Redaksiespan PRETORIA KAAPSTAD MARANATA JO BURG. Administratrise/Onderhou. Hoofredaktrise Janet Pouwels. Subredaktrise

Transcription

1 Jaargang 17 nr 5 Junie/Julie 2013

2 PRETORIA Redaksiespan Hoofredaktrise Janet Pouwels Subredaktrise Karlien Stolper Administratrise/Onderhou die Webtuiste Elsabé Ros Taalversorger Nienke van der Sluis Uitleg Chrisna Bosker Illustrasies Loïs Boon Lid Carmen de Jong Lid Nicoline Anholts KAAPSTAD Lid Willie Badenhorst Subredakteur Bennu Viljoen Lid Tanja Pienaar Lid Maryke Roos MARANATA JO BURG Subredaktrise Charmaine de Bruijne Lid Corneel Hagg Subredaktrise Martha Hamming Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 2 Junie/Julie 2013

3 Redaksioneel Hallo alle lesers, In jou hand hou jy die splinternuwe Olielamp vir Julie. Maar wag, dis nie net n gewone uitgawe nie! Dit is die halfjaar-uitgawe. Vanwaar die nuwe benaming? Die afgelope jare het ons in Junie/Julie die internasionale uitgawe uitgegee, maar weens verskeie redes het ons besluit om maar eers nasionaal te fokus en meerdere kerkverbande te betrek met die uitgawe. Hierdie uitgawe is ook ons GROEN-uitgawe. Jy mag dalk dink dis ironies - so baie bladsye vir die GROEN-uitgawe? Maar agter die rekenaarskerms gebeur ook dinge: hierdie maand versprei ons die groen PDF-weergawe na verskeie kerke in Pretoria en Kaapstad. Soos jy kan sien is die Olielamp volgelaai met baie artikels. Ons het dit so probeer rangskik dat die skirftuurlike artikels in die eerste helfte is en die meer praktiese, toepaslike en alledaagse wenke in die laaste helfte is. Hierby wil ek julle dan ook die wenk gee om nie by een artikel verby te blaai nie - elke artikel is leersaam. Jy sal verbaas wees oor wat jy leer van die kultuuropdrag, die verbond met Noag, natuurbeeldsprake in die Bybel, dierebestuur, die verlossing van die skepping deur Christus, riglyne om die kultuuropdrag na te kom, en nog vele meer! Is jy al nuuskierig? Dan raai ek jou aan om op die heerlike winter-sondagmiddag met n koppie koffie en die Olielamp in die son te gaan sit. Of as jy met vakansie gaan, pak dit in jou tas as leesstof vir die pad! VISIE Die visie van die Olielamp is om die leser te bemoedig om n God-gerigte lewe te lei. MISSIE Die Olielamp is daar om die Drie-enige God te eer. Dit verskaf riglyne vanuit sy Woord en versterk sodoende die leser om God deel te maak van alle aspekte van die lewe. Die doel van die Olielamp is om te verseker dat daar kwaliteit leesstof vir die jeug en ander belangstellendes beskikbaar is. Dit gee elkeen die geleentheid om hulle opinies te lug en om hulle talente in God se Koninkryk te gebruik. Dit bevorder kommunikasie tussen verskeie Vrye Gereformeerde kerke in Suid-Afrika. Ons hoop dat hierdie Olielamp-uitgawe baie verryking mag bring en jou ook sal help met die inrigting van die alledaagse Christelike lewe. Baie dankie aan al die skrywers vir hulle moeite. Geniet dit en lekker lees! Karelien Volgende maand se tema: Gehoorsaamheid Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 3 Junie/Julie 2013

4 Inhoudsopgawe 05 Ons God: die Skepper van hemel en aarde 07 God is lief vir sy skepping 08 God onderhou sy skepping 09 Die kultuuropdrag 13 Hoe om jou kultuuropdrag te verstaan 15 Mense verontreinig die land 16 God verlos die skepping 18 In Christus word ons weer herstel as heersers oor die skepping 19 Christus heers oor die skepping en gebruik dit tot sy eer 21 Die verkwikkende beeldspraak 22 n Nuwe hemel en aarde 23 Arbeid: n taak en roeping van God 27 Ons moet vir die armes sorg... Maar hoe? 28 Hoe moet ons diere hanteer? 30 May Christians be vegetarian? 34 Wat is ons plig ten opsigte van natuurbewaring? 36 Die natuur se lofprysing 37 Raak stil en luister 38 Praktiese riglyne om n groen Christen te wees Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 4 Junie/Julie 2013

5 Ons God: die Skepper van hemel en aarde Geskryf deur: André de Jong (VGK Kaapstad) Een van die mooiste en mees gerustellende beelde wat ons in die Bybel kan vind, is waar Dawid in Psalm 139:13 sê: Want U het my niere gevorm, my in my moeder se skoot geweef. En in vers 14 sê hy: Ek loof U, omdat ek so vreeslik wonderbaar is, wonderbaar is u werke! Ons dien n wonderbaarlike God God lewe nie apart van ons nie! Ons kan nie sonder Hom bestaan nie! God het ons in liefde gemaak, en bly ons met sy liefde omvou. As mense kry ons groot gerusstelling uit God se karakter en ons kry die gevoel dat ons aan Hom behoort. Ons is immers die kinders van God! Ons is nie een of ander neweproduk wat per toeval gevorm het êrens in die geskiedenis van die aarde nie. Nee, God het ons gemaak! Ons hele begrip van wie God is, begin by hierdie eienskap van God: In die begin het God die hemel en die aarde geskape. God is die Skepper. Dit is die eerste eienskap van God wat die Woord ons wil laat verstaan. Alles wat bestaan is God se handewerk! Die skrywer van Kolossense sê vir ons dat daar niks geskep is wat nie deur God geskep is nie. Dus is daar net twee tipes lewe in die heelal, naamlik die Skepper en die skepsels. Die Christelike geloof stel duidelik, deur van ons menslikheid gebruik te maak, dat ons nie God is nie. Ons is stof wat bymekaar gemaak is deur n paar hande, gevorm is tot n liggaam en tot die lewe gebring is deur die Skepper. In n sekere sin is ons dieselfde as enigiets anders, ons is skepsels. Die teenwoordigheid van God Die Bybel is nie n wetenskaplike handboek wat aan ons alles verduidelik van hoe die skepsels in mekaar pas en saam werk nie. Wat die Woord wel doen is om te vertel wat die verhouding tussen God en sy skepsels is. God het nie net alles geskep nie, Hy onderhou dit ook. Die skepsels het nie net tot stand gekom deur die direkte aandag en werk van God nie, maar word ook onderhou deur God se direkte aandag daaraan. Die implikasie hiervan is groot! Niks kan dus bestaan sonder die teenwoordigheid van God nie. God hou sy skepping, wat ons insluit, aan die lewe deur die konstante teenwoordigheid van sy Heilige Gees. Ons leer uit die Woord dat Hy meer doen as dit. Uit Psalm 104 kan ons sien dat God vir sy skepping sorg en dit vul met liefde. Hy sorg vir die behoeftes van elke lewende skepsel. Laasgenoemde is n belangrike perspektief wat ons kry van God se karakter. Ons verklein soms God se aandag en passie. Ons neem baie keer aan dat God net aandag vir ons mense het, want ons is die enigste belangrike skepsels. Vanuit Psalm 104 kan ons duidelik sien dat dit die verkeerde perspektief is! God sorg vir ál sy skepsels. God as Skepper is n ongelooflike groot en almagtige God. Geoloë, bioloë, astronome, neuroloë en nog vele meer is hul hele lewe lank besig om die geheime van die skepping te probeer ontsyfer. Die wonderbaarheid van die skepping is net te groot vir die menslike brein om dit alles op te neem en te verstaan: die groot hoeveelhede energieverplasings in die kringloop van die lewe, die ontelbare getal spesies in die wêreld, elke persoon met sy eie vingerafdruk, en nog n oneindigheid van voorbeelde. As ons glo dat God al hierdie dinge geskep en onderhou het, dan dien ons waarlik n wonderbaarlike God. God word deel van sy eie skepping Die Bybel begin met die skeppingsverhaal waar God die aarde en alles daarin geskep het, en ons sien ook dat God tevrede daarmee was en daaruit vreugde gevind het deur dit as goed te bestempel. Ongelukkig word die volmaakte skepping deur die sonde verander. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 5 Junie/Julie 2013

6 Maar in plaas daarvan om sy skepping in godsverlatenheid en sonde te laat, kom God terug daarna en bied verlossing nie in die vorm van n wandeling deur die tuin van Eden nie, maar in die vorm van sy enigste Seun, gebore uit n maagd. Wat God dus doen as Skepper is uiters mooi! Hy as Skepper word letterlik deel van sy skepping wat in sonde verval het om dit te red deur verlossing te bied! Dus het ons as Christene n unieke rol in God se skepping. Ons het Hom lief aangesien Hy, deur deel te word van sy eie skepping, ons eerste liefgehad het en n uitweg aan ons bied. Dus het ons Hom ook as Skepper lief en het ons n verantwoordelikheid teenoor sy skepping. Hy het immers voor die sondeval in die tuin van Eden die mens aangestel om dit te bewerk en te bewaak. Na die sondeval is die mens die opdrag gegee om die grond te bewerk waaruit hy geneem is (Genesis 3:23). Die aarde is ook vervloek om die mens se ontwil, as gevolg van die sondeval van die mens (Genesis 3:17). Hieruit kan ons dus sien dat ons n groot verantwoordelikheid het teenoor die aarde en die res van God se skepping. Ons verantwoordelikheid teenoor die skepping Ons moet dus van God se skepping, wat Hy aan ons gegee het, gebruik maak, maar slegs op maniere wat sy karakter uitstraal. Ja, ons benodig die skepping om te oorleef. Ons gebruik daarvan om te leef en te ontwikkel, maar ons mag nie die gedeeltes van die skepping gebruik om duidelike en doelbewuste skade daaraan te veroorsaak nie. Net soos wat ons nie ons eie liggame en intellek moet gebruik om aan ander kwaad te doen nie. God is nie geïnteresseerd in die hoeveelheid geld of eer wat ons ontvang nie, maar hoe ons álles wat Hy vir ons gegee het, gebruik, nie net ons geld nie. Gebruik ons die skepping wat ons van God ontvang het tot die voordeel van almal, of gebruik ons dit net tot ons eie voordeel om daarvan ryker te word? Dit is vrae wat ons as Christene onsself moet afvra. In die groter prentjie moet ons as Christene elke oggend opstaan met n ander ingesteldheid as die res van die mensdom. Ons weet dat ons, as mense, meer kompleks geskape is as die res van die skepping. Ons weet dat ons n groter mate van begrip en intellek as die res van die skepping het. Ons weet dat ons die vermoë het om n hoër morele stand van lewe te handhaaf. Dit is n paar eienskappe wat die mens besit wat ons van die res van die skepping onderskei. Al hierdie eienskappe kan ook gebruik word om die verkeerde te doen. Die skepping op sigself het geen sonde gedoen nie, maar dra tog die litteken daarvan. Ons is die enigste skepsels wat nie net die merk van die sonde dra nie, maar dit ook kan uitvoer teenoor die res van die skepping. Hierdie eienskappe wat ons bo die res van die skepping verhoog, kan ons hoogmoedig maak, maar die wete dat ons die sonde in die skepping veroorsaak het, moet ons tot n berouvolle houding teenoor die res van die skepping bring. Ons moet ook in gedagte hou dat ons afhanklik is van die res van die skepping wat vervloek is om die mens ontwil. Daar is n onverklaarbaarheid oor die gees van ons as mens. Ons weet dat ons gees in ewigheid saam met God sal leef, indien ons Hom waarlik liefhet en volgens sy insettinge wandel. Maar ons is gebind tot ons vleeslike liggaam. En ons kan nie onsself daarvan losmaak in hierdie lewe nie. Ons benodig die liggaam wat aan ons gegee is en hierdie liggaam benodig die res van die skepping om te oorleef. Daarom verheug ons onsself in God se skepping wat Hy vir ons gegee het. Alles behoort aan God. God het dit gemaak, dus kan ons dit waardeer en respekteer. Saam met die res van die skepping bring ons alle eer aan God, terwyl ons wag vir die dag wanneer Christus weer sal kom en ons tot in ewigheid saam met Hom in volmaaktheid en heerlikheid sal leef. Bronne Christians and The Environment: The Biblical Basis. Tony Campolo and Gordon Aeschliman. Aanlyn beskikbaar: Verses. Jake Hartnell. Aanlyn beskikbaar: thegreenchristian.org/index.php/bible-verses Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 6 Junie/Julie 2013

7 God is lief vir sy skepping Geskryf deur: Ruan Snijder (VGK Johannesburg) Bome, plante, diere, mense, water, sand, son, maan... Ek dink jy sal met my saamstem as ek sê dat al hierdie dinge als net n paar normale, alledaagse dinge is wat deel vorm van die heelal. Dit is dinge wat ons elke dag sien of gebruik en dit is nou nie juis so indrukwekkend soos die nuutste Samsung slimfoon nie. Máár dit is God se skepsels, en, soos Hy sê in Genesis 1:31, dit was baie goed geskape. Hierdie woorde word later in die geskiedenis deur Timotheus herhaal (1 Timotheus 4:4) om die omvang daarvan net nog meer te beklemtoon. Daar staan: Want alles wat deur God geskape is, is goed, en niks is verwerplik as dit met danksegging ontvang word nie. Die meeste van ons besef dat ons liggame tempels van die Heilige Gees is in diens van God en dat ons ons liggame moet oppas, maar neem ons hierdie selfde tipe houding in teenoor die res van God se skepping? God het immers gesê dit ís goed en nié verwerplik nie. God is só lief vir sy skepping dat Hy dit nie n dag alleen sal laat nie. Dink maar net wat sal die gevolge wees: die son sal nie meer opkom nie, water sal nie meer kondenseer om wolke en reën te vorm nie, die wind sal nie meer waai nie, niks sou meer funksioneer nie. Alles draai om Hom en alles is goed. Na die sondeval is dit natuurlik nie meer volmaak nie, maar alle skepsels staan nog steeds in diens van God. As God sy skepping só lief het dat Hy dit tot ons diens gestel het, hoekom sou ons dit dan nie met eerbied behandel nie? Let wel, ek sê nie dat ons die skepping as goddelik moet behandel of dit bo die mens stel nie, want die mens is immers in beheer van die aarde gestel. Nee, ek sê dat ons God se eens volmaakte skepping met eerbied moet behandel. In die laaste paar jare het die mens meer bewus geraak van die noodsaak om die aarde in stand te hou en te preserveer deur groen te lewe. Maar as ons so sou lewe, dan moet ons so n leefstyl kies tot eer van God omdat Hy dit van ons gevra het in Genesis 1:28. Daardeur kan ons nageslagte net soos ons nog lank van al die verskeie hulpbronne op die aarde geniet om n gemaklike aardse leefstyl te kan lei. As ons kyk na Jesaja 11:6: Dan wei die wolf by die lam, en die luiperd gaan lê by die bokkie..., dan kan ons sien dat die diere ook deel van God se toekomsplan is en dat hulle weer in harmonie gaan saamleef. As ons dít weet, hoekom sal ons dan nie alles in ons vermoë doen om iets soos renosterstropery vurig teen te staan nie? Waarom jag ons dan nog oormatig vir ontspanning omdat ons van die trofee hou, terwyl ons dalk die natuurlike balans skade aandoen? Let wel, ek is glad nie gekant teen jag nie aangesien God die diere as voedsel vir ons daar gestel het, maar ek sê as ons n dier doodskiet net vir die genot daarvan, dink jy dan dat ons God se skepping eer aandoen soos wat Hy dit graag sou wou hê? Ek dink as ons almal besef hóé lief God werklik vir elke deel van sy skepping is, dan sal almal ten volle gemotiveerd wees om groen te lewe tot eer van God, want hoekom sal ons nou kies om nie die skepping van sy hande te eer nie? Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 7 Junie/Julie 2013

8 God onderhou die skepping Geskryf deur: Albert van Renssen (VGK Kaapstad) Die Here het die hemel en die aarde geskape. Alles hier op aarde en in die heelal gebeur volgens natuurwette. Maar beteken dit dan dat die natuur net voortgaan sonder dat God ʼn aktiewe rol daarin speel? Laat God net die natuur voortgaan sonder om verder in te gryp? Wetenskaplike verduidelikings? Die natuur volg wette wat deur die mens ontdek en gemeet kan word. Chemiese reaksies en kragte wat inwerk op voorwerpe werk altyd dieselfde en sal nie verander nie. Geen wetenskaplike kon egter nog die beweegrede agter hierdie wette bepaal nie. Daar is egter iets waarmee die meeste wetenskaplikes nie rekening hou nie. Dit is iets wat die inkonsekwentheid van die wetenskap kan verduidelik: God. Dit wat in die natuur gebeur word meestal verduidelik in terme van hoekom dit so gebeur, maar die presiese meganisme kan nie verduidelik word nie. En dit is God wat hierdie meganismes beheer. God is nie onder die natuurwette nie. Hy kan die natuurwette verander en wonders laat plaasvind wat mense nie verstaan nie. God se almag in alledaagse gebeure Die beheer en heerskappy oor die natuur manifesteer in alledaagse gebeure. God het byvoorbeeld mag oor swangerskap. In Genesis 30 word daar vertel van die geboortes van die seuns van Jakob. Lea se skoot is geopen deur die Here, terwyl Ragel se skoot aanvanklik gesluit was. Die Here kan die natuur beheer en toelaat dat vroue swanger word, maar Hy kan dit ook verhoed. Dit is baie keer moeilik om te verstaan hoekom die Here sal verhoed dat n vrou swanger kan raak. Wat ons wel kan sien in hierdie stuk is dat die Here Ragel se gebed verhoor het en haar moederskoot geopen het. Dit wys aan ons die krag van gebed en dat God almagtig is. Al lyk iets vir ons onmoontlik omdat dit teen die natuurwette ingaan, is dit nie onmoontlik vir God nie. God gryp in waar dit nodig is. In Genesis 30 lees ons van Jakob wat vir Laban werk en sy vee oppas. Jakob het n kontrak met Laban aangegaan wat bepaal dat hy al die bont en gestippelde kleinvee kry en dat Laban al die vlekkelose skape kry. Laban het die gestippelde en bont kleinvee vanaf die trop wat Jakob moes oppas, weggeneem, wat veroorsaak het dat die kleinvee wat Jakob moes oppas net vlekkeloos was. Laban was skelm en wou so veroorsaak dat Jakob nie baie vee sou kry nie. Laban het Jakob misbruik, maar die Here het gesien wat gebeur en het ingegryp. n Mens sou dink dat die vlekkelose kleinvee net vlekkelose lammers sou kry. Maar natuurwette het nie n groot rol gespeel in die uitkoms van die aantal bont en gestippelde lammers wat gebore is nie. Die populier-, amandelen plataanhoutlatte wat Jakob voor die diere se drinkbakke gesit het, het die kleinvee op hitte gesit wat veroorsaak het dat daar lammers teen n vinnige tempo gebore is. Die latte het nie die kleur van die lammers veroorsaak nie en dit bly dus n wonderwerk dat daar so baie gestippelde en bont lammers gebore is. Die Here se hand en sy seën kan hier duidelik in kontras met natuurwette en menslike selfsug gesien word. Die Here los nie net alles oor aan natuurwette nie, maar Hy seën sy kinders. God het volle mag oor sy skepping Die Here kan enige tyd ingryp, want die natuur is onder Hom. Dink net aan waar Jesus die see stilmaak en die see en die wind na Hom luister. Of waar die Here die Rooisee oopmaak vir sy volk en dit sluit wanneer die Egiptenare daardeur trek. Dit wys ons dat die Here altyddeur besig bly met sy skepping en nie afstand daarvan geneem het nie. Wie weet nie deur al hierdie dinge dat die hand van die Here dit gemaak het nie? In wie se hand die siel is van alles wat leef, en die gees van alle menslike vlees. Job 12: 9-10 In Job en in baie ander plekke in die Bybel kan ons lees dat God sy natuur in stand hou. Dit kan ons rustigheid gee oor al die natuurrampe wat die aarde tref, want God is nie buite beheer van sy skepping nie. Nee, Hy het volle mag oor sy hele skepping. Die natuur speel n groot rol in ons lewe en ons mag weet dat die Here dit beheer en nie daarvan afstand geneem het nie. Ons mag ook weet dat Hy sal ingryp in die natuur en Hy sal sy kinders seën as hulle aan Hom bly vashou. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 8 Junie/Julie 2013

9 Die kultuuropdrag Geskryf deur: Rein van den Berg (VGK Maranata) Genesis 1:28 is definitief n opdrag van God! Oor die algemeen stem almal saam daaroor dat God die kultuuropdrag in Genesis 1:28 vir die mens gegee het. In vers 22 het God seediere en voëls geseën om vrugbaar te wees. Die seediere moet die waters vul en die voëls moet op aarde vermeerder. Maar in vers 28 het God die mens geseën en hom persoonlik aangespreek: Wees vrugbaar en vermeerder en vul die aarde, onderwerp dit en heers oor die visse van die see en die voëls van die hemel en oor al die diere wat op die aarde kruip. Wat behels hierdie veelomvattende kultuuropdrag vir ons as mens? Die mens ontvang die opdrag om te vermeerder, te onderwerp en te heers; hy is dus n kultuurleier! Daarin is die mens se eerste opdrag om voort te plant en te vermeerder. Ten tweede moet die aarde onderwerp word, diensbaar gemaak word. En laastens is die mens n bestuurder: hy heers oor al die diere in die see, op die land en in die lug. Dit wil sê: dat alles wat op die aarde voortgebring sal word in die woord kultuur saamgevat is. Hierdie kultuurdiens is n eenheid waarin God se eer en heerlikheid te voorskyn moet kom. Ons beskryf nie sommer hierdie vier aspekte as n eenheid nie; maar tog is dit n eenheid. Daarom kan die kultuuropdrag opgedeel word in die volgende verantwoordelikhede: kultuurleier, voortplanter, diensbaarheidsmaker en dierebestuurder. Ons sal nou aan elkeen afsonderlik aandag gee. 1. Kultuurleier Die kultuuropdrag word aan die mens gegee in die skeppingsverhaal. Die skeppingsverhaal is goed en deur God tot stand gebring. Eers in Genesis 2:1 4 wat ná die kultuuropdrag volg, word gemeld dat die skeppingswerk voltooi is. Ons kan dus seker wees dat die kultuuropdrag deel van die skepping is. Dan oor die mens self: in Efesiërs 4:24 staan: Die mens is na die beeld van God in ware geregtigheid en heiligheid geskape. Dit beteken dat God ons as sondelose mense geskape het. Mense wat God met sy hele hart, met sy hele siel, met sy hele krag en met sy hele verstand lief het, en sy naaste soos homself. Die mens het geweet hoe God gedien wil word en was in staat om volkome volgens die wil van God te lewe! Hy kon en moes as rentmeester en medewerker van God die aarde en sy volheid bestuur. Hierin kan ons God se liefde sien. Hy het die mens, kultuurleier, as koning namens Homself aangestel en met die mens n verbond gesluit. Die wonderlike is dan dat die geskiedenis van die mens begin met n verbondsluiting met God. Ons sien ook dat Moses (skrywer van Genesis) in Genesis 2:5 God se verbondsnaam Here God gebruik. Dit is die Naam waarmee God Homself in Exodus 3:14 aan Israel bekend gemaak het. Ons sien dus dat God se verbondsluiting al in Eden begin het! Die Here God het vir die mens n tuin met allerhande bome gegee. Van al die bome in die tuin, ook die boom van die lewe, mag die mens vry van eet. Met die boom van die lewe het God die belofte vir die mens gegee dat sy lewe tot in ewigheid sal voortbestaan. God het slegs geëis dat die mens nie van een bepaalde boom mag eet nie. God het gesê dat wanneer die mens van die boom van kennis van goed en kwaad eet, hy sekerlik sal sterwe. Hierin sien ons die drie dele van die verbond: 1.) Die belofte (ewige lewe) 2.) Die eis (mag nie eet van die boom van kennis van goed en kwaad nie) 3.) Die strafbepaling (sal sekerlik sterwe) Van die mens se kant af word slegs verbondsgehoorsaamheid verwag. Hierin is Adam die verbondshoof van die ganse menslike geslag tot met die einde van die geskiedenis op aarde! Elke mens wat op aarde leef of geleef het, sal volgens die verbond wat God met Adam gemaak het, geoordeel word (Openbaring 11:18, 19). Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 9 Junie/Julie 2013

10 2. Voortplanting n Deel van God se opdrag was dat die mens moet vermeerder en die aarde vul. Daarom het die Here God gesê: Dit is nie goed dat die mens alleen is nie. Ek sal n hulp maak wat by hom pas. In die omgaan met die diere laat die Here God Adam besef dat hy n hulp ontbreek, want al die diere het twee-twee na hom gekom. Dit kon heel moontlik n besprekingspunt gewees het wat die mens in sy wandel met God, sy Skepper, bespreek het. Die Here God het na Adam se ontdekking n diepe slaap oor hom gebring en n deel uit sy liggaam geneem. Die Here God bou die rib wat hy uit die mens geneem het tot n vrou en bring haar na die mens. Toe loof die mens hierdie werk van sy Skepper met: Dit is nou been van my gebeente en vlees van my vlees. Sy sal mannin genoem word, want sy is uit die man geneem. Daarom sal die man sy vader en moeder verlaat en sy vrou aankleef. En hulle sal een vlees wees. Vanuit die woorde...hy sal sy vader en moeder verlaat en n eenheid vorm... blyk dat die mens en mannin voldoende kennis tot vermeerdering van God ontvang het. Tog is dié kennis voor die val in sonde nie deur die Here God met vermeerdering geseën nie. Die duiwel het alreeds beplan om onkruid onder die koring te saai (Mattheus 13:25, 39). 3. Diensbaarheid Onderwerp die aarde is God se opdrag, maar die Here God gee daarvoor ook die nodige onderrig. Eers nadat die mens n lewende siel geword het, plant die Here God n tuin in Eden wat die mens aanskou. Dan word die mens daarin n plek gegee en die Here God laat allerhande bome uitspruit. God het die mens onderrig hoe om die tuin te bewerk en hoe om dit uit te brei. God het die onderrig in die geskiedenis ook voortgesit (sien Jesaja 28:23 29). Die mens is die medewerker van God. Die mens moet ook die tuin bewaak, maar waarteen? Teen die duiwel wat sy eie beginsel nie bewaar het nie, maar sy woning by God verlaat het (Judas 6). Het die duiwel dalk die rusdag van God, die sewende dag, misbruik om teen God in opstand te kom? Want soos ons lees in Job 38:7, het al die seuns van God, die engele, nog gejuig tydens God se skepping. 4. Dierebestuurder Dat die mens in staat is om oor die diere te heers word gesien deur die gebeure waar die Here God die land- en lugdiere na die mens bring om hulle te benoem. Die Here God verlustig hom in die kennis en insig wat Hy aan die mens gegee het. God het die mens goed geskep, daarom was God seker dat Adam ook die regte name vir die diere sou vasstel. Dit wil sê: die mens was daartoe in staat om die aard van elke dier te ken en dit te beheer. Die totale kultuur Die totale kultuur is dat die mens in alles God se medewerker is. Die mens se wil is in alles met die wil van die Here God een. Dit wil sê dat sy godsdiens ook sy kultuurdiens en sy kultuurdiens sy godsdiens is. Die mens wandel in die verbond voor die aangesig van God soos God in die aandwindjie met die mens in die tuin van Eden gewandel het. Sondeval Ongelukkig kon die mens sy opdrag om te bewaar en te heers nie in stand hou nie. Die duiwel het n dier onder al die diere wat God geskape het vir sy duiwelse doel misbruik. Deur die slang verlei, het Eva van die boom van kennis van goed en kwaad geëet en Adam ook daarvan laat eet. Hulle het die verbond verbreek en die straf waarteen God hulle gewaarsku het, het hul deel geword! Hul voortbestaan het n sterwende sterwe geword, n beter vertaling van sekerlik sterwe (Genesis 2:17). In hul voortbestaan het hulle die gemeenskap met God verloor en hulle het hulself vir sy aangesig verberg. Soos Jesus in Mattheus 8:21 en 22, hulle wat Hom nie volg nie, dooies noem wat hul eie dooies begrawe, het die mens ná die sondeval dooies geword. Maar in die navolging van Christus is daar LEWE! Verbond met God Voordat die mens sy kultuurdiens in die tuin van Eden uitvoer, het die Here God n verbond met die mens gesluit. In daardie verbond kry die mens met sy God gemeenskapslewe. Net in die verbondsgemeenskap is die mens in staat om sy kultuuropdrag tot eer van God te volbring. Die mens is immers as onderkoning aangestel en hy kan nie sonder die wysheid en krag van sy Skepper tot eer van sy Here God werk nie! Dit het mannin en haar man ervaar toe hulle na die slang, die duiwel, geluister het. Die sterwende sterwe het aanvang geneem. Om God lief te hê en jou naaste soos jouself, het verdwyn en in n beskuldiging van God en die naaste verander. Die mens het van sy kant af die verbond met sy God verbreek! God se raadsplan Die mens het van sy kant af die verbond verbreek, maar wonderlik kom God en vra vir die mens: Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 10 Junie/Julie 2013

11 Dink aan die dinge wat tevore was, van ouds af, dat Ek God is, en daar is geen ander nie. Ek is God, en daar is niemand soos Ek nie; wat van die begin af verkondig die einde, en van die voortyd af wat nog nie gebeur het nie; wat sê: My raad sal bestaan, en al wat my behaag sal Ek doen. (Jesaja 46:9,10) God is nie deur die verbondsbreuk van die mens onkant gevang nie, want vanaf die voortyd af bestaan sy raad wat onveranderlik vasstaan. Die wêreld sal nie tot sy einde kom voordat die kultuuropdrag nie volkome uitgevoer is nie. wil sê, dan is die lewende verbondsgemeenskap met die Here God verby. Daar bly dan net n voortbestaan in sonde en misdade oor. Behalwe as daar geloof is in die saad van die vrou, want God sal sy Seun in die wêreld stuur, nie om die wêreld te veroordeel nie, maar sodat die wêreld deur Hom gered kan word. Hy wat in Hom glo, word nie veroordeel nie; maar hy wat nie glo nie, is alreeds veroordeel omdat hy nie geglo het in die Naam van die eniggebore Seun van God nie. (Johannes 3:17, 18) Voor die sondeval was die opdrag: glo in God. Maar na die sondeval het dit geword: glo in God, glo ook in My. (Johannes 14:1) Hy wat glo, het deel aan die genade van Christus wat sy sondeskuld gedra het en sy kultuurdiens vervul het, maar hy wat nie glo nie, is n kind van die Bose en is alreeds veroordeel. Onkruid Vyandskap Die mens het deur die sondeval sy koningskap aan die duiwel gegee, en so het die duiwel owerste van hierdie wêreld geword. Daarom moet juis die koningskap van die mens weer herstel word. Dit het die Here God reeds in die tuin van Eden belowe met: Ek sal vyandskap stel tussen jou en die vrou, en tussen jou saad en haar saad. Hy sal jou die kop vermorsel, en jy sal hom in die hakskeen byt. (Genesis 3:15) Adam het die belofte geglo en sy vrou Eva genoem, omdat sy moeder geword het van alles wat lewe. Daarin het Adam ook erken dat Eva in die beloofde saad ook moeder van sy lewe is, want uit genade kom die gelowiges en hulle saad die belofte toe. (Handelinge 2:38, 39) Glo in God, glo ook in My Want so lief het God die wêreld gehad, dat Hy sy eniggebore Seun gegee het, sodat elkeen wat in Hom glo, nie verlore mag gaan nie, maar die ewige lewe kan hê. Johannes 3:16 In die verbond moes man en mannin glo dat die Woord van God onveranderlik vasstaan. Die dag as jy van die vrug van die boom van kennis van goed en kwaad eet sal jy sterwende sterwe! Dit Die saailand is die wêreld. Die goeie saad dit is die kinders van die koninkryk, en die onkruid is die kinders van die Bose, en die vyand wat dit gesaai het is die duiwel. (Mattheus 13:38, 39) Die owerste van die wêreld het direk na die sondeval begin om onkruid te saai. Eva het Kain gebaar en gesê: Ek het n man verkry met die hulp van die Here. (Genesis 4:1) Sy het dit moontlik as n genadegawe beskou, want haar tweede kind het sy Abel genoem, wat verganklik beteken. Dit is seker dat Kain as n kind van gelowige ouers in die verbond opgeneem is. Hy word ook so deur die Here God aangespreek toe hy baie kwaad geword het, omdat sy offer nie aangeneem is nie: Waarom is jy kwaad, en waarom laat jy jou hoof hang? Is daar nie verheffing as jy goed doen nie? En as jy nie goed doen nie die sonde lê en loer voor die deur, en sy begeerte is na jou, maar jy moet daaroor heers. (Genesis 4:6) Maar Kain gee homself oor aan sy haat en jaloesie en vermoor sy broer. In Kain se geslag is dit Lameg, die sewende vanaf Adam, wat twee vroue neem, en hy bereik die totale verderf as hy sê: Voorwaar, ek slaan n man dood wat my wond, en n seun wat my kwes. Want Kain sal sewe maal gewreek word, maar Lameg sewe-en-sewentig maal. (Genesis 4:23, 24) Lameg het ook 3 seuns gehad: Jabal, vader van tentbewoners en veeboere; Jubal, vader van almal wat op die siters en fluit speel; Tubal Kain, n smid van allerhande koper-en ystergereedskap. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 11 Junie/Julie 2013

12 Die Here God het hulle wel gebruik vir kultuurwerk in sy skepping, want vader van... wil sê dat hulle uitvindings as kennis vir die wêreld bewaar gebly het en gebruik is. Die onkruid het kultuurdiens in die wêreld verrig, maar hul kultuurdiens was geen diens aan die Here God nie. Kain se geslag het die owerste van die wêreld gevolg, vir sover God dit toegelaat het. Ons leer uit die eerste twee hoofstukke van die boek Job dat die duiwel verderf kan saai sover as wat God dit toelaat. So ook in die boek Openbaring word daar herhaaldelik beklemtoon dat God in sy toorn oor die sondes tog die tyd en omvang bepaal van die verderf wat die duiwel gaan aanrig. Na die dood van Abel het die Here in sy plek vir Adam en Eva Set geskenk. Vir Set is n seun gebore wat hy Enos genoem het. In sy dae het hulle die naam van die Here begin aanroep. God het Adam na sy gelykenis gemaak, maar Adam se seun Set is na die ewebeeld van Adam verwek wat van geen van sy ander seuns gesê is nie. Dit wil sê: Set het gelowig in die spoor van sy vader geloop. In die dae van Enos het die volk begin om die Naam van die Here aan te roep, met ander woorde, openlike eredienste het begin. In die geslag van Set word die goeie saad, die kinders van die koninkryk, gevind wat God wou dien. Hulle het ook God se kultuuropdrag van vermeerdering uitgevoer, want van Adam tot Lameg word daar gesê: en hulle het seuns en dogters gehad. Henog, die sewende vanaf Adam, moontlik n halwe eeu jonger as Lameg wat hom sewe-ensewentig maal wil laat wreek, het teen die geslag van Kain geprofeteer (Judas 11 16). Henog het in sy wandel met God kultuurdiens en godsdiens beoefen. Die vraag is egter wat het daarvan by die ander kinders van die koninkryk tereggekom? van die koninkryk se godsdiens wat kultuurdiens insluit, totaal onvolkome en met sondes bevlek. Alleen deur die geloof in Christus kan hulle weer medewerkers van God word! Vandag Soos dit gebeur het in die dae van Noag, so sal dit ook wees in die dae van die van die Seun van die mens: hulle het geëet en gedrink, hulle het getrou en is in die huwelik gegee tot op die dag dat Noag in die ark ingegaan het, en die sondvloed gekom en almal vernietig het. (Lukas 17:26, 27) In Genesis 6 lees ons van die dae voor Noag. Daar was vir die mense op aarde, dit is die onkruid, die kinders van die Bose, dogters gebore. Die seuns van God, dit is die kinders van die koninkryk, sien toe dat die dogters van die mense mooi was en het hulle as vroue geneem soos hulle dit verkies. Hulle het hulle nie alleen as vrou geneem nie, maar ook willekeurig gemeenskap gepleeg. So het die aarde in die dae van Noag verdorwe en vol geweld geword. Al die kinders van die koninkryk het hulle aan die Bose uitgelewer en onkruid geword, en net Noag met sy gesinslede het in die oë van die Here genade gevind. Vandag sien ons ook dat baie kinders van die koninkryk n lewensmaat soek onder die kinders van die Bose. Erger nog, gemeenskap soek met een van die teenoorgestelde of selfs met een van dieselfde geslag. Ook vandag word die kultuur van die wêreld verkies bo die dien van die Here God. Bedink dan dat by God koninkrykswerk (bv. die skryf van n artikel vir die Olielamp), baie meer kultuurwaarde het as enige kultuurprestasie waarmee die kinders van die Bose spog. Met Noag se geskiedenis lees ons dat hy n ark bou. Dit word in opdrag van die Here God gedoen, en Hy beveel Noag ook hoe hy die ark moet bou. Die Here God wil die onkruid van die aarde af vernietig. Na die sondvloed het die Here God ook weer sy kinders beveel om te vermeerder en Hy het sy verbond met hulle vernuwe en die reënboog as n teken van sy getrouheid gegee. In Genesis 9 blyk dat die opdrag om te heers oor die visse van die see, die voëls van die hemel en die vee en diere wat op die aarde kruip nie weer herhaal word nie. Die Here God het vrees en skrik vir die mens in die diere gelê. So is die kinders wenk #1 Was jou klere in koue water sover moontlik. Tot 85% van die energie in wasmasjiene word gebruik om die water te verhit. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 12 Junie/Julie 2013

13 Hoe om jou kultuuropdrag te verstaan Geskryf deur: Chris Stolper (Akasia Living Hope Free Reformed Church) En God het hulle geseën, en God het vir hulle gesê: Wees vrugbaar en vermeerder en vul die aarde, onderwerp dit en heers oor die visse van die see en die voëls van die hemel en oor al die diere wat op die aarde kruip. Genesis 1:28 Genesis 1:28 is n vers wat by ons almal baie bekend is, maar waarvan die interpretasie nie so voor die hand liggend is nie. In hierdie artikel wil ek kyk na die toepassing van God se kultuuropdrag vir vandag. Kan ons vanuit die teks aflei dat God van ons verwag om so veel as moontlik kinders te hê? En wat beteken dit om oor die skepping te heers? Ek wil begin deur te kyk na die betekenis van die teks. Die vers begin met En God het hulle geseën... n Belangrike opening om die res van die vers reg te verstaan. Dit wil voorkom of God se opdrag aan die mens onlosmaakbaar verbonde is aan sy seën. Dit is nie vanselfsprekend vir die mense om kinders te kry en oor die skepping te heers nie. God se seën impliseer dat die mens van Hom afhanklik is om sy opdrag te kan uitvoer. Sonder God se seën kan die mens nie die opdrag uitvoer nie. God se opdrag aan die mens bevat twee dele. 1. Die opdrag om vrugbaar te wees en te vermeerder. 2. Die opdrag om te heers en God se skepping te onderwerp. Opmerklik is dat die tweede deel van die opdrag afhanklik is van die eerste deel. Die mens kan naamlik slegs die aarde onderwerp indien daar genoeg mense is om die hele aarde te vul. Aangesien Adam die hele mensheid verteenwoordig het, geld hierdie opdrag ook vir ons. God maak dit ekstra duidelik wanneer Hy dieselfde opdrag aan Noag in Genesis 9:1 herhaal. Ons kyk eerste na die eerste deel van die opdrag. Verwag God van ons om so veel as moontlik kinders te hê? Heelwat berekeninge is al gedoen om te bepaal hoeveel meer mense die aarde nog kan dra met die beskikbare ruimte en hulpbronne. Die bevindinge word dan deur sommige mense gebruik as n argument vir geboortebeperkinge. As Christene weet ons dat ons nie waarde hoef te heg aan sulke argumente nie. God sal voorsien in die daaglike behoeftes as ons verantwoordelik omgaan met sy skepping. Ongelukkig geld dit nie vir die ongelowiges nie. Alhoewel die mens steeds meer bewus raak van sy invloed op die omgewing, word die aarde nog steeds op groot skaal besoedel en hulpbronne vermors. Hoe kan dit ook anders as die mens slegs vir homself lewe en vanuit sy wêreldbeskouing geen verantwoordelikheidsgevoel teenoor sy nageslag het nie? Die Bybel praat van kinders as n seën en n bron van vreugde. Dink maar aan die bekende Psalm 127. Kinders word vandag dikwels gesien as n las en n groot uitgawe. Ouers wil hulle kinders alle moontlike geleenthede bied sodat hulle eendag suksesvol en wel af kan wees. Dit is nie n Bybelse gedagte nie. Ouers se doel is nie om hulle kinders materieel so n blink toekoms as moontlik te bied nie, maar om hulle afhanklikheid van God te leer. Daarvoor het n mens nie n groot salaris nodig nie. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 13 Junie/Julie 2013

14 God wil sy aarde veral vol sien van Christene wat sy Woord uitdra aan alle mense. Kinders van gelowige ouers is koninkrykskinders wat daartoe bydra om die getal van die uitverkorenes vol te maak. Satan wil graag sien dat Christene min kinders het. Sedert die sondeval hou die kry van kinders verband met die stryd tussen die vrouesaad en die slang se saad, aangekondig in Genesis 3:15. Elke nuwe geboorte binne die kerk beteken n versterking van die geledere van God se volk. Beteken dit dat n Christen-egpaar kinders moet kry sonder om na te dink en soveel as moontlik kinders moet kry? Moet ons hierin die natuur gewoon sy gang laat gaan? God het ons geskep na sy beeld, as verantwoordelike skepsels. Let op die onderskeid tussen mens en dier. Terwyl God oor die diere sy woorde uitspreek (Genesis 1:22), spreek Hy die mens persoonlik aan in vers 28. Aangesien beide ouers bydra tot die verwekking van kinders is dit die man se verantwoordelikheid om rekening te hou met die gesondheid van sy vrou in die uitlewing van die opdrag. Die kry van kinders is nie n doel op homself nie. God wil kinders hê wat opgevoed word na die vrese van sy Naam. Daarom is die vraag wat ons moet vra nie primêr: Moet n egpaar soveel as moontlik kinders probeer kry? nie, maar: Hoeveel kinders kan ons tot eer van die Here grootmaak? Indien die man nie n goeie pa sal wees nie, sal dit nie verantwoordelik wees om kinders te bly verwek vir so lank as wat die man nie sy probleme oorkom het nie. Die Christelike film Like Dandelion Dust (2009) wys n goeie voorbeeld van so n man. God verwag van sy kinders verantwoordelike ouerskap. As kinders van God mag ons in biddende afhanklikheid vertrou dat God vir ons die pad sal wys sou ons moontlik eendag daaroor moet besluit. Wat beteken dit om oor die skepping te heers? Ek wil laastens nog kortliks fokus op die mens se opdrag om oor die aarde te heers en dit te onderwerp. God het die opdrag aan Adam gegee voor die sondeval toe die diere en plante hulleself gewillig onder die heerskappy van die mens geplaas het. Dit was dus nie vir Adam nodig gewees om te heers en te onderwerp in die letterlike betekenis van die woord nie. Sy taak was eerder om hulle te beskerm en te bewaar. Ongelukkig is ons vandag nie meer so gelukkig nie. Ons word gedwing om letterlik oor die diere en plante rondom ons te heers. Dit is in baie gevalle óf ons, óf hulle. As jy nie muskiet-afweermiddels gebruik nie, gaan die muskiete al die bloed uit jou lyf suig. Ons word gedwing om diere en plante te beperk ten einde vir die mens lewensruimte te bied. Ons kan nie olifante vry laat rondloop net waar hulle wil nie. Dis nie slegs in Genesis waar ons lees van God se betrokkenheid en sorgsaamheid vir sy skepping nie. Die ou testamentiese wette wat God aan Moses gegee het, was baie spesifiek in hoe die mens met die skepping moet omgaan. Die skepping sluit ook mense in. Behalwe om oor diere en plante te heers, het ons ook die opdrag om oor ons eie sondige begeertes te heers en die kwaad in die samelewing te bekamp. Waar staan ons vandag? Wat is die gevolg van ongeveer agt duisend jaar se uitvoering van die mens se kultuuropdrag? Ek hoor verskillende menings. Sommiges praat van global warming met katastrofiese gevolge. Ander beweer dat die natuur nog veel beter in staat is om besoedeling te akkommodeer as wat ons dink. Ons sal nie regtig weet nie, maar dit is duidelik dat die mens homself sleg van sy taak kwyt. Gelukkig is daar darem ook positiewe verwikkelinge, soos tegnologie wat steeds verbeter om besoedeling te verminder, en regerings wat die belang van groen energie insien. In Openbaring 21 en 22 lees ons van n nuwe hemel en aarde waarna die skepping met reikhalsende verlange uitsien. Mag die nuwe aarde gou kom sodat ons weer op die regte manier kan heers oor die skepping. Bronne Ds Kleijn. Hoeveel kinders? Beskikbaar by www. christelikebiblioteek.co.za Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 14 Junie/Julie 2013

15 Mense verontreinig die land Geskryf deur: Maryke Gibson (GK Oos-Moot) Ons Christene is bonatuurlike mense, weergebore deur n bonatuurlike geboorte, aangedryf deur n bonatuurlike krag, gevoed deur bonatuurlike voedsel en geleer deur n bonatuurlike Leermeester, uit n bonatuurlike boek. Wie gee ons dan die reg om al die bonatuurlike van God te verontagsaam en sy land te verontreinig? Beslis nie God nie, en Hy is die Alfa en die Omega, die begin en die einde. Sonder Hom sou daar nie land of see gewees het nie. God sê duidelik in Numeri 35:33: Julle mag die land waarin julle woon, nie onrein maak nie, want bloedvergieting verontreinig die land en daar kan alleen deur die dood van hom wat die bloed vergiet het, versoening gedoen word vir die land waarin die bloed vergiet is. Dit blyk duidelik dat geen misdaad van enige aard mag plaasvind nie. Ons mag nie God se mense vermoor, afbreek, besteel, verkleineer, beskinder, in die rug steek, of beroof nie, want dan verander ons die groen rein land in n swart liefdelose land. Regoor die wêreld is die volk vol opstandigheid, vanaf die kleinste tot die grootste skepsel. Maar God is almagtig. Dwase manne en vrouens vrees nie sy krag nie. Hulle vrees nie sy oordeel nie, maar God verseker ons dat dié wat sy krag nie vrees nie, sal die krag van die duiwel vrees. Hulle eet vanaf die duiwel se verdriet en lyding. Hulle eet van oorloë en geweld. Hulle voed op vernietiging en ontreiniging van die menslike liggaam. En die groot gevolg daarvan is dat hulle afgesny word van God en sy ewige paradys, die land waarin groen en liefde sal oorheers. ons Hemelse Vader ons van sy alomteenwoordige krag voorsien, waardeur Hy hemel en aarde en al die skepsels met sy hand onderhou en regeer, dat lower en gras, reën en droogte, vrugbare en onvrugbare jare, voedsel en drank, gesondheid en siekte, rykdom en armoede en alles nie per toeval is nie, maar uit sy vaderhand kom. Maar dan kom die sondige mens en eet van die boom van kennis, en daardeur word erfsondes toegedien. Mense besoedel die groen land met gru-taal en boosaardige sondes wat hulle doen. Die aarde treur, want mense oortree die wette en verbreek God se verbond. Mense word vervolg, bewoners word beboet, deur n gloed verteer en uitgeroei tot ewige verdoemenis. (Lees Jeremia 27) Maar waar daar vervloeking is vir die sondige mense, is daar voorspoed en troos aan diegene wat die natuur bewaar en God se skepping onderhou deur sy wette te gehoorsaam. As ons in die hede en toekoms volle vertroue in ons getroue God en Vader stel, sal geen skepsel ons van sy liefde skei nie. Alle skepsels is so in sy hand, dat hulle nie sonder sy wil kan roer of beweeg nie. God se almag kom in sy skepping tot uiting, en deur net te kan asemhaal dui dit daarop dat God heers. Mag ons dit dan ook ten volle besef! Kyk na die voëls van die hemel: Hulle saai nie En hulle maai nie En hulle bring nie bymekaar in skure nie En tog voed julle Hemelse Vader hulle. Is julle nie baie meer werd as hulle nie? Mattheus 6: 26 Maak jý die verskil as mens en Christen om te groei in geloof en God se skepping hoog te ag. Dan sal jy verseker die vrugte daarvan pluk. Boosdoeners besoedel die land van God en hulle put genot daaruit om Christene in hulle bloedige rituele te offer. Hulle suig die energie van God se lig en waarheid soos bloedsuiers. Elkeen wat hulle oorgee aan boosdoeners betaal n prys. God waarsku dat Hy sy koninkryk vir hulle sal sluit en hulle sal in die hel verbrand vir ewig en altyd. Sondag 10, vraag en antwoord 27 vertel ons dat Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 15 Junie/Julie 2013

16 God verlos die skepping Geskryf deur: Jannes Meijer (GK Oos-Moot) En dit was baie goed In die begin het God die hemel en die aarde geskape. Aan die einde van Genesis 1 en na elke skeppingsdag lees ons dat God gekyk het na wat Hy geskape het en dat dit goed was, baie goed. En so is dan voltooi die hemel en die aarde met hulle ganse leërmag. (Genesis 2:1) Alles perfek en volmaak, geskape deur sy hand. En die mens wat volgens God se beeld en gelykenis gemaak is, mag dien as kroon van hierdie skepping. Die sondeval Hierdie volmaaktheid was egter van korte duur. Ons is welbekend met die sondeval soos dit beskryf word in Genesis 3. Die mens het sy Godgegewe uitnemendheid nie besef nie. Hy het homself, deur na die woord van die duiwel te luister, willens en wetens aan die sonde en daarmee aan die dood en die vervloeking onderwerp (NGB artikel 14). Dit het noodwendig drastiese gevolge. Deurdat hy die gebod van die lewe oortree, skeur hy homself weg van God, en so het hy sy hele natuur verderf en daarmee die liggaamlike en geestelike dood verdien. Die gevolg van die sondeval het n direkte effek op die skepping. Genesis 3:17: Omdat jy geluister het na die stem van jou vrou en van die boom geëet het waarvan Ek jou beveel het om nie te eet nie - vervloek is die aarde om jou ontwil; met moeite sal jy daarvan eet al die dae van jou lewe. Ook sal dit vir jou dorings en distels voortbring; en jy sal die plante van die veld eet. Die mens, eers kroon van die skepping en beeld van God, is nou die oorsaak van hierdie benarde toestand van God se skepping. Die voorsienigheid van God Gelukkig staan alles nie hierby stil nie. Ons mag steeds elke Sondag bely dat ons glo in God die Vader, die Almagtige, die Skepper van hemel en aarde. En ons mag bly vashou aan ons belydenis in Sondag 9 en 10. Ons mag geseënd wees met skrifmatige geloofsonderrig, by die huis, skool en kerk. Ons mag iets verstaan van God se voorsienigheid. Dat God die hemel en aarde en al die skepsels deur sy almagtige en alomteenwoordige krag onderhou en regeer. Alle skepsels is so in sy hand dat hulle sonder sy wil nie kan roer of beweeg nie. Te midde van die sondeval is God steeds intens besig met sy skepping. God die ewige Vader is besig om deur sy ewige raad en voorsienigheid die aarde met alles wat daarin is te onderhou en te regeer. Die Here het sy troon in die hemel gevestig, en sy koninkryk heers oor alles. (Psalm 103:19) U maak u hand oop, hulle word versadig met die goeie. U verberg u aangesig, hulle word verskrik; U neem hulle asem weg, hulle sterwe en keer terug tot hul stof. U stuur u Gees uit, hulle word geskape; en u maak die gelaat van die aarde nuut. Psalm 104: God se belofte Na die sondeval het God in sy uitnemende wysheid en goedheid die mens weer opgesoek. God het die mens getroos met die belofte om aan hom sy Seun te gee en hom salig te maak. So volg die moederbelofte in Genesis 3:15. Die belofte waarop God se kinders in die Ou Testament kon hoop. Die belofte wat vervul is met die geboorte, lyding en bittere kruisdood van ons Here Jesus Christus. Die skepping ly saam met ons Ons leef nou meer as 2000 jaar na hierdie gebeure. As kerk van God mag ons genadiglik leef in die nuwe verbond wat herstel is deur Christus. Tog moet ons nog daagliks stry teen die sonde en ly ons daagliks onder die gevolge van die sonde. Netso ook die skepping. Want die skepping wag met reikhalsende verlange op die openbaarmaking van die kinders van God. Want die skepping is aan die nietigheid onderworpe - nie gewillig nie, maar ter wille van hom wat dit onderwerp het - in die hoop dat die skepping self vrygemaak sal word van die slawerny van die verganklikheid tot die vryheid van die heerlikheid van die kinders van God. Want ons weet dat die hele skepping tesame sug en tesame in barensnood is tot nou toe. Romeine 8:19-22 Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 16 Junie/Julie 2013

17 Die skepping wag dus ook op die dag wanneer die getal van die uitverkorenes volledig mag word. Op hierdie dag sal onse Here Jesus Christus met groot heerlikheid uit die hemel weerkom (NGB artikel 37 en Handelinge 1:11). Dan word hierdie getal uitverkorenes saam met Hom opgeneem en die aarde met vuur verbrand. Maar die dag van die Here sal kom soos n dief in die nag, waarin die hemele met gedruis sal verbygaan en die elemente sal brand en vergaan, en die aarde en die werke wat daarop is, sal verbrand. 2 Petrus 3:10 In effek strek God se verlossingswerk i.v.m. die skepping so ver dat Hy die aarde skoon brand en n nuwe aarde skep. n Aarde wat verlos is van dood, droefheid, geween en moeite. n Aarde wat nie sug of in barensnood is nie. n Nuwe aarde wat uitnemender is as die eerste, waarop die heilige stad, Jerusalem, sal neerdaal van God uit die Hemel (Openbaring 21:1-2). Dus, nie meer aarde en hemel soos in Genesis nie, maar nuwe aarde en nuwe hemel bymekaar. Waar God alles sal wees in almal en sy skepping Hom tot in ewigheid sal dien. VERJAARSDAE Junie Julie 01 Magda de Mooij 02 Hilde Kamphuis 02 Heléne Hofsink 06 Cor de Geus 07 Bernard van den Berg 10 Lieneke Smit 12 Nicky Trollip 12 Johan Agema 17 Alieke Hoving 19 Klarisse Anholts 20 Henk Miske 21 Jan Trollip 22 Egbert Kampman 24 Ronnie Meeske 27 Bert Mars 08 Rozandri Luijk 10 Henri Luijk 16 René Smit 18 Rudolf Byker 22 Janneke de Jager 23 Arno Pienaar Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 17 Junie/Julie 2013

18 In Christus word ons weer herstel as heersers oor die skepping Geskryf deur: Martha Hamming (VGK Johannesburg) Beeld van God God het ons na sy beeld geskape, sodat gesê kan word: wie die mens gesien het, het God gesien. Ons is geskape in ware geregtigheid en heiligheid. God woon in die hemel, en tegelykertyd gee Hy die aarde aan ons as woon- en werkplek. God stel ons aan om sy skepping te onderhou en daaroor te regeer. Ons moet as onderkonings God se heerlikheid uitstraal. As beeld van God is die mens n spieëlbeeld van God se heerlikheid, en ons weerspieël God se deugde. Die val van lewe na dood Ons eerste ouers luister egter na die vyand van God, die Satan. Ons draai teen God. Ons het die heerskappy oor die hele skepping ontvang, maar ons wou egter nog meer en groter wees. Ons is nie tevrede om God se beeld te wees nie, nee, ons wil sóós God wees: sy gelyke. Ons wil ons eie heer en meester wees. In plaas daarvan om werklik mens, beeld van God, te wil wees, kies ons die skyn-vryheid in gebondenheid met Satan. Daarmee het ons diep geval. Dit was n val van lewe na dood. Ons was erfgename van die lewe, maar deur die sondeval word ons erfgename van die dood. Die gerigtheid op God het verander in n opstelling téén God. Die spieël van God lê aan skerwe. is, nogtans in Christus geheilig is? Dit praat nie slegs daarvan dat ons in sonde ontvang en gebore is nie, maar ook dat ons in Christus geheilig is: weer afgesonder is vir die Here. Deur Christus word ons opgeneem in die diens van God. Ons word weer aangestel as heersers oor die skepping. Herstel In Romeine 5 vergelyk Paulus die toerekening van die eerste Adam met dié van die tweede Adam. Want soos deur die ongehoorsaamheid van die een mens baie tot sondaars gestel is, so sal ook deur die gehoorsaamheid van die Een baie tot regverdiges gestel word. (Romeine 5:19) Hier sien ons die herstel van die beeld van God, die herstel van die onderkoning wat heers in God se skepping. God wil sy skepping terug hê: spieëls van sy heerlikheid. Deur sy Gees skep God die nuwe mens. Hy vernuwe wat verdorwe was en so kan gehoorsaamheid weer die plek van ongehoorsaamheid inneem. Daar is weer mense wat in nuwe gehoorsaamheid lewe, soos die doopsformulier daarvan praat: in Jesus Christus in Hom, deur Hom en tot Hom. Bronne Preek: Ds C Kleyn. Sondag 3; 21 Maart n Wonderwerk Die mag van die sonde in my lewe kan slegs deur n wonderwerk gebreek word. Ek is geestelik dood, daarom moet my lewe weer van die grond af opgebou word. Slegs n wedergeboorte kan dit weer regmaak. En eers wanneer ek besef hoe diep ek regtig geval het, kan ek die wonder van my herskepping sien en besef. Ons mag Christus ken en in Hom is daar weer uitsig op herstel. Die eerste vraag in die doopsformulier lui: Bely u dat ons kinders, hoewel hulle in sonde ontvang en gebore is en daarom aan allerhande ellende, ja, selfs aan die ewige oordeel onderworpe Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 18 Junie/Julie 2013

19 Christus heers oor die skepping en gebruik dit tot sy eer Geskryf deur: Herno van der Linden (VGK Kaapstad) Tydens Jesus se tyd op aarde het Hy verskeie kere wonders gedoen wat duidelik bewys dat Hy in totale beheer van die skepping is. Maak jou Bybel oop by Lukas 8 en lees vers 22 tot 25. Dit is een van die mees bekende gebeurtenisse waar Jesus geheers het oor die skepping. Daar is egter ander voorbeelde ook. In die Bybel lees ons van tallose mense wat genees is van allerlei siektes deur Jesus se wonderbaarlike mag. Hy het selfs dooies opgewek en bose geeste verdryf. Nie net het Jesus storms stil gemaak nie, Hy het selfs op water geloop. Hy het drie broodjies en twee vissies vermeerder om ʼn skare van meer as tienduisend mense te voed. Daar is geen manier om te ontken dat Jesus in totale beheer is van SY skepping nie. Dit bring my tot my eerste vraag. Is Jesus vandag nog so aktief in die natuur? Orkane, tornado s, aardbewings en tsoenami s is alles voorbeelde van natuurrampe wat vandag gereeld plaasvind. Baie mense kyk na die skade natuurrampe oor die laaste vierhonderd jaar is dus ook geen toeval nie. Wat ons wel moet raaksien in al hierdie skrikwekkende gebeurtenisse, is die blywende genade: dit kon soveel erger gewees het. Ja, daar het honderde mense gesterf in die tornado in Amerika van ʼn kort tydjie gelede. Maar: hoeveel mense is nie gered en het betyds en veilig weggekom uit die gevaarsone waarin hulle verkeer het nie? Nog ʼn aspek wat in ag geneem moet word, is dat God ons, die mens, geskep het na sy beeld om die natuur te beheer en op te pas. Kyk ʼn bietjie om jou. Is ons getrou aan hierdie roeping? Miljoene tonne afvalmateriaal word daagliks in die wêreld geproduseer. Fabrieke pomp steeds giftige gasse in die atmosfeer in. Die reënwoude word verwoed afgekap en globale verwarming is nie net ʼn storie nie. Is dít hoe God wou hê ons sy skepping moes versorg en beskerm? Natuurlik nie. En steeds gebruik Jesus die skepping tot sy eer. Het jy al ooit gedink hoe wonderlik die skepping is? Al ooit gedink hoe ongelooflik ingewikkeld elke liewe organisme op hierdie blou planeet van ons is? Hoe wonderlik elke nuwe geboorte (Psalm 139) en hoe die natuurskoon God se lof besing (Psalm 19). Van antieke tye af het mense gode aanbid omdat, al het hulle nie vir God geken nie, hulle geweet het dat daar Iemand in beheer moet wees van hierdie pragtige wêreld van ons. So, as antwoord op my vraag: Jesus is miskien nie meer vandag so waarneembaar aktief in die natuur soos wat Hy was 2000 jaar gelede nie, maar Hy het nog vir geen oomblik sy blik van ons afgewend nie. Hy is baie beslis steeds vandag in totale beheer van sy skepping. Ons sien nie meer vandag dat mense net opstaan na lewenslange paraplegie nie, maar God het ons, die kroon van sy skepping, die vermoë gegee om sy ambassadeurs op aarde te wees. en sterftes en kan nie sien hoe dit kan beteken dat Jesus in beheer is nie. In Mattheus 24: 6-7 staan daar dat die aarde in die laaste dae groter rampe sal beleef as ooit vantevore. Die toename in Dokters is vandag hard besig om siektes te genees. Metereoloë hou die weer fyn dop om so gou as moontlik te waarsku as daar gevaar dreig. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 19 Junie/Julie 2013

20 Jesus is vandag nog net so aktief in beheer oor die natuur, maar Hy werk nou baie meer deur ons mense. Die tweede vraag sal dus wees: Is ons bereid om nog as instrumente in sy hande te funksioneer? Of het ons dieselfde siekte wat Adam en Eva in die paradys gehad het, onder lede ons wil soos God wees? Ons dink ons kan self regkom? Ons het al die wysheid en al die moontlikhede en tegnologie ons sal self ons vandag en ons môre beheer? Kom ons wees maar eerlik ons kan dit nie self doen nie, selfs nie met die allerbeste tegnologie of wetenskaplike kennis nie. Ons maak eerder ʼn gemors van ons kastige beheer oor die skepping. En daarom is dit vir my ʼn troos en vryheid om te weet Christus is in beheer van die skepping, en meer nog: Hy is in beheer van mý! En al wat ek daarop kan sê is: Dankie Vader. Wat is jou Olielamp opinie? Indien jy enige vrae, voorstelle, kommentaar op artikels of kritiek het, stuur gerus n e-pos na olredaksie@ gmail.com. (Konfidensialiteit sal ten alle tye gehandhaaf word.) Wil jy graag skryf? Bied gerus jou hulp aan en stuur n e-pos na olredaksie@gmail.com. Ons is altyd op soek na skrywers! Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 20 Junie/Julie 2013

21 Die verkwikkende beeldspraak Geskryf deur: Sheila Summers* Lewende water Die Bybel is een groot gedig, n meesterstuk met vergelykings en metafore wat die digters van die wêreld soos amateurs laat lyk. Ja, ek glo ons hemelse Koning is die digter van alle digters. Ek wil julle graag meer vertel van die beeldspraak in die Bybel. Beeldspraak wat verkwikking vir ons siele is. Jesus antwoord en sê vir haar: Elkeen wat van hierdie water drink, sal weer dors kry; maar elkeen wat drink van die water wat Ek hom sal gee, sal in ewigheid nooit dors kry nie, maar die water wat Ek hom sal gee, sal in hom word n fontein van water wat opspring tot in die ewige lewe. Johannes 4:13,14 beter as om n skaap te wees? Jy is in die hande van die Goeie Herder, jy het n leier sekerheid die hele dag lank. Al wat van jou verwag word is om gehoorsaam te wees Skape is n baie gepaste vergelyking. Ons mense is maar dom en afhanklik net soos skape, maar dit hoef nie n negatiewe implikasie te hê nie. Ons mag onsself totaal oorgee aan die Here: Hy is die Herder wat ons weer nuut maak soos n arend en ons help. Die Here se leiding is immergroen. Kom ons maak ons gehoorsaamheid ook immergroen. Bome Ek onthou die eerste keer toe ek hierdie woorde in die Bybel raakgelees het. Oor en oor het ek dit gelees. En elke keer was ek in vervoering oor die mooi woorde. Lewende Water, n fontein wat opspring tot in die ewige lewe. Jesus het ook geweet wat dit beteken om dors te wees, hoe desperaat n mens kan wees vir water. Om die evangelie met water te vergelyk is daarom baie gepas. Die wêreld voel soms vir my soos n woestyn waarin ek wegraak. n Eindelose wedloop wat aanhou en aanhou, en n skerp son wat jou brand as jy te lank sonder water is. Wanneer n mens werklik dors is, is daar niks wat n mens se dors les soos water nie. Net so is dit wanneer n mens op soek is na sin in die lewe. Daar is niks wat n mens se geestelike dors les soos die evangelie van Jesus Christus nie - die Lewende Water. Skape Toe Hy die menigtes sien, het Hy hulle innig jammer gekry, want hulle was moeg en hulpeloos soos skape wat nie n wagter het nie. Mattheus 9:36 Ek hoor soms mense wat sê dat hulle nie skape wil wees nie. Ek stem nie saam met hulle nie. Wat is Julle moet òf die boom goed maak en sy vrugte goed, òf julle moet die boom sleg maak en sy vrugte sleg; want aan die vrugte word die boom geken. Mattheus 12:33 God se skepping is alles mooi, en n mens kan seker nie sê dat een ding mooier is as die ander een nie, maar as ek nou regtig moet kies, is bome een van die mooiste, majestueuse, geheimsinnigste dinge wat God al ooit geskape het. En ons - God se kinders - word met n boom vergelyk in verskeie plekke in die Nuwe Testament! Die manier hoe ons as Christene in hierdie wêreld lewe word ook vergelyk met die vrugte van die boom. Is jy n goeie boom? Is jy n groen Christen? Voed jy jouself met die lewende water? Is jy gehoorsaam soos n skaap? Ek daag jou uit om n boom te wees wat goeie vrugte dra, wat die mense rondom jou verkwik met jou gawes: skaduwee, goeie vrugte en die evangelie - die suurstof van die lewe. *Skuilnaam word gebruik Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 21 Junie/Julie 2013

22 n Nuwe hemel en aarde Geskryf deur: Antoinette van de Erve (GK Kandelaar) En ek het n nuwe hemel en n nuwe aarde gesien, want die eerste hemel en die eerste aarde het verbygegaan; en die see was daar nie meer nie... en Hy sal by hulle woon, en hulle sal sy volk wees; en God self sal by hulle wees as hulle God. Openbaring 21: 1, 3 Openbaring 21 handel oor die nuwe hemel en die nuwe aarde. n Nuwe hemel en n nuwe aarde is nodig omdat Adam en Eva diep in sonde geval het en saam met hulle elke mens, ook ons wat in God glo. Tog laat God nie die saak daarby nie. In sy groot genade maak Hy met sy uitverkore kinders n nuwe begin. Deur sy Heilige Gees word ons wedergebore tot nuwe mense. In 2 Korinthiërs 5:17 verseker die Here ons: Iemand wat aan Christus behoort, is n nuwe mens. Die oue is verby, die nuwe het gekom. Ons lelike gister, wat besmet is met ons sonde, bestaan nie meer voor God nie. Hy dink nie eers meer daaraan nie (Hebreërs 10:17) alles op grond van die versoeningswerk van Jesus Christus. In Openbaring is die ou hemel en die ou aarde wat eers bestaan het, nou weg, en Johannes sien nou n nuwe hemel met n nuwe aarde. Die see is ook nie meer daar nie, want dit is n aanduiding van die sondige en sataniese. Die eerste hemel en die eerste aarde met al die ellende, leed, smart en pyn wat daaraan gekleef het, het vergaan en is vervang met n nuwe hemel en n nuwe aarde waar God al die trane van lyding en ellende laat ophou. In Openbaring 21 word daar ook gepraat van n nuwe Jerusalem. Die nuwe Jerusalem staan teenoor Babilon waarvan daar in Openbaring 17 en 18 sprake was. Beide is stede, maar verwys ook na vroue: Babilon is die afvallige stad sowel as die onsedelike vrou, en die nuwe Jerusalem is die heilige stad en die bruid, die vrou van die Lam. Die sedelose vrou wil die mense afvallig maak en verlei van die getroue vrou af. Die vergelyking dui daarop dat die die wêreld die mense van die kerk af wil wegrokkel. Maar Babilon kom tot n val en n nuwe Jerusalem ontstaan. Dit dui op die verval van die ou hemel en aarde en die opkom van die nuwe hemel en aarde. Babilon is groot, maar vind homself in die woestyn. Jerusalem, aan die ander kant, is op n berg by God. Mense van alle nasies regoor die wêreld sal daar mag inkom, maar net as hulle name in die boek van die lewe geskryf staan. Die sondaars wie se sonde nie vergewe is nie, sal nooit daar mag inkom nie. Die teenoorgestelde van die sonde is egter nie goeie werke nie, maar genade. Die wat genade ontvang het en wie se name daarom in die boek van die lewe staan, sal daar ingaan. Vir ons: God se hand sorg ook vir ons toekoms ná ons lewe op aarde. En die Bybel beklemtoon hierdie waarheid vir ons in Openbaring 21:1-2. God sal sorg dat daar eendag n nuwe hemel en n nuwe aarde voortkom,waarvan ek en jy deel sal wees. Dit gaan die volmaakte lewe saam met God wees. Daar gaan geen pyn en lyding wees nie. Dit gaan n lewe sonder geweld en misdaad wees (Openbaring 21:8). Byna ondenkbaar! Maar let op, Openbaring 21:2 noem dat dit van God kom. Hierdie toekoms kom uit sy sorgende hand. En wonderlik, hierdie toekoms kom jou toe omdat Jesus aan die kruis gesterf het, die straf vir jou sondes gedra het en omdat jy deur Christus in Hom glo. Bronne Dr. EP Groenewald: Die Openbaring van Johannes. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 22 Junie/Julie 2013

23 Arbeid: n taak en roeping van God Geskryf deur: Rob van der Kooy (GK Kandelaar) Daar is meer as n dosyn verskille tussen gelowiges en ongelowiges oor die hoe en die waarom van werk. Dit word kortliks hieronder uiteengesit. As jy nie met alles saamstem nie, maak dan seker dat jou mening wel op die Bybel gegrond is. En kom vertel dit gerus in die volgende uitgawe van die Olielamp. Waarom werk? Die Bybel leer dat die mens geskape is om te werk. Genesis 1 en 2 sê dat die mens oor die aarde moet heers, die natuur moet onderwerp en die tuin van Eden moet bewerk en bewaak. En die vierde gebod sê duidelik: ses dae per week moet jy jou werk doen. En as jy nie werk nie, sal jy arm word (Spreuke 6: 6-11). Die gelowige: Om die Here te behaag, werk die gelowige met blydskap en dankbaarheid aan sy kultuuropdrag. Die ongelowige: Die ongelowige werk omdat hy móét werk om aan die lewe te bly. As hy sy sin kon kry, sou hy nie werk nie. In die ou dae het mense slawe aangehou om die werk te doen, en in primitiewe gemeenskappe is dit nog dikwels die vrouens wat die meeste werk moet doen. Die doel van werk Die gelowige: By die gelowige is die doel van werk om die Here te dien. Die doel is nie om ryk te word en lekker te lewe nie, maar om die wêreld te bou en te bewaar. Daarom werk die gelowige nie in die eerste plek om n salaris te verdien nie, maar ook om God se Woord te verkondig, om diegene wat nie kan werk nie, te versorg, en om God se kerk op te bou. Die ongelowige: Die ongelowige wil met sy werk iets vir homself bereik: n groot salaris, n hoë posisie, n eie besigheid, werk doen wat vir hom lekker is, soveel as moontlik met vakansie gaan, allerlei luukshede aankoop, om maar net enkele dinge te noem. Jou werkkeuse Die gelowige: Die gelowige glo in sy roeping, dus om te doen wat die Here wil hê hy moet doen. Ja, die Here het hom allerlei talente gegee, maar die Here het die gelowige ook n plek en n geleentheid gegee om Hom te kan dien. Wat die roeping is wat die Here jou gee, is iets waaroor jy diep moet nadink, baie moet bid, en waarby jy seker moet maak dat jy nie verkeerde motiewe het nie. Die ongelowige: Vir die ongelowige is n paar ander dinge belangrik. Hoe kan hy die minste en die lekkerste werk doen met n maksimale vergoeding? Ook belangrik is dat hy die talente wat hy het, optimaal wil gebruik, want dit is mos waar sy beste kanse lê? Ook by gelowiges hoor n mens dikwels: Die Here het mos sekere talente aan my gegee? Dan moet ek dit mos soveel as moontlik benut? Dis n halwe waarheid. Eerstens omdat jy jou talente op baie maniere kan gebruik, byvoorbeeld ook as huisvrou of as n junior klerk. Tweedens omdat die Here ook die geleenthede en die plek bepaal waar jy moet werk. As jy nie die werk kry om jou talente ten volle te gebruik nie, wil die Here dalk hê dat jy ander werk moet gaan doen om Hom te dien. Werkgewer - werknemer Die gelowige: n Gelowige werk in die eerste plek vir die Here en nie vir sy direkte baas nie. Eintlik is hy en sy baas vennote en beide probeer werk doen wat in die beste belang is vir die onderneming en daarom vir God se koninkryk. Hy gehoorsaam en respekteer sy baas omdat die Here daardie Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 23 Junie/Julie 2013

24 persoon bo hom aangestel het, en hy doen dit nie met wroeging nie. Die ongelowige: Die ongelowige is eerder geneig om sy baas as sy teenstander te sien, iemand na wie hy moet luister omdat hy hom dalk kan ontslaan of sy bevordering kan keer. Vir die ongelowige is die belang van die onderneming nie vir hom in die eerste plek nie, maar sy eie posisie. Dis die baas se werk om na die belang van die onderneming om te sien. Vakbonde Die gelowige: n Gelowige is huiwerig om by n vakbond aan te sluit, veral as die vakbond daarop uit is om werkgewers ten koste van werknemers te benadeel, en dus besig is om eensydig na die arbeiders se belange om te sien. Daar is wel vakbonde wat op n Christelike manier na die belange van die onderneming en dus ook van beide die werknemer en die werkgewer omsien. Die ongelowige: In Suid-Afrika sien ons hoe ongelowige vakbonde op n militante manier die posisie van hul lede probeer verbeter, ongeag hoe dit die werkgewer of die onderneming raak. Daarmee werk hulle dalk in die belang van die arbeiders oor die kort termyn, maar oor die lang termyn word almal benadeel, ook die arbeider self, die onderneming en die land se ekonomie. Ook werkgewers tree nie altyd in die beste belang van die werknemers op nie. Soos wat ons byvoorbeeld op sommige plase sien, leef die boer n rykmanslewe, terwyl die plaaswerker in haglike omstandighede na homself en sy gesin moet omsien. Stakings Die ongelowige: Om te staak, is gewoonlik vakbonde of werknemergroepe se laaste uitweg om beter diensvoorwaardes te beding. As daar n staking is, moet jy weet dat die verhouding tussen werkgewer en werknemer glad nie goed, en in elk geval nie Christelik, is nie. Daarby is die uitwerking van stakings meestal dat hierdie verhouding nog verder versleg en dat oor die lang termyn niemand daardeur bevorder word nie. Die gelowige: n Gelowige sal daarom baie huiwerig wees om aan n staking deel te neem, terwyl die ongelowige makliker van hierdie middel gebruik sal maak. Winsmaak Die gelowige: Mag n gelowige met sy eie onderneming winsmaak? Daaroor was n paar eeue gelede ook in gelowige kringe heelwat meningsverskil, net soos die heffing van rente op geld wat jy uitleen. Vir die gelowige is dit vandag duidelik dat jy wel wins mag maak en rente mag hef, maar jy mag nie woekerwins maak nie, en ook nie arm mense met onbillike rente belas nie. Calvyn het hom baie duidelik daaroor uitgespreek. Die ongelowige: Wat woekerwins is, is moeilik bepaalbaar. Maar as jy die dubbele vir n artikel vra as wat jy daarvoor betaal het, dan is dit baie duidelik woekerwins. En as jou rente iets soos 30% per maand is, dan is jy besig om arm mense wat die sommetjies nie mooi verstaan nie, uit te buit. Hulle noem daardie soort uitleners loan sharks. En baie duisende ongeletterde werkers het in die afgelope paar jaar daardeur baie diep in die moeilikheid beland en in opstand begin kom. We demand Die ongelowige: Deesdae hoor n mens by betogers en opstokers dikwels die wekroep, we demand, oftewel ons eis. Dit word gedoen op grond van swak dienste wat stadsrade lewer, werkloosheid, lae lone, en huur wat betaal moet word. Hierdie eise is gebaseer op die geloof wat by baie mense ingeprent is dat hulle regte het en dat politici allerhande dinge beloof het wat hulle onmoontlik kan laat realiseer. Die gelowige: n Gelowige mag wel aanspraak maak op dinge waarop hy volgens die wet geregtig is, maar n gelowige is huiwerig om van menseregte te praat. Die vernaamste en belangrikste reg waarop hy aanspraak moet maak, is die plig om die Here te dien op die manier wat die Bybel leer. Hy moet die Here meer gehoorsaam wees as menslike owerhede. Maar verder besef die gelowige dat hy ook die onregverdige owerheid moet gehoorsaam, want ook die onregverdige owerheid is deur die Here aangestel. Ondernemerskap Die gelowige: Die gelowige wat met sy eie onderneming begin, moet weet dat hy kort-kort in moeilike situasies sal beland. Hy wil nie korrup of oneerlik wees nie. Hy moet sorg vir billike mededinging en goeie diens. Hy moet weet dat hy gereeld met oneerlike sakelui te doen sal kry wat nie billik wil meeding nie, maar wat alles moontlik Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 24 Junie/Julie 2013

25 sal probeer om van hom ontslae te raak. Hy moet sy werkers billik en regverdig behandel, maar homself ook nie laat uitbuit nie. Die ongelowige: Vir die ongelowige sakeman geld al hierdie oorwegings nie, of in n mindere mate. Dit maak dit vir die gelowige moeilik om mee te ding en te oorleef. Sondagsarbeid Die gelowige: Die eerste dag van die week is Sondag en hierdie dag is spesiaal deur die Here gemaak om te wys na die lewe op die nuwe aarde wanneer al sy gelowiges in die ewige rus sal ingaan. Op n Sondag sal die gelowige dus nie werk doen as dit nie noodsaaklik is nie. Wel leer die Sondag hom om kerkdienste en sakramentviering by te woon, te sorg vir gereformeerde skole, te bid, liefdesgawes te gee en om van sy bose werke te rus (HK Sondag 38). Die ongelowige: Hoewel al hierdie sake net soos die res van die tien gebooie ook vir die ongelowige geld, glo hy nie daaraan nie en steur hy hom ook nie daaraan nie. Werkloosheid Die gelowige: In Suid-Afrika is daar baie werklose mense. Wat doen n gelowige wat nie werk kan kry nie? In normale omstandighede het hy dan wat hulle noem n sosiale vangnet. Hy kan onderhou word deur sy familie en sy vriende. Intussen kan hy nuttige werk doen in die kerk, gemeente, by bejaardes, in die sending, by welsynsorganisasies, ensovoorts. Die feit dat hy nie n salaris verdien nie, maak glad nie van hom n werklose nie. toegeneem (hoewel dit nog steeds relatief laag is). n Mens kan lank argumenteer of hierdie beleid regverdig is of nie. Die feit is dat dit n half eeu gelede presies andersom was. Toe is swartmense nie toegelaat om verskillende soorte werk te doen nie, en die moontlikheid dat n swartman n werk by n owerheidsinstelling sou kry, was skraal, behalwe as dit ongeskoolde hande-arbeid was. Vir die gelowige blanke beteken dit vandag dat hy moeilik werk sal kry, terwyl n swart gelowige n beter kans het. Is hierdie beleid Bybels regverdigbaar? Dit is n moeilike saak, want n werkgewer mag mense aanstel wie hy wil. En die huidige beleid probeer om te vergoed vir die gevolge van die ou beleid van apartheid. Daarby het die meeste swartmense, wat betref hul inkomstevlak, nogsteeds n groot agterstand. Of die beleid regverdig is of nie, die owerhede het dit ingestel en die gelowige moet dit respekteer. Werkende ma s Deesdae werk baie ma s om n inkomste te verdien. Hulle doen dit om die inkomste van die gesin aan te vul en daarmee hul lewenstandaard te kan handhaaf of te kan verhoog. Nog nie so lank gelede nie, was daar in gereformeerde kringe heelwat beswaar daarteen. Die uitgangspunt was dat ma s by die huis hul aandag aan die huishouding en aan die opvoeding van die kinders moet gee. n Relatief hoë lewenstandaard was van minder belang. Die ongelowige: Vir die ongelowige is dit n ander saak. Hy voel homself as n mislukking. Die kans dat hy n sosiale vangnet het wat vir hom sal sorg, is kleiner. Dalk wil hy vrywilligerswerk doen, maar hy doen dit met teësin. Hy voel hy is in die moeilikheid. Regstellende aksie In Suid-Afrika volg die owerhede in die afgelope paar dekades n beleid van regstellende aksie. Dit beteken dat waar hulle ookal kan, hulle daarop aandring of daarvoor sorg dat swartmense in diens geneem word. Deur hierdie beleid het baie blanke mense hul werk verloor en het blanke werkloosheid dan ook skerp Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 25 Junie/Julie 2013

26 Bybels gesien is daar geen verskil tussen die arbeid wat ma s by die huis en ten bate van die kinders doen, en die arbeid van vroue wat gaan werk om n inkomste te verdien nie. Beide is werk en beide soorte werk moet gedoen word om die Here te dien. Maar lewenstandaarde is minder belangrik as goeie opvoeding van kinders. Opvoeding is tog belangriker as n lewenstandaard? Omstandighede kan egter so wees dat die ma s n inkomste moet gaan verdien om die pot aan die kook te hou. Dan is dit nie n kwessie van keuse of van lewenstandaard nie, maar van noodsaak. Elke ma sal saam met haar eggenoot in eerlike oorweging voor die Here moet besluit of die redes waarom sy n inkomste wil gaan verdien, Bybels verantwoordbaar is, of dat dit n kwessie van lewenstandaard of luukses is. Waar ongelowiges hard werk Bostaande uiteensettings stel die standpunte oor arbeid vanuit die Bybelse oogpunt skerp teenoor ongelowige sienings. In die praktyk van die alledaagse lewe staan die teenstellings nie so skerp teenoor mekaar nie. n Ongelowige kan ook hardwerkend wees, eerlik, gemotiveerd, met n goeie houding teenoor sy werkgewer of wie ookal. In lande soos China wat nie n Christelike samelewing genoem kan word nie, staan arbeiders bekend vir hul hardwerkendheid. In teenstelling daarmee kry n mens ook lui en oneerlike Christene wat kanse vat en geen respek het vir die werkgewer nie. Die punt is egter dat die geskiedenis bewys dat n samelewing met baie gelowiges wat Christelike waardes nastreef, n gesonder en vooruitstrewender samelewing is as samelewings met ander gelowe en waardes. In lande waar die Christelike geloof en Bybelse waardes in n groot mate verdwyn het, soos Nederland, kan die oorblyfsels van n Christelike werksetiek nog lank voortbestaan. Soos die sesdaagse werksweek, die etiek om hard en eerlik te werk, en die vermoë om goeie verhoudings tussen werkgewer en werknemer te handhaaf. Maar dit verbrokkel met tyd. Net soos die hoë werksetiek in China sonder die Christelike geloof sal krimp en verdwyn, soos dit blykbaar nou reeds in Japan gebeur. wenk #2 Stort eerder as om te bad. Verkort ook die tyd wat jy stort. Dit sal jou water en elektrisiteitsrekening ook beter laat lyk. wenk #3 Installeer energysaver gloeilampe wanneer jou ou gloeilampe blaas. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 26 Junie/Julie 2013

27 Ons moet vir die armes sorg Maar hoe? Geskryf deur: Arnold Pouwels (VGK Maranata) In die afgelope jaar of wat het die manier waarop armoede verlig word n groot verandering ondergaan. In ons kerke en dan veral in die sendingskerke word die boek When Helping Hurts gebruik. U het sekerlik al resensies of kommentaar oor hierdie boek gelees; inteendeel, die Olielamp het juis in die April-uitgawe n resensie oor hierdie boek geplaas. Die inhoud van hierdie boek is baie gerig op Amerikaanse gemeenskappe, maar ons kan dit net so goed toepas hier in Suid-Afrika. Ons kom elke dag genoeg bedelaars en selfaangestelde karwagte teë. En in ons Christenskap is ons verplig om hulle te help. Maar hoe? Bogenoemde boek gee aan ons n baie goeie voorbeeld wat ons diep moet laat nadink oor hoe belangrik die metode van armoede-verligting vir ons behoort te wees: Grace woon in die middel van Uganda. Sy is n pasbekeerde toordokter wat die klein Christelike kerkie se eredienste bywoon. Steve was in die gebied om n besigheidseminaar vir die gemeenskap aan te bied. Steve is self n Christen en wou baie graag by Grace gaan kuier om na haar verhaal te luister. Toe hulle by haar huis aankom, vind hulle dat Grace siek is. Sy het definitief medisyne nodig gehad. Steve haal toe genoeg geld uit sodat sy kollega gou kon gaan koop. Het Steve iets verkeerd gedoen om die medisyne uit sy eie sak te betaal? Grace was dan siek en het die medisyne nodig gehad! Ons mense is na God se beeld geskape. Ons is baie afhanklik van verhoudings. Dit is verhoudings met: - God - Onsself - Ander - Die res van die skepping Armoede is die resultaat van gebrekkige verhoudings met bogenoemde. Daar is dus dan ook 4 tipes armoede: - Geestelik: Vervang God, dien valse gode. - Self-wees: Lae selfbeeld. - Gemeenskap: Egosentries, misbruik van ander. - Verantwoordelikheid: Luiheid, workaholics, materialisme Om vas te stel hoe ons te werk moet gaan om iemand te help, moet ons na die drie stappe van hulp kyk: 1. Verligting: Is daar n dringende behoefte aan tydelike verligting om onmiddellike swaarkry te verlig? 2. Rehabilitasie: Dit is die stap wat gevolg word sodra die bloed uit die wond ophou loop. Hierdie stap sorg daarvoor dat die persoon of gemeenskap weer in die toestand gebring word waarin hy/sy/ hulle net voor die krisis was. 3. Ontwikkeling: Die voortgaande verandering om die helper en die persoon wat gehelp word nader aan die regte verhouding met God, self, naaste en die res van die skepping te bring. Die volgende keer as jy weer voor iemand staan wat hulp vra, of wie jy glo hulp nodig het, vra jouself die volgende vrae: - Is daar werklik n krisis op hande? Wat gaan gebeur as jy nie dadelik ingryp en help nie? - Tot watter mate was die persoon self verantwoordelik vir sy/haar situasie? - Kan die persoon hom/haarself help? - Hoe ver het die persoon al bystand deur jou of ander gekry? Die groot geheim: Moenie iets vir iemand doen as hy dit vir homself kan doen nie. Noudat ons n klein idee het van hoe ons te werk moet gaan om mense te help, waarom het Steve verkeerd opgetree in Grace se situasie? Steve het dadelik sy eie geld gegee om die medikasie te gaan koop. Daar was verligting nodig omdat Grace siek was, maar Steve was nie die Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 27 Junie/Julie 2013

28 regte persoon om die verligting te besorg nie. Daar was genoeg tyd om die gemeenskap self bymekaar te kry en by hulle die geld te kry om Grace te help met medikasie. Hier is die verhouding in die gemeenskap ter sprake. Grace het deur van haar lewe as toordokter oor te skakel na Christenskap, baie vyande gehad. Om dan ook staande te kan bly het sy die uiterste steun van die gemeenskap nodig. Wie gaan optree die volgende keer as Steve of enige ander buitelander nie daar is nie? Steve se optrede het dus die kerk en die hele gemeenskap uitgeskakel in die verligting. Sy optrede het dus baie meer skade as goed gedoen. Ek hoop van harte dat hierdie kort verduideliking van hulpverlening aan armes vrae by jou laat opkom het. When Helping Hurts sal baie van hierdie vrae beantwoord en jou laat nadink in elke situasie waar hulp van jou verwag word. Ons maniere met diere Hoe moet ons diere hanteer? Geskryf deur: Marissa van de Wetering (GK Kandelaar) En God het die wilde diere van die aarde gemaak volgens hulle soorte en die vee volgens hulle soorte en al die diere wat op die grond kruip volgens hulle soorte. Toe sien God dat dit goed was. Genesis 1:25 God het al die diere geskape en Hy het dit goed geskape. Daar is egter baie vrae oor ons hantering en verpligtinge teenoor diere. Kom ons gaan kyk nou wat die Bybel hieroor sê. In die paradys was die diere vreesloos teenoor die mense omdat almal herbivore was. Geen spesie het n ander bedreig of doodgemaak nie. Dis eers na die sondeval dat God self vir Adam en Eva klere gebring het wat Hy van diervelle gemaak het. Dit is die eerste keer wat ons sien dat diere doodgemaak is vir menslike behoeftes. n Bietjie verder in die Bybel in Genesis 9, na die groot vloed, sien ons dat God die diere aan Noag en sy gesin gee om van te eet. Nadat die diere uit die ark gekom het, het daar n vrees en skrik vir mense oor hulle gekom. Hulle was nie meer die mak diere wat rustig in Noag se ark ingeloop het nie. Skielik was hulle voedsel vir die mensdom. Dit is dan ook hier in Genesis 9 wat ons lees dat n dier n siel het (Genesis 9:4). (Ons sal later weer terugkom na hierdie kwessie.) Die mens se hele siening van diere het hier verander. Diere was nie net meer daar vir die mooi nie. Skielik was hulle juis nodig vir die mens. Ons lees in die Bybel hoe diere in die vroeë geskiedenis vir baie dinge gebruik is. Behalwe dat hulle die mens van kos en klere voorsien het, is hulle ook gebruik as offers, pakdiere, rydiere en boodskappers, om maar n paar voorbeelde te noem. Een van God se reëls aangaande diere is dat n dier wat n mens se lewe geneem het, gestenig moet word. Hier sien ons al duidelik dat die mens bo die dier gestel is. Nou is die groot vraag: hoe moet ons diere in ons alledaagse lewe hanteer? God se opdrag is tog daar: ons moet HEERS oor die diere. Die probleem kom egter dat daar dan nogsteeds baie vrae onbeantwoord bly. Mag ons diere doodskiet vir kos as ons die opdrag het om te bewaar? Mag ons besluit om n dier die genadedood toe te dien as ons dink dat hy ly? Gaan ons geliefde troeteldiere eendag saam met ons in die hemel wees? Besit n dier n siel soos die mens? Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 28 Junie/Julie 2013

29 Soos reeds genoem, mag die mens dus diere doodmaak omdat God die mens oor die diere aangestel het. Wanneer dit kom by diere, is dit die mens se plig as heerser om in sekere gevalle te kies tussen lewe en dood. Dit is egter steeds belangrik om te onthou dat ons ook die natuur moet bewaar. Dit is onmoontlik om die natuur te bewaar as ons elke lewende wese wat oor ons pad kom voor die voet doodmaak. Dit is die mens se plig om die balans te behou. Ons kan nie alles doodmaak nie, maar ons moet ook sorg dat daar nie oorbevolking aangaande diere plaasvind nie. Dit is ons opdrag van God. Ons lewenstyl is ongelukkig tans so dat ons besig is om baie dierspesies uit te roei. Iets so eenvoudig soos n straatlig is besig om die mot-populasie te bedreig. Motte bepaal in die nag hul rigting deur die helderste ster te gebruik. Straatligte is nog helderder, wat veroorsaak dat die motte verkeerd vlieg. Die gevolg is dat hulle in die ligte opeindig en doodbrand. Dit is maar een van die vele maniere waarop ons die diereryk bedreig. eerder gehelp sal word. Hieruit is dit duidelik dat God wil hê dat ons die diere ook moet bewaar en versorg. Daar word dikwels gedebateer oor of n dier n siel besit en of ons troeteldiere eendag in die hemel sal wees. Wat sê die Bybel vir ons? Alles wat beweeg en lewe, sal julle voedsel wees. Net soos die groen plante, gee Ek dit alles aan julle. Net die vleis met sy siel, met sy bloed, mag julle nie eet nie. Ons lees in Genesis dat God self sê dat diere wel n siel besit, maar beteken dit dan dat diere ook eendag weer gaan opstaan? Daar is onduidelikheid hieroor omdat daar nêrens staan dat Jesus vir die diere ook gesterf het nie. Ons neem dus aan dat diere wel n siel besit, maar dan n sterflike siel. Die mens het danksy Christus n onsterflike siel verkry. In Jesaja lees ons dat die lam en die leeu vreedsaam saam sal lê en hieruit lei ons dan af dat die nuwe Jerusalem wel diere sal hê. God het die diere tog goed geskape. Waarom sal sy goeie skepping dan nie deel wees van die nuwe aarde nie? Die skepping getuig dan juis van God! Diere is n gawe van God se hand. Ons moet altyd God se skepping met respek behandel. Dit is nooit nodig om diere wreedaardig te hanteer nie, selfs nie eers as ons hulle vir kos grootmaak nie. Wat ons dus uit die Bybel leer is om oor die aarde te heers, om te nuttig wat God ons gun, en respek te hê vir God se skepping. Word vyf mossies nie vir twee stuiwers verkoop nie? En nie een van hulle is voor God vergeet nie. Lukas 12:6 U laat hom heers oor die werke van u hande; U het alles onder sy voete gestel: skape en beeste, die almal, en ook die diere van die veld, die voëls van die hemel en die visse van die see, wat trek deur die paaie van die see. o Here, onse Here, hoe heerlik is u Naam op die ganse aarde. Psalm 8:7-10 God leer ons ook om die diere waarmee Hy ons seën, op te pas. In Eksodus 23:12 lees ons, as verduideliking van die gebod om op die sewende dag te rus, dat die volk Israel die diere (os en esel) ook n kans moet gee om te rus. Jesus self het dan ook gesê dat die kalf wat op die Sabbatdag in die moeilikheid beland nie geïgnoreer nie, maar wenk #4 Versamel reënwater en gebruik dit om jou plante en tuin nat te lei. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 29 Junie/Julie 2013

30 May Christians be vegetarian? Geskryf deur: Clayton Alexander (Mukhanyo Theological College) Therefore let no one pass judgment on you in questions of food and drink... Colossians 2:16 Having been asked to give consideration to the question of whether or not a Christian may subscribe to vegetarianism, it immediately dawns on me how common this dietary observance has become. I have read much of contemporary Christian opinion gravitating militantly toward opposite extremes on the matter and I have examined some exegetical conclusions that dishonour the Scriptures and do nothing but disservice to the Church. It is my aim, with as much brevity as does justice to this question, to hold before us what I deem biblical, since the Bible is our final authority for faith and practice. Our Context In preparing for this brief article, it struck me how pervasive this dietary observance has become. I can recall seeing the curious V next to meal titles and wondering what it represented. Richard A. Young says: Vegetarianism is no longer a fad, something practiced only by health fanatics or rebels against the establishment. 1 Richard Young continues and quotes statistics from the Vegetarian Journal, July/August 1994 that, though somewhat outdated from our context, is nonetheless compelling. According to a 1991 Gallup Poll conducted for the National Restaurant Association, between 20 and 30% of the American population is interested in eating vegetarian food. According to a Roper Poll conducted for the Vegetarian Resource Group, between 0.3 and 1% of the population never eats meat. This means that there are between one-half and two million actual vegetarians in this country. 2 These statistics and the increased propaganda surrounding vegetarianism in our own country do lead me to assume that the lifestyle is gaining in popularity worldwide. While these statistics give us an impression of the contemporary scenario, vegetarianism is not an entirely new phenomenon. In Daniel 1 the prophet and his fellow believers adopt this lifestyle that they may avoid sinning against God by defiling themselves. John Piper remarks on Augustine of Hippo s asceticism in a biographical paper saying: He established a monastery on the grounds of the church, and for almost forty years raised up a band of biblically saturated priests and bishops who were installed all over Africa, bringing renewal to the churches. He saw himself as part of the monastery, following the strict vegetarian diet and poverty and chastity. 3 It is thus clear that Christians have adopted this practice for various reasons over the ages past. But on which grounds do so many cease from eating any animal flesh today? Are these grounds legitimate? From the title of our article one may deduce that we seek to examine this dietary observance from within Christianity and launch enquiry into what grounds a Christian may have for such a preference. For the sake of brevity I have thought it best to examine the issue at hand in the light of arguments that have been presented in favour of vegetarianism. The Origins Argument The origins argument is often put forth in Christian literature as legitimisation for vegetarianism, reasoning that since everything with the breath of life upon the earth was vegetarian it is fitting that we pursue a dietary lifestyle that was intended for us from the beginning. And to every beast of the earth and to every bird of the heavens and to everything that creeps on the earth, everything that has the breath of life, I have given every green plant for food. And it was so. 4 The flaw in this line of reasoning is that it underestimates the gravity of the fall of man and 1. Young, Richard A., Is God a Vegetarian? Christianity, Vegetarianism and Animal Rights. Pg. XV Carus Publishing Company, Illinois. 2. Young, Richard A., Is God a Vegetarian? Christianity, Vegetarianism and Animal Rights. Pg. XV. Carus Publishing Company, Illinois. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 30 Junie/Julie 2013

31 its impact on all of the created order. While it recognises what was the ideal as evidenced by the Lord God who saw that all He made was good, it also assumes that this ideal can and should be pursued without regard to the change in God s relation to His creation and that of the creatures to one another as a consequence of sin. Consider Genesis 3:26: And the LORD God made for Adam and for his wife garments of skins and clothed them. The Creator puts His hand to His own creation in order to cover the shame of the man and woman. While the critic might prevent me from using this text to prove God sanctioning the eating of meat, it at least proves the following: Firstly, that sin has affected how God relates to His creation. Never before was the death of any creature necessitated. This then is a precursor to the commands that will follow in respect of killing and eating other creatures within the created order for food. Secondly, that all creation is subject to death and decay because sin entered the world. Thirdly, that the rest of creation would serve mankind and not vice versa as a perpetual witness of the innocent given for the guilty. Note the correlation with the Gospel here. The restoration of the ideal is our future expectation of the ultimate redemption of the created order in Jesus Christ. Genesis 3:21 at least alludes to a change in how creation relates amongst itself as may be evidenced by animals preying upon each other, when prior to sin it seems none were disadvantaged by the existence of another. For these reasons,...creation waits with eager longing for the revealing of the sons of God. For the creation was subjected to futility, not willingly, but because of him who subjected it, in hope that the creation itself will be set free from its bondage to corruption and obtain the freedom of the glory of the children of God. For we know that the whole creation has been groaning together in the pains of childbirth until now. And not only the creation, but we ourselves, who have the first fruits of the Spirit, groan inwardly as we wait eagerly for adoption as sons, the redemption of our bodies. 5 It is clear then that the manner in which creation has been affected by sin will only completely and ultimately be undone by Christ at the resurrection and restoration of creation. The Health Argument Some have adopted vegetarianism for health reasons. It may be true that we are consuming far more meat today than ever before, which may have negative effects on the health of many, but I do not personally find this a compelling argument for abstaining entirely from eating meat. Abuse does not necessarily warrant abolition. While I concur with thrust of this argument from the standpoint that we ought to be good stewards of these temples entrusted to us by God, I do not think that the taking of meat in moderation is incongruent with this pursuit. Therefore in respect of health: Let not the one who eats despise the one who abstains, and let not the one who abstains pass judgment on the one who eats, for God has welcomed him. (Romans 14:3) The Spiritual Argument I have encountered arguments that present the Lord God as a God of peace, love, harmony, who is opposed to war and violence and for this reason we should avoid, as far as possible, some would add, killing in any form or manner the creatures He has made. Now while this line of reasoning might appear at once entirely spiritual and therefore significantly more compelling, there is what appears to me to be at least a few obvious discrepancies with the way this line of reasoning is framed. 3. Piper, John. February 3, Genesis 1: 30. All Scripture references are taken from the English Standard Version unless otherwise indicated. 5. Romans 8: Verse 19 is not quoted in its entirety. Parenthesis added. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 31 Junie/Julie 2013

32 First, arguments that are framed in this manner often misrepresent the God of the Bible by placing emphasis on certain attributes of God while underemphasising and in some instances neglecting other attributes of God for the sake of advancing their argument. While God is perfectly all the things mentioned above, He is also a God of justice and wrath, capable of destroying and consuming with His fierce anger. The same is also sovereign and as such may determine the end for which His creation lives or dies. The argument as it is stated here is irreconcilable with a great deal of the body of Scripture. It draws a conclusion based on only some of the attributes of God, not all of them. Second, our God has given us His word as a revelation of Himself and the duty of man. Therein is contained what is desired of man and what is permissible or not. Certainly God s directive cannot be ignored. Every moving thing that lives shall be food for you. And as I gave you the green plants, I give you everything. But you shall not eat flesh with its life, that is, its blood. (Genesis 9:3-4) The next day, as they were on their journey and approaching the city, Peter went up on the housetop about the sixth hour to pray. And he became hungry and wanted something to eat, but while they were preparing it, he fell into a trance and saw the heavens opened and something like a great sheet descending, being let down by its four corners upon the earth. In it were all kinds of animals and reptiles and birds of the air. And there came a voice to him: Rise, Peter; kill and eat. But Peter said, By no means, Lord; for I have never eaten anything that is common or unclean. And the voice came to him again a second time, What God has made clean, do not call common. This happened three times, and the thing was taken up at once to heaven. (Acts 10:9-16) Certainly these provide adequate direction for our lives in respect of eating meat, not to mention the sacrificial system. In these texts we may glean what is permissible for a Christian in respect of the eating of meat. If Scripture cannot persuade one of this then I fear nothing will. Third, the line of reasoning above seems to imply equality amongst the creatures that were created. It undermines the dominion that man was commanded to exercise in Genesis 1:26 and ignores the fact that only man was made in the image of God by making no distinction between the killing of a fellow human and that of a beast of the field. Now I do not condone the senseless torture, mutilation, abuse and killing of animals. We are to exercise our dominion wisely and responsibly, but according to Scriptures an animal and a man are distinctly different. And for your lifeblood I will require a reckoning: from every beast I will require it and from man. From his fellow man I will require a reckoning for the life of man. Whoever sheds the blood of man, by man shall his blood be shed, for God made man in his own image. (Genesis 9:5-6) The same is not said of a beast anywhere in Scripture that I am aware of. I have found the stated spiritual reason for adopting a vegetarian lifestyle uncompelling. Some have made vows to the Lord in respect of diet like the Nazarite vow in Numbers. While I may concede that one may undertake such or a similar commitment to God, I must admit that ascetic practices of this nature have done little but Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 32 Junie/Julie 2013

33 stir pride in me and has negatively affected my wholehearted trust in Christ s righteousness for my salvation. The Ethical Argument This has probably been the most compelling argument I have encountered to date. There are a lot of unethical practices going on in our world with regard to the slaughter of animals for food. The number of lawsuits related to unethical practice in this sphere is bothersome to say the least. The one objection I have for using it as a blanket reason for encouraging Christians to adopt a vegetarian lifestyle is: can we guarantee that the vegetarian foods we consume are farmed and grown in an ethical manner? Or perhaps the clothes we wear? And what about the leather seats we have in our homes and cars? I understand and endorse the need for protest when any blatant unethical practices are prevalent but knowing where to draw the line is no small consideration. When it comes to the food we eat, I have found it helpful to trust that God has provided it to me and receive it with thankfulness to Him. It comes down to a matter of conscience. If your faith permits you to eat, God be praised and if your faith does not permit you to eat, then I think you ought not to One person esteems one day as better than another, while another esteems all days alike. Each one should be fully convinced in his own mind. The one who observes the day, observes it in honour of the Lord. The one who eats, eats in honour of the Lord, since he gives thanks to God, while the one who abstains, abstains in honour of the Lord and gives thanks to God. For none of us lives to himself, and none of us dies to himself. For if we live, we live to the Lord, and if we die, we die to the Lord. So then, whether we live or whether we die, we are the Lord s. For to this end Christ died and lived again, that he might be Lord both of the dead and of the living. Why do you pass judgment on your brother? Or you, why do you despise your brother? For we will all stand before the judgment seat of God; for it is written, As I live, says the Lord, every knee shall bow to me, and every tongue shall confess to God. So then each of us will give an account of himself to God. (Romans 14:1-12) eat, but I do not think either has any grounds from which to judge another s conscience. Conclusion Could a Christian adopt vegetarianism? Yes, but I am not convinced there is any compelling biblical reason for a Christian to do so. However, should conscience restrict anyone in this matter, let neither be judged by the other. Permit me to conclude with a text relevant to this matter. While the contexts relates to what is clean and unclean, it is illuminating as respects the conscience that which is deemed permissible and impermissible. As for the one who is weak in faith, welcome him, but not to quarrel over opinions. One person believes he may eat anything, while the weak person eats only vegetables. Let not the one who eats despise the one who abstains, and let not the one who abstains pass judgment on the one who eats, for God has welcomed him. Who are you to pass judgment on the servant of another? It is before his own master that he stands or falls. And he will be upheld, for the Lord is able to make him stand. wenk #5 wenk #6 In plaas daarvan om jou ou klere en ander items weg te gee, skenk dit aan n tweedehandse winkel. Sit die ligte af wanneer jy n kamer verlaat. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 33 Junie/Julie 2013

34 Wat is ons plig ten opsigte van natuurbewaring? Geskryf deur: Sjirk Geerts (VGK Kaapstad) Die ekonomie en bewaring Die huidige omgewingskrisis is ʼn komplekse probleem. Dit is daarom ook geen verrassing dat die oplossings inherent ook gekompliseerd sal wees nie. Om ons planeet en sy hulpbronne te bewaar word oplossings in tegnologie, beleid, wetenskap en kultuur benodig. Dikwels dien die finansiële voordele van n projek as prioriteit. Iets soos omgewingsvriendelike geboue kan byvoorbeeld tot ʼn mate in ʼn finansiële argument gebruik word. Op die lang termyn word daar, onder andere, bespaar op lugverkoeling in die somer en verhitting in die winter. Ander omgewingsaspekte, soos die beskerming van bedreigde spesies, is gewoonlik nie finansieel voordelig nie. Onderwerpe soos hierdie noodsaak dat ons waarde aan iets gee wat verder strek as net direkte finansiële voordeel. Die onvermoë vanuit ʼn ekonomiese perspektief om al die omgewingsprobleme aan te spreek is juis waarom waardes belangrik is. Waardes bepaal ʼn individu se leefstylkeuses. Neem dit ʼn stap verder: hoe welaf ʼn individu is bepaal sy impak op die omgewing. Die kerk en bewaring: teenstanders of samewerking? Die konneksie tussen godsdiens en bewaring lyk dalk logies, maar sommiges reken daar is geen plek vir godsdiens in bewaring nie. Sekere studies maak die standpunt dat Christendom en bewaring nie saamgaan nie; weens die feit dat Christene minder geneig is om bewaringsprogramme te ondersteun as nie- Christene. In die verlede het baie min Christene gedink dat die groeiende omgewingskrisis iets met hulle te doen het en baie in bewaringskringe verwag niks anders van Christene nie. Studies dui daarop dat kerkbywoning positief gekorreleer is met die bereidheid om bewaringsregulasies te verslap ter wille van ekonomiese groei. Alhoewel sekere Christene steeds gekant is teen omgewingsaktivisme, is daar n beduidende beweging in die aantal Christene wat alreeds, of graag sou wou, saamwerk met bewaringsinstansies. Die kerk is dus besig om al hoe meer ʼn belangrike vennoot in bewaringskringe in ander dele van die wêreld te word. Ongelukkig nog tot ʼn mindere mate in Suid-Afrika, as kerk maar ook as individuele Christene. Wat sê God oor sy skepping? Bewaring en die sorg vir alle organismes kom veral sterk na vore in Genesis. Uit hierdie deel van die Bybel is dit duidelik dat God wil hê dat alle spesies toeneem in getalle en nie afneem en uitsterf nie. En God het hulle (die voëls en seediere) geseën en gesê: Wees vrugbaar en vermeerder en vul die waters in die see, en laat die voëls op die aarde vermeerder. (Genesis 1:22) En van al wat lewe, van alle vlees, moet jy twee van elke soort in die ark laat ingaan om dit saam met jou in die lewe te hou: mannetjie en wyfie moet hulle wees. Van die voëls volgens hulle soorte en van die vee volgens hulle soorte, van al die kruipende diere van die aarde volgens hulle soorte, twee van elke soort, moet na jou kom om in die lewe te bly. (Genesis 6:19-20) Verder het God met Noag en sy seuns by hom gespreek en gesê: Maar Ek, kyk, Ek rig my verbond met julle op en met julle nageslag ná julle, en met al die lewende wesens wat by julle is: die voëls, die vee en al die wilde diere van die aarde by julle al wat uit die ark uitgegaan het, naamlik al die diere van die aarde. (Genesis 9:8-10) En God het gesê: Dit is die teken van die verbond wat Ek sluit tussen My en julle en al die lewende wesens wat by julle is, vir ewige geslagte: my boog gee Ek in die wolke; dit sal ʼn teken wees van die verbond tussen My en die aarde. (Genesis 9:12-13) Daar is die see, groot en alkante toe wyd daar is ʼn gewemel sonder getal, klein diere saam met grotes. U stuur u Gees uit, hulle word geskape; en U maak die gelaat van die aarde nuut. (Psalm 104:25, 30) Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 34 Junie/Julie 2013

35 Die Bybel maak dit duidelik dat die natuur gemaak is soos dit moet wees en gerespekteer en beskerm moet word. Uit hierdie gedeeltes spreek God se goedheid en liefde. Jy en bewaring Bewaring is pret. Jy ontmoet nuwe mense en kom op plekke wat jy nooit gedroom het bestaan nie. Waar gaan ons heen op familievakansies? Uit die stad uit, reg? Ons gaan soek die natuur. Vir die wat 4x4 ry, is die vakansie-opsies selfs nog meer. Maar bewaring strek verder as vakansie. Kies jy jou beroep sodat jy ʼn groot salaris kan verdien? As jy reeds in ʼn beroep is, knyp jy jou oë toe as omgewingswetgewing omseil word omdat dit die maatskappy geld spaar, of as bedreigde spesies verhandel word, hetsy lewendig of in produkte soos bv. hout, omdat jy dan ook ʼn groter salaris kry? Terug na die vakansies. Al ooit gedink om betrokke te raak en jou vakansie iewers in die natuur meer pret te maak? Al ooit gehoor van van iets soos SABAP 2 (en nee, dis nie ʼn ruimtetuig nie), CREW, MyBirdPatch of ispot? Of van ʼn bewaringsorganisasie soos A Rocha wat spesifiek deur Christene gedryf word? CREW ( crew) is ʼn program waar die publiek vir plantspesies op die rooi datalys soek. A Rocha ( html) is an international Christian organization which, inspired by God s love, engages in scientific research, environmental education and community-based conservation projects. (Sien webblaaie vir meer inligting.) Leer ken God in en deur sy skepping en gee Hom die eer wat Hom toekom. SABAP 2 ( en MyBirdPatch ( about.php) gebruik voëldata wat deur die publiek ingesamel word, daar waar jy woon, vakansie hou, ens. Op ispot ( kan jy foto s oplaai van enige plant, voël, insek of ander dier wat jy sien en nie kan identifiseer nie. Dit word dan deur ander gebruikers geïdentifiseer en deur kundiges geverifieer. Dit is ʼn geweldige bron van inligting vir spesies-verspreidingskaarte, dit word gebruik vir omgewingsimpak-studies, en daar is selfs spesies waarvan verwag is dat hulle uitgesterf het, wat weer gevind is deur ispot. wenk #7 Koop plaaslik geproduseerde organiese vleis, eiers en suiwel. As jy van plaaslike boere koop, bly die geld ook in die plaaslike ekonomie. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 35 Junie/Julie 2013

36 Die natuur se lofprysing Geskryf deur: Bettie van der Westhuizen (GK Totiusdal) Die hemele vertel die eer van God, en die uitspansel verkondig die werk van sy hande. Psalm 19:1 wonderlike natuur wat Hy vir ons geskep het nie? Is dit net die mens wat God kan dank vir sy genade en almag? Is dit net die mens wat bewus is van die voorreg wat ons ontvang het om so n wonderlike aarde te hê waarop ons kan lewe om God se Naam te kan verkondig? Nee! Hoeveel duideliker wil ons dit hoor as wat daar in Psalm 19: 1 vir ons gesê word? Die skepping roem God se Naam en basuin die boodskap van God se werke uit! Die kleinste veldblommetjie is nie skaam om te getuig van God se skeppingsmag nie, al verdroog dit as die somerson daarop skyn of as die winterkoue dit laat doodgaan. As ons na die natuur kyk, die blomme in die veld, die klein velddiertjies, die son, maan en sterre, hoe kan ons dan nie anders as om God te dank vir die God maak Homself aan ons bekend deur die natuur en deur die Bybel. Voor die Bybel geskryf is, het die mense slegs die natuur gehad waarin hulle God se mag kon sien. Nie alle mense op aarde het toegang tot n Bybel of n kerkgebou waar hulle Sondag na Sondag die Woord van God kan hoor nie. Maar almal op aarde beleef elke dag die natuur in verskillende gedaantes. Of dit nou sneeu op die Alpe, voëltjies se getjirp of die kabbeling van n rivier is, dit is onmoontlik om die werke van God se hande in die natuur mis te kyk. Dink net aan die verskillende maniere hoe die seisoene God lofprys. Daar is vier seisoene wat, elk op hulle beurt, op verskillende maniere God se lof verkondig. Wat keer ons om, soos die natuur, God te loof en te prys vir sy almagsdade? wenk #8 Maak jou eie komposhouer waarin jy al jou organiese afvalstowwe kan gooi. Die kompos kan jy dan gebruik as kunsmis vir jou tuin. Besoek how-to-make-a-compost-bin/ om te leer hoe om jou eie komposhouer te maak. Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 36 Junie/Julie 2013

37 Raak stil en luister Geskryf deur: Clement Abrahams (VGK Belhar) Daarom sê Ek vir julle: Moenie julle kwel oor jul lewe wat julle sal eet en wat julle sal drink nie; of oor jul liggaam wat julle sal aantrek nie. Is die lewe nie meer as die voedsel en die liggaam as die klere nie? Kyk na die voëls van die hemel; hulle saai nie en hulle maai nie en hulle bring nie bymekaar in skure nie, en tog voed julle hemelse Vader hulle. Is julle nie baie meer werd as hulle nie? Mattheus 6: As ʼn tiener wat in hierdie moderne era grootword, is dit partykeer moeilik om jou geloof vas te stel of om te onthou om nog ʼn gebedjie op te sê voordat jy saans gaan slaap. Tussen vriende en groepsdruk, leerwerk en eksamens, sport en alledaagse ontspanning, vat dit soms baie om terug te kom na ons hemelse Vader. Ons moet onthou dat God en ons godsdienstige lewe ons eerste daaglikse prioriteit moet wees, in plaas van hierdie ewige besige leefstyle waar ons opstelle en take betyds moet wees en ons ook nog vir eksamens moet studeer. Dit alles sonder om jou vriende en vriendinne af te skeep én betyds vir aandete te wees. In ʼn gesprek met ʼn vriendin het sy die volgende gesê: Who created maths anyway? Does one plus one really equal two? Or is it eleven? Sy het eers vir my heeltemal mal geklink, maar toe verander haar gesprek in ʼn rigting wat meer sin en saak maak: Then God made me calm and sent me to the mountains to think about the hungry children of Africa. And that makes me feel better because I then ended up counting my blessings instead. You should do that too. Eintlik het dit nog steeds snaaks geklink, maar dit het my laat dink aan ons leefwyse en wat ons as belangrik ag. In plaas van alledaagse dinge wat ons aandag aangryp, moet ons meer aandag bestee aan die dinge in die lewe wat saak maak: om ʼn verskil in iemand se lewe te maak en die Woord van die Here te neem na plekke en mense wat nie daarvan weet nie. toets. Hoe gaan ek kop bo water hou? Die ergste van alles is dat ek skuldig voel omdat ek God begin afskeep. Dis maklik om te sê: Wel, lees jou Bybel in die aande voor jy gaan slaap. Maar waar is die tyd, wanneer al wat jy wil doen, slaap is? Miskien wanneer jy wakker word is hierdie besige lewe rustiger. Die oplossing vir hierdie probleem is dat ons moet besef dat hierdie wêreld of lewe net tydelik is. Natuurlik moet ons ʼn sukses van ons lewe maak en daarom huiswerk doen en take inhandig, vir ʼn blink toekoms, maar ons mag nie ons fokus verloor nie. Omdat, volgens Mattheus 6:25-26, as ons ons lewens so lei dat dit duidelik is dat God die heel belangrikste in ons lewens is, dan sal Hy vir ons sorg. Geen bekommernis oor waar môre se kos (of krag vir huiswerk) vandaan sal kom nie. So gepraat van die belangrikheid van Jesus in ons lewens. Was jy al ooit deel van ʼn kring vriende waar jy agter stap en altyd buite die gesprek is? ʼn Vyfde wiel aan die wa of ʼn ongewenste ekstra? Voel dit nie vir jou soms of jy dit dalk met Jesus doen nie? Nie omdat jy wil nie, maar omdat jy probeer deel wees van ʼn groter groep. Een Vriend is nie genoeg nie, veral omdat jy Hom nie kan sien nie. Net-nou dink jou vriende jy is mal as jy heeltyd net van Hom praat. Maar, steeds los God ons nooit buitekant nie. Ons is altyd sy kinders en Hy is altyd daar vir ons, selfs al is ons partykeer te besig om te onthou waar ons hulp vandaan kom. So sit stil. Raak stil en hoor bietjie wat God vir jou wil sê. In plaas daarvan om die antwoorde op al die verkeerde plekke te gaan soek. Ja, die lewe is partykeer bietjie dol, maar onthou dat jou Hemelse Vader altyd tyd het vir jou. So maak tyd vir Hom. In Eksodus 14:14 sê God immers vir Moses en die Israeliete: Wees stil, en Ek sal vir julle veg. En dit geld steeds vandag vir ons! wenk #9 Gebruik n wasgoedlyn om jou klere te laat droogword in plaas van n tuimeldroër. Maar skool vir ʼn halwe dag en huiswerk; dan verwag hulle nog dat ek my Afrikaanse opstel inhandig en leer vir Vrydag se rekeningkunde Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 37 Junie/Julie 2013

38 Praktiese riglyne om n groen Christen te wees Geskryf deur: Marjolein de Wit (VGK Pretoria) Ons almal het die voorreg om deel te wees van die nageslag van Adam en daarom ook in die verlossing van Jesus Christus te deel. Maar as bevoorregte nageslag is aan ons almal ook die kultuuropdrag (Genesis 1:28) gegee. Hmmmm, ja, maar die kultuuropdrag was mos lank terug toe die aarde nog so onderontwikkeld was? Wat behels dit dan nou eintlik vir my en vir jou? Ons is nog net so aanspreeklik om die kultuuropdrag uit te voer soos ons voorouers voor ons, want God het my en jou as onderkoning aangestel om oor sy skepping te heers. Dis n groot voorreg. God is lief vir sy skepping, Hy het dit goed gemaak (Genesis 1:31) en het dit met groot wysheid geskep (Psalm 104). Ons is steeds sy onderkonings en het daarom nog steeds n groot taak op aarde. Ons taak vandag is dalk nog groter as wat dit in ons voorvaders se tyd was. Nou moet ons nie net die skepping ontwikkel nie, maar met alle mag en krag moet ons dit nou ook bewaar en sorg dat die mens dit nie uitleef nie. Die belangrikheid agter die bewaring van God se skepping is nie slegs omdat dit n opdrag van God is nie, maar ook omdat die goddeloses of die wat God nie ken nie, Hom kan leer ken deur sy groot skepping (Romeine 1:20, Psalm 19:1, Psalm 97:6). Die skepping en alles in en op dit is ons verantwoordelikheid. Vat dus n tydjie vir jouself en kyk om jou dink jy dit wat jy om jou sien is hoe God dit bedoel het? As ons eerlik die vraag beantwoord dan sal ons besef dat God dit nie so bedoel het nie. Ons as mense het as gevolg van die sonde n gemors gemaak van God se skepping. Ons sien min van sy skepping in ons direkte stedelike gebiede en ons almal vlug weg na vakansieplekke om weer God se ongeskonde en ongerepte skepping te vind. Maar wat het fout gegaan en hoe kan ons dit stop? Die sonde het fout gegaan. Die hele skepping lei ook onder die sondeval soos ons in Romeine 8:19-22 lees. Ja, die mense het wel n gedeelte van die kultuuropdrag uitgevoer; hulle het die aarde ontwikkel, maar dit was dalk selfs ten koste van die aarde. God het vir Adam gesê hy moet die aarde bewerk en bewaak (Genesis 2:5). Ons is goed met bewerk, maar skiet ver te kort met die bewaak van die aarde. Alle laaste energie en natuurlike hulpbronne word uit die aarde getap om die mens se lewe te vergemaklik. Natuurbewaarders en omgewingspesialiste probeer verwoed keer dat die skade nie groter en onomkeerbaar word nie. Die goeie nuus is dat God ons as onderkonings toegerus het om die skepping ook te bewaar. Ja, ek en jy kan ook veg teen die vermorsing van die skepping deur net sekere dinge deel te maak van jou leefwyse. 1. Bewaar die skepping Ons lewe in n verbruikerssamelewing met n verbruikersmentaliteit. Jy gaan winkel toe, koop n boks koeldrank, drink dit leeg en gooi dit in jou asblik. Jy print n voorstelling, lees dit voor en gooi die pak papiere in jou asblik. Dalk wonder jy by jouself: Maar wat is verkeerd daarmee? Alles! Ons het deel geword van die verbruikersamelewing. Ons dink nie meer twee keer oor dit wat ons koop en wat ons daarmee doen nadat ons dit opgebruik het nie. Nee, ons verval in die rat van vandag. Ons lewe is te besig, ons het nie tyd daarvoor nie. Maar dis n swak verskoning. As onderkoning roep God jou op om teen die verbruikersgees te stry. Hoe doen jy dit? Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 38 Junie/Julie 2013

39 Begin basies begin herwin. In plaas daarvan dat jy alles weggooi en dit beland op n groot ashoop wat in die aarde ingewerk word om maar net afval te herskep, begin herwin. Kry vir jouself n asblik vir papier, glas, blikkies en plastiek. Herwinbare materiale word hergebruik en daardeur help ons dat daar nie konstant nuwe afval geskep word nie en dat die bronne van die aarde nie uitgeput word nie. Verskillende skole, kerke of petrolstasies het groot herwinbare asblikke waar jy jou items kan gaan aflaai. En ja, dis makliker om die gemors net weg te gooi in n gewone asblik en jou gewete te sus met almal doen dit tog, maar jou bietjie inspanning maak n verskil. En jou positiwiteit tot herwinning mag dalk selfs ander om jou ook daartoe aanspoor. 2. Ontwikkel die skepping Die skepping behels die natuur, maar ook die mens. En daarom moet jy ook jouself oppas. Wat ek daarmee bedoel is dat jy n gesonde lewenswyse moet nastreef en nie jou lyf toelaat om onder die kits-oplossing -samelewing te swig nie. Die kitssamelewing is daarby ook n verbruikersamelewing neem as voorbeeld n ete by McDonalds; jy stop, bestel jou kos ( n hele maaltyd), wag slegs vyf minute en ontvang jou maaltyd in n kartonboks in n bruin papiersak. Jy eet jou diepgebraaide hoenderfilet op die witbrood-bolletjie met oormatig baie sous, sluk dit af met Coke en vat die sak vol afval en gooi dit in die naaste asblik. Geen moeite, geen inspanning en lekker gemaklik vinnig. Maar God het ons nie so geskape nie. As deel van die kultuuropdrag het God vir ons die aarde gegee die diere (Genesis 9:3) en die plante (Genesis 1:29) as ons voedsel. Hy het dit gegee sodat ons daaroor kan heers en dit kan ontwikkel. Maak dus n plan en spring in jou tuin in en maak jou eie klein groentetuin wat kan voorsien in jou en jou huisgesin se behoeftes, ondersteun boere wat nog organiese groente verbou en koop loslopende hoenders se eiers. Begin raaksien waarmee jy elke dag willekeurig jou lyf vol prop en gaan terug na skoner, meer natuurlike en organiese produkte. Organiese produkte is ten eerste gesonder, ten tweede het dit min skade, indien enige, aan die omgewing veroorsaak (geen chemikalieë ens. is gebruik nie). Maak die keuse vir jou eie liggaam, maar so ook vir die natuur van God. Laat ons almal dus saam die stryd voer om God se skepping te onderhou, want ons is verantwoordelik vir die lot van die aarde. Die mens het, toe hy die verbond met God verbreek het, die aarde ontheilig (Jesaja 24: 4-6) en al kan ons nie tyd terugdraai nie, kan ons ten minste probeer om die toekoms beter te maak. Met God se genade kan ons leef en regeer as onderkonings! wenk #10 Koop in groot maat. Dit werk gewoonlik goedkoper uit, en dit gebruik ook minder verpakking Die Olielamp Jaargang 17 nr 5 39 Junie/Julie 2013