RESPONS PEMIKIR ISLAM TERHADAP MODENITI: WACANA SAINS ISLAM SEBAGAI KAJIAN KES DI MALAYSIA

Similar documents
HUBUNGAN ANTARA GANJARAN DAN ETIKA KERJA ISLAM DENGAN KOMITMEN DALAM KALANGAN PEKERJA DI JABATAN PEMBANGUNAN PERSEKUTUAN KELANTAN

TINDAKAN PIHAK BERKUASA NEGERI DAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN TERHADAP KES PELANGGARAN SYARAT GUNA TANAH

ABSTRACT Muslim youth face many challenges today due to the huge scientific development. New information technologies can be considered one of the mos

PROCEEDING 2ND INTERNATIONAL CONFERENCE ON ISLAMIC EDUCATION AND LAW (2ND ICIEL)

MEROKOK DAN IMPLIKASINYA DALAM KALANGAN GURU-GURU SEKOLAH KEBANGSAAN DAERAH KULAIJAYA BAHROINI BIN BADRON UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

METAPHOR ANALYSIS OF DR. MAHATHIR S BUSINESS SPEECHES ALIAKBAR IMANI

PEMBANGUNAN APLIKASI CEPAT MEMBACA AL-QURAN UNTUK PLATFORM ANDROID (Mai IQra) YANTI MUNIRAH BINTI JUSOH

KEY PERFORMANCE INDICATOR (KPI) YEAR 2009

وظاي ف الدولة الا سلامية (The Duties And Function Of An Islamic State)

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA PENGGUNAAN LAMAN WEB ZAKAT LEMBAGA ZAKAT SELANGOR DAN PEMBAYARAN ZAKAT SECARA ATAS TALIAN

The Challenges of Islamic Philosophy of Science Based On Contemporary Islamic Science Thinkers

FEAR OF CRIME WITHIN NON-GATED RESIDENTIAL COMMUNITIES IN THE URBAN CONTEXT SITI AISHAH BINTI AHMAD KAMIL

Bachelor of Medicine & Bachelor of Surgery Bachelor of Dental Surgery Bachelor of Chinese Medicine. Tamadun Islam dan Tamadun Asia (TITAS)

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA QURANIC ONTOLOGY FOR RESOLVING QUERY TRANSLATION DISAMBIGUATION IN ENGLISH-MALAY CROSS-LANGUAGE INFORMATION RETRIEVAL

EVALUATION USABILITY MEASUREMENT INDEX FOR HIGHER EDUCATION INSTITUTE MUHAMMAD ALIIF BIN AHMAD

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

(The Peaceful Coexistence Amongst Religions In Islam)

A Well-Known Malaysian Physicist s Idea on the Islamisation of Science towards Self Enhancement

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA EAST-WEST DIALOGUE ON JALALUDDIN RUMI AND RALPH WALDO EMERSON IN RELATION TO MYSTICISM HOSSEINALI LIVANI

Abstrak. Kajian ini adalah satu penyelidikan yang dijalankan untuk mengenalpasti penggunaan

KEMAJUAN MALAYSIA. Abstrak

BUTIRAN PERIBADI

(The Human Soul Based on the Opinion of Fakhr al-din al-razi) ELBAHLOUL MOHAMED HUSSEIN* MOHD NASIR OMAR AHMAD SUNAWARI BINLONG MUDASIR BIN ROSDER

Lampiran A : PETA NEGERI KEDAH

THE POLITICAL PLAYS OF ARTHUR MILLER AND KEE THUAN CHYE: RESISTING THE HEGEMONIC STATE DAVID TNEH CHENG ENG

SULIT P2115-EKONOMI DARI PERSPEKTIF ISLAM/JAN 08

Bab 2. Polisi e-pembelajaran di IPT Malaysia. Hanafi Atan Mohamed Amin Embi Supyan Hussin. Pengenalan

THE EFFECTS OF RISK MANAGEMENT PRACTICES, RISK BEHAVIOUR ON RESEARCH AND DEVELOPMENT PROJECT PERFORMANCE IN UTM NOR ALIAA BINTI ZAINAL ABIDIN

KECEKAPAN PEMBELAJARAN SEPANJANG HAYAT DALAM KALANGAN GURU KEMAHIRAN HIDUP NOOR SYAFIQAH BINTI MOHD YUSOF UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

MOLECULAR PHYLOGENY OF SELECTED MANGO CULTIVARS BASED ON INTERNAL TRANSCRIBED SPACER (ITS) REGION SHAHKILA MOHD ARIF

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

UNIVERSITI MALAYA PERAKUAN KEASLIAN PENULISAN. Nama : Siti Nor Aisyah binti Ngadiran (No.K.P/Pasport : )

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA EFFECTS OF HIJAB AS ISLAMIC RELIGIOUS SYMBOL ON MUSLIM CONSUMER ATTITUDES TOWARDS ADVERTISEMENTS

(The rise of al-ahbash movement and Its Impact in Malaysia) Faculty of Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia

Key Words: Lexical materials - Malay Dictionaries - Evaluation - Dictionary Progress - Influence of Dictionaries

MANAGEMENT OF VARIATION ORDER IN PUBLIC WORKS DEPARTMENT MALAYSIA CONSTRUCTION PROJECT SHARIL AMRAN BIN AMIR MOHAMED

AMALAN KEPIMPINAN LESTARI PENGETUA SEKOLAH AGAMA BANTUAN KERAJAAN (SABK) DI DAERAH PONTIAN FAUZI BIN SULEHAN

IMPROVING ENERGY SAVING EVALUATION IN LIGHTING USING DAYLIGHT UTILIZATION WITH AREA SEGREGATION TECHNIQUE MOHAMMAD ASIF UL HAQ

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA FAKTOR YANG MEMPENGARUHI INTEGRASI KEFAHAMAN BERAGAMA DALAM AMALAN KAUNSELING PELBAGAI BUDAYA DI MALAYSIA

Jurnal Hadhari Special Edition (2012) 1-6 MASHITOH YAACOB * Centre for General Studies, Universiti Kebangsaan Malaysia ABSTRACT

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

UTILITY CONSUMPTION PATTERN AMONG MALAYSIAN ELECTRICITY USERS NURHIDAYAH BT MAHUSIN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA WESTERN EXISTENTIALISM IN SELECTED TRANSLATED MALAY ABSURD PLAYS FROM AN ISLAMIC PERSPECTIVE COPYRIGHT UPM

TERMINATION OF CONTRACT: ABANDONMENT OF WORK MOHD NUR IMAN AL HAFIZ BIN MOHD JAMIL

UNIVERSITI PERUBATAN ANTARABANGSA INTERNATIONAL MEDICAL UNIVERSITY MALAYSIA

FLOW IN A PIPELINE WITH LEAKAGE SITI NUR HASEELA BINTI IZANI

FAKULTI PENGAJIAN ISLAM SYARAT KHAS PROGRAM STPM / STAM DIPLOMA / SETARAF SALURAN KEDUA. Lulus mata pelajaran Bahasa Arab pada

WPK 213 Wajah sebenar Psikologi Islam Sifat Psikologi Islam Psikologi Moden Persamaan dan Perbezaan Psikologi Islam & Barat

Tamadun Islam dan Tamadun Asia (TITAS) MPU Semester 1 / /2020. Panduan Module

MTE3133: Penyelidikan Tindakan

COMMON CONTRACTUAL ISSUES FACED BY MALAYSIAN CONTRACTORS OPERATING IN MIDDLE EAST USING FIDIC FORM OF CONTRACTS

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA KONSEP KAFFAH DALAM KUMPULAN CERPEN PILIHAN BERDASARKAN GAGASAN SASTERA PROFETIK

MUD FLOOD AS A SUITABLE MATERIAL FOR SUBGRADE LAYER OF LOW TRAFFIC VOLUME NURUL AIN BINT! IBRAHIM

SADA ADAMU MAIGARI. Faculty of Education. University of Technology, Malaysia JUNE, 2013

A ROBUST ESTIMATION METHOD OF LOCATION AND SCALE WITH APPLICATION IN MONITORING PROCESS VARIABILITY ROHAYU BT MOHD SALLEH

ABSTRAK. menghidupkan syiar Islam di Brunei Darussalam. Oleh yang demikian, kajian ini

Tamadun Islam dan Tamadun Asia (TITAS) MPU Semester Pendek / 1 / 2 (Short Semester / 1 / 2) Panduan Module

ASSOCIATE EDITORS. Department of Al-Quran & Al-Hadith Academy of Islamic Studies University of Malaya Kuala Lumpur Malaysia

PERBEZAAN BARIS I RĀB DAN KESANNYA DALAM QIRA AT: SATU KAJIAN DALAM SURAH AL-BAQARAH

AMALAN KEPIMPINAN ISLAM PENGETUA DAN PERKAITANNYA TERHADAP ATRIBUT KOMUNITI PEMBELAJARAN PROFESIONAL AHMAD MARZUKI MOHAMAD

berkait rapat dengan kebangkitan sains moden. Konsep modeniti yang didirikan oleh

Akademi Pengajian Melayu Universiti Malaya Kuala Lumpur. Cetakan Pertama 2014 Hakcipta Akademi Pengajian Melayu

REVERSE ENGINEERING OF AN ERGONOMIC OFFICE CHAIR

THE EFFECTS OF INFLUENTIAL BEHAVIOURAL FACTORS ON INVESTORS DECISION MAKING IN STOCK MARKET OF PAKISTAN MISBAH SADIQ

THE PREVAILING PRACTICE IN DECIDING THE PRACTICAL COMPLETION OF CONSTRUCTION WORK. MOHAMMAD HARITH BIN MOHD YUNOS

reflective thought is the active, careful and persistent examination of any belief or purported form of knowledge, in the light of the grounds that

PROCEEDING 2ND INTERNATIONAL CONFERENCE ON ISLAMIC EDUCATION AND LAW (2ND ICIEL)

PERSEPSI PELAJAR BUKAN ISLAM UTM TERHADAP MATAPELAJARAN ISLAM DAN ISU-ISU SEMASA (ULT 2132) NOOR AINI BINTI RAMLI UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

MATROID STRUCTURE OF DYNAMIC GRAPH MODEL OF EVAPORATION PROCESS IN A BOILER SYSTEM NUR SYAHIDAH BINTI KHAMIS UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

SCHOOL OF PHYSICS LOGO DESIGN CONTEST

CURRICULUM VITAE FOR GHAZALI YUSRI ABD RAHMAN UNIVERSITI TEKNOLOGI MARA MALAYSIA. Ghazali Yusri Abd Rahman

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA PERBANDINGAN SAHSIAH MUSLIMAH DALAM NOVEL-NOVEL PILIHAN

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA APPLICATION OF HUMAN GOVERNANCE BY SYARIAH COMMITTEE IN DETERMINING THE ISLAMICITY OF BANKING PRODUCTS

UNIVERSITI MALAYA PERAKUAN KEASLIAN PENULISAN

Science Integration with Religion, Society And Language Within The Thought Of Mohd. Yusof Othman

FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KEJAYAAN PENGGUNAAN SISTEM MAKLUMAT PELAJAR BERASASKAN KOMPUTER DI MAKTAB PERGURUAN. Oleh NIZAM BIN ABD LATIB

RETORIK PEMBUJUKAN DAKWAH DALAM LAGU NASYID: KAJIAN TERHADAP LAGU OPICK DAN HAFIZ HAMIDUN ABSTRAK

THE CONCEPT OF CRIMINOLOGY {BATHIL) IN ISLAMIC FINANCIAL INSTITUTION PRACTICES IN MALAYSIA AND ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN

FAKTOR INSANIAH DALAM PENGURUSAN KUALITI: KAJIAN DI MAJLIS AGAMA ISLAM SELANGOR

KECENDERUNGAN PELAJAR DAN MASYARAKAT ISLAM TERHADAP PENUBUHAN BANK WAKAF

UDT1012 / UDT1022 TITAS 1 / TITAS PERANAN AGAMA DALAM PEMBENTUKAN DAN PERKEMBANGAN TAMADUN

Latihan MyMesyuarat -PENGERUSI- DibentangkanOleh

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA PENGURUSAN DAN PEMBANGUNAN INSTITUSI WAKAF MENGGUNAKAN SISTEM MAKLUMAT GEOGRAFI (GIS) DI KUALA LUMPUR

PELARASAN GARIS PANDUAN DALAM PROSEDUR PENYERAHAN LOMBONG KUARI NURUL IZZATI BINTI TARMIZI

PEMBANGUNAN KOMPETENSI

IC No: Race: Malay. Birthdate: 26 July 1973 Place of Birth: K Terengganu. Citizenship: Malaysian Religion: Islam

BIMBINGAN OLEH GURU PEMBIMBING KEPADA GURU PELATIH UTM LIM WEE MEI UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

LAPORAN JAWATANKUASA MAJLIS DEKAN-DEKAN PENGAJIAN ISLAM MENGKAJI PROFIL PENGAJIAN ISLAM INSTITUSI PENGAJIAN TINGGI AWAM (IPTA)

BUTIRAN PERIBADI PROF. MADYA DATO DR. AHMAD BIN ABDULLAH

UniKL MITEC COURSE LEARNING PLAN

KOHESI DALAM RENCANA PENGARANG AKHBAR TAMIL SANTHY A/P MUTTAPPAN FAKULTI BAHASA DAN LINGUISTIK UNIVERSITI MALAYA KUALA LUMPUR

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS

KNOWLEDGE INTEGRATION MECHANISM AS MEDIATOR BETWEEN LEAD ERSHIP STYLES AND ENTERPRISE SYSTEMS SUCCESS RAZATULSHIMA BINTI GHAZALI

Tahap Pengetahuan dan Persepsi Pelajar terhadap Pengajian Hadith di Universiti Sultan Zainal Abidin

CURRICULUM VITAE. Akmar Hayati Ahmad Ghazali. Name of School / Institution obtained

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

SPEECH BY COMRADE ASYIFAH RASHID MARSILING BRANCH PEOPLE S ACTION PARTY CONVENTION NOVEMBER 2017 SINGAPORE S PLACE IN THE WORLD

SKOP EKONOMI DALAM KONTRAK TABARRU AT : KAJIAN PERBANDINGAN ANTARA AL-UM DAN MINHAJ AL-TALIBIN (AL-SYARBINI)

SEISMIC AND PROGRESSIVE COLLAPSE ASSESSMENT OF NEW PROPOSED STEEL CONNECTION IMAN FARIDMEHR

ABSTRAK. Kemunculan kuasa penjajah telah meninggalkan impak yang besar kepada Alam Melayu.

Transcription:

RESPONS PEMIKIR ISLAM TERHADAP MODENITI: WACANA SAINS ISLAM SEBAGAI KAJIAN KES DI MALAYSIA MAISARAH BINTI HASBULLAH FAKULTI SAINS UNIVERSITI MALAYA KUALA LUMPUR 2012

RESPONS PEMIKIR ISLAM TERHADAP MODENITI: WACANA SAINS ISLAM SEBAGAI KAJIAN KES DI MALAYSIA MAISARAH BINTI HASBULLAH DISERTASI INI DIKEMUKAKAN UNTUK MEMENUHI SEBAHAGIAN DARIPADA SYARAT MEMPEROLEHI IJAZAH DOKTOR FALSAFAH JABATAN PENGAJIAN SAINS DAN TEKNOLOGI FAKULTI SAINS UNIVERSITI MALAYA KUALA LUMPUR 2012

ABSTRAK Dalam menilai kepentingan dan kedudukan sains di dalam masyarakat moden Malaysia yang mempunyai majoriti penduduk beragama Islam, kajian ini melihat secara lebih terperinci hubungan antara Islam, sains dan modeniti. Respons di dalam menghadapi cabaran modeniti ini dilihat daripada dua dimensi iaitu dimensi sosial yang melibatkan organisasi seperti Akademi Sains Islam Malaysia (ASASI) dan dimensi pemikiran berdasarkan perspektif pemikiran pemikir Islam tempatan dan antarabangsa yang terpilih. Tesis ini menjelaskan bagaimana pemikir-pemikir Islam bertindak balas terhadap cabaran yang ditimbulkan oleh modeniti melalui wacana sains Islam menggunakan hujah-hujah sejarah dan falsafah. Respons pemikir Islam terhadap modeniti menjurus kepada dimensi epistemologi di dalam memberi kefahaman, penilaian semula dan menganalisis pemikiran mereka di dalam memahami hubungan yang kompleks antara Islam, sains dan modeniti. Dalam konteks Malaysia, hubungan antara sains, Islam dan modeniti melibatkan perubahan sikap sarjana Islam terhadap penerimaan konsep modeniti Barat yang lebih kritikal, seterusnya berkembang kepada kritikan terhadap sains. Wujud persamaan dan perbezaan di antara kritikan terhadap sains oleh pihak Islam dan Barat, antaranya mengkritik dan menolak imej sains moden, tetapi tidak menolak sepenuhnya modeniti. i

ABSTRACT In assessing the significance and position of science in modern society in Malaysia which has a majority Muslim population, this study intends to see the relationship between Islam, science and modernity. The response towards modernity is viewed in two dimensions, the social dimension that involves organization such as Akademi Sains Islam Malaysia (ASASI), and the dimension of thought based on selected Muslim thinkers. This thesis describes how Muslim thinkers response to the challenged posed by modernity through the discourse of Islamic science and by using the arguments of history and philosophy. The response of Muslim thinkers on modernity lead to the epistemological dimension to understand, review, and analyze their thinking in order to understand the complex relationship between Islam, science and modernity. In the Malaysian context, the relationship between science, Islam and modernity in Islamic science discourse involves changing attitude towards the more critical adoption for modernity, then it expanded to a critique of science. Similarities and differences exist between the critique of science by the Muslim thinkers and Western thinkers, which includes criticizing or rejecting the image of modern science, but not completely rejecting modernity. ii

PENGHARGAAN Terlebih dahulu, saya ingin memanjatkan sepenuh kesyukuran ke hadrat Ilahi, kerana dengan izin-nya, saya mampu menyiapkan kajian saya ini. Selain itu, saya ingin mengucapkan terima kasih yang tidak terhingga kepada penyelia yang sangat saya hormati dan kagumi, Prof. Dr. Mohd Hazim Shah Abdul Murad kerana kesabaran beliau mendidik dan memberi panduan untuk saya menyempurnakan penyelidikan ini. Selain itu, terima kasih kepada Jabatan Pengajian Sains dan Teknologi, Fakulti Sains, dan Universiti Malaya yang telah memberi peluang untuk saya menyambung pelajaran, juga kepada Prof. Emeritus Datuk Dr Osman Bakar, Prof. Dr Shaharir Mohamad Zain, Dr Adi Setia, Prof. Datin Dr Azizan Baharuddin, Prof. Dr Khalijah Salleh, Dato Prof. Dr Yusof Othman, dan Prof Ir Dr Wan Ramli Wan Daud kerana sudi memberi kerjasama untuk ditemuramah. Juga tidak ketinggalan kepada Ketua Jabatan, Dr Amran Muhammad, semua kakitangan akademik di Jabatan Pengajian Sains dan Teknologi, kepada kakitangan sokongan, Kak Dah dan Kak Ela dan termasuklah rakan-rakan seperjuangan yang lain, Dr Zufri, Pn Rosnah, Muna, Ezwan, Salim, Fiza, Munirah, Aini, Aishah, Fatun, Anam dan lain-lain atas segala kerjasama, bantuan dan idea untuk meningkatkan kualiti kajian ini. Dan akhirnya, kepada insan-insan yang sentiasa berada di dalam hati saya, Nik Mohd Faisal Idham, Nik Luqman Hafiz, Nik Amani Safiah, dan Nik Ariff terima kasih kerana begitu memahami saya. Tidak lupa juga kepada ibu bapa saya, Puan Rahmah Kaliwon, En Hasbullah Hj Abdul Ghani, Puan Fatimah Ismail, dan En Nik Mustapha Ibrahim, iii

terima kasih kerana merestui dan sentiasa mendoakan saya. Tidak lupa juga kepada semua ahli keluarga saya yang lain. Namun begitu, kajian ini bukanlah destinasi terakhir saya. Saya sedar, saya perlu melangkah ke destinasi yang seterusnya. Namun begitu, kekuatan langkah ini amat bergantung dengan kekuatan dan sokongan daripada semua. Terima kasih atas segalanya. MAISARAH HASBULLAH Universiti Malaya 11 Jun 2012 iv

KANDUNGAN Isi Kandungan Muka surat Perakuan Keaslian Penulisan Abstrak Abstract Penghargaan Kandungan Senarai Rajah Singkatan i ii iii-iv v-x xi xii-xiv Bab 1: Pengenalan 1.0 Pendahuluan 1-2 1.1 Persoalan Kajian 2 1.2 Objektif Kajian 3 1.3 Kaedah Kajian 3-5 1.4 Kepentingan Kajian 5 1.5 Kerangka konsepsual 5-18 1.6 Sorotan Karya 18-23 1.7 Pembahagian Babak 23-30 1.8 Had Kajian 30-31 Bab 2: Sejarah Kebangkitan Islam di Malaysia sebagai Latar Belakang kepada Wacana Pengislaman Ilmu 2.0 Pengenalan 32-35 2.1 Kebangkitan Semula Islam di Malaysia 35-44 v

2.2 Gerakan Islam di Malaysia 44-46 2.3 Faktor-faktor Kebangkitan Islam di Malaysia 46-57 2.4 Gerakan dakwah di Malaysia 57-64 2.5 Malaysia dan Kepimpinan Tun Dr Mahathir Mohamad 64-77 2.6 Respons Terhadap Krisis Modeniti 78-82 2.7 Kesimpulan 82-83 Bab 3: Perkembangan Wacana Pengislaman Ilmu Sains dari Perspektif Sejarah 3.0 Pengenalan 84-85 3.1 Respons Terhadap Sains Moden, Modenisasi dan Pengislaman 85-93 Ilmu Sains 3.2 Konsep Pengislaman Ilmu dan Pengislaman Ilmu Sains 93-97 3.3 Membina dan Membentuk Konsep Serta Pendekatan di dalam 97-105 Pengislaman Ilmu Sains 3.4 Perkembangan Pengislaman Ilmu Sains di Malaysia 106-118 3.5 Gerakan Pengislaman Ilmu: Penubuhan Institusi dan 118-127 Kegiatan-kegiatan 3.6 Akademi Sains Islam Malaysia (ASASI) 127-136 3.7 Kesimpulan 137-138 Bab 4: Pemikiran Tentang Sains Islam oleh Beberapa Pemikir Islam Kontemporari Terpilih: Seyyed Hossein Nasr, Ismail al-faruqi, Ziauddin Sardar, dan Syed Muhammad Naquib al-attas. 4.0 Pengenalan 139-141 4.1.0 Tokoh Pemikir Islam Pertama: Seyyed Hossein Nasr 141-144 4.1.1 Gambaran Umum Pemikiran Seyyed Hossein Nasr 144-145 4.1.2 Seyyed Hossein Nasr dan Kritikannya Terhadap Sains 146-155 Moden vi

4.1.3 Seyyed Hossein Nasr dan Sains Islam 155-168 4.2.0 Tokoh Pemikir Islam Kedua: Ismail al-faruqi 168-171 4.2.1 Gambaran Umum Pemikiran Ismail al-faruqi 171-173 4.2.3 Pemikiran Ismail al-faruqi tentang Islam dan 173-181 Kritikannya Terhadap Sains 4.2.3 Ismail al-faruqi dan Pengislaman Ilmu 181-197 4.3.0 Tokoh Pemikir Islam Ketiga: Ziauddin Sardar 197-201 4.3.1 Gambaran Umum Pemikiran Ziauddin Sardar 201-208 4.3.2 Ziauddin Sardar, Sains Islam dan Kritikannya Terhadap 208-215 Sains Moden 4.3.3 Amalan Sains Islam dan Masa Depan Islam 216-225 4.4.0 Tokoh Pemikir Islam Keempat: Syed Muhammad Naquib al-attas 225-230 4.4.1 Pemikiran Syed Muhammad Naquib al-attas Secara Umum 229-237 4.4.2 Syed Muhammad Naquib al-attas dan Kritikannya 238-248 Terhadap Sains serta Sekularisme 4.4.3 Syed Muhammad Naquib Al-Attas dan Konsep 248-253 Pengislaman Ilmu 4.5 Analisis Keempat-empat Pemikir Islam Antarabangsa 253-265 Tentang Islam, Sains dan Modeniti 4.6 Kesimpulan 265-266 Bab 5: Wacana Pengislaman Sains di Malaysia: Pemikiran Lima Sarjana Islam Tempatan 5.0 Pengenalan 267-268 5.1.0 Tokoh Pemikir Islam Tempatan Pertama: Prof. Emeritus 268-273 Datuk Dr Osman Bakar 5.1.1 Ringkasan Pemikiran Osman Bakar 273-274 5.1.2 Latar Belakang Pengislaman Ilmu di Malaysia 274-281 Mengikut Perspektif Osman Bakar vii

5.1.3 Tauhid dan Sains 282-297 5.1.4 Pandangan Alam Sekitar dari Perspektif Islam 298-304 5.1.5 Peradaban Antara Timur dan Barat, dan Dialog 304-308 Antara Peradaban 5.2.0 Tokoh Pemikir Islam Tempatan Kedua: Prof. Dr Shaharir 308-313 Mohamad Zain 5.2.1 Pengislaman Ilmu Sains 313-317 5.2.2 Sains dan Bahasa Melayu di dalam Pembangunan 317-321 Sains dan Teknologi di Malaysia 5.2.3 Etnosains, Etnoteknologi dan Pempribumian Ilmu 321-323 Sains di Malaysia 5.2.4 Pengislaman Sains sebagai Sebahagian daripada 323-328 Pempribumian Ilmu 5.3.0 Tokoh Pemikir Islam Tempatan Ketiga: Dr Adi Setia 329-332 Mohamad Dom 5.3.1 Pengislaman Sains: Satu Program Jangka Panjang 332-334 5.3.2 Definisi dan Pengertian Sains Islam 334-344 5.3.3 Wacana Sains dan Agama: Mengikut Perspektif Taskhir 344-349 5.3.4 Taskhir dan Matlamat Penyelidikan Sains di dalam Islam 349-352 5.4.0 Tokoh Pemikir Islam Tempatan: Prof. Dr Khalijah Mohd Salleh 352-356 5.4.1 Sains dan Teknologi Sebagai Alat Pembangunan Sosial 356-364 5.4.2 Pembangunan Sains di Malaysia 364-367 5.4.3 Etika dan Penyelidikan Sains 367-371 5.4.4 Metodologi Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan 371-374 Teknologi 5.5.0 Tokoh Pemikir Islam Tempatan Kelima: Prof. Datin Dr Azizan 374-376 Baharuddin 5.5.1 Pengharmonian Sains dan Agama 376-381 5.5.2 Hubungan Sains dan Agama dari Segi Natural Theology 381-385 viii

5.5.3 Sains Mapan Sebagai Sebahagian Pengislaman Ilmu 385-396 5.6.0 Analisis Pemikiran Pemikir-pemikir Islam Tempatan Terpilih 396-407 5.7.0 Kesimpulan 407-408 Bab 6: Kritikan-kritikan Terhadap Pengislaman Ilmu Sains 6.0 Pengenalan 409 6.1.0 Pengklasifikasian Respons dan Kritikan Terhadap 410 Pengislaman Ilmu Sains 6.1.1 Kumpulan yang Tidak Simpati (unsympathetic critics) 410 Terhadap Pengislaman Ilmu i) Bassam Tibi 410-423 ii) Toby E. Huff 423-427 iii) Pervez Hoodbhoy 427-436 iv) Abdus Salam 436-440 6.1.2 Kumpulan Yang Bersimpati (sympathetic critics) Terhadap 440-441 Pengislaman Ilmu Sains tetapi Tidak Bersetuju dengan Cara dan Kaedah Pengislaman Ilmu Dilaksanakan i) Yasien Mohamad 441-442 ii) Munawar Ahmad Anees 443-449 iii) Nasim Butt 450-451 iv) Umar A. Hassan 451-452 6.2 Analisis Mengenai Kritikan-kritikan Terhadap Pengislaman Ilmu Sains 452-457 6.3 Kesimpulan 457-459 Bab 7: Kritikan Terhadap Sains Sebagai Respons Terhadap Modeniti: Satu Perbandingan di antara Kritikan Terhadap Sains oleh Pemikir Islam dan Barat. 7.0 Pengenalan 460-461 7.1 Falsafah Sains Aliran Modenis 461-467 7.2 Falsafah Sains oleh Karl Popper 467-470 ix

7.3 Cabaran Terhadap Imej Modenis Ilmu Sains 470-474 7.4 Kritikan Pascamodenis Terhadap Sains dan Modeniti 474-479 7.5 Respons Terhadap Modeniti: Perbandingan Kritikan Terhadap 479-497 Sains oleh Pemikir Islam dan Barat 7.6 Perbincangan Tentang Implikasi Reaksi Pemikir Islam Terhadap 497-503 Sains dan Teknologi ke atas Amalan Sains di Malaysia 7.7 Kesimpulan 504 Bab 8: Kesimpulan 505-512 Bibliografi 513-526 Lampiran A 527-539 x

SENARAI RAJAH Rajah 1 Rajah 2 Rajah 3 Entiti Asas dalam Paradigma Tauhid Lawan Paradigma Sekular Peranan Manusia Berasaskan Paradigma Tauhid Peranan Manusia Berasaskan Paradigma Tanpa Tauhid xi

SINGKATAN ABIM AJISS AMSEE AMSS APM ASASI ATMA CAP COMEST DEB DSTN ESTI FOSIS IBKKM IFIAS IIIT IKIM IMA IMR INSPEM IPT IPTA IPTS IRC ISTAC JPIUM Angkatan Belia Islam Malaysia American Journal of Islamic Sciences Association of Muslim Scientists and Engineers Association of Muslim Social Scientists Akademi Pengajian Melayu Akademi Sains Islam Malaysia Institut Alam dan Tamadun Melayu Consumer Association of Penang World Commission on the Ethics of Scientific Knowledge and Technology Dasar Ekonomi Baru Dasar Sains dan Teknologi Negara Ethics, Science, Technology and Innovation Federation of Students Islamic Society Institut Bahasa, Kesusasteraan, dan Kebudayaan Melayu International of Institute for Advance Study International Institute of Islamic Thought Institut Kefahaman Islam Malaysia Islamic Medical Associations Institute for Medical Research Institut Penyelidikan Matematik Institut Pengajian Tinggi Institut Pengajian Tinggi Awam Institut Pengajian Tinggi Swasta Islamic Representative Councils International Institute of Islamic Thought and Civilization Jabatan Pengajian Islam Universiti Malaya xii

KBSM KMUK KUSTEM MASTIC MIT MRSM MSA OIC PAS PBMUM PERKIM PKPIM PMIUM PUM RTM S&T SPM UIAM UKM UM UMNO UNESCO UPM USIM YADIM Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah Kesatuan Melayu United Kingdom Kolej Universiti Sains dan Teknologi Malaysian Science and Technology Information Centre Massachusetts Institute of Technology Maktab Rendah Sains MARA Muslim Students Associations Organisation of Islamic Conferences Parti Islam SeMalaysia Persatuan Bahasa Melayu Universiti Malaya Persatuan Kebajikan Islam Malaysia Persatuan Kebangsaan Pelajar Islam Malaysia Persatuan Mahasiswa Islam Universiti Malaya Persatuan Ulama Malaysia Radio dan Televisyen Malaysia Sains dan Teknologi Sijil Pelajaran Malaysia Universiti Islam Antarabangsa Malaysia Universiti Kebangsaan Malaysia Universiti Malaya United Malay National Organisation United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation Universiti Putra Malaysia Universiti Sains Islam Malaysia Yayasan Dakwah Islamiah Malaysia xiii