BARAZIA GJINORE në Shqipëri
Dhuna në familje Dhuna në familje është një problem i mbarë shoqërisë; Legjislacioni aktual e kërkon tashmë ngritjen e një sistemi të mekanizmi referimi; Asnjë institucion/individ i vetëm nuk mund t i bëjë ballë këtij fenomeni, pa koordinuar veprimet me aktorë të tjerë; Kjo iniciativë përkon me prioritetin e vendosur nga vetë qeveria shqiptare dhe është pjesë e proceseve për integrimin nëhur me çështjet gjinore Zgjerimi i njohurive lidhur me përfshirjen e perspektivës gjinore në punën me median
Dhuna në familje Dhuna ndaj grave është një çështje publike dhe jo private, si rrjedhim ajo kërkon vëmendje të veçantë nga e gjithë shoqëria; Shkaku kryesor i dhunës është pushteti i pabarabartë që ekziston në çift; Dhuna i lëndon të gjithë, jo vetëm gratë; Gratë përjetojnë forma të ndryshme dhune, shpesh disa forma në të njëjtën kohë; Çdo person ka të drejtë të jetojë i lirë nga çdo formë dhune; Çdo person është përgjegjës për sjelljen e tij, dhuna është zgjedhje, dhunuesi është përgjegjës për dhunën e ushtruar; Ndryshimi është i mundshëm veçanërisht me ndihmën e komunitetit; Ndryshimi është një proces i gjatë. Përballë tij shfaqen një sërë pengesash dhe vështirësishë që duhen përballuar; Ekzistojnë edhe mënyra të tjera përveç dhunës, me anë të të cilave të zgjidhen konfliktet.
Disa çështje të Barazise Gjinore Roli advokues/lobues i shoqërisë civile për të drejtat e gruas/të njeriut Forcimin e kapacitetet e OSHC-ve dhe të na japë mundesine te luajme rol aktiv dhe efektiv ne barazine gjinore duke e promovuar ne institucionet qeveritare lokale dhe politikat publike. Lobimi i perbashket me te gjithe aktoret Mekanizmat praktikë mbi fuqizimin e vajzave dhe grave në jetën shoqërore e politike Legjislacioni dhe zbatimi i tij per buxhetimin gjinor OSHC-të kanë vite që po bëjnë një përpjekje të përditshme për barazinë gjinore, ne kete kontekst, çfarë arritjesh konkrete kanë në sfidën e tyre, problematikën që kanë hasur dhe si mendojnë t i eliminojnë të gjitha barrierat për të shkuar drejt një shoqëri pa diskriminim gjinor.
Disa çështje të Barazise Gjinore Mekanizmat, mbi te cilat funksionon ligji elektoral mbi arritjen e barazise gjinore per zgjedhjet lokale dhe parlamentare Investigimi mediatik mbi ceshtje me baze te ndjeshme gjinore. Raste te diskriminimit gjinor dhe lidhja e tyre me mediat Mbrojtja dhe te drejtat e femijeve te abuzuar ne nje familje te dhunuar Korrupsioni qe behet ne dhenjen e projekteve sipas njohjes dhe perfitimit.
Përkatësia seksuale dhe ajo gjinore
Përkatësia gjinore dhe seksi Seksi Ka të bëjë më anatominë dhe biologjinë Si rregull, nuk ndryshon gjatë jetës Seksi nuk ndryshon nga një kulturë në tjetrën Përkatësia gjinore Cilësi dhe sjellje që shoqëria pret nga një burrë dhe një grua Rolet gjinore mësohen Rolet gjinore ndryshojnë në kohë për shkak të faktorëve të ndryshëm Rolet gjinore ndryshojnë nga një kulturë në tjetrën
Stereotipet gjinore Stereotipet janë përgjithësime të një shkalle të lartë për njerëzit e një kategorie të caktuar shoqërore; Bindje të tilla kanë tendenca të jenë pjesë e përgjithshme e shoqërisë dhe krijohen në kuadër të procesit të rritjes në atë shoqëri; P.sh., lodrat, veshjet, sjelljet, profesionet që priten nga një vajzë dhe nga një djalë.
Të jesh vajzë & grua në Shqipëri në 1985 & 2015 Arsimimi Shëndeti Jeta profesionale Roli në familje Roli në komunitet Roli në sferën publike përtej lagjes e vendit të punës
Përkatësia gjinore si identitet Si e identifikoni veten? Raporti mes gjinisë dhe aspekteve të tjera të identitetit: raca, etnia, mosha, besimi fetar, shkalla e arsimimit, gjendja ekonomike, përkatësia ideologjike, vendbanimi, etj. A ka një hierarki të aspekteve të identitetit?
Të drejtat e grave si të drejta të njeriut
Barazia gjinore Barazi gjinore është pjesëmarrja e barabartë e grave dhe burrave në të gjithat fushat e jetës, pozita e barabartë ndërmjet tyre, mundësi e shanse të barabarta për të gëzuar të drejtat dhe për të përmbushur detyrimet në shoqëri, duke përfituar njëlloj nga arritjet e zhvillimit të saj. Ligji Nr. 9970, datë 24.7.2008, Për barazinë gjinore në shoqëri, neni 4
Fytyra e pabarazisë gjinore Vetëm 1% e aseteve/pasurive të botës janë në emër të një gruaje 70% e njerëzve të botës që jetojnë në mizerje (me më pak se $1 në ditë) janë gra Paga e grave përbën mes 70-90% të pagës së burrave. Mëmësia vazhdon të jetë arsye për diskriminim në punë. Ka vetëm 26 gra CEO ndër 500 korporatat më të mëdha në botë ishte vetëm një grua në 1998. Vetëm 22% e antarëve të parlamenteve dhe senateve në gjithë botën janë gra. Më shumë të dhëna në: genderstats.org
Dokumente kryesorë ndërkombëtare - 1 Konventa për Eliminimin e të Gjtha Formave të Diskriminimit ndaj Gruas (CEDAW). U adoptua nga Asambleja e Kombeve të Bashkuara në vitin 1979 si marrëveshja ndërkombëtare kryesore dhe më e plotë për të drejtat e grave. U pasua me nje Protokoll Fakultativ në 2000. Konferenca e Katërt Botërore të Kombeve të Bashkuara për Gratë dhe Platforma për Veprim, 1995. Përcaktoi 12 qëllime strategjike për zbutjen e pabarazive mes burrave dhe grave në të gjithë nivelet.
Dokumentat kryesorë ndërkombëtare - 2 Marrëveshja e Bashkimit Europian (1992). Kjo marrëveshje garanton barazinë gjinore dhe shanset e barabarta në kuadër të mekanizmave që krijuan BE-në. Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit. Këto objektiva të miratuara nga Organizata e Kombeve të Bashkuara (2000) trajtojnë, mes të tjerash, çështjet e barazisë gjinore dhe të drejtave të grave. Konventa e Këshillit të Europës Për parandalimin dhe luftimin e dhunës kundër grave dhe dhunës në familje Konventa e Stambollit (2011).
Dokumentat kryesorë ndërkombëtare - 3 Udhëzues për Barazinë midis Grave dhe Burrave për 2006-2010. Ky udhëzim i BE-së e përcakton përfaqësimin e barabartë në vendim-marrje si një nga fushat prioritare të politikave të BE-së për arritjen e barazisë gjinore. Karta për Barazinë e Grave dhe Burrave në Jetën Lokale (2006). Ndër parimet e kësaj karte janë pjesëmarrja e balancuar e grave dhe burrave në vendim-marrje si parakusht për një shoqëri demokratike dhe përfshirja e perspektivës gjinore në të gjitha aktivitetet e qeverive lokale dhe rajonale.
Dokumenta kryesore mbi barazinë gjinore - 1 1993 Shqipëria ratifikon Konventën e OKB-së Për eliminimin e të gjitha formave të diskriminimit (CEDAW) 1996 Shqipëria ratifikon konventat për të drejtat dhe liritë themelore të njeriut deklarata universale; të drejtat politike dhe civile; ekonomike, shoqërore, kulturore 2002 Miratohet dhe hyn në fuqi ligji Për shëndetin riprodhues. 2003 Miratohet dhe hyn në fuqi Kodi i Familjes i Republikës së Shqipëri 2003 Shqipëria ratifikon Protokollin Fakultativ të Konventës Për eliminimin e të gjitha formave të diskriminimit ndaj gruas (CEDAW).
Dokumenta kryesore mbi barazinë gjinore - 2 2006 Shqipëria ratifikon Konventën e Këshillit të Evropës Për masat kundër trafikimit të qenieve njerëzore" 2006 Miratohet dhe hyn në fuqi ligji Për masa ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare 2008 Miratohet dhe hyn në fuqi ligji Për barazinë gjinore në shoqëri 2008 Miratohet dhe hyn në fuqi Kodi zgjedhor i Republikës së Shqipërisë - kuota gjinore 2010 Miratohet dhe hyn në fuqi ligji Për mbrojtjen nga diskriminimi 2011 Shqipëria nënshkruan Konventën e Këshillit të Europës Për parandalimin dhe luftimin e dhunës kundër grave dhe dhunës në familje".
Përse ka rëndësi barazia gjinore? - 1 Pabarazia gjinore në kuptimin e aksesit në edukim, shëndetësi, punësim në sektorin formal, dhe të ardhura mbetet një pengesë serioze për zhvillim në shumë vende. Raporti mbi Zhvillimin Botëror 2012, Banka Botërore
Përse ka rëndësi barazia gjinore? - 2...të investosh tek gratë është jo vetëm gjëja e drejtë që duhet bërë. Është edhe gjëja e mençur që duhet bërë. Unë jam thellësisht i bindur se gratë përbëjnë potencialin më të rëndësishëm, por edhe më të pashfrytëzuar për zhvillim dhe paqe, që bota ka në dispozicion. Ban Ki Moon, Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, mars 2008
Argumenta në favor të barazisë gjinore Dy lloj argumentash: Argumenta mbi ndikimin negativ të pabarazisë gjinore në shpërndarjen e burimeve dhe mundësive mbi mirëqenien, rolin dhe të drejtat e grave barazia gjinore si qëllim në vetvete që ka të bëjë me dinjitetin njerëzor dhe drejtësinë sociale ( gjëja e drejtë që duhet bërë ) Argumenta që ofrojnë fakte të dokumentuara mirë, të cila dëshmojnë se barazia gjinore në shpërndarjen e burimeve dhe mundësive është një mjet efektiv për të arritur qëllime të tjera të zhvillimit të përgjithshëm ( gjëja e mençur që duhet bërë ).
Si ndikon pa/barazia gjinore në ekonomi? - 1 Pabarazi në arsimim dhe në shfrytëzimin e talenteve dhe aftësive të grave (punësimi) Shtrembërim i tregut Kufizim artificial i potencialeve në dispozicion të zhvillimit ekonomik Ulje e produktivitetit të kapitaleve njerëzore Ulje e ritmeve të zhvillimit ekonomik
Si ndikon pa/barazia gjinore në ekonomi? - 2 Akses më i madh i grave në arsim dhe në punësim dhe Pjesëmarrja më e madhe grave në vendim-marrje në familje Investim më i madh në kapitalin njerëzor të fëmijëve të tyre Përmirësim i produktivitetit të brezit të ardhshëm të punonjësve
Si ndikon pa/barazia gjinore në ekonomi? - 3 Nivele më të larta të arsimit dhe të pjesëmarrjes së grave në tregun e punës Ulje e nivelit të lindshmërisë Reduktim i barrës së varësisë së grave dhe familjeve nga ekonomia dhe rritja e kursimeve
Grupi 1 Sfidat në jetën private Balancimi i jetës private me atë profesionale Ndarja e punëve të shtëpisë mes burrave dhe grave Rolet gjinore në familje E drejta pronësore Dhuna në familje - pranimi i saj Ide tradicionale lidhur me jetën seksuale Pranimi me vështirësi nga shoqëria i grave të pavarura e të realizuara profesionalisht.
Grupi 2 Sfidat në arsim dhe shëndetësi Mungesat ekonomike që ndikojnë në arsimim Përfshirja e perspektivës gjinore në tekstet mësimore e metodat e mësimit Shërbim shëndetësor i pamjaftueshëm për gratë në nevojë dhe shtatzana Roli i grave në vendim-marrje në arsim dhe shëndetësi Mungesa e depistimit periodik Zgjedhja nga vajzat e degëve të studimit në fusha ku pagat janë më të ulta Përdorimi i lejes së lindjes si diskriminim ndaj grave në vendin e punës
Grupi 3 Sfidat në jetën profesionale Nevoja për përkrahje për avancimin profesional të grave Diferenca në pagë për punë të barabartë Pabarazia në vendim-marrje Pabarazia në qasje në tregun e punës Promovimi i pamjaftueshëm i grave nga media Nevoja për gra në zanat jotradicionale për to Mungesa e bashkëpunimit mes burrave dhe grave Pasiguria e vendit të punës (shembulli i lejes së lindjes)
Grupi 4 Sfidat në jetën publike Angazhimi i ulët i burrave në përkrahje të barazisë gjinore Zbatimi i pamjaftueshëm i kuotës gjinore Mungesa e sistemeve mbështetëse për gratë, duke përfshirë shërbimet sociale Mungesa e besimit tek gratë dhe vajzat Mungesa e vlerësimit të kontributit të grave dhe vajzave
Feminizmi
Momente kulmore të feminizmit Vala e parë fillimi i shekullit XX: e drejta e votës, e trashëgimisë Vala e dytë vitet 1960-1970: dhuna ndaj grave, e drejta riprodhuese, normat shoqërore e kulturore Vala e tretë vitet 1990-2000: pluralizmi i nevojave dhe i të drejtave të grave
Burime në Internet Qendra Aleanca Gjinore per Zhvillim http://www.gadc.org.al International Center for Research on Women http://www.icrw.org/ Women Watch: http://www.un.org/womenwatch European Institute for Gender Equality http://eige.europa.eu/
Aktorët kryesorë për barazinë gjinore në Shqipëri
Punë në grup: Roli i aktorëve kryesorë në barazinë gjinore në Shqipëri 1. Shteti 2. Sektori privat 3. Shoqëria civile 4. Institucionet fetare 5. Sektori akademik
Roli i burrave dhe djemve - 1 Burrat mund e duhet ta përdorin fuqinë e tyre për ta çuar përpara barazinë gjinore filloi me shëndetin riprodhues Lufta për barazi gjinore është luftë për drejtësi Përfitimet nga pjesëmarrja e plotë e grave në ekonomi dhe jetë publike
Roli i burrave dhe djemve - 2 Ruajtja e pabarazisë gjinore ka pasoja për burrat (dhe gratë): Cilësia e marrëdhënieve me nënën, gruan, vajzën, kolegen, përcakton cilësinë e jetës; Shëndeti Aksidente në vende pune të ndara