SYLLABUS Fakulteti Ekonomik LËNDA: ANALIZA FINANCIARE Niveli i kursit: Bachelor Lloji i kursit: Obligative Viti i studimeve: Viti III Semestri: Semestri V Kodi dhe shifra e lëndës: Koha/lokacioni: Ligjëratat: Ushtrimet: Mësimdhënësit e kursit: 1. Shpend BALIJA shpendbalija@gmail.com 2. Florije MIFTARI floraem@yahoo.com 3. Besian MUSTAFA 1. Përshkrimi i Lëndës Analiza e pasqyrave financiare është një proces që ekzaminon pozicionin financiar në të kaluarën dhe tashmen me qëllim që të vlerësojë performancën dhe të prashikojë riskun potencial i cili mund ti paraqitet kompanisë në të ardhmen. Analiza e pasqyrave financiare përdoret nga investitorët, bankat, menaxhmenti, agjenci të qeverisë, dhe shumë palë të tjera të interesit të cilat bazohen në të dhënat financiare për vendimmarrjet e tyre ekonomike. Analiza financiare fokusohet në njohuritë dhe shprehitë e nevojshme për një analizë të hollsishme të gjendjes e performancës financiare. Analiza financiare është proces i të menduarit, të analizuarit mbi të dhënat kontabile dhe si rezultat i kësaj analize treguesit (raportet) financiare të fituar u
2. Qëllimet e Lëndës shërbejnë pronarëve dhe menaxherëve gjatë marrjes së vendimeve afariste. Po ashtu kursi mundson që të njihen teknikat dhe mjetet e përshtatshme të analizimit dhe interpretimit të rezultateve financiare. Sot, investitorët, pronarët e kapitalit por edhe përdorues të tjerë janë të interesuar t i njohin performancat e ndërmarrjes: fitimin, përfitueshmërinë e riskun, likuiditetit dhe ngarkesën me borxhe me qëllim që të marrin vendime mbi investimet, reinvestimin apo tërheqjen e kapitalit si dhe vendimeve tjera të lidhura me aktivitetet biznesore në ndërmarrje. Sot, po vihet re një tendencë e përgjithsme, përfshirë edhe Kosovën, për harmonizimin e Direktivës IV të Komunitetit Europian me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar. Gjithashtu pasqyrat financiare janë të hartuara në bazë të Stanadardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit. Ky kurs bazik në analizën e pasqyrave financiare ka për qëllim t u ofrojë studentëve analizën e ecurive ekonomike në ndërmarrje në funksion të mbështetjes të menaxherëve dhe pronarëve në procesin e vendimarrjes. 3. Rezultatet e Pritura Studentët pas përfundimit të kursit duhet ti posedojnë me këto dituri dhe shkathtësi: a) në bazë të mësimit teorik të tregojnë kuptimin e rolit të analizës së pasqyrave financiare për të kuptuar gjendjen financiare të biznesit të ndërmarrjeve, si dhe dobitë dhe limitet të cilët e përcjellin përdorimin e informacioneve kontabile, b) në bazë të metodologjisë së mësimit të zotërojnë me bazat e analizës së raporteve financiare si dhe mundësitë dhe problemet të cilët paraqesin sfidë për pronarët dhe menaxherët, c) përmes përpunimit të studimeve reale të rasteve të arrijnë shkathtësi të mendimit kritik, analizën e parametrave ekonomikë, komunikimi dhe prezantimi i rezultateve të fituara nga analiza përdoruesve të ndryshëm i cili është një ndër kushtet e domosdoshme të ekzistimit dhe funksionimit të subjekteve ekonomike.
4. Metodologjia 4.1. Mënyra dhe metodat e vlerësimit Çdo javë do mbahen nga 2 orë ligjërata (ekuivalente me 2 orë mësimi) dhe 2 orë ushtrime (ekuivalente me 2 orë mësimi). Analizë e rasteve nga praktika.si gjatë ligjëratave edhe gjatë ushtrimeve një pjesë e rëndësishme e kohës do t i kushtohet diskutimeve në klasë. Çdo orë do të jepen detyra të cilat pastaj do të diskutohen në orën tjetër. Studentët inkurajohen që të përcjellin rrjedhat ekonomike në vend, gazetat, revistat dhe internetin dhe të nxjerrin tema për diskutim. Përveç tekstit bazik në shqip, studentët do të kenë mundësi të shfrytëzojnë fondin e librarisë. Metoda e punës do të përqendrohet në pjesëmarrjen aktive të studentëve në procesin e mësimit, me prezantime individuale e grupore, me komente për prezantime të mësimdhënësve, etj. Gjithashtu gjatë semestrit do të kryhet punimi seminarik ose rast studimi me vlere deri në 20% të totalit të notes. Provimi mundë të realizohet në dy mënyra: 1) Mënyra e parë, realizim i provimit gjatë semestrit, që nënkupton se studenti gjatë semestrit obligohet ti nënshtrohet dy testeve (kolokviumeve) si dhe gjatë ligjëratave semestrale studenti poashtu obligohet që të përgadit dhe publikisht të prezentoj një rast konkret studimi. 2) Mënyra tjetër e realizimit të provimit pason pas mbarimit të ligjëratave, në afatet e provimeve. Provimi mbahet me shkrim dhe nevojiten së pako 50% të pikëve për të kaluar. 5. Literatura Literaturë obliguese: Halit Xhafa, (2008), Analiza e Pasqyrave Financiare, Tiranë; Literaturë shtesë: Ingrid Shuli & Rezarta Perri, (2007) Analiza e pasqyrave financiare; Vjollca Karapici, (2002) Analiza financiare; Brown, Stickney & Whalen, Financial Statement Analysis, Seventh Edition;
6. Plani i Mësimit Java 1 Hyrje në analizën financiare: Definimi dhe kuptimi i analizës financiare, qëllimi dhe rëndësia e analizës dhe shfrytëzuesit e tyre. Pasqyrat kryesore financiare. Karakteristikat cilësore të pasqyrave financiare. Aktivitetet e biznesit. Situatat e mundshme financiare. Metodat e analizës së pasqyrave financiare. Java 2 Analiza financiare e bilancit të gjendjes pasuria (aktivet): Analiza horizontale dhe vertikale Java 3 Analiza financiare e bilancit të gjendjes detyrimet dhe kapitali (pasivet): Analiza horizontale dhe analiza vertikale Java 4 Analiza financiare e pasqyrës së të ardhurave : Analiza horizontale dhe vertikale Java 5 Analiza financiare e pasqyrës së rrjedhës së parasë (Cash Flow) metoda direkte: Analiza horizontale dhe analiza vertikale Java 6 Analiza financiare e pasqyrës së rrjedhës së parasë (Cash Flow) metoda indirekte: Analiza horizontale dhe analiza vertikale Java 7 Kollokviumi i parë Java 8 Analiza e likuiditetit nëpërmjet raporteve (treguesve): Raportet statike: raporti korent, raporti i shpejt, kapitali punues; Raportet dinamike:, Java 9 Raportet e përdorimit të aktiveve (raportet e veprimtarisë): Periudha mesatare e kthimit, Qarkullimi i LL/A, Qarkullimi i inventarit, Qarkullimi i aktiveve gjithsej
Raportet e përfitueshmërisë (rentabilitetit) Java 10 Marzha e fitimit bruto, Marzha e fitimit operativ, Marzha e fitimit neto, E ardhura për aksion Literatura: Halit Xhaf, Analiza e pasqyrave financiare Java 11 Analiza e treguesve të kthimit: Kthimi mbi aktivet (Return on Assets ROA), Kthimi mbi kapitalin (Return on Equity ROE) Java 12 Raportimet financiare: Përgaditja e pasqyrave financiare konform me SNRF. Përgaditja e pasqyrave financiare të konsoliduara. Analiza dhe interpretimi i pasqyrave financiare. Prezentimi i punimeve seminarike: Java 13 Raporti i auditëve: Raporti pa rezerva. Raporti me rezerva. Përputhja e pasqyrave financiare me standardet e kontabilitetit. Prezentimi i punimeve seminarike: Java 14 Kollokviumi i dytë Java 15 Përmbledhje e ligjeratave, ushtrimeve dhe punimeve seminarike 7. Vlerësimet Vijueshmeria: Punim seminarik: Kollokvium 1: Kollokvium 2: Provimi final: Ligjerata dhe ushtrime...10 % Tema (rast studimi)...20 % Java e shtatë...35 % Java e katërmbëdhjetë...35 %......70 %
8. Politikat akademike dhe rregulloret e mirësjelljes Pjesëmarrja ne ligjërata dhe ushtrime është shume e rëndësishme. Studentët inkurajohen që të jenë të rregullt në ligjërata dhe ushtrime. Ata inkurajohen që gjithmonë të kërkojnë sqarime gjatë ligjëratave dhe ushtrimve. Profesorët dhe asistentët do të jenë në dispozicion për sqarime shtesë dhe konsultime të studentëve. Studentët kanë për obligim që pas çdo ligjërate të lexojnë së paku literaturën që u është caktuar dhe të kryejnë detyrat që do t u jepen. Ata do te mbështeten gjate gjithë kohës për të përvetësuar programin. Studentet inkurajohen të përcjellin diskutimet në media dhe të pyesin lidhur me ecuritë dhe problemet ekonomike dhe të hapin diskutime lidhur me to.