Hevi bilong Telikom na PNG Power givim hevi long ol Hailans kastoma

Size: px
Start display at page:

Download "Hevi bilong Telikom na PNG Power givim hevi long ol Hailans kastoma"

Transcription

1 INSAIT: Moa stori long kalabus ronawe... P3 Lae salensim Mosbi long dijitel musik... P17 Catholic Reporter bilong Janueri 2010 i stap insait... Namba 1850 Wan Wik Janueri 28 - Februei 3, 2010 Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol SKUL STAT: Tupela twins Mijica na Maisy Lus i painim skul yunifom long redi long skul stat long Mande. Hia tupela i baim yunifom long Tango stua long Boroko. Poto: Nicky Bernard Hevi bilong Telikom na PNG Power givim hevi long ol Hailans kastoma JAMES KILA i raitim HEVI bilong pawa na telekomyunikesin long ol bikpela taun insait long Hailans rijen olsem Goroka na Kundiawa i bagarap tru. Ol be mobai fon nau yet i aut na ol kastoma husat i yusim dispela sistem ino inap long ring. Planti ol lain husat i save yusim ATM masin long kisim mani i kisim bikpela taim tru stat long las wik Tunde yet i kam inap nau. Ol wokman meri bilong gavman i wok long weit yet long kisim ol pei bilong ol long ol beng na ol ATM masin long ol sentas long Hailans rijen. Planti ol benk kastoma bungim bikpela hevi na hat taim stret long stretim ol skul fi bilong ol pikinini bilong ol. Dispela em bikos ol ino inap long rausim ol mani long benk long dispela taim we hevi bilong Ol papamama husat i laik long stretim skul fi bilong ol pikinini bilong ol long sait bilong benkim mani long benk i bungim taim stret. Dispela em bikos ol ino inap long rausim mani i rausim mani long benk long mekim dispela bikos sistem long benk we em Telikom i save kontrolim telekomyunikesin i daun bikos long hevi long wait bilong strongpela win na weda i nogut long hailans. Moa stori long pes 3

2 P2 WANTOK Janueri 28 - Februari 3, 2010 NIUS Nupela Deputi Polis bos operesen laikim sapot ASKIm i go long ol sinia Polis opisa long givim gutpela sapot long nupela Deputi Komisina Polis Operesen i karimaut ol wok bilong em. Long las wik, Nesenel Gavman i kamapim sampela senis i kamap long Polis Fos insait long kantri long wok bilong ol top wokman. Olsem na nupela Deputi Komisina Polis Operesen, Tony Wagambie i wokim dispela singaut i go aut long sapot i kam long ol sinia polis opisa. Senis i kamap long Polis Dipatmen na Nesenel Eksekyutiv Kaunsel (NEC) i tokaut long makim Tony Wagambie olsem Ekting Polis Komisina na Sif bilong ol Polis Operesen. Em i kisim ples bilong Raphael Huafolo husat i kisim wok nau olsem Asisten Komisina Kraims o ol bikpela birua na bikhet pasin. Foren Afeas Minista Sam Abal husat i wok long lukautim Intenel Sekyuriti Ministri taim Minista stret, Sani Rambi i no stap. Ol toktok i kam long opis bilong Ekting Polis Komisina Tom Kulunga i tok Mist Huafolo na Wagambie i bin sekan na promis olsem ol bai wok bai wok bung wantaim Komisina, sevim gavman na kantri. Mista Huafolo i tok em i luksave long disisen bilong NEC na em i amamas long sanap long sait na larim Mista Wagambie long go insait long wok bilong em olsem Deputi Komisina Polis Operesen. Taim em i tok amamas long tupela opisa long gutpela luksave bilong ol, Mista Kulunga i tok namba wan samtign bilong Polis Konstebuleri i bilong sevim gavman na 6 milion pipel bilong dispela kantri. Em i tok polis i gat bikpela wok long painim na kisim bek ol ronawe kalabusman bilong Bomana na ol narapela hap bilong kantri tu. Na ol sinia polis opisa i mas wok bung gut wantaim long sekim, kamapim gut ol plesn na wok wantaim long painim na kisim bek ol ronawe kalabusman. Mista Kulunga i tok Mista Wagambie i gat bikpela ekspiriens na save long polis operesen wok na Mista Huafolo em i wanpela saveman long wok ditektiv na bai skruim wok long menesmen eria bilong Kriminel Invetigetiv Divisen. Luteran Sinot lonsim HIV/AIDS na Visen 2020 polisi Bustin Anzu i raitim EVANJELIKAL Luteran Sios bilong Papua Niugini i lonsim tupela nupela samting visen 2020 na HIV/AIDS polisi. Dispela tupela polisi em ol i lonsim long 27 sinot long Matin Luta Semineri long Lae long las wik. Wokabaut bilong sios insait long narapela 10 yias o visen 2020 bai lukautim ol long wanem mak bai ol i wokabaut long em na ekting bisop Reveren Zau Rapa i askim olgeta bilip manmeri bilong Luteran sios i mas ritim ol dispela polisi. Samting olsem 8,000 buk bai ol i kamapim bilong visen 2020 na HIV/AIDS polisi na em i askim olgeta long kisim ol dispela buk na ritim na save long wanem samting ol i bin kamapim. Reveren Rapa i tok leit het bisop Dokta Reveren Wesley Kigasung i bin mekim bikpela wok long kamapim dispela ol polisi tasol em yet ino stap long luksave long kaikai bilong em. Long wankain taim tu, ol i launsim wok bilong HIV/AIDS bilong sios na givim igo long Minista bilong Helt na HIV/AIDS Sasa Zibe, husait i bin go stap na witnesim dispela launsing. Olpela sios sekreteri Isaac Theo i tok dispela sik em i wanpela bikpela hevi na ol i bin kamapim dispela polisi long ol i wok bung wantaim ol narapela stekoldas long mekim wok wantaim long daunim dispela hevi. Awenes em i wanpela bikpela samting we ol i laik go pas long mekim. Minista Zibe i tok em i amamas long dispela launsing long wanem, Gavman tasol ino inap long daunim o paitim hevi bilong dispela bikpela sik nogut we i wok long bagarapim ol manmeri bilong kantri. Dispela wok patnasip namel long sios na gavman em i gutpela rot bilong daunim dispela sik nogut. Gavman tasol ino inap daunim dispela sik nogut tasol em wok bilong sios tu i mas igat sampela wok long dispela, em i mekim dispela toktok bihain long kisim dispela HIV/AIDS polisi pepa. Em i tok tu olsem dipatmen bilong helt na Nesinol AIDS Kaunsil bai givim ful sapot long dispela wok bilong misin. Ol sosol isu olsem bilak pawa, trabel pait, sanguma, lo na oda na giaman profet tu em sampela samting ol i bin toktok long taim bilong sinot. Dispela sinot i no lukluk long sait bilong tiologi, wok misin o sios histori. Ol i toktok long planti samting we i bagarapim laip bilong ol Kristen bilip manmeri. Ol Juha, Hides na Angore papagraun singaut long hariapim peimen Timon Henry i raitim MOA long ol papa graun bilong Juha,Hides na Angore insait long Sauten Hailens Provins LNG prosek eria i singaut i go long Nesenel Gavaman wantaim Divelopa Exxon Mobil long hariapim peimen bilong MoA mani bilong ol papa graun. Dispela tok strong i bin kamap long sampela wik i go pinis long wanpela bung i bin kamap klostu long Fainens Opis long Waigani long Pot Mosbi. Ol papa graun i no bin wanbel long gavman wantaim divelopa i no kama aut long tok klia long wanem taim bai ol i peim ol. Ol sampela tok win i kam insait long Dipatmen bilong Fainens na Treseri i tok olsem ol gavman wantaim divelopa i wok hat long painim mani na askim ol papa graun long noken traim long mekim nabaut inap ol i peim ol MoA fan. Wantok Nius i I bin kisim tingting bilong wanpela Siaman bilong Angore PDL 11 olsem nau em taim bilong Somare Temu Gavman long go het na stretim ol hevi i stap namel long ol papa graun na i no wantaim long ol divelopa olsem Exxon Mobil,o Esso Hailens. Em i tok ol divelopa i wok long kam insait na mekim ol sampela wok na i gat bikpela hap wok i stap yet na Gavman i mas kam insait na stretim ol hevi bilong ol papagraun. Insait long dispela taim tu nogat wanpela bilong ol Gavman o Opis bilong ExxonMobil bin kam long autim tingting bilong ol. WET YET! Wankain olsem ol papagraun bilong Not Wes Moran, ol papgaraun long Juha, Hides na Angore I wetim yet MoA mani bilong ol.

3 NIUS Janueri 28 - Februari 3, 2010 WANTOK P3 Operesen long painim Kapis na lain i go strong.holim pasim wanpela long Sogeri OL LOMAN long kantri olsem polis, Koreksenek Sevis na pablik o wok hat tru nau long painim ol 12-pela strongpela kalabus man o bin ronawe long Bomana las wik. Tasol long dispela wik, ol polis i holim pasim na salim i go bek long Bomana haus kalabus, Oliver Ben Gabi, wanpela long ol dispela 12- pela, bihain ol i painim em i hait long bus long Sogeri ausait long Mosbi. Gabi i bilong ples Dambui insait long Maprik distrik bilong Is Sepik provins i wanpela long ol i bin stap insait long stil pasin bilong han long Beng Saut Pasifik long Kerema na Madang long 2008 wantaim biknem na mastamain bilong ol, William Kapis Nanua.Ol bin stilim planti milion kina. Ol polis i sasim Gabi na putim em bek i go long Bomana haus kalabus.i gat bilip tu olsem sampela ol narapela poroman bilong Gabi i hait long ol bus long Sogeri i stap. I gat ol ripot tu i kamap we ol i tok Kapis i stap long boda eria namel long Sentrel provins na Milen Be. Na ol narapela i tok em i ronawe i go long Madang na tu, Wes Nu Briten. Tasol Wantok i no inap kisim tok tru long ol dispela toktok bikos ol bikman long polis na CIS o no bin stap long givim ol trupela ripot long dispela. Ol polis i nau strongim ol wok bilong ol long Sogeri eria bilong traim kisim ol narapela 11-pela ronawe kalabusman i hait long hap. I kam inap nau, 500 polis na CIS opisa i wok long operesen bilong holim pasim bek Kapis na 11-pela lain i bin ronawe long Bomana long Janueri 12. Manimak olsem K1.5 milion gavman i givim Polis Dipatmen long mekimn ol wok long dispela. Operesen bai i wokim ol rotblok na bai i ron long wanpela mun.bos bilong ol polis long Mosbi siti, Fred Yakasa I askim olgeta polis na CIS opisa wantaim tu pablik long wok bung wantaim long dispela operesen long kisim bek ol dispela strongpela kriminel. Long wankain taim tu, polis o wok long painim husat dispela meri tru o bin go pas long rausim ol kalabus lain long Bomana. Ol o gat pinis nem bilong sampela meri we ol bai kwestenim ol long dispela samting. Ol ripot i tok operesen inap long kisim Kapis na lain bilong em insait long wanpela mun. Hevi bilong Telikom na PNG Pawa givim hevi long Hailans kastoma I kam long pes 1 Wanpela benk kastoma long Goroka i tok olsem em i wok long painim hat tru nau long kisim mani long peim skul fi bilong pikinini meri bilong em husat bai go skul long wanpela koles long Madang. Dispela em bikos ATM masin long Goroka i wok long sistem i aut planti taim tru na ol manmeri ino inap long rausim moni long benk. Moa long en narapela hevi tu long beng em olsem ol kastomas ino inap long kisim o rausim mani bilong ol long benk. Ol kastoma i wok long go putim deposit tasol. Wanpela sinia ofisa bilong benk long Goroka i tokim Wantok Niuspepa olsem hevi nau i stap long sait bilong Telikom long bringim sistem i kamap orait long mekim ol ATM na ol sistem bilong benk i ken wok gut long givim sevis igo long ol benk kastomas. Em i tok wankain hevi tu i kamap long Kundiawa taun we nau i givim bikpela hevi tru long ol pablik sevans. Planti bilong ol tu em ol papamama husat i laik redim skul fi bilong ol pikinini bilong ol tasol hevi ya i givim bikpela wari tru long ol nau yet. LAIKIM KOMPENSESEN: Justin Larry Edai, maus man na sampela papa graun i holim pepa wok bilong ol we i stap pinis wantaim loya bilong ol. Poto Nicky Bernrad. Papa graun lakim kompesesen OL papa graun long Bamu LLG long Balimo insait long Midel Flai eria long Westen provins i laikim provinsel gavman bilong ol long baim ol long sampela hap mani o kompesesen we bipo ol promis long givim long ol. Dispela em bihain tasol long ol ples lain i tok orait long brukim graun long liklik ples bilong ol na kamap olsem pasis o ples bilong ol sip long ron i go kam long Balimo. Wanpela Maus man bilong ol husat i makim 7-pela liklik ples olsem Kuria 1 na 2, Bimaramio, Alikinape, Gary, Aragi na Tapai insait long Bamu LLG i tokim Wantok Niuspepa olsem dispela Gopi Water Way (rot bilong wara) em ol tumbuna man bilong ol i bin wokim o digim long kamapim dispela rot bilong wara nau kago sip save ron i go antap long Balimo taun. Mausman bilong ol, Justin Larry Edai i tok, bipo long 1962, dispela ples bilong ol i bin gat liklik wara tasol. Em i tok bipo wanpela waitman kiap bilong ol em Masta Bag, i go raun long ples bilong ol na lukim olsem ol i ken brukim dispela liklik wara long kamapim sot pela rot bilong ol sip na moto kanu long go kam long Balimo. Masta Bag i tokim ol ples lain olsem dispela wara ol digim o brukim, gavman bilong Western Provins bai baim ol olsem kompesen long bagarapim graun bilong ol. Mista Bag tokim ol tu olsem dispela liklik wara bilong ol bai helpim ol taim ol sip i ron i go kam. Maus man Larry i tok dispela toktok bilong Mista Bag ino karim kaikai long 1962 ikam inap Na dispela i mekim na ol papa graun i no amamas long dispela tok promis bilong Masta Bag na provinsel gavman bilong ol. Justin na ol papa graun bilong dispela seven pela liklik ples nau i singaut i go long gavman bilong Western Provis long luksave long ol dispela ples na baim ol sampela kompesen long dispela yia, em tok tu olsem ol ples lain i givim ol dispela Mun tasol na sapos ol i no baim ol hariap, ol ples lain bai pasim dispela wara na ol sip bai no inap ron long en inap tupela(2) Mun olgeta. Mipela em papa bilong dispela wara, ol tumbuna bilong mipela yet i wokim dispela rot bilong wara, nogat sevis i kam long mipela, olgeta sevis sip save karim igo antap long Balimo. Larry i tok. Justin tok tu olsem, em i gat olgeta dokimen o pepa wok stap, na em i givim pinis long Loya bilong ol na wetim tasol long tingting bilong Loya bilong ol long mekim wanem bihain.

4 P4 WANTOK Janueri 28 - Februari 3, 2010 NIUS LUTERAN Sios nau i mas luksave long ol lain bipo we i bringim tok bilong God aut long olgeta hap insait long Papua Niugini. Gren Sif Se Michael Somare i mekim dispela long moa long 2,000 Luteran sios memba o bin bung long Se Ignatus Kilange Stadium long Lae, Morobe Provins long opim sinot bung bilong ol. Em i tok Luteran Sios i lusim planti ol hatwok man na planti ol misinari i kisim tok bilong God long taim bipo. Dispela em ol misineri bilong Australia, na Gemeni wantaim ol as ples bilong PNG yet i kam long ples Simbang, Finsafen bilong mekim planti wok misin long tok bilong God na long ol planti wok divelopmen insait long sios. Ol i mekim wok bilong spirit na bodi na long wankain taim, ol i go yet long mekim sios wok. Em i tok ol i mas i gat luksave na rispektim ol dispela lain na mekim ol i amamas na tok tenkyu long ol. Long wankain taim, Se Sif Somare i mekim bikpela tok na luksave long Luteran sios i mekim planti wok, wok klostu wantaim gavman long wok divelopmen insait long kantri olsem ol haus sik, skul, wok didiman na planti ol arapela progrem we i helpim ol pipel i kisim laip na amamas insait long ples. Em tu i tok olsem planti samting we gavman i no inap mekim em Luteren Sios i mekim. Na ol narapela Sios tu i mekim wankain we i soim olsem gavman na sios i mas wanbel na wok bung wantaim long kirapim na bringim planti gutpela sevis i go long pipol. Sios i mas soim na lainim planti yangpela long kisim ples bilong ol papa bilong ol na mas go pas yet long mekim wok bilong sios i gro moa. Se Michael i tokaut tu long gavman bilong em nau i soim tru pasin wanbel, wok poroman na wok bung aninit long wanpela progrem ol i kolim long sios patnasip program. Aninit long dispela program, gavman na ol sios i bin sainim wanpela agrimen bilong luksave long wok bung wantaim na kamapim planti ol wok divelopmen insait long PNG. Long program we Luteran Sios tu i stap long en, dispela sainim tok wanbel o tok orait pepa i ken helpim na kirapim ol wok haus sik na edukesen na arapela progrem tu. Na dispela i soim trupela pasin bilong wok bung na wok lotu na kirapim dispela kantri bai i go moa yet, Se Michael i tok. Sios i mas helpim polis Bustin Anzu i raitim OL sios i mas wok bung wantaim polis long daunim hevi bilong lo na oda, bos bilong polis long Momase i tok. Asisten Polis Komisina na Komanda bilong Momase Giossi Labi i tok wok bung i mas kamap namel long sios na gavman long luksave long hevi bilong lo na oda. Em i tok populesen bilong kantri em i bikpela tumas na i no inap wantaim namba bilong polis insait long kantri na dispela i ken kamapim planti hevi na birua insait long kantri. Em i tok nau yet wanpela polis man o meri em i ken karamapim samting olsem manmeri na dispela em i bikpela wok tumas. Em i tok wantaim divelopmen bilong ol maining insait long kantri em bai bringim planti wok na sem taim tu em bai kamapim planti hevi bilong lo na oda. Taim mipela i pulim polisman i go i kam namba bilong polis bai sot na mipela i nogat namba long daunim hevi bilong lo na oda. Dispela bai putim mipela long wanpela kain mak we mipela bai kisim taim stret, em i tok. Sinod i askim tu Labi na ol sinia opisa bilong em olsem pasin bilong trensfe i go long narapela hap em i olsem wanem. Ol i tok planti bilong ol dispela polisman i save stap long wanpela taim na save gut tru long ol trabel manmeri. Taim ol dispela lain bilong ol i save long ol trabel man, em i hat wok tru long holim pasim ol long wanem ol i save gut long ol. Labi i tok taim bilong ol long stap long wanpela ples em tupela yia na bihain i go long narapela hap ples. Tasol long hevi bilong mani ol i no inap salim ol polisman i go kam long narapela ples. Olseml na bai yu lukim ol polisman o meri i stap long wanpela ples tasol na ol i save pes insait long dispela komyuniti na ol i save hat long mekim wok bilong lo na oda, em i tok. Em i tok tu olsem pasin bilong mekim trabel long ol dispela taim i narapela long ol taim bilong bipo na wanpela samting ol i ken daunim dispela em long ol mas mekim wok patna long daunim hevi. Luteren sios i mas luksave long ol bipo misinari Eric Sinebare i raitim

5 P6 WANTOK Janueri 28 - Februeri 3, 2010 HELT NIUS Pasim maus na wok - Aigiru Timon Henry i raitim GAVANA bilong Sauten Hailens Provins (SHP) Anderson Aigiru i askim Dokta bilong Tari Jenerel Haus sik Dokta Bravy Koensong long pasim maus na mekim wok bilong em long sevim ol sik manmeri. Gavana Aigiru i mekim dispela tok bihain long em ritim wanpela ripot long niuspepa long las wik we i no bihainim tok orait long en. Dokta Koensong i bin ripotim dispela long niuspepa olsem ol i nogat wanpela Agrimen o MoA wantaim ol Tari Generol Hausik na dispela bai mekim haus sik bai bungim planti moa hevi. Em i tok olsem Sauten Hailens Provinsol Gavana Aigiru wantaim Helt Dipatmen inap long sainim long Septemba las yia tasol i no bin kamap. Dokta Koenson i gat strongpela tingting long K20 millen we bai inap long rilisim bihainim MoA long karim aut sampela wok insat long Tari Jenerel Haus sik. "Tasol Gavana Aigiru i tok olsem K20 millen i stap tasol bai wetim Gavaman bai givim ol kontrekta bipo long sainin kontrak long mani i stap long mekim wok. Long dispela taim tu Gavana Aigiru i tok strong olsem ol paplik sevens mas traim long mekim wok bilong ol long wok ples bilong ol bikos em i bin basetim K800,000 long sapotim infrastrakta long hap. Em i tok tu olsem maski long abrusim Etminstresen na ron i go long niuspepa. Em i tok ol Paplik Sevans mas stap isi na traim long yusim gut mani we i kam long Provinsel Gavman. Yangpela Man Jisas i autim wanpela tok piksa bilong "Yangpela Man i lusim Papa" (Luk 15:11f). Dispela em stori bilong bipo, tasol em i stori bilong tude tu. Ritim nau. I gat wanpela yangpela man, Eddy, krismas bilong em i 27, na em i ting strong long marit. Em yet i tok: "Mi bin raun planti na prenim planti yangpela meri. Inap nau. Mi laik maritim wanpela gutpela meri, sindaun gut wantaim em, karim sampela pikinini na kamap gutpela famili man." Em i lukim wanpela meri, Karol i no marit yet. Em save long dispela meri long bipo. Ol i bin skul wantaim na em i laikim em, tasol tupela i no raun wantaim. Taim ol i lusim skul, meri i go wok long wanpela opis long siti na man i go kamap mekanik long wanpela kampani. Meri i stap gut; meri bilong lotu na sindaun gut. Em i gat laik long marit tasol em i wok long painim gutpela man ba i sindaun gut wantaim em. Wanpela de Eddy i bungim Karol gen na olpela laik i kirap gen. Em i tingting planti long Karol na em i laik maritim em. Olsem na Eddy i salim tok askim long Papa bilong Karol olsem: "Mi laik maritim pikinini bilong yu." Ol lain bilong Karol i bung wantaim na toktok long dispela samting. Ol i askim Karol long tingting bilong em yet. Laik i stap na em i gat ting long Eddy long taim ol i skul wantaim i go inap long nau. Ol i skelim Eddy olsem em i gutpela man. Tasol, wanpela samting i kirapim tok namel long ol - bipo, em i man bilong raun planti, man bilong pati na nait klab na prenim planti meri tumas. Ol i skelim na ol i tok: "Em pasin bilong yangpela man tasol nau em i kamap man na em i redi long marit na sindaun gut. Tu, em i kamap junior manesa insait long kampani long wok. Em i no save raun long ol nait klab nau!" Ol i harim dispela na ol i amamas. Tasol, kasin susa bilong Karol i tok: "Mi nes na mi lukim Eddy i lusim planti skin. Bipo em wanpela patpela man tasol nau em i luk olsem trausa na siot i bilong narapela man. Em man i bin raun na prenim plan i meri tumas. Nogut em i gat wanpela sik nogut". Famili bilong Karol i salim tok long Eddy long tupela i mas go sekim blut bilong ol pastaim. Blut bilong Karol i gutpela tasol blut bilong Eddy i gat HIV. Famili na Karol i redi long pogivim Eddy long pasin bilong em long bipo, tasol long maritim Karol nogat. Ol i tok: "Nogut mipela i gat maritkaikai dispela yia na kaikai-sori bilong planim man neks yia." I nogat marasin bilong rausim sik HIV. Sik vairas bai stap long bodi bilong Eddy go inap em indai. Nogut em i prenim Karol na givim sik long em!

6 LUTHERAN SINOD Jenuari 28 - Februari 3, 2010 WANTOK P9 OL RIPOT LONG NAMBA 27 SINOT BUNG BILONG ELC PNG ELC/PNG stretim mama lo bilong em Eric Sinebare i raitim long arepela sinot i bin lo bilong sios na strongim bilip manmeri tu mas skelim kamap pinis, tasol emi gen, lonsim HIV/AIDS progrem na stretim mama lo tu MOA long 2,500 opisol bikpela na i narepela kain bilong sios, lukluk we i ken kamap klia na i deleget bilong olgeta 17- we olgeta kristen manmeri long stiatok na lo bilong ol ken stiaim yu (sios) long I pela sios district insait i lukim. wok pasto insait long sios go moa yet. long PNG i bin kamap long Dispela bung i bin gat ol na makim na senisim nupela Dokta Eric Kua em i loya namba 27 Luteran Sios bikpela luksave na toktok lida bilong elc-png- na tisa bilong lo long Yuni- sinot I pinis long las wik.. long stretim ol wok bilong Luteran Sios long PNG. vesity bilong PNG i go pas Dispela sinot em sios we i gutpela na nogut Reveren Rapa i tok dispela long helpim na stretim Yabim district i bin lukautim. insait long ron bilong sios. sinot i mas kamap mama lo bilong sios. Na Sinot ya I bin lukluk long wantaim nupela mama lo em yet i stiaim na mekim Ekting bishop Reveren sampela ol bikpela samting bilong sios. mama long bi- planti wok long senisim Zau Rapa i bin opim dispela olsem nupela long sios bai stap longpel mama lo bilong sios na ol GIVIM: Wanpela bikman bilong Morobe, Kelly Naru, I givim ofa bilong sinot. ELC/PNG 2020 pleni na a taim olsem 50-pela kris- senis em ol kristen bilip em na wokim sampela toktok wantaim ol sinot lain. Poto: Bishop Rapa i tok dispela visen o driman bilong sios, mas. Bikos planti senis na manmeri i ken wanbel Bustin Anzu sinot I no wankain skelim na senisim ol mama wok i kamap, sios o kristen wantaim long em. Sem marit nogat spes Bustin Anzu i raitim EVANGELIKAL Luteran Sios bilong Papua Niugini (ELCPNG) bai ino inap larim o givim spes long sem marit i stap o mekim wok insait long sios. Tiologi komiti i bin sindaun na skelim dispela ol toktok na ol i pasim tok long ol bai ino inap larim o givim spes long man maritim man o meri maritim meri long mekim wok insait long sios. Dispela tingting bilong ol i bin kisim blesing bilong sinot. Ol i tok sapos ol narapela Luteran patnas I wokim orait em samting bilong ol na ino ken ikam insait long sios bilong ol insait long kantri. Long 27 sinot long Lae long las wik, ol i tok dispela pasin bilong man maritim man na meri kisim meri em ino wanpela pasin bilong KIGASUNG FAMILI: Susie (hankais)wantaim ol pikinini bilong en taim em i givim toktok na bihain ol i givim sampela presen i go long ol bikman. Poto: Bustin Anzu lotu Luteran insait long Pasto Konferens long Kundiawa long sios bilong ol na kantri. long las yia tasol ol i bagarapim long wanem, Ol dispela sem marit lain bai ino inap kisim luksave putim igo long han bilong tiologi komiti long lukluk dispela sios em i bin kisim 123 yia long kamapim na bilong sios olsem ol kongregesin moa na bringim long sinot. sanapim na ol i noken memba o kisim sam- pela wok bilong lotu. Dispela risolusen em ol i bin pasim pinis long Nesinol Planti ol Kristen bilip manmeri i tok dispela pasim em bilong ol narapela kantri we ol i noken kisim igo insait bagarapim. Taim God i wokim man, em i kisim meri long sait bilong man na wokim em Renbo kala sios olsem patna o helpim bilong em. Mipela ino save long dispela man man marit na wankain long meri tu. Sapos ol i kisim dispela pasin long autsait i kam orait, ol ino inap kisim ol insait long sios. Em ino pasin na tingting bilong sios bilong mipela, ol deleget i mekim dispela nek long sinot flo na pasim risolusen long las wik. Dispela tingting em EL- CPNG i bin putim igo long miting bilong Asia/Pasifik bilong ol Luteran na Luteran Wol Federesen (LWF) na ol Forum Patna. Tasol long ol dispela bung, ol i givim sampela klia piksa bilong ol narapela Luteran olsem Germany na Yunaited Stet ov Amerika, we ol meri i holim sampela bikpela wok insait long sios. Olpela sios sekreteri Isaac Theo, husait i bin go long ol dispela bung i tok ol meri insait long ol dispela kantri i taitim bun long kisim ol wok insait long sios na planti taim ol i kamapim ol kain asenda long ol sinot tasol ol man ino tok orait. Bihain long planti sinot, ol man i givim spes na nau ol i holim wok olsem pasto na evangelis insait long Luteran sios bilong Germany na Amerika, em i tok. Tasol sinot i tok wanem samting kamap long sios bilong ol em samting bilong ol na ino bilong ELCPNG long save long dispela. Long dispela bung tu, ol i bin toktok long hevi bilong sanguma, bilak pawa, trabel pait na giaman profet, we ol i tok em i bikpela tumas. Ol i tok strong tru olsem ELCPNG mas wok bung wantaim Melanesian Institut na Melanesian Institut bai givim sampela stadi long ol pasto. Bustin Anzu i raitim LEIT Bisop Dokta Reveren Wesley Kigasung i bin gat bikpela driman long bungim olgeta Kristen bilip manmeri insait long Evanjelikal Luteran Sios bilong Papua Niugini (ELCPNG) long mekim wok bilong Bikpela long wanpela tingting tasol. Leit bisop i save tok olsem: ELCPNG em i wanpela renbo sios. Em i pulap tru long ol manmeri I gat kainkain blesing bilong Anutu. Yumi gat lida long palamen, ol enjinia, ol man bilong wokim haus, man bilong kisim abus ol man i gat kainkain blessing. Na taim olgeta dispela kainkain i bung insait long pasin bilong wanbel, EL- CPNG em bai lukim bilas tru olsem wanpela renbo. Dispela i minim olsem olgeta mas bungim dispela ol save bilong ol na kamapim wanpela pasin, wanpela tingting na wanpela wokabaut insait long sios. Na long dispela tingting bilong em, ol i bin kamapim dispela visen bilong sios, we ol i bin kolim long visen Dispela renbo kala em makim dispela. Ol i no wari wanem kain tokples, pasin na ples yu kam long en, insait long dispela 17-pela distrik bilong ELCPNG, em mas renbo kala tasol. Dispela driman na tingting bilong em, Leit Bisop yet ino stap na lukim hatwok bilong em. Tasol wok bilong em, ol bilip manmeri bilong em yet i witnesim na lukim insait long dispela 27 sinot we as distrik bilong leit Bisop i bin kamapim. Bikpela samting em Visen Long opening bilong 27 sinot long Se Ignatius Kilage Stedium long Lae, ol pikinini bilong Jabem distrik i putim sampela kain pilai namel long fil. Sapos yu sindaun wantaim ol deleget long gren sten, yu inap lukim tru kala bilong renbo. Ol pikinini i ron igo ikam na pilaim tamborin na danis. Em soim kala bilong renbo stret. Pinis bilong dispela, ol i laitim ol kendol na givim long ol 17-pela distrik long soim olsem dispela kendol i mas lait insait long dispela visen Leit Bisop Kigasung, wanpela karismatik lida stret. Em i tru spiritual lida we ino moa stap wantaim sios bilong en. Tasol ol pasin na stail bilong em, em ol wokman na meri bilong em bai tingim insait long longpela taim. Long taim bilong pasim sinot namba 27, ol famili membas bilong em i kam na tok tenkyu long ples klia. Meri bilong em Susie Kigasung i tok tenkyu long sios na ol wokman meri bilong em we ol i save wok wantaim, insait long sios bilong God. Em i sanap wantaim ol pikinini meri bilong em Joanna, Maureen, Melissa na Narsha, na namel long krai na sori, em i tok amamas long olgeta manmeri husait i bin sapotim leit bisop long wok bilong em. Taim em i toktok, ol pikinini meri bilong em i rausim ai wara isi isi. Dispela i mekim ol narapela manmeri (ol niusman meri tu) i rausim ai wara. Dispela renbo i gat 17- pela sta. Dispela i soim ol 17-pela distrik. Diwai kros i mak bilong ELCPNG i soim olsem yumi bilip long dai na kirap bek bilong Jisas Krais. Renbo i karamapim olgeta kain kain kala olgeta.

7 P10 WANTOK Janueri 28 - Februari 3, 2010 MERI NIUS Wes Papua isop Mirino (lepan) na sios sekreteri Hiskia Rollo long namba 27 sinot long Lae long Las wik. Ol meri i gat bikpela wok long sios Skruim toktok long Marie Stopes long PNG na Helt bilong yu OL Yut i nogat sik: Tasol ol i ken go kisim sek long: blut presa, helt, weit o hevi bilong ol, ron bilong blut, Bodi weit, ol yangpela meri i ken kisim sek long susu, Ol yangpela manki i ken kisim sek long sem bilon ol, tok skul long stopim ol yangpela i karim pikinini tai mol i no redi yet, Famili plening kainseling ma wanem rot bilong family plening ol i ken bihainim (pil, sut, taitim tiub), Stopim ol sik STI( ol sik olsem gonoria na sifilis), glasim na tritmen long sik STI, Volunteri Kaunseling na Testing. Na sapos olsem wanem, ol i ken salim ol i go long haus sik. Raun lukim ol meri na pikinini Bustin Anzu i raitim WANPELA bisop meri bilong Wes Papua i tok long ol i mas mekim wok bilong tilim gutnius i go long olgeta manmeri bilong dispela graun. Na em i tok God i givim gutpela kantri long yumi na ol ino ken les long karimaur ol wok. Em i askim ol tu long lusim olpela bel na mekim wok bilong ol i go bikpela. Bisop meri bilong Ketua Sinode (GKI Di Tanah Papua) Reveren Jamima J Mirino Krey i bin mekim dispela toktok taim em i kam long 27 sinot bilong Evangelikal Luteran Sios bilong Papua Niugini long Lae long las wik. Em i tok ol olsem i gat bikpela wok bilong God long mekim na ol ino ken les long wanem, Bikpela i bin blesim ol wantaim ol gutpela ples. Yupela i gat bikpela wok long mekim na yupela i no ken les. God i givim yupela gutpela graun long stap na mekim wok. Yupela i gat planti wok long mekim na yupela ino ken les long dispela, em i tokim sinot. Bisop Mirino Krey wantaim jenerel sekreteri bilong em Hiskia Rollo, Sekrekaris Sinode GKI Ditanah Papua, i bin kisim invatesin bilong ekting Bisop, Zau Rapa na kam long sinot. Long ples bilong ol yet, ol i save kolim ol yet olsem Gereja Kristen Injili Di Tana Papua (GKI), we i min olsem Evangelikal Kristen Sios bilong Papua. Bisop Krey, husat i bisop bilong 1,200 manmeri i tok, ol i mas lusim tingting long olpela bel na mekim wok bilong Bikpela. Taim tupela i kamap long Nadzab ples balus, wanpela yangpela meri, hapkas Wes Papua na Papua Niugini, Penina Masoka i bilasim tupela wantaim plaua na kisim i go long sinot long Matin Luta Semineri (LMS). Tupela i amamas long bungim ol brata susa bilong ol long ELCPNG long dispela bikpela bung long wanem, ol wankain kala skin tasol. Tupela tu i tok tupela i amamas long stap na witnesim nupela bisop, namba tu bisop na sekreteri we sinot i bin makim. Tupela tu i laik kam wantaim wanpela bikpela delegesen bilong ol long dispela 27 sinot tasol dispela sip we inap long kisim ol ino go long taim long pikim ol. Tasol ol i kam bihain long las wik Sande (17) na lukim sampela seket na kongregesin long Lae na bihain bai ol igo long Madang na go bek. Reveren Mirino i tok ol meri tu i gat bikpela wok insait long sios na ol man tasol ino inap long mekim olgeta wok bilong sios. Em i tok em yet i mekim bikpela wok long kisim dispela wok olsem bisop na em i gat bilip ol meri long Papua Niugini tu i gat wankain wok long mekim. Tupela i bin go bek long stat bilong dispela wik long wanem, long Wes Papua, ol i wankain sinot tu bai kamap long neks mun. SINOT WOK: Ol mama i bin bisi tru long redim ol samting long bikpela bung bilong Luteran Sios long Lae las wik. Poto: Bustin Anzu MIPELA PORO YA! Tupela manki Renbo, Dante na liklik Tyler i pilai na poro poro i stap. PAINIM MI! Ol dispela pikinini i pilai hait gut tru long ol pandanus diwai long yunivesiti gaden hap PLES MANGI: Tupela Siwai manki brata, Neville na Haima i raun ausait long haus bilong ol long ples.

8 ABC na WOL NIUS Janueri 28 - Februari 3, 2010 WANTOK P11 Guam: Sampela pipel long Guam i pret bai ol soldia bilong Amerika i pulap long ailan SAMPELA pipel long Guam, em wanpela ailan long Pasifik, i pret ol soldia bilongamerica soldia bai pulap long asples bilong ol wantaim dispela plen bilong putim moa soldia bilong Amerika long ailan. Ol bai kisim i go na putim samting olsem 20 tausen ol militeri pipel wantaim ol famali bilong ol taim ol i kisim ol aut long Okinawa long southern Japan. Na namba bilong militeri pipel long Guam bai igo antap tripela taim moa winim namba nau i stap. Tasol Pacnews i ripot olsem, sampela long 180 tausen pipel bilong kantri i no amamas wantaim dispela plen long putim moa soldia long Guam. Siaman bilong Chamorro Tribe Incorporated, wanpela grup i makim ol as ples pipel bilong ailan, i pret dispela bai bringim bagarap na dai bilong tumbuna pasin na skin kala bilong ol asples pipel. Tasol US Congress deliget bilong Guam, Madeleine Bordallo, wantaim lokal gavman na bisnis komyuniti i tok welkam long moa militeri pipel bilong Amerika i go long ailan bikos em bai kamapim strong wok mani bilong ol. Yunaitet Nesens: Yunaitet Nesens i traim stopim pait long Haiti. OL lain pis kiping soldia bilong Yunaitet Nesens long Haiti i bin sut long gan bilong ol na tiages long pretim pipel long wanpela bung we ol pipel i wok long pait long ples bilong tilim aut ol kaikai. Wanpela pait i bin kamap long wanpela bung bilong ol pipel taim Yunaited Nesens soldia i wok long tilim aut ol kaikai,wara na redio i go long planti hanret pipel long olpela ami ples-balus. Na long ol arapela eria, sampela ol helpim grup i bin tok long ol pait i bin kamap long trak bilong ol taim ol i laik bringim ol helpim i go long ol pipel. Yunaitet Nesens Sekyuriti Kaunsel nau i vot na givim tok orait bilong en long salim narapela 3,500 moa soldia na polis i go long Haiti long helpim ol wok bilong strongim lo na oda na tu, lukautim ol helpim grup em ol i laik helpim pipel. Afganistan: Ileksen long Afganistan i stap pastaim. INDIPENDEN ileksen Komisin bilong Afganistan ibn larim pastaim eleksen bilong palamen bilong dispela yia long wanem mani bilong lukautim ol wok bilong eleksen i bin 120 milion dila sot long mani bilong Amerika bilong holim dispela eleksen. Na ol i bin surukim taim bilong en i go long Septemba 18 long taim bilong en long May 22. Ol man i lukim dispela hevi i bin tok ol westen kantri tu i bin laikim moa taim olsem ol senis ol i laik kamapim i kamap stret pastaim long ileksen i kamap,olsem bilong helpim na stopim ol pasin nogut i bin kamap long ileksen long makim presiden long Dispela tingting i bin kamap sampela de pastaim long wanpela intanesenel konprens long London i toktok long bihain taim bilong Afganistan. Foren Minista bilong Australia,Stephen Smith i bin tok dispela konprens bai toktok long wei bilong strongim ol wok sekyuriti,daunim ol korapsen pasin,stretim gut ol wok bilong gavman na divelopmen. Australia:Grup long Australia i laikim narapela flag bilong kantri. TUPELA bikpela politikel pati bilong Australia i tokaut I no sapotim wanpela kempen bilong senisim flag bilong kantri. Susan McDonald i ripot i kam long Palamen Haus olsem, wanpela grup bilong ol biknem Australians lain em niusman, Ray Martin, i go pas long ol i laikim wanpela nupela flag em i gat moa sainmak bilong Australian i mas kisim ples bilong Yunion Jek. Deputy Praim Minista, Julia Gillard i bin tokim Sky Newds olsem, flag i mas stap wankain. Oposisen lida, Tony Abbott i tok, planti long ol Australian i wanbel.tasol Green pati lida, Bob Brown i sapotim dispela kempen. Em i tok, i mas i gat vot long nupela symbol o sainmak bilong soim ol mak bilong ol asples pipel na ol samting yet olsem ol animal, diwai na pasin tumbuna bilong Australia yet i stap long en. Australia: Meri bilong PM bipo bilong Britain bai helpim ol Aborigin pipel MERI bilong praim minista bipo bilong Britain Tony Blair bai helpm 5-pela Aborigini o asples pipel bilong Australia husat i wok long askim long compensesen long ol kain sik em ol i gat, long wanem ol i tok, ol nuklia tes em ol i bin mekim long Maralinga, wanpela ples long Saut Australia long ol yia 1950's. Loya husat bai sanap na helpim ol despela pipel long kot em Cherie Blair na em bai sanap egensim gavman bilong Briten. Neil Gillespie bilong Aboriginal Legal Rights Movement i tok tingting bilong makim Cherie Blair long helpm ol aborigini pipel long kot, em i no isipela tingting. "Nogat ya.mipela i laik wokim. yet Mipela i laikim wanpela bikpela man o meri na i smat long mekim dispela wok na Misis Blair em I rait meri long mekim dispela wok",neil Gillespie i tok. Frans: Wanpela Islam lida i sapotim gavman WANPELA lida blong lotu Islam, em ol i kolim long Imam long Paris i givim pinis sapot bilong en long nupela em bai stopim ol Muslim meri long karamapim ol pes blong ol olgeta long laplap oaveil na burqas long Frans (France). Emma Alberici i ripot olsem klostu nau na wanpela Palamenteri Komisin long France bai tokaut long tingting bilong en, bihainim 6-pela mun wok painimaut i go insait long displela kain pasin em ol Muslim meri i save mekim bilong putim oi pasin em i bilong bihainim strong lotu Islam, o sapos em i strongpela pasin tumbuna bilong ol Muslim pipel. Hassen Chalghoumi, husat i go pas long wanpela Muslim haus lotu long not bilong Paris, i tok olsem, ol meri husat i laik karamapim olgeta pes bilong ol, orait ol i mas surik i go long Saudi Arebia o ol narapela Muslim kantri we ol i save bihainim dispela kain pasin. Bai ol i givim dispela ripot i go long nesenel asembli long Tunde, na bihain long dispela i luk olsem gavman bilong Frans bai oraitim wanpela lo bilong stopim ol meri long karamapim olgeta pes blong ol taim ol i wokabaut nabaut long pablik. President Nicolas Sarkozy i sapotim dispela lo na em i tok dispela kain pasin bilong mekim ol meri i karamapim pes bilong ol olgeta, i bagarapim stret dignity I namba bilong ol meri. Haiti: Moa long 111 tausen pipel i bin dai long guria LONG Haiti, moa long 111 tausan pipel i bin dai bihain long strongpela guria i bin hamarim Haiti long wik i go pinis, Na displea i luk olsem em i wanpela nogut guria tru long hamarim wanpela ples long Not na saut America. Nau ating bai ol i no inap painim ol man-meri na pikinini husat i stap laip yet aninit long ol haus na ol narapela samting em ol i bin pudaun na bruk nabaut. Carl Holm i ripot olsem ol reskyu lain i bin painim na kisim tupela pipel husat i bin stap aninit long ol buruburuk samting klostu long biktaun Port-au-Prince. Skin na bodi bilong tupela i bin bagarap tru na tupela i bin skin dai. Wanplela reskyu team bilong Israel i bin kisim na helpim dispela tupela pipel, wanpla meri krismas bilong em i 84 na wanpela man krismas bilong en em 22. Planti ol pipal tru i wok husat i nogat haus nau, na i wok long wokabaut nabaut wantaim bikpela hangre yet i stap. Ol wok bilong tilim ol kaikai em i isi tumas. Moa long 550 tausen pipel i wok long stap nau long ol kemp, Na 200 tausen ol narapela husat i bin kisim bagarap nau i wok long weit yet long kisim marasin. Fiji: Ol helt otoriti i rausim ol pauda milk OL helt atoriti bilong Fiji i tok olsem ol i stat pinis long rausim namel long samting olsem 10,000 ol "full cream" pauda milk peket long ol supamaket, bihainim ol wok painimaut i go insait long ol toksave bliong ol kaikai lebol. Fud yunit bilong Helt ministri i tok olsem ol dispela pauda milk peket i gat sampela kain samting we ol i save givim i go long ol animel long kaikai. Fiji Times niuspepa i ripot olsem Fud yunit i bin painim ol giaman lebol oa toksave long tupela milk prodak olsem Rainbow Instant Full Cream Powder milk na Sunrise Instant Full Cream Milk Powder. Em i tok despela i brukim wanpela long ol lo we i karamapim Fud Sefti long wanem ol i mas putim ol trupela toksave o lebol bilong ol kaikai. Tonga: Gavman i bin asua wantaim sip em i bin go daun long solwara ROYEL Komisin o wok painimaut i go long olsem wanem tru na dispela pasindia sip, Princess Ashika, nau i harim pinis olsem gavman bilong Tonga yet I bin asua o em i bin rong long wanem em i no bin lukluk gut na glasim gut dispela sip sapos em i bin orait tru long ron long solwara na karim ol pasindia. Sekreteri bilong dispela kampani, Shipping Corporation ov Polynesia, Lord Dalgety i tok, em i tru olsem sapos gavman i bin mekim gut wok bilong em, ating displa sip bai no nap kapsait na go insait long solwara. Matangi Tonga niuspepa i ripot olsem Lord Dalgety i bin tok em i tru, dispela sip i no bin gutpela long ron long solwara, na em i no bin gutpela sip. Displea Komisin i wok long mekim ol wok bilong save na watpo tru na dispela sip Princess Ashika i bin go daun long solwara long Ogas 5,2009, na kilim samting olsem 74 pipel. Krismas bilong dispela sip em 37. Malesia: King bipo bilong kantri i dai pinis SALTAN o lida bilong Johor stet long i dai pinis. Em bin gat 77 krismas. Ol bin bringim em i go long haus sik long Fonde wantaim sampela kain sik em ol i no bin klia gut long en. Mama i bin karim Sultan Iskandar long 1932 na emi bin kam skul long Australia na Britain pastiam em i bin go bek long Johor na wok long sivil sevis. Em i bin kisim dispela wok olsem Sultan bilong Johor long 1981, bihainim dai bilong papa bliong en na bihain, em i bin wok tu olsem King bilong Malesia namel long 1984 na Nau oli makim pinis pikinini man bilong en, Tunku Ibrahim Ismail, olsem nupela Sultan bilong Johor.

9 P12 WANTOK Janueri 28 - Februari 3, 2010 KOMENTRI Tripela Gavman level mas stretim ol rot MAK olsem 40 manmeri bin lusim laip bilong ol long bikpela birua bilong kar long Makam Haiwe long dispela mun tasol. Tupela yia go pinis klostu 20 pasindia bin dai tu long birua bilong kar long Wau Bulolo rot. Long las yia tasol planti manmeri tu bin lusim laip bilong ol long buria bilong kar long Hiritano haiwe long Sentrel provins. Insait long Mosbi siti, ol kar wok long brek lus long Friwe go daun long Konedobu na kilim nating ol manmeri long rot. Planti kainkain hevi na buria bilong rot bin kamap pinis na kisim laip bilong ol manmeri nating nating we dispela i kamapim toktok namel long ol lida na pablik manmeri tu. Wanpela bikpela as em olgeta sutim tok long rot i no gutpela o rot i bagarap. Olsem na bai yumi tok wanem gen, em tru planti manmeri lusim laip pinis na planti moa bai lusim laip yet long kain birua bilong kar long ol rot na haiwe bilong yumi. Moabeta nau Nesenel Gavmaan wantaim Woks Dipatmen bilong em i noken westim taim na toktok nabaut. Ol mas mekim eksen nau long stretim ol rot bilong yumi long ol haiwe rot bilong yumi bikos yumi no laik lukim moa laip i lus long kar eksiden olsem moa. Ol Woks opisa mas raun long ol rot na haiwe na sekim ol pot hol o graun bruk na bagarapim rot o wara tait na brukim rot o bus kamap na blokim sait sait bilong rot o kainkain hevi we inap bagarapim rot na haiwe bilong yumi. Mi ron long haiwe bilong Wau Bulolo rot long Morobe provins na mi pret bikos ol bus kamap na kapsait kam insait long sait bilong rot. Sapos yu draiva na yu kam long kona, yu no inap lukim kar i kam long narapela sait bikos bus bai pasim ai bilong yu. Sampela haiwe rot i ron long sait na bikpela wara i ron aninit na sapos wara i tait, tru tumas graun bai bruk na rot bai kapsait go daun. Pot hol em wanpela samting yumi no inap stopim long kamap tasol ol Woks lain mas lukim na hariap long karamapim. Ol mas patrol long rot olgeta taim na lukim wanem kain hevi i stap long ol rot na haiwe bilong yumi. Yumi harim na ritim planti taim ol memba save sutim pinga go kam long husat tru i bos bilong stretim ol rot. Ol rot olsem nesenel haiwe, siti rot na ol aut stesin rot. Em tru ol siti rot na bikpela haiwe em stap long lukaut bilong Nesenel Gavman aninit long Nesenel Woks Dipatmen. Tasol sapos rot i bagarap stret long ai na pes bilong husat Provinsel Gavman na Open memba bilong dispela hap, orait mekim nois hariap na stretim hariap. Sampela taim Open memba na Provinsel Gavman i no laik long yusim mani bilong ol o mani bilong ilektoret long baim simen long pulapim ol pot hol long ol siti rot na ol bikpela haiwe o givim kontrak long ol yut long katim gras na klinim sait sait bilong rot bai ol kar ken lukim gut narapela kar i kam long hapsait bilong rot. I gat dispela kain baret istap namel long ol Open memba, Provinsel Gavman na Nesenel Gavman. Tasol bai yumi wetim wanem, sampela moa manmeri dai long ai bilong yumi pastaim o olsem wanem?. Stretim kain baret olsem na ol memba, Provinsel Gavman na Nesenel Gavman ken wok bung wantaim long stretim ol rot bilong yumi hariap taim ol i bagarap. KOMENTRI Takis mani bilong yu sapotim kalabusman EM i save kisim bikpela mani long ronim ol kalabus ples na ol kalabusmanmeri. Wan wan yia Gavman mas tromoi mani long lukim dispela ol kalabus ples i ron. Long dispela yia em i makim inap olsem K126.6 milion long lukautim ol kalabus ples. Maski planti ol ausait man i save prêt na i no laikim kalabus ples tasol lukluk gut kalabus ples i gutpela ples tu bilong stap. Askim wanpela kalabusman manmeri o wanpela husat i pinisim taim bilong ol ol bai tokim stret long wanem em laip bilong kalabus. Tru kalabus ples i ples bilong mekim hatpela wok. Tasol bihain long dispela olgeta samting i fri. Planti eben komyuniti bilong Papua Niugini i save yusim mani long stap. Ol I mas gat mani long baim dispela samting na narapela samting. Taim manmeri i toktok long kalabus laip, dispela em i fri. Kalabusmanmeri i no ken slip long haus nogut (planti taim), baim pawa na wara bil, baim kaikai, noken hatwok long go long bus, solwara long painim kaikai na abus. Ol i kaikai tripela taim long wanpela de. Planti ol manmeri i no save gat sans long kaikai tripela de long wanpela de. Ol laki manmeri i save kaikai long dispela mak. Planti nogat ol i kaikai wanpela o tupela taim long wanpela de. Olsem na manmeri i ken askim Gavman i kisim mani we na lukautim dispela ol kalabusmanmeri. Dispela em mani bilong manmeri. Ol baim takis long gavman na gavman i yusim dispela mani long lukautim kalabusman. Manmei i ken askim sapos dispela em i jastis, em i gutpela pasin. Planti i ken tok dispela em i no gutpela. Long wanem dispela ol kalabusmanmeri i bagarapim komyuniti na long dispela as ol i mas kisim bikpela mekimsave. Tasol long kain stap bilong ol i no soim olsem ol i kisim mekimsave. Abrus long ol i kisim pen ol i stap long isi laip we komyuniti ol i bagarapim em Gavman i kisim mani na i sapotim gen dispela kalabusman o meri.

10 BACK TO SCHOOL - Supplement Janueri 28 - Februari 3, 2010 WANTOK P13 Planti papamama hetpen long skul fi bilong ol pikinini Sumatin ya Iravela baim nupela yunifom bilong POM Grama Skul The following dates have been approved by the National Executive Council as public holidays in Ol dispela deit I stap- Event Date Day New Years Day 1 January Friday Good Friday 2 April Friday Easter Saturday 3 April Saturday Easter Sunday 4 April Sunday Easter Monday 5 April Monday Queen s Birthday 7 June Monday National Remembrance Day 23 July Friday Independence Day 16 September Thursday Christmas Day 25 December Saturday Boxing Day 26 December Monday in lieu of Sunday OL SPESEL WIK/OL DE LONG LUKSAVE INSAIT LONG NESINOL EDUKESIN SISTEM. Ol 4-pela wik we spesel luksave I mass tap long en insait long Nesinol Edukesin Sistem em: National School Census Week March 15 March 19, Pablik Holide - National Literacy Week September 6 September 10, 2010 JAMES KILA I raitim LONG Mande Februari 1, 2010 em stat bilong narapela skul yia gen insait long kantri. Planti ol papamama bai bringim ol nupela pikinini ol sumatin igo long skul long kisim spes insait long klasrum. Moa long en tu sampela ol papamama bai kisim redim moni long peim ol skul fi bilong ol pikinini long go bek gen long skul long dispela yia. Turangu insait long ol liklik ol viles na ples long rurel eria planti ol papamama bai I kisim taim long bungim mani long sait bilong helpim ol pikinini long go bek long skul. Tai mol papamama I pilim pen long painim ol mani long helpim ol pikinini long gobek long skul, moabeta ol pikinini I mas tingim dispela ol bikpela hatwok ol papamama, ol brata-susa na ol femili memba I givim long helpim ol pikinini long go bek long skul na ol I mas mekim gutpela skul wok o stadi bilong ol. Dipatmen bilong Edukesin wantaim Tising Sevises Komisin long pinis bilong las yia 2009 I bin putimaut wanpela notis long toksave long ol skul na ol bikpela institusen long ol spesel taim long luksave insait long 2010 skul yia. Ol I tokaut tu long ol bikpela deit, pablik holide na tu ol narapela bikpela de insait long 2010 we ol skul na ol sumatin I mas luksave long en. Tem I deit bilong ol tisa long stat wok em long Jenuari 25th, Ol prinsipol, het masta na menesa bilong ol vokesinol senta I mas givim dispela wik long wok wantaim ol Bod ov Gavanas long redim ol pepa long kisim ol sumatin. Long dispela tai m ol tisa I mas redim ol pepa wok bilong ol long stat long tis stat long Februari 1, Het tok bilong Edukesin long dispela yia 2010 em A Better Future through Universal Basic Education. Narapela em Prosperity through self-reliance. National Book Week August 2 August 6, 2010 National Education Week October 4 October 8, 2010 Tebol long daunbilo I soim wanem taim em ol tem holide bilong ol skul long dispela yia TERM DATES AND TERM BREAKS Term Start Date End of Term Teaching Weeks Term Holiday Dates Holiday weeks (Students) 1 1 Feb Apr Apr Apr April July July July 2010 (**see NIST details) July Sept Sept October Oct Dec Dec Jan

11 P16 WANTOK Janueri 28 - Februari 3, 2010 BACK TO SCHOOL - Supplement Ol sumatin i sanap long Theodist stoa long baim ol skul samting 2. Mama i baim skul buk bilong pikinini 3. Liklik boi bisi tru long ridim buk 4. Tupela pren ya Amos Davis na Adam Aisi skelim ol pen na bairo. Ol poto: NICKY BERNARD 3 4

12 BACK TO SCHOOL - Supplement Janueri 28 - Februari 3, 2010 WANTOK P15 Tupela susa redim ol samting bilong skul Papamama laik lukim ol tisa mekim gut wok Ol sumatin long wanpela rurel skul long Afore long Oro provins i redi long go long skul. JAMES KILA i raitim OL TISA husat i kisim wok long tis insait long ol rurel skul long kantri i mas mekim gut wok bilong ol long skulim ol pikinini. Maski long lusim wok long fotnait wik na go long taun. Dispela em wanpela strongpela toktok wanpela papa, John Malaibi bilong Marawaka insait long Obura Wonenara distrik long Isten Hailans provins i bin mekim. Malaibi, husat em wanpela bod siaman bilong wanpela rurel skul long hap bilong Wandakia eria long Marawaka, we i stap long boda bilong Isten Hailans na Morobe i tok dispela em nupela yia 2010 na em i laik long tokaut olsem ol tisa i mas mekim gut wok bilong ol long skulim ol pikinini na maski long lusim skul na go aut long fotnait wik na stap long taun na ino go bek long skul hariap. Mipela ol papamama i save pilim pen tru long painim moni long salim ol pikinini bilong mipela long go long skul. Olsem na mipela i laikim olsem ol tisa i mas stap long skul na tisim ol pikinini, Mipela ino laik lukim ol tisa i lusim skul na ol pikinini i stap nating na nogat tisa long tisim ol, Malaibi i tok. Em i tok long las yia 2009 em i save lukim sampela ol tisa long ol rurel skul i save lusim skul ples long fotnait wik na go stap wan wik o sampela taim tupela wik long taun na ino save go hariap long skul. Dispela pasin ino gutpela na em i laik ol tisa i mas senisim pasin bilong ol na givim moa taim long tisim ol sumatin. Ol i tok tu olsem em bai putim ai gen long dispela yia na mekim ripot igo long EH provinsal Edukesin edvaisa, Conrad Esoke long sasim husat tisa i mekim pasin nogut olsem. Malaibi i tok tu olsem ol skul inspekta tu i mas mekim wok long sekim ol skul long ol rurel eria sapos ol tisa i stap long skul o nogat.

13 GLASIM MUSIK Janueri 28 - Februari 3, 2010 WANTOK P17 Lae salensim Mosbi wantaim ol dijitel musik LONG ol las wiken i go pinis Mosbi i bin paia lait wantaim ol dijitel music. Las wik Sarere nait i lukim wanpela biknem intanesenel naitklab singa DJ Shortee Blitz i kam long Mosbi na pairapim musik bilong en long Lamana Gol Klab. Dispela em i namba tu taim bilong man husat i save winim ol intanesenel awod bilong Hip Hop musik long kam pilai long Gol Klap. Long ol biknem musik manmeri i kam tasol long Mosbi i no gutpela nius long ol pati goa bilong Lae. Tasol maski long dispela ol nau bai lukim wanpela dijitel musik i go pilai long hap bilong ol. Dispela bai kolim tingting bilong ol long wari ol i gat long Mosbi tasol i save gat nem bilong ol musik manmeri bilong narapela kantri i kam pilai long Mosbi. Lae i gat narapela wari tu long hevi bilong rot. I gat planti pot hol na dispela i save mekim ol ka i no save ron gut. Nau ol bai bel kol tasol long wankain taim ol i mas save tu olsem dijitel musik grup, AK47 we bai go pilai long Siti bilong Lae i ben bilong Mosbi. Dispela bai mekim bel bilong Lae i kas kas liklik long wanem Mosbi i gat biknem yet. Tasol sapos dispela i tru, dispela Indastriel Siti inap pinis long SAMTING TRU: Painia masin we ol resis man na meri bai pilai long em long winim taitel. Mosbi i luk daun long em na nau i kamap wantaim narapela tingting. Ol bai kamap DJ musik bilong ol yet. Long mekim olsem Lae CT Nite Kru i bung wantaim Boroko Motos Taia Senta na Ples Nait Klab long ranim DJ resis stat long pinis bilong Februari long dispela yia. Long mekim ol manmeri bilong siti i save ol i salim ol toksave pepa i go aut long kain danis ol i bai kamapim na long taim ol bai kamapim. Danis bai stat long Februari. Lae CT Nite Kru s Dennis Seeto i tokim mi olsem bai nogat rejistresen fi long kamapim dispela ol kain musik, moa long husat i laikim winim prais mani. Dispela resis bai ron inap long 10-pela wik na ol musikmanmeri bai mas kamapim na soim stail musik bilong ol yet. Ol i mas pilai inap long 15 i go long 30 minit. Dispela resis i bilong soim olsem mipela i go wantaim ol kain musik i kamap long dispela taim. I bilong givim sans long ol husat i pilaim ol miks musik. Dispela resis i op long ol musickman na meri wantaim na krismas bilong ol i 18 na i go antap. Insait long resis fri trenspot bai kamap tu, Mista Seeto i tok. DJ musik i kamap bihain long ol manmeri i save harim kain musik long ol klab bilong Mosbi. Kamap bilong AK47 na DJ Nitro (Shooters) em bikos long las tupela mun ol i bin wok long harim kain musik olsem. Mi lukim Mosbi long ol naitklab em i senis olgeta wantaim nupela stail bilong nusik, Moa long bihain kam bilong Nescafe na ol arapela bikpela musik grup, Seeto i tok. Lae nau bai lukim nupela DJ musik long ol klab bilong ol. Mi yet i bin traim liklik DJ musik long ol 1980 s long taim mi wantaim danis grup bilong mi olsem Wayne Wilson, Manako Gaunedi, Lavo Kaminiel na Christopher Girana. Mipela i bin kamapim namba wan DJ yunit long Papua Niugini. Dispela grup em ol i kolim JK na Flashes bilong em. Grup yah i bin pairapim taun olsem wanpela raun win na i apim mak bilong musik bilong Mosbi i go long narapela level. Mi go pas long grup stat long Kone Klab long Fraide na Sarere nait. Na long dispela taim mipela i save pilaim ol kaset, i no olsem ol i save pilaim ol Kompekt Disk (CD). Long dispela taim mipela i kamap gut tru na wanpela taim mipela i bin sponsaim wanpela meri long Mis PNG resis. Sampela lain i save bungim wantaim olsem Shortee Blits. Yu husat i stap long Lae nau em i taim bilong kilim skin long DJ musik. Wantaim helpim bilong AK47 na DJ Nitro (Shooters) husat bai lainim ol pasin bilong pilaim DJ musik, mi hop ol samting bai stat long pinis bilong dispela mun. Planti ol manmeri long Lae i save sem liklik long go insait long nupela samting tasol taim ol i save gut ol bai i no inap long tingting planti, Seeto i tok. Em i tok kain musik bai apim level bilong musik ol i pilaim na amamas long Lae. Prais mani i stap long tripela level em long fes prais- K500, seken prais K300 na namba tri prais K200. Ol bai tokaut long ol wina long Tha Place Night Club. Long ol husat i laik rejister i ken ringim Menesa, Boroko Motos Taia Senta o long The Place Night Club long

14 P18 WANTOK Jenuari 28 - Februari 3, 2010 Program bilong Wanwan De Mande Fraide 6am 10am Sankamap show Host: KAS.T 6:15am Komiuniti Notis Bod 6:30am Nius Hetlains / Bondei gritings Trukai Rais - GES FAIA KOMPETISEN 6:45am Niuspepa Hetlains 7:00am Major Nius Bulletin YUMIFM Nius Senta 7:15am Toktok sapotim LO na JASTIS Sekta 7:30am Trukai Rais - GES FAIA KOMPETISEN 8:00am Major Nius Bulletin YUMIFM Nius Senta 8:15am Stori b long Skelim Tingting 8:30am - Trukai Rais - GES FAIA KOMPETISEN 9:00am Nius Bulletin YUMIFM Nius Senta 9:15am Luksave long Komiuniti (Redio Pilai) 9:30am - Trukai Rais - GES FAIA KOMPETISEN RADIO AUSTRALIA TOK PISIN PROGRAM HARIM LONG: FM 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu 6.30AM Nius na Karent Afes 7AM Stesen Pas 7PM Stesen Op 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu 7.15PM Spots 7.30PM Nius na Karen Afeas 8PM Helt 8.15PM Musik 8.30PM NIUS 8.40PM Spots Riplei 8.55PM Musik 9PM Stesen Pas TUNDE - Moning - Nait 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu 6.30AM Nius na Karent Afes 7AM Stesen Pas 7PM Stesen Op 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu 7.15PM Musik na Chit-Chat 7.30PM Nius na Karen Afeas 8PM Mama Graun 8.15PM Musik/Spots 8.30PM NIUS 8.40PM Helt Riplei 8.55PM Musik 9PM Stesen Pas TRINDE - Moning - Nait 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu 6.30AM Nius na Karent Afes 7AM Stesen Pas 7PM Stesen Op 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu 7.15PM Musik na Chit-Chat 7.30PM Nius na Karen Afeas 8PM Focus 8.15PM Musik/Spots 8.30PM NIUS 8.40PM Mama Graun Riplei 8.55PM Musik 9PM Stesen Pas FONDE - Moning - Nait 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu 6.30AM Nius na Karent Afes 7AM Stesen Pas 7PM Stesen Op 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu 7.15PM Musik na Chit-Chat 7.30PM Nius na Karen Afeas 8PM Youth 8.15PM Musik/Spots 8.30PM NIUS 8.40PM Focus Riplei 8.55PM Musik 9PM Stesen Pas FRAIDE - Moning - Nait 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu 6.30AM Nius na Karent Afes 7AM Stesen Pas 7PM Stesen Op 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu 7.15PM Musik na Chit-Chat 7.30PM Nius na Karen Afeas 8PM Wantok 8.15PM Musik 8.30PM NIUS 8.40PM Youth Riplei 8.55PM Musik 9PM Stesen Pas SARERE - Nait 7PM Stesen op - Ol Nius Hetlain/Progrem Priviu 7.05PM Musik na Chit Chat 7.30PM Nius 7.40PM Wantok 8PM Lokal Ben 8.30PM Nius 8.40PM Musik/Chit Chat 9PM Stesen Pas SANDE - Nait 7PM Stesen op - Ol Nius Hetlain/Progrem Priviu 7.05PM Musik na Chit Chat 7.30PM Nius 7.40PM Femili Blong Serah (Redio Plei) 8PM Lukluk Bek Long Wik 8.30PM Nius 8.40PM Musik/Chit Chat 9PM Stesen Pas 9:45am YUMI PAINIM WOK Segment 10:00am Nius YUMIFM Nius Senta 10am 2pm Monin Trek na Belo Pack Host: VAVIESSIE 10:10am Lukatim yu yet Helt toktok RH Hyper Mart 10:45am YUMI PAINIM WOK Segment 11:00am Nius YUMIFM Nius Senta 11:10am Cont d Lukauti yu yet - Helt toktok 11:30am Nius Hetlains b long Belo Taim 12:00pm Major Nius Bulletin YUMIFM Nius Senta 12:10pm BELO Taim wantaim sapot b long TELIKOM 12:15pm Komiuniti Notis Bod 12:20pm BELO Taim wantaim sapot b long TELIKOM 1:00pm Nius YUMIFM Nius Senta 1:10pm BELO Taim wantaim sapot b long TELIKOM 2:00pm Major Nius Bulletin YUMIFM NIUS SENTA 2pm 6pm Avinun Draiv Taim Host: Enjo Dabix 2:00pm 4:00pm (Tundei / Fondei) TOKAUT TOKSTRET 2:45pm YUMI PAINIM WOK Segment 3:00pm Nius YUMIFM Nius Senta 3:10pm Avinun cruz 4:00pm NIUS - YUMIFM Senta 4:10pm FOAPELA KAM GUD LONG 4 4:30pm Nius Hetlains 4:45pm YUMI PANIM WOK Segment 5:00pm MAJOR NIUS BULLETIN YUMIFM Nius Senta 5:10pm 6:00pm FLAME KULCHA (1 hr) listeners request 6:00pm MAJOR NIUS BULLETIN YUMIFM NIUS Senta 6 7pm - Maggi noodles request aua 6pm 00am NAIT BEAT Host: ANGRA KENNEDY 6:10pm 7:00pm Mun kamap sho 6:45pm Komiuniti Notis Bod 7:00pm 9:00pm COCA COLA GARAMUT 9:00pm 00am - Nait Beat Isi Cruz long nait 00am 6am BRUKIM TULAIT SHOW Host: Papa Raegs / Sally / Nenge 00:00 Early Monin Taim Cruz ( ol lain brukim tulait shift) - Miusik / Request / Tok pilai - Kipim Kampani long ol nait shift. Weekend Shift Saturday & Sunday 6:00am 11:00am Wiken Sanrais 6:30am - Komuniti Notis Bod - Bondei gritings 7am 9am Wiken Spots 9am 11am Monin Raun 11am 1pm National Weekly Hit Parade (Host Kas.T) 2pm 6pm Sarere Avinun Draiv 6pm 00am Nait Beat (Host Angra Kennedy) YUMIFM POROMAN TEAM: Turner (KAS.T) Arifeae Team Leader / Program Director Angra KENNEDY Senior Announcer Sinimil (Vaviessie) Philipo Promotions Co ordinator Papa Raegs Anouncer Nenge Neings Announcer Enjo Dabix Announcer Selestine Sally Sino - Announcer Raun wantaim Wantok kru... Bikpela de long Bomana Seminari NAISPELA de stret long Janueri 9 wantaim san i kam gut stret na Bomana Katolik Seminari i bin holim de bilong pilai na amamas wantaim ol pater na ol leiti o Katolik komyuniti insait long Pot Mosbi EMTV Television Guide KOMIK daiosis. Dispela de i bin kamap long pinisim wanpela wik long ritrit bilong 76 pater na tripela bisop bilong PNG na Solomon Ailan. Moning i bin lukim ol pater na ol leiti i bruk long 4-pela miks tim na hatim pilai resis long 7 asait soka, ragbi tas, volibal na basketbal. Ol i bin pilai "tug of war" o pulim rop long testim strong na werim bek na ron. Lans ol i bin gat bikpela kaikai na long apinun, ol i sindaun gut maloloim ol lek i bin kisim taim long pilai long moning na lukim ol kain kalserel na tumbuna danis singsing we ol Katolik komyuniti long ol peris long Pot Mosbi Asdaiosis i putim kamap. Piksa hia i soim ol pilai resis long pulim rop na samsam Manus danis i pairap long seminari kolis graun. Ol Poto: Pater Rolando Santos- Katolik Bisops Konprens. FONDE JANUERI 28, AM G JOYCE MEYER - Religious Program.30AM G TODAY.00AM EMTV PRIME TIME LINEUP.59PM STATION OPEN IDS KONA.00PM G PINKIE PIXEL.30PM G HI-5.00PM G THE SLEEPOVER CLUB.30PM G THE SHAK.29PM G EMTV NEWS UPDATE :00PM G NATIONAL EMTV NEWS.30PM G A CURRENT AFFAIR.59PM NEWS UPDATE IN TOK PISIN.00PM PG AUSRALIA'S FUNNIEST OME VIDEOS - DAILY EDITION.27PM EMTV TOK SAVE.30PM PG SUPERSTARS OF DANCE est dancers from around the world to compete in an exhilarating, international dance competition. The stakes are high as the teams are not only representing themselves, but also their dance form and their entire nation. (Series Premiere) 8.30PM M RESCUE: SPECIAL OPS In this brand new Aussie drama, the members of Australia's most elite rescue unit rely on courage, mateship and extreme skills as they risk their lives to save others. Stars Peter Phelps, Libby Tanner, Les Hill, Gigi Edgley, Daniel Amalm, Katherine Hicks, Andrew Lees. 9.30PM M THE QUEEN 10.00PM G NATIONAL EMTV NEWS REPLAY 10.30PM M LADETTE TO LADY 11.30PM Australia Network FRIDAY, JANUERI 29, AM G STATION OPEN Enjoying Every Day Life 12.59PM STATION OPEN 1.00PM G 1 DAY SERIES AUSTRALIA v PAKISTAN At the Gaba 5.00PM G HOT SOURCE 5.30PM G AUSTRALIA v PAKISTAN.continues. 5.55PM G CRIME STOPPERS 6:00PM G NATIONAL EMTV NEWS 6.30PM G AUSTRALIA v PAKISTAN continue. 9.10PM M 20 TO 1: Outrageous Sports Stars" 10.30PM M SEA PATROL III: 11.30PM G NATIONAL EMTV NEWS REPLAY PM Australia Network SARERE JANUERI 30, AM STATION OPEN 12.00PM G HI PM G THE SHAK 1.00PM G TALK TO THE ANIMALS 1.30PM G THE SENSITIVE SAMURAI 2.30PM G WIPEOUT 3.00PM G SURVIVOR: GABON 4.00PM G TOTAL RUGBY 5.00PM G SPEED MACHINE 5.30PM G MXTV 6.00PM G NATIONAL EMTV NEWS 6.30PM PG WIPEOUT (New Series) 7.30PM G LOVE PATROL 7.57PM EMTV TOK SAVE 8.00PM PG GHOST WHISPERER 9.00PM PG THE SENSITIVE SAMURAI A classic samurai drama, set in the 18th century; tragedy, honour, revenge, love, tears, laughter and swordsmanship extraordinary. The hero Matahachiro flees to Edo (now Tokyo) after becoming embroiled in a feud and killing his sweetheart's father. He finds work as a bodyguard, but spends a good deal of his time defending himself. He even crosses paths with the real-life "forty-seven ronin," who are seeking revenge for the forced suicide of their lord. Meanwhile, Matahachiro cannot forget his sweetheart back home PM M UNDERBELLY: A Tale of Two Cities 11.00PM G NATIONAL EMTV NEWS REPLAY Midnight Australia Network SANDE JANUERI 31, :30AM G IT IS WRITTEN: It Is Written is an international, Christian television ministry dedicated to sharing insights from God s word with people around the world G HILLSONG

15 ORO KOMIK Jenuari 28 - Februari 3, 2010 WANTOK P19 IABIA ANAGE TOKWIN Lukaut long Strong pela Win Ren i pinis nau long Mosbi siti, planti manmeri i amamas gen long put klos bilong ol long lain na san bai draim, tasol i no san tasol i kam, win long Mosbi i strong tru long dispela taim, olsem na meri husat i save putim siket o pasim laplap i mas was gut taim yu raun long ron bilong Mosbi, no win i karim go o karim na pas pes bilong yu. PMV Bas mekim Stail Dispela wik sampela PMV bas i mekim liklik stail bilong ol, ol lain long Gerehu, Uni, Renbo na hetkol i bin wokabaut i go long haus, ol PMV bas i go tanim tasol long Waigani bas stop na kam bek long Boroko na pikap gen, dispela mekim na Waigani bas stop i bin pulap long ol manmeri husat i pinis wok na laik go long haus, ol lain long Waigani laki tru, Lands trenspot stap o plis helpim liklik. Piksa nogut long mobail fon kirapim pait Long Sauten Hailans wanpela man i soim piksa nogut long wanpela meri na meri yah i sem tru na go tokim ol brata bilong em i kam na pait wantaim man husat i soim piksa long meri. Nau man i tanim na toksave long ol lain bilong em em na bikpela traibol pait i kamap na wan man i dai na planti i kisim bagarap. Ol polis nau i sambai long stopim pait. Dispela kain pasin i wok long kam bikpela long ples olsem Tari, Mendi, hagen na Enga. Ol liklik samting olsem mobail fon, buai, simuk na spak i save kirapim traibol pait long ples. Bihain nau bai bikpela kompensesen peimen bai kamap we hamas tausen na pik long givim i go long birua long wanem, ol liklik samting tasol na pait i kirap na planti manmeri i dai long ol dispela liklik samting. Yu yet yu skelim! Tokwin Tasol... Ansa bilong las wik Pasol Ansa bilong las wik Sudoku EMTV Television Guide 1.00PM G ONE DAY SERIES AUSTRALIA v PAKISTAN From the Sydney Cricket Ground, Sydney. 5.00PM G TOTAL RUGBY 5.30PM G AUSTRALIA v PAKISTAN.continues 5.30PM G TOTAL RUGBY 6.00PM G NATIONAL EMTV NEWS 6.30PM G AUSTRALIA PAKISTAN continues PM M SUNDAY NIGHT MOVIE: TBA 0.30PM G HILLSONG 1.00PM G NATIONAL EMTV NEWS REPLAY 1.30PM Australia Network MANDE FEBRUERI 1, AM G JOYCE MEYER Religious Program 5.30AM G TODAY 9.00AM EMTV PRIME TIME LINEUP 2.59PM STATION OPEN KIDS KONA 3.00PM G PINKIE PIXEL 3.30PM G HI PM G THE SLEEPOVER CLUB 4.30PM G THE SHAK 5.29PM G EMTV NEWS UPDATE 5.30PM G WHO WANTS TO BE A MILLIONAIRE 6:00PM G NATIONAL EMTV NEWS 6.30PM G A CURRENT AFFAIR 7.00PM G TOK PIKSA 7.29PM EMTV TOKSAVE 7.30PM PG AUSRALIA'S FUNNIEST HOME VIDEOS - DAILY EDITION 8.00PM PG THE SIMPSONS 8.30PM G PASTOR JOSEPH KINGAL MINISTRIES: A Righteous Generation Will Please God 9.00PM G THE BERMUDA TRIANGLE 9.30PM M GHOST WHISPERER 10.00PM G NATIONAL EMTV NEWS RE- PLAY(new time) 10.30PM PG AUSTRALIAN GEOGRAPHIC 11.30PM Australia Network TUNDE FEBRUERI 2, AM G JOYCE MEYER Religious program 5.30AM G TODAY 9.00AM EMTV PRIME TIME LINEUP 12.59PM STATION REOPEN 1.00PM G ONE DAY SERIES AUSTRALIA v PAKISTAN From the Adelaide Oval, Adelaide. 5.00PM G HOT SOURCE 5.30PM G AUSTRALIA v PAKISTAN continue 6:00PM G NATIONAL EMTV NEWS 6.30PM G AUSTRALIA v PAKISTAN continue 9.07PM G EMTV TOK SAVE 9.10PM M GREY'S ANATOMY (New Series) 10.00PM G EMTV NEWS REPLAY 10.30PM M ARMY WIVES PM Australia Network TRINDE FEBRUERI 3, AM G JOYCE MEYER Religious Program 5.30AM G TODAY 9.00AM EMTV PRIME TIME LINEUP 2.59PM STATION OPEN KIDS KONA 3.00PM G THE BACKYARDIGANS 3.30PM G HI PM G THE PYRAMID 4.30PM G THE SHAK 4.57PM G EMTV TOK SAVE 6.57PM NEWS UPDATE IN TOK PISIN 7.00PM PG THE WORLD AROUND US: 7.27PM EMTV TOK SAVE 8.00PM PG AUSRALIA'S FUNNIEST HOME - VIDEOS - DAILY EDITION 8.30PM PG SURVIVOR: SAMOA: Deep in the heart of the South Pacific, 20 castaways are marooned on the island nation of Samoa. These castaways have already been divided into two tribes; Galu and Foa Foa. For the next 39 days, they must all outwit, outplay and outlast the rest to become the Sole survivor. (Series Premiere) 9.30PM PG WEDNESDAY NIGHT MOVIE: TBA 10.30PM G NATIONAL EMTV NEWS REPLAY PM G THE KING OF QUEENS 12.00MIDNAIT Australia Network

16 P20 WANTOK Janueri 28 - Februeri 3, 2010 KANAGE PENPREN Raun wantaim Kanage olgeta wik NEM: Mangi Yatikin KRISMAS: 28 (man) ADRES: P.O Box 8435 SAVE LAIKIM: Go lotu, pilai volibol, stori na ritim buk. NEM: Joseph Fagau KRISMAS: 26 (Man) ADRES: St Joseph SON, P.O Box 7207, Boroko, NCD SAVE LAIKIM: Pilai volibol na ragbi na harim musik. NEM: Lathy Ruben KRISMAS: 24 (meri) ADRES: P.O Box 325, Kokopo SAVE LAIKIM: Raitim pas, mekim pren, mekim pani na mekim gaden NEM: Dawzeena Toba KRISMAS: 17 (meri) ADRES: P.O Box 360, Rabaul, Kokopo SAVE LAIKIM: Raitim pas, mekim pren na go lotu NEM: Odila Semieg KRISMAS: 26 (meri) ADRES: P.O.Box 425 Wewak ESP SAVE LAIKIM: Go lotu, mekim fani na painim poro. NEM: Robert Simion KRISMAS: 23 (man) ADRES: P.O. Box 354 Lae 411 Morobe Province SAVE LAIKIM: Wokim haus, planim rais, ridim buks na go raun long bush NEM: Anna Isaiah Changau KRISMAS: 30 (meri) ADRES: P.O.Box 141, Bialla WNBP SAVE LAIKIM: Go lotu, raitim pas, rit, kuk na harim gospel musik. Hai tait na lou tait Wanpela taim Kanage i tanim redio bilong em on na i harim nius i stap. Long nius i tok i gat tupela haiwara i wok long kamap long solwara. Em i hai tait na lou tait. Orait, Kanage i harim dispela nius na em i go long toksave long ol manmeri long maket ples. Kanage i singaut, toksave i go long yupela olgeta olsem yumi nau yumi gat tripela tait we i save kamap, husat i save long ol dispela tait? Ol manmeri i pasim maus na harim em i stap. Kanage i belhat long ol i no ansarim em, em i kirap na i singaut yumi gat tripela tait. " Em i hai tait, lou tait na kok tait". Nau yupela i save pinis, onim radio bilong yupela na harim ol nius. TK Mangi Sunam Rong beg Kanage em bilong ailan long notwes kos bilong Sunam. Wanpela taim em i laik go huk, na em i gat tupela wankain bag. wanpela em bilong ol klos na narapela em i save putim ol string o pising lain bilong em insait. Em i lusim string bek na i karim bek I gat klos i go long kanu na pul i go longwe long ples. Em i kamap pinis long namel bilong solwara na i tingting long tromoi huk, em i karim bek bilong em na i stat long painim ol string na em i lukim ol klos i stap insait, Paps em i bel hat singaut, Natpak! Rong beg! na pul i kam bek long ples. TK Mangi Sunam olsem, "Oh no. it seems that she is trying to trap me. This is not Rabaul. Em i tok olsem pinis na kalap long balus na go bek long Mosbi. Samting tru i olsem Kanage i no save long tok pisin. Em i save long tok Inglis tasol. Watpo? Bikos em i bilong Papua yah. Lapun Hookworm Lae Samting yah Banana Kanage go painim buai long Wewak maket i stap na harim ol manmeri i singaut nabaut na tok olsem tupela meri i pait long wanpela man. Em i harim olsem na givim 20t i go long wanpela lapun mama na sindaun i go daun long kisim buai. Taim em i wok long kisim buai ol manmeri i singaut moa na bik maus i stap. Kanage harim i go nogat na em i askim lapun mama. Lapun mama i kirap na tokim Kanage. Bipo long taim bilong mipela ol lapun mama mipela i save pait long dispela hap bun bilong pik. Tasol long nau long dispela taim ol wait man i brigim na kamapim kain kain samting. Asua bilong ol wait man na nau tupela yangpela i wok long kros pait long samting ya banana. Kanage ya harim lapun ya tok olsem na em i lap nogut tru. Mama, dispela fasin filong yufela Sifik na mipela i save les. Fikos yufela i no save fihainim lo filong Faifel i staf long Matyu 7:7 Wantok man Wewak. Kus marasin Lapun Kanage kus i go tulait na go long haus sik long kisim sampela kus marasin. Em i go kamap long haus sik na wanpela nes meri askim em long wanem kain sik i kisim em. Na Kanage kus wantaim na tokim nes meri: O pikinini, strongpela kus i bagarapim mi stret. Mi no slip long nait. Mi kus i go i go na skin bilong mi i bagarap. Nes meri kirap na tokim Kanage. Sori tru papa. Gavman i sot long mani na mipela tu i sot long kus marasin. Kanage harim olsem na tokim nes. Na bai olsem wanem nau. mi i kam long kisim marasin. Mi no kam long yu tokim mi olsem gavman sot long mani na nogat kus marasin. Nes meri ya tingting i go na tokim Kanage. Maski yu go long haus na painim sampela tumbuna marasin na dring. Kanage belhat na tokim nes meri ya olsem. Sapos mi go long haus na kus i mekim save long mi, bai mi kam bek long haus sik na kisim yu go long haus na bai yu soim mi olsem we bilong wokim marasin bilong ol wait man Marasin boi Wewak Ol skwat! Salim ol gutpela Kanage tok pilai i kam long: Kanage Tok Pilai P.O. Box 1982, Boroko, NCD Port Moresby. Bai yu i gat sans long winim Raitman Kanage t-siot! NEM: Desta Mansu KRISMAS: 21 (man) ADRES: P.O Box 107, Wewak, ESP SAVE LAIKIM: Ritim buk, harim musik, mekim pani na go huk NEM: James Sepake KRISMAS: 23 (man) ADRES: Turama Forest Industry, P.O Box 184, Kerema, Gulf Province SAVE LAIKIM: Go lotu, ritim Baibel na wok NEM: Apu Gini KRISMAS: 25 (man) ADRES: P.O. Box 2076, Boroko NCD SAVE LAIKIM: Go lotu, ritim buk, harem gospela musik, spots na raitim pas Em nau! Kanage i save stap long Mosbi. wanpela wiken, boi kalap long balus na go long Rabaul. Em i go long lukim ol bagarap maunten paia i kamapim. Balus i go kamap long Rabaul ples balus na Kanage lusim balus na go ausait. Em i lukim wanpela yangpela meri Tolai i sanap ausait long teminel na em i askim meri long tok Inglis olsem, "Hey lady, is this Rabaul town" Meri Tolai kirap na bekim. "Em nau." Kanage paul na askim gen na meri ya i mekim wankain toktok. Kanage belhat na tokim dispela yangpela meri Tolai

17 P24 WANTOK Janueri 28 - Februari 3, 2010 BISNIS BIHAINIM askim bilong Hausing Minister na Memba bilong Nuku Honorabel Andrew Kumbakor na Pablik Sevis Minister na Memba bilong Ialibu Pangia Honorabel Peter O Neil NASFUND long dispela wik i tokaut long givim helpim mani long ol memba bilong em long mekim haus. Mista Kumbakor na O Neil i mekim askim long ol pablik sevens na NAS- FUND i fan bilong ol manmeri husat i wok long praivet bisnis tasol NAS- FUND i save olsem askim bilong tupela minista long ol wokman i mas gat haus i gutpela askim. Na olsem em i kamap wantaim tingting long helpim ol memba bilong em long kisim mani na stretim, wokim o baim haus. NASFUND Sif Eksekyutiv Opisa Ian Tarutia i tok stat long Septemba, 2007 i kam ol memba husat i tingting long baim haus, wokim haus o stretim haus i orait nau long ol i rausim sampela mani long seving bilong ol long fan. Em i tok ol memba i ken kisim helpim mani sapos mani bilong ol wantaim NASFUND i antap long 10 pesen interest mani em Beng Saut Pasifik (BSP) i sasim long ol long kain askim bilong mekim haus. Moa yet bipo long ol memba i kisim helpim mani ol bai mas pasim dispela stap bilong ol olsem memba moa long faivpela yia, Mista Tarutia i tok. Tasol laspela toktok bilong kisim mani i stap long han bilong Beng, i no mipela, em i tok. Mipela i bilip dispela i win bilong olgeta lain, i no helpim wanpela man tasol. Sapos husat man o meri i laik kisim sampela moa stia tok i ken ringim Dickson Aopi long NASFUND long Telepon namba o long Aiva Ure long Telepon namba BAHA HIV polisi kamap gut BAHA HIV polisi divelopmen wantaim ol bikpela sponsa i wok long kamap gut. Platium sponsa Steamships Trading Kampani nau i gat HIV polisi divelopmen komiti na 11-pela wokman bilong em i redi pinis long kamap wantaim polisi plen bilong ol. Ol arapela kampani husat i mekim tu olsem na i stap long BAHA grup em Datec, Coral Sea Hotels, Bird of Paradise Hotel, Highlander, STC Hardware, STC Shipping, STC Property Divisen na Trade Winds. BAHA i trenim Rimbunan Hijau Grup Menesa we ol i NARI Kemistri Haus sapotim gut kantri Paul Zuvani i raitim NESENEL Agrikalsa Risets Institut (NARI) Kemistri Haus nau bai helpim kantri long salim ol kwaliti kaikai bilong kantri i go aut. Na dispela i kamap bihain long ol hetman bilong Institut i opim haus long Kila Kila, Nesenel Kapitol Distrik i no longtaim i go pinis. Long taim bilong opim Aldo Dell Ariccia, hetman bilong Yuropian Komisen long kantri i tok em i amamas long Komisen i helpim long sanapim haus bihain long paia i kukim olpela opis long tupela yia i go pinis. Dispela em i wanpela laspela prosek we Yunion bai mekim taim em i yusim STABEX fan, wok we i lukluk long baim bek ol samting i lus we ol diveloping kantri i yusim long salim samting bilong ol, Mista Dell Ariccia i tok. PNG i bin kisim olsem 245 milien Yuros long dispela ronim wanpela trening sesen wantaim Asia Pasifik Bisnis Kolisen Egensim AIDS (APBCA) na Thailand Bisnis Kolisen Egensim AIDS (TBCA). As tingting bilong dispela trening em long lukim ol rot we Thailand i kamapim na bihainim long abrusim sik nogut. Moa yet BAHA i lukim olsem ol rot em Thailand i yusim long pait egensim dispela sik i gutpela na olsem em i laik lainim na bihainim. Long Papua Niugini long wanwan ol yia ol manmeri i wok long dai long TB na HIV. Long dispela mun BAHA i STABEX fan., em i tok. Long stat dispela mani i save go long ol bod bilong komoditi tasol bihain mipela i skelim olsem i moa beta mipela i putim long ol hap we wok i stap pinis na sapotim tasol dispela ol wok. Long dispela mipela i yusim pinis 96 milien Yuros long ol liklik ol prosek. Em i tok Yuropian Komisen i givim inap olsem K1.1 milien long sanapim dispela haus. Long kamap tu long dispela opening em Hai Komisina bilong Inglan David Dunn, Frans embeseda Patrick Bournsin na Jemen konsulet Emershand Pheiffer. Mista Dell Ariccia i tok dispela grup bilong ol i amamas long liklik helpim ol i givim. Mipela i amamas long kamap bilong dispela haus we mipela i lukim i bikpela samting long bihain taim bilong PNG na wok indastri bilong em- moa long rurel indastri em laik toksave long ol manmeri long ol pasin em ol inap long kisim TB o HIV. Manmeri mas was gut long TB long ol hap we ol inap long kisim HIV. TB i abrusim mak bilong HIV na i save kilim moa manmeri long Papua Niugini tasol inap long oraitim long marasin na i nogat bikpela kos long kisim marasin long em. Samting em BAHA i wari em ol HIV sikmanmeri bai dai nating sapos ol i kisim TB. Sapos ol i no kisim TB ol i no inap long dai hariap. Dokta Gua Tau, Sif Marasin dokta bilong TB long agrikalsa na pisari. Sapot bilong mipela bai larim dispela wok i go het. Dispela bai strongim Papua Niugini. Mi harim olsem wanpela bikpela kastoma bilong dispela leboratori em Eda Ranu we ol i yusim dispela sevis long lukim olsem ol manmeri bilong Mosbi i kisim gutpela wara. Narapela bikpela kastoma Dell Ariccia i tokaut em wok bilong PNG i salim ol samting bilong em i go long narapela kantri. Long tok tru wan wan kantri i save was gut long ol yet long binatang o marasin nogut i no ken go insait long hap bilong ol na kain was I save kamap ol baim samting long narapela kantri. Kamap bilong masin na dispela kemistri haus i gutpela nius long PNG, Aricca i tok. Em i tok long Yurop ol i save lukluk gut long baim samting long narapela kantri Pot Mosbi Jenerel Hausik i tok planti ol manmeri husat i go long haus long kisim TB marasin em ol i gat binatang bilong HIV/AIDS. Ol bagarap em TB na HIV/AIDS i kamapim long kantri: 56,175- namba bilong ol manmeri husat i gat dispela sik long dispela taim; namba bilong ol lain husat i dai long sik HIV/AIDS; namba bilong ol manmeri husat i dai long sik AIDS na namba bilong ol Anti Retroviral Tritmen. Tasol wanem samting tru i TB. we kopi mipela i dringim o pis mipela i kaikai i nogat binatang nogut o marasin nogut long em bai bagarapim mipela. Na olsem wantaim sapot long NARI leboratori dispela bai lukim PNG i ken salim namba wan kopi o namba wan pis I go long Yurop na ol arapela kantri. Em i tok wok bilong sanapim dispela haus i kamap long sampela taim i go pinis tasol bikos hevi bilong sampela hap bilong masin I no stap na dispela I pulim taim liklik. Mipela i lukluk sapos sampela moa askim i mas kam long mipela long mipela i givim helpim. Mipela i amamas tu long gutpela wok em NARI i mekim na i lukluk go het long wokbung wantaim institut long dispela taim we Yuropian Divelopmen Fan (EDF) i amamasim 10-pela yia bilong en long kantri, Dell Ariccia i tok. TB i sotpela nem bilong Tubakulosis (sotwin long lewa na nek). Arapela manmeri inap long kisim sik TB sapos TB sikman i kus, toktok stret wantaim em o i serim kaikai, dring, spun, fok, plet olsem wantaim em. Ol i stap wantaim dispela sikmanmeri long rum we i pas na nogat gutpela windua long win i ron i go insait na go aut. Na olsem BAHA i laik toksave olsem husat manmeri i gat sik TB i mas kisim gutpela skul long ol dokta long rot bilong bihainim na kamap gut. Moa yet long noken givim sik long arapela manmeri. Bimobail givim K500,000 ol prais bilong bek tu skul promosen Nicky Bernard i raitim Sampela lukluk long bagarap em TB na HIV i mekim long wol: HIV/AIDS i save kilim moa long 6000 manmeri long wanpela de long wol; TB i save kilim 5000 manmeri long wanpela de na AIDS na TB i wok long kilim planti ol yangpela manmeri na ol bikpela manmeri long wok we husat inap long stap na kirapim ol wok divelopmen. Long pasim kamap bilong TB na HIV kantri ol bisnis inap long joinim BAHA grup na kisim i go insait long wok ples bilong ol ol polisi bilong pasim kamap bilong sik. MOBAIL telepon kampani, bimobail, long dispela mun i stat long givim K500,000 ol prais bilong Bek Tu Skul Promosen. Opis bilong mobail kampani i tok kain promosen i givim sans long ol papamama i painim mani na helpim long baim skul fi bilong ol. Moa long dispela prais bilong sevis na ol kaikai samting long stua i go antap na dispela i mekim laip bilong planti manmeri go hat. Pe bilong planti manmeri i stap long K200 na K300 na fi bilong ol praimeri skul i stap long dispela ol namba tu. Tasol wantaim kain resis olsem dispela i gutpela long ol manmeri i sapotim ol yet, opis i tok. Bimobail i statim dispela resis long 18 Januari na i givim sans long namba wan 1000 kastoma long winim K500 bihain long dro long wan wan wik. Dispela resis bai i stap inap long 28 Februari. Ol manmeri husat i baim K5 na moa long topim ap kredit o yunit bilong ol bai kisim sans bilong stap insait long dro. Sif eksekyutiv opisa bilong bimobail Roger Blott i tok: Dispela i narapela piksa bilong bimobail kampani long wok wantaim komyuniti. Prais bilong K500 inap long papamama i baim skul fi. Nasfund helpim long mani long mekim haus

18 RUREL INDASTRI Janueri 28 - Februari 3, 2010 WANTOK P25 Milen Be manmeri kisim skul bilong planim rais TRIPELA voluntia bilong Siapan (Japan) Intanesenel Koporesen Ejensi (JICA) i tokim ol manmeri bilong Milen Be long kamapim moa kaikai. Dispela em i bikos long hevi bilong kamap bilong namba bilong ol manmeri na long hevi bilong klaimet senis. Ol i mekim dispela tok Hailans fama laik strongim gen kopi HAILANS fama na Setelas Asosiesen i bin holim wanpela kibung long Isten Hailans Provins na i tok long strongim gen wok bilong kopi. Ol i tok longpela taim kopi i no kisim gutpela sapot bilong gavman bikos hevi bilong rot na long sik i kamap long kopi i daunim tingting bilong ol manmeri long mekim wok bilong kopi. Tasol dispela taim tingting i senis bihain long gavman i givim gen gutpela sapot long ol. Ol i bin bung wantaim ol opisa bilong Dipatmen bilong Agrikalsa na Laipstok, Fres Fud Divelopmen Koporesen, Kopi Indastri Koporesen, Nesenel Agrikalsa na Kwarintin Atoriti, Nesenel Agrikalsa Risets Institut, Ministri bilong Kalsa na Turisim na Dipatmen bilong Lens na Pisikol Plening na ol mausman bilong Hailans Provinsel famas. Long dispela taim ol i makim tu nupela Kopi Indastri Koporesen Sif Eksekyutiv opisa Navi Anis. Mista Anis i kisim ples bilong Riki Mitio husat i bin stap wantaim indastri long moa long 20 yia. WOK bilong mekim agrikalsa awenes nau i kamap pinis long go raunim olgeta hap bilong Is Nu Briten Provins. Dispela awenes progrem em bilong mekim ol manmeri i painim na luksave long ol nupela samting we bai i helpim ol fama long mekim agrikalsa gut. Namba tu bosman bilong Kokopo Taun Albert Buanga i tokaut long dispela long wanpela agrikalsa awenes progrem we ol i holim long Malakuna Viles ausait long long taim ol i givim tripela de skul long 20 manmeri long rot bilong planim rais. Ol voluntia em Hiroyuki Yamaguchi husat i stap wok long Buka, Hidekatsu Sekizawa i stap long Kiunga, Westen Provins na Hikaru Suguwara i stap long Kavieng. Long taim bilong givim olgeta i kamap long Milen Be (l-r) GUTPELA TRU: Embasada Aldo Dell Ariccia Hetman bilong Yuropien Yunion Deligesen long kantri wantaim Bod siaman bilong NARI Dokta John Kola i opim gen NARI haus long Kila Kila, Nesenel Kapitel Distrik. NARI masin wok gut gen MASIN bilong traim ol Em i tok ol samting bilong traim wara na ol stretim ol haus i pinis long wanem em i gutpela long long ovasis. Em i tok wok bilong graun na lip na long save kantri i go long maket bi- samting bilong agrikalsa na ol arapela samting bilong bus long Nesenel na samting bilong helt i Yunion sapot progrem na kaikai samting na wok bi- Yuropien Yunion NARI i samting bilong bus, graun 2007 aninit long Yuropean yusim long kamapim ol Wantaim helpim bilong Agrikalsa Risets Institut stat pinis. nau aninit long lukaut bilong Nesenel Agrikalsa Long mekim ol wok bi- stretim haus gen. long agrikalsa. kisim nupela masin na long Kila Kila nau i stap Namba bilong mipela i gut na olsem ol wok bai traim ol samting i wok Divelopmen Plen, dispela long agrikalsa, ol gutpela EU i bin helpim wantaim ron gut gen. long go bikpela bihain haus wantaim masin nau i krop na ol marasin bai K1.5 milien long stretim Dispela em bihain long long nupela masin i gat olgeta samting olsem soim mipela wanem gen haus na kisim nupela masin i bin bruk daun kamap na olsem long kompyuta we em i mas mipela i mas givim long ol masin. long samting taim i go Epril mipela i lukluk long gat long em. pipel, Corbett i tok. Wantaim dispela em pinis long taim haus i traim ol samting olsem Wantaim dispela em ol Em i tok long taim dispela masin i bruk em i bin long Nesenel Agrikalsa Agrikalsa Dipatmen aninit paia. raba, pairatrum, vanilla na saveman we i wok wantaim dispela masin. hat tru long traim ol samt- Divelopmen Plen (NADP) Man husat i go pas long ol arapela spaises na ol dispela haus na masin kaikai bilong givim long ol Bikpela wok bilong ing na bihain yusim. Moa i givim K2 milien long Peter Corbett i tok orait enamel, Mista Corbett i masin em long ol marasin long dispela em long stretim ol arapela samting long em long dispela wik. tok. em bai yusim long traim salim ol samting bilong long strongim wok. ENB fama i holim agrikalsa woksop Kokopo long las mun. Bikos long dispela Malakuna Komyuniti Grup i amamas na olsem ol i bai helpim na surukim dispela awenes progrem i go long ol arapela ples. Na dispela ol bai kisim helpim long ol opisa bilong gavman na ol narapela nongavman oganaisesen. Ol opisa bilong agrikalsa i tok amamas long tingting bilong ol pipel bilong Malakuna bikos ol i tok kain rot bai i mekim ol manmeri i save gut na givim skul. Skul i kamap long Bubuleta Fams Risos Senta na i stat long 13 i go long 15 Januari long dispela yia. Bubuleta i stap 50 kilomita longwe long Alotau. Bihainim dispela skul Provinsel edvaisa bilong Agrikalsa na Laipstok Leki Romulars i askim ol manmeri long ol i mas kamapim tru long ol samting. Sapos ol i harim tasol skul bilong gavman opisa dispela bai i no inap helpim ol tumas na sampela taim ol bai lus tingting long mekim ol wok. Sapos oltaim mipela i sindaun na we long sevis i kam long mipela dispela bai kam bihain tru o i no inap long kamap. Mipela i laik mekim samting mipela yet na we gavman inap helpim orait em i ken helpim, Mista Bunanga i tok. Wantaim dispela em ol ol wok long samting ol i lainim long em. Ol i no ken lusim dispela save i stap nating. Em i tok Milen Be i wanpela bilong ol provins we i gat planti ol ailan na bikos long hevi bilong klaime senis na kamap bilong namba bilong ol manmeri graun na kaikai wantaim i sot. Long dispela as ol i mas arapela ejensi olsem Lo na Jastis Sekta, Is Nu Briten Sevings na Lon Sosaiti, OISCA, Divisen bilong Praimeri Indastri (DPI), Kakao Kokonas Indastri (CCI) na Nesenel Agrikalsa Risets Institut (NARI). Long taim bilong progrem dispela ol ejensi i tokaut long ol yet na long wok ol i save mekim. Is Nu Briten Sevings na Lon Sosaiti i tokim ol pipel long kain sevings akaun na lon em I gat long en we ol i yusim gut liklik hap graun ol i gat long em na planim ol gutpela kaikai long sapotim ol yet. Em i mekim dispela tok long taim em i givim aut setifiket long ol patisipen. Long makim ol patisipen Fred Norris, wanpela fam bilong rais i tok tenk yu long ol volutia na i tok em wantaim ol wan skul bilong en bai mekim olgeta samting long yusim dispela save. Em i tok laik bilong ol manmeri long kaikai rais i kamap bikpela. Na olsem ol rais fama i mas planim moa rais long inapim dispela laik. Dispela bai lukim tu olsem ol manmeri i gat inap kaikai long kaikai na strongim ol yet. ken kisim helpim long ol. Laip insurens bilong ol rurel pipel em ol oganaisa i tokim ol pipel tu. Silas Tobebel bilong Probesen Opis (LJ) i tokim ol manmeri long ol samting nogut i pas long pasin bilong kisim bia, smuk nogut, pamuk na bagarapim komyuniti. Em i tok i gat lo na oda i stap na husat manmeri i bikhet bai kisim mekimsave. Em i tokim ol manmeri tu long ol i no ken mekim bia bilong ples tu na kisim smuk nogut. OISCA Intanesenel i tokim ol manmeri long bikpela samting bilong groim rais na soim ol long rot bilong redim rais na kaikai. Na tu long NARI Wet Lolen Ailan Progrem long Kerevat i gat ol toktok long em na we ol manmeri i ken kisim trening long em. Ol i lainim tu ol binatang we i save kaikaim ol samting bilong agrikalsa na gaden na bagarapim.

19 P26 WANTOK Janueri 28 - Februeri 3, 2010 SPOT LAIPSTAIL Laip bilong Rita Kari Nem: Rita Kari Ples: Hanuabada, Nesenel Kapitel Distrik Papa: Toua Kari (polis opisa) Mama: Joanne Mea Kari De Mama Karim: 03/09/89 Ples Mama Karim: Mosbi Jenerel Haussik Namba insait long famili: Namba tu (2) namel long 5-pela pikinini Skul: Pinisim gred 12 long Pot Mosbi Hai Skul, 2008 Pilai: Wetlifting Klab: Hanuabada Kosa: Douglas Mea Taim i statim dispela pilai: Long 1999 taim i gat 9-pela krisma tasol. Bikpela long famili bilong wetlifting. Dispela i helpim em long go insait isi long pilai. Kandre bilong em Douglas Mea husat i makim PNG long ol bikpela pilai bipo i helpim em long kamap strong long dispela pilai. Long dispela taim Mea i stap olsem Nesenel Kosa tasol i save trenim Rita yet long Hanuabada Klab. Ol pilai i bin kamap long em: 2002 Osenia Sempionsip- Winim silva medol. Namba wan taim long winim medol long wanpela bikpela pilai Fiji Saut Pasifik Gems- Winim silva medol long long 58 kilo grem divisen. Kisim luksave long Papua Niugini Spot Federesen olsem wanpela gutpela pilaia long bihain taim Fiji Osenia Sempionsip- Winim gol medol; 2006 Melbon, Australia Komenwel Gem- Kari i kamap namba foa ples maski; 2007 Apia, Samoa Saut Pasifik Gem: Winim gol medol long 58 kilo grem divisen Fiji Osenia Sempionsip tasol abrus long go long Beijing, Saina Olimpik Gem. Redi long ol pilai I kam: 2010 India Komenwel Gem 211 Solomon Ailan Saut Pasifik Gem 2012 Inglan Olimpik Gem Tingting i gat long dispela pilai: Bihainim lekmak bilong wantok Hanuabada meri Dika Toua. Tasol bai mas traim hat yet long winim gol medol long 2010 India Komenwel Gem na 2012 Inglan Olimpik Gem. Samting i luksave long spot: Mi save bungim planti manmeri na olsem mi amamas. Toktok bilong Papa Kari na Mama Joanne: Mipela i amamas long lukim pikinini bilong mi i kamap gut. Mipela i tenk yu long Douglas na olgeta lain husat i helpim Rita long pilai bilong em. Mipela laik bai em i go het gut long ol pilai bilong em. Ol samting i laik long mekim: Mekim pren na stap gut long laip. Kaikai i laikim: Kakaruk na rais Dring i laikim: Wara

20 Besta Yunated mas pilai strong Bustin Anzu i raitim PNG Besta Yuaitit i gat hevi nau long kamapim wanpela strongpela pilai resis insait long dispela Nesenel Soka Lig (NSL). Bihain long planti bilong ol dispela sumating husat i save pilai wantaim Besta bai i go bek long skul, dispela i mekim kosa bilong ol i wari. Tasol em i tok i gat sampela ol mangi tu i stap bai traim long kisim ples bilong ol. Mathew Witu i tok tu olsem ol mangi husat i bin pilai wantaim ol bai i go, i gat sampela we ol i kamapim i stap tasol em bai kisim sampela taim long ol dispela mangi long pilai olsem wanpela tim. "Planti bilong ol dispela ol mangi i stap long gem na pilai em ol sumatin long ol skul insait long kantri. Nau em taim bilong go bek long skul na ol bai i go bek na luk olsem ol bai kisim sampela taim long brigim ol nupela i go insait long tim. Em i tok long wiken bihain long pilai bilong ol wantaim Gigira Laitepo we ol i lus 1-2. Em i tok maski ol sumatin bai i go, em i gat bilip long ol narapela ol mangi husat bai kisim ples bilong ol. Dispela i tru long wanem long dispela pilai bilong ol wantaim Gigira, ol i nogat planti risev. I gat wanpela risev tasol i stap tasol ol SPOT Janueri 28 - Februeri 3, 2010 WANTOK P27 mangi i pilai olsem wanpela tim. Ol pilaia husat i lusim ol em straika bilong ol Kos Kanbukok, bai go bek long Mt Hagen Sekendri skul, stopa bilong Besta Emmanuenl Azakopa bai go long Kokopo bisnis koles, rait difenda Joseph Cidi bai go skul long Madang Teknikol koles na kepten na swipe Celeb Bosuk bai joinim Kanbukok long Mt Hagen Sekenderi skul. Em it ok em ol dispela ol pilaia em ol divelopmen pilaia na i no gutpela long ol bai larim ol i stap aut na ol bai pinisim olgeta pilaia bilong ol. Na e mi amamas long pilai bilong ol wantaim Gigira long wanem ol i bin pretim ol insait long pes 10 minit na ol i pilai wantaim bikpela tingting long win tasol ol bikpela mangi Morobe i bin kam gut gen na winim ol. Witu i bin kisim sapot bilong Tim Menesa bilong Gigira Stanley Khana we ol i bin mekim bikpela nois na i bin poretim ol nogut tru, tasol ekspiriens bilong ol em i bikpela samting long ol i winim dispela pilai. Khana i tok planti bilong ol i pilai wantaim bikpela tingting long winim ol long wanem Gigira em i wanpela strongpela tim insait long dispela pilai soka resis. Spot i gutpela samting long laip Paul Zuvani i raitim SPOT i bikpela samting long laip. Long spot manmeri i save stap helti, strong na amamas. Long tingting em i ken mekim manmeri i pulim gut win bikos ol i lusim hevipela tingting we i mekim ol i wari na ken bagarim tingting na laip bilong man. Long sait bilong sumatin tingting bilong ol bai op, ol i ken lain gut long ol samting na kamap smat. Long bodi em i rausim blut nogut, mekim ol masol i strong na mekim manmeri i kamap helti na stap strong. Long kamapim poroman pasin, em i save mekim manmeri i bungim, kam save na mekim poroman wantaim ol arapela manmeri. Taim ol manmeri bilong narapela narapela hauslain, tokples, kala o bilip i kam bung wantaim long pilai spot ol i painim na mekim nupela ol pren. Planti taim dispela ol bung na poroman pasin i save mekim wanbel pasin. Ol kain spot: I gat planti na kain kain spot long dispela graun. Na oltaim ol manmeri i painim na kamapim moa ol nupela spot. Planti bilong ol dispela spot i stap insait long kantri Ikam long pes 28 (bek pes) Dispela pilai em i las gem bilong sampela ol mangi long wanem, ol bai go bek long skul long Hailens na planti hap. Ol i stap long pilaim dispela pilai na bihain ol i laik go em i toktok wantaim Wantok bihain long pilai bilong ol wantaim Gigira. STAP HELTI: Se Michael oltaim i save pilai golf olsem yu ken lukim long poto hia. Em i mekim olsem bilong stap helti na strong. bilong mipela Papua Niugini em: Etletik (ron), ragbi, soka, basketbol, volibol, sofbol, osi rul, netbol, boksing, wetlifting, tennis, swimming na sampela moa. Manmeri i ken join pilai long dispela olgeta spot. i nogat tambu long em. Em i samting bilong olgeta manmeri long mekim. Wanpela samting we i pasim wanpela spotman o meri long mekim em bikos ol bosman bilong wan wan ol spoting oganaisesen i laikim pilaia Dispela tim em i olsem driman tim bilong Papua Niugini we i gat ol yangpela mangi husait i pilai long kisim sampela strong na eksperiens long pilai. Khana i tok tu olsem ol gutpela pilaia bilong em i sik long wik i kam olsem na ol i putim ol narapela mangi i go insait long pilai. Olsem na ol i no kamapim sampela kain stail Gigira i soim strong bilong en i givim moa taim long dispela spot. Nogut em i no tren gut na i lust aim em i yusim taim long ol arapela spot. Tasol arere long dispela olgeta manmeri i gat rait long pilaim kain kain spot. Ol hevi i pas long spot: Planti taim manmeri i save pilai nating we ol i no save askim ol yet long as ol i stap insait long dispela spot. Sapos komuniti na gavman wantaim i givim luksave long spot, ol bai painim amamas na painim moa rot bilong sapotim spot na wok bilong en. Taim tingting i sot manmeri i save painim o bungim kain samting olsem kros pait insait long pilai, manmeri nogat laik long redim ol pilai, bisnis na gavman i no givim helpim long kamapim ol ples bilong pilai na givim prais bihain long pinis bilong ol pilai. Dispela em long sapotim wan wan spot manmeri, tim, klab o asosiesen. bilong gem. Tasol i gat sampela ol mangi we i pilai gut tru long winim dispela bikpela gem. Kepten Goroba Tawa i mekim bikpela wok olsem kepten na em i pilai gut taim em i sanap long baksait. Yangpela Nigel Dabinyaba i mekim bikpela wok taim em i go long fran na laik painim umben, em i tok. Khana i tok em i amamas long tim bilong em long kam olsem na ol i lukluk tasol long ol arapela pilai bilong ol long ol wik i kam. Long ol narapela pilai long Lae, Hekari i mekim save long ol nupela mangi long pilai, Tukoko yunivesiti spots kalenda bilong ol krasrut komyuniti MI kamapim dispela hap pes insait long niuspepa bilong lukluk long grasruts spots na olgeta samting mi raitim long hia em i makim ol grasruts spots komyuniti insait long kantri. Nau yumi statim nupela wokabaut bilong yumi pinis long dispela yia, 2010 na mi laik givim sampela nupela tingting na save long ol grasruts komyuniti long helpim ol i statim na ronim gut ol pilai bilong ol dispela yia. Mi save olsem sampela bai no save gut yet long ol bai stat olsem wanem tasol mi laik givim sampela tingting long dispela pastaim bipo ol arapela samting i ken kamap. Komyuniti bilong yu i mas givim yu tok orait na luksave long ol kamapim na ronim ol pilai long komyuniti bilong yu., Taim dispela i kamap pinis orait, namba tu samting yu mas mekim nau em long kamapim sampela kain rot o tingting bilong yu na komyuniti bilong yu long wok bihainim. Dispela ol rot na tingting bai helpim yu gut tru long kamapim na ronim gut ol pilai bilong ol manmeri bilong yu. Bipo long yu raitim dispela ol tingting bilong yu i go daun long pepa, bung wantaim komyuniti bilong yu na makim ol spot we ol i laikim. Noken putim ol nupela samting o ol samting we manmeri no laikim tumas. Spots kalenda bilong yumi mas stat olgeta taim long namba wan mun bilong yia, Jenuari na pinis long laspela mun bilong yia, Disemba. Namba wan mun i mas stat wantaim ol kibung tasol. Dispela em long luksave na tu toksave long ol manmeri long wanem ol samting bai kamap long ol mun i kam. Namba wan mun tu em taim bilong makim ol nupela memba bilong ol komiti na tok ol fi o mani mak bilong ol resistresen na tu luksave long ol arapela samting o hevi we i kamap insait long spots na tu long komyuniti-tingim dispela olgeta samting mi tok long en. Ol mun i kam bihain long Jenuari mas gat ol prisisen pilai na sisen tru, pinis det bilong baim ol levi fi bilong ol klap na memba bilong ol. Tingting long ol arapela samting long mekim tu autsait long komyuniti olsem ol LLG, distrik na provinsol pilai. Putim ol i go insait long ol pilai bilong yu na wok long traim na bungim ol tu. Makim taim bilong ron bilong pri-sisen na sisen tru bilong wanem dispela bai helpim yu long makim taim bilong ol arapela pilai, wok o bung long kamap tu. Noken pilai olgeta spots long wanpela taim tasol. Surukim ol i go aut, makim taim bilong ol wanwan long kamap. Kain olsem; Yu ken pilai wanpela spot sampela mun pinis na bihain pilai narapela spot long narapela ol mun i kam. Dispela bai kisim yu i go stret long laspela mun bilong yia. Yu traim dispela na lukim sampela em inap kamap gut long yu.

21 Isu 1850 Wan wik: Fonde, Jenuari 28 - Februari 3, Gigira i soim strong Bustin Anzu i raitim WIN bilong Gigira Laitepo long wiken i soim ol i surik i go insait long top ples insait long resis bilong fainol na tu, toksave long ol narapela klab olsem ol i noken putim ol aut long fainols. Bihain long tupela gutpela win, ol i mekim bikpela senis long poin leda long go insait na holim namba tri ples nau yet wantaim 15 poin. Tim husait i holim namba wan posisen em tupela taim win Hekari, husat i kisim namba wan spes wantaim 16 poin. Olpela lida CMSS Tigers tu i gat 16 poins tasol Hekari i gat gutpela pesen long kisim dispela sia. Tigers i dro wantaim Gell Hills i mekim ol i kisim wanpela poin tasol long bringim wanpela poin bilong ol tasol. I gat 7- pela pilai moa i stap bipo long ol fainols long mun Epril. Dispela pilai bilong Gigira wantaim Besta i wanpela naispela pilai we ol yangpela pis mangi i pilai kaskas wantaim ol bikpela mangi Morobe bipo long Gigira long win. Tasol dispela win bilong ol long wiken i kisim bikpela pen bipo long ol i win. Ol yangpela mangi bilong pis fektori, Besta Yunaitet i traim bilip bilong ol taim ol i putim wanpela gol insait long namba wan hap na go pas wantaim 1-0 skoa lain. Tasol ol bikpela mangi Morobe i kam bek bipo long ol i go malolo na narapela long pinis bilong pilai na ol i winim dispela pilai 2-1. Tim Manesa Stanley Khana i tok amamas long win bilong ol long wanem, planti bilong ol gutpela pilaia i painim sampela kain sik. Kosa bilong Besta Unaited Mathew Witu i tok amamas long ol mangi bilong em long putim dispela gutpela pilai. Ol i nogat ol risev long wanem, planti mangi bilong em i kisim sik na tu, sampela i lusim pilai n ago bek long skul. Witu i tok maski ol mangi bilong em bai i go, em i gat ol yangpela mangi husait bai kisim ples bilong ol. Igo moa long pes 27 YU TRAIM! Nathan Vincent bilong CMSS Tigers i tok taim em i laik abrusim Gelle Hills long pilai bilong tupela long PRL graun long las wik Sarere. Tupela I dro Poto: NICKY BERNARD Publisher of the newspaper operates at Section 58, Allotment 3, Office 2, Waigani Drive

Neville Bartle i raitim dispela stadi long Nehemia

Neville Bartle i raitim dispela stadi long Nehemia Neville Bartle i raitim dispela stadi long Nehemia ' Long taim ol lain bilong Israel i gat sampela hevi, Nehemia i sfap wanpela GUTPELA LIDA TRU. Dispela em i stadi buk long wok bilong Nehmaia, em bai

More information

Septemba - Disemba N o. 184 Magazine of the Evangelical Brotherhood Church. Gutpela Pasin. Rot bilong kamapim.

Septemba - Disemba N o. 184 Magazine of the Evangelical Brotherhood Church. Gutpela Pasin. Rot bilong kamapim. Septemba - Disemba 2016 N o. 184 Magazine of the Evangelical Brotherhood Church Gutpela Pasin Rot bilong kamapim Gutpela Sindaun Editorial Dia Pren, Yu pilim olsem wanem taim yu karim wanpela hevipela

More information

RE: TOK HEVI I KAM LONG OL KOMUNITI INSAIT LONG SADP PROJEK I GO LONG INSPECTION PANEL O KOMITI BILONG GLASIM

RE: TOK HEVI I KAM LONG OL KOMUNITI INSAIT LONG SADP PROJEK I GO LONG INSPECTION PANEL O KOMITI BILONG GLASIM 25 th November 2009 The Inspection Panel 1818 # Street, N.W Washington D.C 20433 United States Dear Members of the Panel, RE: TOK HEVI I KAM LONG OL KOMUNITI INSAIT LONG SADP PROJEK I GO LONG INSPECTION

More information

Jisas Krais. Blut bilong sipsip, Hauslotu Sel, Wok Pris. Sabat Kaikai. slotu Sel, Wok Pris. September - December No. 190

Jisas Krais. Blut bilong sipsip, Hauslotu Sel, Wok Pris. Sabat Kaikai. slotu Sel, Wok Pris. September - December No. 190 September - December 2018 No. 190 Magazine of the Evangelical Brotherhood Church Jisas Krais Tewel o Samting Tru? Blut bilong sipsip, Hauslotu Sel, Wok Pris Sabat Kaikai slotu Sel, Wok Pris Editorial /

More information

Prais bilong salim K 3.30 (incl. VAT)

Prais bilong salim K 3.30 (incl. VAT) Prais bilong salim K 3.30 (incl. VAT) Yu ken kisim moa kopi bliong dispela toktok na moa infoesen long: National Agricultural Research Institute Tumerik National Agricultural Research Institute Wet Lowlands

More information

May - August No. 183 Magazine of the Evangelical Brotherhood Church CHAMPIONS WITH CHRIST

May - August No. 183 Magazine of the Evangelical Brotherhood Church CHAMPIONS WITH CHRIST May - August 2016 No. 183 Magazine of the Evangelical Brotherhood Church CHAMPIONS CHRIST WITH Editorial Dia Pren, / Tok i go paslain Mi tingim yet wanpela de long laip bilong mi, em planti yia i go pinis.

More information

Pes 16 na 17. Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol

Pes 16 na 17. Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol INSAIT Lukaut long birua bilong rot - Pes 5 na 6 2-pela pes Niu Silan Waitangi de insait... Pes 16 na 17 Gavamani Sivarai Janueri 2010 Isu Insait... Namba 1850 Wan Wik Februei 4-10, 2010 Niuspepa Bilong

More information

Madang solwara bisnis. senta bai go het: Kulit

Madang solwara bisnis. senta bai go het: Kulit YC YM Y K INSAIT Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Namba 1836 Wan Wik, Oktoba 15-21, 2009 K1 tasol long olgeta hap Madang solwara bisnis Painim Bal Resis!! senta bai go het: Kulit Winim K100 na Bemobile

More information

Femili dai wantaim long balus birua

Femili dai wantaim long balus birua Insait: P3 P4 Bisnis na Lutheran Synod Politiks long yia nius... i go pinis... Musik long yia i go pinis... P16 Namba 1847 Wan Wik Janueri 7-13, 2010 Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Femili

More information

Ricegrowers Anti-Bribery and Corruption Policy. Ricegrowers Ltd Anti-Bribery na Corruption Polisi. Issue Date: May 2013

Ricegrowers Anti-Bribery and Corruption Policy. Ricegrowers Ltd Anti-Bribery na Corruption Polisi. Issue Date: May 2013 Ricegrowers Anti-Bribery and Corruption Policy Ricegrowers Ltd Anti-Bribery na Corruption Polisi Issue Date: May 2013 Updated: April 2016 INTRODUCTION Wantaim ol niupela tingting na pasin bilong wok, Ricegrowers

More information

Ol dia brata na susa bilong

Ol dia brata na susa bilong NAMBAWAN PRESIDENSI TOKTOK, NOVEMBA 2017 Ol dia brata na susa bilong mi, mi daunim mi yet na prei olsem bai Spirit bilong Bikpela bai stap wantaim yumi taim mi toktok tede. Bel bilong mi i pulap long bikpela

More information

Indigenous knowledge and the value of plants. Husat papa bilong save long ol plants? Appendix Two. Laspela hap long buk Tu

Indigenous knowledge and the value of plants. Husat papa bilong save long ol plants? Appendix Two. Laspela hap long buk Tu Laspela hap long buk Tu Husat papa bilong save long ol plants? Appendix Two Indigenous knowledge and the value of plants Long dispela laspela hap bilong buk, James em wokim sampela toktok o stori long

More information

ISTA. Wantok. Somare tok tenkyu. Lukim spesel saplimen bilong Gren Sif Sir Michael long ol pes insait. K1 tasol. Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret!

ISTA. Wantok. Somare tok tenkyu. Lukim spesel saplimen bilong Gren Sif Sir Michael long ol pes insait. K1 tasol. Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Wantok Isu Namba 2221 Epril 13-19, 2017 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Somare tok tenkyu Anna Solomon i raitim GREN Sif Sir Michael Somare i tok tenkyu long ol pipel bilong Papua Niugini

More information

PNG hat long sekim rekot ilong Fainens Dipatmen

PNG hat long sekim rekot ilong Fainens Dipatmen Namba 2033 Ogas 15-21, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Insait: DWU i glasim loa bilong gavman long laik kilim trabel lain - P2 Wok Bung wantaim polis long provins - P4 Rausim dak

More information

Blong Wanem Na PAPUA NIUGINI MAS GAT GUTPELA STETISTIKS?

Blong Wanem Na PAPUA NIUGINI MAS GAT GUTPELA STETISTIKS? Blong Wanem Na PAPUA NIUGINI MAS GAT GUTPELA STETISTIKS? Wok bilong stetistisks long divelopmen bilong PNG Yusim gutpela stetistiks i ken kamapim gutpela polisi na gutpela divelopmen we ol pipel na kantri

More information

SunRice Group Speak Up Policy

SunRice Group Speak Up Policy Issue Date: November 2014 (Updated: April 2016) SunRice Group s Speak Up Process Rot SunRice Grup Isave Bihainim Lo Tok Aut Long ples bilong wok: Yu ken putim ripot igo long opis bilong Integrity Ofisa:

More information

NG rausim ios wokman

NG rausim ios wokman Isu Namba 2230 Jun 15-21, 2017 28 pes Wantok Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol INSAIT NG rausim ios wokman 32 pes saplimen i stap insait NCD/SENTRAL I REDI: Join Operesen bilong Polis, Ami na

More information

Lapun tasol strong yet...

Lapun tasol strong yet... Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Namba 1842 Wan Wik, Novemba 26 - Desemba 2 2009 K1 tasol long olgeta hap Lapun tasol strong yet... 10th Anviseri Saplimen insait! Gavman Mani Plen i no wok: Man long

More information

Ista... INSAIT. King Jisas Krais... P4,5. P8,9 Lukim ol stori bilong Ista insait.. Tingim dai bilong. Lukim Ista Spesel insait. long pes...

Ista... INSAIT. King Jisas Krais... P4,5. P8,9 Lukim ol stori bilong Ista insait.. Tingim dai bilong. Lukim Ista Spesel insait. long pes... Namba 2013 Mas 28 - Epril 3, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol INSAIT Kalabus ronawe wantaim bilak jisas P3 Lukim Ista Spesel insait long pes... P4,5 Ista... Tingim dai bilong King

More information

Olgeta plen long kantri mas lukluk moa long populesin - Dokta Mola

Olgeta plen long kantri mas lukluk moa long populesin - Dokta Mola Namba 1882 Wan Wik Septemba 9-15, 2010 Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol This government will favour foreigners with money, but not its people.. Page 6 Liklik rais fama kisim helpim - P22 Olgeta

More information

Vot pepa bai kam long mun Mas. Insait: Isten Hailans redi long 2017 Ileksen - P2. Kina bai lukautim mani bilong Nasfund - P3

Vot pepa bai kam long mun Mas. Insait: Isten Hailans redi long 2017 Ileksen - P2. Kina bai lukautim mani bilong Nasfund - P3 Wantok Isu Namba 2213 Februeri 16-22, 2017 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Insait: Isten Hailans redi long 2017 Ileksen - P2 Kina bai lukautim mani bilong Nasfund - P3 NASFUND OPIM MODEN

More information

MELANESIAN JOURNAL OF THEOLOGY

MELANESIAN JOURNAL OF THEOLOGY Vol 8, No 1 April 1992 MELANESIAN JOURNAL OF THEOLOGY EDITORIAL Revd Christopher Garland CURRICULUM DESIGN AT NEWTON COLLEGE Professor Michael Horsburgh DIVELOPMEN NA WOK BILONG SIOS Kurt Rieke PROPOSED

More information

Insait: 2012 Krismas Saplimen. Wantok Riviu bilong dispela yia...

Insait: 2012 Krismas Saplimen. Wantok Riviu bilong dispela yia... Krismas Isu Namba 2000 Disemba 20, 2012 - Janueri 2, 2013 40pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Ol Wantok! Noken westim taim bilong yu long siti..go bek long ples na amamasim krismas bilong

More information

Wokman pilim pen long takis

Wokman pilim pen long takis Namba 2032 Ogas 8-14, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Kol pis bilong Moimara tais... Dispela tripela pikinini Esther, Eliz wantaim brata bilong ol i karim wanpela kol-pis ol i hukim

More information

Namba 1949 Desemba 29, Janueri 4, pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol

Namba 1949 Desemba 29, Janueri 4, pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Namba 1949 Desemba 29, 2011 - Janueri 4, 2012 36 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Lukluk bek long 2011 124 Ritim Sabina long pes 11 na 12... P2 Wantok Desemba 29 - Janueri 4, 2012 lukluk

More information

Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Pilai bai kamap long taim

Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Pilai bai kamap long taim Namba 2111 Februeri 26 - Mas 4, 2015 28 pes Wantok K1 tasol Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! March Issue i stap insait! P9,10,19 na 20 INSAIT Palamen Nius Esia man salim buai... Yumi redi nau! Pilai

More information

Bikpela hat wok. tru long boda... INSAIT P15. Fri Wes Papua. NCDC kisim nupela trak bilong karim pipia... bringim pret long ol pipel..

Bikpela hat wok. tru long boda... INSAIT P15. Fri Wes Papua. NCDC kisim nupela trak bilong karim pipia... bringim pret long ol pipel.. Namba 2011 Mas 14-20, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol INSAIT Bikpela hat wok Fri Wes Papua P2 NCDC kisim nupela trak bilong karim pipia... P8 tru long boda... OL boda ples long

More information

Meri Krismas. Hepi Niu Yia Olgeta! Amamasim dispela bikpela de bilong yumi, stap wanbel na lukautim yu yet!!

Meri Krismas. Hepi Niu Yia Olgeta! Amamasim dispela bikpela de bilong yumi, stap wanbel na lukautim yu yet!! BAMPA ISU!! Namba 2103 Disemba 24 - Janueri 7, 2015 32pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Dispela wik Krismas Saplimen Riviu bilong yia 2014 Isu bilong Janueri 2015 i stap insait!! Meri Krismas

More information

Namba Tri Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot

Namba Tri Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba Tri Kwata 2014 Energy for the World. Opportunity for Papua New Guinea. Eneji Bilong Wol. Luksave Bilong Papua Niugini. www.pnglng.com ET Ekseketiv toktok

More information

Spes i sot. Ailan sindaun long bikpela wari - Pes 2. Tisa lonsim intanet benking websait - Pes 4

Spes i sot. Ailan sindaun long bikpela wari - Pes 2. Tisa lonsim intanet benking websait - Pes 4 Namba 2002 Janueri 10-16, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol LONGPELA PIS BILONG KEAPARA: Rachell Ila na pikinini bilong em Tony Ila save maketim pis bilong tupela olgeta avinun long

More information

OL ELEMENTERI SKUL PIKININI:

OL ELEMENTERI SKUL PIKININI: Namba 1881 Wan Wik Septemba 2-8, 2010 Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol What is our social policy, if we have one Page 6 Laipstail: HMAS Tobruk kamap long PNG long wok bilong Pasifik Patnasip

More information

Intanesenel Benk bilong Rikonstraksen na Divelopmen Intanesenel Divelopmen Asosieisen OL BEKIM MENESMEN I WOKIM WANTAIM OL TINGTING BILONG TOK ORAIT

Intanesenel Benk bilong Rikonstraksen na Divelopmen Intanesenel Divelopmen Asosieisen OL BEKIM MENESMEN I WOKIM WANTAIM OL TINGTING BILONG TOK ORAIT Intanesenel Benk bilong Rikonstraksen na Divelopmen Intanesenel Divelopmen Asosieisen INSP/64458-PG OL BEKIM MENESMEN I WOKIM WANTAIM OL TINGTING BILONG TOK ORAIT BIHAINIM RIPOT LONG OL WOK PAINIMAUT PANEL

More information

O Neill makim. nupela minista

O Neill makim. nupela minista Namba 2063 Mas 20-26, 2014 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Ol Wina bilong Wantok Ridasip Seve 2014 1. Rachael Sorige (NCD) 2. Allan Rabu (NCD) 3. Cathy Kevin (NCD) 4. Robert David (NCD)

More information

Narapela kain Pop INSAIT P15. Pablik sevis i slek... Selebretim yia bilong Snek long Basamuk... Moa stori long nupela Pop long pes 4 na 5...

Narapela kain Pop INSAIT P15. Pablik sevis i slek... Selebretim yia bilong Snek long Basamuk... Moa stori long nupela Pop long pes 4 na 5... Namba 2012 Mas 21-27, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol INSAIT Moa long K600m Takis Kredit Skim mani lus long wok divelopmen P2 Pablik sevis i slek... Polis mekim wok painimaut...

More information

Chan wari long birua bilong ol risos projek

Chan wari long birua bilong ol risos projek Namba 1871 Wan Wik Jun 24-30, 2010 Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Chan wari long birua bilong ol risos projek "WOK divelopmen em i no wok bilong groim ekonomi bilong kantri, na divelopmen

More information

OPOSISEN I GAT NAMBA:

OPOSISEN I GAT NAMBA: Namba 2099 Novemba 27 - Disemba 3, 2014 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol INSAIT: Wantok Today bilong mun Disemba i stap insait! P6,7,20,21 Wol Visen na EU sapotim wok.. P10 OPOSISEN I

More information

Gavman skelim K20m bilong Nesenel I.D. kad sistem

Gavman skelim K20m bilong Nesenel I.D. kad sistem Namba 1993 Novemba 1-7, 2012 32 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol REDI NAU: Ol soldia i wok long prektis long bungim Prins Charles na meri bilong em Duchess of Conwalv Camilla Parker long

More information

oken mamas ani yet Lukim ol Wol nius poto... Pes LAIPSTAIL- Nupela drama pilai kempein bai helpim MDG... Pes I go moa long pes 3

oken mamas ani yet Lukim ol Wol nius poto... Pes LAIPSTAIL- Nupela drama pilai kempein bai helpim MDG... Pes I go moa long pes 3 Namba 1906 Wan Wik Mas 3-9, 2011 Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol oken mamas ong DSIP ani yet INSAIT: Paul Zuvani i raitim INAP long nau nogat mak bilong soim K19 milion mani gavman i givim

More information

Gavman bai rausim 2010 Envaironmen Loa senis

Gavman bai rausim 2010 Envaironmen Loa senis Namba 1938 Oktoba 13-19, 2011 Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Redi long pait long Yunaitet Nesens intanesenel oporesen... WANTOK WARIA: Long bikmoning long Trinde, 110 PNG Difens Fos paitman

More information

40 YIA NA I GO REFOMESEN ANIVESARI. Nius na toktok bilong 500 yia selebresen Lukim long pes 60 MAS NAMBA 30 ELCPNG SINOT LONG HELDSBACH Pes...

40 YIA NA I GO REFOMESEN ANIVESARI. Nius na toktok bilong 500 yia selebresen Lukim long pes 60 MAS NAMBA 30 ELCPNG SINOT LONG HELDSBACH Pes... NAMBA 30 ELCPNG SINOT LONG HELDSBACH Pes...4 EXTRA 130 YIA WOK SIOS INSAIT LONG PNG Pes...34 INTAVIU WANTAIM NUPELA BISOP NA JENEROL SEKRETERI Pes...56 MAS 2017 40 YIA NA I GO REFOMESEN ANIVESARI Nius

More information

Liklik Baibel Dikseneri

Liklik Baibel Dikseneri Liklik Baibel Dikseneri Pisin - English Tok Pisin English Mining Moa Bilong En, a? right (only if an affirmative answer is expected) Dispela i stap long pinis bilong hap tok taim yu ting man bai tok yes.

More information

Strongim skul, strongim pipel - PM

Strongim skul, strongim pipel - PM Namba 1932 Ogas 31 - Septemba 7, 2011 Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Strongim skul, strongim pipel - PM Gavman redim mani bilong fri edukesen Yuni sumatin bai kisim potnait gen TAIM palamen

More information

Gutbai Oseah Philemon(OP)

Gutbai Oseah Philemon(OP) Wantok Janueri 5-11, 2017 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Gutbai Oseah Philemon(OP) Moa stori long pes 3... Ol Post Courier meri i sanap long sait bilong kofin bilong wan wok bilong

More information

Sios helt sevis bungim hevi

Sios helt sevis bungim hevi Wantok Namba 2190 Septemba 1-7, 2016 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol September issue insait P9,10,19&20 Millenium Development Goals report - P13,14,15 &16 Maprik i senis aninit long

More information

Sister Claudia Apalenda Sister Theresia Boyek

Sister Claudia Apalenda Sister Theresia Boyek Silver Jubilee Sister Claudia Apalenda Sister Theresia Boyek Eucharistic Celebration Friday 22 September 2017 St Paul s Catholic Church Mt Hagen ENTRANCE PROCESSION: MOROWA Morowa gara padiki mine yesu,

More information

Namba tri UN bos i raun long PNG

Namba tri UN bos i raun long PNG Namba 2065 Epril 3-9, 2014 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Moa Stori insait: Gutbai long wanpela win meri, Leit RoseTsiroats - P8 Catholic Reporter Epril Isu i stap insait Pes 9,10,19

More information

Paraka, O Neill aut long nupela COI. Independens saplimen insait Pes 6,7,8 na 23. Ol poto 14 na 15 SOIM RISPEK. K1 tasol.

Paraka, O Neill aut long nupela COI. Independens saplimen insait Pes 6,7,8 na 23. Ol poto 14 na 15 SOIM RISPEK. K1 tasol. Namba 2089 Septemba 18-24, 2014 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol INSAIT: 39 Independens saplimen insait Pes 6,7,8 na 23 Ol poto 14 na 15 PIH Saveman Nius Niupela Helt nius olgeta wik

More information

Ol gavman bisnis i winim K20 bilien

Ol gavman bisnis i winim K20 bilien Namba 2160 Febueri 4-10, 2016 Wantok Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol 28 pes TOKSAVE! Wantok Niuspepa i nau stap antap long opis bilong Dove travel 4-mail. Section 24, Lot 25, Angau Drive (CNR

More information

Polis Pawa! P10. Bai kostim K15.6 bilian. opim bek Panguna main... Digicel Yumi FM PNG Musik Awod kam bek...

Polis Pawa! P10. Bai kostim K15.6 bilian. opim bek Panguna main... Digicel Yumi FM PNG Musik Awod kam bek... Namba 2015 Epril 11-17, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol INSAIT Bai kostim K15.6 bilian long opim bek Panguna main... P2 Digicel Yumi FM PNG Musik Awod kam bek... P4 Pablik long

More information

PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba 4 Kwata 2010

PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba 4 Kwata 2010 PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba 4 Kwata 2010 Eneji bilong Wol. Luksave bilong Papua Niugini. EKSEKIUTIV TOKTOK Wanpela Projek, Wanpela Tim, Lukluk Long As Tingting Bilong Projek One Project,

More information

Planti senis i daunim rait bilong ol yangpela sumatin. Sensasip. Awenes long. woksop... Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret!

Planti senis i daunim rait bilong ol yangpela sumatin. Sensasip. Awenes long. woksop... Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Namba 2149 Novemba 19-25, 2015 Wantok Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol 28 pes Sensasip Opis i holim sensasip awenes woksop - P3 Fri edukesen mekim tisa kisim hat taim - P6 Australia helpim Angau

More information

Mande neks wik- O Neill o Somare?

Mande neks wik- O Neill o Somare? Namba 1955 Februeri 9-15, 2012 32 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Mande neks wik- O Neill o Somare? Aja Alex Potabe i raitim SUPRIM Kot refrens bilong tokaut sapos O Neill gavman o Somare

More information

PNG i ran olsem Afrika

PNG i ran olsem Afrika Ol Wina bilong Wantok Ridasip Seve 2014 NAMBA 7 DRO Namba 2069 Me 1-7, 2014 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Mipela i droim yet so putim was neks wik! PNG i ran olsem Afrika KLOSTU REDI:

More information

pas! Paul Zuvani i raitim

pas! Paul Zuvani i raitim Wantok Isu Namba 2223 Epril 27 - Me 3, 2017 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Tingim dai long Wol Woa 2 Praim Minista bilong Papua Niugini, Peter O Neill i wokabaut i go long Wol Woa II

More information

Glasim Judisal Kondak Bil

Glasim Judisal Kondak Bil P2 Wantok Mas 29 - Epril 4, 2012 nius Tok klia long SMS Data na Vois Top-Ap Telikom PNG i autim SMS Vois na Data top-ap bilong ol pripeit kastoma bilong en. SMS Vois top-ap Risasim Vois Akaun Bilong Yu

More information

Gavman bai bihainim stret 2016 Nesenel Baset

Gavman bai bihainim stret 2016 Nesenel Baset Namba 2158 Janueri 21-27, 2016 28 pes Wantok Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Gavman bai bihainim stret 2016 Nesenel Baset STRONGPELA disisen gavman i mekim long daunim hevi bilong mani sot

More information

Dion em i Deputi Praim Minista

Dion em i Deputi Praim Minista Namba 1981 Ogas 9-15, 2012 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol TONI EM I WANPELA GAVMAN MINISTA Memba bilong Lae Open na Palamentri Pati Lida bilong Indijenes Pipols Pati, Loujaya Toni (raithan),

More information

ol nupela provins go pas

ol nupela provins go pas Namba 1974 Jun 21-27, 2012 36 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol YUMI VOT NAU: Taim bilong votim ol nupela lida bilong lukautim yumi long faivpela yia i kam, i kamap pinis. Yumi noken abrus.

More information

Ripot Namba PG

Ripot Namba PG Ripot Namba 64458-PG Investigesen Ripot INDIPENDEN STET BILONG PAPUA NIUGINI: Smolholda Agrikalsa Divelopmen Projek (IDA Credit No. 4374-PNG) September 19, 2011 Stori bilong Panel Inspeksen Panel i bin

More information

Kisim pepa long stop drag long komyuniti - p7. NHC wokman kisim 4-pela de profesenel in haus trening - p2

Kisim pepa long stop drag long komyuniti - p7. NHC wokman kisim 4-pela de profesenel in haus trening - p2 Namba 2026 Jun 27 - Julai 3, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol SARENDA: Ol yut long Not Mekeo i kam long fran bilong ol Polis, Yut lida, Pater, Pastor wantaim long Dairekta Jeneral

More information

Tupela memba i kros. 41 yias Independens raun wantaim stail - P14-15

Tupela memba i kros. 41 yias Independens raun wantaim stail - P14-15 Wantok Namba 2193 Septemba 22-28, 2016 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol 41 yias Independens raun wantaim stail - P14-15 Tupela memba i kros TUPELA biknem lida bilong nesenel kapital siti

More information

Dinau baset bai go antap tru

Dinau baset bai go antap tru Namba 2042 Oktoba 17-23, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Nau yu ken Teksim Wari, Tingting, Painim Pren, Kanage stori o Pas bilong yu i kam long Digicel namba 7235 6149 na bai mipela

More information

Makim odit komiti long sekim ripot bilong distrik mani - Temu

Makim odit komiti long sekim ripot bilong distrik mani - Temu Wantok Isu Namba 2219 Mas 30 - Epril 5, 2017 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Makim odit komiti long sekim ripot bilong distrik mani - Temu INSAIT bilong mun Mas i stap insait - P 9,

More information

Gavman putim ai long ol Supa Fan

Gavman putim ai long ol Supa Fan Namba 2046 Novemba 14-20, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol HAMAS: Misis Jane Parkop em namba wan meri long baim ol giaman muruk na pisin bilong ol pikinini bilong em taim Gavana

More information

op risain Polis i no Jas long wokim disisen -Pes 3 Bai stap long vatiken monastri na pre I go moa long pes 2... Jada 013

op risain Polis i no Jas long wokim disisen -Pes 3 Bai stap long vatiken monastri na pre I go moa long pes 2... Jada 013 Namba 2007 Februeri 14-20, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol op risain Polis i no Jas long wokim disisen -Pes 3 Jada 013 Bai stap long vatiken monastri na pre HETMAN bilong moa long

More information

Ol sios i egensim lo bilong kilim ol kalabus

Ol sios i egensim lo bilong kilim ol kalabus Namba 2109 Februeri 12-18, 2015 28 pes Wantok K1 tasol Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Wantok Niuspepa i tok sori tru long paulim taitel bilong Honorabel Spika bilong Palamen bilong Papua Niugini, na

More information

PNG i no gat helt standet

PNG i no gat helt standet Wantok K1 tasol Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Namba 2150 Novemba 26 - Desemba 2, 2015 28 pes INSAIT P9, 10,19,20 Laipstail Komyuniti projek kamap long Sentral Manus - P15 Wol nius poto - P16 PNG i

More information

Namba Foa Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot

Namba Foa Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba Foa Kwata 2013 Energy for the World. Opportunity for Papua New Guinea. Eneji Bilong Wol. Luksave Bilong Papua Niugini. www.pnglng.com ET Ekseketiv toktok

More information

Guria kilim tupela long ARoB

Guria kilim tupela long ARoB Namba 2067 Epril 17-23, 2014 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Ol Wina bilong Wantok Ridasip Seve 2014 NAMBA 5 DRO 1. Benardine Tano (AROB) 2. Clement Daimas (Madang) 3. Maggie Appe (WHP)

More information

Namba Wan Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot

Namba Wan Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba Wan Kwata 2012 Energy for the World. Opportunity for Papua New Guinea. Eneji Bilong Wol. Luksave Bilong Papua Niugini. F www.pnglng.com Ekseketiv Toktok

More information

Papagraun bai gat sea long Ok Tedi na BCL

Papagraun bai gat sea long Ok Tedi na BCL Wantok Namba 2189 Ogas 25-31, 2016 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Fiji brukim lo bilong tred - P6 Papagraun bai gat sea long Ok Tedi na BCL Lainim sefti bilong solwara Ol sumatin bilong

More information

antri bai sot long mani

antri bai sot long mani Namba 2159 Janueri 28 - Febueri 3, 2016 28 pes Wantok TOKSAVE! Word Publishing Kampani papa bilong Wantok niuspepa i stap nau Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol long nupela opis long Dove Travel

More information

Wokabaut bilong Prins Charles bai kostim K10 milian

Wokabaut bilong Prins Charles bai kostim K10 milian Namba 1989 Oktoba 4-10, 2012 32 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol GO PAS LONG WOK REDI: (L-R) Minista bilong Spots, Pasifik Gems na nau, Nesenel Ivens em Justin Tksatchenko i sanap wantaim

More information

OTML papagraun egensim O Neill

OTML papagraun egensim O Neill Namba 2039 Septemba 26 - Oktoba 2, 2013 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Nau yu ken Teksim Wari, Tingting, Painim Pren o Pas bilong yu i kam long Digicel namba 7235 6149 na bai mipela

More information

2015 baset salens. Stanley Nondol i raitim

2015 baset salens. Stanley Nondol i raitim Namba 2096 Novemba 6-12, 2014 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol 2015 baset salens - yusim mani gut- no ken dinau moa NCSL Memba Sevings na Brens Sapot Menesa, Richard Leka i sanap wantaim

More information

Namba Wan Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot

Namba Wan Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba Wan Kwata 2011 Energy for the World. Opportunity for Papua New Guinea. Eneji Bilong Wol. Luksave Bilong Papua Niugini. www.pnglng.com Ekseketiv Toktok Kapsaitim

More information

Madang taun bagarap - pes 7

Madang taun bagarap - pes 7 Namba 1992 Oktoba 25-31, 2012 32 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Palamen Nius - pes 2 PM salim toksore long leit Se Donatus Mola - pes 5 Madang taun bagarap - pes 7 Promotim fud sekuriti

More information

Juffa laikim eksen long SABL ripot

Juffa laikim eksen long SABL ripot Namba 2143 Oktoba 8-14, 2015 Wantok Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol 28 pes The Catholic Reporter insait - 9,10,19,20 Laipstail Buk na DVD i makim kalsa bilong Lihir - P14 Juffa laikim eksen

More information

O Neill promotim invesmen

O Neill promotim invesmen Wantok Namba 2202 Novemba 24-30, 2016 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Have you Enrolled? Toksave bilong Ilektoral Komisen - P14 na 15 FIFA Wol Kap anda 20 meri soka eksen - P8 na 21

More information

Palamen i senisim 10-pela seksen bilong konstitusen

Palamen i senisim 10-pela seksen bilong konstitusen Namba 2059 Februeri 20-26, 2014 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Glasim asailam sika agrimen Veronica Hatutasi i raitim Palamen i senisim 10-pela seksen bilong konstitusen Stanley Nondol

More information

Namba Tu Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot

Namba Tu Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba Tu Kwata 2012 Energy for the World. Opportunity for Papua New Guinea. Eneji Bilong Wol. Luksave Bilong Papua Niugini. F www.pnglng.com Ekseketiv toktok Wok

More information

PNC, NA, Indipenden kendidet i resis pas

PNC, NA, Indipenden kendidet i resis pas Namba 1977 Julai 12-18, 2012 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol TRAWEN: Kendidet noken giaman long pasim wok kaunim. Elektrol Komisina Andrew Trawen i go raun long kaunim ples bilong Mosbi

More information

avman makim 20, 000 long gol medol

avman makim 20, 000 long gol medol Wantok Namba 2129 Julai 2-8, 2015 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Lukim pes 13 avman makim 20, 000 long gol medol - K10, 000 silva - K5000 brons Linda Pulsen i kisim plak long Praim

More information

Namba 1991 Oktoba 18-24, pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol

Namba 1991 Oktoba 18-24, pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Namba 1991 Oktoba 18-24, 2012 32 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol REDI NAU: Ol Ami, Polis na CS bai mekim bikpela wok nau long klinim na redim Mosbi Siti taim Prins Charles na meri bilong

More information

El Nino dai ripot i no klia yet

El Nino dai ripot i no klia yet Namba 2138 Septemba 3-9, 2015 28 pes Wantok Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Neks Wik The Catholic Reporter El Nino dai ripot i no klia yet STRONGIM WOK BUNG NA WOK PREN: Gavana Jenerel na Gren

More information

Namba Wan Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot

Namba Wan Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba Wan Kwata 2014 Energy for the World. Opportunity for Papua New Guinea. Eneji Bilong Wol. Luksave Bilong Papua Niugini. www.pnglng.com ET Ekseketiv toktok

More information

PNG LNG i wok olsem wanpela han kampani bilong ExxonMobil insait long ko-vensa wantaim:

PNG LNG i wok olsem wanpela han kampani bilong ExxonMobil insait long ko-vensa wantaim: PNG LNG Envaironmentel na Sosel Ripot Yia 2017 PNG LNG i wok olsem wanpela han kampani bilong ExxonMobil insait long ko-vensa wantaim: Yutilitis Teknisen, Jonathan Bebego na Mekenikel Teknisen, Junias

More information

BCL i stopim sampela wok program

BCL i stopim sampela wok program Wantok Namba 2120 Epril 30 - Me 6, 2015 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol BCL i stopim sampela wok program US$5.2 bilien long opim bek Panguna Main Veronica Hatutasi I raitim Bilong mun

More information

Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret!

Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Namba 2162 Febueri 18-24, 2016 Wantok Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol 28 pes Gavman i no sot long mani Dairi Vele. PNG i ran long han bilong gutpela gavman. GAVMAN i no sot long mani long ranim

More information

Namba Tu Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot

Namba Tu Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba Tu Kwata 2014 Energy for the World. Opportunity for Papua New Guinea. Eneji Bilong Wol. Luksave Bilong Papua Niugini. www.pnglng.com ET Ekseketiv toktok

More information

Givim bek mani bilong Ilektoral Komisin

Givim bek mani bilong Ilektoral Komisin Wantok Isu Namba 2212 Februeri 9-15, 2017 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol NEC rausim Duma na Pok LUKIM STORI LONG PES 3 Aja Potabe i raitim GAVMAN i brukim lo taim ol i rausim mani bilong

More information

Gan i go bek long han bilong polis na ami - P6

Gan i go bek long han bilong polis na ami - P6 Wantok Isu Namba 2215 Mas 2-8, 2017 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol O Neill: Oil Ges, i stap strong yet- P2 Gan i go bek long han bilong polis na ami - P6 P9, 10.19 na 20 adae bai stat

More information

...Metal prais pundaun

...Metal prais pundaun Namba 2152 Desemba 10-16, 2015 Wantok Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol 28 pes Ramu NiCo na OTML bungim hevi...metal prais pundaun James Kila na Aja Potabe i raitim BIKPELA pundaun bilong wol

More information

Asbisop John Ribat kamap Kardinel

Asbisop John Ribat kamap Kardinel Wantok Kambaramba stap na Madang stap klin - P14 Namba 2196 Oktoba 13 -,19 2016 28 pes Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! K1 tasol Asbisop John Ribat kamap Kardinel ASBISOP John Ribat bilong Pot Mosbi

More information

Sekim o painim aut Rait bilong Komyuniti long save

Sekim o painim aut Rait bilong Komyuniti long save Sekim o painim aut Rait bilong Komyuniti long save Sotpela ripot bilong Ramu Nikel kes stadi, Madang, PNG June 2015 Centre for Social Responsibility in Mining Sustainable Minerals Institute The University

More information

PNG LNG Envairomen na Sosel Ripot Namba Wan Hap Bilong Yia 2015

PNG LNG Envairomen na Sosel Ripot Namba Wan Hap Bilong Yia 2015 PNG LNG Envairomen na Sosel Ripot Namba Wan Hap Bilong Yia 2015 Energy for the World. Opportunity for Papua New Guinea. Eneji Bilong Wol. Luksave Bilong Papua Niugini. Pemanen Fasilitis Kompaun Ekseketiv

More information

Sastiti 01155_878_Chastity.indd 1 7/13/12 10:52 AM

Sastiti 01155_878_Chastity.indd 1 7/13/12 10:52 AM Sastiti Papa bilong yu long Heven i lavim yu na em i laikim yu long hamamas tudei na oltaim. Em i givim kaunsel na komanmen i kam long ol profet bilong Em long halivim yu. Wanpela komanmen we i impotent

More information

edim plen bilong tuna isnis na klaimet senis

edim plen bilong tuna isnis na klaimet senis Wantok K1 tasol Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Namba 2141 Septemba 24-30, 2015 28 pes INSAIT Pik poket kamapim dai - P7 Trefik opisa bilong RH - P7 Meri winim skolasip long pailot skul - P11 edim plen

More information

STORI KAM LONG PANGUNA DAILOG PROJEK

STORI KAM LONG PANGUNA DAILOG PROJEK STORI KAM LONG PANGUNA DAILOG PROJEK www.pacsia.com.au MIPELA MEKIM KAMAP PINIS PLANTI REKONSILIESEN: STORI KAM LONG PANGUNA DAILOG PROJEK CONTENTS 1 Toksave kam long Bisop Bernard Unabali 2 Aknoledgemen

More information

Namba Foa Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot

Namba Foa Kwata. PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot PNG LNG Kwatali Envairomen na Sosel Ripot Namba Foa Kwata 2012 Energy for the World. Opportunity for Papua New Guinea. Eneji Bilong Wol. Luksave Bilong Papua Niugini. www.pnglng.com Ekseketiv Toktok Sapotim

More information