دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی قزوین دانشکده پزشکی پایاى اه ج ت اخذ درج دکتزای ػو هی پشضکی ػ اى: ارسیاتی کیفیت س دگی تیواراى هثتال ت ری یت آلزصیک هزاجؼ ک د ت درها گا آلزصی هزکش درها ی قدس استاد را وا: دکتش ػیذ هحوذ فتحی استاد هطا ر: دکتش ص ش یضدی دا طج : ؼین صاسػی كال ؿ شی س 95
تقد ی م هب: ش آالم ز مینیام است هک ره ما حص ل آمىختواه ی م را تقد ی م می کن م هب آانن هک مهر آسمانیشان آر ا مبخ هچ آمى خت م رد مکتب عش ق آانن آمى خت م و ره هچ بکى ش م قطرهای از ردیای بیكران مهربانیشان را سپاس نتىا ن م بگى ی م. تقد ی م هب پدر و مارد زعزیم هک حا ص ل تال ش م نس ی مگىهن غ بار خستگیشان را زبداید هب پاس قلباهی زبرگشان هک فریاردس است و سرلردانی و رتس رد پ انهشان هب شجاعت میلراید.
تقدری و تشکر با تشکر از ر هنم ىداهی استاد لرانقدر آاقی دکتر سید مح مد فت ح ی ف ىق تخ ص ص آ س م و آمرژی عضى هیئت علم ی دااگشنه علىم زپشکی قزویه هک بدون راهنماییاهی ایشان انجام ایه مطالعو لکشم می نم ىد. استاد ار جم ندم خا ن م دکت ر زرهه زیدی متخ ص ص طب کار هک راهنماییاهی بیردیغ ایشان بسیاری از سختیاه را آسان نم ىد. همچنیه بدینىسیلو از دوست زعزیم هک رد ایه مطالعو همرا ه م بىد نهایت قدردانی را اعالم میدارم.
چکید : هقذه : سی یت آلشطیک یک هکل ؿایغ ت ذاؿت خ ا ی اػت ک ضدیک ت یک چ اسم خ اى اص ایي تیواسی س ح هیتش ذ. )1( اگشچ ػالئن سی یت آلشطیک ت ذیذک ذ حیات یؼت ذ اها هیت ا ذ اثشات ه فی س ی خ ث ای فیضیکی س ا ی اختواػی فشد هثتال داؿت تاؿذ کیفیت ص ذگی life( quality of سا دس ) آ ا تحت تأثیش قشاس د ذ. )3( ایي تیواسی تاػث کا ؾ کاسایی فشد دس هحیط کاس هذسػ هیگشدد ت اتشایي ت ا تاػث افضایؾ ضی ای هشت ط ت دسهاى تخیق هیؿ د تلک اص ظش اقتلادی اختواػی تاػث کا ؾ ت ش سی هیگشدد. )2( هالک تقؼینت ذی ایي تیواسی اص لحاظ ؿذت تشاػاع سا وای Allergic Rhinitis and ( ARIA ) ک ایي یک هؼیاس ه ن تشای اسصیاتی هؤثش ت دى س ؽ ای دسها ی ن it s impact on asthema ؼت. )8( تا ت خ ت ؿی ع تاالی ایي تیواسی دس خ اهغ ذف ایي هطالؼ تشآ سد اثش ایي تیواسی س ی کیفیت ص ذگی افشاد تیواس اػت دس ایت ت خ تیتش ت ایي تیواسی اص ظش تخیق دسهاى پیگیشی اػت. ذف: اسصیاتی کیفیت ص ذگی تیواساى هثتال ت سی یت آلشطیک هشاخؼ ک ذ ت دسها گا آلشطی هشکض دسها ی قذع یض تشسػی ػالئن تیواسی ای وشا دس تیواساى ه سد هطالؼ اػت. س ؽ ا دام کاس: دس ایي هطالؼ تیواساى تا ػي تاالتش اص 15 ػال اص ش د خ غ ک تا ؿکایت یک یا چ ذ ه سد اص ػالئن سی یت آلشطیک ؿاهل خاسؽ آتشیضؽ تی ی ػطؼ ای هکشس گشفتگی تی ی خاسؽ آتشیضؽ چن ت هذت حذاقل 4 س ص دس فت یا کوتش اص 4 س ص دس فت تشای حذاقل 4 فت هت الی ک اص دیها 1393 لغایت دی 1394 ت دسها گا آلشطی هشکض قذع هشاخؼ کشد ا ذ سی یت آلشطیک دس آ ا تا ػالئن تالی ی یض تؼت پ ػتی اثثات ؿذ اػت تشای ؿشکت دس هطالؼ ا تخاب ؿذ ذ. ػپغ اطالػات
فشدی ده گشافیک آ ا ثثت ؿذ کیفیت ص ذگی آ ا ت ػط پشػ اه هؼتثش تیيالوللی Juniper ه سد تشسػی قشاس گشفت. )27( دس ه سد تیواسی ای وشا یض یک ػؤال دس ظش گشفت ؿذ. ػپغ داد ا ت ػط شمافضاس Spss ػایش س ؽ ای آهاسی ه سد اسصیاتی وش د ی قشاس گشفت. تایح: دس ایي هطالؼ 120 فش اص افشاد AR ه سد تشسػی قشاس گشفت ذ ک % 60 آ ا صى ت د ذ % 75 آ ا ػي صیش 30 ػال داؿت ذ. تیتش افشاد سا دا د یاى خا داس ا تکیل هیداد ذ ک ػطح دسآهذ پایی ی داؿت ذ. تشاػاع طثق - ت ذی ARIA تیتشیي ع آ ا هت ا ب ؿذیذ ت د ذ. اص ػالئن تیواسی خاسؽ آتشیضؽ تی ی ؿایغتشیي )75 %( ػالهت تؼذ اص آى تا فاكل کوی )73/3 %( گشفتگی تی ی ػالهت ؿایغ ت د. اص تیي Co-morbidity ای ایي تیواسی ػی صیت ؿایغتشیي تیواسی وشا ت د ک تقشیثا یوی اص تیواساى سا ؿاهل هیؿذ ذ. کا ؾ ت یایی سیفالکغ آػن ت تشتیة ػایش تیواسی ای وشا ت د ذ. تؼذ اص وش د ی ت ش پشػ اه هیا گیيگیشی اص آ ا ت ش پشػ اه وش 0-6 تؼلق گشفت ک % 64/1 اص تیواساى دس گش هت ػط- ؿذیذ قشاس گشفت ذ یؼ ی وش 3 ت تاال کؼة کشد ت د ذ. دس استثاط تا اسصیاتی کیفیت ص ذگی ش چ ػي کوتش ت د اختالل کیفیت ص ذگی تیتش ت د. دس ه سد خ غ تا کیفیت ص ذگی استثاط هؼ یداس یافت ذ. د ػالهت گشفتگی تی ی خاسؽ آتشیضؽ تی ی استثاط هؼ اداس آهاسی تا اختالل دس کیفیت ص ذگی ت دػت آهذ. 0/01( P ) دس ه سد تیواسی ای وشا ػی صیت کا ؾ ت یایی آػن تاػث افضایؾ اختالل دس کیفیت ص ذگی هیؿ د ک دس ایي ه سد ن استثاط هؼ یداس ثثت ؿذ.
دس ش یک اص حیط ای هکالت کلی خ اب صهاى خ اب تیذاس ؿذى كثحگا ی هکالت ػولی هکالت س حی استثاط تا کیفیت ص ذگی تشسػی ؿذ ک استثاط آ ا یض ت اثثات سػیذ. ت ایي تشتیة تا ت خ ت ؿی ع تاالی ایي تیواسی دس خ اهغ افضایؾ س صافض ى آى یض تأثیش چنگیش ایي تیواسی دس کیفیت ص ذگی افشاد الصم اػت ک پضؿکاى دس خ ت تخیق دسهاى ک تشل ػالئن تیواسی تالؽ ک ذ تا ؿ اخت دقیق هحشک ای آلشطی ت خی تیواس خ ت پش یض اص آى گام ه وی دس خ ت ت ث د کیفیت ص ذگی تیواساى تشداس ذ. کلیذ اط :سی یت آلشطیک کیفیت ص ذگی پشػ اه خ یپش تیواسی ای وشا
ی ا ػ اى ف زست هطالة صفح 1 -فصل ا ل: هقذه... 1 2 -فصل د م: تشسػی هت ى... 6 1-2 -هطالؼات ا دام ؿذ دس ایشاى...7 2-2 -هطالؼات ا دام ؿذ خاسخی...8 3 -فصل س م: ه اد س ؿ ا... 15 1-3 -ا ذاف فشضیات... 14 2-3 -ه اد س ؿ ا... 16 1-2-3 -خاهؼ ه سد هطالؼ... 16 2-2-3 -س ؽ و گیشی... 16 3-2-3 -س ؽ اخشا طشاحی تحقیق... 16 4-2-3 -س ؽ خوغ آ سی تحلیل داد ا... 18 3-3 -هحذ دیت اخشایی طشح... 18 4-3 -هالحظات اخالقی... 18 4 -فصل چ ارم: تایح یافت ا... 14
1-4 - تایح... 20 5 -فصل پ جن: تحث تید گیشی... 39 ه اتغ... 45 ف زست جدا ل خذ ل 1-4- ت صیغ فشا ا ی و ا تشاػاع خ غ... 20 2-4- فشا ا ی و ا تشاػاع هاغل... 22 3-4- فشا ا ی و ا تشاػاع دسآهذ... 23 خذ ل خذ ل
ی ا خذ ل 4-4- فشا ا ی تشاػاع ؿذت تیواسی... 23 خذ ل 5-4- فشا ا ی و ا تشاػاع داؿتي آتشیضؽ تی ی... 25 خذ ل 6-4- فشا ا ی و ا تشاػاع داؿتي گشفتگی تی ی... 25 خذ ل 7-4- فشا ا ی و ا تشاػاع داؿتي ػطؼ هکشس... 26 خذ ل 8-4- فشا ا ی و ا تشاػاع آتشیضؽ خاسؽ چن... 27 خذ ل 9-4- فشا ا ی و ا تشاػاع داؿتي ػی صیت... 28 خذ ل 10-4- فشا ا ی و ا تشاػاع داؿتي کا ؾ... 29 ت یایی خذ ل 11-4- ت صیغ فشا ا ی و ا تشاػاع ؿذت اختالل کیفیت ص ذگی... 31 خذ ل 12-4- استثاط تیي خاسؽ خذ ل خذ ل خذ ل آتشیضؽ تی ی کیفیت ص ذگی... 33 13-4- استثاط تیي گشفتگی تی ی کیفیت ص ذگی... 33 14-4- استثاط تیي ػی صیت کیفیت ص ذگی... 34 15-4- استثاط تیي کا ؾ ت یایی کیفیت ص ذگی... 34 خذ ل 16-4- فشا ا ی هکالت ک یل خ اب... 35 خذ ل 17-4- فشا ا ی هکالت صهاى خ اب... 35 18-4- فشا ا ی ػالین گام تیذاس ؿذى دس كثح... 36 19-4- فشا ا ی هکالت ػولی دس ػاػات تیذاسی... 36 20-4- فشا ا ی هکالت س حی... 36 21-4- استثاط تیي هکالت صهاى خ اب تا کیفیت ص ذگی... 37 خذ ل خذ ل خذ ل خذ ل
خذ ل 22-4- استثاط تیي هکالت س حی تا کیفیت ص ذگی... 38 ف زست و دار ا
ی ا و داس 1-4- دسكذ فشا ا ی خ غ دس تیواساى... 20 و داس 2-4- فشا ا ی ت صیغ ػي تیواساى... 21 و داس 3-4- فشا ا ی و ا تشاػاع هاغل... 22 و داس 4-4- فشا ا ی و ا تشاػاع ؿذت و داس 5-4- فشا ا ی و ا تشاػاع داؿتي خاسؽ تیواسی... 24 آتشیضؽ تی ی... 25 و داس 6-4- فشا ا ی و ا تشاػاع داؿتي گشفتگی تی ی... 26 و داس 7-4- فشا ا ی و تشاػاع داؿتي ػطؼ هکشس... 27 و داس 8-4- فشا ا ی و ا تشاػاع آتشیضؽ خاسؽ چن... 28 و داس 9-4- فشا ا ی و ا تشاػاع داؿتي ػی صیت... 29 و داس 10-4- فشا ا ی و ا تشاػاع داؿتي کا ؾ... 30 ت یایی و داس 11-4- ت صیغ دسكذ فشا ا ی ؿذت اختالل کیفیت ص ذگی... 31
1- فصل ا ل:هقده
سی یت آلشطیک یک هکل ؿایغ ت ذاؿت خ ا ی اػت ضدیک ت یک چ اسم خوؼیت خ اى اص ایي تیواسی س ح هیتش ذ دس د ای اخیش افضایؾ چوگیش تخل ف دس قش خ اى داؿت اػت.) 1 ( اگشچ ایي تیواسی اغلة خذی ه ن تلقی ویؿ د اها هیت ا ذ اثشات ه فی تش ػولکشد ای فیضیکی س ا ی اختواػی افشاد هثتال داؿت تاؿذ کیفیت ص ذگی تیواساى سا ت ؿذت تحت تأثیش قشاس د ذ. سی یت آلشطیک Rhinitis) (Allergic ت هؼ ای الت اب هخاط تی ی اػت تا یک یا چ ذ ػالئن آتشیضؽ تی ی خاسؽ ػطؼ گشفتگی تی ی وشا اػت اغلة ت أم تا اسیتن ت سم خاسؽ چن ا اػت. )2( ک ایي ػالئن تا آلشطى ای ا ها ذ گشد گیا اى هایت ه خ د دس گشد غثاس ػ ػک ػگ گشت پش پش ذگاى تذیذ هیؿ د. آلشطی ای ؿغلی هثل التکغ آسد حی ا ات آصهایگا ی ن اص هحشک ای ؿایغ ؼت ذ. )1( اگشچ ػالئن سی یت ت ذیذک ذ حیات یؼت ذ اها آ ا هیت ا ذ اثشات ه فی س ی خ ث - ای فیضیکی س ا ی اختواػی فشد هثتال داؿت تاؿ ذ کیفیت ص ذگی life) (quality of ا سا تحت تأثیش قشاس د ذ. طثق تؼشیف ػاصهاى خ ا ی ت ذاؿت : کیفیت ص ذگی ػثاستؼت WHO اص ػولکشد س ا ی خؼوی اختواػی فشد تا دس ظش گشفتي خ ث ای هثثت ػالهتی خ ث - ای ه فی تیواسی اختالل ػولکشدی اؿی اص آى. )3( 2
سی یت آلشطیک ػثة کا ؾ کاسایی فشد دس هحیط کاس هذسػ هیگشدد. ت اتشایي ت ا تاػث افضایؾ ضی ای هشت ط ت دسهاى تخیق هیؿ د تلک اص ظش اقتلادی اختواػی تاػث کا ؾ ت ش سی هیگشدد. )2( آثاس سی یت آلشطیک هحذ د ت هخاط تی ی ویؿ د ایي تذاى ػلت اػت ک تی ی ت ػی ع حلق چن گ ؽ تش ؾ استثاط داسد ایي افشاد دس هؼشم ػی صیت ک ظکیت یت ا تیت هذیا آػن ؼت ذ. )4( وچ یي ایي تیواسی اختالل دس خ اب هید ذ ػولکشد ای فشدی اختواػی سا تحت تأثیش قشاس هید ذ. )5( ػلیشغن ایي و آثاس ه فی رکشؿذ ایي تیواسی اص ػ ی افشاد هثتال اغلة خذی تلقی ویؿ د پضؿکاى فقط ت ػالئن تیواسی دسهاى ػالئن ت خ داس ذ ت تأثیش ایي تیواسی دس کیفیت ص ذگی افشاد ت خ ی ذاس ذ. سی یت آلشطیک دس اطفال تاػث کا ؾ توشکض قذست یادگیشی هیؿ د. احتقاى تی ی اص خ اب ساحت خل گیشی هیک ذ ه دش ت خؼتگی س صا خ اب آل دگی هیؿ د. فا کي ادساکی ؿ اختی تیواس ن تا ػالئن س صا سی یت آلشطیک هختل هیؿ د. )6( ػالئن ؿذیذ آلشطیک تی ی دس كثح تاػث ػ اسم تی ایی دس صهی ػایک ػ ؿیال اه ؿ ال افشاد هثتال هیؿ د. اها خ د ػالئن دس تقی ا قات س ص هثل ؿة تاػث تحشیکپزیشی خؼتگی هیؿ د دسهاى ه اػة تیواساى تاػث کا ؾ ػالئن تیواسی دس كثح ت ث د کیفیت ص ذگی هیؿ د. )7( 3
Allergic Rhinitis and ( هالک تقؼینت ذی ایي تیواسی اص لحاظ ؿذت تشاػاع سا وای ARIA )its impact on asthema اػت ک ت خفیف هت ػط ؿذیذ تقؼینت ذی هیؿ د ک هشتثط تا اختالل دس خ اب ؿثا فؼالیت س صا هیتاؿذ یک هؼیاس ه ن تشای اسصیاتی ؿذت تیواسی دس هؤثش ت دى س ؽ ای دسهاى تشای تیواسی هیتاؿذ وچ یي ایي تیواسی تشاػاع ط ل 4 4 هذت تیواسی ت د ع intermittent )هذت ػالئن کوتش اص س ص دس فت یا کوتش اص فت ( ع persistant )هذت ػالئن تیتش اص 4 س ص دس فت تشای حذاقل 4 فت ( هیتاؿذ. Classification تقؼینت ذی ARIA اک ى ه سد قث ل اػت اص ظش دسها ی ن ت خ ت ایي تلوینگیشی هیؿ د. )8( اص آ دا ک خ ت ػ دؾ کیفیت ص ذگی تیواساى یاص ت اتضاس ه اػثی اػت دس د ای اخیش ایي اتضاس ت ػؼ یافت ک ؿاهل پشػ اه ایی اػت ک تا اػتفاد اص تؼت ای هتؼذد هؼتثش ؿ اخت ؿذ خ ت تؼییي کیفیت ص ذگی تیواساى اثشات س ؽ ای دسها ی هختلف اص آى اػتفاد هیؿ د. )9 11( 10 دس ػال ای اخیش پشػ اه ای اختلاكی صیادی ایداد ؿذ اػت ک تشخی هخلات ایي پشػ اه ا ػثاست ذ اص : Validity )هؼتثش ت دى( یؼ ی اختالالت ػولی هشتثط تا -1 تیواسی خاف سا ا ذاص گیشد. 2- ؿاهل و هکالتی تاؿذ ک دس آى تیواسی خاف ه ن اػت. 4
Amenable to Statistic )قاتل آ الیض آهاسی تاؿذ( پاػخ ا ت پشػؾ ا اهتیاصت ذی ؿذ -3 وش داس تاؿ ذ. Rediablity )اختالف تیي ػطح اختالالت دس تیواساى هختلف سا تخیق د ذ( -4 Responsiveness )ت تغییشات کلی یکی ه ن حتی ت هیضاى کن حؼاع تاؿذ( -5 دس اتتذا پشػ اه ا ط شیک ت د ذ ظیش SF-36 ک اخاص هقایؼ تیواساى تا تیواسی ای هختلف سا هیداد. ػپغ ت ػلت ای ک ایي پشػ اه ا ت تغییشات کن اها ه ن خ ت تیواساى حؼاػیت کوی داؿت لزا خ ی پش Piceirillo پشػ اه اختلاكی سی یت Juniper سی ػی صیت سا تشای ا لیي تاس اتذاع کشد ذ. )12( تا ت خ ت ؿی ع تاالی ایي تیواسی دس خ اهغ ذف ایي هطالؼ تشآ سد اثش ایي تیواسی س ی کیفیت ص ذگی افشاد تیواس اػت دس ایت ت خ تیتش ت ایي تیواسی اص ظش تخیلی دسهاى پیگیشی اػت. ک دس ایي هطالؼ کیفیت ص ذگی دس افشاد هثتال ت سی یت آلشطیک هشاخؼ ک ذ ت دسها گا آلشطی هشکض دسها ی قذع ه سد اسصیاتی قشاس هیگیشد. 5
6
2 -فصل د م: تزرسی هت ى
1-2- هطالؼات ا جام ضد در ایزاى 7-17 ص ذی هؼیي ه حذی دس ػال 2006 کیفیت ص ذگی دس تیواساى هثتال ت آػن -1 ػال هشاقثیي اكلی آ ا سا تشسػی کشد ذ دس ایي هطالؼ هخق گشدیذ تا افضایؾ ؿذت آػن اختالل کیفیت ص ذگی آ ا تیتش هیؿذ دس خ غ هزکش ایي اختالالت تیتش اص خ غ هؤ ث ت د. دس تیواساى هزکش تیتشیي اختالالت دس هق ل فؼالیت ای فیضیکی ت د دس خ غ هؤ ث تیتشیي اختالل دس هق ل ا ای تیواسی آػن ت د. دس تشسػی اختالالت کیفیت ص ذگی هشاقثیي اكلی تیواساى آػوی یک استثاط هؼ یداس تیي افضایؾ ؿذت تیواسی آػن فشص ذاى اختالل دس کیفیت ص ذگی هشاقثیي هالحظ گشدیذ ک ایي اختالل تیتش دس هشاقثیي تیواساى هزکش ت د. )13( دس ػال 2008 هحوذی قش گ صل ه حذی دس ه سد سی یت آلشطیک دس هشکض طثی -2 ک دکاى تحقیقی ا دام داد ذ دسیافت ذ ک ؿایغتشیي ػالهت ه سد ؿکایت تیواساى آتشیضؽ تی ی ت د )77/9( دس % تیواساى ػاتق تیواسی ای آلشطیک دس خ د تیواس 82 یا خا اد اؽ خ د داؿت. ؿایغتشیي آلشطی ا تا تؼت پشیک پ ػتی هثثت ت گشد گیا اى ت د % اص تیواساى اػپیش هتشی غیشطثیؼی داؿت ؿکایت اص ػولکشد 33 ؿغلی دس هیاى ؿاغلیي % ؿکایت اص اختالل دس ػولکشد تحلیلی دس هیاى 46/3 دا ؾآه صاى دا د یاى ت د. % اص تیواساى اختالل خ اب ؿثا 51/7 % 38 /1 داؿت ذ. )14( 7
دس ػال 2011 هؼیي ؿشیؼت کیفیت ص ذگی دس تیواساى سی یت آلشطیک هشاخؼ - -3 ک ذ ت دسها گا آلشطی هشکض طثی ک دکاى سا تشسػی کشد ذ ک دس ایي هطالؼ اص % 70 آ ا گش ػ ی 18-35 ػال فش فشد ه سد هطالؼ 61/8 % صى ت د ذ ک 9/ 110 88 ت د ذ ک 38/2 % آ ا اص ظش ؿذت تیواسی هت ا ب ؿذیذ ت د ذ ک % آ ا احتقاى 85 گشفتگی تی ی داؿت ذ % آتشیضؽ تی ی داؿت ذ 55 % ن آتشیضؽ خاسؽ % آ ا 74 چن داؿت ذ. اص تیواسی ای وشا تیتشیي ه سد ػی صیت ت د اػت اختالل دس کیفیت ص ذگی سا هت ػط ؿذیذ گضاسؽ کشد ذ شچ ؿذت تیواسی تیتش ؿذ اختالل دس کیفیت ص ذگی یض تیتش ؿذ اػت. )28( 2-2- هطالؼات ا جام ضد خارجی دس ػال 2000 الی شت وکاساى کیفیت ص ذگی هثتالیاى ت سی یت آػن سا دس -4 فشا ؼ ه سد تشسػی قشاس داد ذ ک ایي هطالؼ اى داد ک کیفیت ص ذگی دس هشداى هثتال تیتش تحت تأثیش قشاس هیگیشد کیفیت ص ذگی دس تیواساى هثتال ت آػن سی یت دس هقایؼ یا سی یت ت ت ایی تذتش هیتاؿذ. )تدض دس صهی فؼالیت ای فیضیکی(. یافت ای آ ا اى داد ک سی یت آلشطیک کیفیت ص ذگی تیواساى هثتال ت آػن سا تذتش هیک ذ تید گشفت تایذ ت خ تیتشی ت دسهاى ه اػة ص دسع سی یت آلشطیک ؿ د. )15( دس ػال 2009 ت ػط الشا وکاسا ؾ کیفیت ص ذگی تیواساى هثتال ت سی یت -5 آلشطیک تشسػی ؿذ. دس ایي هطالؼ اص پشػ اه Esprint-ls ت صتاى اػپا یایی اػتفاد ؿذ. دس 8
ایي هطالؼ ػیغ ػال تش تأییذ ه اػة ت دى ایي پشػ اه ت ػ اى اتضاسی خ ت ا ذاص - گیشی HRQoL دس تالغیي تا سی یت آلشطیک دسیافت ذ ک کیفیت ص ذگی دس تیواساى هثتال ت سی یت هذا م ؼثت ت ا اع دیگش سی یت تذتش ت د تا افضایؾ ؿذت تیواسی کیفیت ص ذگی تیتش تحت تأثیش قشاس هیگیشد دس خا ن ای هثتال ت کیفیت ص ذگی پاییيتش اػت. )16( دس ػال 2009 هطالؼ ای خاهؼ دس آهشیکا ك ست گشفت ک ذف آى تؼییي ؿی ع -6 سی یت آلشطیک دس ک دکاى آهشیکایی خوغآ سی اطالػات ساخغ ت ػالئن کیفیت ص ذگی دسهاى داس یی ت د. ایي هطالؼ ت هقایؼ سی یت آلشطیک تالغیي ک دکاى پشداخت تید گشفت اػت ک ؿی ع سی یت آلشطیک هکالت خ اب اثشات آى دس فؼالیت س صا دس ش د گش یاد ؿذ هث ایی اػاػی اػت ک دکاى هثتال تقشیثا دس تشاتش فؼالیتاى ؼثت ت ک دکاى ػالن هحذ دتش ؿذ اػت. وچ یي اص ش ک دک هثتال 4 ک دک اختالل دس کاس 10 هذسػ داس ذ الذیي آ ا اظ اس هیداس ذ ک 30 ػالهتداس آ ا خ د داسد. )17( دسكذ کا ؾ کاسایی هذسػ دس ک دکاى دس طاپي دس ػال 126 فش تا سی یت آلشطیک تحت هطالؼ قشاس گشفت ذ 2007-7 وکاساى اى داد ذ ک ش ػالهت سی یت آلشط ک ػثة کا ؾ کیفیت ص ذگی Shiomori هیگشدد. ت یظ دس ه سد ا ؼذاد تی ی ؿذت تیواسی ک ق یا تا کیفیت ص ذگی استثاط داؿت. 9
Seasonal ا ؼذاد تی ی ؿذیذتش ػالئن چوی خفیفتش دس گش Perennial ؼثت ت گش ت د ذ. )18( دس ػال 2010 دس دپاستواى گ ؽ حلق تی ی دا گا ػی ؿ اى چیي هطالؼ ای -8 3 50 IAR (intermit) 99 PAR ( Persistant) ا دام ؿذ ک 106 تیواس تیواس فش گش ک تشل تا VAS (Visual analogue پشػ اه هختلف تحت تشسػی قشاس گشفت ذ. SF-36) RAC( Q Shortform هخق گشدیذ ک PAR هت ػط تا ؿذیذ اثشات ؿذیذتشی س ی کیفیت ص ذگی داسد. Scale) PAR ؼثت ت گش IAR استثاطات تیي ایي د پشػ اه دس تیواساى تا تیتش ت د ػالئن چوی دس PAR تا کا ؾ کیفیت ص ذگی تیتش استثاط داؿت. )19( 23 ک دک دس تشصیل Silva وکاساى هطالؼ ای ا دام داد ذ ت ایي ك ست ک الذیي -9 خ اى تا سی یت آلشطیک تذ ى ک ه ستیذیتی تا تؼت پ ػتی هثثت ت حذاقل یک آلشطی ت پشػ اه CHQ-PF50 پاػخ داد ذ تا افشاد ػالن هقایؼ ؿذ ذ وشات پشػ اه افشاد هثتال ن صهی فیضیکی ن ػایک ل طیکال پاییيتش ت د هیضاى تأثیش اص ظش خؼوا ی تیتش اص ػایک ل طیکال ت د تید گیشی کشد ذ ک سی یت آلشطیک یک اثش ه فی س ی کیفیت ص ذگی تیواساى تخل ف اص ظش ػولکشد خؼوی داسد. وچ یي اثش ه فی س ی استثاطات فاهیلی داسد. )20( 10- تیو تی وکاساى ی دس اػتشالیا )2009( دس ه سد ػالئن كثحگا ی آلشطی تی ی % 56 1060 تأثیش ػایک ػ ؿیال آى تحقیقی ا دام داد ذ ک اص تیواس تا ػ یي )49-20( 10
91 Mod 97 ػالئن ؿذیذ دس كثح داؿت % اختالل خلق یا اختالل داؿت % اظ اس داؿت ک ػالئن آلشطی آ ا دس كثح تاػث تذخلقی ػذم سضایتو ذی آ ا دس ط ل س ص هیؿ د. 82 % اظ اس داؿت ک ػثة ػ اسم ه فی دس استثاطات آ ا هیؿ د. دس آ ایی ک ػالئن ؿذیذتش داؿت ا ذ کیفیت ص ذگی پاییيتش ت د تید گیشی کشد ذ ک ػالئن ؿذیذ آلشطی تی ی دس كثح تاػث ػ اسم ت یا ی دس صهی ػایک ػ ؿیال اه ؿ ال افشاد هثتال هیؿ د دسهاى ه اػة تیواساى تاػث کا ؾ ػالئن تیواسی دس كثح ت ث د کیفیت ص ذگی هیؿ د. )21( RQLQ SF-36 دس چیي دس ػال 2010 اص پشػ اه اػتفاد ؿذ دس هقایؼ تا افشاد -11 ػالن کیفیت ص ذگی تیواساى هثتال ت سی یت آلشطیک کا ؾ یافت ت د. اها ایي کا ؾ هات (Practical) فاس ظیت هضهي ت د س ح آ ستشیي ػالئن دس AR هشت ط ت تی ی هکالت کاسی ت د.) 22 ( دس تشصیل کشیؼتی ا کاهل وکاسا ؾ دس ػال 2009 دس هقال ای تید گیشی کشد ذ -12 ک سی یت آلشطیک یک تیواسی هضهي اػت ک ک دکاى خ ا اى تالغیي آى دچاس هیؿ ذ اها غالثا ت ط س ه اػثی تخیق دسهاى ویؿ ذ ػثة کا ؾ کیفیت ص ذگی هیؿ د اص طشیق اختالل خ اب ثثت اختالل فا کي خؼوی س حی دس س ص هیتاؿ ذ ػثة ػ اسم اقتلادی اختواػی هیؿ د. تا پیگیشی ه اػة اص حوایت تیواساى دس هحیط دسهاى ای ه اػة هیت اى ت هیضاى صیادی کیفیت ص ذگی ایي تیواساى سا ت ث د تخیذ. )23( 11
13- دس ػال 2008 دس ایتالیا خی لی وکاساى ی تیاى کشد ذ ک اختالل ت یایی فاکت س ه وی اػت ک کیفیت ص ذگی تیواساى هثتال ت سی یت آلشطیک سا ت ذیذ هیک ذ تا خ د ایي اغلة ت ػط تیواس پضؿک ادیذ گشفت هیؿ د. دیغ فا کي ت یایی ؿذیذا س ی کیفیت ص ذگی هؤثش اػت اثش ه فی دس خلق لزت تذى اص غزا ا ت ذاؿت فشدی استثاطات اختواػی داسد. )24( پ لیپ دس ػال 2008 اختالل خ اب دس تیواساى تا سی یت آلشطیک سی ػی صیت -14 تی ی دس آهشیکا تشسػی ؿذ دسیافت ذ ک احتقاى تی ی ک اص ؿایغتشیي ػالئن ایي تیواسی- اػت ػثة اؿکال ت فغ دس صهاى خ اب هیؿ د ػلت کلیذی اختالل خ اب اػت تا دسهاى احتقاى تی ی اختالل خ اب کیفیت ص ذگی ت ث د هییاتذ. ت ػک وکاساى تیواس هثتال ت سی یت آلشط ک تا ػي 18-80 ػال ت ػط 3052-15 )پشػ اه ( تشسػی کشد ذ % ػذم ت یایی داؿت ذ تیواساى تشاػاع تقؼینت ذی 47/2 RQLQ Mode- Sever int 48/2 Mild int 21/1 ت 4 گش تقؼین ؿذ ذ. % دس گش % دس گش ARIA % دس گش % دس گش Mode- Sever P ت د ذ کا ؾ ت یایی تا 49/3 Mild persistant 33/7 ؿذت تیواسی استثاط داؿت. )26( 12
13
-3 فصل س م: ه اد ر ش ا
ا داف فزضیات ا ذاف فشضیات Hypothesis) (Objective & -1-3 - الف- ذف اكلی طشح: اسصیاتی کیفیت ص ذگی دس تیواساى هثتال ت سی یت آلشطیک ب- ا ذاف فشػی طشح: تشسػی 1- کیفیت ص ذگی دس استثاط تا ػي تیواساى تشسػی کیفیت ص ذگی دس استثاط تا خ غ تیواساى تشسػی کیفیت ص ذگی دس استثاط تا طثق اقتلادی تیواساى تؼییي فشا ا ی ش یک اص ػالئن اختلاكی تالی ی سی یت آلشطیک اص قثیل آتشیضؽ تی ی -2-3 -4 ػطؼ خاسؽ تی ی گشفتگی تی ی خاسؽ قشهضی چن اؿک سیضؽ چن استثاط ش یک تا کیفیت ص ذگی تؼییي فشا ا ی تیواسی ای وشا Co- morbidity هثل ػی صیت آػن ک ظکیت یت -5 ػایش ه اسد ها ذ: کا ؾ ت یایی کا ؾ چایی دسهاتیت تواػی سیفالکغ ک یش آ ػوی استثاط آى ا تا کیفیت ص ذگی 6- تؼییي فشا ا ی ا اع هختلف سی یت آلشطیک )اص ظش ؿذت هذت( تؼییي استثاط آ ا تا کیفیت ص ذگی 7- تؼییي فشا ا ی اختالل خ اب ؿثا دس تیواساى هثتال 14
ج- ا ذاف کاستشدی: 1- آؿ ایی پضؿکاى تا تأثیش تیواسی سی یت آلشطیک تش اتؼاد هختلف کیفیت ص ذگی ایي ع تیواساى توشکض تش کا ؾ تأثیشات آى 2- آؿ ایی تیواساى تا ػ اسم تیواسی سی یت آلشطیک هثل ػی صیت آػن کا ؾ ت یایی کا ؾ چایی تأثیشات تشای کیفیت ص ذگی ت خ تیتش ت ایي تیواسی ضش ست پیگیشی اص آى 3- کوک ت ت ث د کیفیت ص ذگی تیواساى تشای افضایؾ کاسایی ت ش سی آ ا دس کاس فؼالیت س صا ک تذی ی اػت اص ایي طشیق ػ اسم اقتلادی- اختواػی تیواسی ضی ای هشت ط ت دسهاى آى یض کا ؾ هییاتذ. د- فشضی ا یا ػؤال ای پظ ؾ آیا کیفیت ص ذگی تا ػي تیواساى هشتثط اػت آیا کیفیت ص ذگی تا طثق ی اقتلادی تیواساى هشتثط اػت آیا کیفیت ص ذگی تا ػالئن اختلاكی تیواسی دس استثاط اػت آیا کیفیت ص ذگی تا خ غ تیواساى هشتثط اػت فشا ا ی ا اع سی یت آلشطیک ت چ ا ذاص اػت هیضاى اختالل خ اب ؿثا دس تیواساى ت چ هیضا ی اػت -1-2 -3-4 -5-6 7- آیا سی یت آلشطیک تش کیفیت ص ذگی اثش ه فی داسد 15
2-3- ه اد ر ش ا ع هطالؼ هطالؼ اص ع اپیذهی ل طیک ت كیفی اػت. 1-2-3- جاهؼ ه رد هطالؼ تیواساى هثتال ت سی یت آلشطیک ه اخؼ ک ذ ت دسها گا آلشطی هشکض دسها ی قذع اص دی ها 1393 لغایت دی ها 1394 2-2-3 -ر ش و گیزی ػشؿواسی / تلادفی 3-2-3- ر ش اجزا طزاحی تحقیق دس ایي هطالؼ تیواساى تا ػي تاالتش اص 15 ػال اص ش د خ غ )هشد صى(ک یک یا چ ذ ه سد اص ػالئن سی یت آلشطیک ؿاهل خاسؽ آتشیضؽ تی ی ػطؼ ای هکشس گشفتگی تی ی 4 خاسؽ آتشیضؽ چن ت هذت حذاقل 4 س ص دس فت یا کوتش اص س ص دس فت تشای 1394 ت دسها گا آلشطی هشکض قذع 1393 حذاقل 4 فت هت الی ک اص دیها تا دیها 16
هشاخؼ کشد ا ذ ) 120 فش( تشای ؿشکت دس هطالؼ ا تخاب ؿذ ذ ک سی یت آلشطیک دس آ ا تشاػاع کشایتشای تخیلی تؼت پ ػتی Skin prik Test اثثات گشدیذ. ػپغ اطالػات فشدی تیواساى ؿاهل خ غ ػي ؿغل دسآهذ آ ا ثثت گشدیذ اطالػاتی دس ه سد خ د یا ػذم خ د تیواسی ای وشا ها ذ : ػی صیت آػن ک ظ کیت یت سیفالکغ دسهاتیت تواػی ک یش کا ؾ ت یایی ػذم چایی ک تا س ؽ ای کلی یکی پاساکلی یک تخیق داد ؿذ ت د خوغ ا سی ؿذ. کیفیت ص ذگی آ ا ت ػط پشػ اه هؼتثش تیيالوللی Juniper )27( ه سد تشسػی قشاس گشفت. ایي پشػ اه دس ػال 1389 ت ػط خا ن دکتش ؿشیؼت وکاساى ت فاسػی تشخو ؿذ اػت س ایی پایایی آى ت اثثات سػیذ اػت. )11( ایي پشػ اه دس صهی ای هختلف کیفیت ص ذگی ؿاهل هکالت کلی خ اب هکالت صهاى خ اب ػالئن كثحگا ی هکالت ػولی دس صهاى تیذاسی داسای 16 ػؤال اػت پاػخ ت ش پشػؾ تشاػاع ؿذت ػالئن داسای 7 گضی اص یچ تا تؼیاس صیاد هیتاؿذ. هکالت س حی اه ؿ ال ) یداى احؼاع تیواس( ن ت ػط 4 ػؤال ه سد تشسػی قشاس 21 هیگیشد دس هدو ع ایي پشػ اه 20 ػؤال داسد دس ػؤال اص تیواس خ اػت ؿذ ک ػالهت کلی خ د سا اسصیاتی ک ذ ک اص ضؼیت ػالی تا خیلی تذ تقؼینت ذی ؿذ اػت. 17
4-2-3 -ر ش جوغ آ ری تجشی تحلیل داد ا اطالػات حاكل اص پشػ اه ا اسد تش اه ای آهاسی ؿذ. اطالػات هشت ط اسد شمافضاس ؿذ ه سد آ الیض قشاس گشفت اص K-square اػتفاد ؿذ استثاط داد ا تا کیفیت t-test SPSS ص ذگی ػ دیذ ؿذ. 3-3- هحد دیت ای اجزایی طزح ه وتشیي هحذ دیت اخشایی طشح وکاسی تیواساى خ ت تکویل پشػ اه هیتاؿذ ک تا ت خی تیواساى تشطشف ؿذ. 4-3- هالحظات اخالقی کلی تیواساى ه سد هطالؼ اص ا ذاف تحقیق هطلغ ت د تا سضایت ت ك ست دا طلثا دس هطالؼ ؿشکت کشد ذ ایي هطالؼ یچ ضی ای تشای تیواساى ذاؿت دس ػیش ت ث دی آ ا یچ تذاخلی ایداد کشد اطالػات دسیافتی اص آ ا کاهال هحشها حفاظت ؿذ. 18
4 -فصل چ ارم: تایج یافت ا
1-4- تایج 72 48 دس ایي هطالؼ هدو ػا 120 فش ؿشکت داؿت ذ ک فش آ ا هشد فش صى ت د ذ خذ ل فشا ا ی و داس صیش تیا گش ایي ه سد هیتاؿذ. جد ل 1-4- ت سیغ فزا ا ی و ا تزاساس ج س هزد سى کل تؼداد 48 72 120 درصد %40 %60 %100 %60 %40 مرد زن و دار 1-4- درصد فزا ا ی ج س در تیواراى 20
29/05 دس ایي هطالؼ 120 فش تیواس ؿشکت داؿت ذ ک هیا گیي ػ ی آ ا تا ا حشاف 55 15 هؼیاس 8/1 ت د اػت ک کوتشیي ػي ػال تیتشیي ػي ػال ت د اػت. دس هیاى 90 تیواساى ها گش ػ ی 15-29 ػال )گش ػ ی خ اى( فش ت د ذ ک %75 خوؼیت ه سد 30 هطالؼ سا ت خ د اختلاف هی داد ذ گش ػ ی 30-55 ػال )گش ػ ی هیا ؼال( فش ت د ذ ک هؼادل 25 % خوؼیت ه سد هطالؼ ت د اػت. %25 %75 29-15 55-30 و دار 2-4- فزا ا ی ت سیغ سي تیواراى دس تشسػی ؿغل افشاد ه سد هطالؼ فشا ا ی ت ؿشح صیش ت د: %( کاسه ذ 11 فش )% خا داس 17 فش 14/2( )% دا د 28 فش 23/3( 54 فش 45( %( تیکاس ت د ذ. 9/2( )% ؿغل آصاد 6 فش 5( )% کاسگش 4 فش 3/3( 21
جد ل 2-4- فزا ا ی و ا تزاساس هطاغل درصد فزا ا ی % 45 % 23/3 % 14/2 % 9/2 % 5 % 3/3 % 100 دا طج خا دار کاره د ضغل آساد کارگز تیکار کل تؼداد 54 28 17 11 6 4 120 60 50 40 30 20 10 0 بیکار کارگر آزاد کارمند خانه دار دانشجو و دار 3-4- فزا ا ی و ا تزاساس هطاغل دس ایي هطالؼ 4 ػطح دسآهذی دس ظش گشفت ؿذ ک خذ ل فشا ا ی آ ا ت ؿشح صیش هی- تاؿذ: 22
جد ل 3-4- فزا ا ی و ا تزاساس درآهد 0 تا 800 ضاس 800 ضاس تا 2 هیلی ى تاالی 2 هیلی ى کل تؼذاد 80 9 7 24 120 دسكذ فشا ا ی %66.7 %7.5 %5.8 %20 100 دس ایي هطالؼ تیواساى تشاػاع هؼیاس ای ARIA دس ا اع هذا م خفیف هذا م ؿذیذ 17/5 % 20/8 هت ا ب خفیف هت ا ب ؿذیذ طثق ت ذی ؿذ ذ ک فشا ا ی آ ا ت تشتیة : % 35 هیتاؿذ. % 26/7 % جد ل 4-4- فزا ا ی تزاساس ضدت تیواری درصد فزا ا ی % 20/8 % 17/5 % 26/7 % 35 هدا م خفیف هدا م ضدید هت ا ب خفیف هت ا ب ضدید تؼداد 25 21 32 42 23
% 100 120 تؼداد کل 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 مداوم شدید مداوم خفیف متناوب خفیف متناوب شدید و دار 4-4- فزا ا ی و ا تزاساس ضدت تیواری ػالئن اختصاصی تیواری ری یت آلزصیک دس ایي هطالؼ چ اس ؿکایت گشفتگی تی ی آتشیضؽ تی ی ػطؼ خاسؽ آتشیضؽ چن ت ػ اى ػالئن سی یت آلشطیک دس ظش گشفت ؿذ. )% خاسؽ آتشیضؽ تی ی 90 فش 75( فشا ا ی ؿکایت اص گشفتگی تی ی 88 فش )73/3 %( ػطؼ ای هکشس 83 فش )69/1 %( خاسؽ آتشیضؽ چن 43 فش )35/83( داؿت ذ. 24
جد ل 5-4- فزا ا ی و ا تزاساس داضتي آتزیشش تی ی تؼداد درصد فزا ا ی خارش آتزیشش داسد ذاسد داسد ذاسد % 25 % 75 30 90 تی ی % 100 120 کل %25 %75 دارد ندارد و دار 5-4- فزا ا ی و ا تزاساس داضتي خارش آتزیشش تی ی جد ل 6-4- فزا ا ی و ا تزاساس داضتي گزفتگی تی ی تؼداد درصد فزا ا ی گزفتگی تی ی داسد ذاسد داسد ذاسد % 26/7 % 73/3 32 88 25
ی ا % 100 120 کل %26.7 دارد %73.3 ندارد و دار 6-4- فزا ا ی و ا تزاساس داضتي گزفتگی تی ی جد ل 7-4- فزا ا ی و ا تزاساس داضتي ػطس هکزر تؼداد درصد فزا ا ی ػطس ای هکزر داسد ذاسد داسد ذاسد % 30 /9 % 69/1 37 83 % 100 120 کل 26
%31 %69 دارد ندارد و دار 7-4- فزا ا ی و تزاساس داضتي ػطس ای هکزر جد ل 8-4- فزا ا ی و ا تزاساس آتزیشش خارش چطن تؼداد درصد فزا ا ی خارش آتزیشش داسد ذاسد داسد ذاسد % 64/2 % 35/8 77 43 چطن % 100 120 کل 27
%64 %36 دارد ندارد و دار 8-4- فزا ا ی و ا تزاساس آتزیشش خارش چطن دس تشسػی خ د تیواسی وشا یا Co- morbidity دس تیواساى ه سد هطالؼ ت تایح صیش )% )% ک ظکیت یت 10 فش 8/3( )% آػن 13 فش 10/83( سػیذین: ػی صیت 57 فش )47/5 )% ک یش 19 فش 15/83( 10 فش 8/3( سیفالکغ 33 فش )%27.5( دسهاتیت %( ػذم ت یایی %( کا ؾ ت یایی 39 فش )32/5 %( ػذم چایی 4 فش )%3.3( 5 فش 4/6( جد ل 9-4- فزا ا ی و ا تزاساس داضتي سی سیت تؼداد درصد فزا ا ی سی سیت داسد ذاسد داسد ذاسد % 52/5 % 47/5 63 57 % 100 120 کل 28
% 53 %47 دارد ندارد و دار 9-4- فزا ا ی و ا تزاساس داضتي سی سیت جد ل 10-4- فزا ا ی و ا تزاساس داضتي کا ص ت یایی تؼداد درصد فزا ا ی کا ص ت یایی داسد ذاسد داسد ذاسد % 67/5 % 32/5 81 39 % 100 120 کل 29
%32.5 %67.5 دارد ندارد و دار 10-4- فزا ا ی و ا تزاساس داضتي کا ص ت یایی دس تیواساى ه سد هطالؼ ها ؿایغتشیي تیواسی وشا ػی صیت ت د تؼذ اص آى ت تشتیة کا ؾ ت یایی سیفالکغ قشاس داؿت ذ. کیفیت ص ذگی تیواساى ه سد هطالؼ تشاػاع هیا گیي وش دسیافتی اص پشػ اه ت د دػت خفیف هت ػط ؿذیذ تقؼینت ذی ؿذ. ت ایي تشتیة ک ش تیواس وش تیي 0-6 سا اص ش ػؤال دسیافت هیکشد ک هیا گیي وش 3-6 0-3 0-6 دسیافتی ی اص 20 ػؤال ػذدی تیي ت د ک اختالل کیفیت ص ذگی خفیف 64 سا هت ػط تا ؿذیذ دس ظش گشفت ؿذ ک تقشیثا % تیواساى ها تط س هت ػط- ؿذیذ اختالل دس کیفیت ص ذگی داؿت ذ % 36 تط س خفیف اختالل داؿت ذ. 30
جد ل 11-4- ت سیغ فزا ا ی و ا تزاساس ضدت اختالل کیفیت س دگی تؼداد درصد فزا ا ی اختالل کیفیت هت ػط-ؿذیذ خفیف هت ػط- ؿذیذ خفیف % 35/8 % 64/1 43 77 س دگی % 100 120 کل %35.8 %64.1 خفیف متوسط- شدید و دار 11-4- ت سیغ درصد فزا ا ی ضدت اختالل کیفیت س دگی K-square دس ایي هطالؼ تشاػاع آصه ى ای آهاسی t-test استثاط تیي هتغیش ا ت ك ست صیش تذػت آهذ اػت: ) ساتط هؼ یداسی تیي ػي ؿذت اختالل کیفیت ص ذگی هخق گشدیذ )0/001 ; P 31
ت ایي ك ست ک تیواساى تا ػي کوتش اص 35 داؿت ذ. ػال ضؼیت تذتشی دس کیفیت ص ذگی دس ذ. تشسػی استثاط کیفیت ص ذگی تا خ غ تیواساى استثاط هؼ یداسی اص ظش آهاسی یافت دس تشسػی استثاط کیفیت ص ذگی تا ؿذت سی یت آلشطیک اص ظش آهاسی ساتط هؼ یداسی ) دیذ ؿذ. ت ط سی ک تیواساى تا ؿذت تیواسی تیتش کیفیت ص ذگی پاییي- P ;0/002( تشی داؿت ذ. دس تشسػی استثاط تیي هیا گیي دسآهذ اختالل کیفیت ص ذگی استثاط هؼ یداسی یافت ) ک دس تیواساى تا هیا گیي دسآهذ کوتش کیفیت ص ذگی پاییيتشی داس ذ. ؿذ. )0/016;P دس ه سد استثاط ػالئن سی یت آلشطیک اختالل کیفیت ص ذگی خاسؽ آتشیضؽ تی ی )0/010;P ) استثاط هؼ یداسی تا کا ؾ کیفیت ص ذگی داؿت. دس ه سد گشفتگی تی ی ن )0/018;P ) ت د ک استثاط آى تا کا ؾ کیفیت ص ذگی اثثات ؿذ. دس ه سد ػایش ػالئن چ یي استثاطی خ د ذاؿت. 32
جد ل 12-4- ارتثاط تیي خارش آتزیشش تی ی کیفیت س دگی P-Value خارش آتزیشش تی ی تل خیز هجو ع 77 13 64 اختالل کیفیت ؿذیذ 0/010 43 17 خفیف 26 س دگی 120 30 90 هجو ع جد ل 13-4- ارتثاط تیي گزفتگی تی ی کیفیت س دگی P-Value خارش آتزیشش تی ی تل خیز هجو ع 77 12 65 اختالل کیفیت ؿذیذ 0/018 43 20 خفیف 23 س دگی 120 32 88 هجو ع 33
دس هطالؼ ها اص تیي تیواسی ای وشا : ػی صیت کا ؾ ت یایی استثاط هؼ یداسی تا کا ؾ کیفیت ص ذگی داؿت ذ تیي ػایش Co-morbidity یافت ذ. تا کیفیت ص ذگی استثاط هؼ یداسی جد ل 14-4- ارتثاط تیي سی سیت کیفیت س دگی سی سیت P-Value تل خیز هجو ع 77 32 45 اختالل کیفیت ؿذیذ 0/003 43 17 خفیف 26 س دگی 120 30 90 هجو ع جد ل 15-4- ارتثاط تیي کا ص ت یایی کیفیت س دگی P-Value تل کا ص ت یایی خیز هجو ع 0/002 77 43 46 35 31 80 اختالل کیفیت س دگی ؿذیذ خفیف 34
120 81 39 هجو ع یض دس ه سد استثاط تیي آػن کیفیت ص ذگی دس تیواساى ها اص ظش آهاسی استثاط هؼ ی داس یافت ؿذ. ; 0/0012 P ؿذ. تخی اص پشػ اه ت هکالت کلی خ اب اختلاف داد ؿذ ت د. جد ل 16-4- فزا ا ی هطکالت ک یل خ اب تؼداد درصد فزا ا ی % 18/3 22 خفیف % 81/7 98 ضدید % 100 120 هجو ع جد ل 17-4- فزا ا ی هطکالت سهاى خ اب تؼداد درصد فزا ا ی % 3/3 4 خفیف % 96/7 116 ضدید % 100 120 هجو ع 35
جد ل 18-4- فزا ا ی ػالین گام تیدار ضدى در صثح تؼداد درصد فزا ا ی % 1/7 2 خفیف % 98/3 118 ضدید % 100 120 هجو ع جد ل 19-4- فزا ا ی هطکالت ػولی در ساػات تیداری تؼداد درصد فزا ا ی % 9/2 11 خفیف % 90/8 109 ضدید % 100 120 هجو ع جد ل 20-4- فزا ا ی هطکالت ر حی تؼداد درصد فزا ا ی % 5 6 خفیف % 95 114 ضدید % 100 120 هجو ع 36
P ; دس تشسػی استثاط هکالت کلی خ اب کیفیت ص ذگی تا )0/0001 ) استثاط هؼ ی- داسی یافت ؿذ. جد ل 21-4- ارتثاط تیي هطکالت سهاى خ اب تا کیفیت س دگی P- Value ؿذیذ کیفیت س دگی خفیف هجو ع 116 41 75 ؿذیذ 0/0001 4 2 2 خفیف هطکالت خ اب 120 43 77 هجو ع یض دس ه سد ػالئن گام تیذاس ؿذى دس كثح تا )0/006 ;.) P اها دس ه سد هکالت ػولی دس ػاػات تیذاسی یض )0/016;P ) ا گش استثاط هؼ یداس ت د. P هکالت س حی دس تیواسى یض تا 0/002; استثاط ت گات گی تا کیفیت ص ذگی داؿت. 37
جد ل 22-4- ارتثاط تیي هطکالت ر حی تا کیفیت س دگی P- Value ؿذیذ کیفیت س دگی خفیف هجو ع 114 39 75 ؿذیذ 0/002 6 4 2 خفیف هطکالت ر حی 120 43 77 هجو ع 38
5 -فصل پ جن: تحث تیج گیزی 39
تزرسی تایج سی یت آلشط یک دس ػ یي صیش 30 ػال فشا ا ی تیتشی داسد ک اى د ذ ایي اػت ک دس خ اى ا ؿایغتش اػت. کیفیت ص ذگی یض دس خ اى ا تیتش اص افشاد هیا ؼال تحت تأثیش قشاس هیگیشد استثاط هؼ یداسی خ د داسد.( P:0/001 ( سی یت آلشطیک دس هطالؼ ها دس خا ن ا ؿایغتش ت د. الثت استثاط هؼ یداسی تیي خ ؼیت کیفیت ص ذگی یافت ذ. وا ط س ک دس هطالؼ هؼیي ؿشیؼت دس 2011 هؼ یداس ث د. )28( یض استثاط اص ظش ؿغلی تیواساى ها ت تشتیة ؿی ع دا د خا داس کاسه ذ ؿغل آصاد کاسگش تیکاس ت د ذ. ک ها استثاط هخق تیي ؿغل کیفیت ص ذگی تیواساى پیذا کشدین. اص ظش ا اع سی یت آلشطیک تشاػاع ARIA دس تیواساى Moderate- Sever ؿایغتش ت د ک % 64 تیواساى ها سا ؿاهل هیؿذ ذ ک ایي ه سد ا ذ ذ ایي اػت ک اغلة تیواساى سی یت 40
آلشطیک هشاخؼ ک ذ ت هتخلق آلشطی اص ع Mod- sever کلی آى دس خاهؼ یؼت. ؼت ذ الضاها ت هؼ ی ؿی ع اص ظش استثاط ا اع سی یت آلشطیک تا کیفیت ص ذگی اص ظش آهاسی استثاط هخق یافت ؿذ.( P:./002 ) ک دس تید تیواساى تا ؿذت تیواسی تیتشاختالل دس کیفیت ص ذگی ؿذیذتشی داؿت ذ ک ش چ ؿذت تیواسی افضایؾ پیذا ک ذ کیفیت ص ذگی کا ؾ هییاتذ ک تذتشیي کیفیت ص ذگی دس ع Persistant sever هیتاؿذ. وا ط س ک دس هطالؼ ای دس چیي دس ػال 2010 یض دس تشسػی تیواساى اص طشیق 3 پشػ اه هختلف ت ایي استثاط دػت یافت ذ. )22( ػالئن تیواری ارتثاط آى تا کیفیت س دگی اص ظش فشا ا ی ؿایغتشیي ػالهت دس تیواساى ها خاسؽ آتشیضؽ تی ی تا فاكل کوی اص آى گشفتگی احتقاى تی ی ت د کوتشیي ػالهت خاسؽ آتشیضؽ چن ت د ک دس ه سد ) یض خاسؽ آتشیضؽ تی ی تا کا ؾ کیفیت ص ذگی استثاط هؼ یداس یافت ؿذ. )0/010;P ایي استثاط دس ه سد گشفتگی احتقاى تی ی ن اثثات ؿذ. ت ط سی ک دس تیواسى ه سد هطالؼ خ د سی س احتقاى تی ی تاػث کا ؾ کیفیت ص ذگی هیؿذ. دس ه سد ػطؼ ای هکشس خاسؽ آتشیضؽ چن استثاط هخق تا کا ؾ کیفیت ص ذگی یافت ذ. 41
تیواری ای وزا کیفیت س دگی دس هطالؼ ها تیواسی ای وشا ت تشتیة ؿی ع: ػی صیت کا ؾ ت یایی سیفالکغ ک یش آػن ک ظکیت یت دسهاتیت تواػی ػذم ت یایی ػذم چایی ت د ذ ک تقشیثا یوی اص تیواساى ها ػی صیت داؿت ذ ( تا ت خ ت ػالئن س ؽ ای پاساکلی یکی( ت ػلت ساتط تؼیاس ضدیک تیي تی ی ػی ع ا تؼیاس اضح اػت ک الت اب هخاط تی ی دس سی یت آلشطیک تاػث هؼذ د ؿذى د ا ػی ع ا تدوغ تشؿح دس ػی ع ا ػف ت ؿ د دس تیواساى ها تا ػی صیت کیفیت ص ذگی ؿذیذا کا ؾ یافت ت د ػی صیت ت ػ اى یک فاکت س هشتثط تا کیفیت ص ذگی دس ظش گشفت ؿذ.) 0/003:P( وچ یي کا ؾ ت یایی تقشیثا دس یک ػ م تیواساى ها خ د داؿت ک استثاط هؼ یداسی تا کا ؾ کیفیت ص ذگی تیواساى داؿت )0/002; ) ک دس هطالؼ ت ػک یض تیاى ؿذ ت د. P )26( دس هطالؼ ها % تیواساى آػن سا ت ػ اى یک تیواسی وشا داؿت ذ ک ایي هیضاى 10/83 اص دسكذ اػالم ؿذ WHO کوتش هیتاؿذ ک الثت تا ایي ه سد ک ها دس تخیق ایي تیواسی تشای تیواساى اػپیش هتشی ا دام ذادین تؼذاد ػ اى ؿذ هث ی تش آػن دس ایي هطالؼ تشاػاع تخیق قثلی هؼدل ؿذ دس تیواساى ت د اػت. ایي دسكذ قاتل ت خی هیتاؿذ.ک الثت تقشیثا توام ایي تیواساى کا ؾ کیفیت ص ذگی ت ك ست هت ػط تا ؿذیذ سا داؿت ذ ک اص ظش آهاسی ن ایي استثاط قاتل ت خی ت د. P:0/0012(0 ( 42
دس هطالؼ ای ک ت ػط الی شت دس فشا ؼ ا دام ؿذ اى داد ک سی یت آلشطیک کیفیت ص ذگی تیواساى هثتال ت آػن سا تذتش هیک ذ تیواساى هثتال ت آػن سی یت آلشطیک دس صهی فؼالیت ای فیضیکی هحذ دیت تیتشی ؼثت ت تیواساى سی یت آلشطیک ت ت ایی داؿت ذ. )29( دس هطالؼ ها یض استثاط هؼ یداسی تیي آػن کیفیت ص ذگی یافت ؿذ ک تقشیثا توام تیواساى تا آػن اختالل کیفیت ص ذگی ؿذیذ داؿت ذ. دس ایت ها تا وش د ی ت توام پشػ اه ا تا اػتفاد اص س ؽ ای آهاسی کیفیت 64/1 ص ذگی تیواساى سا اسصیاتی کشد ک 77 تیواس هؼادل % اص آ ا اختالل کیفیت ص ذگی Mod-sever داؿت ذ ک ایي تید تا تایح هطالؼات قثلی ا دام ؿذ اص قثیل هطالؼ ؿشیؼت )28 هؼیي هطالؼ الشا ت ػک وخ ا ی داسد. )16 26 دس ایت ها ت ط س خذاگا ش یک اص ه اسد هکالت کلی خ اب هکالت صهاى خ اب ػالئن گام تیذاس ؿذى دس كثح هکالت ػولی هکالت س حی دس تیواساى سا وش د ی اسصیاتی کشدین ک دس تواهی ه اسد اص ظش آهاسی استثاط هؼ یداسی ت دػت آهذ ک تیاى ک ذ استثاط ت گات گ ایي ه اسد تا اختالل دس کیفیت ص ذگی تیواساى ه سد هطالؼ هیتاؿذ. % هکالت 98 96 تقشیثا 81 % تیواساى هکالت کلی خ اب % هکالت صهاى خ اب % 95 هکالت س حی داؿت ذ. % هکالت ػولی كثحگا ی 90 43
دس هطالؼ تیو تی دس اػتشالیا 91 % تیواساى ػالئن كثحگا ی هکالت خ اب سا داؿت ذ ک ایي ػالئن تاػث ػذم سضایتو ذی تیواساى تذخلقی دس توام س ص ت د اػت ػال تش آى ػالین سی یت آلشطیک دس ط ل س ص ضؼیت سقت ا گیض ایداد هیک ذ ک دسیافت دسهاى تاػث ت ث د چوگیش ضؼیت اه ؿ ال ت ث د کیفیت ص ذگی آ ا ؿذ. )21( تا ت خ ت ؿی ع تاالی ایي تیواسی دس خ اهغ افضایؾ س صافض ى آى هطالؼات تیتشی دس صهی ػلل افضایؾ ؿی ع آى سا ای ک تشل آى الصم اػت ا دام ؿ د. تالؽ تیتش دس خ ت پیگیشی تخیق دسهاى ه اػة تیواساى ک ػثة دسهاى ه ثش هکالت ت فؼی هثل آػن ػی صیت... هی ؿ د. الصم اػت تیواساى هثتال ت سی یت آلشطیک اص ظش تیواسی ای وشا ها ذ ػی صیت کا ؾ ت یایی آػن دیگش تیواسی ای وشا تشسػی ؿ ذ تالؼکغ تیواساى هثتال ت آػن ػی صیت غیش اص ظش اتتال ت سی یت آلشطیک تشسػی ؿ ذ. ؿ اخت دقیق هحشک ای آلشطیک ت ػط تؼت ای ه خ د ا دام گشدد تا ت خی تیواساى خ ت پش یض اص ایي هحشک ا تت اى اص تاس ایي تیواسی کاػت. ه اػة اػت ک پضؿکاى پشػ اه کیفیت ص ذگی خ ت تیواساى خ د سا ت ی ک ذ تاثیش دسهاى سا تا ت خ ت آى تؼ د ذ. 44
1-5- ه اتغ 1. Bousquet J, Van Cauwen begee P-Khal Taev N, Workshop Group Expert panel, Allergic Rhinitis and its impact on Asthma in Collaboration with the world Health organization Executive summery of the workshop Report. Allergic 2002, 57, 841-855. 2. Orban T, Faleh H, Durban R, Allergic and non Allergic minitis middletons Alergy, Principles and practice. 7 th ed: mosby E1 sevier Inc, 2009. P. 973-979. 3. Van oene, etal, Quality- assessment of diseas specific quality of life questionnaires for rhinitis and rhino sinusitis: a systematic review J allergy 2007; 1359-1371. 45
4. Wallace D, etal, The diagnosis an management of rhinis An up dated practice parameter, J Allergy Clin Immurol 2008; 122: S1-284. 5. Juniper E, Rhinitis and quality of life. Rev Fr Allergy immunil Clin 2001; 4:111-15. 6. Craig TJ, etal, The Correlation between Allergic rhinitis and Sleep disturbance. J Allergy Clin Immunol 2004; 114(5 suppl): 5139-5145. 7. Timothy J, etal, The Psychosocial impact of self reported morning allergy symptoms: Finding from an Australian Based internet- Based survey. J Allergy (Cairo). 2010; 2010: 7/0926 8. Bachan V, Durham SR. Epidemiological caharacterization of intermittent and persistant type of allergic rhinitis 2005; 60: 305-353. 9. Thompson A. Juniper E. Meltzer E, Quality of life in patient with allergic rhinitis Ann Allergy Asthma Immmnil 2000-85: 338-348. 10. Bousauet J, Quality of lifein allergic disease Rev, Fr, Allergol 1998. 38- S202-S205-1998. 11. Juniper E, etal, Measuring quality of life in children with rhino conjunctivitis, J Allergy Clin Immunol 1998; 101-163-70. 12. Juniper E, A questionnaire to measure quality of life in adult with nocturnal allergic rhino Conjunctivitis J allergy clin Immunol 2003; 111:484-90. 13. Zandieh F, Moin M, Movahedi M, Assessment of quality of life in Iranian Asthmatic children, young adults and their Caregivers, Iran J Allergy Asthma Immunol 2006; S(2): 79-83. 46
14. Mohammadi K, Gharagozlau M, Movahedi M, Allergic rhinitis:clinical and paraclinical aspectsin Iranian patients. Iran J Allergy Asthma immunol 2008; 7(3): 163-167. 15. Leynaert B, Quality of life in Allergic rhinitis and Asthma. Am J Respir Crit care Med 2000; 162: 1391-1396. 16. Valero A, Reference Values for Facilitating the interpretation of the Esprint ls questionnaire J Investing Allergol Clin Immunol 2009; 19(5): 396-403. 17. Meltzer etal, Burden of allergic rhinitis: Results from the pediatric allergies in America Survey, J Allergy Clin immeunol 2009; 124: 543-570. 18. Shiomori T, etal, Evaluation of quality of life in patient with allergic rhinitis. JVOEH. 2007. Jun 1; 29(2). 19. LV D, etal. Evaluation of quality of life questionnaire for adult patients with moderate to sever allergic rhinitis. Am Joto laryngol 2010 NO V19. 20. Silvach, etal, Quality of life in children and adolescent, with allergic rhinitis. Braz Joto rhinolarynol 2009; 75(5): 642-9. 21. Timothy J, etal, the psychosocial impact of self reported morning allergy symptoms: finding from an Australian Based internet Based survey. J Allergy (Cario). 2010; 2010: 7/0926. 22. Kex, Qian D, Zhul, Hongs, Analysis on quality of life and personality characteristics of allergic rhinitis li n change, Er Bi yan Hov Tou Jing Wai Ke Za zhi. 2010; 24(5): 2000-2. 47
23. Ihes Cristian Camelo- Nunes, Allergic rhinitis indicators of quality of life. J Bors pneumol. 2009; 36(1): 124-133. 24. Giv Lioc, etal, How relevant is the impairment of smell for the quality of life in allergic. Curropin allergy Clini= immunol 2008; 8: 238-242. 25. Criag TJ, etal, Sleep impairment in allergic rhinitis, rhinosinusitis, and nasal polyp am J otolaryngol 2008; 29(3): 209-17. 26. Bousquet J, quality of life in allergic disease, Rev. Fr. Allergol. 1998; 38: S202-S205. 27. Juniper E, A questionnaire to measure quality of life in adult with nocturnal allergic rhino Conjunctivitis J allergy Clin Immunol 2003; 111: 484-90. 28. Shariat M, etal. Iran J Allergy Asthma Immunol December 2012; 11(4): 324-328. 29. Leynaert B, Quality of life in Allergic rhinitis and Asthma Am J respire Crit Med 2000, 162: 139-1396. 48