BIODATA RINGKAS PROFESOR DR ZAID AHMAD Nama : ZAID BIN AHMAD (Profesor Dr.) Jawatan/Gred: Profesor Gred VK7 (JUSA C) Jabatan Pengajian Kenegaraan dan Ketamadunan Fakulti Ekologi Manusia Universiti Putra Malaysia 43400 Serdang Selangor Tel (P) : 03 89467068 Faks : 03 89435385 Email: zaid_a@upm.edu.my Email: zayyadal@hotmail.com KELAYAKKAN AKADEMIK Memperolehi ijazah pertama daripada Universiti Kebangsaan Malaysia serta MA dan PhD daripada Victoria University of Manchester, United Kingdom 1999. Bidang kepakaran beliau adalah falsafah dan kajian tamadun. Zaid Ahmad kini adalah penyandang kursi Profesor dalam bidang Falsafah dan Pengajian Tamadun di Fakulti Ekologi Manusia, Universiti Putra Malaysia. Beliau telah memegang beberapa jawatan penting di Universiti Putra Malaysia termasuk sebagai Dekan Fakulti Ekologi Manusia, Ketua Jabatan Pengajian Kenegaraan dan Ketamadunan selama lapan tahun dan Pengetua Kolej Sultan Alaeddin Sulaiman Shah, Universiti Putra Malaysia. Sejak tahun 1987 beliau merupakan ahli akademik dan telah memberi kuliah dan menyampaikan ceramah dalam pelbagai subjek utama dalam bidang kepakarannya termasuk sains kemanusiaan, sains sosial, sejarah, tamadun, etika dan lain-lain peringkat kebangsaan dan antarabangsa. Sebagai ahli akademik, beliau aktif membentang kertas kerja, menyampaikan syarahan dan penceramah dalam pelbagai seminar, simposium, dialog dan konferensi di peringkat kebangsaan dan antarabangsa serta bergiat dalam kerja-kerja perundingan dan komuniti dalam dan luar negara. Beliau menerima jemputan dan telah menyertai pelbagai persidangan dan wacana intelektual, tempatan dan antarabangsa. Sehingga kini, beliau telah memberi syarahan dan membentangkan kertas kerja dalam pelbagai seminar, simposium dan dialog di pelbagai tempat dan negara termasuk United Kingdom, New Zealand, Jerman, Sweden, Itali, Australia, Taiwan, Thailand, Korea, Jepun, India, Filipina, Afrika Selatan, Turki, Tunisia, Algeria, Sepanyol, Laos, Bangladesh dan Indonesia. Pada tahun 2003 beliau bertugas sebagai sarjana pelawat dan pakar rujuk mengenai masyarakat Islam di Asia Pacific di Victoria University of Wellington, New Zealand. 1
PENCAPAIAN KESARJANAAN, PENGIKTIRAFAN DAN SANJUNGAN PERINGKAT KEBANGSAAN DAN ANTARABANGSA Dari sudut kesarjanaan, beliau telah menerbitkan karya utamanya tentang falsafah tamadun berjudul The Epistemologi of Ibn Khaldun. Karya ini diterbitkan serentak di United, Amerika Syarikat dan Kanada 2003 dan 2007 dan diulang cetak pada 2010. Beliau menerima pelbagai jemputan daripada beberapa agensi penerbit yang terkenal kerana sumbangannya. Antara jemputan yang diterima adalah dari Thommes Press dan Bloomsbury Academic England untuk menyumbang dalam The Biographical Encyclopaedia of Islamic Philosophy (disunting oleh Oliver Leaman), di mana beliau telah menulis enam entri. Beliau menerima jemputan daripada penerbit terkemuka The Blackwell Publishers, England di mana beliau menulis satu bab "The Philosophy of Islamic History and Historiography dalam Blackwell Companion of Philosophy of History and Historiography (disunting oleh Aviezer Tucker). Dari Februari hingga Jun 2003, Zaid dilantik sebagai sarjana pelawat di The Victoria University of Wellington, New Zealand. Sebagai sarjana pelawat di bawah tajaan Kursi Pengajian Melayu di Universiti Victoria, beliau telah memberi kuliah, menyampaikan ceramah, seminar, menjalankan penyelidikan dan penulisan dan pada masa yang sama merupakan pakar rujuk mengenai Islam dan masyarakat Muslim di Wilayah Asia Selatan dan Pacific. Ogos 2005 beliau menerima jemputan daripada International Sociological Association (ISA) dan Sekretariat World Congress of Sociology XVI 2006 di Durban, Afrika Selatan satu daripada ahli panel utama dalam sesi khas "Ibn Khaldun and Modern Sociological Thought and Theory sempena memperingati enam ratus tahun pemergian Ibn Khaldun 1406. Pada 2005 juga beliau menerima jemputan dari Polimetrica Scientific Publishers di Milan Italy untuk menulis satu bab dalam penerbitan Studies on Ibn Khaldun (disunting oleh Massimo Campanini). April 2006 beliau menerima jemputan dan penajaan dari Centre for Research in Multiculturalism, al- Maktoum Institute, Scotland untuk memberikan syarahan mengenai kepelbagaian budaya dalam International Symposium on Multiculturalism di Dundee, Scotland. Jun 2006 beliau menerima jemputan penajaan daripada Menteri Kebudayaan Algeria sebagai tetamu negara bagi membentangkan kertas kerja mengenai Ibn Khaldun dalam Colloque Internationale D'Ibn Khaldun sempena memperingati enam abad Ibn Khaldun Vie Centenaire De La Mort D'ibn Khaldun 1406-2006, Algiers, Algeria April 2009, beliau mewakili Malaysia dalam Mesyuarat Peringkat Tinggi UNESCO (UNESCO High Level Meeting) mengenai Pengajaran Falsafah di Asia dan Pasifik yang diadakan di Manila, Filipina. Mei 2009 juga beliau telah menerima jemputan daripada International Ibn Khaldun Society berpangkalan di Istanbul sebagai salah seorang pembentang utama dalam 2nd International Symposium on Ibn Khaldun di Istanbul, Turkey. Pada tahun 2009 beliau merupakan penerima anugerah Fulbright (direct access to the Muslim world) oleh Suruhanjaya Amerika Malaysia bagi Pertukaran Pendidikan (Malaysian American Commission On Educational Exchange) (MACEE). 2
Beiau juga ahli ahli pengasas KICAS (Kyoto International Consortium for Asian Studies) yang berpusat di Kyoto, Japan. Beliau adalah pakar rujuk bagi Institut Antarabangsa Pemikiran Islam bagi projek Epistemologi dan Pembaharuan Pendidikan rantau Asia Selatan (Epistemology and Educational Reform for South Asia Region). UCAPTAMA (KEYNOTES), WACANA, SEMINAR, SYARAHAN Beliau telah menyampaikan lebih 20 ucaptama (keynotes), wacana, seminar dan sehingga ini telah menyampaikan syarahan beliau di lebih daripada 15 negara di seluruh dunia. Antara jawatan utama yang di pegang: Jawatan Jabatan/Fakulti/Universiti/Institusi lain Tahun Tempoh Dekan 2011-2016 5 thn Fakulti Ekologi Manusia Ketua 2003-2011 8 thn Jabatan Pengajian Kenegaraan dan Ketamadunan Fakulti Ekologi Manusia Universiti Putra Malaysia Ahli Jawatankuasa Memperomosikan Persefahaman Antara 2016-2017 1 thn Agama (JKMPKA) (lantikan oleh Perdana Menteri) Pengerusi 2009-kini Jawatankuasa Induk Kebangsaan TITAS IPT Jabatan Pendidikan Tinggi Kementerian Pendidikan Malaysia Pengerusi 2013-kini Jawatankuasa Penyelidikan dan Pembangunan (R&D) Pertubuhan Mencegah Dadah Malaysia (PEMADAM) Kebangsaan Exco Majlis Dakwah Negara (MDN) Yayasan Dakwah Islamiah Malaysia (YADIM) 2014-2015 Penasihat Pengajian Universiti Islam Antarabangsa Penasihat Pengajian Universiti Utara Malaysia Penasihat Pengajian Pusat Dialog Peradaban Universiti Malaya Panel Penasihat Industri Universiti Teknologi Malaysia Sarjana Bersekutu International Institute of Advanced Islamic Studies (IAIS) Malaysia Sarjana Pelawat/Fellow Dept of Religious Studies, Faculty of Humanities, The Victoria University of Wellington, New Zealand Pengetua Sultan Alaeddin Suleiman Shah College (KOSASS), Universiti Putra Malaysia 2016-2018 2013-2014 2008-2009 2016 2009-kini 2003 2001-2003 2 thn 3
Ketua Editor 2013-kini Jurnal UMRAN Yayasan Dakwah Islamiah Malaysia Pegawai dalam Regimen Askar Wataniah 1985-2015 30 thn PENYELIDIKAN DAN PENULISAN Sebagai ahli akademik beliau telah menjalankan berbagai penyelidikan dan penulisan yang memberi impak kepada masyarakat dan negara. Beliau juga merupakan pakar rujuk dan perunding diperbagai kementerian dan agensi kerajaan dan swasta dalam berbagai isu melibatkan agama, sosial, budaya, politik dan kemasyarakatan. Antara kementerian dan agensi yang pernah mendapatkan khidmat pakar rujuk dan rundingan beliau adalah:- Kementerian Dalam Negeri Kementerian Pendidikan Tinggi Kementerian Pertahanan Malaysia Kementerian Belia dan Sukan Kementerian Wanita Pembangunan Wanita Keluarga dan Masyarakat Jabatan Perdana Menteri Polis Diraja Malaysia Angkatan Tentera Malaysia Biro Tatanegara Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional Jabatan Kebudayaan dan Kesenian Negara Agensi Kelayakan Nasional Jabatan Latihan Khidmat Negara Universiti Utara Malaysia Universiti Malaysia Pahang Universiti Malaya Universiti Sultan Zainal Abidin Antara kajian yang beliau yang memberi impak kepada dasar dan pembangunan negara dan masyarakat: 1. Impak Globalisasi kepada masyarakat luar bandar 2. Toleransi agama di Malaysia 3. Integrasi Kaum di Malaysia 4. Latihan Khidmat Negara 5. Institusi wakaf dalam pendidikan tinggi 6. Golongan gelandangan di Lembah Kelang 7. Isu kemiskinan bandar dan luar bandar dan impak urbanisasi 8. Dll Hasil daripada penyelidikan berkenaan sebahagiannya menjadi asas kepada pembinaan dasar kerajaan. Beliau telah menyelia dan membimbing pelajar siswazah dan sehingga kini telah menyelia dan menggraduatkan 30 pelajar peringkat Doktor Falsafah (7 daripadanya sebagai penyelia utama) dan 15 pelajar peringkat Masters (7 daripadanya sebagai penyelia utama). 4
Sebagai Dekan Fakulti beliau memainkan peranan utama dalam, memimpin, merancang dan menyediakan pendidikan terbaik bagi rakyat Malaysia serta mempastikan para pelajar dapat berfungsi menjadi warga negara yang baik, memiliki jati diri yang kukuh, semangan kenegaraan yang tinggi dan menyumbang kepada pembangunan negara dan keharmonian masyarakat. Pada peringkat awam, beliau telah menerima pelbagai undangan dan muncul dalam pelbagai media arus perdana elektronik TV dan Radio (termasuk TV1, TV3, Bernama dan Awani) dan cetak (akhbar dan majalah) untuk memberikan pandangan dan ulasan dalam pelbagai isu kemasyarakatan, agama, kemanusiaan sosial, budaya, dan politik. Dalam tempoh 30 puluh tahun sebagai ahli akademik, beliau telah menghasilkan ratusan makalah, buku serta artikel ilmiah yang diterbitkan di dalam dan luar negara. KARYA TERPILIH Zaid Ahmad, (2010) (1 st paperback edition), The Epistemology of Ibn Khaldun, London: Routledge Taylor and Francis, (Simultaneously published in the USA and Canada by Routledge New York) (ISBN: 978-0- 415-61275-3). A. Najafinejad, Z. Ahmad & J. Jawan, Human Rights in Iranian Juridical Approach in Journal of Cross- Cultural Communication, vol. 6, No. 3, 2010, Canadian Academy of Oriental and Occidental Culture. F. Soltani, J. Jawan & Z. Ahmad, September the 11 th 2001 and Security Dilemma in Canadian social Science, vol.6, no. 5, 2010, Canadian Academy of Oriental and Occidental Culture. Zaid Ahmad (ed.), (2010), Hubungan Etnik di Malaysia (2 nd Press/Fajar. eds.), Kuala Lumpur: Oxford University Zaid Ahmad, Pengenalan Hubungan Etnik di Malaysia Secara Umum, dlm Zaid Ahmad (ed.), (2010), Hubungan Etnik di Malaysia (Edisi Kedua), Kuala Lumpur: Oxford Fajar. Zaid Ahmad, Hubungan Etnik, Integrasi dan Cabaran Global dlm Zaid Ahmad (ed.), (2010), Hubungan Etnik di Malaysia (Edisi Kedua), Kuala Lumpur: Oxford Fajar. Zaid Ahmad Muslim Philosophy of History and Historiography in Aviezer Tucker, 2009, A Companion to The Philosophy of History and Historiography, London and New York: Blackwell Publishers. M. Rad Goudarzi, J. Jawan & Zaid Ahmad, Ayatollah Khomeini and the Foundation of Legitimacyof Power and Government in Canadian Social Science, vol. 5, no. 6, 2009, Canadian Academy of Oriental and Occidental Culture. Osman Bakar, Azizan Baharuddin & Zaid Ahmad, (eds.) (2009), Tamadun Islam dan Tamadun Asia (TITAS), Kuala Lumpur: University Malaya Press. Azizan Baharuddin, Zaid Ahmad, dll, (eds.), (2009),Pemikiran Ibn Khaldun dan Relevansinya dalam Tamadun Kontemporari, Kuala Lumpur: Pusat Dialog Peradaban Universiti Malaya. Zaid Ahmad, Haslinda Abdullah & Nobaya Ahmad, Globalisasi, Urbanisasi dan Perubahan Nilai: Gejala 'Mat Rempit' di Malaysia dlm Haslinda Abdullah dll (2009), Belia dan Pembangunan Modal Insan, Serdang: Penerbit Universiti Putra Malaysia. Zaid Ahmad & Haslinda Abdullah, Pengaruh Iklim Terhadap Sifat Manusia: Suatu Catatan dari Muqaddimah Ibn Khaldun dlm Azizan Baharuddin, Zaid Ahmad, dll, (2009), Pemikiran Ibn Khaldun dan Relevansinya dalam Tamadun Kontemporari, Kuala Lumpur: Pusat Dialog Peradaban Universiti 5
Malaya. Zaid Ahmad, Ke arah Pembinaan Tamadun Malaysia: Kepentingan dan Relevansi Kursus Tamadun Islam dan Tamadun Asia (TITAS) di IPT dlm Hashim Ismail & Raihanah Abdullah (eds) (2009), Permuafakatan dan Kerukunan Teras Peradaban Malaysia, Kuala Lumpur: Akademi Pengajian Melayu dan Pusat Dialog Peradaban Universiti Malaya. Zaid Ahmad, Haslinda Abdullah & Nobaya Ahmad (ed.), Globalisasi, Urbanisasi dan Perubahan Nilai: Gejala 'Mat Rempit' di Malaysia dlm Haslinda Abdullah dll (2009), Belia dan Pembangunan Modal Insan, Serdang: Penerbit Universiti Putra Malaysia. N. Ahmad & Zaid Ahmad, Interpreting Ibn Khaldun s Principles of Urban Planning Toward Sustainability of Cities in Arab World Geographer, Vol. 11, No. 3, 2008, The Arab World Geographer Toronto, Canada. Zaid Ahmad & Haslinda Abdullah (2008), Buku Kerja Program Integrasi KEBUDAYAAN, penerbit JLKN & Kementerian Pertahanan Malaysia. Zaid Ahmad, (2007) (electronic edition), The Epistemology of Ibn Khaldun, London: Routledge Taylor and Francis, (Simultaneously published in the USA and Canada by Routledge New York) (ISBN: 978-0-203-63389-2). Zaid Ahmad, Multiculturalism And Religio-Ethnic Plurality: The Malaysian Experience, Culture And Religion, vol. 8, No. 2, 2007, Routledge,Taylor and Francis. Ismail,M.M., Zaid Ahmad & Othman, Z., Elections & Hegemonic Politics: A Malaysian Case, Jurnal JATI, Vol. 12, 2007, Universiti Malaya, pp. 161-174. Zaid Ahmad, Cabaran Hubungan Etnik di Malaysia dan Global dlm Zaid Ahmad, dll, (2007), Hubungan Etnik di Malaysia, Kuala Lumpur: Oxford Fajar. Zaid Ahmad, Ibn Khaldun (s.v), in Oliver Leaman (Ed. in chief), (2006), Biographical Encyclopedia of Islamic Philosophy, 2 vols., London & New York: Thommes Continuum International Zaid Ahmad, Sheikh Dawud al-fatani (s.v), in Oliver Leaman (Ed. in chief), (2006), Biographical Zaid Ahmad, Sheikh Arshad al-banjari (s.v), in Oliver Leaman (Ed. in chief), (2006), Biographical Zaid Ahmad, Shamsuddin al-sumatrani (s.v), in Oliver Leaman (Ed. in chief), (2006), Biographical Zaid Ahmad, Haji Abdul Malik Karim Amrullah (HAMKA) (s.v), in Oliver Leaman (Ed. in chief), (2006), Biographical Encyclopedia of Islamic Philosophy, 2 vols., London & New York: Thommes Continuum International Zaid Ahmad, Burhanuddin al-helmy (s.v), in Oliver Leaman (Ed. in chief), (2006), Biographical 6
Nobaya Ahmad & Zaid Ahmad, A Study of Malay-Chinese Relations, in Jayum A. Jawan & Zaid Ahmad (ed.), (2006), Inter-Ethnic Relation in Malaysia: Selected Readings, Serdang: Penerbit Universiti Putra Malaysia. Sri Rahayu Ismail, Haslinda Abdullah & Zaid Ahmad Dimensi Psikologi dalam Hubungan Etnik dlm Jayum A. Jawan & Zaid Ahmad (ed.), (2006), Inter-Ethnic Relation in Malaysia: Selected Readings, Serdang: Penerbit Universiti Putra Malaysia. Zaid Ahmad, Pluralisme dan Dialog Peradaban: Meninjau Sudut Pandangan Islam dlm Jayum A. Jawan & Zaid Ahmad (ed.) (2006), Inter-Ethnic Relation in Malaysia: Selected Readings, Serdang: Penerbit Universiti Putra Malaysia. Zaid Ahmad, dll, (eds.),(2006), Hubungan Etnik di Malaysia, Kuala Lumpur: Oxford University Press/Faja. Jayum A. Jawan & Zaid Ahmad (ed.), (2006), Inter-Ethnic Relation in Malaysia: Selected Readings, Serdang: Penerbit Universiti Putra Malaysia. Sri Rahayu Ismail, Ahmad Tarmizi Talib, E-Pengajaran dan Pembelajaran TITAS: Pengalaman Universiti Putra Malaysia dlm Inovasi Pengajaran-Pembelajaran TITAS, Mohd Syariefuddin Abdullah, dll (eds.), Tanjung Malim: Penerbit Universiti Perguruan Sultan Idris, 2005. Zaid Ahmad Ibn Khaldun s Approach in Civilisational Studies in Massimo Campanini, (2005), Studies on Ibn Khaldun, Milan, Italy: Polimetrica International Scientific Publisher. N. Deuraseh, Z. Ahmad & A. T. Talib, Islamic Medicine in the Muslim World During 11-12 th Century: A Preliminary Bibliographical Survey, International Medical Journal, vol. 4, No.1, June 2005. N. Deuraseh & Z. Ahmad, The Origin of the Medicine of The Prophet (al-tibb al-nabawi), Journal of Islamic Perspectives on Science, summer 2005. Zaid Ahmad, The Euphoria of Diversity: Islam and Religious Coexistence in Post-Independence Malaysia in Yaacob Harun (ed.), Malaysia: Papers on Development, Religion and Politics, Wellington: Chair of Malay Studies Victoria University of Wellington, New Zealand, 2003. Jayum Jawan, Zaid Ahmad et.al., Globalisation: Responses from Rural East Malaysia in Suwit Laohasiriwong & David J.H Blake, Social Transformation and Conflict in Southeast Asia, Swedish International Development and Cooperation Agency Southeast Asian Conflict Studies Network, Institute for Dispute Resolution, Khon Kaeng University, Thailand, 2003. Zaid Ahmad, (2003) (1 st hardcover edition), The Epistemology of Ibn Khaldun, London: Routledge Taylor and Francis, (Simultaneously published in the USA and Canada by Routledge New York) (ISBN: 978-0- 415-30285-2). 7