REPARIS A REGIONAL PROGRAM Seminar i Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar për Rregullatorët Çështjet e Kontabilitetit dhe Rregullatore Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar 7 Publikimet e riskut të tregut 26 May 2011 THE ROAD TO EUROPE: PROGRAM OF ACCOUNTING REFORM AND INSTITUTIONAL STRENGTHENING (REPARIS)
Panoramë Risku i tregut: Risku që vlera e rregullt e tregut apo flukset e ardhshme të parasë të një instrumenti financiar do të luhatet për shkak të ndryshimeve në çmimet e tregut. Risku i tregut përbëhet nga 3 lloje risqesh: risku i monedhës, risku i normës së interesit dhe risku i çmimit. Risku i monedhës: Risku që vlera e rregullt e tregut apo flukset e ardhshme të parasë të një instrumenti financiar do të luhatet për shkak të ndryshimeve në kurset e huaja të këmbimit. Risku i normës së interesit: Risku që vlera e rregullt e tregut apo flukset e ardhshme të parasë të një instrumenti financiar do të luhatet për shkak të ndryshimeve në normat e interesit të tregut Risku i çmimit: Risku që vlera e rregullt e tregut apo flukset e ardhshme të parasë të një instrumenti financiar do të luhatet për shkak të ndryshimeve në çmimet e tregut (përveç riskut të normës së interesit apo riskut të monedhës), p.sh., ekuitet ose mall 2
Panoramë I zbatueshëm ndaj të gjitha subjekteve edhe nëse ato kanë vetëm pak instrumente financiare Por shkalla e kërkuar e ekspozimit varet në përdorimin e tyre të instrumenteve financiare dhe ekspozimit ndaj riskut Publikimet Cilësore dhe Sasiore, domethënë, fjalë dhe shifra 3
Kërkesat e Publikimit Në bazë të Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit - IAS 1, publikimet kërkohen për: Përmbledhje e politikave të rëndësishme të kontabilitetit Bazat e matjes Politikat e përdorura të kontabilitetit që janë të lidhura me të kuptuarit e pasqyrave financiare Të zbatueshme edhe ndaj riskut të tregut. 4
Kërkesat e Publikimit Bërja e publikimeve cilësore në kontekstin e publikimeve sasiore i mundëson përdoruesve që të lidhin publikimet që kanë lidhje dhe të formojnë një panoramë të përgjithshme të natyrës dhe shkallës së riskut që vjen nga instrumentet financiare. Ndërveprimi ndërmjet publikimeve cilësore dhe sasiore kontribuojnë ndaj publikimeve në mënyrë të tillë që i mundëson më mirë përdoruesve që të vlerësojnë ekspozimin e një subjekti ndaj riskut Implikimet E rëndësishme që fjalët dhe numrat plotësojnë njëra tjetrën dhe kanë kuptim për përdoruesit Fjalët shpjegojnë numrat Fjalët duhet të jenë të lidhura dhe jo tekst pa kuptim Fjalët duhet të jenë kontekstuale 5
Kërkesat e publikimit Publikimet cilësore (për riskun e tregut, të kreditit dhe të likuiditetit) Për çdo lloj risku që lind nga instrumentet financiarë, një subjekt duhet të publikojë: Ekspozimet ndaj riskut dhe si lindin ato Objektivat e tij, politikat dhe proceset për menaxhimin e riskut dhe metodat e përdorura për matjen e riskut Çdo ndryshim nga periudhat e mëparshme 6
Kërkesat e publikimit Risku i tregut Analiza e sensitivitetit Për të reflektuar impaktin e riskut të tregut mbi vlerësimin e instrumenteve financiare, subjekti duhet të publikojë një analizë të sensitivitetit për secilin lloj të riskut të tregut, duke treguar se si fitimi, humbja dhe ekuiteti do të ishin prekur nga ndryshimet e variabileve përkatëse të riskut që kanë qenë të mundshme në mënyrë të arsyeshme në atë datë. Metodat dhe supozimet e përdorura në përgatitjen e analizës së sensitivitetit Ndryshimet nga periudha e mëparshme në metodat dhe supozimet që përdorura dhe arsyet për ndryshime të tilla 7
Kërkesat e publikimit Risku i tregut Nëse një subjekt përgatit një analizë sensitiviteti, të tillë si vlera në risk, që reflekton ndërvartësitë, atëherë ai mund të përdorë këtë sensitivitet në vend të së mëparshmit. Publikimi i metodave, supozimeve dhe parametrave kryesore Shpjegimi i objektivave të metodës së përdorur dhe kufizimeve Publikime të tjera të riskut të tregut janë: Nëse analizat e sensitivitetit nuk janë përfaqësuese, subjekti duhet të publikojë këtë fakt dhe arsyen përse 8
Kërkesat e publikimit Risku i tregut Publikimet e Raportit Vjetor të HSBC 2010 Faqe 145 Ne përdorim një gamë mjetesh për të monitoruar dhe kufizuar ekspozimet e riskut të tregut. Këto përfshijnë analizën e sensitivitetit, vlerën në risk ( VAR ) dhe testimin e stresit Analiza e sensitivitetit (E paaudituar) Ne përdorim matje sensitiviteti për të monitoruar pozicionet e riskut të tregut brenda secilit lloji risku, për shembull, vlera prezente e një lëvizje pike bazë në normat e interesit për riskun e normës së interesit. Kufijtë e sensitivitetit janë përcaktuar për portofolet, produktet dhe llojet e riskut, me thellësinë e tregut duke që një ndër faktorët kryesorë në përcaktimin e nivelit të kufijve të vendosur. 9
Kërkesat e publikimit Risku i tregut Vlera në risk (E audituar) Vlera në risk është një teknike që vlerëson humbjet potenciale në pozicionet e riskut si rezultat i lëvizjeve në normat e tregut gjate një periudhe specifike dhe ndaj një niveli të dhënë konfidence. Modelet e vlerës në risk që në përdorim bazohen në mënyrë predominuese në simulimin historik. Këto modele nxjerrin skenarë të ardhshëm të besueshëm nga seritë e kaluara të normave të regjistruara të interesit dhe çmimet,duke marrë parasysh lidhjet ndërmjet tregjeve dhe normave të ndryshme dhe kurset e huaja të këmbimit. Modelet përfshijnë edhe efektin e karakteristikave të opsioneve mbi ekspozimet kryesore. 10
Kërkesat e publikimit Risku i tregut Kufizimet e Vlerës ne Risk Raporti Vjetor i HSBC 2010 Faqe: 145 Megjithëse një orientues i vlefshëm për riskun, Vlera në Risk duhet parë gjithnjë në kontekstin e kufizimeve të tij: përdorimi i të dhënave historike si një metodë për vlerësimin e ngjarjeve të ardhshme mund të mos përfshijë të gjitha ngjarjet e mundshme, në mënyrë të veçantë ato që janë ekstreme nga natyra; përdorimi i metodës së ndalimit për një ditë presupozon që të gjitha pozicionet mund të likuidohen ose risku kompensohet në një ditë. Kjo mund të mos reflektojë plotësisht riskun që lind në kohën mungesës së fortë të likuiditetit, kur periudha e ndalimit një ditor mund të mos jetë e mjaftueshme për të likuiduar ose për të mbrojtur nga risku plotësisht të gjitha pozicionet; 11
Kërkesat e publikimit Risku i tregut Përdorimi i një niveli konfidence 99%, sipas përkufizimit, nuk merr parasysh humbjet që mund të krijohen tej këtij niveli konfidence; Vlera në Risk përllogaritet në bazë të ekspozimeve të pazgjidhura në mbyllje të biznesit dhe, prandaj, nuk reflekton domosdoshmërisht ekspozime brenda ditës; dhe Vlera në Risk nuk ka të ngjarë të reflektojë potencialin e humbjes mbi ekspozimet që mund të lindin vetëm sipas lëvizjeve të rëndësishme të tregut. 12
Publikime të tjera Gjatë krizës, disa komentues përmenden që publikimet mund të përmirësohen Grupi i Mbikëqyrësve të Lartë botoi raportin e tij me shembuj të mirë Mund të jetë më i detajuar me informacion më të dobishëm rreth: Instrumentalizim SPVs Vlerësimi Kapitali Risku i likuiditetit Firmat bënë publikime shtesë në lidhje me ekspozimet e riskut në faqet e tyre të internetit 13