AI-Btd'ah al-l'taqadt)')nh satu kajian terhadap amalan khumpat dalam mnsynmkat melayu Ftrdaus Khairi Abdul Kadtr

Similar documents
EVALUATION USABILITY MEASUREMENT INDEX FOR HIGHER EDUCATION INSTITUTE MUHAMMAD ALIIF BIN AHMAD

FACTORS THAT AFFECT KNOWLEDGE SHARING AMONG EMPLOYEES IN MULTINATIONAL ORGANIZATION YASER HASSAN HASSAN AL-QADHI UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

MEROKOK DAN IMPLIKASINYA DALAM KALANGAN GURU-GURU SEKOLAH KEBANGSAAN DAERAH KULAIJAYA BAHROINI BIN BADRON UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

IMPROVING ENERGY SAVING EVALUATION IN LIGHTING USING DAYLIGHT UTILIZATION WITH AREA SEGREGATION TECHNIQUE MOHAMMAD ASIF UL HAQ

THE EFFECTS OF RISK MANAGEMENT PRACTICES, RISK BEHAVIOUR ON RESEARCH AND DEVELOPMENT PROJECT PERFORMANCE IN UTM NOR ALIAA BINTI ZAINAL ABIDIN

METAPHOR ANALYSIS OF DR. MAHATHIR S BUSINESS SPEECHES ALIAKBAR IMANI

_1~ ~Q. Gaya bahasa pcm1m1aan salu kajran konlrasifamara bahasa ;rrab 1kngan bahasa melayu I FauZJ Bm Awu ~ Lihat Sebelah

TINDAKAN PIHAK BERKUASA NEGERI DAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN TERHADAP KES PELANGGARAN SYARAT GUNA TANAH

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA WESTERN EXISTENTIALISM IN SELECTED TRANSLATED MALAY ABSURD PLAYS FROM AN ISLAMIC PERSPECTIVE COPYRIGHT UPM

HUBUNGAN GAYA KEPIMPINAN TRANSFORMASIONAL PENGETUA DENGAN KEPUASAN KERJA GURU DI SEKOLAH MENENGAH DAERAH PASIR GUDANG

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

THE PREVAILING PRACTICE IN DECIDING THE PRACTICAL COMPLETION OF CONSTRUCTION WORK. MOHAMMAD HARITH BIN MOHD YUNOS

MOLECULAR PHYLOGENY OF SELECTED MANGO CULTIVARS BASED ON INTERNAL TRANSCRIBED SPACER (ITS) REGION SHAHKILA MOHD ARIF

AN INVESTIGATION ON VEHICLE OVERLOADING IN MUAR MELAKA ROAD HAZLINA BINTI MARWAN

PEMBANGUNAN APLIKASI CEPAT MEMBACA AL-QURAN UNTUK PLATFORM ANDROID (Mai IQra) YANTI MUNIRAH BINTI JUSOH

(The Human Soul Based on the Opinion of Fakhr al-din al-razi) ELBAHLOUL MOHAMED HUSSEIN* MOHD NASIR OMAR AHMAD SUNAWARI BINLONG MUDASIR BIN ROSDER

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA QURANIC ONTOLOGY FOR RESOLVING QUERY TRANSLATION DISAMBIGUATION IN ENGLISH-MALAY CROSS-LANGUAGE INFORMATION RETRIEVAL

AMALAN KEPIMPINAN LESTARI PENGETUA SEKOLAH AGAMA BANTUAN KERAJAAN (SABK) DI DAERAH PONTIAN FAUZI BIN SULEHAN

KECEKAPAN PEMBELAJARAN SEPANJANG HAYAT DALAM KALANGAN GURU KEMAHIRAN HIDUP NOOR SYAFIQAH BINTI MOHD YUSOF UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

ABSTRACT Muslim youth face many challenges today due to the huge scientific development. New information technologies can be considered one of the mos

FEAR OF CRIME WITHIN NON-GATED RESIDENTIAL COMMUNITIES IN THE URBAN CONTEXT SITI AISHAH BINTI AHMAD KAMIL

MANAGEMENT OF VARIATION ORDER IN PUBLIC WORKS DEPARTMENT MALAYSIA CONSTRUCTION PROJECT SHARIL AMRAN BIN AMIR MOHAMED

HUBUNGAN ANTARA GANJARAN DAN ETIKA KERJA ISLAM DENGAN KOMITMEN DALAM KALANGAN PEKERJA DI JABATAN PEMBANGUNAN PERSEKUTUAN KELANTAN

وظاي ف الدولة الا سلامية (The Duties And Function Of An Islamic State)

HAK MILIK PmAT mrenajlr.mi mm.u. sum Jl. ! l1hat Sebelah. 'Pe l) tesis

A ROBUST ESTIMATION METHOD OF LOCATION AND SCALE WITH APPLICATION IN MONITORING PROCESS VARIABILITY ROHAYU BT MOHD SALLEH

PROCEEDING 2ND INTERNATIONAL CONFERENCE ON ISLAMIC EDUCATION AND LAW (2ND ICIEL)

A NOVEL MAGNETORHEOLOGICAL VALVE WITH MEANDERING FLOW PATH STRUCTURE FITRIAN IMADUDDIN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA EAST-WEST DIALOGUE ON JALALUDDIN RUMI AND RALPH WALDO EMERSON IN RELATION TO MYSTICISM HOSSEINALI LIVANI

TERMINATION OF CONTRACT: ABANDONMENT OF WORK MOHD NUR IMAN AL HAFIZ BIN MOHD JAMIL

THE EFFECTS OF INFLUENTIAL BEHAVIOURAL FACTORS ON INVESTORS DECISION MAKING IN STOCK MARKET OF PAKISTAN MISBAH SADIQ

UTILITY CONSUMPTION PATTERN AMONG MALAYSIAN ELECTRICITY USERS NURHIDAYAH BT MAHUSIN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

Keywords : The Khawarij Religious Views- Purposes of poem Traces of the Quran Characteristics

THE EFFECTS OF TAPERED SLEEVE IN IMPROVING THE ANCHORAGE BOND OF REINFORCEMENT BAR PAMELA ADELINE LO

SULIT P2115-EKONOMI DARI PERSPEKTIF ISLAM/JAN 08

(The Peaceful Coexistence Amongst Religions In Islam)

AMALAN KEPIMPINAN ISLAM PENGETUA DAN PERKAITANNYA TERHADAP ATRIBUT KOMUNITI PEMBELAJARAN PROFESIONAL AHMAD MARZUKI MOHAMAD

COMMON CONTRACTUAL ISSUES FACED BY MALAYSIAN CONTRACTORS OPERATING IN MIDDLE EAST USING FIDIC FORM OF CONTRACTS

MESHFREE FORMULATION FOR BUCKLING OF COMPOSITE BEAM WITH SLIP MOHD HAMIDI BIN HARUN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

reflective thought is the active, careful and persistent examination of any belief or purported form of knowledge, in the light of the grounds that

KECENDERUNGAN PELAJAR DAN MASYARAKAT ISLAM TERHADAP PENUBUHAN BANK WAKAF

SADA ADAMU MAIGARI. Faculty of Education. University of Technology, Malaysia JUNE, 2013

Key Words: Lexical materials - Malay Dictionaries - Evaluation - Dictionary Progress - Influence of Dictionaries

Bab 2. Polisi e-pembelajaran di IPT Malaysia. Hanafi Atan Mohamed Amin Embi Supyan Hussin. Pengenalan

FLOW IN A PIPELINE WITH LEAKAGE SITI NUR HASEELA BINTI IZANI

AMALAN KEPIMPINAN ISLAM MENURUT MODEL AL-GHAZALI DALAM KALANGAN GURU BESAR DAERAH KULAIJAYA, JOHOR

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA EFFECTS OF HIJAB AS ISLAMIC RELIGIOUS SYMBOL ON MUSLIM CONSUMER ATTITUDES TOWARDS ADVERTISEMENTS

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA APPLICATION OF HUMAN GOVERNANCE BY SYARIAH COMMITTEE IN DETERMINING THE ISLAMICITY OF BANKING PRODUCTS

KEBITARAAN PROGRAM PENGAJIAN BAHASA MELAYU: PERSEPSI DAN HARAPAN MAHASISWA

MUD FLOOD AS A SUITABLE MATERIAL FOR SUBGRADE LAYER OF LOW TRAFFIC VOLUME NURUL AIN BINT! IBRAHIM

MOSAICKING OF TORN IMAGE USING GRAPH ALGORITHM AND COLOR PIXEL MATCHING IBRAHIM THORIG

(The rise of al-ahbash movement and Its Impact in Malaysia) Faculty of Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia

KNOWLEDGE INTEGRATION MECHANISM AS MEDIATOR BETWEEN LEAD ERSHIP STYLES AND ENTERPRISE SYSTEMS SUCCESS RAZATULSHIMA BINTI GHAZALI

MATROID STRUCTURE OF DYNAMIC GRAPH MODEL OF EVAPORATION PROCESS IN A BOILER SYSTEM NUR SYAHIDAH BINTI KHAMIS UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

WPK 213 Wajah sebenar Psikologi Islam Sifat Psikologi Islam Psikologi Moden Persamaan dan Perbezaan Psikologi Islam & Barat

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA PENGGUNAAN LAMAN WEB ZAKAT LEMBAGA ZAKAT SELANGOR DAN PEMBAYARAN ZAKAT SECARA ATAS TALIAN

Abstract of thesis presented to the Senate of the Universiti Putra Malaysia in fulfillment of the requirement for the degree of Doctor of Philosophy

THE POLITICAL PLAYS OF ARTHUR MILLER AND KEE THUAN CHYE: RESISTING THE HEGEMONIC STATE DAVID TNEH CHENG ENG

PELARASAN GARIS PANDUAN DALAM PROSEDUR PENYERAHAN LOMBONG KUARI NURUL IZZATI BINTI TARMIZI

PROCEEDING 2ND INTERNATIONAL CONFERENCE ON ISLAMIC EDUCATION AND LAW (2ND ICIEL)

MINI KOLOKIUM KUIS BS SEPT SELASA WAN RAMIZAH BINTI HASAN ( 13PI01008P )

Proses Penyelidikan Tindakan. MTE3133: Penyelidikan Tindakan

REVERSE ENGINEERING OF AN ERGONOMIC OFFICE CHAIR

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA FAKTOR YANG MEMPENGARUHI INTEGRASI KEFAHAMAN BERAGAMA DALAM AMALAN KAUNSELING PELBAGAI BUDAYA DI MALAYSIA

PERLANTIKAN PENTADBIR HARTA PUSAKA SEBAGAI PENYELESAIAN PEMBAHAGIAN HARTA PUSAKA MUHAMMAD MUHAIZAN BIN ABDULLAH UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

Islam Sebagai Rahmatan Lil Alamin. ISSN Edisi Khas (Special Edition) 2008 M/1429H

SPEECH BY COMRADE ASYIFAH RASHID MARSILING BRANCH PEOPLE S ACTION PARTY CONVENTION NOVEMBER 2017 SINGAPORE S PLACE IN THE WORLD

FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KEJAYAAN PENGGUNAAN SISTEM MAKLUMAT PELAJAR BERASASKAN KOMPUTER DI MAKTAB PERGURUAN. Oleh NIZAM BIN ABD LATIB

Tahap Kefahaman Mengenai Wakaf: Kajian Kes di Selangor

SKRIPSI DEIXIS USED IN ENGLISH TRANSLATION OF SURAH YUSUF

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA TOWARDS AN ISLAMIC PARADIGM OF THE INFORMATON SOCIETY ABBAS GHANBARI BAGHESTAN FBMK

UDT1012 / UDT1022 TITAS 1 / TITAS PERANAN AGAMA DALAM PEMBENTUKAN DAN PERKEMBANGAN TAMADUN

KEPERLUAN MODUL BAHASA ARAB UNTUK TUJUAN HAJI DAN UMRAH: SATU ANALISIS KAJIAN

EKOLOGI, HABITAT MANUSIA DAN PERUBAHAN PERSEKITARAN

THE UNIQUENESS OF MYSTIC AMONG THE SOCIETY OF MANDAILING IN LONGAT

PEMBANGUNAN PANGKALAN DATA BAHASA MELAYU SEBAGAI BAHASA ILMU: SUATU USAHA MEMPOSISI DAN MEMARTABATKAN BAHASA MELAYU DI PERINGKAT GLOBAL

*Corresponding author. Keywords: Students Perception, hadith status, textbook, Islamic Educational, Form One and 2 KBSM, SMAP Kajang

Latihan MyMesyuarat -PENGERUSI- DibentangkanOleh

Keywords: Ilmu Mantik, Understand, Practice, UniSZA

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA NUMERICAL PERFORMANCE EVALUATION OF PLAIN FIN TUBEHEAT EXCHANGER UNDER FROSTY CONDITIONS

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA PERBANDINGAN SAHSIAH MUSLIMAH DALAM NOVEL-NOVEL PILIHAN

WOMAN S PASSIONS IN ELIZABETH BARRETT BROWNING S POEMS ENTITLED THE LADY S YES AND HOW DO I LOVE THEE?

Tahap Modul Bahasa Arab Masjid dan Hubungannya dengan Tahap Kemahiran Asas Berbahasa Arab dalam Kalangan Pelajar

POLA PENDEDAHAN INTERNET DAN IMPAKNYA TERHADAP KEFAHAMAN ISLAM DI KALANGAN AHLI AKADEMIK DI UKM DAN USIM

KECEKAPAN PENGURUSAN SURAU ORANG ASLI DI SELANGOR DARI ASPEK KEWANGAN

BIOMIMETIC PATTERN RECOGNITION FOR WRITER IDENTIFICATION USING GEOMETRICAL MOMENT FUNCTIONS

MODELLING AND VIBRATION CONTROL OF PIEZOELECTRIC ACTUATOR

PERSEPSI MAHASISWA NON MUSLIM TERHADAP KEHIDUPAN MAHASISWA MUSLIM DI UTM SHAHIFUL IZUAN BIN ISMAIL UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

THE APPLICATION OF SPEECH ACT IN THE INTERVIEW OF EMMA WATSON WITH DAVID LETTERMAN IN THE LATE SHOW TERM PAPER. By: Talitha Umaya

PELAKSANAAN KEM BESTARI SOLAT (KBS) PROGRAM j-qaf DI SEKOLAH-SEKOLAH RENDAH ZON PENGERANG, JOHOR

M2-1: Proses Penyelidikan Tindakan MTE3113: PENYELIDIKAN TINDAKAN

Persepsi Masyarakat terhadap Keperluan Perkhidmatan Kaunseling Spiritual

MTE3133: Penyelidikan Tindakan

RADON AND THORON STUDY IN AREAS OF ELEVATED BACKGROUND RADIATION IN PALONG, SEGAMAT, JOHOR NUR AMIRA BINTI ABD WAHAB UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

THE OPTIMALLY MOBILE MUSLIM EXPERTS IN THE SERVICE OF THE UMMAH

PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN AKIDAH DI PONDOK PASIR TUMBOH, KELANTAN TEACHING AND LEARNING OF AKIDAH IN PONDOK PASIR TUMBOH, KELANTAN

HBT 503 SEMINAR SISWAZAH: ISU-ISU PENTERJEMAHAN

Katakunci : kualiti kehidupan, Kolej Tun Dr Ismail (KTDI)

Transcription:

1100094934 Puaal Pombt'lo!ertn Dlgll11 Sulhlnah Nur lah!rah Unlvor&IU MalOY'la Terenggonu. tesis 1100094934 AI-Btd'ah al-l'taqadt)')nh satu kajian terhadap amalan khumpat dalam mnsynmkat melayu Ftrdaus Khairi Abdul Kadtr PUSAT PEMBElAl),RAN DIGITAl SULTANAH NUR ZAHIRAH UNIVC:RSm MALAYSIA TERENGGANU (UMT) 21030 KUALA TERENGGANU 1 000 949~4 I 1 I Lihat Sebelah HAKMILIK F~~T Pn!WJ!.I.~.:.~ ::.t:::::ll \';~!J:\:..!1 H~~ t:j!\~!1

AL-BID'AH AL-ITIQADIYYAH: SATU KAJIAN TERHADAP AMALAN KHURAFAT DALAM MASYARAKAT MELAYU FIRDAUS KHAIRI BIN ABDUL KADIR esis ini telah diserahkan sebagai memenuhi keperluan untuk Ijazah Doktor Falsafah di Pusat Pendidikan Asas dan Liberal Universiti Malaysia Terengganu 2014

Dedikasi Saya dedikasi tesis ini buat kedua ibubapa tercinta, Tuan Guru Hj Abdul Kadir bin Zaino! dan Ustazah Hajjah Essah @ Halimah Saadiah binti Abdullah yang sering mendoakan kejayaan dan kesejahteraan di dunia dan di akhirat. Berkat doa ayahanda dan banda untuk melihat ankanda memperolehi Ph.D akhirnya dimaqbulkan Allah. Dengan doa yang tidak berpenghujung inilah, menjadikan ranjau dan onak berjaya dirempuh dengan kesabaran yang tinggi. Saya dedikasikan juga tesis ini buat isteri tercinta Ustazah Noraznida binti Ab. Rahman yang setia memahami karenah suami sepanjang pengajian ini. Pengorbanan seorang isteri yang banyak membantu dalam pelbagai aspek keperluan rumahtangga amat dihargai. Kekanda sedar bukan senang menghadapi seorang suami yang terpaksa mengagihkan masanya untuk rumahtangga, kerjaya dan pelajaran. Walau bagaimanapun, segala kesabaran adinda selama ini amat dihargai. Saya juga turut mendedikasikan tesis ini buat anakanda-anakanda tersayang, Rrasatul Elham, Rrasatul Najwa, Muhammad Nabeel Anwar dan Firasatul Nuha yang sering sahaja memberikan dorongan dan sokongan sepanjang penyelidikan ini dijalankan. Jadikanlah kesungguhan dan kejerihan abah dalam menuntut ilmu sehingga ke peringkat Ph.D ini sebagai satu kekuatan dan keazaman buat anakanda-anakanda sekelian mengharunginya nanti. Ketahuilah bahawa ilmu tidak akan diwarisi, namun begitu ilmu mampu diterokai dengan kesungguhan dan tekad yang tinggi. i i

ABSTRACT Abstract of thesis presented to the Senate of Universiti Malaysia Terengganu In fulfillment of the requirement for degree of Doctor of Philosophy AL-BID'AH AL-I7IQADIYYAH: A STUDY ON THE PRACTICE OF KHURAFAT IN THE MALAY COMMUNITY FIRDAUS KHAIRI BIN ABDUL KADIR 2014 Main Supervisor : Associate Professor Fadzli bin Adam, Ph.D Centre : Centre of Liberal and Foundation Education The debate on the conflict between bid'ah and sunnah has been going on for ages. This ongoing conflict is closely related to a society's stage in its civilization and its culture. In due cause, the culture of bid'ah will hinder the progress of the Islamic civilization. Muslims will be lulled with this false worship till they forget their duty as khalifah in this world. In general, Muslims know that the effect of bid'ah is digression which leads to the destruction of the a'qidah. It is with this in mind that many traditional scholars such as Imam AI-Shafi'i (150 H-204H), Imam Malik (164 H-241H), ai-shatibl (790 H), Imam I'zzu al-oin bin Abdul Salam (577H-660H) and many others had debated on this issue for so long. These debates have been recorded in their monumental works such as Al-lti?am, Qawaid ai-ai)kam and many more. In the modern context, with the rapid progress in world civilizations and the myriad of concepts and methodology in achieving taqarrub ila Allah (to bring one close to Allah), have led many modern scholars like AI-Qadarawi, AI-Ghazali and AI Zuhaili to conduct in-depth study on the nature of bid'ah and its primary issue which could threaten the sanctity of the Islamic a'qidah. This study therefore, iii

discusses the significant threat of bid'ah practices, which is still widespread in the Malay community, besides looking at the Malay community's perception of these superstitious practices.the study also intended at determining the level of faith among Muslims whilst exposed to the elements of bid'ah. To realize this, two approaches have been adopted. These approaches are firstly, qualitative in nature, in which nine prominent religious figures were interviewed using structured interview questionnaire and secondly, quantitative approach, carried out with a set of questionnaire distributed to 300 respondents in East Coast of Malaysia using random sampling. The result of these two findings was further supported by the analysis of data obtained from reliable sources such as books, academic journals and so on. The findings of this study generally showed that Muslims in the East Coast are aware of the existence of the superstitious culture around them through faith healing care, fortune-telling, the belief in charms and so on. However, the existence of this culture is insuperable. What is more worrying, is that these beliefs could open the space in the spread of false teaching of ai-bid'ah a/ I'tiqadiyyah. iv

r u~:xu r uu ucjiujttujh UI[)IIUJ \)UITBnsn Nur llllu" UnlversiU Malaysia Toronwllllll. ABSTRAK Abstrak tesis yang dikemukakan kepada Senat Universiti Malaysia Terengganu Sebagai memenuhi keperluan untuk Ijazah Doktor Falsafah AL-BID'AH AL-I7IQADIYYAH: SATU KAliAN TERHADAP AMALAN KHURAFAT DALAM MASYARAKAT MELAYU FIRDAUS KHAIRI BIN ABDUL KADIR 2014 Penyelia Utama : Profesor Madya Fadzli bin Adam, Ph.D Pusat : Pusat Pendidikan Asas dan Liberal Perbahasan tentang pertentangan antara bid'ah dan sunnah telah berlangsung sekian lama. Pertentangan besar ini adalah berkait rapat dengan ketamadunan sesebuah masyarakat dan budaya. Ini adalah kerana, rentetan daripada budaya bid'ah akan merencatkan kemajuan tamadun Islam. Umat Islam akan asyik dengan ibadat rekaan sehingga melekakan mereka sebagai khafifah untuk mengimarahkan dunia ini. Hadith Rasulullah (SAW) telah menekankan bahawa kesan bid'ah adalah kesesatan, manifestasi kepada kesesatan adalah kemusnahan akidah. lantaran itulah, para ulama' silam seperti Imam AI-Shafi'i (150 H-204H), Imam Malik (164 H-241H), ai-shatibt (790 H), Imam I'zzu ai-din bin Abdul Salam (577H-660H) dan ramai lagi, telah cuba menjelaskan tentang pengertian sebenar konsep bid'ah dalam Islam sebagaimana dirakamkan dalam kitab besar mereka seperti AI-I'ti?am, Qawaid a/-ai}kam dan banyak lagi. Dalam konteks kini, ulama' masakini seperti AI-Qaradawi, AI-Ghazali dan AI-Zuhaili yang turut sama menjelaskan tentang persoalan dasar yang mampu menggugat kemumian akidah Islam. Kajian ini membincangkan ancaman besar budaya bid'ah yang masih subur dalam masyarakat Melayu sehingga kini, selain meninjau persepsi masyarakat Melayu terhadap amalan-amalan berunsur khurafat. llnjauan ini adalah bertujuan untuk menentukan tahap keimanan umat Islam yang terdedah dengan unsur-unsur bid'ah. Bagi merealisasikan hasrat tersebut, dua kaedah pendekatan telah digunakan iaitu pendekatan kualitatif melalui temubual v

dengan sembilan orang tokoh yang berkaitan dengan kajian. Manakala pendekatan yang kedua ialah pendekatan kuantitatif menerusi edaran soal selidik kepada 300 orang respond en di Pantai Timur. Hasil daripada kedua-dua dapatan ini, turut disokong dengan kaedah pemerhatian dan analisis data yang diperolehi dari sumber-sumber yang lebih mu'tabar seperti kitab-kitab, jumal-jumal akademik dan sebagainya. Dapatan daripada kajian ini, secara umumnya menunjukkan umat Islam di Pantai Timur sedar tentang wujudnya budaya khurafat disekitar mereka. Namun kesedaran itu, tidak mampu diterjemahkan di dalam realiti kehidupan. Lantaran itu, menjadikan kepercayaan dan amalan yang berunsur khurafat masih mekar di rantau ini. Hal Ini terbukti dengan wujudnya kepercayaan perbomohan, budaya telekan nasib, kepercayaan kepada azimat dan sebagainya. Apa yang lebih membimbangkan, kepercayaan berkenaan mampu membuka ruang kepada penyebaran ajaran sesat yang merupakan a/-bid'ah ai-itiqadiwah. vi