Kapitulli 4: E-mjedisi Lënda: Modelet e Biznesit Elektronik Drejtimi: DS Semestri:6 Viti akademik:3 Msc. Zirije Hasani
Përmbajtja Identifikimi i elementeve të ndryshme të një organizate të makro-mjedisit që ndikojnë në strategjinë e e-biznesit dhe E-marketingut Vlerësimi i ndikimit të kufizimeve ligjore, private dhe etike ose mundësitë në një kompani Vlerësimi i rolit të faktorëve makroekonomikë të tilla si politikat e e-biznesit të qeverisë, ekonomi, tatimet dhe detyrimet ligjore.
Çështjet e menaxhimit Cilat janë kufizimet e vendosura në zhvillimin dhe zbatimin e një strategjie të e-biznesit nga e- mjedisi? Çfarë faktorë ndikojnë në miratimin e mediave të reja digjitale dhe si ne mund të vlerësojmë kërkesën e ardhëshme për shërbimet online? Sa besim dhe privatësi mund të sigurohet për konsumatorët duke kërkuar për të arritur objektivat e marketingut të blerjes dhe mbajtjes së konsumatorëve?
Faktorët SLEPT Makro-mjedisi Social (Social) Juridik (Legal) Ekonomik (Economic) Politik (Political) Teknologjike (Technological)
SLEPT: Social Përfshijnë ndikimin e perceptimeve të konsumatorëve në përcaktimin e përdorimit të internetit për aktivitete të ndryshme
SLEPT: Juridik dhe etikë Përcaktojë metodën me të cilën produktet mund të promovohen dhe shiten online Qeveritë, në emër të shoqërisë, të kërkojë të mbrojë të drejtat individuale të privatësisë
SLEPT: Ekonomik Dallimet në performancën ekonomike në vende dhe rajone të ndryshme ndikojnë në modelet e shpenzimeve dhe tregtinë ndërkombëtare
SLEPT: Politik Qeveritë kombëtare dhe organizatat transakionale kanë një rol të rëndësishëm në përcaktimin e miratimeve në të ardhmen dhe kontrollin e internetit dhe rregullat me të cilat ai udhëhiqet
SLEPT: Teknologjik Ndryshimet në teknologji ofrojnë mundësi të reja për mënyrën se si mund të shiten produktet
Figura 4.1 Valët e ndryshimit afatet kohore të ndryshme për ndryshime në mjedis
Faktorët që rregullojnë miratimin e Internet Kostoja e qasjes Propozimi i vlerave Lehtësia e përdorimit Sigurija Frika nga e panjohura
Qasja në internet Konsumatorët dhe bizneset që përdorin internetin ndryshojnë sipas vendeve Brenda secilit vend, adaptimi i internetit ndryshon në mënyrë të konsiderueshme, sipas karakteristikave individuale demografike Adaptimi i qasjes përmes kabllos
Figura 4.2 Ndryshimi i abonentëve me lidhje kabllore për 100 banor, sipas teknologjisë, Dhjetor 2007
Figura 4.3 Ndryshimet sipas karakteristikave demografike për shfrytëzuesit e internetit të Britanisë së Madhe: (a) gjinija, (b) mosha, (c) niveli social
Ndikimi te konsumatorët gjatë përdorimit të kanalit online 73% e përdoruesve të internetit janë dakord se tani ata kalojnë kohën më të gjatë për hulumtimin e produkteve Interneti përdoret në çdo fazë të procesit hulumtues Konsumatorët janë më të informuar nga një shumëllojshmëri e burimeve Informacioni online dhe përvoja përkthehet në blerjen offline
Ndikimi te konsumatorët gjatë përdorimit të kanalit online [2] Segmentimi psikologjik Entuziast real Blerësit e markës të besueshme Shpenzuesit pa brenga Blerësit e kujdesëshëm Të pa plotsuar
Motivimi për përdorimin e shërbimeve online Komuniteti Argëtimi Produktet trial Informacionet Transaksionet Loja Studim Shkarkimet bashkëveprim Kërkimi Eksplorimi Lajmet
Figura 4.4 Përqindja sipas kategorive që kanë blerë offline pas kërkimeve online Source: BrandNewWorld: AOL UK / Anne Molen (Cranfield School of Management) / Henley Centre, 2004
Figura 4.5 Zhvillimi i përvojës në përdorimin e internetit
Profilet e B2B Përqindja e kompanive me qasje Të ndikuar online Porosija online
Source: DTI (2004), Fig 7.3a Figura 4.6 Përqinda e bizneseve që porosisin online
Privatësija dhe besimi në e-commerce Privatësija E drejtat morale e individëve për të shmangur ndërhyrje në punët e tyre personale nga palët e treta Vjedhjet e identitetit Keqpërvetsimin e identitetit të një personi tjetër pa dijeninë dhe pëlqimin e tyre
Pse të dhënat personale janë të vlefshme? Informatat që qeverisen nga legjislacioni dhe etika: 1. Informatat e kontaktit 2. Informacioni i profilit 3. Informacione për platformën që përdor 4. Informacioni i sjelljes (në faqe të vetme) 5. Informacioni i sjelljes (në shum faqe)
Tabela 4.1 Llojet e informatave të mbledhura online dhe teknologjit e lidhura me ata.
Tabela 4.1 Llojet e informatave të mbledhura online dhe teknologjit e lidhura me ata. vazhdim
Figure 4.7 Informatat standarde të mbledhura për vizitorët e faqes prej faqes së DaveChaffey.com Source: Feedjit
Çështjet etike dhe mbrojtjen e të dhënave Çështjet etike që kanë të bëjnë me pronësinë e informatave personale janë përmbledhur në mënyrë të dobishme nga Mason (1986) në katër fusha: 1.Privatësija çfarë informacioni është mbajtur në lidhje me individin? 2.Saktësija a është ajo korekte? 3.Pronësija kush e zotëron atë dhe si mund të transferohet pronësija? 4.Qasja kush është i lejuar tju qaset këtyre informacioneve, dhe nën cilat kushte?
Etika pamja e Fletcher Fletcher (2001) ofron një perspektivë alternative, ngritjen e këtyre çështjeve me interes për të dyja palët individin dhe tregun: 1.Transparenca kush është duke mbledhur, çfarë informata? 2.Sigurija si mbrohen informatat pasi janë mbledhur nga kompanija? 3.Përgjegjësija kush është përgjegjës nëse të dhënat janë keqtrajtuar?
Tetë parimet për mbrojtjen e të dhënave 1. Përpunuar në mënyrë të drejtë dhe të ligjshme; 2. Përpunuar për qëllime të kufizuara; 3. Adekuat, relevant dhe jo të tepërta; 4. Të sakta; 5. Nuk mbahen më shum se ç duhet; 6. Përpunohen në përputhje me të drejtat e subjektit të të dhënave; 7. Sigurt; 8. Mos transferohen në vende pa mbrojtje adekuate; www.dataprotection.gov.uk
Figura 4.7 Flukset e informacionit që duhet të kuptohet për pajtueshmëri me legjislacionin për mbrojtjen e të dhënave
Legjislacioni Anti-spam Për të mbrojtur privatësinë individuale dhe me qëllim të reduktimin të spam ose email me të dhëna komerciale Dërgimi i emaileve të bezdisëshme vazhdimisht Legjislacioni për Anti-spam mund të shihet në http://www.spamlaws.com
Rregulloret mbi privatësinë dhe komunikimet elektronike Akti regullator për privatësinë dhe komunikimin elektronik (Privacy and Electronic Communications Regulations (PECR) Act) 1. Aplikohet te marketingu i konsumatorve që përdorin email ose SMS tekst mesazhe 2. Është një "zgjedhë-në" regjim 3. Kërkon një mundësi të zgjidhjes-jashtë 4. Nuk zbatohet për klientët egzistues kur reklamojn produktet e ngjashme
Rregulloret mbi privatësinë dhe komunikimet elektronike [2] 5. Detajet e kontaktit duhet të sigurohet 6. Identifikuesi Prej i dërguesit duhet të jetë i qartë 7. Vlen për komunikimin e marketingut direkt 8. Kufizon përdorimin e cookies
Kuptimi i cookie Fajll i të dhënave i vendosur në kompjuterin tuaj që identifikon një kompjuter individual Cookies ruhen si tekst fajlla individual Emri fajllit: dave_chaffey@british_airways.txt Të dhënat e enkoduara: FLT_VIS\K:bapzRnGdxBYUU\D:Jul-25-1999\britishairways.com\0 425259904 293574 26 1170747936 *
Për çka përdoren cookie-të? Personalizimi i faqes për individin Sistemi për porosin online Ndjekja në një faqe Ndjekja nëpër gjitha faqet
Viral e-mail marketing Për të siguruar përdoruesit e internetit në lidhje me kërcënimet ndaj informacionit të tyre personal Metodat: TRUSTe ISIS një iniciativë e akredituar në Britanin e Madhe getsafeonline
TRUSTe and ISIS
Lista kontrolluese e përputhshmërisë Ndiqni privatësinë dhe mbrojtjen e konsumatorëve Informoni shfrytëzuesit Pyetni për pëlqimin e tyre për mbledhjen e të dhënave personale Siguroni klientët duke ofruar deklarata të qarta për privatësinë Lejoni individin të dijë kur janë përdorur cookiet Kur mos grumbulloni ose të mbani të dhëna personale Ndryshoni të dhënat e pasakta Vetëm të përdorni të dhëna për marketing Ofrojeni mundësinë për ta ndaluar të pranoj informata Përdorni teknologji të përshtatshme të sigurisë
Ligjore Sparrows tetë fushat 1. Reklamojeni biznesin tuaj e-commerce 2. Formimin e një kontrate elektronike 3. Bërjen dhe pranimin e pagesave 4. Vërtetimin e vërtetsis së kontratës bëjeni përmes internetit 5. Reziqet e e-mailit 6. Mbrojtja e pronës intelektuale 7. Reklamim në internet 8. Mbrojtjen e të dhënave.
1. Reklamojeni biznesin tuaj e-commerce Regjistrimi i emrit të domenit Përdorimi i emrave të konkurentëve dhe markat e tregut në meta taget Përdorimi i emrave të konkurentëve dhe markat e tregut në marketingun pagesë-përklikim Ligji i qasjes
2. Formimin e një kontrate elektronike Faqet e-commerc duhet të përmbajë përmbajtje të qasëshme lehtë që qartë paraqet: Identitetin e kompanisë përfshirë adresat Karakteristikat kryesore të produkteve dhe shërbimeve Informata për çmimet Periudha në të cilën oferta ose çmimi janë valid Pagesa, dërgesa dhe përmbushja Zavendësimi
Ekonomik/Politik Sigurimi kompanitë konkurruese Financimi për edukim dhe teknologji Promovimi i teknologjive të reja p.sh. broadband 12% në Britanin e Madhe, 70% Taiwan, South Korea Aritja e qeverisjes në mënyrë efikase E-qeverisje të gjitha shërbimet e Britanis së Madhe online nga viti 2005 Singapore Intelligent Island Regjimet e tatimeve Legjislacioni për tregti në det të hapur
Figura 4.9 Udhëheqësit dhe të mbeturit pas në e-commerce Source: 2005 Adapted from Economist Intelligence Unit data 2005, Economist Intelligence Unit
E-commerce dhe globalizimi Rritja e tregtisë ndërkombëtare dhe shkëmbimi i vlerave të përbashkëta shoqërore dhe kulturore Të kuptuarit e gjuhës dhe kulturës Anglishtja është bërë gjuha kryesore e e- commerce Përshtatja e shërbimeve e-commerce për shtete dhe regjione individuale
Lokalizimi
Lokalizimi Singh dhe Pereira (2005) ofrojnë një kornizë vlerësimi për nivelin e lokalizimit: Web faqe të standardizuara (jo të lokalizuara). Një faqe e vetme ju shërben të gjitha segmenteve të konsumatorëve (vendore dhe ndërkombëtare) Web faqe gjysmë të lokalizuara. Një faqe e vetme ju shërben të gjithë konsumatorëve; megjithatë, nuk do të jetë në lidhje me informatat e kontaktit për filialet e huaja që janë në dispozicion për klientët ndërkombëtarë. Shumë faqe bijen në këtë kategori. Web faqe të lokalizuara. Web faqe specifike për shtetin me përkthim në gjuhët për konsumatorët internecional. 3M (www.3m.com) ka përshtatur web faqen për shum vende për gjuhën lokale të tyre.
Lokalizimi [2] Web faqe shumë të lokalizuara. Web faqe e specifikuar për shtetin me përkthim të gjuhëve; ata gjithashtu përfshinë përpjekje të tjera në drejtim të vendodhjes kohore, datës, kodin postar, formatet monetare, etj. Dell (www.dell.com) ofron web faqe shum të lokalizuar. Web faqe për përshtatjen kulturore. Web faqe e cila reflekton kulturën e segmenteve të konsumatorëve të synuar; të tillë si, synimi i një vendi të veçant mundë të nënkuptojë ofrimin e shum faqeve për atë vend në varësi të kulturave dominuese prezente.
Faktorët politik Promovimi i beneficioneve në adaptimin e internetit Miratimin e legjislacionit për të mbrojtur privatësinë ose kontrollin e tatimit Sigurimin e udhëzimeve dhe asistencë për përputhjen me legjislacionin Vendosja e organeve ndërkombëtare për kordinimin e internetit
E-qeverisja Aplikimi i e-commerce teknologjive në qeveri dhe shërbime publike Llojet e veprimeve për të inkurajuar e- biznesin: Qasja, pjesëmarja dhe aftësit Adaptimi i e-biznesit Besimi dhe sigurija Strategjitë e E-qeverisjes dhe implementimi Mjedisi për firmat e ekonomis së informacionit Dimenzionet ndërkombëtare
Çështjet teknologjike Nevoja të jetë në gjendje të vlerësojë risitë e reja Shkalla e ndryshimit Cilat teknologji të reja duhet ti adaptojmë? Monitorimi për teknikat e reja Vlerësimi a jemi ne adoptuesit e hershme Ri-aftësimi dhe trajnimi A janë sistemet tona të sigurta?
Figura 4.10 Lakorja e përhapjes së adaptimit
Source: Gartner (2005) Gartner s Hype Cycle Special Report for 2005 Figura 4.11 Shembull i Gartner hype cycle
Hype cycle- Paraqitja grafike e pjekuris së adaptimit dhe biznes aplikimi i teknologjive specifike. Fazat e Hype cycle: 1. Technology Trigger(shkaktarët e teknologjisë) 2. Peak of Inflated Expectations (kulmi i pritjeve të egzagjëruara) 3. Trough of Disillusionment (gropa e zhgënjimit) 4. Slope of Enlightenment (pjerësija e sqarimit) 5. Plateau of Productivity (Rafshnalta e produktivitetit)
Figura 4.12 Përgjigjet alternative për ndryshimet në teknologji
Faleminderit!