mësimeve siç tregohen. Vëreni secilin grup të lexojë skenarin e vet dhe të përgatitet që t i tregojë klasës se si mund të përshtatet mësimi për të plotësuar nevojat e studentëve. Klasa juaj po studion Doktrina e Besëlidhjet 4, çka trajton kualifikimet dhe cilësitë kyçe të atyre që i shërbejnë Zotit. Disa nga studentët tuaj po përgatiten që t i dorëzojnë letrat e tyre të misionit. Sidoqoftë, disa studentë mund të mos jenë në gjendje që të shërbejnë një mision tipik në sajë të gjendjes mjekësore ose rrethanave të tjera. Shqyrtojeni me të shpejtë mësimin 13 (faqe 43 45) te Doctrine and Covenants and Church History Seminary Teacher Manual [Manuali i Mësuesit të Seminarit për Doktrinën e Besëlidhjet dhe Historinë e Kishës] (2013) dhe merrni parasysh se si do ta përshtatni udhëzimin tuaj sipas nevojave të studentëve tuaj teksa e jepni mësim doktrinën dhe parimet që janë diskutuar në këtë mësim. Klasa juaj po studion Doktrina e Besëlidhjet 132:3 33, çka diskuton kushtet për besëlidhjen e re dhe të përjetshme të martesës dhe premtimet e shtrira ndaj atyre që e nderojnë atë. Disa studentë në klasën tuaj kanë prindër që nuk janë anëtarë të Kishës. Prindërit e studentëve të tjerë janë anëtarë të Kishës të cilët nuk janë vulosur në tempull. Prindërit e një studenti momentalisht janë duke u divorcuar. Shqyrtojeni me të shpejtë mësimin 139 (faqe ) te Doctrine and 96

103 MËSIMI PRAKTIK NR. 3 Covenants and Church History Seminary Teacher Manual [Manuali i Mësuesit të Seminarit për Doktrinën e Besëlidhjet dhe Historinë e Kishës] dhe merrni parasysh se si do ta përshtatni udhëzimin tuaj sipas nevojave të studentëve tuaj teksa e jepni mësim doktrinën dhe parimet që janë diskutuar në këtë mësim. Pasi t i keni diskutuar skenarët më lart, ftojini mësuesit të marrin parasysh rrethanat e jetës së vetë studentëve të tyre duke bërë pyetjet vijuese: Cilat janë disa nga rrethanat e jetës së studentëve të mi? Si do të më ndihmojë ky informacion për t i plotësuar nevojat individuale të studentëve të mi teksa jap mësim? Bazuar në rrethanat e studentëve të mi, si mund të përgatitem për mësimet dhe ta përshtat udhëzimin që t i plotësoj nevojat e tyre teksa jap mësim? Ftojini mësuesit të diskutojnë për pikëpamjet dhe mbresat që u vijnë në mendje për mënyrën se si të mund ta përvetësojnë e ta përshtatin programin mësimor për të plotësuar nevojat e studentëve të tyre. 97

104 MËSIMI PRAKTIK NR. 4 Përgatitja e një Mësimi: Vendosni Si ta Jepni Mësimin Veprimtaritë Praktike të Sugjeruara Ky mësim përfshin një listë të veprimtarive që do t u lejojë mësuesve t i ushtrojnë parimet që mësuan në përvojat nr të të nxënit në shtëpi. Nëse nevojitet, ju mund t i zhvilloni vetë veprimtaritë tuaja ushtruese për t i përshtatur nevojat e mësuesve në klasën tuaj. Përvoja Nr. 11 e të Nxënit: Aftësia për të Vendosur se Si të Jepet Mësim: Të Ndihmuarit e Studentëve që të Përmbushin Rolin e Tyre Veprimtaria Ushtruese Nr. 1: Mënyra se Si i Ndihmon Manuali i Mësuesit Studentët që të Përmbushin Rolin e Tyre Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të kuptojnë se si pyetjet, metodat dhe veprimtaritë e të nxënit te manuali i mësuesit do t u vijnë në ndihmë atyre për t i ftuar studentët që ta përmbushin rolin e tyre në të nxënit e ungjillit. Veprimtaria: Ftojini mësuesit ta hapin një manual të mësuesit të seminarit apo institutit në cilindo mësim, ose të përdorin fletushkën e titulluar Model Mësimi 3 Nefi 11:1 17, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Vërini ata të kërkojnë pyetjet, veprimtaritë ose metodat e mësimdhënies që do t i ndihmojnë studentët të përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit. Pas një kohe të mjaftueshme, ftojini ata të diskutojnë për atë që gjetën me grupin e veprimtarisë praktike. Veprimtaria Ushtruese Nr. 2: Mësojuni Studentëve të Përmbushin Rolin e Tyre në Procesin e të Nxënit Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të përgatiten t u mësojnë studentëve rolin e tyre në procesin e të nxënit në fillim të vitit shkollor dhe përgjatë tij. Veprimtaria: Çdo manual i mësuesit të seminarit përfshin një mësim të quajtur The Role of the Learner [ Roli i Nxënësit ], që është hartuar për t i ndihmuar studentët të kuptojnë, pranojnë dhe përmbushin rolin e tyre në mësimdhënien dhe të nxënit e ungjillit (për shembull, shih Book of Mormon Seminary Teacher Manual [Manual i Mësuesit të Seminarit për Librin e Mormonit] [2012], mësimi 1). Ftojini mësuesit ta shqyrtojnë njërin nga këto mësime, duke kërkuar parime, veprimtari dhe metoda mësimdhënieje që ata mund t i përdorin për t i mësuar studentët e tyre të përmbushin rolin vetjak në procesin e të nxënit. Ftojeni secilin mësues të përgatitë një mësim të shkurtër bazuar te një parim nga mësimi The Role of the Learner [ Roli i Nxënësit ]. Pas një kohe të mjaftueshme, 98

105 MËSIMI PRAKTIK NR. 4 ndajini mësuesit në grupe dhe ftojini ata të ushtrojnë dhënien e mësimeve që përgatitën në grupet e tyre. (Grupet duhet të jenë mjaftueshëm të vogla që t i lejojnë kohë çdo mësuesi të tregojë atë që ai ose ajo përgatiti.) Pasi mësuesit t i kenë mbaruar së paraqituri mësimet e tyre, diskutoni si klasë mbi mënyrën si ata mund të vazhdojnë t u japin mësim studentëve që ta përmbushin rolin e tyre në nxënien e ungjillit përgjatë vitit. Përvoja Nr. 12 e të Nxënit: Aftësia për të Vendosur se Si të Jepet Mësim: Bërja e Pyetjeve të Efektshme Veprimtaria Ushtruese Nr. 3: Dallimi i Llojeve të Pyetjeve të Efektshme Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit t i dallojnë dhe t i kuptojnë llojet e ndryshme të pyetjeve që mund t i çojnë studentët drejt rezultateve të dëshiruara lidhur me modelin e të nxënit. Veprimtaria: Shpërndani kopje të fletushkës së titulluar Dallimi i Llojeve të Pyetjeve të Efektshme, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Ftojini mësuesit të dallojnë te fletushka llojet e ndryshme të pyetjeve. Më pas, diskutoni si klasë atë që ata zbuluan. Veprimtaria Ushtruese Nr. 4: Përdorimi i Manualit të Mësuesit Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit t i dallojnë pyetjet te manuali i mësuesit dhe të kuptojnë se si këto pyetje mund t i bëjnë studentët të përjetojnë rezultatin e dëshiruar të modelit të të nxënit. Veprimtaria: Ftojini mësuesit të zgjedhin cilindo mësim te manuali i mësuesit ose të përdorin fletushkën e titulluar Model Mësimi 3 Nefi 11:1 17, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. U kërkoni atyre që t i theksojnë me ngjyrë të gjitha pyetjet në mësim. Më pas, ftojini ata të marrin në shqyrtim se me cilin element të modelit të të nxënit lidhet secila pyetje. Diskutoni si klasë për atë çka ata zbuluan. Veprimtaria Ushtruese Nr. 5: Rishkruajeni Pyetjen Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit të krijojnë pyetje të efektshme që lidhen me modelin e të nxënit. Veprimtaria: Shpërndani kopje të fletushkës së titulluar Rishkruajeni Pyetjen, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Ftojini mësuesit t i rishkruajnë pyetjet në fletushkë në një mënyrë që me shumë gjasa do të çojë në arritjen e rezultateve të dëshiruara të studentëve. Pasi të kenë mbaruar, ftojini disa mësues që t ia tregojnë grupit pyetjet e tyre të rishkruara. Veprimtaria Ushtruese Nr. 6: Të Hartosh dhe të Shkruash Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta ushtrojnë të shkruarit e një serie pyetjesh që mund t i çojë studentët drejt modelit të të nxënit në tërësi ndaj një segmenti të vargjeve, si rrjedhojë e të kuptuarit të kontekstit dhe përmbajtjes për të zbatuar një parim të ungjillit në jetën e tyre. Veprimtaria: Shpërndani kopje të fletushkës së titulluar Shembull dhe Ushtrim, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Kërkojuni 99

106 MËSIMI PRAKTIK NR. 4 mësuesve që t i studiojnë seritë e modelit të pyetjeve në fletën e punës, të cilat janë hartuar që ta ndihmojnë një mësues t i çojë studentët drejt një modeli të të nxënit për një segment të vargjeve. Më pas, ftojini mësuesit të ushtrojnë ndjekjen e të njëjtit model për të shkruar një seri pyetjesh të ngjashme për një a dy segmente të shkrimit të shenjtë sipas zgjedhjes së tyre. Veprimtaria Ushtruese Nr. 7: Përgatitja për të Dhënë Mësim Qëllimi: T u japë një përvojë mësuesve që t i përdorin shkrimet e shenjta dhe manualin e mësuesit për të përgatitur një mësim të shkurtër dhe më pas ta ushtrojnë mësimdhënien njëri me tjetrin. Shënim: Në këtë pikë të trajnimit, mësuesit duhet të jenë gati që të ushtrojnë përgatitjen dhe mësimdhënien e një mësimi. Në vend që t i ftoni mësuesit për të ushtruar përgatitjen dhe paraqitjen e një mësimi të plotë nga manuali i mësuesit, ftojini ata të përgatiten për të dhënë mësim vetëm një segment të vargjeve. Kjo veprimtari ka të ngjarë që të marrë të gjithë kohën e pjesës praktike. Veprimtaria: Shqyrtojini shkurtimisht me mësuesit elementet kyçe që ata kanë mësuar për përcaktimin e asaj se çfarë të jepet mësim dhe si të jepet mësim. Më pas, ftojini ata të zgjedhin një segment të vargjeve nga manuali i mësuesit që ata do të përdorin teksa përgatitin një mësim të shkurtër. Mund të jetë e dobishme që të përcaktoni ritmin e klasës që të gjithë mësuesit të jenë duke punuar në të njëjtën fazë të përgatitjes së mësimit në të njëjtën kohë, në mënyrë që asnjë nga mësuesit të mos mbetet mbrapa me veprimtarinë. Që t i ndihmoni ata në planifikimin e tyre, shpërndajuni kopje të fletushkës së titulluar Pyetje për Planifikimin e Mësimit, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Pasi mësuesit t i kenë përgatitur mësimet e tyre, ftoni një a dy mësues që t ia japin mësimin e tyre grupit. Si të jetë e përshtatshme, nxitini mësuesit të tregojnë mendime dhe të japin përshtypje të dobishme në fund të çdo mësimi. (Nëse është e nevojshme, mësuesit mund të përdorin fletushkën e titulluar Model Mësimi 3 Nefi 11:1 17, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali.) Përvoja Nr. 13 e të Nxënit: Aftësia për të Vendosur se Si të Jepet Mësim: Të Ushtruarit e Besimit Veprimtaria Ushtruese Nr. 8: Tre Besimet Tona Themelore Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre për atë se si mund të jetë një përvojë në klasë, kur mësuesit kanë mirëbesim te fuqia e fjalës, besim te Zoti dhe te Shpirti dhe mirëbesim te studentët e tyre. Veprimtaria: Ftojini mësuesit t i shkruajnë tre elementet themelore vijuese në një copë letre (shih Mësimdhënia dhe të Nxënit e Ungjillit: Një Manual për Mësuesit dhe Udhëheqësit në Seminaret dhe Institutet e Fesë [2012], f. 52): Mirëbesim në fuqinë e fjalës Besim te Zoti dhe te Shpirti Mirëbesim te studentët Shfaqjuani mësuesve një material filmik që përshkruan një përvojë në klasë. Juve mund të përdorni njërin nga materialet filmike vijuese (të 100

107 MËSIMI PRAKTIK NR. 4 mundësuar në LDS.org), ose mund të zgjidhni një tjetër material filmik. (Këto materiale filmike nuk janë të mundësuara në të gjitha gjuhët.) 2.7 Analyzing a Passage [ 2.7 Zbërthimi i një Fragmenti ] (08:12) 2.7 A Student-Centered Discussion [ 2.7 Një Diskutim i Përqendruar te Studenti ] (10:47) Teksa mësuesit e shohin materialin filmik, ftojini ata të kërkojnë shembuj se kur mësuesi tregon mirëbesim në fuqinë e fjalës, besim te Zoti dhe te Shpirti ose mirëbesim te studentët. Pastaj kërkojuni mësuesve që të tregojnë mendimet dhe pikëpamjet e tyre. Veprimtaria Ushtruese Nr. 9: Mirëbesimi te Studentët Qëllimi: T i ndihmojë mësuesit ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre për atë se kush janë studentët e tyre dhe përse ata mund t u mirëbesojnë zotësisë së studentëve të vet për të përmbushur rolin e tyre në mësimdhënien e ungjillit dhe të përjetojnë kthim më të thellë në besim. Veprimtaria: Ftojini mësuesit të studiojnë fletushkën e titulluar Mirëbesojuni Studentëve, e cila është dhënë në shtojcën e këtij manuali. Teksa lexojnë, ftojini ata të nënvijëzojnë të vërtetat kyçe që i ndihmojnë të mirëbesojnë se studentët e vet mund ta përmbushin rolin e tyre në procesin e të nxënit me ndihmën dhe kurajën e mësuesit të tyre. Diskutojini shkurtimisht disa nga mbresat e tyre. Shfaqjuani mësuesve një material filmik që përshkruan një përvojë në klasë. Juve mund të përdorni njërin nga materialet filmike vijuese (të mundësuar në LDS.org), ose mund të zgjidhni një tjetër material filmik. (Këto materiale filmike nuk janë të mundësuara në të gjitha gjuhët.) 2.7 Analyzing a Passage [ 2.7 Zbërthimi i një Fragmenti ] (08:12) 2.7 A Student-Centered Discussion [ 2.7 Një Diskutim i Përqendruar te Studenti ] (10:47) Ftojini mësuesit të kërkojnë fakte të së vërtetës për gjërat që nënvijëzuan në fletushkat e tyre dhe më pas t i diskutojnë në dyshe pikëpamjet dhe mbresat e veta. 101

108

109 Fletushkat

110

111

112 BURIM TRAJNIMI PËR MËSUESIN E RI PËRVOJA NR. 10 E TË NXËNIT Model Mësimi 3 Nefi 11:1 17 MËSIMI Nefi 11:1 17 Hyrje Pas shkatërrimit dhe tri ditëve të errësirës, të cilat shenjuan vdekjen e Shpëtimtarit, rreth burra, gra dhe fëmijë nefitë u mblodhën përreth tempullit në tokën e Begatisë (shih 3 Nefi 17:25). Ndërsa flisnin me njëri-tjetrin, ata dëgjuan zërin e Atit Qiellor duke paraqitur Birin e Tij, Jezu Krishtin, i cili atëherë u shfaq. Jezu Krishti i ftoi njerëzit të dëshmonin në mënyrë personale se Ai ishte vrarë për mëkatet e botës. Një nga një ata u afruan tek Ai dhe e prekën plagën në anën e Tij dhe gjurmët e gozhdëve në duart dhe këmbët e Tij. Sugjerime për Mësimdhënien 3 Nefi 11:1 7 Nefitët dëgjojnë zërin e Atit duke shpallur shfaqjen e Birit të Tij Ndërkohë që studentët hyjnë në klasë, bëni që të luhet një regjistrim i muzikës së shenjtë ose i konferencës së përgjithshme me qetësi në sfond me zë të mjaftueshëm për t u dëgjuar. Ndalojeni regjistrimin kur është koha për të bërë lutjen e hapjes dhe mbledhjen shpirtërore. Pas lutjes, pyetini studentët nëse ata e dëgjuan regjistrimin. (Nëse nuk i keni mjetet për ta kryer këtë veprimtari, merrni parasysh ta bëni një student të lexojë me një zë të butë nga 3 Nefi 11, ndërkohë që studentët të hyjnë në klasë. Nëse zgjidhni këtë mundësi, do të dalë më mirë nëse e caktoni studentin një ditë përpara orës së mësimit, ndoshta një student që zakonisht mbërrin herët). Çfarë duhet të bëjë një njeri për ta dëgjuar dhe kuptuar një zë të butë? Cili ishte mesazhi i këngës (ose i bisedës së konferencës së përgjithshme ose i pjesës së shkrimit të shenjtë) që po luhej, ndërkohë që ju hytë në klasë sot? A ishte e lehtë apo e vështirë për t i dëgjuar dhe kuptuar fjalët, ndërkohë që të gjithë po hynin në klasë? Përse? Ftojeni një student të lexojë me zë të lartë 3 Nefin 11:1 3. Vëreni klasën ta ndjekë atë, duke kërkuar atë që nefitët patën vështirësi të kuptonin. Si ishte zëri i përshkruar tek 3 Nefi 11:3? (Ju mund të dëshironi të sugjeroni që studentët ta shenjojnë përshkrimin e zërit në shkrimet e tyre të shenjta.) Çfarë ndikimi pati zëri mbi ata që e dëgjuan atë? Vërini studentët të lexojnë në heshtje 3 Nefin 11:4 7, duke kërkuar atë që nefitët bënë ndryshe, me qëllim që ta kuptonin zërin herën e tretë që e dëgjuan atë. Çfarë bënë nefitët ndryshe herën e tretë që e dëgjuan zërin? Bazuar në atë që lexoni tek 3 Nefi 11:7, zërin e kujt dëgjuan njerëzit? (Ata dëgjuan zërin e Atit Qiellor, duke paraqitur Birin e Tij, Jezu Krishtin.) Merrni parasysh t u kërkoni studentëve të lexojnë Helamanin 5:30, duke parë për një përshkrim tjetër të zërit të Zotit. Si ishte zëri që dëgjuan nefitët, i ngjashëm me nxitjet që ne marrim nga Fryma e Shenjtë? (Studentët mund të përdorin fjalë të ndryshme, por ata duhet të përcaktojnë të vërtetën që vijon: Fryma e Shenjtë shpesh na flet nëpërmjet ndjenjave tona.) Përse është e rëndësishme t i kushtojmë vëmendje frymëzimit që marrim nga Zoti nëpërmjet Frymës së Shenjtë? I ftoni studentët të tregojnë përvoja që kanë pasur kur ata e ndien frymëzimin e Frymës së Shenjtë të vijë në mendjet ose zemrat e tyre. U kërkoni atyre të përshkruajnë se si u ndien. Ju gjithashtu mund të doni të tregoni një përvojë nga vetja juaj. Kontrolli i ritmit të mësimit Kontrollojeni ritmin për secilin mësim që të harxhoni kohë të mjaftueshme për elementët më të rëndësishëm. Për shembull, në fund të këtij mësimi, studentët do të kenë mundësi për të dhënë dëshmi për Jezu Krishtin. Edhe pse pjesët e tjera të mësimit janë të rëndësishme, sigurohuni që të mbetet kohë e mjaftueshme për dhënien e dëshmive NGA INTELLECTUAL RESERVE, INC. I REZERVOHEN TË GJITHA TË DREJTAT.

113 Burim Trajnimi për Mësuesin e Ri Përvoja Nr. 10 e të Nxënit MëSiMi 120 Ftojeni një student të lexojë thënien që vijon nga Presidenti Bojd K. Paker, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, rreth asaj që kemi nevojë të bëjmë për ta dëgjuar dhe kuptuar zërin e Zotit nëpërmjet Frymës së Shenjtë: Shpirti nuk e tërheq vëmendjen tonë me anë të bërtitjes. Kurrë nuk na shkund me një dorë të rëndë. Fryma e Shenjtë pëshpërit. Ai na ledhaton kaq butë, vërtet, saqë nëse jemi të shqetësuar, mund të mos e ndiejmë atë aspak. Me raste, Shpirti do t ju shtyjë mjaft qëndrueshëm ose shpesh aq sa të mjaftojë që t i kushtojmë vëmendje; por nga përvoja ime, shumicën e kohës, nëse nuk ia vëmë veshin ndjenjës së butë, nëse nuk e dëgjojmë me ato ndjenja, Shpirti do të tërhiqet dhe do të presë derisa ne të vijmë duke kërkuar e dëgjuar, në mënyrën tonë dhe në shprehjen tonë ( How Does the Spirit Speak to Us? New Era, shkurt 2010, f. 3). Çfarë parimi mund të mësojmë nga 3 Nefi 11:1 7 dhe nga Presidenti Paker? (Studentët mund të japin një larmi përgjigjesh, por sigurohuni që ata të përcaktojnë të vërtetën që vijon: Ndërsa mësojmë se si ta dëgjojmë zërin e Zotit nëpërmjet Frymës së Shenjtë, ne vërtet do të jemi në gjendje të kuptojmë komunikimin që Ai na jep.) Çfarë ju ndihmon t i përgatitni mendjen dhe zemrën tuaj për t i dëgjuar dhe kuptuar pëshpëritjet e Frymës së Shenjtë? 3 Nefi 11:8 17 Jezu Krishti u shfaqet nefitëve dhe i fton ata një e nga një t i prekin shenjat e plagëve në duart, këmbët dhe ijën e Tij Ftojeni një student të lexojë me zë të lartë 3 Nefin 11:8 10. I kërkoni klasës ta ndjekin atë dhe të përfytyrojnë se si mund të ishin ndier po të kishin qenë mes nefitëve në këtë kohë. Paraqitni fotografinë Jezusi Jep Mësim në Hemisferën Perëndimore (62380; Libri i Figurave Artistike të Ungjillit [2009], nr. 82) dhe pyetni: Çfarë mendimesh dhe ndjenjash mendoni se do të kishit pasur, në qoftë se do të kishit qenë mes nefitëve kur Shpëtimtari i vizitoi ata? I kujtoni studentët për errësirën dhe shkatërrimin që nefitët përjetuan pikërisht përpara se të shfaqej Shpëtimtari. Më pas ftojeni një student të lexojë me zë të lartë thënien që vijon nga Plaku Xhefri R. Holland, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, rreth rëndësisë së shfaqjes së Shpëtimtarit te nefitët: Ajo shfaqje dhe ai deklarim përbëjnë pikën qendrore, çastin më të madhërishëm, në të gjithë historinë e Librit të Mormonit. Ishin manifestimi dhe vendimi që e kishin vënë në dijeni dhe frymëzuar çdo profet nefit për gjashtëqind vitet e mëparshme, pa përmendur paraardhësit e tyre izraelitë dhe jareditë për mijëra vjet përpara kësaj. Kushdo kishte folur për të, kishte kënduar për të, kishte ëndërruar për të dhe ishte lutur për praninë e tij por këtu ai ishte me të vërtetë. Dita e ditëve! Perëndia i cili e kthen çdo natë të errët në dritë mëngjesi, kishte ardhur (Christ and the New Covenant: The Messianic Message of the Book of Mormon [1997], f ). I shpjegoni klasës se pjesa e mësimit që vazhdon, hartohet për t i lejuar ata vetë të përsiatin për vizitën e Shpëtimtarit. Përpara orës së mësimit, përgatitni udhëzimet dhe pyetjet vijuese në një fletushkë për secilin student (ose i shkruani në tabelë apo në një fletë afisheje). U lejoni studentëve kohë të mjaftueshme për të lexuar 3 Nefin 11:11 17 dhe për t i ndjekur udhëzimet në fletushkë. I nxitni ata të përsiatin me kujdes kuptimin e këtyre vargjeve ndërsa i studiojnë ato. 1. Lexoni në heshtje 3 Nefi 11: Kërkoni atë që Jezu Krishti dëshironte që njerëzit të dinin rreth Tij dhe rreth asaj që Ai kishte bërë gjatë shërbesës së Tij në vdekshmëri. Përsiatini pyetjet që vijojnë: Cila nga thëniet e Shpëtimtarit tek 3 Nefi 11:11 është më domethënëse për ju? Përse? Çfarë donte të thoshte Shpëtimari kur Ai tha: Unë kam pirë nga ajo kupë e hidhur që Ati më dha? Përse është e rëndësishme të dimë se Jezu Krishti gjithmonë ka qenë i nënshtruar ndaj vullnetit të Atit Qiellor? 2. Lexoni 3 Nefi 11:13 15 dhe përsiatni pyetjet vijuese: Çfarë i ftoi Shpëtimtari të bënin nefitët? Çfarë donte Ai që ata të dinin si rezultat i kësaj përvoje? 442

114 Burim Trajnimi për Mësuesin e Ri Përvoja Nr. 10 e të Nxënit 3 Nefi 11:1 17 Njerëzit shkuan te Shpëtimtari një e nga një, derisa ata të gjithë shkuan përpara (3 Nefi 11:15). Duke marrë parasysh se ishin rreth njerëz në turmë (shih 3 Nefi 17:25), çfarë na mëson kjo rreth mënyrës se si Shpëtimtari ndihet rreth secilit prej nesh? 3. Jepuni përgjigje pyetjeve që vijojnë, në një fletore shënimesh ose në një ditar të studimit të shkrimeve të shenjta: Si mendoni ju, përse Zoti donte që njerëzit ta shihnin dhe ta preknin Atë një nga një? Si mendoni se do të ndikoheshit po të ishit në gjendje t i preknit plagët që mori Shpëtimtari ndërsa shlyente për mëkatet tuaja? 4. Merrni parasysh ta shkruani të vërtetën vijuese në buzë të shkrimeve tuaja të shenjta pranë 3 Nefit 11: Jezu Krishti më fton mua të marr një dëshmi vetjake se Ai është Shpëtimtari im. U jepni përgjigje pyetjeve që vijojnë, në një fletore shënimesh ose në një ditar të studimit të shkrimeve të shenjta: Çfarë përvojash ju kanë udhëhequr për të fituar vetë dëshminë tuaj se Jezu Krishti është Shpëtimtari juaj? Si mendoni ju, çfarë do të donte Shpëtimtari që ju të bënit për ta forcuar dëshminë tuaj për Të? Kur e keni ndier se Shpëtimtari ju njeh dhe ju ka bekuar në mënyrë individuale? Pasi studentët të kenë pasur kohë të mjaftueshme për ta përfunduar këtë veprimtari, e ftoni një student të lexojë me zë të lartë 3 Nefin 11: Vëreni klasën ta ndjekë atë, duke kërkuar atë që bënë njerëzit pasi patën këtë përvojë vetjake me Shpëtimtarin. Ju mund të doni të shpjegoni se hosana është një fjalë hebraike që do të thotë shpëto tani ose të lutemi na shpëto dhe përdoret përmes të gjitha shkrimeve të shenjta si thirrje përlëvdimi dhe përgjërimi (shih Bible Dictionary, Hosanna ; Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta, Hosana, scriptures.lds.org). Si mendoni ju, përse njerëzit thirrën hosana pas përvojës së tyre me Shpëtimtarin? I ftoni studentët të hedhin një vështrim më të kujdesshëm te 3 Nefi 11:15. U kërkoni atyre të përcaktojnë atë që bënë njerëzit pasi i kishin parë dhe prekur plagët e Shpëtimtarit. (Njerëzit dhanë dëshmi, ose dëshmuan, se ishte Jezu Krishti.) A na duhet të jemi në gjendje ta shohim dhe ta prekim Shpëtimtarin për të ditur se Ai jeton? (Shih Moroni 10:5.) Si mund të dëshm[ojmë] për Jezu Krishtin? Si mund ta përshtatim 3 Nefin 11:15 për veten tonë? Çfarë duhet të bëjë secili prej nesh pasi ta marrë një dëshmi për Jezu Krishtin? (Kur marrim një dëshmi vetjake për Jezu Krishtin, është përgjegjësia jonë për të dhënë dëshmi për Të.) Përfundojeni orën e mësimit duke i ftuar studentët të tregojnë rreth rasteve kur ata i kanë ndarë dëshmitë e tyre për Jezu Krishtin me të tjerët. Nëse e lejon koha, i ftoni të japin një dëshmi të shkurtër për Shpëtimtarin të gjithë ata që dëshirojnë për ta bërë këtë, dhe, ndoshta, të tregojnë atë që kanë bërë për t i fituar dëshmitë e tyre. Nëse koha e lejon, ju gjithashtu mund t i ftoni ata të tregojnë sot disa nga gjërat që shkruan ose ndien gjatë studimit të tyre për 3 Nefin 11. Komente dhe Informacion për Rrethanat 3 Nefi 11:3. Një zë i vogël Presidenti Bojd K. Paker, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, shpjegoi se si zëri i Frymës së Shenjtë vepron mbi mendjet dhe zemrat tona: Zëri i Shpirtit vjen si një ndjesi më shumë sesa një zë. Ju do të mësoni, siç unë kam mësuar, të dëgjoni për atë zë që ndihet më shumë sesa dëgjohet.... Dhurata e Frymës së Shenjtë, nëse e miratoni, do t ju drejtojë e mbrojë dhe madje do të korrigjojë veprimet tuaja. Ai është një zë shpirtëror që vjen në mendje si një mendim apo ndjenjë e vendosur në zemrën tuaj.... Nuk pritet që ju ta kaloni jetën pa bërë gabime, por ju nuk do të bëni gabime të mëdha pa qenë të paralajmëruar më parë nga nxitjet e Shpirtit ( Këshillë për Rininë, Ensign ose Liahona, nëntor 2011, f ). 443

115

116

117

118

119

120

121

122

123 Perëndia i ka ruajtur për pjesën e fundit disa prej fëmijëve të Tij më të fuqishëm që do të ndihmojnë për ta mbartur triumfalisht Mbretërinë. Dhe për këtë jeni këtu, sepse ju jeni brezi që duhet të përgatitet për të takuar Perëndinë tuaj.... Mos u gaboni për këtë ju jeni një brez i shënuar.... A do [t u] qëndroni besnik ditëve [tuaja] të fundit, misionit tuaj të parashuguruar? ( In His Steps [mbledhje rreth vatrës në Universitetin Brigam Jang, 4 mars 1979], f. 1, speeches.byu.edu). 8. Presidenti Henri B. Ajring, i Presidencës së Parë, shpjegoi: [Studentët tanë] do të jenë të uritur për gjërat e Shpirtit. Ata do ta dallojnë kur e vërteta u pohohet atyre nga Shpirti. Ata do të jenë të etur që dëshmitë e tyre të thellohen duke e ndier zjarrin e dëshmive tona për të vërtetat themelore të ungjillit të rivendosur të Jezu Krishtit ( The Lord Will Multiply the Harvest [fjalim drejtuar mësuesve të fesë të Sistemit Arsimor të Kishës, 6 shkurt 1998], f. 2, si.lds.org) NGA INTELLECTUAL RESERVE, INC. I REZERVOHEN TË GJITHA TË DREJTAT.

124

125