RREGULLORE NR. 2005/3 MBI MINIERAT DHE MINERALET NË KOSOVË

UNITED NATIONS United Nations Interim Administration Mission in Kosovo UNMIK NATIONS UNIES Mission d Administration Intérimaire des Nations Unies au Kosovo UNMIK/REG/2005/3 21 janar 2005 RREGULLORE NR. 2005/3 MBI MINIERAT DHE MINERALET NË KOSOVË Përfaqësuesi Special i Sekretarit të Përgjithshëm, Në pajtim me autorizimin që i është dhënë me Rezolutën 1244 (1999) të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të datës 10 qershor 1999, Duke marrë parasysh Rregulloren e ndryshuar të Misionit të Administratës së Përkohshme të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK) nr. 1999/1 të datës 25 qershor 1999 mbi Autorizimin e Administratës së Përkohshme në Kosovë, Në përputhje me nenin 8.1 (q) dhe (r) të Kornizës Kushtetuese për Vetëqeverisje të Përkohshme në Kosovë (Rregullorja e UNMIK-ut nr. 2001/9 e datës 15 maj 2001) dhe pas konsultimit me anëtarët e Këshillit ekonomik dhe fiskal dhe me Qeverinë, Duke i marrë parasysh përgjegjësitë e Agjencisë Kosovare të Mirëbesimit në bazë të Rregullores së UNMIK-ut nr. 2002/12 për themelimin e Agjencisë Kosovare të Mirëbesimit, Me qëllim të autorizimit dhe mundësimit të kërkimit, nxjerrjes dhe përpunimit të sigurt të xeheve në Kosovë në përputhje me praktikat ndërkombëtare përkatëse, të pranueshme dhe të qëndrueshme nga aspekti mjedisor, duke rregulluar dhe mbikëqyrur industrinë e xehetarisë ku përfshihet mbledhja, menaxhimi dhe arkivimi i të dhënave gjeoshkencore për të mirën e Kosovës, Me anë të kësaj shpall PJESA 1 FUSHËVEPRIMI DHE PËRKUFIZIMET Neni 1 Fushëveprimi

2 1.1 Kjo rregullore zbatohet për të gjitha veprimtaritë që kanë të bëjnë me kërkimin, eksploatimin, xehetarinë dhe përpunimin e xeheve në Kosovë. 1.2 Komisioni është i autorizuar që nga fushëveprimi i kësaj Rregulloreje të përjashtojë veprimtaritë që kanë të bëjnë me xehet që ndodhen jo më thellë se gjashtëdhjetë (60) centimetra prej sipërfaqes së tokës. Neni 2 Përkufizimet dhe interpretimi 2.1 Secila prej shprehjeve të mëposhtme e ka kuptimin e caktuar, kurdo që përdoren në këtë Rregullore, përveç nëse konteksti në të cilin paraqitet ajo shprehje është e qartë se ka për qëllim një kuptim tjetër: Xehetari zejtare është nxjerrja në shkallë të ulët e minerareve për ndërtim nga persona privatë me dorë, duke përdorur vegla tradicionale dhe traktorë të lehtë apo mjete të tjera transportuese të lehta, që nuk i përfshin plasjet, gërmuesit mekanikë, gurëthyesit, shiritat transportues ose ndonjë makineri tjetër të rëndë. Program i xehetarisë zejtare e ka kuptimin që i është caktuar në nenin 44.3 (h). Vend i xehetarisë zejtare është hapësira e cila është caktuar si vend për xehetari zejtare në pajtim me pjesën VII të kësaj Rregulloreje. Organizatë biznesi është organizata e biznesit e themeluar dhe aktualisht e regjistruar në përputhje me ligjin në fuqi në Kosovë. Margjina e shpenzimeve të parave të gatshme është shuma e fituar nga zbritja e shpenzimeve operative nga të hyrat ku: Shpenzime operative janë shpenzimet e paguara ose ato të shkaktuara në lidhje me xehetarinë dhe në lidhje me përpunimin e minerareve në fjalë pas fillimit të prodhimit prej zonës së xehetarisë e që nuk janë: (i) Shpenzime kapitale më të mëdha se pesë mijë euro (5.000 ), (ii) (iii) ndërlidhura dhe Amortizim dhe Obligime financiare, ku përfshihen kamatat, pagesat dhe obligimet e Të hyra janë vlera bruto e të gjitha shumave të pranuara ose që duhet t i paguhen të licencuarit si rezultat i shitjes ose bartjes së të drejtave në minierare apo xehe në çfarëdo formë a vendi, qofshin ato të panxjerra, të nxjerra ose të përpunuara.

3 Komision është Komisioni i pavarur për miniera dhe minerale i themeluar në pajtim me Rregulloren e UNMIK-ut nr. 2005/2 të datës 21 janar 2005 mbi themelimin e Komisionit të pavarur për miniera dhe minerare. Minerare për ndërtim janë të gjitha mineraret dhe materialet e lidhura me to që eksploatohen ose që përdoren për qëllime të industrisë ndërtimore, ku përfshihen rëra, zhavori, guri gëlqeror, mermeri, argjila për çimento, tebeshiri, shapi, andeziti, bazalti, duniti, diabazikët, graniti, shtufi, shisti, shisti argjilor, rrasat, guri ranor, rëra e kuarcit, deltina dhe përzierjet. Vlerësim i ndikimit në mjedis është vlerësimi për përcaktimin e pasojave të mundshme në mjedis nga veprimtaritë e kërkimit ose xehetarisë të përkufizuar në Ligjin mbi mjedisin. Minerare energjetike janë hidrokarburet e ngurta, burimet gjeotermike, urani, hidrokarburet e lëngëta dhe të gazta që nuk janë vajgur dhe uji që mund të përdoret si burim gjeotermik apo burim i prodhimit të rrymës elektrike. Studim dhe Kërkim do të thotë çdo veprimtari e ndërmarrë për përcaktimin e ekzistimit, të sasisë dhe vlerës së përafërt të ndonjë xeheje. Zonë kërkimi është zona në të cilën zbatohet licenca për kërkim. Licencë për kërkim është autorizimi zyrtar me shkrim i lëshuar nga Komisioni në bazë të pjesës III të kësaj Rregulloreje. Punë kërkimore do të thotë përpilimi i hartave gjeologjike, marrja e mostrave të dheut dhe gurëve, hapja e kanaleve, shpimet, vëzhgimi gjeofizik dhe veprimtaritë e ngjashme që kryhen për qëllime kërkimore apo për qëllime të tjera. Program kërkimor e ka kuptimin që i është përcaktuar në nenin 21.1 (e) të kësaj Rregulloreje. Ligji mbi mjedisin është Ligji nr. 2002/8 i datës 16 janar 2003, Ligji për mjedisin i shpallur me Rregulloren e UNMIK-ut nr. 2003/9 të datës 15 prill 2003. Burime gjeotermike janë burimet e energjisë që kanë të bëjnë me nxehtësinë dhe që fitohen prej nxehtësisë së prodhuar prej proceseve gjeofizike natyrore të brendisë së tokës. Minerare industriale përfshin grafitin, korundin, kuarcin (për qëllime industriale), boksitin, olivinin, cianitin, andaluzitin, silimanitin, volastonitin, azbestin, tallkun, pirofilitin, muskovitet dhe mikat tjera, vermikulin, kalinën, feldspatin, nefelinën, leucitin, skapolitin, apatitin, baritin, kalcitin, dollomitin, magnezitin, fluoritin, sulfurin, fosfatet, gjipsin, betonitin, dheun diatomik, dheun për rrafshim, palygorsite, atapulgjitin, sepiolitin, kripën, anhidratin, gjipsin, perlitin, celestitin, mineraret e borit, kriolitin dhe piritin dhe përfshin ujin sipas përkufizimit të mëposhtëm.

4 Ligji mbi qasjen në dokumentet zyrtare është Ligji nr. 2003/12 i datës 16 tetor 2003, Ligji mbi qasjen në dokumentet zyrtare i shpallur me Rregulloren e UNMIK-ut nr. 2003/32 të datës 6 nëntor 2003. Licencë do të thotë licenca për kërkime, licenca për mbajtje ose licenca për xehetari. Zonë e licencuar është zona fizike-gjeografike e përcaktuar në licencë në të cilën mund të kryhen veprimtaritë e autorizuara me licencën e tillë. I licencuar është personi apo personat e emërtuar dhe të autorizuar me anë të licencës. Hidrokarbure të lëngëta dhe të gazta do të thotë çdo përbërje organike, e gaztë ose e lëngët ku përbërësit kryesorë janë karboni dhe hidrogjeni. Minerare metalike janë mineraret që përmbajnë metalet e mëposhtme: litiumin, rubidiumin, cesiumin, beriliumin, magnezin, stronciumin, radiumin, borin, aluminin, skandiumin, itriumin, metalet e rralla (lantanidet), aktinin, toriumin dhe aktinidet tjera, germaniumin, kallajin, plumbin, arsenikun, antimonin, bizmutin, sulfurin, selenin, telurin, bakrin, argjendin, arin, zinkun, kadmiumin, merkurin, galiumin, indiumin, taliumin, titanin, cirkonin, hafniumin, vanadin, niobiumin, tantalin, kromin, molibdenin, tungstenin, magnezin, reniumin, hekurin, kobaltin, nikelin e platinën dhe metalet e grupit të platinës (MGP). Xehe është çdo minerar metalik, minerar industrial, minerar për ndërtim, gurët e çmueshëm ose gjysmë të çmueshëm, mineraret energjetike ose ujin me vlera të mundshme komerciale. Grup i xeheve është një shprehje e përgjithshme që i referohet një prej grupeve specifike të xeheve të identifikuara në bazë të përkufizimeve Minerare metalike, Minerare industriale, Minerare për ndërtim, Gurë të çmueshëm dhe gjysmë të çmueshëm, Minerare energjetike ose Uji. Plan i menaxhimit të xeheve e ka kuptimin që i është përcaktuar në nenin 61. Shpenzime minimale për kërkime është shuma minimale, të cilën i licencuari në bazë të licencës për kërkime duhet ta shpenzojë në punë kërkimore siç është përcaktuar në nenin 23.2 të kësaj Rregulloreje. Zonë xehetare është zona në të cilën zbatohet licenca për xehetari. Licencë për xehetari është licenca e lëshuar nga Komisioni në bazë të pjesës V të kësaj Rregulloreje. Veprimtaritë xehetare janë të gjitha veprimtaritë e ndërmarra me qëllim të kryerjes së punëve xehetare ose eksploatimit të ndonjë xeheje. Program xehetar ka kuptimin e përcaktuar me nenin 30.1 (i) të kësaj Rregulloreje.

5 Leje është autorizimi zyrtar me shkrim i lëshuar nga Komisioni për kryerjen e punimeve të posaçme. Zonë e lejuar është zona fizike/gjeografike e përcaktuar në leje në të cilën mund të kryhen veprimtaritë e autorizuara me lejen e tillë. Posedues i lejes është personi i përcaktuar në leje që ka autorizim për kryerjen e veprimtarive të cilat i autorizon ajo. Person është personi fizik apo juridik. Gurë të çmueshëm dhe gjysmë të çmueshëm janë diamanti, smeraldi, rubini, safiri, amazoniti, aventurini, berili, krizoberili, krizokola, kordieriti, dioptazi, granati, kuarci (duke përfshirë ametistin, citrinin, gurin kristalor, agatin, karnelianin, shalkedonin, krizoprasin, xhasperin, hialitin, opalin, sytë e tigrit ), sodaliti, topazi, turmalini dhe tirkizi. Autoritet publik është cilido autoritet ekzekutiv qeveritar, organ publik, ministri, departament, agjenci apo ndonjë autoritet tjetër i cili ushtron pushtetin ekzekutiv, ligjvënës, rregullativ, administrativo-publik ose atë gjyqësor. Në këtë kontekst, një veprim konsiderohet si veprim i një autoriteti publik edhe nëse është ndërmarrë nga ndonjë organizatë apo ndërmarrje tjetër private, nëse është ushtruar në pajtim me autoritetin e dhënë në bazë të ndonjë akti ose nënakti normativ apo në pajtim me autoritetin e deleguar prej ndonjë autoriteti tjetër publik. Punë të posaçme janë Punët kërkimore ku përfshihen; (i) (ii) (iii) Shpimet, Hapja e kanaleve, Marrja e mostrave, duke përfshirë edhe mostrat e papërpunuara, (iv) Vëzhgimet gjeofizike, ku përfshihen vëzhgimet me anë të aeroplanëve ose metodave elektrike me tension të lartë, (v) Funksionimi i makinerisë ose pajimeve dhe (vi) Çdo veprimtari e ndërlidhur e kryer për qëllime të kërkimit të cilat e ndryshojnë apo e çrregullojnë fizikisht sipërfaqen e tokës. Importimi, transportimi, prodhimi, ruajtja, përdorimi dhe shkatërrimi i mjeteve plasëse për qëllime joushtarake, (c) Fillimi i punëve xehetare ose xehetaria zejtare,

6 (d) Punë xehetare ku përfshihen: dhe (i) (ii) Përdorimi ose funksionimi i makinerisë apo i pajimeve ose Veprimtaritë tjera që mund të caktohen nga Komisioni, (e) Trajtimi, ruajtja ose përpunimi i minerareve ku përfshihen: (i) (ii) (iii) Përdorimi ose funksionimi i makinerisë apo pajimeve, Përdorimi i kemikateve ose agjensave të tjerë ose Veprimtaritë tjera që mund të caktohen nga Komisioni. Program i punëve të posaçme ka kuptimin e përcaktuar në nenin 37.1 (i) të kësaj Rregulloreje. Vlerësim i resurseve është dokumenti i përgatitur në përputhje me Kodin e Federatës Evropiane të gjeologëve për raportimin e rezultateve të kërkimeve të minerareve, xeheve dhe rezervave minerare (Kodi për raportim). Licencë për mbajtje është licenca e lëshuar nga Komisioni në bazë të pjesës IV të kësaj Rregulloreje. Pronar kryesor është personi që ka apo që kontrollon pesë për qind (5%) ose një përqindje më të madhe të pronësisë në mënyrë të drejtpërdrejtë a të tërthortë në ndonjë sipërmarrje. Hidrokarbur i ngurtë është linjiti, koksi, qymyri, antraciti dhe cilido material tjetër karbonik i ngurtë. Marrëveshje mbi të drejtat e sipërfaqes është marrëveshja mes një kërkuesi, të licencuari ose poseduesi të lejes dhe palës së tretë që i ka regjistruar në mënyrë të ligjshme të drejtat pronësore për një zonë të sipërfaqes të cilën kërkuesi, i licencuari ose poseduesi i lejes propozon që ta shfrytëzojë ose është duke e shfrytëzuar për kryerjen e veprimtarive që mbulohen me këtë Rregullore, e cila arrihet në mes të këtyre palëve me qëllim që kërkuesit, të licencuarit ose poseduesit të lejes t i lejohet kryerja e atyre veprimtarive. Uji termik është uji përgjithësisht nga ndonjë burim ose gejzer, temperatura e të cilit është dukshëm mbi temperaturën mesatare vjetore lokale të ajrit. Sipërmarrje është: Çdo ndërmarrje, ortakëri, ndërmarrje e përbashkët, person juridik, shoqatë, projekt, degë, zyrë ose organizatë apo institucion tjetër (pavarësisht prej pronësisë, vendndodhjes ose vendit të biznesit apo themelimit),

7 (c) Çdo autoritet publik ose Çdo person fizik që punon në emër të ndonjërës nga të mësipërmet. Ujë është uji në ose nën sipërfaqen e tokës, i cili është: I përshtatshëm për t u mbushur në shishe ose për t u paketuar për shitje komerciale ose I përdorshëm si burim i energjisë termike ose elektrike. 2.2 Përkufizime më të hollësishme për shprehjet e përdorura në këtë Rregullore dhe përkufizimi i shprehjeve të tjera mund të bëhet nga Komisioni, me kusht që këto përkufizime më të hollësishme dhe përkufizimi i shprehjeve të tjera të mos e dëmtojnë funksionalitetin e ndonjë dispozite të kësaj Rregulloreje. 2.3 Fjalët e përdorura në këtë Rregullore në njëjës përfshijnë edhe shumësin dhe e kundërta. Fjalët që shprehin njërën gjini përfshijnë edhe gjininë e kundërt dhe po ashtu përfshijnë referencën në sipërmarrje aty ku konteksti e lejon këtë në mënyrë të arsyeshme. 2.4 Nenet e përmendura janë nenet e kësaj Rregulloreje, përveç nëse shprehimisht thuhet ndryshe. 2.5 Ligjet tjera ose rregulloret e përmendura në këtë Rregullore, sa herë dhe aq sa është e arsyeshme, interpretohen sikur përfshijnë çdo ligj pasues të atij ligji ose rregulloreje si dhe të çdo akti legjislativ plotësues të nxjerrë në mënyrë të ligjshme në pajtim me atë ligj, rregullore ose ligj pasues. PJESA II DISPOZITAT E PËRGJITHSHME Neni 3 Kërkimet ose xehetaria e autorizuar Asnjë person nuk mund të kryejë veprimtari që kanë të bëjnë me kërkime, eksploatim, xehetari ose përpunim të xeheve apo të ndërmarrë ndonjë veprimtari a punë tjetër që rregullohet me anë të kësaj Rregulloreje përveç mënyrës se si është përcaktuar në këtë Rregullore. Neni 4 Llojet e licencave dhe lejeve Sipas kësaj Rregulloreje, Komisioni mund t i jep licencat dhe lejet e mëposhtme: Licencën për kërkime, të paraparë në pjesën III,

8 Licencën për mbajtje, të paraparë në pjesën IV, (c) Licencën për xehetari, të paraparë në pjesën V, (d) (e) Lejen për kryerjen e punëve të posaçme, të paraparë në pjesën VI dhe Licencën për xehetari zejtare, të paraparë në pjesën VII. Neni 5 Kriteri për fitimin e të drejtës Personi i cili dëshiron të marrë ose të vazhdojë licencën a lejen apo ta jep ose ta merr me bartje licencën ose lejen, ka të drejtë për këtë nëse: Kërkuesi është organizatë biznesi aktualisht e regjistruar e cila ka së paku një drejtor teknik përgjegjës për punët e përditshme teknike të organizatës së biznesit, i cili qëndron në Kosovë më së paku 270 ditë gjatë vitit, ose ndonjë ndërmarrje publike apo shoqërore dhe se gjatë dhjetë (10) vjetëve të fundit kërkuesi dhe asnjëri prej shefave, menaxherëve, drejtorëve ose pronarëve kryesorë: (i) Nuk është vlerësuar nga gjykata kompetente se ka kryer ndonjë vepër ku përfshihet dhuna, kërcënimi me dhunë, keqpërdorimi, pastrimi i parave, ryshfeti ose pagesë haraçi apo vepër penale e dënueshme me gjashtë (6) muaj burgim sipas ligjit në fuqi për këtë vepër, (ii) Nuk është shpallur nga ndonjë bankë multilaterale, institucion ose organizatë që ofron fonde për zhvillimin e përgjithshëm, për investime publike ose për rindërtim, pa të drejtë për shkak të sjelljeve të përshkruara më lart, (iii) Nuk është vlerësuar nga gjykataë kompetente se ka kryer ndonjë vepër të rëndë duke marë pjesë në veprimtaritë e ndonjë organizate kriminale, e përcaktuar si shoqatë e strukturuar, e krijuar gjatë një periudhe kohore dhe që ka vepruar në mënyrë të bashkërenduar për të ardhur deri te përfitimet financiare me anë të veprimtarive të cilat janë kriminale apo të kundërligjshme aty ky kryhen, (iv) Nuk është vlerësuar nga gjykata kompetente se ka kryer ndonjë vepër të mashtrimit apo vepër të barazvlershme me mashtrimin, (v) Nuk është gjobitur ose ndëshkuar nga ndonjë autoritet publik për bërjen e qëllimshme të shtrembërimeve materiale në ndonjë dokument a deklaratë të dhënë autoritetit publik dhe se gjoba apo ndëshkimi i tillë nuk është shfuqizuar apo anuluar nga gjykata kompetente,

9 (vi) Nuk është akuzuar ose dënuar në Kosovë për vepër penale të dënueshme me së paku gjashtë (6) muaj burgim dhe nëse është akuzuar, çështja e tij pritet të zgjidhet nga gjykata. Kërkuesi, (i) Në dy (2) vitet e fundit nuk është shpallur në falimentim apo josolvent nga ndonjë gjykatë kompetente, (ii) Nuk është duke u likuiduar apo administruar nga ndonjë gjykatë kompetente, (iii) Aktualisht nuk është në ujdi apo marrëveshje me kreditorët e tij që parashohin shtimin ose zvogëlimin e kushteve të pagesës për shkak se kërkuesi paraprakisht nuk ka mundur t i përmbushë me kohë obligimet e veta, (iv) Aktualisht nuk i është nënshtruar ndonjë urdhri gjyqësor apo administrativ me të cilin pezullohen ose kufizohen pagesat nga ai ose për të, e që si pasojë ka humbjen e pjesërishme apo të plotë të së drejtës për ta administruar ose për të shitur pronën e tij, (v) Aktualisht nuk i është nënshtruar ndonjë procedure ligjore apo administrative e cila mund të përfundojë me urdhrin gjyqësor apo administrativ të përcaktuar më lart, (vi) Në tri (3) vitet e fundit nuk është gjykuar nga gjykatat kompetente për shkelje të kontratës me ndonjë subjekt publik, autoritet publik ose sipërmarrje publike në Kosovë apo dikund tjetër ose (vii) Nuk i bishtëron pagimit ose paraqitjes së taksave, obligimeve, kontributeve a pagesave që i ka borxh apo të cilat kërkohen për t iu paraqitur ose për t iu paguar ndonjë autoriteti publik ose ndërmarrjeje publike. (c) Dhe përveç kërkesave në bazë të ose më lart: (i) Nuk ka shtrembëruar ndonjë fakt material në kërkesën e tij, (ii) Ka kualifikim dhe përvojë financiare e teknike për ndërmarrjen e veprimtarive bazuar në licencën ose lejen për të cilën është bërë kërkesa dhe të kryejë obligimet e paraqitura në të, (iii) Posedon sigurimin kasko ndaj përgjegjësisë së palës së tretë, që vlen për tërë kohëzgjatjen e licencës ose lejes në shumë minimale të përcaktuar në mënyrë të arsyeshme nga Komisioni, (iv) Më parë nuk i është tërhequr ose pezulluar licenca apo leja nga Komisioni dhe se ky veprim nuk është shpallur i pavlefshëm dhe nuk i është ndaluar ose anuluar nga ndonjë gjykatë kompetente,

10 (v) Nuk ka detyrime të papërmbushura në bazë të licencës ose lejes, me kusht që Komisioni nuk e refuzon kërkesën në bazë të kësaj mospërmbushjeje, përveç nëse kërkuesit i janë dhënë hollësi lidhur me mospërmbushjen por ai nuk e ka përmbushur atë brenda një kohe të arsyeshme të cilën e ka lejuar Komisioni, ose në rastin kur ajo mospërmbushje nuk ka mundësi të përmbushet, ai nuk ka ofruar kompensimin e arsyeshëm lidhur me të, dhe (d) Lënda e licencës ose e lejes për të cilën kërkuesi ka bërë kërkesën: (i) Nga aspekti material nuk është në konflikt me lëndën e ndonjë licence ose leje tjetër të lëshuar palës së tretë, (ii) Nga aspekti material nuk është në konflikt me lëndën e ndonjë kërkese që është paraqitur nga ndonjë kërkues tjetër i cili ka përparësi, (iii) Nuk përfshin lëndën e mbuluar nga një licencë e cila duhet të jepet në bazë të procedurave të konkurrimit në tender dhe (iv) Nuk përfshin zonën në të cilën me ndonjë ligj tjetër në fuqi në Kosovë ndalohen veprimtaritë në fjalë. Neni 6 Procedurat e zbatueshme në përgjithësi për licencë dhe leje 6.1 Komisioni nxjerr procedurat dhe mënyrën standarde për kërkesë, regjistrim, përpunim dhe lëshim të licencave e lejeve dhe për vazhdimin, modifikimin, bartjen, pezullimin ose anulimin e tyre. Mirëpo, Komisioni nuk nxjerr asnjërën prej këtyre procedurave ose mënyrave derisa anëtarët e Bordit këshilldhënës për xehetari t i kenë pasur tridhjetë (30) ditë për t i shqyrtuar apo komentuar ato. 6.2 Mënyra e përcaktuar, sipas nevojës, përfshin kushtet: (c) (d) Që kërkojnë përputhshmëri me ligjet, rregullat, kodet ose standarded e caktuara, Që kërkojnë raportimin e aksidenteve, Për mbrojtjen e të punësuarve, për siguri publike dhe për shëndet publik dhe, Për mbrojtjen e mjedisit. 6.3 Komisioni e nxjerr skemën me të cilën përcaktohet shuma e taksës për kërkesë e cila duhet të dorëzohet me secilin lloj të kërkesës. Shuma e këtyre taksave duhet të jetë në përputhje me praktikat më të mira ndërkombëtare. Secili kërkues i paguan Komisionit taksën e kërkuar njëkohësisht me paraqitjen e kërkesës së tij. Të gjitha taksat e tilla nuk kthehen.

11 6.4 Komisioni e vërteton kohën dhe datën e pranimit të secilës kërkesë dhe e regjistron emrin e kërkuesit, adresën e tij, numrin e telefonit dhe llojin e kërkesës. 6.5 Të gjitha vendimet e Komisionit bëhen në mënyrë të drejtë dhe të pavarur, pa ndonjë interes dhe pa ndonjë ndikim politik, komercial apo tjetër. 6.6 Komisioni mund të kërkojë prej kërkuesit që të paraqesë informata plotësuese të cilat Komisioni i konsideron të domosdoshme për të vërtetuar informatat e paraqitura ose të dorëzuara paraprakisht nga kërkuesi si dhe përputhshmërinë e kërkuesit me këtë Rregullore. 6.7 Komisioni mban shënime të sakta dhe të plota për të gjitha kërkesat lidhur me licencën ose lejen dhe për të gjitha mbledhjet e Komisionit dhe Bordit këshilldhënës për xehetari të mbajtura për shqyrtimin e këtyre kërkesave; këto shënime, mes tjerash, përfshijnë të gjitha vendimet e marra dhe arsyetimet e tyre. 6.8 Këto shënime janë të hapura për inspektim publik në përputhje me Ligjin për qasje në dokumentet zyrtare. Neni 7 Dorëzimi i zonës së licencuar 7.1 I licencuari në bazë të licencës për kërkime, licencës për mbajtje ose licencës për xehetari, i cili dëshiron të dorëzojë një pjesë apo tërë zonën e licencuar, i paraqet kërkesë Komisionit për vërtetimin e dorëzimit jo më vone se tre (3) muaj para datës në të cilën ai dëshiron që dorëzimi të hyjë në fuqi. Në bazë të nënnenit 3 më poshtë dhe ndonjë marrëveshjeje përkatëse për zhvillimin e minierave, Komisioni ia lëshon kërkuesit vërtetimin për dorëzim pa kusht ose në bazë të kushteve që kanë të bëjnë me zonën e dorëzuar, ashtu si e përcakton Komisioni në mënyrë të arsyeshme. 7.2 Kërkesa sipas këtij neni: E përcakton zonën që duhet të dorëzohet dhe, nëse kërkesa vlen vetëm për një pjesë të zonës së licencuar, ajo përfshin një plan i cili në mënyrë të qartë e përcakton pjesën që duhet të dorëzohet dhe pjesën e cila do të mbahet, E thekson datën në të cilën kërkuesi dëshiron që dorëzimi të hyjë në fuqi, (c) I paraqet hollësitë e punëve që janë kryer në bazë të licencës në zonën e cila duhet të dorëzohet dhe, (d) Me kërkesë të arsyeshme të Komisionit, i bashkëngjiten të dhëna dhe raporte lidhur me ato punë. 7.3 Komisioni nuk e lëshon vërtetimin për dorëzim:

12 këtij neni, (c) Për kërkuesin i cili nuk i ka përmbushur detyrimet, Për kërkuesin i cili nuk i përmbush kërkesat e parashtruara nga Komisioni sipas Nëse Komisioni nuk është i bindur se kërkuesi: (i) 30 dhe I është përmbajtur programit për rehabilitim që kërkohet në bazë të nenit (ii) Do ta lë atë zonë në gjendje të sigurt dhe që është në përputhje me praktikat e mira të xehetarisë dhe të mjedisit ose (d) Nëse Komisioni nuk është i bindur se zona e cila duhet të mbetet në bazë të licencës është në gjendje që të mund të shfrytëzohet efektivisht ose të zhvillohet në bazë të kushteve të licencës. 7.4 Vërtetimi për dorëzim hyn në fuqi në datën në të cilën i është lëshuar kërkuesit. Nëse vërtetimi ka të bëjë me tërë zonën e licencuar, licenca anulohet duke filluar në të njëjtën ditë, në rastet të tjera licenca duhet të modifikohet për të marrë parasysh dorëzimin. Neni 8 Pezullimi ose anulimi i licencës apo i lejes për shkak të mospërputhshmërisë 8.1 Përveç rasteve kur ndonjë marrëveshje për zhvillimin e minierave e përcakton ndryshe, nëse Komisioni vlerëson se i licencuari ose poseduesi i lejes nuk i është përmbajtur kërkesave materiale të kësaj Rregulloreje apo të ndonjë instrumenti të lëshuar ose ekzekutuar në pajtim me këte Rregullore, të licencuarit ose poseduesit të lejes Komisioni ia paraqet me shkrim Njoftimin për mospërputhshmëri. Ky njoftim: E thekson natyrën e mospërmbushjes, I ofron të licencuarit ose poseduesit të lejes një periudhë të arsyeshme kohore për të përmirësuar mospërmbushjen; kjo periudhë kohore duhet të jetë së paku gjashtëdhjetë (60) ditë, përveç nëse mospërmbushja në fjalë ka shkaktuar apo mund të shkaktojë gjendje të rrezikshmërisë serioze dhe se kjo mospërmbushje mund të përmirësohet për një periudhë më të shkurtë kohore me një angazhim të arsyeshëm, (c) I përcakton masat që mund t i ndërmerr i licencuari ose poseduesi i lejes për ta përmirësuar mospërmbushjen, të cilat mund të përfshijnë pagesën e kompensimit të arsyeshëm të Komisionit nga ana e të licencuarit ose poseduesit të lejes, nëse mospërmbushja nuk shkakton gjendje të rrezikshmërisë serioze dhe e cila mund të përmirësohet me një angazhim të arsyeshëm, (d) E njofton të licencuarin ose poseduesin e lejes se, nëse mospërmbushja vazhdon pas periudhës së përcaktuar në bazë të paragrafit më sipër, Komisioni mund të shqiptojë

13 ndonjë apo të gjitha masat ndëshkimore dhe detyrimore që parashihen me këtë Rregullore, duke përfshirë pezullimin ose anulimin e licencës a lejes në fjalë në bazë të nenit 8 dhe (e) E njofton të licencuarin ose poseduesin e lejes për të drejtat e tij në ankesë kundër njoftimit apo të ndonjë vlerësimi a vendimi të marrë nga Komisioni. 8.2 Nëse mospërmbushja në fjalë vazhdon pas periudhës kohore të përcaktuar në Njoftimin për mospërputhshmëri, përveç rasteve kur ndonjë marrëveshje për zhvillimin e minierave ose ndonjë urdhër gjyqësor e përcakton ndryshe, Komisioni mund ta pezullojë ose ta anulojë licencën a lejen e personit në fjalë. Pezullimi ose anulimi hyn në fuqi pasi Komisioni ia dorëzon Njoftimin për pezullim ose Njoftimin për anulim të licencuarit ose poseduesit të lejes. Neni 9 Bartja e licencave dhe lejeve 9.1 Përveç rasteve kur ndonjë marrëveshje për zhvillimin e minierave ose nënneni 2 më poshtë e përcakton ndryshe, asnjë licencë ose leje nuk mund të bartet, të jepet ose të ngarkohet qoftë me marrëveshje të ndërsjellë apo në bazë të ligjit. 9.2 Nëse ndonjë i licencuar në bazë të licencës për kërkim ose ndonjë posedues i licencës apo lejes për xehetari dëshiron që këtë licencë a leje ta bartë, ta jep ose ta ngarkojë, ai duhet t ia paraqesë Komisionit kërkesën e plotësuar për këtë qëllim në mënyrën e përcaktuar, së bashku me pagesën përkatëse dhe këtyre duhet bashkëngjitur si më poshtë: Nga një kopje të licencës ose lejes në fjalë, të marrëveshjes ose instrumentit tjetër që përfaqëson bartjen e propozuar, dhënien ose ngarkimin dhe të gjitha dokumentet tjera materiale lidhur me to, Një deklaratë nga kërkuesi ku paraqiten arsyet për bartjen, dhënien ose ngarkimin e propozuar, (c) Informatat të cilat personit që i bartet ose i jepet licenca a leja do t i kërkoheshin sikur ai të bënte kërkesë për licencë ose leje në emër të tij: (d) Me kërkesë të Komisionit, një përditësim të hollësishëm të: (i) Kërkimeve, punëve të posaçme ose programit të xehetarisë që do të realizohet nga personi të cilit propozohet t i bartet ose t i jepet licenca a leja apo nga i licencuari ose poseduesi i tanishëm i lejes në rast të ngarkimit dhe (ii) Informatat tjera të bashkëngjitura ose të paraqitura në lidhje me kërkesën e parë për licencë a leje si dhe ndonjë kërkesë për vazhdimin e saj, nëse ka.

14 (e) Dëshmi që tregojnë se i licencuari ose poseduesi i tanishëm i lejes nuk i bishtëron ose nuk ka ngecur në përmbushjen e ndonjë prej obligimeve të tij në bazë të licencës ose lejes dhe në bazë të ndonjë marrëveshjeje përkatëse dhe (f) Një pëlqim nga personi të cilit i bartet ose i jepet licenca a leja me të cilën ai pranon dhe i përmbush të gjitha obligimet e mbetura të personit të licencuar ose poseduesit të tanishëm të lejes, të cilat paraqiten në bazë të licencës a lejes, të marrëveshjes për zhvillimin e minierave, të kësaj Rregulloreje ose të ndonjë ligji tjetës në fuqi. 9.3 Komisioni pajtohet të bëjë bartjen, dhënien ose ngarkimin e licencës a lejes me kërkesë të personit të licencuar apo poseduesit të tanishëm të lejes ose nga personi i propozuar për t iu bartur a për t iu dhënë ajo apo nga përfituesi i ngarkimit të propozuar në mënyrën e përshkruar, së bashku me pagesën e përcaktuar, nëse në datën e kësaj kërkese: Janë përmbushur kushtet përkatëse të nënnenit 2 më lart, Programi i personit të propozuar për bartje ose dhënie, apo të licencuarit ose poseduesit të tanishëm të lejes në rastin e ngarkimit, nëse ndryshon prej programit të tanishëm, bazohet në praktikat ndërkombëtare të kërkimeve, xehetarisë dhe mbrojtjes së mjedisit, (c) Personi i propozuar për bartje ose dhënie, apo i licencuari a poseduesi i tanishëm i lejes: (i) Ka mjete financiare që kërkohen për realizimn e programit të tij të përditësuar dhe (ii) Ka ose vazhdon të ketë të drejtë në bazë të nenit 5 dhe (d) Nëse bartja, dhënia ose ngarkimi ka të bëjë me licencën për xehetari për të cilën programi i propozuar për xehetari ndryshon prej programit fillestar për xehetari që ka të bëjë me licencën: (i) Është vërtetuar apo mund të konkludohet ekzistimi i depozitave ose i rezervave të mjaftueshme të minerareve për të arsyetuar programin e përditësuar të xehetarisë, (ii) Hapësira e tokës për të cilën vlen licenca e bartur, e dhënë ose e ngarkuar nuk është më e madhe se hapësira e nevojshme për realizimin e programit të propozuar të xehetarisë dhe (iii) Programi i propozuar i xehetarisë siguron shfrytëzimin efikas dhe të dobishëm të resurseve minerare të zonës përkatëse. Neni 10 Bartja e kontrollit

15 10.1 Pa cenuar kërkesat tjera të kësaj Rregulloreje, pa pëlqimin me shkrim të Komisionit, asnjë i licencuar ose posedues i tanishëm i lejes nuk mund të futet ose të zbatojë ndonjë transaksion i cili do të ndryshonte personin ose personat që kanë kontrollin efektiv të të licencuarit ose poseduesit të lejes. Komisioni mund të mos e jep pëlqimin për arsye të forta dhe të ligjshme, të cilat duhet t i jepen me shkrim të licencuarit ose poseduesit përkatës të lejes. 10.2 Komisioni mund të kërkojë paraqitjen e e informatave të cilat me arsye i konsideron të rëndësishme dhe të domosdoshme pas marrjes së kërkesës për pëlqimin e vet në pajtim me nënnenin 1 më lart. Neni 11 Të drejtat e përgjithshme komerciale të të licencuarve dhe poseduesve të lejeve I licencuari ose poseduesi i lejes në lidhje me veprimtaritë e autorizuara me licencën ose lejen përkatëse ka të drejta dhe obligime që të: Realizojë afarizëm në përputhje me praktikat e mira komerciale të xehetarisë dhe me procedurat ndërkombëtare të sigurisë, pa ndërhyrje të panevojshme, (c) Mbajë librat e kontabilitetit në euro, Hapë dhe përdorë llogari bankare në Kosovë dhe jashtë vendit, (d) Importojë drejtpërdrejtë nga furnizuesit e tij të gjitha mallrat dhe pajimet e nevojshme dhe (e) Pranojë dhe t i ruajë jashtë vendit fitimet nga eksporti. Neni 12 Veprimtaritë e ndaluara 12.1 Përveç nëse i është lejuar heqja dorë në pajtim me nenin 12, i licencuari ose poseduesi i lejes nuk mund të kryejë asnjë veprimtari të autorizuar në bazë të licencës ose lejes në ndonjë pjesë të tokës e cila: Është më afër se gjashtëdhjetë (60) metra prej kufirit të fshatit, qytezës, qytetit ose ndonjë vendbanimi tjetër, Është vend i ndonjë shtëpie apo ndërtese të banueshme, të zaptuar ose përkohësisht të pabanueshme,ose është jo më larg se dyqind (200) metra prej tyre, (c) Është më afër se dyzet e pesë (45) metra prej pjesës së tokës e cila është pastruar, lëruar apo përgatitur për kultivimin e prodhimeve bujqësore apo në të cilën janë duke u kultivuar prodhime bujqësore,

16 (d) Gjatë dymbëdhjetë (12) muajve të fundit është përdorur për kultivimin dhe korrjen e prodhimeve bujqësore, (e) Është vend i ndonjë pellgu, rezervoari ose pende bagëtish apo ndonjë burimi privat i ujit, ose është jo më larg se dyqind (200) metra prej tyre, (f) Është vend i ndonjë trafostacioni, largpërçuesi, pende, lumi, rezervoari, depoje ose ndonjë ndërtese apo objekti tjetër publik që është në pronësi të ndonjë autoriteti ose që rregullohet nga ndonjë autoritet publik ose është jo më larg se njëqind e pesëdhjetë (150) metra prej tyre, (g) Është më afër se gjashtëdhjetë (60) metra prej ndonjë rruge ose magjistraleje, (h) Është e rezervuar për hekurudhë ose është më afër se gjashtëdhjetë (60) metra prej ndonjë hekurudhe ose toke të rezervuar për hekurudhë, (i) Është e caktuar si vend për varreza, (j) Është vendi i ndonjë monumenti antik ose monumenti kombëtar i caktuar me ligj dhe zyrtarisht, (k) aeroportit, Është pjesë e ndonjë aeroporti ose zone sigurie të aviacionit në afërsi të ose (l) Është në kuadër të një zone të caktuar me ligj dhe zyrtarisht si park kombëtar (m) Përdoret në mënyrë të ligjshme si fidanishte ose plantacion pyjesh apo është vendi i caktuar me ligj për depo të trungjeve të drurit, për kantier sharrash apo për objekt tjetër pylltarie. 12.2 Në rastet kur i licencuari ose poseduesi i lejes dëshiron të kryejë veprimtari që janë të përfshira në licencë ose leje në ndonjë zonë e cila përndryshe është e ndaluar në bazë të nënnenit 1, i licencuari ose poseduesi i lejes mund t i bëjë kërkesë Komisionit për heqjen e ndalesave në fjalë. Komisioni konsultohet me ato autoritete publike që drejtpërsëdrejti kanë të bëjnë me zbatimin e ndalesës. Komisioni mund të heqë ndalesën vetëm deri në atë masë sa janë pajtuar me autoritetet publike. Neni 13 Ushtrimi i të drejtave Të drejtat që jepen me licencë ose leje ushtrohen me kujdes të arsyeshëm. Çfarëdo dëmi i shkaktuar në interesat e ligjshme të palës së tretë si pasojë e kryerjes së veprimtarive të autorizuara me anë të licencës ose lejes kompensohet në përputhje me ligjin në fuqi.

17 Neni14 Përdorimi i praktikave joekonomike Në rastet kur Komisioni vlerëson se i licencuari ose poseduesi i lejes është duke përdorur praktika joekonomike, me shkrim e njofton të licencuarin ose poseduesin e lejes lidhur me këtë vlerësim. Në njoftim përcaktohet natyra e praktikave të kundërshtuara dhe kërkon nga i licencuari dhe poseduesi i lejes që të ofrojë sqarim lidhur me domosdoshmërinë e këtyre praktikave. Nëse Komisioni nuk është i kënaqur me sqarimin apo nëse nuk jepet ndonjë sqarim, Komisioni e urdhëron të licencuarin ose poseduesin e lejes që të mos i përdor këto praktika. Praktika joekonomike konsiderohen praktikat që nuk janë në përputhje me praktikat e mira komerciale në xehetari ose me standardet ndërkombëtare të xehetarisë. Neni 15 Raportet, shënimet dhe të dhënat 15.1 Çdo i licencuar dhe çdo posedues i lejes e ruan një adresë në Kosovë në të cilën dërgohen komunikimet prej Komisionit. Nga secili i licencuar ose posedues i lejes kërkohet që ta njoftojë Komisionin për këtë adresë si dhe ta njoftojë atë menjëherë për ndonjë ndryshim të saj. 15.2 Secili i licencuar ose posedues i lejes i ruan në adresën e përmendur në nënnenin 1 më lart të gjitha të dhënat dhe dokumentet që kërkohen në bazë të kësaj Rregulloreje. Mostrat fizike mund të mbahen në vende të ndryshme në Kosovë ashtu siç parashihet në bazë të kësaj Rregulloreje. Neni 16 Marrëveshjet për zhvillimin e minierave 16.1 Me qëllim të promovimit të zhvillimit dhe sigurimit të investimeve në shkallë të lartë në sektorin e xehetarisë në Kosovë, Komisioni mund të bëjë negociata për ndonjë marrëveshje për zhvillimin e minierave me të licencuarin ose të licencuarin e propozuar. 16.2 Gjatë negociatave për ndonjë marrëveshje për zhvillimin e minierave, Komisioni gjatë gjithë kohës: Siguron që kushtet e marrëveshjes për zhvillimn e minierave të jenë në përputhje me kushtet e kësaj Rregulloreje dhe praktikat normale dhe ato ndërkombëtare juridike të zakonshme dhe të xehetarisë dhe Përpiqet ta avancojë intersin e përgjithshëm publik të Kosovës. 16.3 Asnjë marrëveshje për zhvillimin e minierave nuk mund të bëhet e plotfuqishme nëse nuk miratohet nga Përfaqësuesi Special i Sekretarit të Përgjithshëm.

18 16.4 Komisioni mund të zhvillojë dhe të publikojë një model prej marrëveshjes për zhvillimin e minierave. Neni 17 Licencat që i nënshtrohen tenderit konkurrues 17.1 Licencat e mëposhtme jepen dhe lëshohen vetëm pas përmbushjes së obligimeve për tender konkurrues në përputhje me ligjin në fuqi: Licenca për kërkime ose xehetari që ka të bëjë me mineraret energjetike dhe Ndonjë licencë tjetër për kërkime ose xehetari, dhënia ose lëshimi i së cilës është caktuar nga autoriteti publik kompetent duke iu nënshtruar obligimeve për procedurë të tenderimit. 17.2 Ndalesa nga nënnenit 1 nuk zbatohet për vazhdimin ose bartjen e ndonjë licence ekzistuese. Neni 18 Caktimi i minerareve dhe zonave 18.1 Komisioni, me anë të njoftimit publik, mund të përcaktojë se licenca për kërkime ose xehetari e cila ka të bëjë me ndonjë minerar të posaçëm në një zonë të posaçme do të jepet në bazë të procedurave të tenderimit të caktuara me anë të ligjit në fuqi. 18.2 Asnjë përcaktim i tillë nuk mund të bëhet nëse minerari dhe zona në fjalë janë të përfshira në ndonjë licencë ekzistuese për kërkime ose xehetari. Neni 19 Regjistri i licencave për xehetari Komisioni e mban regjistrin e licencave i cili është i hapur për opinion në përputhje me Ligjin mbi qasjen në dokumentet zyrtare. PJESA III LICENCAT PËR KËRKIME Neni 20 Fushëveprimi dhe kohëzgjatja 20.1 Licenca për kërkime të minerareve ndërtimore:

19 (c) Ka kohëzgjatjen prej jo më shumë se dy (2) viteve, Vlen për një zonë jo më të madhe se dyqind e pesëdhjetë (250) hektarë dhe Mund të vazhdohet vetëm një herë më së shumti edhe për dy vite të tjera. 20.2 Licenca për kërkime të të gjitha minerareve të tjera: Ka kohëzgjatjen prej jo më shumë se dy (2) viteve, Vlen për një zonë jo më të madhe se njëqind (100) hektarë dhe (c) Mund të vazhdohet më së shumti tri herë, ku secili vazhdim duhet të jetë për një periudhë jo më të gjatë se dy (2) vite, me kusht që me rastin e secilit vazhdim zona për të cilën vlen licenca për kërkime të zvogëlohet për së paku pesëdhjetë për qind (50%). 20.3 Komisioni e përcakton zonën e zvogëluar në bazë të nënnenit 2 më lart pasi të marrë parasysh propozimin përkatës të kërkuesit. Propozimi duhet të jetë i bazuar në rezultatet e të gjitha punëve kërkimore të bëra deri atëherë. Komisioni bën përpjekje të arsyeshme për ta përcaktuar zonën e zvogëluar në atë mënyrë e cila i mundëson kërkimet e mëtejme të zonës e cila më nuk është e përfshirë. Neni 21 Kërkesat 21.1 Personi i cili dëshiron të bëjë kërkime në Kosovë duhet t ia paraqesë Komisionit kërkesën e plotësuar për lëshimin e licencës për kërkime për grupin përkatës të resurseve minerare në kuadër të zonës së caktuar. Kërkesa duhet të paraqitet në mënyrën e përcaktuar, bashkë me pagesën e caktuar dhe duke i bashkëngjitur si vijon: Emrat dhe adresat e pronarëve kryesorë të kërkuesit dhe të drejtorëve, nëse ka, Adresën e regjistruar zyrtare të kërkuesit në Kosovë, (c) Përshkrimin teknik, profesional dhe drejtues të kapaciteteve të personelit i cili do të ketë përgjegjësinë kryesore për realizimin e programit të kërkimeve, duke përfshirë kopjet e biografive, diplomave, licencave dhe certifikatave përkatëse, (d) Hartën e cila tregon: (i) Zonën për të cilën bëhet kërkesa, të përkufizuar me koordinata, (ii) Vendin e ndonjë ndërtese, infrastrukture, veprimtarie bujqësore ekzistuese ose ndonjë përmirësim tjetër të bërë nga njeriu apo tiparet e sipërfaqes në kuadër të kësaj zone ose brenda një kilometri prej ndonjë kufiri të saj,

20 (iii) (iv) Drejtimin e propozuar për hyrje në këtë zonë nga kërkuesi, Kufijtë e secilës komunë përkatëse dhe (e) Përshkrimin e hollësishëm të programit për kërkime që propozohet të realizohet nga kërkuesi i licencës, ku përfshihen: (i) Përshkrimi i grupit të resurseve minerare që duhet të përfshihet në licencë, i mbështetur me ndonjë raport ose raport gjeologjik apo ndonjë dëshmi tjetër, (ii) përdoren, Përshkrimi teknik i metodologjisë së kërkimeve dhe pajisjeve që do të (iii) Përshkrimi teknik, profesional dhe drejtuesi i kapaciteteve të përgjithshme të kërkuesit, (iv) Përkushtimi i parevokueshëm me shkrim që për çdo kilometër katror sipas programit për kërkime do të harxhojë një shumë jo më të vogël se shuma e përcaktuar nga Komisioni për këtë qëllim, (v) Dëshmi për përputhshmërinë e kërkesës me planin për menaxhimin e resurseve minerare dhe (vi) Dokumentet ose informatat tjera që mund t i përcaktojë Komisioni. 21.2 Në nënnenin 1, shpenzimet që u atribuohen drejtpërsëdrejti veprimtarive kërkimore cilësohen si shpenzime të drejta. Neni 22 Kriteret për lëshimin e licencave 22.1 Përveç nëse është paraparë ndryshe në nenin 17, Komisioni ia lëshon licencën për kërkime të resurseve minerare përkatëse dhe zonën e licencuar kërkuesit në fjalë nëse: Janë përmbushur obligimet nga neni 21, Programi për kërkime i propozuar nga kërkuesi është i bazuar në praktikat e pranuara ndërkombëtare të kërkimeve, të xehetarisë dhe mbrojtjes së mjedisit, (c) Hapësira e tokës për të cilën kërkohet licenca dhe kohëzgjatja e propozuar e licencës nuk tejkalojnë hapësirën dhe kohëzgjatjen e cila nevojitet për realizimin e programit për kërkime të propozuar nga kërkuesi, (d) Kërkuesi:

21 (i) I ka mjetet financiare që nevojiten për kryerjen e programit për kërkime të propozuar dhe (ii) Ka të drejtë në bazë të nenit 5 dhe (e) Kërkesa dhe kërkuesi janë në përputhje me këtë Rregullore. 22.2 Brenda gjashtë (6) muajve prej marrjes së kërkesës së kompletuar prej kërkuesit me të drejtë, Komisioni e lëshon licencën përkatëse ose i jep kërkuesit sqarim me shkrim pse Komisioni ka vendosur që të mos e lëshojë licencën e tillë. 22.3 Në rastin kur dy a më shumë kërkesa, që janë në përputhje me obligimet në bazë të këtij neni, bëhen nga persona të ndryshëm për dhënien e licencës për kërkime për të njëjtin minerar dhe në të njëjtën zonë, përparësi ka kërkuesi kërkesa e të cilit është regjistruar e para nga Komisioni. Neni 23 Të drejtat dhe obligimet e licencës për kërkime 23.1 Licenca për kërkime i jep të licencuarit të drejtën ekskluzive, e cila, për kryerjen e punëve të përcaktuara kërkimore, i nënshtrohet dispozitave të kësaj Rregulloreje,. 23.2 I licencuari për kërkime: Fillon punët kërkimore brenda tre (3) muajve prej datës së lëshimit, përveç nëse licenca parasheh ndryshe. Harxhon jo më pak se shuma minimale e zbatueshme dhe e përcaktuar nga Komisioni ( shpenzimet minimale për kërkime ) për punët e përcaktuara kërkimore dhe (c) Vetëm përmes lejes me shkrim të Komisionit dhe varësisht nga kushtet të cilat mund t i përcaktojë ai në dokumentin e lejes, largon ndonjë resurs minerar prej zonës së kërkimeve, përveç rasteve kur kjo bëhet për qëllime të analizimit të resurseve minerare, duke përcaktuar vlerën e tij dhe më pas kryerjen e analizave. 23.3 Në rastin kur shuma e harxhuar për punë kërkimore është më e vogël se shpenzimet minimale për kërkime të zbatueshme, shuma që mungon konsiderohet borxh që duhet t i paguhet menjëherë Komisionit. 23.4 I licencuari për kërkime: Mban të dhëna të plota dhe të sakta për: (i) (ii) Shpimet e bëra, Shpuarjet e gurëve me ditarët e hollësishëm të tyre,

22 (iii) (iv) (v) Resurset e identifikuara minerare, Rezultatet e të gjitha studimeve gjeokimike dhe gjeofizike, Rezultatet e të gjitha analizave ose identifikimit të minerareve, (vi) Interpretimin gjeologjik të të dhënave të marra në bazë të nënparagrafëve (i) deri (v), (vii) Numrin e personave fizikë të punësuar ose të kontraktuar, (viii) Punët tjera të kryera nga i licencuari ose në emër të të licencuarit, (ix) Shpenzimet e shkaktuara dhe (x) Veprimtaritë tjera të kryera nga i licencuari dhe që kanë të bëjnë me programin për kërkime, Ai ruan dhe mirëmban në kushte të mira në Kosovë secilën mostër kryesore të marrë në bazë të licencës, në mënyrë që qartazi identifikon datën dhe vendin e nxjerrjes së saj; këto mostra mund të ruhen në Kosovë në një adresë tjetër prej asaj të përcaktuar në nenin 15 nëse Komisioni është njoftuar për këtë adresë, (c) I paraqet Komisionit brenda dy (2) muajve pas përfundimit të vitit kalendarik: (i) Një raport vjetor për vitin kalendarik, ku përshkruhen të gjitha punët e bëra kërkimore, ku tregohet vendi i të gjitha dokumenteve e të dhënave mbështetëse dhe mostrave fizike dhe ku jepet një parashikim i të gjitha resurseve minerare të identifikuara që ilustrohet me plane dhe pjesë në shkallë të duhur dhe (ii) Pasqyrat vjetore të vitit kalendarik për shpenzimet, aksidentet dhe sigurinë në punishte dhe për veprimtaritë e rikultivimit dhe (d) I paraqet Komisionit programin për kërkime për vitin kalendarik vijues jo më vonë se deri më 30 shtator të secilit vit kalendarik. 23.5 Gjatë kohëzgjatjes së licencës për kërkime dhe ndonjë licence të lëshuar pas saj, Komisioni i ruan të dhënat nga nënneni 4 më lart në fshehtësi të plotë, përveç rasteve kur deri në masën e lejuar me Ligjit mbi qasjen në dokumentet zyrtare kërkohet qasja e opinionit në to. 23.6 Komisioni, gjatë ushtrimit të diskrecionit të arsyeshëm, mund të përjashtojë ndonjë kërkues për ndonjë licencë për kërkime nga të gjitha ose një pjesë e një a më shumë obligimeve të nënnenit 4. 23.7 I licencuari për kërkime ka të drejtë të kërkojë dhe të marrë më pas licencën për xehetari për resurset minerare përkatëse në zonën e licencuar nëse janë përmbushur obligimet e pjesës V të kësaj Rregulloreje.

23 Neni 24 Vazhdimi i licencës për kërkime 24.1 I licencuari për kërkime që dëshiron të vazhdojë licencën e vet duhet t i paraqesë Komisionit kërkesën e plotësuar për vazhdim në mënyrën e përcaktuar, së bashku me pagesën përkatëse dhe këtyre duhet bashkëngjitur si vijon: bëjë me të, koordinata, (c) (d) Kopjen e licencës për kërkime që duhet të përtërihet dhe ndonjë leje që ka të Hartën e cila e tregon zonën për të cilën ka të bëjë kërkesa, të përkufizuar me Përshkrimin e hollësishëm të punëve kërkimore të bëra deri atëherë dhe Programin e përditësuar për kërkime. 24.2 Komisioni, duke marrë parasysh dispozitat e ndonjë marrëveshjeje përkatëse për zhvillimin e minierave, e vazhdon licencën për kërkime nëse i licencuari në fjalë e ka parashtruar kërkesën në mënyrën e përcaktuar, së bashku me pagesën përkatëse, me kusht që nga data e kërkesës së tillë: Të jenë përmbushur obligimet nga nënneni 1 më lart, Programi për kërkime i përditësuar i kërkuesit është i bazuar në praktikat ndërkombëtare të kërkimeve, xehetarisë dhe mbrojtjes së mjedisit, (c) Hapësira e tokës për të cilën kërkohet vazhdimi nuk është më e madhe se hapësira e nevojshme për realizimin e programit të përditësuar për kërkime të kërkuesit që përndryshe është në përputhje me obligimet e nenit 20. (d) Kërkuesi i ka mjetet financiare të nevojshme për realizimin e programit për kërkime të propozuar, (e) (f) Kërkuesi ka të drejtë në bazë të nenint 5 dhe Kërkuesi i përmbush dispozitat e kësaj Rregulloreje. 24.3 Brenda tre (3) muajve pas marrjes së kërkesës së plotësuar për vazhdim nga kërkuesi me të drejtë, Komisioni e lejon vazhdimin përkatës ose i jep kërkuesit sqarimin me shkrim pse ka vendosur që të mos e lejojë vazhdimin përkatës.

24 PJESA IV MBAJTJA E LICENCËS Neni 25 Fushëveprimi dhe kohëzgjatja 25.1 Licenca për mbajtje: Nëse i lëshohet të licencuarit në bazë të licencës për kërkime të minerareve ndërtimore, e ka kohëzgjatjen maksimale prej një (1) viti prej datë së skadimit të licencës për kërkim, Nëse i lëshohet të licencuarit në bazë të licencës për kërkime për minerare të tjera, e ka kohëzgjatjen maksimale prej pesë (5) viteve prej datë së skadimit të licencës për kërkime, (c) Nuk vazhdohet. 25.2 Licenca për mbajtje që ka kohëzgjatje prej më shumë se një (1) viti i nënshtrohet rishikimeve vjetore nga Komisioni. Gjatë këtyre rishikimeve vjetore, i licencuari i siguron Komisionit verzionet e përditësuara të studimeve dhe vlerësimeve që kërkohen në bazë të nenit 26. 25.3 Nëse gjatë rishikimit Komisioni vlerëson se kushtet përkatëse të tregut dhe faktorët tjerë ekonomikë kanë ndryshuar, dhe arsyet e licencës për mbajtje nuk ekzistojnë më, Komisioni mund të anulojë licencën për mbajtje pasi ta njoftojë të licencuarin me shkrim nëntëdhjetë (90) ditë përpara. Neni 26 Kërkesa 26.1 I licencuari për kërkime mund të kërkojë prej Komisionit dhënien e licencës për mbajtje nëse ai: E ka identifikuar resursin minerar të dokumentuar me anë të parashikimit për resurse në kuadër të zonës për kërkime, i cili mund të ketë rëndësi komerciale dhe Resursi minerar nuk mund të zhvillohet menjëherë për shkak të kushteve jo të mira të tregut apo faktorëve të tjerë ekonomikë të cilët besohet se janë të karakterit të përkohshëm. 26.2 Kërkesës së licencës për mbajtje duhet bashkëngjitur studimet dhe vlerësimet e ekspertëve të kualifikuar për:

25 Perspektivën e ndryshimit të kushteve jo të mira të tregut ose të faktorëve të tjerë ekonomikë, shkallën dhe rëndësinë komerciale të resurseve minerare sipas kushteve përkatëse të tregut, trendeve dhe faktorëve ekonomikë dhe Informatat tjera të cilat mund t i kërkojë Komisioni në propozimet e kërkuesit lidhur me mbajtjen dhe zhvillimin e resurseve minerare. Neni 27 Kriteret për lëshim e licencës 27.1 Nëse Komisioni është i bindur se zhvillimi komercial i resurseve minerare në fjalë tash për tash nuk është i realizueshëm, por mund të bëhet brenda pesë (5) viteve, Komisioni mund t ia lëshojë licencën për mbajtje të licencuarit për kërkime për atë pjesë të zonës së licencuar të cilën Komisioni, pas konsultimit me të licencuarin për kërkime, beson se do të jetë e nevojshme që të nxirret ky resurs minerar. 27.2 Brenda tre (3) muajve pas marrjes së kërkesës së plotësuar nga i licencuari për kërkime, Komisioni e lëshon licencën për mbajtje ose i jep të licencuarit për kërkime sqarimin me shkrim pse Komisioni ka vendosur që të mos e lëshojë licencën për mbajtje. Neni 28 Të drejtat dhe obligimet 28.1 Licenca për mbajtje gjatë periudhës sa vlen i jep të drejtë të licencuarit të paraqesë kërkesë për licencën e xehetarisë për resursin minerar përkatës në kuadër të zonës së licencuar. Në rastet kur kjo kërkesë bëhet me kohë, dispozitat e kësaj Rregulloreje që kanë të bëjnë me dhënien e licencës për xehetari zbatohen njësoj sikur licenca për mbajtje të ishte licencë për kërkime për atë zonë. 28.2 Komisioni mund të kushtëzojë lëshimin e licencës për mbajtje me pranimin e obligimeve nga i licencuari për: (c) Vazhdimin e disa punëve kërkimore të caktuara, Ruajtjen aktive të një ose më shumë resurseve minerare dhe Ndërmarrjen e disa masave të caktuara për mbrojtjen e mjedisit. Këto kushte mund të përcaktohen në licencën për mbajtje ose me marrëveshje përkatëse për zhvillimin e minierave.