MENELUSURI JEJAK KEGEMILANGAN WAKAF: DI MANA PERANAN PENTADBIR? DR. RAZALI OTHMAN WAZAN, UPM

Transcription

1 MENELUSURI JEJAK KEGEMILANGAN WAKAF: DI MANA PERANAN PENTADBIR? DR. RAZALI OTHMAN WAZAN, UPM

2

3

4

5

6 KANDUNGAN APAKAH WAKAF? HARTA AKHIR PENINGGALAN WAKAF PERSEPSI MASYARAKAT HARI INI? PENJAJAHAN KUASA BARAT? LATAR BELAKANG PENUBUHAN WAZAN PENGERTIAN WAZAN STRUKTUR ORGANISASI WAZAN OBJEKTIF PENUBUHAN WAZAN HALA TUJU WAZAN MENJELANG 2015 PENDEKATAN PENGURUSAN WAZAN PENCAPAIAN WAZAN 2016 SEKSYEN WAKAF SEKSYEN ZAKAT SEKYSEN ENDOWMEN SEKSYEN SOKONGAN CABARAN & HARAPAN WAZAN

7 insan dilahirkan dalam rumah wakaf, tidur dalam buaian wakaf, makan dan minum daripada harta wakaf, membaca buku yang diwakafkan, menerima pendidikan di sekolah wakaf, menerima gaji daripada pentadbiran wakaf dan bila insan ini meninggal dunia, diletakkan dalam keranda dan dikebumikan di tanah kubur yang diwakaf.

8 bahawa Saidina Umar ra pernah berkata: Wahai Rasulullah saw, saya telah memperolehi harta yang saya tidak pernah perolehi sebelum ini dan saya ingin menghampiri Allah SWT menerusinya lalu dijawab oleh Rasulullah SAW, Tahankan (wakafkan) asal harta itu dan sedekahkan hasilnya. Lalu Saidina Umar ra jadikan hartanya itu (tanah perolehan di Khaibar sebagai harta sedekah yang tidak boleh dijual, dibeli dan diwarisi.

9 HILAL S WAQF EQUATION WAQF = SADAQA + MAUQUFA (PERPETUITY + INALIENABILITY) `` WAQF = SADAQA + PERPETUITY + INALIENABILITY I said: What is your opinion if he says, This land is mine is mauqufa after my death He said: The waqf is invalid (because) he did not say sadaqa HUBS/HABIS/MAHBUSSA/MUHARAMMA

10 BERDASARKAN HADITH TERSEBUT: Pemisahan antara hak pemilikan dan hak penggunaan. Mekanisme untuk penjanaan, perpindahan dan pengagihan kekayaan harta dalam masyarakat Islam. Faedah yang boleh dinikmati daripada aset wakaf berbentuk kekal kerana ia tidak bergantung kepada entiti pemilik yang bersifat sementara. SEKALIGUS MENJAWAB PERSOALAN Kewujudan wakaf? Perkembangan wakaf? Perbezaan wakaf vs endowment?

11

12

13 SUMBANGAN WAKAF DALAM PEMBANGUNAN UMMAH ¾ keluasan tanah arab di zaman empayar Ottaman merupakan tanah wakaf; ½ daripada tanah di Algeria merupakan tanah wakaf pada pertengahan abad kesembilan belas; 1/3 keluasan tanah di Tunisia merupakan tanah wakaf pada pertengahan abad kesembilan belas; 1/8 tanah di Mesir merupakan tanah wakaf pada pertengahan abad kesembilan belas; Melahirkan ribuan buah bandar dengan pelbagai kemudahan dan perkhidmatan untuk kesejateraan penduduk RBP; Melahirkan raibuan buah pusat mandian berteraskan Islam/Hammam; Mewujudkan ribuan buah pusat membeli belah yang besar serta lengkap pelbagai kemudahan; Pembinaan ribuan buah madrasah dan masjid di seluruh dunia Islam Pelopor kepada pembinaan hospital moden seperti hospital Al-Nuri, Al-Fustat, Al-Adudi, Al-Mansuri, Al-Qayrawan dan Divrigi yang berdasarkan kepada prinsip egalitarian, pemisahan antara pesakit lelaki dan wanita, keindahan dan keharmonian dan penggunaan musik sebagai kaedah penyembuhan penyakit; Pelopor kepada pembinaan kawasankawasan rehat yang dikenali dengan carravanserai bagi membantu para musafir R&R; Pelopor kepada pembinaan ratusan Imaret atau Pusat Penyediaan Makanan yang diberikan secara percuma kepada orangorang miskin dan yang memerlukannya IMA; dan Pelopor kepada pembinaan ribuan buah sekolah, perpustakaan, kolej perubatan dan universiti di negara Timur tengah, Turki, Jerusselam, Cyprus, Cecennestan dan Azerbaijan;

14

15 Sumber: Razali Othman (2004)

16 It has been a period of one hundred years. In the end it has been a period of the organized destruction of our society. They worked very effectively. The first step was the robbery of the waqf. The waqf is a fundamental institution for the organization of Islamic society or Islam. They took the awqaf, they destroyed them. Practically speaking they cut the connection between the mosque, madrassa and the economic foundations of the society. Sumber: Global Magazine, 2002

17 PENUBUHAN TAHUN 2002 Kertas kerja dibentangkan di Mesyuarat JPU UPM oleh Pengarah, Bahagian Perancangan Korporat TAHUN 2012 Usaha untuk bangunkan semula Institusi/Pejabat Wakaf 17 JANUARI 2013 Bawa ke Mesyuarat JPU ke- 468 Wakaf di Bursar Zakat di BHEP 24 JUN 2015 Bawa ke Mesyuarat JPU Ke-544 Bahagian Zakat, Wakaf dan Endowmen di Bursar 24 OGOS 2016 Bawa ke Mesyuarat JPU Kali Ke-586 Bahagian Zakat, Wakaf dan Endowmen dinaik taraf ke Pusat Wakaf, Zakat dan Endowmen dan di tempatkan terus di bawah Pejabat Naib Canselor Di kenali dengan WAZAN 1hb Oktober 2016 tarikh kuatkuasa

18 Merupakan singkatan daripada tiga elemen penting yang menjadi peranan dan tanggungjawab Pusat ini iaitu: WAKAF ZAKAT ENDOWMEN WAZAN juga membawa makna neraca atau alat penimbang yang juga disebut dalam Bahasa Arab sebagai MIZAN Pengertian WAZAN juga membawa kepada lima prinsip kesedehanaan atau wasatiyyah iaitu: Ihsan, Hikmah, Adil, Keseimbangan, dan kecemerlangan Keseimbangan dan kecemerlangan di dunia dan diakhirat

19 MENUJU VISI & MISI VISI Membina Kecemerlangan dan Keunggulan dalam pengurusan Wakaf, Zakat dan Endowmen MISI Menyediakan perkhidmatan kepada warga UPM dengan penuh integriti dan professionalism dalam urusan Wakaf, Zakat dan Endowmen OBJEKTIF Penyelidikan yang relevan, pengurusan yang mematuhi kehendak syarak wakaf dan zakat, perkasa potensi wakaf, zakat dan endowmen, program berimpak tinggi

20 PERJALANAN MENUJU VISI 2025 OKTOBE R Fasa Pengukuhan WAZAN The baraqah of giving 2022 Fasa Pemantapan WAZAN The baraqah of giving Fasa Kecemerlangan WAZAN The baraqah of giving - Little Havard - Little al-azhar Fasa Penubuhan WAZAN The baraqah of giving

21 KOMPONAN KPI BIL KPI HASIL YANG DIINGINKAN 1 Aktiviti Penjanaan - Menyemai budaya menyumbang untuk kepentingan ramai - Membina roh menyumbang untuk ihsan - Program dan aktiviti penjanamaan 2 Pembangunan Modal Insan - Peningkatan kapasiti dan keupayaan modal insan budaya korporat - Laluan kerjaya staf kontrak - Kepuasan kerja 3 Jaringan dan Kerjasama - Memantapkan jaringan tempatan dan global - Peluang perpindahan ilmu dan pengetahuan - Peluang membina rakan strategik 4 Pembangunan WAZAN - Persekitaran yang hebat - Kelengkapan yang baik 5 Kemampanan WAZAN - Pemimpin masa hadapan WAZAN dibentuk - Organisasi yang memberi impak - Penyedia perkhidmatan dikenali

22 WAZAN The baraqah of giving BINA DAN SEMAI UDAYA MENYUMBANG DIURUSKAN DENGAN PROFESIONAL DILAKUKAN DENGAN BERSUNGUH- SUNGGUH JANGAN BERI ALASAN KENAPA ANDA TIDAK BOLEH LAKUKAN! TETAPI BERILAH ALASAN MENGAPA KITA PERLU LAKUKAN

23 Applying Service Marketing Triangle Based on Islam in Wakaf Management at WAZAN The baraqah of giving 23 Marketing approach in waqf management should always adhere to the principles set under sharia. This is best depicted using the Model of Service Marketing Triangle Based on Islam (SMTBI) as shown in the diagram 1 opposite. The SMTBI model shows the three interlinked components in waqf management (University Board of Director, University Waqf Center and al-waqif) working together to develop, promote and deliver the implementation of waqf. There are three types of marketing activities within the triangle which must be successfully carried out for a waqf to succeed, namely external, internal and interactive marketing. These three marketing activities are essential for building and maintaining relationship with al-waqif. The core of SMTBI model is TAWHEED, which guides all activities according to sharia. INTERNAL MARKETING (ENABLING PROMISES) - Tawheed as the core in human development - Producing employees who are pious, dedicated, responsible and knowledgeable - Understanding the nature and responsibilities to existing and potential al waqif WAZAN University Board of Directors TAWHEED INTERACTIVE MARKETING (KEEPING PROMISES) Fulfilling the promise through interaction with consumers (moment of truth) in accordance with tawheed and guided by shariah EXTERNAL MARKETING (MAKING PROMISES) - Marketing communication according to shariah - Communication tools which benefits the environment Al-Waqif Razali Othman, (2014)

24 24 WAZAN The baraqah of giving

25 DANA WAKAF ILMU UPM Wakaf Ilmu UPM adalah satu cara berinfaq dan berwakaf melalui wang tunai dengan menafkahkannya ke dalam Dana Wakaf Ilmu UPM sebagai pemegang amanah dan dengan niat mewakafkannya selama-lamanya kerana Allah S.W.T. Menyumbang demi kepentingan dan kemajuan ilmu. Menggunapakai kaedah wakaf melalui sumbangan individu, sumbangan korporat, koperasi dan badan bukan kerajaan, pulangan dari hartanah wakaf, hasil projek sektor pertanian dan perladangan, hasil projek sektor perindustrian dan pulangan portfolio pasaran wang dan modal bertujuan untuk mewujudkan suatu infrastruktur jangka panjang yang lestari bagi memenuhi sebahagian keperluan dan pembiayaan aktiviti akademik melibatkan Warga UPM.

26 SKIM WAKAF PILIHAN SKIM WAKAF UMUM Skim ini adalah bersifat Wakaf Am bagi mewujudkan infrastruktur jangka panjang yang lestari untuk dimanfaatkan ke dalam bentuk pulangan simpanan dan pelaburan, atau kepada bentuk aset kekal sebagai sebahagian daripada aktiviti penjanaan pulangan hasil. SKIM WAKAF KITAB Skim ini merupakan Wakaf Khas bagi tujuan penerbitan atau pembelian bahan-bahan ilmiah untuk diedarkan di Masjid Universiti dan semua surau Kolej, Fakulti dan Pusat Tanggungjawab (PTJ) dalam kampus. SKIM WAKAF FASILITI Skim ini juga adalah bersifat Wakaf Khas yang bertujuan untuk dimanfaatkan melalui penyediaan fasiliti seperti pembelian peralatan makmal, kelengkapan untuk ibadah, kemudahan sistem pembesar suara, pendingin udara dan sebagainya untuk ditempatkan di mana-mana premis dalam Universiti. SKIM WAKAF KENDERAAN KHAS Skim Wakaf ini diwujudkan bagi memenuhi keperluan pengangkutan dalam Universiti seperti kenderaan khas bagi golongan Orang Kelainan Upaya (OKU), van jenazah, bas pelajar dan sebagainya.

27 MEKANISME KUTIPAN Kaunter wakaf Potongan gaji Peti besi CIMB Click Crowdfunding E-Claim Media Sosial E-Jurnal Insentif Penerbitan IP Buku (royalty + keuntungan) Organisasi Paten Projek wakaf Wakaf Fasiliti Masjid Wakaf Ambulance Wakaf Perubatan

28 PRESTASI KUTIPAN & AGIHAN

29 MODEL PENGURUSAN DANA WAKAF ILMU UPM (DWI UPM) BAGI TAHUN

30 MODEL 1 SUSTAINABLE WAQF MANAGEMENT PUSAT PENGURUSAN WAKAF, ZAKAT DAN ENDOWMEN (WAZAN) UPM MANAGEMENT FEE - Staff Salary - Promotion - Others Cost Medium Al-Waqif Project Promoter WAQF FUND - General Scheme - Facility Scheme - Book Scheme - Transport Scheme - Special Project Scheme Movable Assets Investment Immovable Assets PROFIT BENEFICIARIES - General Scheme - Facility Scheme - Book Scheme - Transport Scheme - Special Project Scheme

31 PUSAT PENGURUSAN WAKAF, ZAKAT DAN ENDOWMEN (WAZAN) CABARAN & HARAPAN WAZAN The baraqah of giving

32 Challenges Faced by in Implementing Sustainable Waqf Revenue Stream AT WAZAN

33 Key Success Factors for Sustainable Waqf at WAZAN The baraqah of giving 33 There are eight key success factors to ensure sustainability of waqf at Malaysian public universities. The factors include good governance, competent personnel, strategic marketing and strategic investment. (see the diagram below) Both Waqf Board and Managers must be convinced and be accountable in ensuring that the tenets and pillars of waqf are observed. Documentations of all waqf activities must be reported on a regular basis. Waqf Management Committee must demonstrate transparency and accountability. Both internal and external audits are required. Monitoring and Reporting Protection of Waqf Assets Legalities & Good Governance All parties involved must take upon themselves to be answerable to Allah, make decisions through musyawarah and are transparent in all decision making; and must uphold current legislations and establish recourse to address contention. Continuous market surveillance and intelligence necessary for effective promotion of waqf products and donor cultivation. Strategic Marketing Sustainable Waqf Effective Waqf Board Board members must take upon themselves to ensure the expressed intent (niyyah) of alwaqif is fulfilled. Waqf Management Committee must possess knowledge and skills in Shariahbased investment to ensure the tenets and pillars of waqf is upheld. Sustainable Investment Waqf Financing Competent Managers Knowledgeable, skilful and innovative managers are pertinent to implement the guidelines provided by Waqf Board. Universities must provide financial support as initial outlay for the operation of waqf management. Use of waqf money can be apportioned to cover administrative expenses, including salary subject to consent/agreement by alwaqif. Some staffing positions may be supported by a waqf bequeathed for it.

34 PUSAT PENGURUSAN WAKAF, ZAKAT DAN ENDOWMEN (WAZAN) HARAPAN WAZAN The baraqah of giving Menyemai budaya memberi dan menyumbang dalam kalangan warga UPM Staf UPM sebagai duta WAZAN Pemegang taruh!

35 PUSAT PENGURUSAN WAKAF, ZAKAT DAN ENDOWMEN (WAZAN) Jom kita join RAKAN WAZAN

36 Terima Kasih Thank You