SISTEMATIESE TEOLOGIE 1. Module 1 KERK LEERSTELLINGS SERTIFIKAAT IN CHRISTELIKE DIENS.

Transcription

1 SISTEMATIESE TEOLOGIE 1 SERTIFIKAAT IN CHRISTELIKE DIENS. Module 1 KERK LEERSTELLINGS 1

2 INHOUDSOPGAWE. Bladsy. 1. Inleiding Bekering Wedergeboorte Sondebelydenis Heiligmaking Verlossing Die Sakramente Die Waterdoop Die Heilige Nagmaal Voetewas Die Heilige Gees en Sy werkinge Doping met die Heilige Gees Gawes van die Heilige Gees Gawes van openbaring Woord van wysheid Woord van kennis Onderskeiding van geeste Gawes van kragte Geloof Die werkinge van kragte Genadegawes van gesondmaking Gawes van geïnspireerde uitinge Profesie Tale Uitleg van tale Manifestasies (Demonstrasies) van die Heilige Gees Uitsinnigheid Vasting Sak-en-as. 73 2

3 13. Werksopdragte Bronnelys 76 3

4 1. Inleiding. Hos. 4:6 My volk gaan ten gronde weens n gebrek aan kennis. Bybelstudie is vir elke gelowige noodsaaklik omdat: a) God en Sy gebooie en Sy verwagtinge van die mens aardeur duidelik word. b) Homself/haarself te kan verantwoord teenoor andere. (1 Pet 3:15). c) Dwaallere daardeur weerlê kan word en die verkondiger daarvan gekorrigeer kan word. d) Geestelike insig deur aanhoudende studie verbreed word. e) Die gelowige daardeur vertroud kan wees met waar die Skrifte in die Bybel geplaas is. 2. Bekering. Die Grieks vir bekering is "Metanoia" en beteken verandering van gedagte. Dit is daardie stap wat geneem word om na God toe terug te draai, weg van die sonde af, en vir Hom te lewe. Ek het eers uit eie keuse van Hom af weggedraai en die wêreld met sy sonde en verleiding aangehang. Nou draai ek terug na Hom toe om my hele lewe onvoorwaardelik aan Hom te wy. Dit word vooraf gegaan deur die besef dat ek n sondaar is en op pad na die ewige verdoemenis. Ek besef ek het God in my lewe nodig, en begeer om verlossing te ervaar. Bekering word ook beskryf deur die Griekse woord "Epistrepho" (om, om te draai of die rug te keer op) wat beteken dat 'n mens hom van die kwade afkeer (2 Kon. 17:13, Jes. 55:7), ophou om kwaad te doen en leer om die goeie te doen (2 Kon. 17:13, Ps. 34:15, 37:27, Jes. 1:16-17, Jer. 18:11, Eseg. 18:30). Hy bekeer hom dus met sy hele hart tot God (Deut. 30: 2,10, 1 Sam. 7:3, 1 Kon. 8:48, 2 Kon 23:25, Jes 31:6, 55:7, Jer. 3:7, Hos. 6:1, Joël 2:12). Bekering beïnvloed die hele menswees van n persoon. Dit is n verandering van o. a. gedagtes, belangstellings, gevoelens, begeertes, wil en ideale wat dus neerkom op n totale hartsverandering. n Skeur en besnydenis van die hart wat vind plaas (Joël 2:13, Deut. 10:16, Kol. 2:11). Paulus het in sy hele menswees die wet onderhou en was n ywerige vervolger van die kerk, maar na sy bekering het hy weer met sy hele menswees die 4

5 evangelie verkondig. Bekering gaan gepaard met ware berou ("metamelomai") (Luk. 15:17-20, 18:13, 2 Kor. 7:8-11), wat nie noodwendig in uiterlike emosies weerspieël word nie. Daar vind 'n merkbare verandering in gevoel, gedagte en wil plaas (Eseg. 18:30-32, Jes. 55:7, 1 Sam. 7:3, Hand. 26:20, Eseg. 36:26-27), en die vrug wat by die bekering pas (Matt. 3:8, Gal. 5, 2 Kor. 5:17 ) word duidelik sigbaar. Die sonde word bely en restitusie word gedoen. Bekering is die eerste stap in God se program om die mens salig te maak. Dit is die oorgang uit die duisternis na die lig van God. Bekering vind plaas deur die inspraak wat die Gees van God in die mens se lewe het waar hy hom oortuig van sy sondige toestand, sy ongeregtigheid waarin hy leef en n toekomstige oordeel wat daar vir almal wag. 2 Pet. 3:9 "... maar dat alle mense tot bekering moet kom " was die prediking van Johannes (Matt 3:2), Jesus (Matt. 4:17), die Apostels (Hand. 2:38), die profete van die O.T. (1 Sam. 7:3, Jes. 55:7, Eseg. 18:30, Hos. 14:1 & 2, Joel. 2:12-13), en is noodsaaklik vir elke mens om saligheid deelagtig te word. (Hand. 17:30, Rom. 3:23, Tit. 2:11-12, 2 Pet. 3:9). Bekering behels dus: (a) Opregte berou: 1 Kon. 8:47-48, 2 Kron. 6:37-38, Ps. 38:18-19, Jes. 61:3 Jer. 3:21, Jer. 31:19, Klaagl. 3:40-42, Joël. 2:12-13, Hand. 3:19, 26:20, Matt. 26:75, 2 Kor. 7:9-10, Jak 4:9. (b) Gevoel van Skaam wees: Esra 9:6, Jer 31:19, Eseg. 16:63, Dan. 9:7-8, (c) Belydenis van sonde: Num. 5:6-7, Lev. 26:40, 1 Kon. 8:47, 2 Kron. 6:37, 7:14, Esra 9:6, Neh. 1:5-7, Job. 33:27, Ps. 32:5, 51:6, Spr. 28:13, Jer. 3:12-13, Klaagl. 3:39-42, Dan. 9:8-11, Jona 3:8, Matt.3:6, 1 Joh.1:9,Jak. 5:16. (d) Gebed: 1 Kon: 8:33,47, 2 Kron. 6:36-38, 7:14, Ps. 51:3, Hos. 14:3, Hand.8:22. (e) Geloof: Matt. 21:32, Mark. 1:15, Hand. 20:21. 5

6 (f) Afkeur in sonde: Eseg. 6:9, 20:43, 36:31. (g) Vrugte wat by die bekering pas: Jer. 5:7, Dan. 4:27, Matt. 3:8, Luk. 3:8, Hand. 26:20. (h) Totale ommekering: Eseg. 18:30, Jes. 55:7, 1 Sam. 7:3 Hand. 26:20. Dit word deur God bewerk (1 Kon. 18:37, Jer. 31:18, Klaagl. 5:21, Joh. 6:44, Hand. 2:39), uit genade (Hand. 11:21. 23), in Christus (Hand. 3:26, Rom. 15:18), deur die Heilige Gees (Spr. 1:23, Joh. 16:7-11). Dit vind plaas deur middel van die Skrif (Ps. 19:8, Hand. 8:35-38, 2 Tim. 3:16-17), deur leraars of predikers (Ps. 51:15, Mal. 4:6, Luk. 1:16, Hand. 11:21, 14:15, 26:18, 2 Thess. 1:10, Rom. 10:14) dikwels in tye van menslike benoudheid en vervolging (1 Kon. 8:35, 2 Kron. 6:26, Ps. 119:59, Klaagl. 3:40, Eseg. 18:28, 36:31) en is 'n krisis belewenis in die lewe van die mens deur sy eie wil, besluit en optrede. Bekering is noodsaaklik want Almal het gesondig... (Rom 3:23) en daar is geen mens wat van nature bekeerd is of n sogenaamde bekeerde lewe leef nie. Dit is die enigste manier waarop die mens met God versoen kan word en daarom was dit die oproep wat in die O.T deur die profete, en in die N.T. deur Christus en Sy dissipels uitgegaan het. 3. Wedergeboorte. Joh. 3:3: Jesus antwoord en sê vir hom; Voorwaar, voorwaar, Ek sê vir jou as jy nie weergebore word nie kan jy die koninkryk van God nie sien nie vers 5... as iemand nie gebore word uit water en Gees nie... Tit.3:5:... het Hy ons gered deur die bad van die wedergeboorte en die vernuwing deur die Heilige Gees. 1 Pet. 1:3:... ons die wedergeboorte geskenk het... vers want julle is weergebore nie uit verganklike saad nie, maar deur onverganklike, deur die lewende Woord van God wat tot in ewigheid bly. Wedergeboorte is die vertaling van die Grieks: ANNAGENNAO wat beteken; om weer voort te bring, of om opnuut te baar 6

7 (1 Pet. 1:3, 23). GENAOMI ANOTHEN wat beteken om van bo of opnuut voortgebring te word. PALIGGENESIA wat beteken: nuwe geboorte, reproduksie, herskepping of vernuwing. Ons het hier nie met beeldspraak te doen nie, maar met n werklike gebeurtenis wat deur die Gees plaasvind. Dit is dinamies en voortdurend. Wedergeboorte is n geestelike herskepping in die mens wat net deur God gedoen kan word. Die Amplified Bybel beskryf dit Fil. 2:13: [Not in your own strength] for it is God Who is all the while effectually at work in you [energizing and creating in you the power and desire], both to will and to work for His good pleasure and satisfaction and delight. Wedergeboorte vind plaas by die berouvolle onvoorwaardelike oorgawe van die mens aan God, na die prediking (1 Pet. 1:23), en oortuiging deur die Gees van God. Deur Sy Gees word die mens se gees totaal herskep, lewend gemaak, en n nuwe geestelike mens kom te voorskyn. Wat betref die uiterlike het daar geen wesenlike verandering plaasgevind nie; dit is egter in die gees waar die vernuwing plaasgevind het en die verandering moet dan ook noodwendig na die natuur van die mens deurvloei. Die mens moet nou verlossing en heiligmaking uitleef sodat by die natuurlike ook die verandering kan plaasvind. Wedergeboorte is dus n geestelike skeppingsdaad in die mens se gees wat volgens 1 Pet. 1:3 n geskenk van God is. Behalwe vir sy berouvolle oorgawe aan God het die mens geen taak wat hy verrig in sy wedergeboorte nie. Eseg. 18:31... maak vir julle n nuwe hart (dit vind plaas by die bekering) en n nuwe gees (dit kan alleen deur God gedoen word deur middel van die wedergeboorte deur die Gees) Eseg. 11:19 Ek sal hulle een hart gee, en n nuwe gees in hulle binneste.... en Eseg. 36:26. 7

8 A.g.v. die sonde is die mens geestelik dood Kol. 2:13 En julle wat dood was deur die misdade en die onbesnedenheid van julle hart, het Hy saam met Hom lewend gemaak... Deur die wedergeboorte word die gees van die mens herskep, en word hy dus geestelik lewend gemaak, en deur die nuwe geestelike bestaan word die ewige lewe ook aan die mens openbaar. Daarom sê die Skrif ook dat daar baie geroep is maar min uitverkies is. Hy wat ons verlos het uit die mag van die duisternis en oorgebring het in die koninkryk van die Seun van Sy liefde Efes. 2:1 En julle het Hy lewend gemaak, wat dood was deur die misdade en die sondes Efes. 2:5..ook toe ons dood was deur die misdade lewend gemaak saam met Christus... By hierdie herskepping of vernuwing kom woon die Gees van God dan ook in ons en getuig ons gees saam met die Heilige Gees dat ons kinders van God is (Rom. 8:16). Die Gees werk dan ook in ons en oortuig van sonde, geregtigheid en oordeel. Die Gees oortuig dan ook van die groot doop -dit is n onmiddelike en logiese gevolg van wedergeboorte en Paulus skryf aan Titus:... het Hy ons gered, deur die bad van die wedergeboorte en die vernuwing deur die Heilige Gees (Tit. 3:5). Dit is dus iets wat deur God en Sy Gees in ons bewerkstellig word (Matt. 13:3-23, 1 Pet. 1:3, 23). Dit is dus geestelik 'n opstanding uit die dode (Efes. 2:1), tot 'n lewe in Christus (Rom. 6:4, 2 Kor. 5:17, Gal. 6:15, Efes. 2:5, Tit. 3:5, 1 Joh. 3:14), en is gevolglik 'n geboorte uit God (1 Joh. 3:9, 5:1). Die waterdoop is die seël wat daarop geplaas word (Tit. 3:5). Dit is gevolglik die mededeling van die ewige lewe. Wedergeboorte is noodsaaklik vir almal wat in die Koninkryk van God wil ingaan (Joh. 3:5). Sommige wil n.a.v. Matt. 19:28 voorgee dat wedergeboorte by afsterwe plaasvind wanneer jy dan uit die natuurlike lewe in die geestelike as te ware weer gebore word, maar die konteks gaan om 'n opstanding en nie om 'n geboorte nie. 8

9 4. Sondebelydenis. Die Rooms Katolieke kerk het die gewoonte dat sonde by die priester bely moet word, hy vergewe dit dan na aanleiding van Joh. 20:23 As julle die mense hulle sondes vergewe, dan word dit hulle vergewe.. en daarna moet daar ook boetedoening wees. Die beginsel van belydenis is heeltemal korrek, maar dat die priester vergewe en dat daar dan nog boetedoening moet wees is egter onskriftuurlik aangesien daar net een is wat vergewe, naamlik God en daar is net een reinigingsmiddel naamlik die bloed van Jesus is (Heb. 9:11-14, 22; 10:10,18; 1 Joh. 1:7; Kol. 2:13-14) en Hy, Jesus, het die prys en offer vir ons betaal. Die Skrif leer egter in 2 Tim. 3: en dat jy van kleins af die heilige Skrifte ken wat jou kan wys maak tot saligheid deur die geloof in Christus Jesus. Die hele Skrif is deur God ingegee en is nuttig tot lering, tot weerlegging, tot teregwysing, tot onderwysing in die geregtigheid... en Rom. 15:4. "Want alles wat tevore geskrywe is, is tot ons lering tevore geskrywe, sodat ons deur lydsaamheid en bemoediging van die Skrifte hoop kan hê". Daar moet na die hele Skrif gekyk word (en nie net na n paar geselekteerde verse uit die NT nie), om te sien wat die Skrif en dus God van my verwag. Daar moet gewaak word teen die geneigdheid van die mens om die Skrif by hom te probeer aanpas in pleks van by die Skrif aan te pas. Die doop (1 Pet. 3:21... waarvan die teëbeeld, die doop, ons nou ook red, nie as aflegging van die vuilheid van die vlees nie, maar as n bede tot God om n rein gewete -deur die opstanding van Jesus Christus. Hand. 2:38; 22:16, Rom. 6:7) kan byvoorbeeld nie van sonde reinig nie. Die doop is wel meer as net n stap van gehoorsaamheid, dit dra ook die beeld van baie geestelike waarhede soos, die sterwe van die ou mens en die opstaan van die nuwe mens (Rom. 6) die afwassing van die sondes, die bad van die wedergeboorte en so meer. Johannes die Doper het byvoorbeeld gedoop met die belydenis van sondes (Matt. 3:6). 9

10 Uit die monde van Christus self en die Apostel Paulus leer ons ook (Matt. 5:8) Salig is die wat rein van hart is, want hulle sal God sien. (Matt. 23:25-26)... maak eers die binnekant van die beker en skottel skoon, sodat ook die buitekant daarvan skoon kan word... (2 Kor. 7:1) Terwyl ons dan hierdie beloftes het, geliefdes, laat ons ons van alle besoedeling van die vlees en gees reinig en laat ons die heiligmaking in die vrees van God volbring (1 Joh. 3:3) En elkeen wat die hoop op hom het reinig homself soos Hy rein is. In die Ou Testamentiese bedeling het die offers, wat soms deel was van die belydenis, dikwels tot n mate afgehang van die graad van die sonde wat gepleeg was. Die persoon wie by die Here Jesus uitkom se onmiddelike reaksie by bekering is om net te bid: Here vergewe my al my sonde, maar daar is nie altyd die nodige berou nie aangesien die sonde nie werklik erken word nie. Sondebelydenis is vir mense wat hulle harte aan die Here gegee het en ook waarlik tot bekering gekom het en hulleself voor God wil reinig. Die etimologie (herkoms en betekenis van die woord in sy grondtaal) van Sondebelydenis toon aan dat die persoon wie bely homself in harmonie bring met God en sy medemens, en is die uitdrukking van 'n oortuiging van die mens se hart. Sondebelydenis is nie net die weg na reiniging nie, maar ook na vergifnis. 1 Joh. 1:9: "As ons ons sondes bely, Hy is getrou en regverdig om ons die sondes te vergewe en ons van alle ongeregtigheid te reinig." Deur Sondebelydenis word die mens met homself gekonfronteer, en sien hy homself dan soos hy werklik is. Dit is ook 'n proses waar die persoon homself meet aan die Skrif en die riglyne wat God daar gestel het. Hy doen dan nie so maklik weer dieselfde sonde nie omdat belydenis verkieslik saam met die persoon saam met wie daar die eerste keer gebid was, gedoen moet word. Hy kry dus ook makliker verlossing van verkeerde dade. Die Skrifte hierbo aangehaal gee vir ons sekere riglyne wat gevolg moet word. Daar moet nie net gekyk word na dit wat God vir ons doen nie, maar ook na dit 10

11 wat die mens self ook moet doen, want God het nie absoluut alles gedoen en aan die mens geen verantwoordelikheid gelaat nie. Dit is heeltemal reg dat die skrifte soos Heb. 9:11-14, 22; 10:10,18; 1 Joh. 1:7; Kol. 2:13-14 verduidelik dat God ons vergewe en reinig, maar van die mens se kant af is daar n verpligting om iets te doen om wel die resultaat van dit wat God sal doen tot gevolg sal hê. 'n Prestasie het tog ook 'n teenprestasie. As die Skrif leer (Matt. 5:8) "Salig is die wat rein van hart is, want hulle sal God sien." dan is dit ook wat van ons verwag word. Net soos dit God is wat die verlossing gee, heilig maak en dit die mens is wat verlossing en heiligmaking moet uitlewe, netso moet die mens n rein hart hê en moet hy self iets doen om dit te bekom, want hy móét homself reinig (1 Joh. 3:3) "En elkeen wat hierdie hoop op Hom het, reinig homself soos Hy rein is." Die enigste wyse waarop dit kan geskied is deur die weg van sondebelydenis (Fil. 2:12) "... werk julle eie heil uit met vrees en bewing." Ons moet onsself beoordeel -1 Kor. 11:28-32: "Maar die mens moet homself beproef... want as ons onsself beoordeel het, sou ons nie geoordeel word nie... ". Hoe vind self-beoordeling plaas? Jy plaas jouself op die eenkant van God se weegskaal, dus nie jou eie nie, en plaas al God se vereistes en heiligheids verwagtinge een-een op die anderkant en bepaal jou eie gewig daarteen. Dit is ook soos 'n spieël waarin jy kyk en jouself vergelyk met die beeld, Christus, wat jy daarin aanskou, en dan die nodige doen om aan daardie beeld te voldoen. 2 Kor. 3:18: "En terwyl ons almal met 'n onbedekte gesig soos in 'n spieël die heerlikheid van die Here aanskou, word ons van gedaante verander na dieselfde beeld, van heerlikheid tot heerlikheid... " Jes. 59:2 verklaar: "maar julle ongeregtighede het 'n skeidsmuur geword tussen julle en julle God en julle sondes het Sy aangesig vir julle verberg..." Deur self-beoordeling word hierdie skeidsmuur dan afgebreek. Daar is n voorwaarde vir die mens gestel waarop dit vir hom moontlik sal wees om God te sien. Matt. 5:8 Salig is die wat rein van hart is, want hulle sal God sien. Ander skrywes in die Skrif roep ook om n rein hart 11

12 (Ps. 51:4, 9, 12) Skep vir my n rein hart, o God... (sien ook Ps. 24:3-4, 1 Tim. 1:5 ens). God se Woord sê dat ons onsself moet reinig. I Joh. 3:2-3: Geliefdes, nou is ons kinders van God, en dit is nog nie geopenbaar wat ons sal wees nie; maar ons weet dat ons, as Hy verskyn, aan Hom gelyk sal wees, omdat ons Hom sal sien soos Hy is. En elkeen wat hierdie hoop op Hom het, reinig homself soos Hy rein is. Sien ook Jes. 1:16; Jer. 4:14; Matt. 23:25-26; 2 Kor. 7:1; 2 Tim. 2:21-22; Jak. 4:8; Openb. 7:14 en ons moet onsself rein bewaar Jud. 21, 2 Kor. 6:17; Jak. 1:27. Daar kom n dag waarop elke mens voor die troon van God gaan verskyn en dit is alleen hulle wat gereinig is wat dan die hemelse heerlikheid gaan smaak. 2 Kor. 5:10: Ons moet almal voor die regterstoel van Christus verskyn, sodat elkeen kan ontvang wat hy deur die liggaam verrig het, volgens wat hy gedoen het, of dit goed is of kwaad. Sien ook Pred. 12:14; Rom. 2:16; 14:10-12; Luk. 8:17; 1 Pet. 4:17-18; 1 Joh. 3:19-21; 2:28; Openb. 20: Deur die sonde wat die mens doen, word daar n skeidsmuur tussen God en die mens opgebou en dit is die muur van sonde wat afgebreek moet word. Jes. 59:2 maar julle ongeregtighede het n skeidsmuur geword tussen julle en julle God, en julle sondes het Sy aangesig vir julle verberg, sodat Hy nie hoor nie. Die mens moet homself beoordeel. 1 Kor. 11:28-32 Maar n mens moet homself beproef... want as ons onsself beoordeel het sal ons nie geoordeel word nie. Sondebelydenis is die beoordeling van die self. Die gedeelte in 1 Kor. 11 wat handel oor die nagmaal stel dit duidelik dat die mens op n waardige wyse die nagmaal moet gebruik nadat hy homself beproef het wat betref die sonde in sy lewe. Sondebelydenis is dikwels die voorwaarde vir genesing (1 Kor. 11:30; Ps. 38:4, Gen. 20:7,17; Ps. 32:3-5; 41:5; 2 Kron. 7:14; Jak. 5:16; Job 33:27). Sondebelydenis is n voorwaarde vir reiniging (1 Joh. 1:7-9; Jes. 1:18; 43: 24-26). 12

13 1 Joh. 1:9: As ons ons sondes bely, Hy is getrou en regverdig om ons die sondes te vergewe en ons van alle ongeregtigheid te reinig Die woordjie as is voorwaardelik. Indien ek aan die voorwaarde van die eerste deel van die vers uitvoering gee dan sal die resultaat van die tweede deel van die vers daarop volg. Ps. 32:1-5 (Lewende Bybel) leer: n Mens kan werklik gelukkig wees as sy sonde weggeneem is en sy misdade vergewe is. Die mens kan werklik gelukkig wees as die Here hom nie meer verantwoordelik hou vir sy oortredings nie, en hy geen bedrog in sy hart het nie. Toe ek nog nie my sonde wou erken nie, het dit binnekant aan my gevreet en ek was die hele tyd ongelukkig. Dit was U wat my gedurig aan alles herinner het totdat my tong kurkdroog was soos in die somer se hitte. Maar toe het ek my misdade erken en nie meer probeer om my oortredinge weg te steek nie. Ek het besluit om U alles te vertel, Here, en toe het U die skuld van my sonde weggeneem. Voorbeelde uit die Skrif. Ou Testament: Gen. 42:21-22; 50:16-21 (Josef en sy broers), Lev. 5:1-5; Lev. 16:21 (sondebok), Num. 5:5-7; Num. 14:40; 2 Sam. 24:10, 17; 1 Kron. 21:17; 2 Kron. 29:6; Esra 9:5-15; Neh. 1:6-9; 9:2-3; Job 11:13-15; 42:4-6; Ps. 32:5; 38:19; 41:5; 51:2-6; 69:6; 106:6; Spr. 28:13; Jes. 6:5; 59:2; 1215; 64:5-7; Jer. 3:21-25; 14:7, 20; Klaagl. 1:20; 3:39-42; Dan. 9:4-6; 8-11,15. Sommige van die persone het in hul verootmoediging voor God ook die sondes van hul voorvaders genoem, maar dit moet op gelet word dat jy nie namens 'n ander sy sonde kan bely nie. Dit is onskriftuurlik. Lev. 16:21 (Aäron met die volk wat voor hom staan), 2 Kron. 29:6 (Hiskia), Esra 9:5-15 (Esra), Neh. 1:6-9, 9:2-3 (Nehemia en die volk self), Dan. 9:2-15 (Daniël). Nuwe Testament: Matt. 3:6; Luk. 15:17-21; Hand. 19:18; Jak. 5:16; 1 Joh. 1:7-10; 3:1-3; 2 Kor. 7:1. 13

14 Die Proses van Sondebelydenis. Matt.5:8 " Salig is die wat rein van hart is want hulle sal God sien ". 1 Joh. 3:3 "En elkeen wat die hoop op hom het reinig homself soos Hy rein is." Koning Dawid vra: "Was my heeltemal van my ongeregtigheid en reinig my van my sonde " Ps. 51:4, 9 (Sien ook Job 11:14, Ps. 24:3-4, 51:9,12, Jes. 1:16, Jer. 4:4, Matt. 7:3-5). Die vraag ontstaan "hoe moet ek myself reinig?" 1 Joh. 1:9 "As ons, ons sondes bely Hy is getrou en regverdig om ons die sondes te vergewe en ons te reinig van alle ongeregtigheid." Die woord "as" is voorwaardelik m.a.w. reiniging kan alleen deur belydenis kom. Bely beteken: openbaar maak, openlik verklaar of erken, (soos byvoorbeeld geloofsbelydenis 'n openlike of publieke verklaring is) aan die lig bring. By bekering roep die sondaar om vergifnis en dit word aan hom geskenk. Vergifnis is egter nie reiniging nie en kan deur die volgende voorbeeld illistreer word. As n ouer n kind gebad en skoon aangetrek het en in die huis laat speel met die opdrag dat hy homself nie vuil moet smeer nie en hy die opdrag verontagsaam en wel buite gaan speel en hom besmeer kan hy kom en om verskoning vra (vergifnis). Die kind moet egter nou weer gebad en skoon aantrek word. Belydenis kan ook so verduidelik word. Daar moet n weer bad proses wees waar die Bloed van Jesus die reiniging bewerkstellig. Matt. 6:6 Maar jy, wanneer jy bid, gaan in jou binnekamer, sluit jou deur en bid jou Vader wat in die verborgene is; en jou Vader wat in die verborgene sien, sal jou in die openbaar vergelde verwys nie na sondebelydenis nie, maar het betrekking op normale binnekamer gebede, versoeke, smekinge en so meer. Ek kan niks aan God openbaar maak nie, Hy weet alle dinge, en iets is in die lig of openbaar alleenlik indien daar 'n ander persoon (mens) teenwoordig is, anders is dit 'n geheim. Wat moet bely word? Jak. 5:16 "Bely mekaar julle misdade... " (Amplified Bible) 14

15 "Confess to one another therefore your faults, your slips, your false steps, your offenses, your sins and pray for one another" en sluit dus alle ongeregtigheid in (Hand. 19:18, Matt. 3:6, Luk. 19:8, 2 Kor. 13:1, Job 42:7-8). Volgens Num. 5:5-10, en Lev. 5:1-13, moes die Israeliet wat enige oortreding begaan het, hulle sondes voor die priester aan diens bely, 'n offer volgens die priester se skatting van die graad van oortreding bring en die priester moes dan versoening doen met die bloed van die offerdier. Hoe moet die belydenis geskied? Die priester moes alles omtrent die oortreding hoor om 'n skatting van die offer te maak (Lev. 5:16, 6:6). As ons kyk na Jos. 7:19-21 "Toe het Agan Josua geantwoord en gesê, waarlik ek het gesondig teen die Here, die God van Israel, en so en so het ek gedoen. Ek het naamlik een mooi mantel uit Sinaer by die buitgoed gesien en tweehonderd sikkels silwer, en een goudstaaf van vyftig sikkels in gewig, en het dit begeer en dit geneem en kyk, daar lê dit begrawe in die grond binne in my tent en die silwer daaronder." Agan bely hier presies wat gebeur het, nl. presies wat gesteel is, ek het gesien, begeer, gesteel, en weggesteek. So moet alle sondes bely word. Die sonde het gewoonlik n reeks van ander sondes wat daarmee geassosieer was. Die persoon wie rook en oortuiging van die Heilige Gees kry om dit te los aangesien die gewoonte oor hom heers en ons liggaam ook die tempel van die Heilige Gees is, kan dan nie net bely: Vergewe my ek het gerook nie. Die roker het gewoonlik op skool begin, soms so vroeg as in die laerskool. Omdat hy op daardie stadium nie werk nie en nie veel sakgeld kry nie moet daar n wyse wees waarop hy sy sigarette kry; hy steel familie se sigarette of hy steel geld in die huis. Hy moet hom uit die moeilikheid lieg wanneer die geld gesoek word en blameer dalk die bediende. 15

16 Belydenis Model. Die Ferreira Belydenis Model behels n lys van gedagtes, emosies en gedrag en word aanbeveel om die proses van belydenis meer effektief te maak. Dit kan verkry word by : Past. G.M.J. Ferreira. ger.mar@telkomsa.net Die wortel van die probleem moet geidentifiseer word en al die dinge net soos dit gedoen is moet net so bely word. Vir 'n lys van sondes sien Rom. 1:18-32; 1 Kor. 6:8-10; Gal. 5:19-21; Kol. 3:5-9. Die dronkaard moet al die gedagtes, emosies en dade wat gepaard gegaan het met sy drankprobleem bely. Volgens Jak. 5:16, moet dit in die teenwoordigheid van 'n onpartydige persoon, by sy huisgenote en enige ander persoon wat te na gekom was (Matt. 18:15-17, 5:23-24, Num. 5:5-8), bely word. Restitusie. Restitusie moet ook gedoen word omdat dit 'n onlosmaaklike deel van sondebelydenis is. Num. 5:7 : "Dan moet hy wat hy skuldig is teruggee en die vyfde deel daarvan byvoeg, en hy moet dit aan die een gee teen wie hy hom skuldig gemaak het. Hier word aan die oortreder gesê om sy gesteelde goed (dit sluit ook swak gedrag in) of dit by die familie, werk, 'n winkel gesteel is terug te neem met die nodige belydenis (skuld erkenning). Sien ook Gen. 50:17-20, 20:7,17, Ex. 22:1, Lev. 5:16, 6:1-8, Matt. 5:23-24, Luk. 19:8, 2 Kor. 3:2. Waar die persoon wat die skuld aan terugbetaal moet word egter nie opgespoor kan word nie bepaal Num 5:8 "maar as hy geen losser het aan wie die skuld teruggegee moet word nie, behoort die skuld wat teruggegee moet word aan die Here... ", in so 'n geval word die gelde net soos die tiendes in die kerkkas inbetaal met 'n aanhaling van Num.5:8 as 'n verduideliking van die tipe inkomste. Restitusie behels nie net die terugneem van gesteelde goed nie, maar ook die 16

17 regstel van enige kwade saak soos slegte gesindhede, kwaadpratery, vloek, skel, bakleiery, valse aantygings en so meer. Matt. 5:23-24 bepaal ook dat as ek weet dat my broeder iets teen my het, ek my met hom moet gaan versoen. Daar word dus ook van my verwag dat ek alle oortredinge teenoor my huweliksmaat begaan moet regstel en bely. Die doel van sondebelydenis is die reiniging van die gees, siel en liggaam (2 Kor. 7:1) en kan heiligmaking kan nie sonder sondebelydenis bereik word nie. Dit is die beoordeling van die self waardeur ons die ewige oordeel ontvlug (Pred. 12:14, Luk. 13:2-3, Rom. 2:16, 14:10-12, 1 Kor. 11:31, 2 Kor. 5:10, Efes. 5:27, 1 Tim. 5:24, 1 Pet. 4:17-18, 1 Joh. 2:28, 3:20-21, Openb. 20:12). Ander bronne. Die Dogmatiek Module in die Pan African korrespondensie kursus van die Apostoliese Geloofsending Van Suid Afrika (AGS), Bl. 83 paragraaf lui:" Die Heilige Gees wil nie hê dat ons net berou oor ons sondes sal hê nie, maar dat ons dit ook sal bely. ek het gesondig het die verlore seun uitgeroep. Dit is ook wat die Here van ons verlang as ons bewus is van sondes in ons lewe." As ons, ons sonde bely..." 1 Joh. 1:9. Om ons sondes te bely beteken om dit voor die Here te noem. As ons teen mense gesondig het moet ons dit teenoor hulle bely en waar nodig restitusie doen (Luk. 19:8). As ons nie ons sondes bely nie kan ons ook nie verwag dat die Here dit moet vergewe nie." Verder sê Prof. H.D.A. du Toit oor die belydenis van sonde "Een van die openbaringe hiervan (die versuim om sonde by skuldbesef te bely) is neerslagtigheid wat gekenmerk word deur selfvernedering, selfverwyt en 'n behoefte om gestraf te word. Verder is die uitwerking van skuldbesef dat velsiektes soos uitslag, maag en rektale probleme verskyn en gepaard gaan met die onrustige gedagte dat jy aan 'n organiese siekte ly. Dit baat nie om die skuldgevoelens te onderdruk nie. Dit baat ook nie om die sondes in 'n kluis in die hart te bêre en op die deksel te sit nie, een of ander tyd kom die ontploffing. 17

18 Repressie help niks nie. Sondebelydenis is die veiligheidsklep. Dit wat in die verborge skuil moet in die daglig gebring word. Die mens het 'n behoefte om sy sondes bekend te maak, of soos William James dit uitdruk you want to exteriorise your rottenness. Hy wat sy oortredinge bedek sal nie voorspoedig wees nie, maar hy wat dit bely en laat staan sal barmhartigheid vind (Spr. 28:13). Die verligting van Katarsis of reiniging het 'n heilsame gevolg. Jakobus beveel aan ons moet ons sondes voor mekaar bely (Jak. 5:16). Op hierdie manier word ons met iemand anders gekonfronteer voor 'n getuie wat ons besluit om skoon te maak onherroeplik maak. Ons vrees, ons geheime sondes, of verborge haat word na buite gebring." Dr. Verster (Volle Evangelie Kerk se Korrespondensie Kursus) voeg by dat "Skuldbelydenis ontsluit die weg tot vergewing (1 Joh. 1:9, Ps. 32:5, Luk. 15:18-21, 23:40-43 ) Gods vergewing geskied in 'n oomblik, uit genade, ter wille van Christus, volkome en Hy verseker dit op grond van Sy getrouheid en regverdigheid, maar dan moet die mens sy sonde bely (1 Joh. 1:9), daarmee totaal breek en dit vir goed uitlewer (Eseg. 14:6, 18:30, Jes. 55:7, Spr. 28:13, Hand. 3:19, 26:20). Hy wat dit doen en Gods genadige vergifnis in Christus kinderlik gelowig aanneem, het dit ontvang. 2 Sam. 12:13, Hand. 13: " Die Holman Bible Dictionary skryf die volgende in verband met belydenis: Confession, an admission, declaration, or acknowledgment, is a significant element in the worship of God in both Old and New Testaments... In the New Testament confession of sin is an aspect of both individual and corporate worship. At the Jordan, John s followers were baptized, confessing their sins (Mat. 3:16, Mark. 1:6). Similar confessions were made by Paul s converts in Ephesus (Acts. 19:18)... James admonished his readers not only to pray for one another, but also to confess their sins to one another (5:16), probably within the context of congregational worship. Daar word ook in die Holman Bible Dictionary verwys na geskrifte van die Apostolic Fathers waar gemeld word dat sondebelydenis die heilige nagmaal voorafgegaan het. (Didache 14:1). 18

19 John Lake Sekerlik een van die wonderlikste dinge wat ooit in Suid-Afrika kon gebeur het, was die aankoms van John Lake in Mei Hy was deur God gestuur om die draer te word van die Evangelie na n donker kontinent. Die werking van die Heilige Gees in sy dienste, die samewerking van God met wonders en tekens, en Lake se geloof in God stel hom instaat om binne agtien maande n groot gemeente in Johannesburg te stig. Hierdie gemeente het dan ook die voog geword van honderde ander gemeentes in die omtrek. Die dienste was gekenmerk deur die manifestasie van die Heilige Gees. Siekes het by hulle duisende genesing ontvang en wonders en tekens was aan die orde van die dag. Gloria Copeland haal aan uit die notaboek van Lake: I remember walking out under the orange trees, my soul flooded with the wonder, the glory and the magnificence of the revelation of God s Spirit falling upon my own, as it did on the day of Pentecost, hearing with my own ears the shouts of joy, glorified praises of our Redeemer in languages of the Spirit... Daar is egter n wonderlike werking van die Heilige Gees wat my opgeval het in die biografie van John Lake. Die Gees van God het eenvoudige, soms onkundige mense gelei om hulle sondes teenoor mekaar en soms in die openbaar te bely. Dit was vir hierdie mense so noodsaaklik om van hul sondes ontslae te raak omdat hulle eerlik met hulself en met God was. Hulle enigste begeerte was om n ontmoeting met die Here te kry. Copeland skryf onder die opskrif: Remarkable Manifestations of the Spirit gebeurtenisse neer soos sy dit gevind het in die notaboek van Lake. Dit lui: When the Spirit of God had lifted somewhat of them, the sons confessed their disobedience to their parents and to God... Confession and repentance on the part of each to other and to God made the household of one soul... like the others he was pouring out the confession of his life to God and to her and telling of his peculiar sins which were many and vile. Husbands were confessing to wifes and wifes to husbands. Children to their parents, sweethearts to sweethearts, and all to God... He put his arms around her and 19

20 confessed that for three years he had been living in adultery... He was compelled to confess to his superiors that this was not a fact, and that he used this time in recreation... The Spirit of God so smote him that he fell on his knees, threw up his hands and confessed his sins, some of which would not be wise to record. 5. Heiligmaking. Heb. 12:14 "Jaag die vrede na met almal en die heiligmaking waar sonder niemand die Here sal sien nie." Dit is daardie proses waardeur die mens heiliger word 2 Kor. 3:18, Efes. 4: Om heilig te word beteken om van die wêreld en sy sonde afgesonder te wees Rom. 12:1-2, 2 Kor. 6:17 en behels dus 'n lewe van verlossing en oorwinning. Heiligmaking word in die mens se lewe openbaar deur die vrugte van die gees wat hy dra 1 Kor. 13:7, Gal. 5:22. Heiligmaking is egter nie die selfopgelegde laste van onskriftuurlike aannames en sogenaamde openbarings dat bv. 'n appel of seks die verbodevrug van Gen. 2:16-17 is nie, ens. A.B. Simpson meen: "Heiligmaking beteken dus ons vrywillige afskeiding van boosheid. Dit is nie die uitroeing van die kwaad nie, maar die aflê, die opsysit van die sonde, om onsself daarvan los te maak en 'n onoorkomlike kloof tussenin te plaas. Ons moet onsself nie slegs van die sonde afskei nie maar van die sonde as 'n lewensbeginsel. Ons moet nie probeer om op ons heilige toestand te verbeter en dit trapsgewys te veredel nie, maar ons moet die ou lewe aflê en handel asof dit nie langer meer onsself is nie en ons afskei van die sondige self soos 'n vrou wat van haar man geskei is en soos die siel van die liggaam geskei word deur die dood." Dit gaan ons ook nie help om net altyd te bely nie, die web wat deur die spinnekop gespin word weg te vee nie, maar ons moet die spinnekop doodmaak, die bron van die sonde moet verwyder word. Rom. 6. Dit kan dan ook net bereik word deur vasting, waaksaamheid, gebed, 'n lewe van verlossing en geestelike wandel Rom. 6:6, 12:21, Gal. 5:16, en gevolglik onderwerping aan die Woord van God Joh. 17:17, Efes. 2:5:27 20

21 Dit is daardie strewe na die Christus-gestalte, maar ongelukkig is dit nie die terugkeer na die Adam-en Eva-gestalte nie want dan sou ons en ons nageslag onsterflikheid, ewige gesondheid, ens. deelagtig wees. Heiligmaking is iets wat prakties moontlik is, dit word in die mens se voorkoms en algemene gedrag openbaar Matt. 23:26, en word die mens wat heiligmaking najaag 'n wandelende getuienis vir die sondaar. Sien ook die uiteensetting in die Kerk se Bybelstudie gids. 6. Verlossing. Die woord in die Grondteks is: "Argorazo" en beteken om in die slawemark te koop. Net soos die konsep van heiligmaking is verlossing ook n lewenswyse. Die krag en genade ontvang ons van God om dit na te jaag deur Christus wat dan ook die prys vir verlossing en versoening betaal het. Sonder verlossing kan daar nie n lewe van heiligmaking wees nie. Om verlossing te bewerk moet daar 'n verlosser wees en volgens Lev. 25:47-49, moet die losser: a) Die reg hê om te los deurdat hy aan die familie verwant moet wees (Rut 3:12-13). Daarom het Christus aan die mens gelyk geword (Gal. 4:4, 5, Fil. 2:6-7, Heb. 2:14-17). b) Die losser moes in die vermoë wees om die losprys te kan betaal (Rut 4:4-6). Die mens self a.g.v. sy sondige geaardheid het nie die vermoë om homself te verlos nie, maar Christus het a.g.v. Sy volmaaktheid die vermoë om die prys te betaal (Joh. 10:11,18, Hand. 20:28, Heb. 4:15, 1 Pet. 1:18-19,2:22-24). c) Die losser moes gewillig wees om te los (Rut 4:4). Christus het aan die al vereiste voldoen en het selfs Homself gegee as die losprys (Matt. 20:28, Joh. 3:16, Luk. 19:10, Heb. 10:4-10). Die Verlosser het dus aan al die vereistes voldoen en Hy het die verlossingsprys betaal en aan ons die verlossing geskenk as 'n gawe van genade, maar nou berus 21

22 dit by die mens om dit aan te gryp en as ' n vrygemaakte verlossing te lewe. Die mens moet nou dus verlossing kry van sondige gedagtes, neigings, gewoontes, woorde, dade, en lewenswyse wat verkeerd is (Jer. 7:9-10, Matt. 1:21, Mark. 7:21, Rom. 1:8-32, Gal. 5:19-21). Verlossing is 'n lewenswyse deur die gewoonte geoefen (Heb. 5:16). 7. Die Sakramente. "Sacramentum" in Latyn verwys na die eed van getrouheid wat 'n Romein aan die Keiser moes aflê as hy 'n soldaat wou word. Die woord word gebruik om die God ingestelde "seremonies" naamlik die doop en die nagmaal aan te dui. Die doel van die sakramente is om onsself te versterk deurdat dit 'n tasbare en sigbare wyse is waarop met geestelike waarhede in aanraking mee gekom word en aan deelgeneem word. Dit kan amper as 'n verbondsteken met Christus beskou word. Dit is verder 'n seël op die beloftes van genade wat God met die mens gemaak het, en simboliseer die doop die innerlike verandering by die mens, en die nagmaal die offer van Christus en ons vereniging met Hom. Dit kan ook as 'n geloofs belydenis beskou word waar trou aan God gesweer word en die ou lewe afgesterf word. Die Rooms Katolieke Kerk het nog vyf sakramente naamlik: Boetedoening, Konfirmasie en priesterwyding wat net deur 'n Biskop behartig kan word, die laaste oliesel en die huwelik wat net deur 'n priester behartig kan word. Verder is die geloof dat wie nie gedoop is nie verlore gaan en dat die nagmaal werklik vlees en bloed word deur die priesterwyding. Dit is dus die priester wat saligheid meedeel en nie meer God nie 22

23 7.1. Die Doop. Dr. F.P. Möller die eertydse President van die Apostoliese Geloofsending en skrywer van die boek: Die Sakramente In gedrang gee n gedetaileerde uiteensetting van die doop soos die Bybel dit voorstel. Adrio König verduidelik ook die belangrikheid van die doop in sy uitgawe: Stof jou doop af. Prof. H.F. Stander en J. P. Louw vul aan tot die onderwerp in hulle boek: Baptism in the Early Church". Die doop is n stap van gehoorsaamheid aan die Woord van God en n bewys dat ek Christus as Persoonlike Saligmaker aangeneem het, en n bewys dat ek my met Hom verenig het (Rom. 6:3-4). Dit is verder n bede tot en n sinnebeeld van reiniging (1 Pet. 3:21). a) Die doop is deur Christus ingestel, bevestig (Matt. 3:15). Christus is self gedoop. b) Johannes die Doper was gestuur om te doop, maar het slegs die doop van bekering bedien (Matt. 3:6,11, 21:25, Mark. 1:4, 5, Luk. 3:3). c) Dit was 'n opdrag aan die Dissipels (Matt. 28:19, Mark. 16:15-18). d) Die Dissipels het gedoop (Joh. 4:2). e) Die doop was aan en deur die Apostels bedien (Hand. 2:38-41, 8:12-13, Hand. 10:44-48, 9:18, 16:13-15, 30-34, 18:8, 19:5, 22:16, 1 Kor. 1:14-16). f) Dit word genoem in die sendbriewe (Rom. 6:3-5, 1 Kor. 6:11, 15:29, Gal. 3:27, Efes. 5:26, Kol. 2:11-12, Tit. 3:5, Heb. 10:22, 1 Pet. 3:21, 1 Joh. 5:8). g) Die vereistes vir die doop: "Bekeer julle en laat elkeen van julle gedoop word in die Naam...." (Hand. 2:38). Bekering Hand. 2:38, 19:4, Matt. 3:11. Geloof Hand. 2:41, 8:36-37, 16:31-34, 18:8, Mark. 16:16. Wedergeboorte Joh. 3:5, Tit. 3:5. Die doop is n logiese uitvloeisel van ware wedergeboorte, en is die uiterlike afbeelding van dit wat innerlik plaasgevind het. Dis die begrafnis van die ou mens (Rom. 6:4). Wanneer daar ondersoek gedoen word na die huisgesinne van Hand. 10:44-23

24 46, 16:30-34, 18:8, 1 Kor. 1:16, en 1 Kor. 16:15,16 is dit duidelik dat dit mense was wie aan bostaande vereistes voldoen het. Om die sakrament van die doop aan suigelinge te bedien is onskriftuurlik. Besprinkeling van babas as n metode van doop is eers in die jaar 1311 by die sitting te Ravenna gewettig. h) Die wyse van doop bediening: In ons Kerk geskied dit deur onderdompeling van 'n wedergeborene, deur enkel-of drievoudige onderdompeling (soos die dopeling verkies), maar die Kerk staan drievoudige onderdompeling voor. Die E-Sword Elektroniese Bybelprogram verskaf die oorspronklike betekenis van die woord doop : Betekenis van DOOP in die oorspronklike taal. Thayer Definition: G907 baptizo 1) to dip repeatedly, to immerse, to submerge (of vessels sunk) 2) to cleanse by dipping or submerging, to wash, to make clean with water, to wash one s self, bathe 3) to overwhelm Part of Speech: verb A Related Word by Thayer s/strong s Number: from a derivative of G911 Citing in TDNT: 1:529, 92 Strong s definition G907 baptizo bap-tid'-zo From a derivative of G911; to make whelmed (that is, fully wet); used only (in the New Testament) of ceremonial ablution, especially (technically) of the ordinance of Christian baptism: -baptist, baptize, wash. Johannes het in die Jordaan gedoop omdat daar baie water was (Joh. 3:23) en Jesus asook die hofdienaar het beide in die water afgeklim toe hulle gedoop was (Mark. 1:9-10, Hand. 8:38-39), wat verwys na onderdompeling. 24

25 Die doop het in die tyd van die Apostels en vir die eerste paar eeue daarna (sien Baptism in the early church -Prof HF Stander) net deur onderdompeling plaasgevind en besprinkeling het geleidelik in werking getree as 'n toegewing vir baie swakkes en babas wat a.g.v. hulle siektetoestand onderdompel nie kon word nie. Omdat die tendens ontwikkel het dat saligheid aan die doop gekoppel was, is babas gedoop om te verseker hulle die koninkryk van die hemele beërwe. Dit is dus saligheid voor bekering. i) In wie se Naam : Die opdrag van Christus aan Sy Dissipels was: Matt. 28:19 "... en doop hulle in die Naam van die Vader, en die Seun, en die Heilige Gees". Die gebruik om net in die Naam van Jesus te doop is slegs 'n aanduiding dat die doop van Christus bedien was en nie die doop van Johannes nie aangesien beide metodes van doop in daardie tyd toegepas was. Hand. 19:3, 5. Volgens hierdie metode is Naam van die Vader, Here, die Naam van die Seun, Jesus, die Naam van die Heilige Gees, Christus. Die aanhangers van hierdie metode van doop ignoreer dus die feit dat Jesus ook Here genoem word (Matt. 17:4, Joh. 9:38). Paulus gebruik die uitdrukkings Jesus Christus onse Here (Rom. 1:4), Here Jesus Christus (Rom. 1:7, Efes. 1:3). Die Apostels Jakobus, Petrus en Johannes verwys ook na Here (Jak. 1:1, 2:1, Petrus 1 Pet. 1:3 en Johannes 2 Joh. 1:3). Die Name Here, Jesus en Christus word dus na willekeur enkel of in kombinasie deur die Apostels gebruik. Die regte formule bly nog soos die Skrif dit in Matt. 28:19 stel Die Heilige Nagmaal. Hierdie sakrament verwys na die eet van brood en die drink van die wyn ter herdenking van die kruisiging van Christus (Matt. 26:26-28). "Kuriakon Deiprou " in die grondteks beteken: die maaltyd van die Here (1 Kor. 11:20, Mark.14:12,18). In die Skrif word daarna verwys as die "maaltyd van die Here" (1 Kor. 11:20), "breking van die brood" (Hand. 2:42, 20:7), "die gemeenskap met die Bloed en die 25

26 Liggaam van Christus" (1 Kor. 10:16) en in die verskillende Evangelies as die "pasga" wat n skaduwee of sinnebeeld was van die nagmaal in die O.T. (Mk. 14:14). Die nagmaal is deur Christus ingestel in die nag waarin Hy verraai is (1 Kor. 11:23, Matt. 26:26-28, Mark. 14:22-24, Luk. 22:19-20), en daar word weer daarna verwys in 1 Kor. 10:16-17, Joh. 6:53-58, Hand. 2:42, en 20:7. Die Apostel Paulus het ook verder daarna verwys in 1 Kor. 5:7 as hy skryf: "Want ook ons paaslam is vir ons geslag, naamlik Christus". Die maaltyd was die aand voor Sy kruisiging as die O.T. se pasga gehou (Matt. 26:26-28). Johannes die Doper het ook na Christus verwys as: "Daar is die Lam van God." (Joh. 1:29 & Openb. 5:6). Die brood stel die liggaam en die "wyn" die bloed van Christus voor (1 Kor. 11:23-24, Matt. 26:26-29, Joh. 6:55). Dit moet "dikwels" tot by die wederkoms van Christus (1 Kor. 11:26) en op 'n waardige wyse met self ondersoek gebruik word (1 Kor. 11:27-31). Die suiwer Skriftuurlike standpunt wat in die algemene Protestanse Kerke nagevolg word is volgens Calvyn waar die nagmaal 'n herdenking van die laaste pasga is, en 'n Godgegewe middel is tot ons gemeenskap met Christus en Sy Lyde waar die wyn en brood steeds bly wat dit is, en dus geen verandering ondergaan nie, maar slegs die simbole is vir die bloed en liggaam van Christus. Daar is verskeie opvattings. Zwingli verlaag die belangrikheid en mis die geestelike doel deur te verklaar dat dit net 'n gewone herdenkingsdiens is waar ons aan die Here dink sonder om juis Sy teenwoordigheid te voel of gewyde gevoelens te hê en dus geen bepaalde of spesiale seën ontvang nie. Roomse Kerk (trans substansie): Die nagmaal word 'n offer waar die deelnemer versagting van sondestraf en vrywaring van sekere geestelike en liggaamlike kwale ontvang soos 'n soort van gelukbringer, deurdat hy brood en wyn gebruik wat deur priesterlike wyding in die liggaam en bloed 26

27 van Christus (wat onmoontlik die geval in Matt. 26:26-29 is) verander. Die nagmaaltafel word in die geval vervang deur n altaar, en die nagmaal word dan n offer as letterlike navolging van die woorde van Christus in Matt. 26:26-28, terwyl dit wat Christus gesê het sinnebeeldig verstaan moet word. Die bedoeling van 1 Kor. 10:16 waar Paulus sê dat ons die beker met danksegging seën, is nie dat daar eers die spesiale seën deur n mens of n priester uitgespreek moet word om dit geskikte elemente vir die nagmaal te maak nie. Lutherse Kerk (kon substansie): Die brood en wyn verander nie maar word op mistieke wyse by die inneem in die mond verander in die liggaam en bloed van Christus. Die brood en wyn is nie die bloed en liggaam van Christus nie, maar in Sy eie woorde word dit wel daardeur voorgestel Die Gebruik van Voetewas. Omdat dit in die Ooste, anders as in die weste, die gewoonte is om sandale te dra, was dit nie ongewoon sedert die vroegste tye dat daar voorsiening gemaak was vir n besoeker om sy voete te was by aankoms nie Mk. 1:7, Luk. 3:16, Gen. 18:4, 19:2, 24:32, 43:24, 1 Sam. 25:41). Die ses klipkanne by die bruilofsfees te Kana (Joh. 2) was ook moontlik hiervoor gebruik. Volgens 1 Tim. 5:10 was dit ook een van die vereistes vir die aanstelling van sekere vroue, dat hulle die voete van die heiliges gewas het. Dit was egter ongewoon dat Christus Sy dissipels se voete sou was aangesien die was van n besoeker se voete gewoonlik aan n slaaf gedelegeer was. Jesus wil egter Sy dissipels n les van nederigheid, diensbaarheid en onderwerping leer. Die voetewas is as gebruik in die Kerk deur Christus by die laaste pasga ingestel (Joh. 13:1-17). Deur die voorbeeld wat Christus gestel het (vers 15-17), het Hy dit ook as 'n verpligting ingestel wat deur Sy volgelinge onderhou moet word. Om dit te doen soos wat Hy dit gedoen het is nie veronderstel om n doktrinêre ritueel te wees nie maar om mekaar met die voetewas werklik te bedien in Sy gesindheid:... He loved them to the last and to the highest degree Joh. 13:1b Amplified 27

28 Bybel). Volgens Luk. 22:24-27 het die dissipels tydens die pasga redeneer oor wie die grootste geag moet word en het Christus dalk met die oog hierop hulle voete gewas, met die nodige toeligting, as teken dat hulle die een die ander hoër moes ag as homself en mekaar sodoende dien. 8. Die Heilige Gees en Sy werkinge Die Doping en vervulling met die Heilige Gees. Daar moet n onderskeid gemaak word tussen die vervulling met, en die inwoning van die Heilige Gees. By ons bekering kom woon die Gees in ons (1 Kor. 3:16, Rom. 8:9, 2 Tim. 1:14) en is die een wat ons dan leer, lei en oortuig (Rom. 8:9). By die vervulling met die Heilige Gees is daar gepaardgaande uiterlike tekens wat die doping met die Gees bevestig. Dr. Lederle sê na aanleiding van Hand. 8:14-18 It cannot illustrate for modern believers how the Holy Spirit baptism should be received, but does indicate that charismatic manifestations are an authentic accompaniment to receiving the Spirit. Daar is ook die wat n onderskeid maak tussen die vervulling met die Heilige Gees en die doping met die Heilige Gees. Dit is egter dieselfde proses wat ter sprake is. By die doping met die Heilige Gees word die kandidaat in die sfeer en beheer van die Gees gebring waar daar onmiddelike spontane reaksies volg naamlik die spreking in vreemde of ander tale. By die vervulling van die Gees word die kandidaat met die Gees volgemaak deur die Here en volg ook die onmiddelike reaksie van spreking in vreemde of ander tale. Waar daar gesê word dat die Here die Gees oor die mense uitgestort het verwys dit ook na die doping met die Gees. Dit is dus maar maniere om dieselfde proses te beskryf of vanaf die mens se kant, (wie die ontvanger is), of vanaf God se kant, (wie die Doper is). Waar daar sprake is van n salwing van die Heilige Gees is dit gewoonlik die gewaarwording van Sy teenwoordigheid en in n engere sin die afsondering en 28

29 toerusting van die gelowige vir n sekere taak. Daar is ook n onderskeid tussen die doping met die Gees en die Gawes van die Gees. Van die gawes kan deur n persoon werk sonder dat hy vervul is met die Gees en verder is daar n verskil tussen die gawe van tale en die tale as teken van vervulling met die Gees. Die gawes van die Gees kan wel ook ontvang word by die vervulling met die Gees (Hand.19:6). Die Skrif verwys dan ook waar n persoon met die Gees vervul is, dat die Here Sy Gees uitgestort of uitgegiet het op die sulkes (Hand. 2:17, Joël 2:28-32), volgens die beloftes uit O.T. (Joël 2:28-32, Jes. 44:3, 28:11, Eseg. 36:27). Wat dit nie is nie: (a) Dit is nie spontane emosionele en fisiese reaksies soos droefheid, blydskap, koordanse, juiging, wat volg op n godsdienstige ondervinding nie. Petrus moes op Pinksterdag aan die skare verduidelik dat dit wat hulle gesien het nie dronkenskap was nie, daar kan dus fisiese reaksies wees. (b) Dit is nie hipnose, hetsy individueel of massasuggestie deur die invloed van andere nie. Die doping met die Gees is iets bewusteliks en vind plaas sonder dat die gedoopte se aandag by enige van die omstanders is soos by hipnose en vind selfs plaas waar n persoon alleen, of in n kantoor met sy dagtaak besig is, of selfs by die skool in die klas gedurende n lesing. By hipnose word die persoon beheer deur die een wat die hipnose toepas en is sy aandag net op wat die persoon sê en doen. (c) Dit is nie fanatisme of geesdrywery (opsweping) of die openbaring van geestesafwykings nie. Jy kan die ondervinding van die Gees nie namaak nie al is daar emosionele reaksies. Geestesafwykings word veroorsaak deur onoorkomlike konflikte of breinversteurings waardeur n persoon snaaks optree, sy normale denke en reaksies belemmer is, en hy openbaar onaangename gesindhede en gevoelens. (d) Dit is nie duiwelbesetenheid nie alhoewel duiwelse invloede soortgelyke reaksies kan hê, die geeste moet egter op die proef gestel word. 29