PENGHARGAAN بسم االله الرحمن الرحیم. ke atas junjungan Nabi Muhammad s. a.w serta ahli keluarga baginda. Penulis ingin

Similar documents
Abstrak. Kajian ini adalah satu penyelidikan yang dijalankan untuk mengenalpasti penggunaan

(The Human Soul Based on the Opinion of Fakhr al-din al-razi) ELBAHLOUL MOHAMED HUSSEIN* MOHD NASIR OMAR AHMAD SUNAWARI BINLONG MUDASIR BIN ROSDER

PENGHARGAAN. selawat dan salam dikalungkan buat Khatim al-anbiya, ahli keluarga dan

TINDAKAN PIHAK BERKUASA NEGERI DAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN TERHADAP KES PELANGGARAN SYARAT GUNA TANAH

وظاي ف الدولة الا سلامية (The Duties And Function Of An Islamic State)

EVALUATION USABILITY MEASUREMENT INDEX FOR HIGHER EDUCATION INSTITUTE MUHAMMAD ALIIF BIN AHMAD

THE MESSAGES BEYOND MUNĀSABAT AL-ĀYĀT IN SURAH AL-GHĀSHIYAH (A Comparative Study between Ibrāhīm bin Umar al- Biqā ī And Muĥammad Ţāhir Ibn Āshūr)

PEMBANGUNAN APLIKASI CEPAT MEMBACA AL-QURAN UNTUK PLATFORM ANDROID (Mai IQra) YANTI MUNIRAH BINTI JUSOH

PERBEZAAN BARIS I RĀB DAN KESANNYA DALAM QIRA AT: SATU KAJIAN DALAM SURAH AL-BAQARAH

Key Words: Lexical materials - Malay Dictionaries - Evaluation - Dictionary Progress - Influence of Dictionaries

THE PRINCIPLES OF ISLAMIC PREACHING ACCORDING TO AL-QUR AN

SKRIPSI DEIXIS USED IN ENGLISH TRANSLATION OF SURAH YUSUF

ABSTRACT Muslim youth face many challenges today due to the huge scientific development. New information technologies can be considered one of the mos

Rules for The Quran Spelling Bee(Q-Bee)

KHID{R IN THE INTERPRETATION OF SU<RAH AL-KAHF VERSE 60-85

Spelling. Fa kasrah, Ya. Meem fathah, Alif. Lam fathah, Alif

PENGHARGAAN. Junjungan Besar Nabi Muhammad S.A.W pembawa risalah kepada manusia untuk

UNIVERSITI MALAYA PERAKUAN KEASLIAN PENULISAN

AN INVESTIGATION ON VEHICLE OVERLOADING IN MUAR MELAKA ROAD HAZLINA BINTI MARWAN

Quran Spelling Bee Second Level (Third to fifth grade) competition words

MOLECULAR PHYLOGENY OF SELECTED MANGO CULTIVARS BASED ON INTERNAL TRANSCRIBED SPACER (ITS) REGION SHAHKILA MOHD ARIF

ABSTRAK. Kajian ini menfokuskan terhadap analisis pandangan MB Hooker tentang adat di Tanah

TERMINATION OF CONTRACT: ABANDONMENT OF WORK MOHD NUR IMAN AL HAFIZ BIN MOHD JAMIL

The Virtues of Surah An-Nasr

NOTA 5: PANDUAN MENGHASILKAN LAMAN (SITES) 1.1 Pengenalan

UNIVERSITY OF NORTH SUMATERA FACULTY OF CULTURE STUDIES DIPLOMA III ENGLISH STUDY PROGRAM MEDAN JUNE 2011

THE CONCEPT OF DHIKR ACCORDING TO AL- GHAZALI AND ITS PSYCHOLOGYCAL BENEFIT

I LA:L DAN IBDA:L DALAM PEMBENTUKAN KATA BAHASA ARAB NURUL ASYIKHIN BINTI MOHD HANAFIAH FAKULTI BAHASA DAN LINGUISTIK UNIVERSITI MALAYA KUALA LUMPUR

KONSEP KOSHER DALAM AGAMA YAHUDI : ANALISIS MENURUT PERSPEKTIF PEMIKIRAN HUKUM ISLAM MUHAMAD NORDIN BIN KASMON

MATROID STRUCTURE OF DYNAMIC GRAPH MODEL OF EVAPORATION PROCESS IN A BOILER SYSTEM NUR SYAHIDAH BINTI KHAMIS UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

Chapter 26: The Sin of Favoritism Be Just With Your Children

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA QURANIC ONTOLOGY FOR RESOLVING QUERY TRANSLATION DISAMBIGUATION IN ENGLISH-MALAY CROSS-LANGUAGE INFORMATION RETRIEVAL

THE PREVAILING PRACTICE IN DECIDING THE PRACTICAL COMPLETION OF CONSTRUCTION WORK. MOHAMMAD HARITH BIN MOHD YUNOS

FAKTOR INSANIAH DALAM PENGURUSAN KUALITI: KAJIAN DI MAJLIS AGAMA ISLAM SELANGOR

PENGHARGAAN. Alhamdulillah, bersyukur ke hadrat Allah SWT kerana dengan. izinnya jua, akhirnya Pengkaji dapat juga menyiapkan disertasi.

PENDAHULUAN SUMBANGAN DANIEL DJUNED ( ) DALAM PENGAJARAN DAN PEMIKIRAN HADITH

IMPROVING ENERGY SAVING EVALUATION IN LIGHTING USING DAYLIGHT UTILIZATION WITH AREA SEGREGATION TECHNIQUE MOHAMMAD ASIF UL HAQ

Welcome to ALI 440: Topical Tafsir of Quran Family Relationships

FEAR OF CRIME WITHIN NON-GATED RESIDENTIAL COMMUNITIES IN THE URBAN CONTEXT SITI AISHAH BINTI AHMAD KAMIL

HUBUNGAN ANTARA GANJARAN DAN ETIKA KERJA ISLAM DENGAN KOMITMEN DALAM KALANGAN PEKERJA DI JABATAN PEMBANGUNAN PERSEKUTUAN KELANTAN

TRANSLATION SHIFT OF NOUN PHRASE IN TROLLS MOVIE AND ITS SUBTITLING RESEARCH PAPER

RETORIK PEMBUJUKAN DAKWAH DALAM LAGU NASYID: KAJIAN TERHADAP LAGU OPICK DAN HAFIZ HAMIDUN ABSTRAK

The Prayer of Repentance Salāh al-tawbah Its Description and Rulings

ABSTRAK. Kemunculan kuasa penjajah telah meninggalkan impak yang besar kepada Alam Melayu.

Abstrak. Kajian ini menganalisis hadith-hadith al-rahn sama ada dari aspek jumlah bilangan,

Surah Mumtahina. Tafseer Part 1

International Journal of Education and Research Vol. 2 No. 12 December 2014

menjelaskan bahawa ia merujuk kepada doa dan bukan transaksi ekonomi.

PENGHARGAAN., para sahabat dan tabi`in. Bersyukur kepada Ilahi kerana dengan

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

MURDER REFLECTED IN ROBERT GALBRAITH S THE CUCKOO S CALLING (2013): A PSYCHOANALYTIC APPROACH

MANAGEMENT OF VARIATION ORDER IN PUBLIC WORKS DEPARTMENT MALAYSIA CONSTRUCTION PROJECT SHARIL AMRAN BIN AMIR MOHAMED

Importance of Jama`ah & Ukhuah in Islam. Organize by Toronto Islamic Centre

UTILITY CONSUMPTION PATTERN AMONG MALAYSIAN ELECTRICITY USERS NURHIDAYAH BT MAHUSIN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

Volume 12, Nomor 1, Juni 2017 ISSN E-ISSN

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA EAST-WEST DIALOGUE ON JALALUDDIN RUMI AND RALPH WALDO EMERSON IN RELATION TO MYSTICISM HOSSEINALI LIVANI

A Glimpse of Tafsir-e Nur: Verses of Surah al-an am

MEROKOK DAN IMPLIKASINYA DALAM KALANGAN GURU-GURU SEKOLAH KEBANGSAAN DAERAH KULAIJAYA BAHROINI BIN BADRON UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

Contoh proposal tesis gaya ukm. Contoh proposal tesis gaya ukm.zip

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

HADITH IN AL-MUSTADRAK ALA ASH- SHAHIHAINI (Analysis Study of Hadiths are not Criticized by Hakim an-naisaburi on Chapter Iman)

The First Ten or Last Ten Verses of Sūrah al-kahf

Latihan MyMesyuarat -PENGERUSI- DibentangkanOleh

The seven ways of reading Suratu l-fatiha via the tariq of Imam al-shatibi,

MAULANA WAHIDUDDIN KHAN S VIEW ON JIHÂD FÎ SABÎLILLÂH

SULIT P2115-EKONOMI DARI PERSPEKTIF ISLAM/JAN 08

PENGARUH BERBAGAI KETEBALAN MULSA SABUT KELAPA DAN INTERVAL PENYIRAMAN TERHADAP PERTUMBUHAN TANAMAN SUKUN (Artocarpus communis) DI RUMAH KACA

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA WESTERN EXISTENTIALISM IN SELECTED TRANSLATED MALAY ABSURD PLAYS FROM AN ISLAMIC PERSPECTIVE COPYRIGHT UPM

COMMON CONTRACTUAL ISSUES FACED BY MALAYSIAN CONTRACTORS OPERATING IN MIDDLE EAST USING FIDIC FORM OF CONTRACTS

Zayd ibn Ali V

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA PENGGUNAAN LAMAN WEB ZAKAT LEMBAGA ZAKAT SELANGOR DAN PEMBAYARAN ZAKAT SECARA ATAS TALIAN

A ROBUST ESTIMATION METHOD OF LOCATION AND SCALE WITH APPLICATION IN MONITORING PROCESS VARIABILITY ROHAYU BT MOHD SALLEH

(The rise of al-ahbash movement and Its Impact in Malaysia) Faculty of Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia

و م ا ي ذك ر إ ل أ ول وا ٱل ل ب ب

ABSTRAK. menghidupkan syiar Islam di Brunei Darussalam. Oleh yang demikian, kajian ini

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

K n o w A l l a h i n P r o s p e r i t y

THE APPLICATION OF SPEECH ACT IN THE INTERVIEW OF EMMA WATSON WITH DAVID LETTERMAN IN THE LATE SHOW TERM PAPER. By: Talitha Umaya

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

ANALISIS TEMATIK KALIMAH MASJID DI DALAM AL-QURAN

UNIVERSITI MALAYA PERAKUAN KEASLIAN PENULISAN. Nama : Siti Nor Aisyah binti Ngadiran (No.K.P/Pasport : )

ABSTRAK. Kajian ini merupakan analisis beberapa persoalan fiqhiyyah yang telah diperdebatkan di

DOKUMEN TIDAK TERKAWAL

HOMEWORK ASSIGNMENT CHART DATE HOMEWORK DETAIL PARENTS INITIALS

One-Eyed, Blind in the Other

BEHAVIOR CONTROL REFLECTED IN OKKY MADASARI S THE YEARS OF THE VOICELESS NOVEL (2013): AN INDIVIDUAL PSYCHOLOGICAL APPROACH

The Reason for the Revelation of this Surah and its Virtues

Fiqh of Dream Interpretation. Class 2 (24/7/16)

ABSTRACT The Title: The contribution of the Endowment in supporting the Scientific an Educational Foundations in Makkah Al-Mukarram during Othmani

Madrasa Tajweedul Quran

BUTIRAN PERIBADI

Sarf: 16 th March 2014

METAPHOR ANALYSIS OF DR. MAHATHIR S BUSINESS SPEECHES ALIAKBAR IMANI

ا ح د أ ز ح ا س اح ني ح ث ع ا ت س اح ث ا بس أ ج ع ني, أ ال إ إ ال ا و ح د ال ش س ه ا ه ا ح ك ا ج ني و أ ش ه د أ س د ب

FLOW IN A PIPELINE WITH LEAKAGE SITI NUR HASEELA BINTI IZANI

ABSTRAK. Urf adalah sumber tambahan terhadap Masadir al-tasyrik (Sumber Utama Syarak), dan

WACANA CERITA DALAM AL-QUR AN: SATU KAJIAN DALAM SURAH AL-KAHF

PEMIKIRAN POLITIK ISLAM USTAZ ABU BAKAR HAMZAH AHMAD RIDZA BIN ABDUL RAHMAN

MESHFREE FORMULATION FOR BUCKLING OF COMPOSITE BEAM WITH SLIP MOHD HAMIDI BIN HARUN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

KECEKAPAN PEMBELAJARAN SEPANJANG HAYAT DALAM KALANGAN GURU KEMAHIRAN HIDUP NOOR SYAFIQAH BINTI MOHD YUSOF UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

Transcription:

ABSTRAK Kajian disertasi ini bertujuan untuk mengkaji isi kandungan kitab jawi lama berjudul Bad Khalq al-samawat wa al- Ard yang ditulis oleh ulama Melayu Nusantara iaitu Syeikh Nur al-din bin Ali Janji al-rani al-syafi i. Beliau juga merupakan salah seorang ulama tasawuf yang terkenal di Aceh pada abad ke-17. Lantaran itu kajian terhadap biografi al-raniri dan penulisan kitab, menganalisis teks konsep kejadian alam menurut pemikiran Islam dan menganalisis corak pemikiran al-raniri yang terdapat di dalam kitab Bad Khalq al-samawat wa al- Ard dilakukan. Objektif-objektif tersebut dianalisis dalam satu kajian berbentuk kualitatif menerusi pengumpulan data berasaskan kaedah kajian kepustakaan dan kajian dokumentasi. Kitab ini mempunyai sebanyak 29 fasal ditulis al-raniri bermula dengan penciptaan Nur Muhammad, penciptaan Alam, Langit dan Bumi, Qalam sehingga penciptaan Iklim sebagai penutup. Justeru, kitab ini juga merupakan Ensiklopedia Sains Nusantara pada abad ke-17. Dalam keadaan yang berbeza, sebanyak 10 fasal di dalam kitab ini telah diulang al-raniri dalam bab pertama melalui kitab Bustan al-salatin. Kajian lebih tertumpu kepada analisis teks bagi setiap fasal yang dipilih, kemudian setiap ungkapan dan ideologi al- Raniri dijelaskan berdasarkan tafsir al-qur an dan al-hadith seperti al-bukhari dan Muslim. Kajian mendapati metode penulisan oleh al-raniri lebih tertumpu pada suasana keadaan sesuatu tempat seperti suasana syurga, neraka, Arasy dan Sidrah al-muntaha, kerap kali disebut agar masyarakat ketika itu dapat menggambarkan dan memahaminya. Kitab al-raniri ini juga mengaitkan ilmu falsafah penulis bersifat inkuiri terhadap ilmu kosmologi. Oleh itu, penggunaan karya sebagai bahan rujukan oleh masyarakat Melayu seperti al-raniri ini perlu diteliti terlebih dahulu sumber dan asas pegangan kepercayaannya. Hal ini perlu bertepatan dengan sumber yang boleh dijadikan asas pegangan akidah dan ianya juga yang tidak bertentangan dengan konsep akal manusia. ii

ABSTRACT The main purpose of the research conducted in this dissertation is about the study of an old Jawi scripture entitled Bad Khalq al-samawat wa al- Ard which is written by Syeikh Nur al-din bin Ali Janji al-rani al-syafi i, a reputable Islamic scholar from Malay Archipelago. He was one of the famous scholars of Sufism in Aceh in the 17th century. Study on biography of al-raniri and the written scripture were conducted by analyzing al-raniri s thinking pattern which was extracted from the book. Moreover, the concept of the nature phenomenon was explicated and discussed intensively in accordance with Islamic thinking. A qualitative study was introduced into the research due to resolve the objectives. The research was done by collecting data from documented manuscripts and books. The book contents of 29 clauses, written by al-raniri which comprised of the creation of Nur Muhammad, the creation of nature, heaven and earth, and final topic is on the creation of Qalam and Iklim. As a result, the scripture was treated as an Encyclopaedia of Archipelago Science in the 17th century. In different situation, there are 10 clauses that had been mentioned for several times by al-raniri from the manuscript in the first chapter of Bustan al- Salatin book. Fundamental study of the research was mainly concentrated on analyzing texts from each chosen clause. Then each phrase and al-raniri s ideology was clearly defined base on the interpretation of al-qur an and al-hadith. Result of this study shows that the writing method done by al-raniri was mostly focus on imagining the condition of a certain place such as in the heaven, hell, Arasy and etc. He emphasized for several times by asking the society during that time to imagine and understand it. It was discovered from the manuscript that al-raniri s philosophical study was also influenced by his enthusiastic on cosmological study. As a manuscript is use as a reference to the Malay society such as al-raniri s, therefore, it is important to identify the source of the manuscript and the faith on it. It is should be relevant to the source that can be used as an elemental faith and does not opposes to the human conception mind. iii

PENGHARGAAN بسم االله الرحمن الرحیم Segala puji dan kesyukuran kepada Allah S.W.T. yang telah mengurniakan taufik dan hidayah kepada penulis dalam menyempurnakan disertasi ini, selawat dan salam ke atas junjungan Nabi Muhammad s. a.w serta ahli keluarga baginda. Penulis ingin mengucapkan setinggi-tinggi penghargaan kepada : Dr. Ahmad Zuhdi Bin Ismail, Pensyarah Kanan Jabatan Akidah dan Pemikiran Islam, Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya selaku penyelia yang banyak membimbing dalam menyempurnakan penulisan tesis ini. Prof Madya Dr. Wan Zailan Kamaruddin Bin Wan Ali, Ketua Jabatan Akidah dan Pemikiran, para pensyarah dan semua kakitangan Jabatan Akidah dan Pemikiran Islam khasnya, kakitangan Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya amnya yang menaja Skim Biasiswazah dalam menyempurnakan disertasi ini. Kakitangan Pusat Manuskrip Melayu, Perpustakaan Negara Malaysia yang banyak membantu penulis ketika melakukan penyelidikan terhadap naskhahnaskhah Melayu. iv

Akhirnya kepada semua yang terlibat secara langsung atau tidak langsung dalam menjayakan penulisan disertasi ini. MOHD SOLAHUDDIN BIN SHAHRUDDIN Maahad Integrasi Tahfiz Sains Dan Teknologi Klang, Jalan Kota Raja, 4100 Klang, Selangor Darul Ehsan. 31 Ogos 2014M/ 05 Zulkaedah 1435H v

Dedikasi ini ditujukan kepada: Ayahanda, Shahruddin Pawanteh Arwah Ayah Mertua ( Semoga beroleh kerahmatan dari Allah S.W.T) Bonda, Mahani Binti Omar Mertua, Faredah Binti Utoh Isteri, Nor Amalina Binti Ab Wahab Anak, Ali Amrullah Dan seluruh ahli keluarga yang banyak memberikan bantuan, perangsang dan dorongan dalam usaha menjayakan kajian ini. vi

ISI KANDUNGAN TAJUK HALAMAN Halaman Judul Abstrak Abstract Penghargaan Isi Kandungan Senarai Kependekan Kependekan Nama Buku Panduan Transliterasi i ii iii iv vii xi xiii xvii BAB I PENDAHULUAN 1.0 Mukadimah 1 1.1 Latar Belakang Kajian 1 1.2 Pernyataan Masalah Kajian 5 1.3 Persoalan Kajian 9 1.4 Objektif Kajian 9 1.5 Kepentingan Kajian 10 1.6 Skop Kajian 12 1.7 Pengertian Tajuk 12 1.8 Tinjauan Kajian Terdahulu 17 1.8.1 Kajian Biografi al-raniri 18 vii

1.8.2 Kajian penulisan al-raniri 19 1.9 Metode Kajian 27 1.9.1 Pengumpulan Data 29 1.9.1.1 Kajian Perpustakaan 29 1.9.1.2 Metode Dokumentasi 30 1.10 Metode Analisis Data 30 1.10.1 Metode Induktif 31 1.10.2 Metode Deduktif 31 1.10.3 Metode Komparatif 31 1.11 Susunan Penulisan 32 1.12 Penutup 34 BAB II BIOGRAFI NUR AL-DIN AL-RANIRI 2.0 Pengenalan 35 2.1 Nama Dan Kelahiran 35 2.1.1 Gelaran 37 2.1.2 Salasilah 37 2.1.3 Perjalanan Hidup 38 2.1.4 Kematian al-raniri 41 2.2 Latar Belakang Pendidikan 42 2.3 Kitab Bad Khalq Al-Samawat Wa Al- Ard 44 2.4 Karya-Karya Penulisan 46 2.5 Penutup 59 viii

BAB III ALAM KUBRA 3.0 Pengenalan 60 3.0.1 Pengertian Alam Kubra Dari Sudut Bahasa 60 3.0.1 Pengertian Alam Kubra Dari Sudut Istilah 60 3.1 Kejadian Tujuh Petala Langit Dan Bumi 63 3.2 Kejadian Luh Mahfuz 70 3.3 Kejadian Qalam 75 3.4 Kejadian Arays 77 3.5 Kejadian Al-Kursi 88 3.6 Kejadian Sidrah Al-Muntaha 92 3.7 Kejadian Syurga 97 3.8 Kejadian Neraka 105 3.9 Penutup 109 BAB IV ALAM SUGHRA 4.0 Pengenalan 110 4.0.1 Pengertian Alam Sughra Dari Sudut Bahasa 110 4.0.2 Pengertian Alam Sughra Dari Sudut Istilah 110 4.1 Kejadian Matahari, Bulan Dan Bintang 112 4.1.1 Matahari 112 4.1.2 Bintang 116 4.1.3 Bulan 120 4.2 Kejadian Awan 122 4.3 Kejadian Sejuk Dan Air Beku 126 ix

4.4 Kejadian Kilat, Halilintar Dan Guruh 130 4.5 Kejadian Kerak Bumi 134 4.6 Kejadian Laut Dan Sungai 140 4.7 Penutup 143 BAB V KESIMPULAN Kesimpulan 144 Bibliografi 158 Contoh Naskhah 184 x

SENARAI KEPENDEKAN a.s : alayh al-salam b. : bin bil : Bilangan cet. : Cetakan dll : dan lain-lain Dr. : Doktor ed. : Editor EI (1) : The Encyclopedia of Islam (edisi pertama) EI (2) : The Encyclopedia of Islam (edisi kedua) et. al. : Pengarang dan lain-lain (melebihi dua orang) H : Hijrah h. : Halaman ibid. : Ibidem (rujukan berturut) j. : Jilid k.w : Karamallah wajhah juz. : Juzuk M : Masihi m. : Meninggal no. : Nombor peny. : Penyunting r. a : Radiya Allah anh s. a.w : Salla Allah Alayh Wa Sallam S.W.T. : Subhanah Wa Ta ala xi

sic. : perkataan kurang jelas t.p : Tanpa Penerbit t.t. : Tanpa Tarikh T.T.P. : Tanpa Tempat Percetakan terj. : Terjemahan ver. : Versi w. : Wafat xii

KEPENDEKAN NAMA BUKU 1. Ahkam al-qur an : Al-Qurtubi Al-Jami li Ahkam al-qur an 2. Amali : Al-Mufid Amali al-syeikh al-mufid 3. A lam al-wara : Al-Tabarsi A lam al-wara bi Alam al-huda 4. Al-Arba in : Al-Razi Kitab al-arba in fi Usul al-din 5. Ali al-rida : Al- Amuli Ali b. Musa al-rida wa al-falsafah al- Ilahiyyah 6. Al-Bidayah : Ibn Kathir Al-Bidayah wa al Nihayah 7. Al-Ibanah : Al-Asy ari Al-Ibanah an Usul al-diyanah 8. Al-Irsyad : Al-Mufid Al-Irsyad ila Qawati al-adillah fi Usul al-i tiqad 9. Al-Durr al-manthur : Al-Suyuti Al-Durr al-manthur fi al-tafsir bi al- Ma thur xiii

10. Al-Luma : Al-Asy ari Kitab al-luma fi al-radd ala Ahl al- Ziyagh wa al-bida 11. BKI : Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 12. Bihar al-anwar : Al-Majlisi Bihar al-anwar al-jami ah li-durar Akhbar A immah al-athar 13. Fath al-bari : Ibn Hajr Fath al-bari Bi Syarh Sahih al-bukhari 14. Jami al-bayan : Al-Tabari Jami al-bayan an Ta wil al-qur an 15. JMBRAS : Journal of Royal Asiatic Society, Malaysia Branch 16. Mu jam : Ibn Faris Mu jam Maqayis al-lughah 17. Musnad : Ahmad, Ibn Hanbal Musnad Ahmad Ibn Hanbal 18. Al-Mu jam al-mufahras : Abd al-baqi, Muhammad Fu ad Al-Mu jam al-mufahras li Alfaz al- Qur an al-karim xiv

19. Al-Mufradat : Al-Raghib Al-Mufradat fi Gharib al-qur an 20. Al-Manar : Al-Rida Tafsir al-qur an al-hakim @ Tafsir al- Manar 21. Al-Tawhid : Al-Maturidi Kitab al-tawhid 22. Majma al-bayan : Al-Tabarsi Majma al-bayan fi Tafsir al-qur an 23. Al-Qamus : Fairuzabadi Tartib al-qamus al-muhit 24. Sahih Muslim : Al-Nawawi Sahih Muslim bi-syarh al-nawawi 25. Al-Sirat al-mustaqim : Al- Amili Al-Sirat al-mustaqim ila Mustahaqqi al- Taqdim 26. Sunan : Al-Tirmidhi Al-Jami al-sahih @ Sunan al-tirmidhi 27. Tafsir al-qur an : Ibn Kathir Tafsir al-qur an al- Azim @ Tafsir Ibn Kathir xv

28. Uyun al-rida : Al-Saduq Uyun Akhbar al-rida alayh al-salam xvi

TRANSLITERASI Ejaan yang digunakan dalam disertasi ini adalah berdasarkan kepada sistem ejaan baru Bahasa Malaysia. 1 Dalam mengeja perkataan-perkataan Arab, digunakan (ق) j, dieja dengan (ج) mengikut sistem The Encyclopaedia of Islam, 2 cuma huruf dieja dengan q, dan (ش) dieja dengan sy. Konsonan: Nama Huruf Arab Transliterasi ء hamzah bā ب b tā ت t thā ث th jīm ج j h ā ح h khā خ kh dāl د d dhāl ذ dh rā ر r 1 Sistem Ejaan Rumi Baharu Bahasa Malaysia, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, 1972. 2 The Encyclopedia of Islam, London 1960, Jld., 1. xvii

zāy ز z sīn س s syīn ش sy s ād ص s d ād ض d t ā ط t z ā ظ z āyn ع ghayn غ gh fā ف f qāf ق q kāf ك k lām ل l mīm م m nūn ن n hā ه h wāw و w/u yā ي y/i xviii

Vokal Pendek: : a 3 : u : i Vokal Panjang: : aw ) و ( ai/ay : / ) ي ( : iy/iyy ) ي ( uw : ) و).(ت) atau tā (ه / ه) ditransliterasikan sebagai hā (ة) Huruf tā marbūt ah Keseluruhan ejaan adalah mengikut tulisan, tetapi kadangkala dieja mengikut bunyi. Artikel: (al-ibānah) : al- ) ا ل) 3 Alīf jika menjadi konsonan ditransliterasikan sebagai (a) juga. xix