PERSEPSI KAKITANGAN UNIT PEMBANGUNAN MAJLIS AGAMA ISLAM ADAT DAN ISTIADAT MELAYU KELANTAN TERHADAP PENGAGIHAN ZAKAT TENGKU NORAINI BINTI TENGKU HASSAN Fakulti Pendidikan Universiti Teknologi Malaysia
UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS PSZ 19: 16 (Pind. 1/97) JUDUL : PERSEPSI KAKITANGAN UNIT PEMBANGUNAN MAJLIS AGAMA ISLAM DAN ADAT ISTIADAT MELAYU KELANTAN TERHADAP PENGAGIHAN ZAKAT SESI PENGAJIAN : 2010/2011 Saya TENGKU NORAINI BINTI TENGKU HASSAN (HURUF BESAR) mengaku membenarkan tesis (PSM / Sarjana / Doktor Falsafah) * ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut : 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi. 4. ** Sila tandakan ( ) SULIT TERHAD (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972) (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD Disahkan oleh (TANDATANGAN PENYELIA) Alamat Tetap: LOT 1986 A, DR. BUERAH BINTI TUNGGAK KAMPUNG WAKAF TANJUNG, Nama Penyelia HILIR SERING, 16150 KOTA BHARU, KELANTAN DARUL NAIM. TEL : 013-7025346 Tarikh: 16 MEI 2011 Tarikh: 16 MEI 2011 CATATAN : * Potong yang mana tidak berkenaan. ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM)
PENGESAHAN PENYELIA Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan (Pengajian Islam). Tandatangan :... Nama Penyelia : DR. BUERAH BINTI TUNGGAK Tarikh : 16 MEI 2011
PERSEPSI KAKITANGAN UNIT PEMBANGUNAN MAJLIS AGAMA ISLAM ADAT DAN ISTIADAT MELAYU KELANTAN TERHADAP PENGAGIHAN ZAKAT TENGKU NORAINI BINTI TENGKU HASSAN Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Pengajian Islam) Fakulti Pendidikan Universiti Teknologi Malaysia MEI 2011
ii Saya akui bahawa karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang setiap satunya telah saya jelaskan sumbernya. Tandatangan :... Nama Penulis : TENGKU NORAINI BINTI TENGKU HASSAN Tarikh : 16 MEI 2011
iii Dedikasi Tuhanku Setinggi-Tinggi Kesyukuran Ku Panjatkan PadaMu Ku Syukuri Atas Setiap AnugerahMu Yang Tidak Ternilai Hanya KepadaMu Aku Berserah Dan Memohon Pertolongan Nabi Muhammad Al-quran dan as-sunnah menjadi peganganku.. Ayah & Ibu Tengku Hassan bin Tengku Daud & Nik Som bt Nik Wail Terima kasih di atas pengorbanan kalian yang amat bernilai buat anakmu ini Bersabar dengan karenahku Kalian teramat kucintai dan kurindui Selama-lamanya Adik-beradikku Tengku Hashim & Tengku Hazani Tengku Azmi & Tengku Hasliza Tengku Abd Aziz, Tengku Muhammad Faris & Tengku Muhammad Faiz Terima kasih atas bimbingan &dorongan kalian Kalian pembakar semangatku Anak-anak saudaraku Tengku Alyaa Husna, Tengku Nur Aqilah, Tengku Muhammad Alif & Tengku Afif Mukri Ketahuilah kalian kejayaan tidak datang bergolek Ia memerlukan usaha yang gigih & hati yang cekal Semoga kalian menjadi insan berguna kelak amin. Pensyarah Dan Pendidikku Khasnya DR.Buerah Terima Kasih Di Atas Ilmu dan didikan Yang Diberikan Jasa kalian teramat bernilai pada diriku Barakallahu fikum Teristimewa buat 4SPI 2007-2011 Terima kasih atas segala pertolongan dan pengorbanan kalian Sahabat-sahabat seperjuanganku. Kerana Ilmu Kita Bertemu, Kerana Perkenalan Persahabatan Terjalin Semoga Persahabatn Kita Berkekalan Dan Mewangi Selamanya Semoga Kejayaan Milik Kita Bersama Terima kasih atas segalanya
iv PENGHARGAAN Segala puji bagi Allah, selawat dan salam keatas junjungan Rasulullah s.a.w, ahli keluarga Baginda, para sahabat, tabi -tabi in serta seluruh umat Islam sekalian. Ribuan kesyukuran di panjatkan kehadrat Ilahi kerana dengan limpah kurnia dan izin-nya, laporan Projek Sarjana Muda (PSM) ini dapat disiapkan dengan sempurna. Setinggi penghargaan dan terima kasih yang tidak terhingga buat penyelia yang di segani, Dr. Buerah Bt Tunggak di atas segala nasihat, dorongan dan bimbingan serta tunjuk ajar yang telah diberikan di sepanjang proses menyiapkan laporan PSM ini. Jutaan terima kasih juga buat pensyarah-pensyarah Fakulti Tamadun Islam (FTI) di atas tunujuk ajar yang diberikan dalam membantu melengkapkan lagi laporan ini. Terima kasih juga kepada kakitangan Fakulti Pendidikan, UTM, Perpustakaan Sultanah Zanariah, Perpustakaan Majlis Agama Islam Kelantan (PMAIK) di atas segala bantuan maklumat yang diberikan. Terima kasih kepada Puan Asma binti Mat Salleh Penolong Pegawai Urusan Sumber Unit Agihan Zakat yang telah memberikan kerjasama yang baik sepanjang proses temubual. Buat sahabat-sahabat tahun akhir Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan (Pengajian Islam) sesi 2010/2011, terima kasih kerana memberikan sokongan dalam usaha menyiapkan projek ini. Akhir kalam, kepada semua individu yang terlibat secara langsung atau tidak langsung, terima kasih di ucapkan. Semoga Allah melipatgandakan pahala amalan kalian seterusnya di kurniakan kejayaan di dunia dan di akhirat, amin.
v ABSTRAK Kajian ini bertujuan untuk meninjau persepsi Kakitangan Unit Pembangunan terhadap pengagihan zakat di Majlis Agama Islam adat dan istiadat Melayu Kelantan (MAIK). Seramai 20 orang kakitangan unit pembangunan Majlis Agama Islam dan Adat Istiadat Melayu Kelantan (MAIK) dipilih untuk menjadi responden dalam kajian ini. Soal selidik telah dibahagikan kepada empat bahagian. Bahagian A mengandungi latar belakang responden, bahagian B mengetahui kefahaman umum tentang kewajipan zakat, bahagian C mengkaji tentang bentuk pengagihan zakat terhadap asnaf dan bahagian D aliran pengagihan zakat mengikut keutamaan. Setiap item soal selidik adalah dinilai berdasarkan skala Likert lima peringkat. Data yang terkumpul dianalisis menggunakan perisian Statistical Package for Social Science for Windows version 15.0 secara deskriptif untuk mendapatkan nilai kekerapan, peratusan dan min bagi setiap item yang digunakan. Keputusan kajian rintis menunjukkan nilai Cronbach s Alpha α = 0.874. Secara keseluruhannya hasil kajian menunjukkan responden memberikan persepsi yang positif terhadap aspek yang dikaji iaitu kefahaman umum tentang kewajipan zakat adalah tinggi dengan nilai min 4.45 dan persepsi mereka tentang bentuk pengagihan zakat terhadap asnaf mencatatkan min iaitu 4.35. Manakala persepsi responden terhadap aliran pengagihan zakat mengikut keutamaan adalah dengan nilai min 4.21. Sebagai maklum balas kepada kajian yang dijalankan, penyelidik mengemukakan beberapa cadangan untuk meningkatkan lagi kaedah pengagihan dan langkah-langkah yang perlu dilakukan. Kajian lanjutan juga turut dicadangkan untuk penyelidikan pada masa akan datang.
vi ABSTRACT The purpose of this study is to determine the perceptions of Staff Development Unit on the distribution of zakat in Islamic Religious Council of Malay customs and traditions of Kelantan (MAIK). 20 respondents from the development units of the Islamic Religious Council and Malay Customs Kelantan (MAIK) were chosen for this study. The questionnaire was divided into four parts. Part A consisted of respondents background whereas Part B aimed to gain the general understanding of the duties of zakat. Part C was developed to investigate the distribution of alms to the recipients while Part B intended to find out the distribution of zakat based on the priority. Each item of the questionnaire was evaluated based on five-level Likert scale. The collected data were analyzed descriptively to obtain the frequency, percentage and mean for each item by using Statistical Package for Social Science for Windows version 15.0 software. Results from the pilot study showed that Cronbach's alpha was α = 0.874. The overall results showed that the respondents have positive perceptions towards the studied aspects which have high mean of 4.45 for public understanding about the duty of zakat and 4.35 for their perceptions regarding the recipients of zakat distribution. Meanwhile, the respondents' perceptions towards the flow of the zakat distribution based on priority have a mean value of 4.21. In response to the study, the researcher suggested several recommendations to improve the distribution methods and actions that need to be done. Suggestions for further research were also provided in this study.
vii ISI KANDUNGAN BAB PERKARA HALAMAN PENGESAHAN STATUS TESIS PENGESAHAN PENYELIA JUDUL PENGAKUAN DEDIKASI PENGHARGAAN ABSTRAK ABSTRACT ISI KANDUNGAN SENARAI JADUAL SENARAI SINGKATAN SENARAI AYAT AL-QURAN DAN AL-HADIS SENARAI SIMBOL SENARAI LAMPIRAN i ii iii iv v vi vii xiii xvi xviii xx xxi BAB 1 PENDAHULUAN 1.1 Pengenalan 1 1.2 Latar Belakang masalah 3 1.3 Pernyataan masalah 3 1.4 Objektif kajian 4 1.5 Persoalan kajian 5 1.6 Kepentingan kajian 5
viii 1.7 Skop kajian 6 1.8 Definisi istilah 7 1.8.1 Persepsi 7 1.8.2 Pengagihan 7 1.8.3 Pembangunan 7 1.9 Kesimpulan 8 BAB 2 SOROTAN KAJIAN 2.1 Pengenalan 9 2.2 MAIK 2.2.1 Pengenalan MAIK 10 2.2.2 Bidang kuasa MAIK 10 2.2.3 Organisasi pentadbiran MAIK 12 2.2.4 Struktur organisasi 12 2.3 Pengertian dan konsep zakat dalam Islam 13 2.4 Kefahaman Umum Tentang Kewajipan Zakat 14 2.5 Pelaksanaan zakat dalam Islam 16 2.5.1 Zakat Fitrah 16 2.5.2 Zakat Harta (amwal) 18 2.6 Syarat-syarat amil dan perananya 19 2.7 Jenis-jenis harta yang wajib di keluarkan zakat 20 2.7.1 Naqdaan (matawang) 21 2.7.2 Binatang ternakan 21 2.7.3 Tanaman dan buah-buahan 23 2.7.4 Barang-barang perniagaan 24 2.7.5 Barang-barang Galian dan Rikaz (harta karun) 24 2.8 Hukum berzakat 25 2.9 Pengagihan zakat 26
ix 2.9.1 Objektif pengagihan 26 2.9.2 Prinsip Agihan 27 2.10 Orang yang berhak mendapat zakat 29 2.11 Garis panduan agama dalam pengagihan dana zakat 33 2.12 Bentuk Pengagihan Zakat Terhadap Asnaf 34 2.13 Aliran Pengagihan Zakat Mengikut Keutamaan 39 2.14 Fatwa-Fatwa zakat 40 2.15 Perundangan Zakat di Malaysia 43 2.16 Hikmah Syariat Zakat 44 2.17 Kajian Lepas 45 2.18 Kesimpulan 48 BAB 3 METODOLOGI KAJIAN 3.1 Pengenalan 49 3.2 Reka bentuk Kajian 50 3.2.1 Kajian perpustakaan 50 3.2.2 Kajian lapangan 51 3.3 Tempat kajian 52 3.4 Populasi dan sampel 52 3.5 Instrumen Kajian 53 3.5.1 Bahagian A 53 3.5.2 Bahagian B,C dan D 54 3.6 Analisis Data 55 3.7 Kajian Rintis 56 3.8 Jangkamasa Kajian 57 3.9 Kesimpulan 58
x BAB 4 ANALISIS DATA 4.1 Pengenalan 59 4.2 Analisis Data (Bahagian A) 60 4.2.1 Latar Belakang Responden Mengikut Jantina 60 4.2.2 Latar Belakang Responden Mengikut Umur 61 4.2.3 Latar Belakang Responden Mengikut Latar Belakang Pendidikan 62 4.2.4 Latar Belakang Responden Mengikut Bidang Pendidikan 62 4.2.5 Latar Belakang Responden Mengikut Pengalaman Bekerja 63 4.2.6 Jawatan 64 4.3 Analisis Data (Bahagian B, C dan D) 64 4.3.1 Bahagian B : Persepsi Kakitangan Unit Pembangunan Majlis Agama Islam Adat dan Istiadat Melayu Kelantan tentang kefahaman umum tentang kewajipan zakat 65 4.3.2 Bahagian C : Persepsi Kakitangan Unit Pembangunan tentang bentuk pengagihan 70 4.3.3 Bahagian D : Aliran pengagihan zakat mmengikut keutamaan 78 4.4 Analisis Keseluruhan 85 4.4.1 Persepsi Kakitangan Unit Pembangunan berkaitan kefahaman umum tentang kewajipan zakat 86
xi 4.4.2 Persepsi Kakitangan Unit Pembangunan tentang bentuk pengagihan zakat terhadap asnaf 87 4.4.3 Aliran pengagihan zakat mengikut keutamaan 89 4.5 Kesimpulan 91 BAB 5 PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN 5.1 Pengenalan 91 5.2 Perbincangan 92 5.2.1 Maklumat Latar Belakang Responden 92 5.2.2 Persepsi Kakitangan Unit Pembangunan (MAIK) terhadap kefahaman umum tentang kewajipan zakat 93 5.2.3 Persepsi Kakitangan Unit pembangunan (MAIK ) tentang bentuk pengagihan zakat terhadap asnaf di Kelantan 94 5.2.4 Persepsi Kakitangan Unit Pembangunan (MAIK) terhadap aliran pengagihan zakat mengikut keutamaan di Kelantan 96 5.3 Rumusan 97 5.3.1 Persepsi Kakitangan Unit Pembangunan (MAIK) terhadap kefahaman umum tentang kewajipan zakat 97 5.3.2 Persepsi Kakitangan Unit Pembangunan (MAIK) tentang bentuk pengagihan zakat terhadap asnaf 97 5.3.3 persepsi Kakitangan Unit Pembangunan
xii (MAIK) tentang aliran pengagihan zakat mengikut keutamaan 98 5.4 Cadangan 98 5.4.1 Unit Pembangunan Zakat 99 5.4.2 Kerajaan 99 5.4.3 Masyarakat 100 5.5 Cadangan Lanjutan Kajian 100 5.6 Kesimpulan 101 BIBLIOGRAFI 103 LAMPIRAN
xiii SENARAI JADUAL NO. JADUAL TAJUK HALAMAN 3.1 Skala Likert 54 3.2 Klasifikasi Item Mengikut Persoalan Kajian 55 3.3. Nilai Skor Min 55 3.4 Tahap Persetujuan 56 4.1 Taburan Responden Mengikut Jantina 60 4.2 Taburan Responden Mengikut Umur 61 4.3 Taburan Responden Mengikut Latar Belakang Pendidikan 62 4.4 Taburan Responden Mengikut Bidang Pendidikan 62 4.5 Taburan Responden Mengikut Pengalaman Bekerja 63 4.6 Taburan Responden Mengikut Jawatan 64 4.7 Skala Likert 65 4.8 Nilai Skor Min 65 4.9 Taburan Skor Bagi Item 1 65 4.10 Taburan Skor Bagi Item 2 66 4.11 Taburan Skor Bagi Item 3 66 4.12 Taburan Skor Bagi Item 4 67 4.13 Taburan Skor Bagi Item 5 67 4.14 Taburan Skor Bagi Item 6 68 4.15 Taburan Skor Bagi Item 7 68 4.16 Taburan Skor Bagi Item 8 69
xiv 4.17 Taburan Skor Bagi Item 9 69 4.18 Taburan Skor Bagi Item 10 70 4.19 Taburan Skor Bagi Item 11 70 4.20 Taburan Skor Bagi Item 12 71 4.21 Taburan Skor Bagi Item 13 71 4.22 Taburan Skor Bagi Item 14 72 4.23 Taburan Skor Bagi Item 15 72 4.24 Taburan Skor Bagi Item 16 73 4.25 Taburan Skor Bagi Item 17 73 4.26 Taburan Skor Bagi Item 18 74 4.27 Taburan Skor Bagi Item 19 74 4.28 Taburan Skor Bagi Item 20 75 4.29 Taburan Skor Bagi Item 21 75 4.30 Taburan Skor Bagi Item 22 76 4.31 Taburan Skor Bagi Item 23 76 4.32 Taburan Skor Bagi Item 24 77 4.33 Taburan Skor Bagi Item 25 77 4.34 Taburan Skor Bagi Item 26 78 4.35 Taburan Skor Bagi Item 27 78 4.36 Taburan Skor Bagi Item 28 79 4.37 Taburan Skor Bagi Item 29 79 4.38 Taburan Skor Bagi Item 30 80 4.39 Taburan Skor Bagi Item 31 80 4.40 Taburan Skor Bagi Item 32 81
xv 4.41 Taburan Skor Bagi Item 33 81 4.42 Taburan Skor Bagi Item 34 82 4.43 Taburan Skor Bagi Item 35 82 4.44 Taburan Skor Bagi Item 36 83 4.45 Taburan Skor Bagi Item 37 83 4.46 Taburan Skor Bagi Item 38 84 4.47 Taburan Skor Bagi Item 39 84 4.48 Taburan Skor Bagi Item 40 85 4.49 Rumusan dapatan kajian mengenai Persepsi 86 Kakitangan Unit Pembangunan terhadap kefahaman umum tentang kewajipan zakat. 4.50. Rumusan dapatan kajian mengenai persepsi Kakitangan 87 Unit Pembangunan tentang bentuk pengagihan zakat terhadap asnaf. 4.51. Rumusan dapatan kajian mengenai persepsi Kakitangan. 89 Unit Pembangunan terhadap aliran pengagihan zakat mengikut keutamaan.
xvi SENARAI SINGKATAN Bil - Bilangan SAW - Sallallahu alaihiwasallam MAIK KIJP Majlis Agama Islam Adat dan Istiadat Melayu Kelantan Kompleks Islam Jubli Perak Sultan Ismail Petra STS - Sangat Tidak Setuju TS - Tidak Setuju KS - Kurang Setuju S - Setuju SS - Sangat Setuju YIK - Yayasan Islam Kelantan Fi il - Perbuatan OKU - Orang Kurang Upaya NGO - Non Government Organization SWT - Subhanahuwata ala SPSS - Statistical Package For Social Science TYPTSIPT - Tabung Yayasan Pengajian Tinggi Sultan Ismail Petra IPT - Institut Pengajian Tinggi TYPT - Tabung Yayasan Pengajian Tinggi PSZUTM - Perpustakaan Sultanah Zanariah Universiti Teknologi Malaysia
xvii MAIJ - Majlis Agama Islam Johor MAIN - Majlis Agama Islam Negeri TYPT - Tabung yayasan Pelajar Tahfiz PMR - Peperikasaan Menengah Rendah R.A - Radiyallah Anhu JAJ - Jabatan Agama Johor KDYMM JKM Kebawah Duli Yang Maha Mulia Jabatan Kebajikan Masyarakat
xviii SENARAI AYAT AL-QURAN SURAH HALAMAN Al-Baqarah 15 At-Taubah 15 At-Taubah 21 Al-An am 23 Al-Baqarah 24 Al-Baqarah 26 At-Taubah 29 At-Taubah 32 At-Taubah 33 At-Taubah 34 Al-Fajr 41 Al- Adiyat 41 Ali- Imran 41
xix SENARAI HADIS HADIS RIWAYAT HALAMAN Bukhari 16 Bukhari 22 Bukhari 25 Bukhari 42
xx SENARAI SIMBOL % Peratus N Jumlah sampel K Kekerapan % Peratus < Kurang daripada > Lebih daripada
xxi SENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN A B TAJUK Borang Soal Selidik Surat Pengesahan Menjalankan Kajian (Fakulti Pendidikan)
BAB 1 PENDAHULUAN 1.1 Pengenalan Zakat menurut (Dr. M. Yusuf Qardawi 1988:34) dari segi bahasa, kata zakat merupakan kata dasar (masdar) dari zaka yang bererti berkat, tumbuh, bersih, dan baik. Zaka bererti tumbuh dan berkembang, dan seorang itu zaka, bererti orang itu baik. Manakala zakat dari segi istilah bererti sejumlah harta tertentu yang diwajibkan Allah diserahkan kepada orang-orang yang berhak. Zakat merupakan salah satu daripada rukun Islam yang disyariatkan oleh Allah SWT kepada umat Islam. Ia berkait secara langsung dengan ekonomi dan kewangan ummah. Para fuqaha telah menulis serta membincangkan secara mendalam tentang zakat sesuai dengan zaman mereka sejak berkurun lamanya. Zakat juga terbukti sebuah institusi yang memainkan peranan yang amat penting sejak zaman Rasulullah SAW, para
2 sahabat dan juga zaman kegemilangan empayar Islam. Pelaksanaannya juga mampu menangani sebahagian daripada masalah ekonomi Negara amnya dan umat Islam secara khususnya. Zakat merupakan sebuah institusi yang mengagihkan wang dalam memberikan sumbangan kepada asnaf serta orang yang mempunyai masalah kewangan dan memerlukan bantuan. institusi zakat memainkan peranan yang amat penting dalam membantu membasmi kemiskinan dalam meningkatkan dan menstabilkan ekonomi umat Islam secara umumnya, manakala secara khususnya ia dapat membantu meringankan beban sesebuah keluarga yang memerlukan pertolongan serta bantuan. Pelaksanaannya amatlah dituntut dalam Islam untuk kita sentiasa mendapat keberkatan harta dalam kehidupan seharian di dunia dan di akhirat. Zakat merupakan penyucian jiwa orang yang menunaikan zakat. Perkara ini berkaitan di dalam kehidupan seharian kita, sekiranya ada individu yang tidak menunaikan zakat, walaupun mempunyai kemampuan, hartanya tidak diberkati oleh Allah walaupun hartanya banyak bertimbun-timbun, kehidupannya tetap tidak akan tenang. Melalui sistem zakat, masalah ekonomi umat Islam dapat diselesaikan dengan cara tersendiri dengan mengambil jalan sederhana, baik dan praktikal untuk mewujudkan keseimbangan antara golongan kaya dengan miskin. (Adil Akhyar, 2006:21)
3 1.2 Latar Belakang Masalah Zakat merupakan salah satu rukun daripada rukun Islam, ia adalah rukun Islam yang ketiga. Bertepatan dengan syariat Islam Allah SWT telah memerintahkan agar umat Islam mengeluarkan zakat, yang bertujuan untuk menyucikan jiwa dan juga harta yang dimiliki. Zakat dituntut di dalam Islam untuk dikeluarkan oleh setiap individu muslim kepada orang-orang tertentu yang telah ditetapkan oleh syarak. Menurut Mohamad Uda kasim (2005:1) pengertian zakat mengikut bahasa, dalam bahasa Arab, zakat ialah ism masdar (kata nama dasar) daripada kata fi il zaka yang bererti berkat, tumbuh, bersih dan baik. Sekiranya dinyatakan: زكا الشيء bererti ia tumbuh dan berkembang. Sekiranya dikatakan: زكا فالن bererti orang itu baik. 1.3 Pernyataan Masalah Di antara isu yang sentiasa melanda dalam masyarakat pada zaman dahulu dan kesinambungannya sehingga sekarang adalah kemiskinan. Isu kemiskinan memerlukan kepada bantuan daripada pihak yang berwajib dalam membantu membasmi hal ini daripada wujudnya ramai pengemis di kalangan kanak-kanak dan wanita serta warga tua dan orang kurang upaya (OKU) yang sentiasa berada di lokasi-lokasi tertentu untuk menagih simpati orang ramai dan meminta sedekah di jalanan. Hal ini menggambarkan bahawa umat Islam begitu lemah dan sanggup menggadaikan maruah diri untuk mengemis. Selain itu juga, tidak terdapat bantuan serta simpati dari pihak-pihak tertentu seperti Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM), badan-badan pertubuhan bukan kerajaan (NGO) yang mengambil berat akan keadaan ini. Individu yang
4 terlibat ini seperti orang fakir atau miskin juga tidak tahu untuk merujuk di bahagian mana untuk mendapatkan bantuan seperti bantuan kewangan sara diri seperti sakit lumpuh atau mengalami kecacatan kekal. Institusi zakat merupakan jalan penyelesaian yang terbaik dalam menyelesaikan permasalahan ini sebagaimana yang telah disyariatkan oleh Allah SWT dan seperti yang telah dianjurkan dan digalakkan oleh Islam itu sendiri. Pengagihan perlulah dilakukan dengan teliti berteraskan kepada prinsip keadilan dan sebagainya. 1.4 Objektif kajian 1.4.1 Mengkaji tentang persepsi kakitangan Unit Pembangunan MAIK tentang kefahaman umum terhadap kewajipan zakat. 1.4.2 Mengkaji tentang persepsi kakitangan Unit Pembangunan MAIK terhadap bentuk pengagihan zakat terhadap asnaf. 1.4.3 Mengenalpasti persepsi kakitangan Unit Pembangunan MAIK mengenai aliran pengagihan zakat mengikut keutamaan.
5 1.5 Persoalan kajian 1.5.1 Apakah kefahaman umum Kakitangan Unit Pembangunan MAIK tentang kewajipan zakat? 1.5.2 Bagaimanakah persepsi kakitangan Unit Pembangunan MAIK tentang bentuk pengagihan zakat yang dilaksanakan terhadap asnaf? 1.5.3 Apakah persepsi kakitangan Unit Pembangunan MAIK mengenai aliran pengagihan zakat mengikut keutamaan?