REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE PROGRAM I DOKTORATËS TITULLI I PUNIMIT
|
|
- Cecilia Norton
- 5 years ago
- Views:
Transcription
1 REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE PROGRAM I DOKTORATËS TITULLI I PUNIMIT PRANIA E QËNDRIMEVE POZITIVE NDAJ NXËNËSVE ME AFTËSI TË KUFIZUARA, FAKTOR I RËNDËSISHËM NË PROCESIN E GJITHËPËRFSHIRJES Paraqitur në kërkim të gradës shkencore Doktor nga FATBARDHA OSMANAGA Udhëhequr nga Prof.As. Dr. GËZIM DIBRA TIRANË, 2012 i
2 DEKLARATË STATUORE Nën përgjegjësinë time deklaroj se ky punim është shkruar prej meje, nuk është prezantuar asnjëherë para një institucioni tjetër për vlerësim dhe nuk është botuar i tëri ose pjesë të veçanta të tij. Punimi nuk përmban material të shkruar nga ndonjë person tjetër përveç rasteve të cituara dhe referuara. Copyright, Fatbardha Osmanaga Të gjitha të drejtat të rezervuara 2012 ii
3 REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE PROGRAM I DOKTORATËS DISERTACION PARAQITUR NGA FATBARDHA OSMANAGA NË KËRKIM TË GRADËS SHKENCORE DOKTOR SPECIALITETI : PSIKOLOGJI TEMA : PRANIA E QËNDRIMEVE POZITIVE NDAJ NXËNËSVE ME AFTËSI TË KUFIZUARA, FAKTOR I RËNDËSISHËM NË PROCESIN E GJITHËPËRFSHIRJES UDHËHEQËS SHKENCOR : PROF.AS.DR.GËZIM DIBRA MIRATOHET NË DATËN : KOMISIONI : iii
4 PËRMBAJTJA 1. DEDIKIM 2. MIRËNJOHJE 3.ABSTRAKTI 4. HYRJE 5.PASQYRA E LËNDËS 6. LISTA E TABELAVE DHE E FIGURAVE 7.LISTA E GRAFIKËVE I. KAPITULLI I METODOLOGJIA E PËRGATITJES DHE ZHVILLIMIT TË STUDIMIT II. KAPITULLI II VËSHTRIM TEORIK PËR AFTËSINË E KUFIZUAR III. KAPITULLI III VËSHTRIM TEORIK PËR QËNDRIMET IV. KAPITULLI IV GJETJET E STUDIMIT V. KAPITULLI V DISKUTIMI I GJETJEVE VI. KAPITULLI VI KONKLUZIONE DHE REKOMANDIME VII. VIII. ANEKSET BIBLIOGRAFI iv
5 PRANIA E QËNDRIMEVE POZITIVE NDAJ NXËNËSVE ME AFTËSI TË KUFIZUARA, FAKTOR I RËNDËSISHËM NË PROCESIN E GJITHËPËRFSHIRJES Nga FATBARDHA OSMANAGA, MA Universiteti i Tiranës Tiranë Shqipëri Nëntor, 2012 Dorëzuar në Fakultetin e Shkencave Sociale Universiteti i Tiranës Në përputhje me kërkesat e marrjes së titullit Doktor Shkencash në Psikologji v
6 PRANIA E QËNDRIMEVE POZITIVE NDAJ NXËNËSVE ME AFTËSI TË KUFIZUARA, FAKTOR I RËNDËSISHËM NË PROCESIN E GJITHËPËRFSHIRJES Prof.As.Dr. Gëzim Dibra (udhëheqës i tezës) DIZERTACIONI APROVOHET Kryetari i komisionit Anëtar komisioni Anëtar komisioni Oponent i tezës Oponent i tezës Dekani i Fakultetit të Shkencave Sociale vi Prof.Dr.Theodhori Karaj
7 DEDIKIM Punimin tim ua dedikoj PRINDËRVE të mi të dashur dhe të paharruar, FITNETIT dhe ASHIMIT, të cilët më dhanë jetë, më rritën, më edukuan dhe, me shumë sakrifica, më arsimuan. MALL, DASHURI, RESPEKT dhe MIRËNJOHJE të thellë për JU zemra ime do ketë përherë! Punimin ia dedikoj, gjithashtu, edhe FAMILJES sime, veçanërisht bashkëshortit tim të dashur, AMIRIT, për ndihmën dhe përkrahjen e pakursyer të tij në rrugëtimin tim profesional. AUTORJA vii
8 ABSTRAKT Në ditët e sotme, edukimi gjithpërfshirës është një nga çështjet më të diskutuara në sistemin arsimor shqiptar e më gjerë. Ky sistem edukimi nënkupton mësimdhënien për të gjithë nxënësit, duke përfshirë edhe nxënësit me aftësi të kufizuara. Rol të rëndësishëm në zbatimin e këtij procesi kanë edhe qëndrimet kundrejt aftësisë së kufizuar. Studimi pati si qëllim matjen e ndikimit të qëndrimeve të nxënësve kundrejt aftësisë të kufizuar. Punimi shqyrtoi ndikimin e pranisë së aftësisë së kufizuar në klasë, ndikimin e gjinisë dhe të moshës së nxënësve në qëndrimet e tyre kundrejt moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara. Punimi u përqendrua, gjithashtu, në matjen e qëndrimeve të mësuesve në lidhje me edukimin gjithpërfshirës, si dhe në analizimin e ndikimit të faktorëve demografikë në qëndrimet e tyre në lidhje me edukimin gjithpërfshirës. Në studim morën pjesë 1050 nxënës dhe 408 mësues. Për mbledhjen e të dhënave u përdorën disa teknika hulumtuese. Pyetësori CATCH (Chedoke-McMaster Attitudes Toward Children with Handicaps) (Peter L. Rosenbaum, Robert W. Armstrong dhe Susanne M. King, 1986) u përdor për të matur qëndrimet e fëmijëve kundrejt moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara, ndërsa, për të matur qëndrimet e mësuesve në lidhje me edukimin gjithpërfshirës u përdor pyetësori në lidhje me arsimin gjithpërfshirës (Mainstreamming Opinionnaire) (Schmelkin, 1981). U zhvilluan, gjithashtu, intervista të strukturuara me mësuesit, me qëllim për të marrë opinionet e tyre në lidhje me qëndrimet e nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara dhe në lidhje me vështirësitë me të cilat përballen në punën me këta nxënës. Bazuar në analizën e të dhënave rezultoi se qëndrimi i nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara ishte pozitiv. Komponentët afektivë dhe bihejvioralë të qëndrimit ishin të favorshme, ndërsa komponenti konjitiv ishte jo i favorshëm. Prania e aftësisë së kufizuar në klasë nuk ndikonte në qëndrimet e nxënësve. Nxënëset vajza dhe nxënësit e klasës së shtatë kishin qëndrime më pozitive ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara. Në përgjithësi mësuesit, kishin qëndrim jo të mirë në lidhje me efektet e arsimit gjithpërfshirës në progresin akademik të nxënësve. Ata kishin viii
9 qëndrim pozitiv në lidhje me efektet negative të veçimit në klasat speciale në zhvillimin social dhe emocional të fëmijëve me aftësi të kufizuara. Rekomandimet përkatëse të studimit u mbështetën në mënyrat kryesore të nxitjes së qëndrimeve pozitive kundrejt nxënësve me aftësi të kufizuara dhe të përmirësimit të procesit e të strukturës mësimore. Fjalët kyç Qëndrime, aftësi e kufizuar, testi CATCH, Pyetësori lidhur me Arsimin Gjithpërfshirës. ix
10 ABSTRACT Nowadays, inclusive education is one of the most discussed issues in the Albanian education system and widely. This education system implies teaching all students, including disabled students. Important role in the implementation of this process have also attitudes towards disability. The study aimed to measure the impact of childrens attitudes towards disability. The paper examined the impact of the presence of disability in the classroom, the impact of gender and age of the students in their attitudes toward their peers with disabilities. Also,the paper focused on measuring teachers' attitudes about inclusive education, as well as to analyze the impact of demographic factors in their attitudes about inclusive education. In the study participated 1050 students and 408 teachers. For data collection were used several research techniques. CATCH questionnaire (Chedoke-McMaster Attitudes Toward Children with Handicaps) (Peter L. Rosenbaum, Robert W. Armstrong & Susanne M. King) was used to measure children's attitudes toward their peers with disabilities, and to measure teachers' attitudes regarding inclusive education it was used the questionnaire related to inclusive education (Mainstreamming Opinionnaire) (Schmelkin, 1981). Also, structured interviews were carried out with teachers, in order to get their opinions about pupils' attitudes towards their peers with disabilities and about the challenges they face in working with these pupils. Based on the analysis of the data, it resulted that the attitude of pupils towards their peers with disabilities was positive. Affective components and behavioral ones were favorable, while the cognitive component was not favorable. The presence of disability in the classroom did not affect the pupils attitudes. Girl students and seventh grade students had more positive attitudes toward their peers with disabilities. In general, teachers had not favourable attitudes about effects of mainstreaming on the academic progress of pupils. They had positive attitudes about the negative effects of segregating disabled children in special classrooms on their social and emotional development. x
11 Relevant recommendations of the study were based on the main ways to promote positive attitudes towards pupils with disabilities and to improve the process and structure of learning. Key-words Attitudes, disability, CATCH test, Mainstreaming Opinionnaire. xi
12 MIRËNJOHJE Për realizimin e punimit me temë Prania e qëndrimeve pozitive ndaj nxënësve me aftësi të kufizuara, faktor i rëndësishëm në procesin e gjithëpërfshirjes kanë kontribuar shumë persona, nxënës, mësues, drejtues dhe të rritur të tjerë, të cilët i falenderoj si më poshtë. Fillimisht do të doja të falenderoja udhëheqësin tim shkencor, Prof.As.Dr.Gëzim Dibra për mbështetjen dhe udhëheqjen shumë profesionale nga ana e tij. Falenderoj kolegët e Departamentit të Psikologjisë dhe Punës Sociale në Universitetin Luigj Gurakuqi të Shkodrës për ndihmën dhe bashkëpunimin e ndërsjelltë. Falenderim të veçantë shpreh për Drejtoritë Arsimore Rajonale të rretheve Shkodër, Tiranë, Lezhë, Kukës, Peshkopi, Durrës, Korçë, Elbasan dhe Vlorë për ndihmën dhe bashkëpunimin lidhur me bërjen të mundur dhe sigurimin e kushteve të duhura për realizimin e punimit tim. Falenderoj, gjithashtu, drejtoritë e shkollave 9-vjeçare publike : Dëshmorët e Prishtinës, PashkoVasa, Ndre Mjeda, Ali Laçej, Mati Logoreci, Skënderbeg, Edit Durham, 1 Maji, Hasan Prishtina, Nënë Tereza, Kosova, Gjergj Fishta, Bardhyl Popa, Qemal Haxhihasani, Fadil Gurmani, Demokracia, Sotir Gura, Naum Veqilharxhi, Eftali Koçi, Shaqe Mazreku, Irfan Hajrullahi, Selim Alliu, Demir Gashi, Lidhja e Prizrenit, Ismail Qemali, Ibrahim Kushta, Riza Spahiu, Avni Rustemi për mikpritjen, për ndihmën dhe mirëkuptimin e treguar nga ana e tyre dhe për frymën e bashkëpunimit. Falenderoj, gjithashtu, mësuesit e shkollave të sipërpërmendura për bashkëpunimin, për impenjimin serioz të tyre dhe për mendimet e vlefshme dhe shumë profesionale të shprehura nga ana e tyre, si dhe nxënësit e këtyre shkollave, të cilët më mikpritën, më mirëkuptuan dhe, me shumë dëshirë, më ndihmuan përmes plotësimit të pyetësorëve nga ana e tyre. Ju faleminderit të gjithëve! xii
13 PASQYRA E LËNDËS METODOLOGJIA E PËRGATITJES DHE ZHVILLIMIT TË STUDIMIT Qëllimet dhe objektivat e punimit Qëllimet e punimit Objektivat e punimit Hipotezat e punimit Kampionimi Të dhëna të përgjithshme lidhur me nxënësit që morën pjesë në studim Të dhëna të përgjithshme lidhur me mësuesit që morën pjesë në plotësimin e pyetësorit Të dhëna të përgjithshme lidhur me mësuesit e drejtuesit e intervistuar Aparatet/Materialet Përmbajtja e pyetësorëve Mënyra e plotësimit të pyetësorëve Mënyra e analizimit të të dhënave Përmbajtja e intervistave Faza e pilotimit Procedura...44 VËSHTRIM TEORIK PËR AFTËSINË E KUFIZUAR Kuptimi për Aftësinë e Kufizuar Legjislacioni shqiptar për Aftësinë e Kufizuar Aftësia e kufizuar shqisore Çrregullimet e dëgjimit...58 xiii
14 2.3.2.Çrregullimet e shikimit Aftësia e kufizuar fizike Vonesa mendore (Aftësia e kufizuar intelektuale) Kuptimi për shëndetin mendor dhe për promovimin e shëndetit mendor Roli i mësuesit në promovimin e shëndetit mendor të nxënësve Kuptimi për rehabilitimin e personave me probleme të shëndetit mendor Çrregullimi i mungesës së vëmendjes/hiperaktiviteti tek fëmijët Çrregullimi i sjelljes Çrregullimet e përgjithësuara të zhvillimit...97 VËSHTRIM TEORIK PËR QËNDRIMET Përkufizimi i qëndrimeve Përmbajtja e qëndrimeve Struktura e qëndrimeve Funksionet e qëndrimeve Formimi dhe ndryshimi i qëndrimeve Trashëgimia Teoritë e të nxënit Kushtëzimi klasik Kushtëzimi operues Modelimi Krahasimi social Teoritë e konsistencës xiv
15 Teoria e balancës Teoria e disonancës njohëse Teoria e vetëperceptimit Teori dhe koncepte të tjera Atribuimet shkakësore të sjelljes Gabimi themelor i atribuimit Rritja dhe zbritja Modelet e proceseve të dyzuara Modeli ELM Modeli HSM Ndikimi i qëndrimeve tek sjellja Teoria e Veprimit të Arsyetuar Teoria e Sjelljes së Planifikuar Qëndrimet ndaj Aftësisë së Kufizuar Kuptimi për stigmën ndaj personave me probleme të shëndetit mendor GJETJET E STUDIMIT Të dhënat e përftuara nga pyetësori CATCH Të dhënat e përftuara në lidhje me qëndrimin e përgjithshëm të nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara Analizimi i ndikimit të pranisë së aftësisë së kufizuar (AK-së) në klasë (nxënës që kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar/nxënës që nuk kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar) në qëndrimin e përgjithshëm të nxënësve kundrejt xv
16 aftësisë së kufizuar Analizimi i ndikimit të gjinisë së nxënësve (nxënës djem/nxënëse vajza) në qëndrimin e përgjithshëm të tyre kundrejt aftësisë së kufizuar Analizimi i ndikimit të moshës së nxënësve (nxënës të klasave të pesta/të gjashta/të shtata) në qëndrimin e përgjithshëm të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar Të dhënat e përftuara në lidhje me komponentin afektiv të qëndrimit të nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara Analizimi i ndikimit të pranisë së aftësisë së kufizuar (AK-së) në klasë (nxënës që kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar/nxënës që nuk kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar) në rezultatet e komponentit afektiv të qëndrimit të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar Analizimi i ndikimit të gjinisë së nxënësve (nxënës djem/nxënëse vajza) në rezultatet e komponentit afektiv të qëndrimit të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar Analizimi i ndikimit të moshës së nxënësve (nxënës të klasave të pesta/të gjashta/ të shtata) në rezultatet e komponentit afektiv të qëndrimit të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar Të dhënat e përftuara në lidhje me komponentin bihejvioral të qëndrimit të nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara Analizimi i ndikimit të pranisë së aftësisë së kufizuar (AK-së) në klasë (nxënës që kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar/nxënës që nuk kanë në klasë xvi
17 nxënës me aftësi të kufizuar) në rezultatet e komponentit bihejvioral të qëndrimit të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar Analizimi i ndikimit të gjinisë së nxënësve (nxënës djem/nxënëse vajza) në rezultatet e komponentit bihejvioral të qëndrimit të tyre kundrejt aftësisë së kufizuar Analizimi i ndikimit të moshës së nxënësve (nxënës të klasave të pesta/të gjashta/të shtata) në rezultatet e komponentit bihejvioral të qëndrimit të tyre kundrejt aftësisë së kufizuar Të dhënat e përftuara në lidhje me komponentin konjitiv të qëndrimit të nxënësve ndaj nxënësve me aftësi të kufizuara Analizimi i ndikimit të pranisë së aftësisë së kufizuar (AK-së) në klasë (nxënës që kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar/nxënës që nuk kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar) në rezultatet e komponentit konjitiv të qëndrimit të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar Analizimi i ndikimit të gjinisë së nxënësve (nxënës djem/nxënëse vajza) në rezultatet e komponentit konjitiv të qëndrimit të tyre kundrejt aftësisë së kufizuar Analizimi i ndikimit të moshës së nxënësve (nxënës të klasave të pesta/të gjashta/të shtata) në rezultatet e komponentit konjitiv të qëndrimit të tyre kundrejt aftësisë së kufizuar Ilustrimi i disa prej përgjigjeve të dhëna nga nxënësit përmes tabelave dhe grafikëve përkatës Të dhënat e përftuara nga pyetësori në lidhje me arsimin gjithpërfshirës 194 xvii
18 4.2.1.Të dhëna të përftuara nga nënshkalla e parë, Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës (ACM) Analizimi i ndikimit të gjinisë së mësuesve (mësues meshkuj/mësuese femra) në rezultatet e ACM-së Analizimi i ndikimit të ciklit të mësimdhënies (Mësues në Cikël të ulët/ Cikël të lartë) në rezultatet e ACM-së Analizimi i ndikimit të pozicionit të mësuesve (Mësues/drejtues) në rezultatet e ACM-së Analizimi i ndikimit të vjetërsisë në punë të mësuesve (Mësues/drejtues) në rezultatet e ACM-së Analizimi i ndikimit të moshës së mësuesve në rezultatet e ACM-së Të dhëna të përftuara nga nënshkalla e dytë, Kostot Socio-Emocionale të Veçimit (SECS) Analizimi i ndikimit të gjinisë së mësuesve (mësues meshkuj/mësuese femra) në rezultatet e SECS-së Analizimi i ndikimit të ciklit të mësimdhënies (Mësues në Cikël të ulët/ Cikël të lartë) në rezultatet e SECS-së Analizimi i ndikimit të pozicionit të mësuesve (Mësues/drejtues) në rezultatet e SEC-së Analizimi i ndikimit të vjetërsisë në punë të mësuesve (Mësues/drejtues) në rezultatet e SEC-së Analizimi i ndikimit të moshës së mësuesve në rezultatet e SECS-së Ilustrimi i disa prej mendimeve të mësuesve përmes tabelave dhe grafikëve xviii
19 përkatës Të dhënat e përftuara nga intervistat e zhvilluara me mësuesit në lidhje me arsimin gjithpërfshirës Mendimet e mësuesve në lidhje me qëndrimin e nxënësve ndaj shokëve të tyre me aftësi të kufizuara Mendimet e mësuesve në lidhje me treguesit e e strukturës Mendimet e mësuesve në lidhje me treguesit e procesit mësimor DISKUTIMI I GJETJEVE Diskutimi i gjetjeve në lidhje me qëndrimin e përgjithshëm të nxënësve ndaj nxënësve me aftësi të kufizuara Diskutimi i gjetjeve në lidhje me komponentin afektiv të qëndrimit të nxënësve ndaj nxënësve me aftësi të kufizuara Diskutimi i gjetjeve në lidhje me komponentin bihejvioral të qëndrimit të nxënësve ndaj nxënësve me aftësi të kufizuara Diskutimi i gjetjeve në lidhje me komponentin konjitiv të qëndrimit të nxënësve ndaj nxënësve me aftësi të kufizuara Diskutimi i gjetjeve në lidhje me arsimin gjithpërfshirës Diskutimi i gjetjeve në lidhje me të dhënat e përftuara nga nënshkalla e parë, Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës Diskutimi i gjetjeve në lidhje me të dhënat e përftuara nga nënshkalla e dytë, Kostot Socio-Emocionale të Veçimit Diskutimi i gjetjeve në lidhje me të dhënat e përftuara nga intervistat e zhvilluara me mësues të shkollave.261 xix
20 KONKLUZIONE DHE REKOMANDIME BIBLIOGRAFIA ANEKSET Testi CATCH Testi MO Modeli i Kërkesës dërguar Drejtorive Arsimore Rajonale të rretheve pjesëmarrëse në studim Vërtetimi i qendrës së punës së autores..307 Vërtetimi i regjistrimit për mbrojtjen e gradës shkencore Doktor në fushën e Psikologjisë 308 Leja me shkrim e dhënë nga DAR Tiranë..309 Leja me shkrim e dhënë nga DAR Shkodër Leja me shkrim e dhënë nga DAR Korçë Leja me shkrim e dhënë nga DAR Lezhë Lejet me shkrim të dhëna nga DAR Peshkopi Leja me shkrim e dhënë nga DAR Kukës xx
21 LISTA E TABELAVE DHE E FIGURAVE LISTA E TABELAVE Tabela 1.1.Të dhëna të përgjithshme lidhur me nxënësit që morën pjesë në studim...12 Tabela 1.2.Të dhëna të përgjithshme lidhur me vitin e lindjes së nxënësve pjesëmarrës në studim..12 Tabela 1.3.Të dhëna të përgjithshme lidhur me gjininë e nxënësve pjesëmarrës në studim...13 Tabela 1.4.Të dhëna të përgjitshme lidhur me praninë e AK-së në klasë 14 Tabela 1.5.Të dhëna të përgjithshme lidhur me llojin e AK-së në klasë.15 Tabela 1.6.Të dhëna të përgjithshme lidhur me shkollën në të cilën studiojnë nxënësit pjesëmarrës në studim...17 Tabela 1.7.Të dhëna të përgjithshme lidhur me qytetin ku banojnë nxënësit pjesëmarrës në studim...19 Tabela 1.8.Të dhëna të përgjithshme lidhur me pastrimin e të dhënave për nxënësit pjesëmarrës në studim..20 Tabela 1.9.Të dhëna të përgjithshme lidhur me moshën e mësuesve pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit.21 Tabela 1.10.Të dhëna të përgjithshme lidhur me gjininë e mësuesve pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit.22 Tabela 1.11.Të dhëna të përgjithshme lidhur me pozicionin e mësuesve pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit...23 xxi
22 Tabela 1.12.Të dhëna të përgjithshme lidhur ciklin e mësimdhënies së mësuesve pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit...24 Tabela 1.13.Të dhëna të përgjithshme lidhur me vjetërsinë e punës së mësuesve pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit.25 Tabela 1.14.Të dhëna të përgjithshme lidhur me qytetin ku banojnë mësuesit pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit.26 Tabela 1.15.Të dhëna të përgjithshme lidhur me shkollat pjesëmarrëse në studim.28 Tabela 4.16.Të dhëna të përgjithshme lidhur me qëndrimin e nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara.159 Tabela 4.17.Marrëdhënia ndërmjet qëndrimit të përgjithshëm dhe pranisë së AK-së në klasë Tabela 4.18.Marrëdhënia ndërmjet qëndrimit të përgjithshëm dhe gjinisë së nxënësve.163 Tabela 4.19.Marrëdhënia ndërmjet qëndrimit të përgjithshëm dhe moshës së nxënësve.165 Tabela 4.20.Tabela e krahasimeve ndërmjet qëndrimit të përgjithshëm dhe moshës së nxënësve.165 Tabela Të dhëna të përgjithshme lidhur me komponentin afektiv të qëndrimit 166 Tabela 4.22.Marrëdhënia ndërmjet komponentit afektiv dhe pranisë së AK-së në klasë Tabela 4.23.Marrëdhënia ndërmjet komponentit afektiv dhe gjinisë së nxënësve 170 Tabela 4.24.Marrëdhënia ndërmjet komponentit afektiv dhe moshës së nxënësve..172 xxii
23 Tabela 4.25.Tabela e krahasimeve ndërmjet komponentit afektiv dhe moshës së nxënësve.172 Tabela 4.26.Të dhëna të përgjithshme lidhur me komponentin bihejvioral të qëndrimit të nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara.174 Tabela 4.27.Marrëdhënia ndërmjet komponentit bihejvioral dhe pranisë së AK-së në klasë Tabela 4.28.Marrëdhënia ndërmjet komponentit bihejvioral dhe gjinisë së nxënësve.177 Tabela 4.29.Marrëdhënia ndërmjet komponentit bihejvioral dhe moshës së nxënësve.179 Tabela 4.30.Tabela e krahasimeve ndërmjet komponentit bihejvioral dhe moshës së nxënësve Tabela 4.31.Të dhëna të përgjithshme lidhur me komponentin konjitiv të qëndrimit të nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara.181 Tabela 4.32.Marrëdhënia ndërmjet komponentit konjitiv dhe pranisë së AK-së në klasë Tabela 4.33.Marrëdhënia ndërmjet komponentit konjitiv dhe gjinisë së nxënësve Tabela 4.34.Marrëdhënia ndërmjet komponentit konjitiv dhe moshës së nxënësve..186 Tabela 4.35.Tabela e krahasimeve ndërmjet komponentit konjitiv dhe moshës së nxënësve.186 Tabela 4.36.Rezultatet e përgjigjeve (të shprehura përmes frekuencës absolute) të nxënësve për elementet 1,15 dhe Tabela 4.37.Rezultatet e përgjigjeve (të shprehura përmes frekuencës relative) të xxiii
24 nxënësve për elementet 1,15 dhe Tabela 4.38.Rezultatet e përgjigjeve (të shprehura përmes frekuencës absolute) të nxënësve për elementet 7,9 dhe Tabela 4.39.Rezultatet e përgjigjeve (të shprehura përmes frekuencës relative) të nxënësve për elementet 7,9 dhe Tabela 4.40.Rezultatet e përgjigjeve (të shprehura përmes frekuencës absolute) të nxënësve për elementet 5,17,19 dhe Tabela 4.41.Rezultatet e përgjigjeve (të shprehura përmes frekuencës relative) të nxënësve për elementet 5,17,19 dhe Tabela 4.42.Të dhënat për ACM-në Tabela 4.43.Marrëdhënia ndërmjet pikëve të ACM-së dhe gjinisë së mësuesve Tabela 4.44.Marrëdhënia ndërmjet pikëve të ACM-së dhe ciklit të mësimdhënies..197 Tabela 4.45.Marrëdhënia ndërmjet pikëve të ACM-së dhe pozicionit të punës së mësuesve 199 Tabela 4.46.Marrëdhënia ndërmjet pikëve të ACM-së dhe vjetërsisë në punë të mësuesve 200 Tabela 4.47.Të dhënat për SECS-në..204 Tabela 4.48.Marrëdhënia ndërmjet pikëve të SECS-së dhe gjinisë së mësuesve..205 Tabela 4.49.Marrëdhënia ndërmjet pikëve të SECS-së dhe ciklit të mësimdhënies..206 Tabela 4.50.Marrëdhënia ndërmjet pikëve të SECS-së dhe pozicionit të mësuesve 208 Tabela 4.51.Marrëdhënia ndërmjet pikëve të SECS-së dhe vjetërsisë së punës së mësuesve 209 Tabela 4.52.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës xxiv
25 absolute) për elementet 1,3 dhe Tabela 4.53.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës relative për elementet 1,3 dhe Tabela 4.54.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës absolute) për elementet 16,20,26, Tabela 4.55.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 16,20,26, Tabela 4.56.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës absolute) për elementet 8,12,18, Tabela 4.57.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 8,12,18, Tabela 4.58.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës absolute) për elementet 15,17, Tabela 4.59.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 15,17, xxv
26 LISTA E FIGURAVE Figura 3.1.Modeli shumëkomponentësh i qëndrimit Figura 3.2.Perspektiva njëdimensionalëshe e qëndrimeve Figura.3.3.Perspektiva dydimensionalëshe e qëndrimeve Figura 3.4.Modeli i Teorisë së Veprimit të Arsyetuar Figura 3.5.Modeli i Teorisë së Sjelljes së Planifikuar 145 xxvi
27 LISTA E GRAFIKËVE Grafiku 1.1.Të dhëna të përgjithshme lidhur me nxënësit që morën pjesë në studim...12 Grafiku 1.2.Të dhëna të përgjithshme lidhur me vitin e lindjes së nxënësve pjesëmarrës në studim..13 Grafiku 1.3.Të dhëna të përgjithshme lidhur me gjininë e nxënësve pjesëmarrës në studim...14 Grafiku 1.4.Të dhëna të përgjithshme lidhur me praninë e AK-së në klasë 15 Grafiku 1.5.Të dhëna të përgjithshme lidhur me llojin e AK-së në klasë 16 Grafiku 1.6.Të dhëna të përgjithshme lidhur me shkollën në të cilën studiojnë nxënësit pjesëmarrës në studim 18 Grafiku 1.7.Të dhëna të përgjithshme lidhur me qytetin ku banojnë nxënësit pjesëmarrës në studim..20 Grafiku 1.8.Të dhëna të përgjithshme lidhur me moshën e mësuesve pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit.22 Grafiku 1.9.Të dhëna të përgjithshme lidhur me gjininë e mësuesve pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit.23 Grafiku 1.10.Të dhëna të përgjithshme lidhur me pozicionin e mësuesve pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit.24 Grafiku 1.11.Të dhëna të përgjithshme lidhur me ciklin e mësimdhënies së mësuesve pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit...25 Grafiku 1.12.Të dhëna të përgjithshme lidhur me vjetërsinë e punës së mësuesve xxvii
28 pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit.26 Grafiku 1.13.Të dhëna të përgjithshme lidhur me qytetin ku banojnë mësuesit pjesëmarrës në plotësimin e pyetësorit.27 Grafiku 1.14.Të dhëna të përgjithshme lidhur me shkollat pjesëmarrëse në studim...29 Grafiku 4.15.Shpërndarja e pikëve të qëndrimit të përgjithshëm Grafiku 4.16.Shpërndarja e pikëve totale të qëndrimit sipas pranisë së aftësisë së kufizuar në klasë.162 Grafiku 4.17.Shpërndarja e pikëve totale të qëndrimit sipas gjinisë së nxënësve..163 Grafiku 4.18.Shpërndarja e pikëve totale të qëndrimit sipas moshës së nxënësve 166 Grafiku 4.19.Shpërndarja e pikëve totale të komponentit afektiv të qëndrimit.167 Grafiku 4.20.Shpërndarja e pikëve të komponentit afektiv të qëndrimit sipas pranisë së aftësisë së kufizuar në klasë..169 Grafiku 4.21.Shpërndarja e pikëve të komponentit afektiv të qëndrimit sipas gjinisë së nxënësve Grafiku 4.22.Shpërndarja e pikëve të komponentit afektiv të qëndrimit sipas moshës së nxënësve Grafiku 4.23.Shpërndarja e pikëve të komponentit bihejvioral të qëndrimit.174 Grafiku 4.24.Shpërndarja e pikëve të komponentit bihejvioral të qëndrimit sipas pranisë së aftësisë së kufizuar në klasë Grafiku 4.25.Shpërndarja e pikëve të komponentit bihejvioral të qëndrimit sipas gjinisë së nxënësve.178 Grafiku 4.26.Shpërndarja e pikëve të komponentit bihejvioral të qëndrimit sipas xxviii
29 moshës së nxënësve Grafiku 4.27.Shpërndarja e pikëve të komponentit konjitiv të qëndrimit..182 Grafiku 4.28.Shpërndarja e pikëve të komponentit konjitiv të qëndrimit sipas pranisë së aftësisë së kufizuar në klasë..183 Grafiku 4.29.Shpërndarja e pikëve të komponentit konjitiv të qëndrimit sipas gjinisë së nxënësve.185 Grafiku 4.30.Shpërndarja e pikëve të komponentit konjitiv të qëndrimit sipas moshës së nxënësve 187 Grafiku 4.31.Rezultatet e përgjigjeve të nxënësve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 1,15 dhe Grafiku 4.32.Rezultatet e përgjigjeve të nxënësve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 7,9 dhe Grafiku 4.33.Rezultatet e përgjigjeve të nxënësve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 5,17,19, Grafiku Shpërndarja e pikëve të ACM-së.195 Grafiku Shpërndarja e pikëve të ACM-së sipas gjinisë së mësuesve 196 Grafiku Shpërndarja e pikëve të ACM-së sipas ciklit të mësimdhënies Grafiku Shpërndarja e pikëve të ACM-së sipas pozicionit të punës së mësuesve 200 Grafiku Shpërndarja e pikëve të ACM-së sipas vjetërsisë në punë të mësuesve 201 Grafiku Shpërndarja e pikëve të ACM-së sipas moshës së mësuesve..203 xxix
30 Grafiku Shpërndarja e pikëve të SECS-së.204 Grafiku Shpërndarja e pikëve të SECS-së sipas gjinisë së mësuesve Grafiku Shpërndarja e pikëve të SECS-së sipas ciklit të mësimdhënies Grafiku Shpërndarja e pikëve të SECS-së sipas pozicionit të punës së mësuesve 209 Grafiku Shpërndarja e pikëve të SECS-së sipas viteve të punës të mësuesve..210 Grafiku Shpërndarja e pikëve të SECS-së sipas moshës së mësuesve..211 Grafiku 4.46.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 1,3 dhe Grafiku 4.47.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 16,20,26, Grafiku 4.48.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 8,12,18, Grafiku 4.49.Rezultatet e mendimeve të mësuesve (të shprehura përmes frekuencës relative) për elementet 15,17, xxx
31 LISTA E SHKURTIMEVE CATCH (Chedoke-McMaster Attitudes Towards Children with Handicaps) = Pyetësori për matjen e qëndrimeve të nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara. MO (Mainstreaming Opinionnaire) = pyetësori në lidhje me Arsimimin Gjithpërfshirës ACM = Indeksi i rezultateve të përftuara nga nënshkalla e parë, Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës në progresin akademik të nxënësve SECS = Indeksi i rezultateve të përftuara nga nënshkalla e dytë, Kostot Socio - Emocionale të Veçimit, e cila ka lidhje me efektet negative në zhvillimin social dhe emocional të fëmijëve me aftësi të kufizuara të veçuar në klasat special PAK-të = Personat me Aftësi të Kufizuara SCI = Aftësia e kufizuar e shtyllës kurrizore MS = Skleroza e shumëfishtë ABI = Dëmtim i Trurit i Fituar TBI = Dëmtim Traumatik i Trurit CP = Paraliza cerebrale AAMR = Shoqata Amerikane mbi Vonesën Mendore (the American Association on Mental Retardation) AAIDD = Shoqata Amerikane mbi Aftësitë e Kufizuara Intelektuale e Zhvillimore (the American Association on Intellectual and Developmental Disabilities) ADHD = Çrregullimi i mungesës së vëmendjes/hiperaktiviteti CD = Çrregullimi i sjelljes PDD-NOS = Çrregullimi pervasiv i zhvillimit i paspecifikuar ndryshe xxxi
32 AS= Sindroma Asperger RS = Sindroma Rett CDD = Çrregullimi dizintegrues i fëmijërisë ECT = Terapia elektrokonvulsive DSM-IV-TR (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision) = Manuali Diagnostikues dhe Statistikor i Çrregullimeve Mendore, Botimi i katërt, i rishikuar CBT = Terapia konjitive-bihejviorale IPT = Terapia interpersonale PTSD = Çrregullimi i stresit postraumatik OCD = Çrregullimi obsesiv-kompulsiv PTSD = Çrregullimi i stresit posttraumatik Modeli ELM (The Elaboration Likelihood Model) = Modeli i Mundësisë së Përpunimit Modeli HSM = Modeli Heuristik-Sistematik TRA = Teoria e Veprimit të Arsyetuar QP = Indeksi i qëndrimit të përgjithshëm të nxënësve ndaj nxënësve me aftësi të kufizuara QA = Indeksi i komponentit afektiv të qëndrimeve QB = Indeksi i komponentit bihejvioral të qëndrimeve QC = Indeksi i komponentit konjitiv të qëndrimeve xxxii
33 HYRJE Gjithpëfshirja e personave me aftësi të kufizuara në të gjitha aspektet e jetës është një e drejtë e pamohueshme. Një fakt të tillë e theksojnë dhe dokumentet themelore, si Konventa e të Drejtave të Njeriut, Konventa e të Drejtave të Personave me Aftësi të Kufizuara, etj. Gjithpërfshirja është një proces i gjatë, i vështirë dhe që nuk realizohet menjëherë. Fillimet e veta ky proces i ka që në fëmijërinë e njeriut dhe vazhdon gjatë gjithë jetës. Një aspekt shumë i rëndësishëm që mundëson gjithpërfshirjen lidhet me qëndrimet e individëve kundrejt aftësisë së kufizuar dhe kundrejt personave me aftësi të kufizuara. Një shoqëri e cila është e hapur dhe bashkëpunuese me personat me aftësi të kufizuara e ka më të lehtë ta realizojë në kuptimin e vërtetë të fjalës gjithpërfshirjen e personave të tillë në jetë, ndërsa një shoqëri e cila është stigmatizuese dhe mban qëndrime jopozitive apo qëndrime negative ndaj personave me aftësi të kufizuara, e ka të vështirë ta realizojë me të vërtetë këtë proces. Gjithpërfshirja e personave me aftësi të kufizuara përbën një nga prioritetet edhe për vendin tonë, ashtu si për vendet e tjera të zhvilluara perëndimore. Një nga pikat kryesore të saj është edhe integrimi i nxënësve me aftësi të kufizuara në shkolla. Për këtë qëllim është parë e nevojshme matja e qëndrimeve të nxënësve kundrejt moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara, me synimin për të evidentuar faktin nëse ekzistojnë problematika në lidhje me qëndrimet e nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara dhe, nëse ekzistojnë, evidentimin e tyre. Është parë, gjithashtu, e nevojshme matja e qëndrimeve të mësuesve në lidhje me arsimin gjithpërfshirës, sepse aktorët kryesorë në procesin e edukimit janë nxënësit dhe mësuesit. Janë bërë studime të mëparshme në lidhje me integrimin e nxënësve me aftësi të kufizuara në shkollat publike në vendin tonë. Punimi im ngjason me studime të tilla për faktin sepse fokusin e studimit e përbën aftësia e kufizuar, integrimi i nxënësve me aftësi të kufizuara në shkolla. Studimi im, megjithatë, ndryshon nga studime të tilla. Ndryshimi konsiston në : a)matjen e qëndrimeve të nxënësve kundrejt nxënësve me aftësi të kufizuara; b)matjen e qëndrimeve të mësuesve në lidhje me integrimin e nxënësve me aftësi të kufizuara në shkollat publike; c)përdorimin e testeve të standartizuara për matjen e qëndrimeve të tilla. xxxiii
34 Qëllimet kryesore të punimit janë : Matja e qëndrimeve të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar. Analizimi i ndikimit të pranisë së aftësisë së kufizuar (nxënës që kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar/nxënës që nuk kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar) në qëndrimet kundrejt aftësisë së kufizuar. Analizimi i ndikimit të gjinisë së nxënësve (nxënës djem/nxënëse vajza) në qëndrimet e tyre kundrejt aftësisë së kufizuar. Matja e qëndrimeve të mësuesve për edukimin gjithpërfshirës, në lidhje me këto aspekte : a) Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës në progresin akademik si të nxënësve me aftësi të kufizuara, ashtu dhe të nxënësve pa aftësi të kufizuara; b) Kostot Socio-Emocionale të Veçimit të fëmijëve me aftësi të kufizuara në klasat speciale. Objektivat e punimit janë : Matja e qëndrimeve të nxënësve në lidhje me komponentin afektiv të qëndrimeve. Matja e qëndrimeve të nxënësve në lidhje me komponentin bihejvioral të qëndrimeve. Matja e qëndrimeve të nxënësve në lidhje me komponentin konjitiv të qëndrimeve. Analizimi i ndikimit të pranisë së aftësisë së kufizuar (nxënës që kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar/nxënës që nuk kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuar) në komponentin afektiv, bihejvioral dhe konjitiv të qëndrimeve të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar. Analizimi i ndikimit të gjinisë së nxënësve (nxënës djem/nxënëse vajza) në në komponentin afektiv, bihejvioral dhe konjitiv të qëndrimeve të tyre kundrejt aftësisë së kufizuar. xxxiv
35 Analizimi i ndikimit të moshës së nxënësve (nxënës të klasave të pesta/të gjashta/të shtata) në komponentin afektiv, bihejvioral dhe konjitiv të qëndrimeve të tyre kundrejt aftësisë së kufizuar. Analizimi i ndikimit të moshës së mësuesve në qëndrimet e tyre në lidhje me : a) Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës në progresin akademik si të nxënësve me aftësi të kufizuara, ashtu dhe të nxënësve pa aftësi të kufizuara; b) Kostot Socio-Emocionale të Veçimit të fëmijëve me aftësi të kufizuara në klasat speciale. Analizimi i ndikimit të gjinisë së mësuesve (mësues meshkuj/mësuese femra) në qëndrimet e tyre në lidhje me : a) Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës në progresin akademik si të nxënësve me aftësi të kufizuara, ashtu dhe të nxënësve pa aftësi të kufizuara; b) Kostot Socio-Emocionale të Veçimit të fëmijëve me aftësi të kufizuara në klasat speciale. Analizimi i ndikimit të pozicionit të mësuesve (mësues/drejtues) në qëndrimet e tyre në lidhje me : a) Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës në progresin akademik si të nxënësve me aftësi të kufizuara, ashtu dhe të nxënësve pa aftësi të kufizuara; b) Kostot Socio-Emocionale të Veçimit të fëmijëve me aftësi të kufizuara në klasat speciale. Analizimi i ndikimit të ciklit të mësimdhënies (mësues që japin mësim në ciklin e ulët/mësues që japin mësim në ciklin e lartë) në lidhje me : a) Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës në progresin akademik si të nxënësve me aftësi të kufizuara, ashtu dhe të nxënësve pa aftësi të kufizuara; b) Kostot Socio-Emocionale të Veçimit të fëmijëve me aftësi të kufizuara në klasat speciale. Analizimi i ndikimit të vjetërsisë së punës së mësuesve, të shprehura në vite pune, në qëndrimet e tyre në lidhje me : xxxv
36 a) Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës në progresin akademik si të nxënësve me aftësi të kufizuara, ashtu dhe të nxënësve pa aftësi të kufizuara; b) Kostot Socio-Emocionale të Veçimit të fëmijëve me aftësi të kufizuara në klasat speciale. Hipotezat e punimit : Hipoteza 1. Prania e nxënësve me aftësi të kufizuara në klasë ndikon në qëndrime më pozitive të nxënësve kundrejt moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara. Hipoteza 2. Nxënëset vajza kanë qëndrime më pozitive kundrejt moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara në krahasim me nxënësit meshkuj. Objektivat dhe hipotezat e punimit kanë lidhje me teoritë për qëndrimet. Bazuar në teorinë e kontaktit, e cila pohon se kontakti pozitiv dhe direkt midis grupeve të ndryshme të njerëzve mund të reduktojë paragjykimin (Allport, 1954; Roper 1990), u ndërtua hipoteza e parë e punimit. Pra, mendohet se prania e nxënësve me aftësi të kufizuara në klasë ndikon në qëndrime më pozitive të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar. Kërkues të ndryshëm kanë vënë në dukje që përvojat e hershme pozitive dhe kontakti social mes fëmijëve pa aftësi të kufizuara dhe fëmijëve me aftësi të kufizuara promovojnë qëndrime më pozitive (Griffith, Cooper & Ringlaben, 2003, Mc Dougall, Dewit, King, Mille &Killip, 2004). Informacioni lidhur me aftësitë dhe cilësitë pozitive të fëmijëve me aftësi të kufizuara, bile në stadet e hershme të edukimit, mund të ndihmojë në kufizimin e qëndrimeve të mëvonshme negative (Cooper & Ringlaben, 1988; Kishi & Meyer, 1994; Morrison & Ursprung, 1987). 1 Në studimin me autorë Peter L. Rosenbaum, Robert W. Armstrong, and Susanne M. King, në të cilin kampionimin e përbëjnë 304 nxënës të klasave të pesta, të gjashta, të shtata e të teta në katër shkolla në Hamilton, Ontario, rezulton se fëmijët që pohojnë se kanë një shok me aftësi të kufizuara kanë qëndrim më pozitiv në 1 Ringlaben R., Griffith K., The impact of Attitudes on Individuals With Developmental Disabilities, Research-Based Practices in Developmenatl Disabilities, fq.461. xxxvi
37 krahasim me fëmijët që pohojnë se nuk kanë një shok me aftësi të kufizuara. Po ashtu, fëmijët që kanë pasur kohët e fundit kontakt me një fëmijë me aftësi të kufizuara kanë qëndrim më pozitiv kundrejt moshatarëve me aftësi të kufizuara në krahasim me fëmijët që nuk kanë pasur një kontakt me një fëmijë të tillë (Rosenbaum P.L., Armstrong R.W., King S.M. (1985) Children's Attitudes Toward Disabled Peers:A Self-Report Measure, Journal of Pediatric Psychology, Vol. 11, No. 4, 1986). Sipas studimit të kryer në Amerikë nga Kelly Budisch me 163 studentë të Universitetit Midwestern, rezultoi se sa më shumë kontakt ka individi me një person me aftësi të kufizuar, aq më qëndrim më pozitiv ka ai kundrejt aftësisë së kufizuar (Budisch K. (2004) Correlates of College Students Attitudes Toward Disabilities, UW-L Journal of Undergraduate Research VII (2004). Nga të dhënat e studimit të kryer në zonën Haute-Garonne në Francë me nxënës të moshës vjeçare, rezulton se nxënësit që pohuan se kanë një shok me aftësi të kufizuara kishin qëndrim më pozitiv kundrejt moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara në krahasim me nxënësit që pohuan se nuk kishin shok me aftësi të kufizuara (Vignes C., Godeau E., Sentenac M., Coley N., Navarro F., Grandjean H., Godeau E., Arnaud C. (2009) Determinants of students' attitudes towards peers with disabilities, Medicine & Child Neurology). Në studimin e kryer nga Goele Bossaert, Hilde Colpin, Sip Jan Pijl dhe Katja Petry me 167 adoleshentë belgë rezultoi se të pasurit e një shoku me aftësi të kufizuara apo shikimi i një videojeje për aftësinë e kufizuar korrelonin pozitivisht me pikë më të larta në komponentin konjitiv të qëndrimit kundrejt aftësisë së kufizuar (Bossaert G., Colpin, H., Pijl S.J.,Petry K. (2011) The attitudes of Belgian adolescents towards peers with disabilities, Elsevier). Edhe hipoteza e dytë u ndërtua mbi bazën e disa studimeve të huaja, në të cilat u vërtetua se vajzat, në krahasim me djemtë, kanë qëndrime më pozitive kundrejt moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara. Mund të përmendet studimi me autorë Peter L. Rosenbaum, Robert W. Armstrong, and Susanne M. King. Kampionimin e përbëjnë 304 nxënës të klasave të pesta, të gjashta, të shtata e të teta në katër shkolla në Hamilton, Ontario. Nga të dhënat e studimit rezulton se vajzat kanë qëndrime më pozitive sesa djemtë kundrejt xxxvii
38 shokëve të tyre me aftësi të kufizuara (Rosenbaum P.L., Armstrong R.W., King S.M. (1985) Children's Attitudes Toward Disabled Peers:A Self-Report Measure, Journal of Pediatric Psychology, Vol. 11, No. 4, 1986). Në studimin e kryer në Australinë Perëndimore nga Steven J.R. McGregor and Chris Forlin (në të cilin kampionimin e përbëjnë nxënës të klasës së tetë), rezulton se nxënëset femra kanë qëndrim domethënës më pozitiv në krahasim me nxënësit djem kundrejt moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara fizike e intelektuale (McGregor S.&Forlin Ch (2005) Attitude of students towards peers with disabilities: Relocating students from an Education Support Centre to an inclusive middle school setting, International Journal of Whole Schooling, Volume 1, Issue 2, March 2005). Nga të dhënat e studimit të kryer në zonën Haute-Garonne në Francë me nxënës të moshë vjeçare, rezulton se nxënëset femra kishin qëndrime më pozitive sesa nxënësit meshkuj (Vignes C., Godeau E., Sentenac M., Coley N., Navarro F., Grandjean H., Godeau E., Arnaud C. (2009) Determinants of students' attitudes towards peers wth disabilities, Medicine & Child Neurology). Sipas studimit të kryer në Amerikë nga Kelly Budisch me 163 studentë të Universitetit Midwestern, rezultoi se femrat kanë qëndrime më pozitive në krahasim me meshkujt, por një marrëdhënie e tillë nuk ishte statistikisht domethënëse (Budisch K. (2004) Correlates of College Students Attitudes Toward Disabilities, UW-L Journal of Undergraduate Research VII (2004). Në studimin e kryer nga Goele Bossaert, Hilde Colpin, Sip Jan Pijl dhe Katja Petry me 167 adoleshentë belgë rezultoi se adoleshentet vajza kanë pikë më të larta të komponentëve afektivë dhe bihejvioralë të qëndrimit në krahasim me adoleshentët djem kundrejt aftësisë së kufizuar (Bossaert G., Colpin, H., Pijl S.J.,Petry K. (2011) The attitudes of Belgian adolescents towards peers with disabilities, Elsevier). Sipas të dhënave të studimit kombëtar në Angli femrat kanë qëndrime më pozitive sesa meshkujt kundrejt aftësisë së kufizuar (Staniland L. (2009) Public Perceptions of Disabled People- Evidence from the British Social Attitudes Survey 2009, Office for Disability Issues). Nga të dhënat e studimit të kryer në Rusi në periudhën Mars-Shtator 2002, rezulton se nxënëset femra kanë qëndrim më pozitiv sesa nxënësit djem kundrejt aftësisë së kufizuar (Iarskaia-Smirnova E.(2002) Creating Future Together:Problems xxxviii
39 and Perspectives of Inclusive Education in Russia, C P S I nternational Policy Fellowship Program / ). Një fakt i tillë më nxiti që të shqyrtoj dhe të mas qëndrimet e nxënëseve femra dhe qëndrimet e nxënësve meshkuj kundrejt nxënësve me aftësi të kufizuara dhe të bëj krahasimin mes këtyre qëndrimeve. Edhe objektivat kanë lidhje me teoritë, sepse punimi nuk përqendrohet vetëm në matjen e qëndrimit të përgjithshëm të nxënësve kundrejt nxënësve me aftësi të kufizuara, por, mat edhe rezultatet në lidhje me të tre komponentët e qëndrimit : komponentin afektiv, bihejvioral dhe konjitiv të qëndrimit. Qëndrimet janë shumëdimensionalëshe dhe përbëhen nga komponentë afektivë, bihejvioralë dhe konjitivë. Komponenti afektiv ka të bëjë me ndjenja dhe reagime emocionale, komponenti bihejvioral lidhet me sjelljen aktuale apo me sjelljen e paramenduar dhe komponenti konjitiv pasqyron besime dhe njohuri. 2 Për të kuptuar qëndrimet ndaj aftësisë së kufizuar është thelbësore që të merren parasysh të tre këto komponentë të qëndrimit, ku ndryshimi në njërin komponent prek të gjithë qëndrimin. 3 Bazuar në këtë konceptim bashkëkohor për qëndrimet është parë e domosdoshme që, krahas matjes së qëndrimit të përgjithshëm të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar, të maten e të analizohen dhe rezultatet e komponentit afektiv, bihejvioral dhe konjitiv të qëndrimit. Po kështu, është shqyrtuar edhe ndikimi i pranisë së aftësisë së kufizuar në klasë, ndikimi i gjinisë dhe i klasës së nxënësve jo vetëm në qëndrimin e përgjithshëm të nxënësve kundrejt aftësisë së kufizuar, por edhe në rezultatet e komponentit afektiv, bihejvioral dhe konjitiv të qëndrimit. Është konsideruar e domosdoshme matja e qëndrimeve të mësuesve në lidhje me arsimin gjithpërfshirës si dhe shqyrtimi i lidhjes ndërmjet faktorëve demografikë (mosha, gjinia, pozicioni, cikli i mësimdhënies, vjetërsia në punë) dhe qëndrimeve të mësuesve në lidhje me arsimin gjithpërfshirës. Faktorë të tillë mund të ndikojnë 2 Vignes C., Coley N., Grandjean H., Godeau E., Arnaud C. (2008) Measuring children s attitudes towards peers with disabilities : a review of instruments, Developmental Medicine & Child Neurology, fq Dalal A.K., (2006) Social interventions to moderate discriminatory attitudes : The case of the physically challenged in India, Psychology, Health &Medicine August 2006:1113/ : , fq.376 xxxix
40 mendimet e mësuesve dhe punimi synon të zbulojë faktin nëse ekziston një lidhje e tillë dhe, nëse po, punimi synon të zbulojë konkretisht cila është natyra e lidhjes dhe me cilin apo me cilët prej këtyre faktorëve ekziston një lidhje e tillë. Ngritja e hipotezave të punimit është realizuar mbi bazën e një informacioni të gjerë teorik, duke u njohur me përvojat e vendit tonë dhe me përvojën e vendeve të tjera në drejtim të integrimit të nxënësve me aftësi të kufizuara në shkolla. Punimi përbën një kontribut të mëtejshëm, duke dhënë një tablo të qartë në lidhje me qëndrimet kundrejt nxënësve me aftësi të kufizuara, duke pasqyruar realitetin shqiptar në këtë drejtim. Edhe zgjidhja e problemit, argumentimi i të dhënave, shpjegimi i tyre dhe sugjerimet përkatëse janë bërë mbi bazën e njohurive dhe teorive për qëndrimet, si p.sh., sipas teorisë së kontaktit, premisa themelore e së cilës është që ndryshimi i qëndrimit nxitet më shumë kur grupe të ndryshme marrin pjesë në përvoja bashkëpunuese dhe perceptojnë status të barabartë midis individëve (Cook 1962; Devine and O Brien 2007; Hughes et al.2002). Pra, punimi nuk mjaftohet vetëm në evidentimin e qëndrimeve, por, jep dhe sugjerimet përkatëse në drejtim të përmirësimit të qëndrimeve të nxënësve dhe të mësuesve kundrejt aftësisë së kufizuar. Dizenjimi i studimit është ideuar në mënyrë të tillë që të bëjë të mundur realizimin e objektivave të lartpërmendura. Është konsideruar e domosdoshme që punimi të shtrihet në shumë qytete të Shqipërisë, në mënyrë që rezultatet të mund të përgjithësohen. Punimi është realizuar në qytetet Shkodër, Tiranë, Lezhë, Kukës, Peshkopi, Durrës, Korçë, Elbasan dhe Vlorë, qytete këto përfaqësuese të qarqeve Shkodër, Tiranë, Lezhë, Kukës, Dibër, Durrës, Korçë, Elbasan dhe Vlorë. Popullatën e studimit e përbëjnë nxënës dhe mësues të shkollave nëntëvjeçare publike në të cilat janë integruar nxënës me aftësi të kufizuara. Kampionimin e studimit e përbëjnë mësues, nxënës të klasave të pesta, të gjashta dhe të shtata të cilët kanë në gjirin e tyre nxënës me aftësi të kufizuara dhe nxënës të po kësaj moshe të cilët nuk kanë në klasë nxënës me aftësi të kufizuara. Janë përdorur dy teste të standartizuara për arritjen e objektivave të lartpërmendura. Është përdorur pyetësori CATCH (Chedoke-McMaster Attitudes Towards Children with Handicaps), me autorë Peter L. Rosenbaum, Robert W. xl
41 Armstrong dhe Susanne M. King, për matjen e qëndrimeve të nxënësve ndaj moshatarëve të tyre me aftësi të kufizuara. Është përdorur Pyetësori në lidhje me Arsimimin Gjithpërfshirës (Mainstreaming Opinionnaire) me autor Schmelkin (1981) për matjen e qëndrimeve të mësuesve ndaj gjithpërfshirjes së fëmijëve me aftësi të kufizuara në procesin e edukimit. Pyetësori përbëhet nga dy nënshkallë. Nënshkalla e parë, Kostot Akademike të Arsimit Gjithpërfshirës (ACM) ka lidhje me efektet e arsimit gjithpërfshirës në progresin akademik si të nxënësve me aftësi të kufizuara, ashtu dhe të nxënësve pa aftësi të kufizuara. Nënshkalla e dytë, Kostot Socio- Emocionale të Veçimit (SECS) ka lidhje me efektet negative në zhvillimin social dhe emocional të fëmijëve me aftësi të kufizuara të veçuar në klasat speciale (Antonak R.F., Livneh H.(1988) The Measurement of Attitudes toward People with Disabilities, USA, fq.256). Është e parë e domosdoshme që punimi të realizohet me nxënës të klasave të pesta, gjashta dhe të shtata, për arsye se pyetësori CATCH është ideuar dhe mund të aplikohet tek fëmijët e moshës 9-13 vjeç. Është konsideruar i domosdoshëm fakti i aplikimit të pyetësorit CATCH në dy klasa paralele, njëra klasë e cila ka të integruar nxënës me aftësi të kufizuara në gjirin e vet dhe klasa tjetër paralele, e cila nuk ka nxënës me aftësi të kufizura në gjirin e vet, me qëllim testimin e hipotezës së parë. Në lidhje me hipotezën e dytë, kuptohet, çdo klasë ka në gjirin e vet nxënës djem dhe nxënëse vajza. Pra, në studim kanë marrë pjesë 3 shkolla për secilin nga qytetet e lartpërmendura, një shkollë e cila ka nxënës me aftësi të kufizuara të integruar në klasën e pestë, një shkollë e cila ka nxënës me aftësi të kufizuara të integruar në klasën e gjashtë dhe një shkollë e cila ka nxënës me aftësi të kufizuara në klasën e shtatë. Në disa qytete kanë marrë pjesë në studim dy shkolla, për arsye sepse vetëm në këto shkolla kishte nxënës me aftësi të kufizuara të integruar në klasat e pesta, gjashta dhe të shtata. Për çdo shkollë janë përzgjedhur nga dy klasa paralele. Dizenjimi i studimit është në funksion të realizimit të objektivave të lartpërmendura. Për realizimin e punimit është shfrytëzuar një literaturë e pasur dhe bashkëkohore, në gjuhën shqipe dhe në gjuhë të huaja, për vetë gamën e problemeve të përfshira në studim. Është bërë kujdes që trajtimi teorik i Aftësisë së Kufizuar të jetë bashkëkohor, duke u bazuar në klasifikimet ndërkombëtare në lidhje me Aftësinë e Kufizuar. Po kështu, është bërë kujdes që të pasqyrohet dhe përvoja shqipare në këtë drejtim, xli
CURRICULUM VITAE. Remarks: 8. Publikimet shkencore: Tema Revista shkencore Impact factor/issn The Tragic Living of Woman in Modern Albanian Literature
CURRICULUM VITAE 1. Mbiemri: VULA 2. Emri: Elsa 3. Kombesia: Shqipëtare 4. Data e lindjes Kosovare 5. Vendi i lindjes: 26.05.1991 6. Kontakti: Femër Email: Tel: vula.elsa@gmail.com /elsa.vula@uni-gjk.org
More informationBLUEPRINT FOR ENGLISH LANGUAGE LEARNERS (ELLS) SUCCESS PROJEKTI PËR SUKSESIN E NXËNËSVE QË MËSOJNË ANGLISHT
EDUCATION DEPARTMENT / UNIVERSITY NEW YORK Misioni i Zyrës së Arsimit Dygjuhësh dhe Studimeve në Gjuhë të Huaja (Office of Bilingual Education and World Languages OBE-WL) pranë Departamentit të Arsimit
More informationEFEKTET E MËNYRAVE TË NDRYSHME TË VLERËSIMIT NË MOTIVIMIN E NXËNËSVE GJATË PËRVETËSIMIT TË GJUHËS SË HUAJ
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI PEDAGOGJI-PSIKOLOGJI PROGRAMI I DOKTORATËS EFEKTET E MËNYRAVE TË NDRYSHME TË VLERËSIMIT NË MOTIVIMIN E NXËNËSVE GJATË PËRVETËSIMIT TË GJUHËS
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI PEDAGOGJI PSIKOLOGJI PROGRAMI I DOKTORATËS
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI PEDAGOGJI PSIKOLOGJI PROGRAMI I DOKTORATËS Marrëdhëniet midis konsumimit karakteristikave të personalitetit dhe teknikave të përballimit
More informationPROBLEME TË PËRSHTATJES AKADEMIKE DHE SOCIALE TË NXËNËSVE TË ARSIMIT TË DETYRUAR QË TRANSFEROJNË STUDIMET
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI I PSIKOLOGJI-PEDAGOGJISË PROGRAMI I DOKTORATËS PROBLEME TË PËRSHTATJES AKADEMIKE DHE SOCIALE TË NXËNËSVE TË ARSIMIT TË DETYRUAR QË TRANSFEROJNË
More informationPër Shkollën Qendër Komunitare -
DREJTORIA ARSIMORE RAJONALE KORÇË UDHËZUESI I GJITHËPËRFSHIRJES Për Shkollën Qendër Komunitare - Mbështetur nga UNICEF Dhjetor, 2014 1 Ky material u përgatit në kuadrin e Programit të Arsimit Bazë të UNICEF-it
More informationAt the end of each part are summary questions. The summary questions are to help you put together what you learned in the preceding chapters.
Study Guide The following questions are to help you think about the material you learned in each of the lessons. They are organized to follow the outline in the textbook Summary of Christian Doctrine by
More informationFrom the Pastor s Desk
Saint George Orthodox Church September November, 2014 From the Pastor s Desk Dear Brothers and Sisters: You may have noticed that The Wonderworker did not appear in July as it usually has. It will now
More informationREPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI I PEDAGOGJI-PSIKOLOGJISË
REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI I PEDAGOGJI-PSIKOLOGJISË Titulli i punimit TRAJNIMI I BASHKËMOSHATARËVE PËR TË PËRMIRËSUAR SJELLJEN SOCIALE TEK
More informationMARRËDHËNIA MIDIS NDËRVEPRIMIT ME PRINDËRIT DHE TEMPERAMENTIT NË PËRSHTATSHMËRINË SJELLORE TË FËMIJËVE PARASHKOLLORË
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI I PEDAGOGJI-PSIKOLOGJISË PROGRAM I DOKTORATËS MARRËDHËNIA MIDIS NDËRVEPRIMIT ME PRINDËRIT DHE TEMPERAMENTIT NË PËRSHTATSHMËRINË SJELLORE
More informationDATABASE E MODULEVE TË AKREDITUARA NGA KAT
Agjencia Trajnuese Numri i Vendimit Numri i Certifikatës së Akreditimit Vlefshmëria e Certifikatës së Akreditimit Programi/Moduli Kodi Numri i krediteve Qendra Rajonale e Mjedisit për Evropën Qendrore
More informationCilësia e Arsimit dhe Mundësitë për Zhvillimin e Aftësive në Shqipëri
Cilësia e Arsimit dhe Mundësitë për Zhvillimin e Aftësive në Shqipëri Analizë e rezultateve të PVNN-së 2000-2012 Qershor 2014 Njësia për Sektorin e Arsimit Rajoni i Europës dhe Azisë Qendrore Përmbajtja
More informationINKLUZIONI NË ARSIMIN E MESËM PROFESIONAL
INKLUZIONI NË ARSIMIN E MESËM PROFESIONAL DORACAK PËR PUNË ME NXËNËSIT ME NEVOJA TË VEÇANTA ARSIMORE Inkluzioni në arsimin e mesëm profesional Doracak për punë me nxënësit me nevoja të veçanta arsimore
More informationE DREJTA E FËMIJËVE ME AFTËSI TË KUFIZUARA PËR ARSIM GJITHËPËRFSHIRËS
E DREJTA E FËMIJËVE ME AFTËSI TË KUFIZUARA PËR ARSIM GJITHËPËRFSHIRËS Praktikat e suksesshme në rajonin e EQL/KSHP dhe rekomandimet për Qeverinë Shqiptare. Mars 2012 E drejta E fëmijëve me aftësi të kufizuara
More informationCopyright i Dorjana Nano 2014
Copyright i Dorjana Nano 2014 Udhëheqësi i Dorjana NANO vërteton se ky është version i miratuar i dizertacionit të mëposhtëm: AFTËSIA FINANCIARE E STUDENTËVE NË SHQIPËRI Prof. Dr. Shkëlqim Cani ii AFTËSIA
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI PEDAGOGJI-PSIKOLOGJI PROGRAMI I DOKTORATURËS MOTIVIMI DHE SJELLJET E NXËNËSVE NDAJ MËSIMIT TË GJUHËS ANGLEZE NË SISTEMIN SHKOLLOR PARAUNIVERSITAR,
More informationTema: ZHVILLIMI I POLITIKAVE SOCIALE NË SHQIPËRI DHE NË FRANCË, VENDI QË ZËNË FËMIJËT NË KËTO POLITIKA
REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS INSTITUTI I STUDIMEVE EVROPIANE Tema: ZHVILLIMI I POLITIKAVE SOCIALE NË SHQIPËRI DHE NË FRANCË, VENDI QË ZËNË FËMIJËT NË KËTO POLITIKA KANDIDATI: Msc. Ina
More informationNë fund të programit gjenden Shtojcat, në të cilat pasqyrohen shembuj praktikë(jo të detyruar), të zbatimit të programit mësimor.
SHTOJCA Në fund të programit gjenden Shtojcat, në të cilat pasqyrohen shembuj praktikë(jo të detyruar), të zbatimit të programit mësimor. SHTOJCA 1 Shëmbuj për përdorimin praktik të programit për aftësitë
More informationRAPORT FORMIMI FILLESTAR I MËSUESVE NË INSTITUCIONET E ARSIMIT TË LARTË SHQIPTAR
RAPORT FORMIMI FILLESTAR I MËSUESVE NË INSTITUCIONET E ARSIMIT TË LARTË SHQIPTAR Tetor 2016 Instituti i Zhvillimit të Arsimit, Tetor 2016 1 Përmbajtja Hyrje... 5 1. Përmbledhje ekzekutive... 6 2. Gjetjet
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I GJUHËVE TË HUAJA DEPARTAMENTI I GJUHËS ANGLEZE TESTI STANAG 6001 DHE ANGLISHTJA PËR QËLLIME SPECIFIKE NË KONTEKSTIN USHTARAK Punim për gradën shkencore Doktor në Gjuhësi
More informationNë fund të programit gjenden Shtojcat, në të cilat pasqyrohen shembuj praktikë(jo të detyruar), të zbatimit të programit mësimor.
SHTOJCAT Në fund të programit gjenden Shtojcat, në të cilat pasqyrohen shembuj praktikë(jo të detyruar), të zbatimit të programit mësimor. SHTOJCA 1 Shembuj për përdorimin praktik të programit për aftësitë
More informationBullying në shkollat fillore:
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE Departamenti i Psikologjisë dhe Pedagogjisë PROGRAMi I DOKTORATËS Tema Bullying në shkollat fillore: Paraqitur në kërkim të gradës shkencore Doktor
More informationDORACAK PËR TEZËN E MASTERIT Për studentët e programeve master në Fakultetin e Edukimit
DORACAK PËR TEZËN E MASTERIT Për studentët e programeve master në Fakultetin e Edukimit Prishtinë, 2016 Universiteti i Prishtinës HASAN PRISHTINA Fakulteti i Edukimit DORACAK PËR TEZËN E MASTERIT Për studentët
More informationPARATHENIE një platformë të organizuar dhe të koordinuar institucionalisht
PARATHENIE Vendosja e veprimtarisë kërkimore e shkencore në një platformë të organizuar dhe të koordinuar institucionalisht, përbën iniciativën më të rëndësishme të FSHE-së, që shkon përkrahë strategjive
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE PROGRAMI I DOKTORATURЁS DISERTACION
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE PROGRAMI I DOKTORATURЁS DISERTACION ABORTI SELEKTIV GJINOR NË SHQIPËRI, NJË VËSHTRIM MBI SHKAQET DHE PASOJAT PSIKOLOGJIKE MSc. Dorina XHANI Paraqitur
More informationTidita ABDURRAHMANI Universiteti Hëna e Plotë Bedër Tirana/Albania
Tidita ABDURRAHMANI Universiteti Hëna e Plotë Bedër Tirana/Albania Shërbimi Psiko-Social në Institucionet e Arsimit Parauniversitar në Shqipëri dhe Perceptimet e Mjedisit Shkollor mbi Këtë Shërbim Abstrakt
More informationEducation Sector. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. Shqipëria. Analizë e Politikës Arsimore Çështje dhe Rekomandime
Education Sector United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Shqipëria Analizë e Politikës Arsimore Çështje dhe Rekomandime Prill 2017 Shqipëria Analizë e politikës arsimore Çështje
More informationNDIKIMI I PASURISË JOMATERIALE NË ZHVILLIMIN E QËNDRUESHËM. RASTI I SHQIPËRISË
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I EKONOMISË DEPARTAMENTI I EKONOMIKSIT NDIKIMI I PASURISË JOMATERIALE NË ZHVILLIMIN E QËNDRUESHËM. RASTI I SHQIPËRISË DIZERTACION Në kërkim të gradës shkencore Doktor i
More informationUDHËZUES PRAKTIK PËR HARTIMIN DHE ZBATIMIN E PLANIT EDUKATIV INDIVIDUAL (PEI)
UDHËZUES PRAKTIK PËR HARTIMIN DHE ZBATIMIN E PLANIT EDUKATIV INDIVIDUAL (PEI) 34 UDHËZUES PRAKTIK PËR HARTIMIN DHE ZBATIMIN E PLANIT EDUKATIV INDIVIDUAL (PEI) 2017 1 Ky udhëzues mundësohet nga Agjencia
More informationREPUBLIKA E SHQIPËRISË. Ministria e Arsimit dhe Shkencës
REPUBLIKA E SHQIPËRISË Ministria e Arsimit dhe Shkencës STRATEGJIA KOMBËTARE E ARSIMIT PARAUNIVERSITAR 2009-2013 Tiranë, Korrrik 2009 P Ë R M B A J T J A 1. Kapitulli I: SITUATA AKTUALE PËR ZHVILLIMIN
More informationPLANI DHE PROGRAMI MËSIMOR
MINISTRIA E ARSIMIT E SHKENCËS DHE E TEKNOLOGJISË PLANI DHE PROGRAMI MËSIMOR Për klasën e parë fillore Prishtinë, gusht 2003 1 Kryredaktor Isuf Zeneli Redaktorë: Xhavit Rexhaj Ramush Lekaj Ilaz Zogaj Arbër
More informationPLANIFIKIMI I POLITIKAVE DHE PRAKTIKAVE TË PËRGATITJES SË MËSUESVE PËR NJË ARSIM GJITHËPËRFSHIRËS NË KONTEKSTIN E DIVERSITETIT SOCIAL DHE KULTUROR
PLANIFIKIMI I POLITIKAVE DHE PRAKTIKAVE TË PËRGATITJES SË MËSUESVE PËR NJË ARSIM GJITHËPËRFSHIRËS NË KONTEKSTIN E DIVERSITETIT SOCIAL DHE KULTUROR RAPORTI VENDOR PËR SHQIPËRINË DOKUMENT PUNE Një raport
More informationREASONS AND ENTAILMENT
REASONS AND ENTAILMENT Bart Streumer b.streumer@rug.nl Erkenntnis 66 (2007): 353-374 Published version available here: http://dx.doi.org/10.1007/s10670-007-9041-6 Abstract: What is the relation between
More informationREPUBLIKA E SHQIPËRISË INSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMIT PROGRAMET E KURRIKULËS PËR GJIMNAZIN ME KOHË TË SHKURTUAR
REPUBLIKA E SHQIPËRISË INSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMIT PROGRAMET E KURRIKULËS PËR GJIMNAZIN ME KOHË TË SHKURTUAR FUSHA: TEKNOLOGJI LËNDA: TEKNOLOGJI E INFORMACIONIT DHE KOMUNIKIMIT PROGRAMI I LËNDËS
More informationRaport - analizë NIVELI I RECIDIVIZMIT TË TË MITURVE NË KONFLIKT ME LIGJIN NË SISTEMIN PENITENCIAR
Raport - analizë NIVELI I RECIDIVIZMIT TË TË MITURVE NË KONFLIKT ME LIGJIN NË SISTEMIN PENITENCIAR 2013-2014 Korrik, 2015 77 Raport analizë NIVELI I RECIDIVIZMIT TË TË MITURVE NË KONFLIKT ME LIGJIN NË
More informationPLANI DHE PROGRAMI MËSIMOR
MINISTRIA E ARSIMIT, E SHKENCËS DHE E TEKNOLOGJISË PLANI DHE PROGRAMI MËSIMOR Për klasën e katërt fillore Prishtinë, dhjetor 2005 Kryeredaktor Dr. Fehmi Ismajli Redaktorë Mr. Miranda Kasneci Ramush Lekaj
More informationNdikimi i motivimit dhe i kënaqësisë në angazhimin e punonjësve.
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I EKONOMISË DEPARTAMENTI I MENAXHIMIT Ndikimi i motivimit dhe i kënaqësisë në angazhimin e punonjësve. Paraqitur në kërkim të gradës shkencore Doktor Doktorant Doc. Marinela
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI PSIKOLOGJI-PEDAGOGJI PROGRAMI I DOKTORATËS NIVELI I VARËSISË NGA INTERNETI ROLI I KARAKTERISTIKAVE TË PËRDORUESVE NË SHPJEGIMIN E VARËSISË
More informationPërfshirja e fëmijëve me aftësi të kufizuara në shkollë
Përfshirja e fëmijëve me aftësi të kufizuara në shkollë Manuali i procedurave të shkollës në ndihmë të gjithëpërfshirjes së nxënësve me aftësi të kufizuara Botimi i këtij dokumenti u mundësua nga Save
More informationPROGRAMI I LËNDËS SË GJUHËS ANGLEZE KLASA III
REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCËS DREJTORIA E ZHVILLIMIT TË KURRIKULËS MIRATOHET MINISTRI Luan MEMUSHI PROGRAMI I LËNDËS SË GJUHËS ANGLEZE KLASA III CIKLI FILLOR I SHKOLLËS 9-VJEÇARE
More informationKRIMINALITETI I TË MITURVE NË SHQIPËRI. Analizë e shkaqeve dhe faktorëve të kriminalitetit tek të miturit në Shqipëri
KRIMINALITETI I TË MITURVE NË SHQIPËRI Analizë e shkaqeve dhe faktorëve të kriminalitetit tek të miturit në Shqipëri 1 KRIMINALITETI I TË MITURVE NË SHQIPËRI KRIMINALITETI I TË MITURVE NË SHQIPËRI Analizë
More informationPunim për gradën shkencore Doktor
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI I PEDAGOGJISË DHE I PSIKOLOGJISË PREVALENCA E OBEZITETIT TEK FËMIJËT (SHKOLLARË)10-15 VJEÇ Punim për gradën shkencore Doktor Doktorant
More informationSIGURIMI I CILËSISË NË ARSIMIN PROFESIONAL
REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I HISTORISË DHE I FILOLOGJISË DEPARTAMENTI I GJEOGRAFISË SIGURIMI I CILËSISË NË ARSIMIN PROFESIONAL Disertacion për gradën shkencore Doktor DOKTORANTE
More informationLiberalizimi tregtar, impakti në rritjen ekonomike. Rasti i Shqipërisë
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I EKONOMISË DEPARTAMENTI I EKONOMIKSIT Liberalizimi tregtar, impakti në rritjen ekonomike. Rasti i Shqipërisë Disertacion për marrjen e gradës shkencore DOKTOR Kandidati:
More informationPLANNING COMMISSION MINUTES
PLANNING COMMISSION MINUTES REGULAR MEETING October 21, 2014 MEMBERS PRESENT: Logan Nicoll, Vice Chair Terry Carter Alan Isaacson Norm Vanasse MEMBERS ABSENT: Alan Couch, Chair STAFF PRESENT: Rose Goings
More informationAnalizë e situatës së parandalimit të keqtrajtimit të fëmijëve në Shqipëri Progresi në të ardhmen
Analizë e situatës së parandalimit të keqtrajtimit të fëmijëve në Shqipëri Progresi në të ardhmen Analizë e situatës së parandalimit të keqtrajtimit të fëmijëve në Shqipëri Progresi në të ardhmen ABSTRAKT
More informationEuropean Network. Edukimi seksual. Në Evropë dhe Azinë Qendrore. Përparimet dhe zhvillimet e fundit të teknologjisë
European Network QENDRA SHQIPTARE PER POPULLSINE DHE ZHVILLIMIN ALBANIAN CENTER FOR POPULATION AND DEVELOPMENT Edukimi seksual Në Evropë dhe Azinë Qendrore Përparimet dhe zhvillimet e fundit të teknologjisë
More informationD I S E R T A C I O N
REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I EKONOMISË DEPARTAMENTI I MARKETING - TURIZMIT D I S E R T A C I O N Në kërkim të gradës shkencore Doktor KOMUNIKIMI I NJË BANKE QENDRORE RASTI
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE PROGRAM I DOKTORATËS VLERËSIMI DINAMIK I FAKTORËVE KONSTRUKTIVË NË TË NXËNËT E TË LEXUARIT TË KUPTIMSHËM (Kl. VI - IX) Paraqitur në kërkim të gradës
More informationThe Principal Doctrines of Epicurus
The Principal Doctrines of Epicurus Below is a set of the editor's favorite translations for each of Epicurus' Principal Doctrines, also known as his "Sovran Maxims," which comes down to us from the Lives
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I EKONOMISË DEPARTAMENTI I EKONOMIKSIT TREGTIA E JASHTME DHE ZHVILLIMI EKONOMIK
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I EKONOMISË DEPARTAMENTI I EKONOMIKSIT TREGTIA E JASHTME DHE ZHVILLIMI EKONOMIK NË NDIKIMIN E PROÇESEVE LIBERALIZUESE: RASTI I SHQIPËRISË PUNOI Soana JAUPLLARI (TEKA) UDHËHEQËS
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE PROGRAMI I DOKTORATURËS DISERTACION
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE PROGRAMI I DOKTORATURËS DISERTACION TEMA: SHËRBIMI PSIKO-SOCIAL NË SHËRBIMET E SHËNDETIT RIPRODHUES NË SHQIPËRI Paraqitur në kërkim të gradës shkencore
More informationRoli i mësimdhënësit në ligjërimin e letërsisë
Roli i mësimdhënësit në ligjërimin e letërsisë Mustafa Erdem Abstrakt Ky punim parashikon përmbledhje të ideve dhe kërkimeve mbi rolin e mësuesit në mësimdhënien e letërsisë. Letërsia dhe gjuha janë të
More informationUNIVERSITETI I GJAKOVËS FAKULTETI I MJEKËSISË PROGRAMI I INFERMIERISË PUNIM DIPLOME. TEMA: Kujdesi infermieror te personat me retardim mendor
UNIVERSITETI I GJAKOVËS FAKULTETI I MJEKËSISË PROGRAMI I INFERMIERISË PUNIM DIPLOME TEMA: Kujdesi infermieror te personat me retardim mendor Kandidatja: Mentore: Prof. Ass. Dr. Iliriana Raça Bunjaku Gjakovë,
More informationREPUBLIKA E SHQIPËRISË INSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMIT PROGRAMET E KURRIKULËS PËR GJIMNAZIN ME KOHË TË SHKURTUAR
REPUBLIKA E SHQIPËRISË INSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMIT PROGRAMET E KURRIKULËS PËR GJIMNAZIN ME KOHË TË SHKURTUAR FUSHA: TEKNOLOGJI LËNDA: TEKNOLOGJI E INFORMACIONIT DHE KOMUNIKIMIT PROGRAMI I LËNDËS
More informationBotimi: Analiza për vlerësimin e programeve kombëtare dhe masave për punësimin e personave me aftësi të kufizuara
E Ë Z I L E A V E AN M A R G O R P Ë T T I M I S Ë R VLE E R A T Ë B M O K E V A S E V A N DHE MA O S R E P E N I M I S Ë N U P PËR A R A U Z I F U K Ë T I S Ë ME AFT Botimi: Analiza për vlerësimin e programeve
More informationPlan-Programi për Auditor të Sektorit Publik
Plan-Programi për Auditor të Sektorit Publik Trajnimi për kualifikimin Auditor të Sektorit Publik do të mbulojë lëndët dhe temat e mëposhtme: Moduli 1: Raportimi Financiar I. Teoria e kontabilitetit II.
More informationProgrami i studimit: Master i Mësimdhënies lëndore (me specializimet: Matematikë; Fizikë; Biologji; Kimi; Histori; Gjeografi; Teknologji dhe TIK)
Universiteti i Prishtinës Hasan Prishtina Fakulteti i Edukimit Programi i studimit: Master i Mësimdhënies lëndore (me specializimet: Matematikë; Fizikë; Biologji; Kimi; Histori; Gjeografi; Teknologji dhe
More informationCONTENTS III SYNTHETIC A PRIORI JUDGEMENTS. PREFACE CHAPTER INTRODUCTldN
PREFACE I INTRODUCTldN CONTENTS IS I. Kant and his critics 37 z. The patchwork theory 38 3. Extreme and moderate views 40 4. Consequences of the patchwork theory 4Z S. Kant's own view of the Kritik 43
More information78 mësues të 26 shkollave pilot përfaqësojnë grupin e përfshirë në pilotim.
Grupi i punës: Zamira Gjini Dr. Gerti Janaqi Dr. Mirela Andoni Ines Todhe Aurela Zisi Moderatore: Dr. Mirela Andoni Redaktimi shkencor: Dr. Mirela Andoni Redaktimi letrar Petrit Zili Ky manual reflekton
More informationUdhëzime për shkolla W RLD. Udhëzime për. #fëmijëtimarrinshkollatpërsipër. CHILDREN'S 20 Nëntor 2017 DAY
Udhëzime për #fëmijëtimarrinshkollatpërsipër Udhëzime për shkolla W RLD CHILDREN'S 20 Nëntor 2017 DAY #Fëmijët i marrin shkollat përsipër Është ditë zbavitëse që përçon porosi serioze, ku përveç njoftimit
More informationPROVIMI ME ZGJEDHJE REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA QENDRORE E VLERËSIMIT TË ARRITJEVE TË NXËNËSVE
KUJDES! Lënda: MOS Gjuhë Angleze DËMTO BARKODIN BARKODI REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA QENDRORE E VLERËSIMIT TË ARRITJEVE TË NXËNËSVE I MATURËS SHTETËRORE 2009 LËNDA:
More informationPOLITIKAT E PËRFSHIRJES SOCIALE PËR FËMIJËT DHE FINANCIMI I TYRE NË SHQIPËRI
POLITIKAT E PËRFSHIRJES SOCIALE PËR FËMIJËT DHE FINANCIMI I TYRE NË SHQIPËRI Falënderime Botimi Politikat e përfshirjes sociale për fëmijët dhe financimi i tyre në Shqipëri përbëhet nga tri pjesë, të
More informationÇËSHTJET GJINORE DHE KONTROLLI I ARMËVE TË VOGLA DHE TË LEHTA (SALW)
This project is funded by the European Union Empowered lives. Resilient nations. Hyrja Politikat për kontrollin e armëve të vogla dhe të lehta kanë si qëllim që të rrisin sigurinë e përgjithshme të qytetarëve
More informationPROVIMI ME ZGJEDHJE REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA QENDRORE E VLERËSIMIT TË ARRITJEVE TË NXËNËSVE
KUJDES! Lënda: MOS Gjuhë Angleze DËMTO BARKODIN BARKODI REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS AGJENCIA QENDRORE E VLERËSIMIT TË ARRITJEVE TË NXËNËSVE I MATURËS SHTETËRORE 2009 LËNDA:
More informationRAPORT VLERËSIMI. Grupi i Ekspertëve: Av. Entila Zyba Dr. Blerta Çani Manjola Veizi Xheni UNWOMEN
RAPORT VLERËSIMI DHUNA NDAJ GRAVE E VAJZAVE NGA KOMUNITETE TË PAFAVORIZUARA - NJË VËSHTRIM MBI FENOMENIN E DHUNËS NDAJ GRAVE E VAJZAVE NGA KOMUNITETET ROM, LGBT DHE ATYRE ME AFTËSI TË KUFIZUARA NË BASHKITË,
More informationAnaliza gjinore e teksteve te shkollës fillore. Studim i Qendrës Aleanca Gjinore për Zhvillim. Financuar nga Kvinna till Kvinna
Analiza gjinore e teksteve te shkollës fillore Studim i Qendrës Aleanca Gjinore për Zhvillim Financuar nga Kvinna till Kvinna Tiranë, korrik 2005 1 Analiza gjinore e teksteve të shkollës fillore Studim
More informationANALIZA E TREGUESVE TË VEPRIMTARISË MËSIMORE PËR VITIN AKADEMIK NË UNIVERSITETIN ALEKSANDËR XHUVANI ELBASAN
ANALIZA E TREGUESVE TË VEPRIMTARISË MËSIMORE PËR VITIN AKADEMIK 2015-2016 NË UNIVERSITETIN ALEKSANDËR XHUVANI ELBASAN Dhjetor 2016 0 Analizën për veprimtarinë e kryer gjatë vitit akademik 2015-2016 po
More informationPLANI DHE PROGRAMI MËSIMOR
Republika e Kosovës RepublikaKosova-Republic of Kosovo Qeveria - Vlada Government MINISTRIA E ARSIMIT SHKENCËS DHE TEKNOLOGJISË PLANI DHE PROGRAMI MËSIMOR Prishtinë, gusht 2017 1 Këshilli redaktues: Kabineti
More informationDOKTORATURË E DREJTA PËR KUJDES SHËNDETËSOR DHE SIGURIM SHËNDETËSOR NË REPUBLIKËN E SHQIPËRISË
DEPARTAMENTI I TË DREJTËS PUBLIKE DOKTORATURË E DREJTA PËR KUJDES SHËNDETËSOR DHE SIGURIM SHËNDETËSOR NË REPUBLIKËN E SHQIPËRISË Udhëheqëse shkencore Prof.Dr. Aurela ANASTASI Kandidate Laureta MANO Tiranë,
More informationRAPORT PËRFUNDIMTAR I VLERËSIMIT TË JASHTËM TË CILËSISË SË PROGRAMIT TË STUDIMIT. Bsc MËSUES PËR CIKLIN E ULËT NË
1 RAPORT PËRFUNDIMTAR I VLERËSIMIT TË JASHTËM TË CILËSISË SË PROGRAMIT TË STUDIMIT Bsc MËSUES PËR CIKLIN E ULËT NË INSTITUCIONIN E ARSIMIT TË LARTË PRIVAT NËNA MRETËRESHË GERALDINË, BURREL Përgatiti raportin
More informationAutoCAD Civil 3D. Xhavit Ratkoceri IEE Prishtine, Rep. e Kosoves Perfaqesues i Autodesk Autodesk
AutoCAD Civil 3D Xhavit Ratkoceri IEE Prishtine, Rep. e Kosoves Perfaqesues i Autodesk IEE shpk eshte themeluar ne 2004 Zyra kryesore ne Prishtine, Rep. e Kosove Zyra perkrahese ne Tirane, Rep. e Shqipërisë
More informationUNIVERSITETI FEHMI AGANI GJAKOVË FAKULTETI I EDUKIMIT
UNIVERSITETI FEHMI AGANI GJAKOVË FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAMI: Parashkollor PUNIM I DIPLOMËS NDIKIMI GJUHËSOR TEK PARASHKOLLORËT Mentori: Prof. ass.dr. Sindorela Doli-Kryeziu Studentja: Artina MUSTAFA
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE DEPARTAMENTI PEDAGOGJI PSIKOLOGJI PROGRAMI I DOKTORATURËS STRESI NË MJEDISET SHQIPTARE TË PUNËS NË SHQIPËRI: (SHEMBULLI I SEKTORIT PUBLIK TË SHËNDETËSISË)
More informationBULETINI I SHKENCAVE SHOQËRORE
BULETINI SHKENCOR BULETINI I SHKENCAVE SHOQËRORE 2011 1 KËSHILLI BOTUES I BULETINIT SHKENCOR - Prof. As. Dr. Lorenc EKONOMI (Kryeredaktor) - Dr. Anyla SARAÇI (MAXHE) (Redaktore letrare) - Benita STAVRE
More informationKonventa kuadër per mbrojtjen e pakicave kombetare dhe raporti shpjegues
Konventa kuadër per mbrojtjen e pakicave kombetare dhe raporti shpjegues Framework Convention for the protection of national minorities and explanatory report Convention-cadre pour la protection des minorités
More informationR E V I S T Ë SHKENCORE E FAKULTETIT TË S H K E N C A V E S O C I A L E
POLIS NR 9 / 2010 R E V I S T Ë SHKENCORE E FAKULTETIT TË S H K E N C A V E S O C I A L E Bordi Editorial Prof. Dr Romeo Gurakuqi, Universiteti Europian i Tiranës (UET) Phd. Fatos Tarifa, Universiteti
More informationPUNIM DIPLOME UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAMI: FILLOR. Kosovë
UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAMI: FILLOR PUNIM DIPLOME Tema: Mësimdhënia në Kosovë korelacion me kohën në arsimimin e nxënësve në Udhëheqës shkencor:kandidatja: Prof. Ass.
More informationSanksionimi i të drejtave të të moshuarve Drejt një Konvente të Kombeve të Bashkuara
Sanksionimi i të drejtave të të moshuarve Drejt një Konvente të Kombeve të Bashkuara Një mjet për promovimin e një dialogu për krijimin e një Konvente të re të Kombeve të Bashkuara mbi të Drejtat e të
More informationRekomandimi Rec(2000)20 i Komitetit të Ministrave për shtetet anëtare mbi rolin e ndërhyrjes së hershme psikosociale në parandalimin e kriminalitetit
MINISTERS DEPUTIES DÉLÉGUÉS DES MINISTRES Recommendations Recommandations Rec(2000)20 06/10/2000 Recommendation of the Committee of Ministers to member states on the role of early psychosocial intervention
More informationTË NXËNËT PËR GJATË GJITHË JETËS: PËRSHTATJE APO PARADIGMË E RE ARSIMORE? LIFELONG LEARNING: ADJUSTMENT OR PARADIGM SHIFT?
ISSN 2073-2244 www.alb-shkenca.org Copyright Institute Alb-Shkenca AKTET Journal of Institute Alb-Shkenca Revistë Shkencore e Institutit Alb-Shkenca TË NXËNËT PËR GJATË GJITHË JETËS: PËRSHTATJE APO PARADIGMË
More informationSTANDARDET E SHKOLLËS SI QENDËR KOMUNITARE (DRAFT)
Drejtoria e Përgjithshme e Arsimit Parauniversitar INSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMIT STANDARDET E SHKOLLËS SI QENDËR KOMUNITARE (DRAFT) Janar, 2014 STANDARDET E SHKOLLËS SI QENDËR KOMUNITARE, NJË SHKOLLË
More informationSubordinate causal clauses in Albanian language
Subordinate causal clauses in Albanian language FABIANA VELENCIA Abstract fvelencia@yahoo.com Causative connectors viewed in different aspects and analyzed in different subordinate causal clauses. The
More informationKorniza evropiane e kualifikimeve (KEK) për mësimin gjatë gjithë jetës. Korniza Evropiane e Kualifikimeve
Korniza evropiane e kualifikimeve (KEK) për mësimin gjatë gjithë jetës Korniza Evropiane e Kualifikimeve Europe Direct është një shërbim, që u ndihmon të gjeni përgjigjet në pyetjet tuaja rreth Bashkimit
More informationKOMUNIKIMI SI FAKTOR I MOTIVIMIT TË MËSIMDHËNËSIT КОМУНИКАЦИЈАТА КАКО ФАКТОР НА МОТИВАЦИЈА НА НАСТАВНИКОТ
37.091.2:316.77 C E N T R U M 4 Mr.sc. Rexhep Dauti 1 KOMUNIKIMI SI FAKTOR I MOTIVIMIT TË MËSIMDHËNËSIT КОМУНИКАЦИЈАТА КАКО ФАКТОР НА МОТИВАЦИЈА НА НАСТАВНИКОТ COMMUNICATION AS A FACTOR OF MOTIVATION OF
More informationSeminar i Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar për Rregullatorët Çështjet e Kontabilitetit dhe Rregullatore
REPARIS A REGIONAL PROGRAM Seminar i Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar për Rregullatorët Çështjet e Kontabilitetit dhe Rregullatore Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar 7 Publikimet
More informationEdukimi fiziko-seksual dhe inteligjenca emocionale-seksuale
Edukimi fiziko-seksual dhe inteligjenca emocionale-seksuale 1 Kjo paketë përmbledhëse e lidhur me edukimin seksual të të rinjve është hartuar bazuar në dy module: Gjithcka në një dhe Një Vullnetar mund
More informationIMPAKTI I LIDERSHIPIT, KULTURËS DHE NDRYSHIMEVE ORGANIZATIVE NË EFEKTITIVITETIN ORGANIZATIV TË SISTEMIT BANKAR SEKONDAR NË TIRANË
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I EKONOMISË DEPARTAMENTI I MANAXHIMIT IMPAKTI I LIDERSHIPIT, KULTURËS DHE NDRYSHIMEVE ORGANIZATIVE NË EFEKTITIVITETIN ORGANIZATIV TË SISTEMIT BANKAR SEKONDAR NË TIRANË
More informationRAPORTI I PARË PËR REFORMIMIN E ARSIMIT TË LARTË DHE KËRKIMIT SHKENCOR
KOMISIONI PËR ARSIMIN E LARTË DHE KËRKIMIN SHKENCOR Krijuar nga Kryeministri Drejtuar nga Dr. Arjan Gjonça RAPORTI I PARË PËR REFORMIMIN E ARSIMIT TË LARTË DHE KËRKIMIT SHKENCOR Tiranë, Janar- Prill 2014
More informationKorniza gjithpërfshirëse e politikës mbi çeshtjen e aftësisë së kufizuar në Kosovë
korniza gjithpërfshirëse e politikës
More informationMIKROTEZE MASTERI. kopje TEMA: MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE DHE VLERËSIMI I PERFORMANCËS NË ADMINISTRATËN PUBLIKE
Republika e Shqipërisë, Universiteti Aleksandër Moisiu, Fakulteti i Shkencave Politike-Juridike Administrim Financiar MIKROTEZE MASTERI TEMA: MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE DHE VLERËSIMI I PERFORMANCËS
More informationPjesëmarrja e Institucionit të AP në Procesin e Monitorimit të Konventës CEDAW dhe Raportimit përpara Komitetit CEDAW
This programe is funded by the European Union Pjesëmarrja e Institucionit të AP në Procesin e Monitorimit të Konventës CEDAW dhe Raportimit përpara Komitetit CEDAW This programe is funded by the European
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE Roli i psikologut në parandalimin dhe trajtimin e problemeve të shëndetit mendor në sistemin e burgjeve gjatë dekadës së fundit. Paraqitur në kërkim
More informationSHKOLLA E LARTË HËNA E PLOTË BEDËR. Korrik 2014
SHKOLLA E LARTË HËNA E PLOTË (BEDËR) 2013 2014 HËNA E PLOTË BEDËR RAPORTI VJETOR Korrik 2014 SHKOLLA E LARTË HËNA E PLOTË BEDËR RAPORTI VJETOR PËR VITIN AKADEMIK 2013-2014 Pasqyra e lëndës: 1. REALIZIMI
More informationUNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAMI FILLOR PUNIM DIPLOME
UNIVERSITETI I GJAKOVËS FEHMI AGANI FAKULTETI I EDUKIMIT PROGRAMI FILLOR PUNIM DIPLOME APLIKIMI I METODAVE MËSIMORE DHE PËRSHTATJA E TYRE PËR NXËNËS ME DËMTIME NË TË PARË Udhëheqës shkencor: Prof.Ass.Dr.
More informationSTANDARDET E VLERËSIMIT TË NXËNËSVE NË SHKOLLËN FILLORE
PROJEKTI I SHKOLLËS FILLORE NËNPROJEKTI: PËRPARIMI I VLERËSIMIT TË NXËNËSVE Nënprojekti realizohet në bashkëpunim me Qendrën Maqedonase për Arsimin Qytetar (MCGO) STANDARDET E VLERËSIMIT TË NXËNËSVE NË
More informationFakulteti i Edukimit (Programi: Mësimdhënia dhe Kurrikula & Udhëheqja në Arsim)
Të dhëna bazike të lëndës Njësia akademike: Titulli i lëndës: Niveli: Statusi lëndës: Viti i studimeve: Numri i orëve në javë: Vlera në kredi ECTS: Koha / lokacioni: Mësimëdhënësi i lëndës: Detajet kontaktuese:
More informationROLI I INSTITUCIONEVE
ROLI I INSTITUCIONEVE DHE I MËSUESVE PËR TË KRIJUAR PARTNERITET NË MBËSHTETJE TË PRINDËRVE NË ZHVILLIMIN TËRËSOR TË FËMIJËVE ROLI I INSTITUCIONEVE DHE I MËSUESVE PËR TË KRIJUAR PARTNERITET NË MBËSHTETJE
More informationRaport i Vlerësimit vjetor për Sigurimin e Brendshëm të Cilësisë Viti akademik
Raport i Vlerësimit vjetor për Sigurimin e Brendshëm të Cilësisë Viti akademik 2015-2016 Albanian University është një institucion privat, i pavarur dhe laik i Arsimit të Lartë, i cili është licencuar
More informationUNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I GJUHËVE TË HUAJA DEPARTAMENTI I GJUHËS ANGLEZE PROCESI I PËRKTHIMIT TË ACQUIS COMMUNAUTAIRE NË GJUHËN SHQIPE
UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I GJUHËVE TË HUAJA DEPARTAMENTI I GJUHËS ANGLEZE PROCESI I PËRKTHIMIT TË ACQUIS COMMUNAUTAIRE NË Udhëheqës shkencor: Prof. Dr. Nonda VARFI Kandidate: MA Adelina ALBRAHIMI
More information