Mattheus 6:1-4 Ons nuwe dissipel-lewe is n lewe waarin ons radikaal breek met self-gesentreerdheid en leef met God-gesentreerdheid.

Transcription

1 Mattheus 6:1-4 Ons nuwe dissipel-lewe is n lewe waarin ons radikaal breek met self-gesentreerdheid en leef met God-gesentreerdheid. Julie 2018 Ps 33: 1, 3 vooraf Ps 33: 9, 10, 11 lofpsalm Ps 139: 1, 3, 12 na wet Ps 40: 3, 4 as antwoord op die Woord Ps 112: 5, 8, 9, 10 tydens Barmhartigheidsdiens Ps 37: 21, 22, 24, 25 slotpsalm Lees: Mattheus 6:1-4 Skrifverklaring. Inleiding. Geliefdes in Mat 6:1-4 kom Jesus by n nuwe deel in sy Bergpredikasie wat aangaan tot by vers 18. Verduidelik 1 Jesus is steeds in sy groot 2de hoofpunt wat ons kry in Mat 5:13-7:12. En dan gaan-it mos in hierdie 2de hoofpunt oor ons as dissipels se nuwe lewe vir God. Maar in Mat 6:1-18 is-it asof Jesus by n volgende onder-afdeling of paragraaf kom. Opmerking 2 In Mat 5:21-48 he-dit gegaan oor ons radikaal nuwe lewe in lyn met die HERE se gebooie. En hoe ons die gebooie moet verstaan en hoe nie. Maar in Mat 6:1-18 kom Jesus by n volgende afdeling n volgende paragraaf. Verduidelik 3 En dis n belangrike paragraaf. Want dit gaan hier oor ons lewensdoel. Dit gaan oor hoekom-ie HERE ons geskep het. Dit gaan oor hoekom-ie HERE ons verlos het. I Want dit gaan hier oor Jes 43:7 waar-ie HERE sê dat Hy ons geskape het tot sy eer. 4 1 Vgl Mattheus 5,1-2 & 7,28-29.pdf by 2 Vgl Mattheus 5:21-48 preke by 3 Hierdie is n waarheid wat ons vearl vanuit die woord liefdadigheid (ε λεημοσυ νη) raaksien. Verder aan gaan ons in detail hierop ingaan; vgl ook die Westminster groter Kategismus v/a 1. 4 Wanneer hier gepraat word oor skepping, hou die volgende in gedagte:

2 II Dit gaan hier oor-ie waarheid van Rom 14:8 as ons lewe, leef ons tot eer van die Here; en as ons sterwe, sterf ons tot eer van die Here... III Dit gaan hier oor-ie waarheid van 1Kor 10:31 Of julle dan eet of drink of enigiets doen, d oen alles tot verheerliking van God. Opmerking En dit alles beteken da-die HERE in my hele lewe in al my dink in al my besluite in al my doen in al my praat eerste moet staan en die belangrikste moet wees. Dit word-ie ding wat my lewe vol maak met betekenis Dis wat my vol vreugde maak. sin en doel. Toepassing Ja dis waaroor-it gaan in Mat 6:1-18. Ons kan ook sê-it gaan in Mat 6:1-18 oor ons radikaal nuwe dissipel-lewe. En dan moet ek in my nuwe dissipel-lewe al meer breek met self-gesentreerdheid of n lewe waarin ek eerste staan en al meer n lewe begin leef van God-gesentreerdheid of n lewe waarin God eerste staan. En dit gaan ook ons tema wees soos ons deur Mat 6:1-18 gaan werk. Ons nuwe dissipel-lewe is n lewe waarin ons radikaal breek met self-gesentreerdheid en leef met God-gesentreerdheid. En in vers 1-4 waarby ons vanoggend is wys Jesus hierdie waarheid heirdie beginsel vanuit die voorbeeld van liefdadigheid doen. 1. So kom ons begin by-aai Waarheid daai Beginsel wat Jesus in Mat 6:1-18 leer. Dis-ie beginsel dat ons nuwe dissipel-lewe n lewe is waarin ons radikaal breek met self-gesentreerdheid en begin leef met God-gesentreerdheid. Jamison Fauset & Brown (e-sword): not only in the general sense, but specially created as a peculiar people unto Himself (Isa_43:7, Isa_43:15, Isa_43:21; Isa_44:2, Isa_44:21, Isa_44:24). So believers, created in Christ Jesus (Eph_2:10), a peculiar people (1Pe_2:9). Vgl. ook Reformation study Bible bl. 956 se kommentaar om Jes. 4:5. Skepping wys veral terug na die Eksodus gebeure en die nuwe eksodus/ verlossing in Christus. Vgl. ook Verklarende Bybel bl. 786 wat daarop wys dat skeping hier veral gaan om die vorming/skepping van die HERE se volk. 1

3 A. Jesus praat daaroor in vers 1: Pas op dat julle nie jul liefdadigheid voor die mense bewys om deur hulle gesien te word nie... En nou moet ons heel eerste agterkom wat hierdie liefdadigheid is. Opmerking 5 As van julle dalk in-ie NAV lees sal julle sien daar staan: Moenie julle godsdienstige pligte in die openbaar nakom om deur mense gesien te word nie... So daar staan-ie liefdadigheid nie. Die NAV het goedsdienstige pligte. En dis omda-die Griekse teks waarui-die NAV vertaal op plekke verskil me-die Textus Reeceptus waaruit die OAV vertaal is. En ook ander ou vertalings soos-ie Luther-vertaling, die Nederlandse Statevertaling en-ie Engelse KJ-Bybel. Nou ek hou maar by die Textus Receptus. En-aar sê Jesus: Pas op dat julle nie jul liefdadigheid voor die mense bewys om deur hulle gesien te word nie... So wat-s hierdie liefdadigheid? Opmerking En dis n belangrike vraag. Want met hierdie liefdadigheid-woord vat Jesus ons na-ie groot beginsel hier in Mat 6:1-18. Daai beginsel dat ons nuwe dissipel-lewe n lewe is van radikaal breek met self-gesentreerdheid en leef met God-gesentreerdheid. B. Nou liefdadigheid is regtige omgee-naaste-liefde 6 vir arm ouens vir ouens wat regtig in nood is vir ouens wat nie genoeg het om van te leef nie vir ouens wat regtig hulp nodig het. Bewys 7 I Liefdadigheid is dit waaroor-ie HERE byvoorbeeld in Lev 25:35 praat: as jou broer by jou verarm en agterraak, moet jy hom ondersteun... dat hy by jou kan lewe. II Liefdadigheod is dit waaroor-ie HERE in Deut 15:7 praat: As daar by jou n arme is... dan moet jy jou hart nie verhard en jou hand nie toehou vir jou arm broer nie. 5 Die Griekse Woord wat die UBS Griekse teks het is δικαιοσυ νη. Vgl ook Van Bruggen se Mat komm bl Die Griekse woord is ε λεημοσυ νη. Vir die betekenis sien NIDNTT vol 2 bl 593, 594; TDNT vol 2 bl Vgl ook NIDNTT vol 2 bl 596; Beale & Carson, Commentary on the New Testament use of the Old Testament, bl 29 2

4 III Liefdadigheid is dit waaroor Jesus in Luk 12:33 praat: Verkoop julle besittings en gee aalmoese Dis-ie selfde Griekse woord as in Mat 6:1 vir liefdadigheid. 8 maak vir julle beurse wat nie oud word nie... IV In Hand 9:36 lees ons van n sekere dissipelin met die naam van Tabíta... Sy-t hierdie liefdadigheid-opdragte prakties uitgeleef: Sy was oorvloedig in goeie werke en aalmoese Dis-ie selfde Griekse woord as in Mat 6:1 vir liefdadigheid. 9 wat sy gedoen het. Hand 9:39 sê sy-t vir hulpbehoewende weduwees onder en bo-klere... gemaak... So liefdadigheid is regtige omgee-naaste-liefde vir ounes in nood. Maar dit sê dan ook dat liefdadigheid deel is van-ie HERE se naaste-liefde-gebod. Gevolgtrek 10 So hierdie liefdadigheid van Mat 6:1 sluit dan ook direk aan by die HERE se naaste-liefde-gebod waaroor Jesus ons in Mat 5:43-48 meer geleer het. B. Maar liefdadigheid gaan ook oor meer want met liefdadigeheid bring Jesus ons by daai beginsel van Mat 6:1-18. Daai beginsel dat ons in ons nuwe dissipel-lewe radikaal moet breek met self-gesentreerdheid en leef met God-gesentreerdheid. Hoe so? Wel omdat liefdadigheid daai omgee-naaste-liefde ook alles te doen het met liefde vir God. Bewys 11 Want Spr 19:17 byvoorbeeld sê: Wie hom ontferm oor die arme aan die arme liefdadigheid bewys leen aan die HERE... So terwyl jy besig is met liefdadigheid is jy ook besig om iets goeds aan-ie HERE te doen. Ook Jesus wys hierdie waarheid in Mat 22: Naastreliefde en daarom ook liefdadigheid kan jy nie losmaak van liefde vir God nie. 8 Die Griekse woord is ε λεημοσυ νη. 9 Die Griekse woord is ε λεημοσυ νη. 10 Vgl Van Bruggen se Mat komm bl Vgl Reformation Heratige Study Bible bl 902, 905, ; Reformation Study Bible bl

5 Ons sien-it ook in Mat 25:40. Ons lees-aar hoe Jesus vir sy dissipels wat deur hulle lewe besig was met liefdadigheid in goed soos kos uitdeel water gee vir n ou wat dors is gasvryheid bewys aan n ou wat nie bly-plek gehad het nie klere uitdeel siekes bystaan tronk-besoeke doen ja Jesus sê vir hierdie dissipels van Hom: Voorwaar Ek sê vir julle, vir sover julle dit gedoen het aan een van die geringstes van hierdie broeders van My, het julle dit aan My gedoen. So sien julle? Jou liefde vir God leef jy prakties uit in jou liefdadigheid na jou naaste toe. En en hierdie is belangrik en so is jy ook besig om God te eer. Verduidelik 12 So is jy besig om God net absoluut eerste te laat wees in jou lewe. Want dis wa-dit beteken om God te eer en te verheerlik. Bewys Kyk hoe sien ons-it in Spr 14:31. Spr 14:31 sê: hy wat hom oor die behoeftige ontferm liefdadigheid aan hom bewys eer die HERE. Toepassing 13 So liefdadigheid doen is deel van jou lewe van om-ie HERE te eer Liefdadigheid doen is deel van jou lewe van om-ie HERE net absoluut eerste te laat wees in jou lewe. So my liefdadigheid is-ie net omgee-naaste-liefde nie. Nee! Dis ook-ie praktiese uitleef van my liefde vir God. En dis ook-ie praktiese uitleef van om God te eer. So ja liefdadigheid is een van-ie maniere waarop my radikaal nuwe dissipel-lewe van God-gesentreerdheid prakties hier-en-nou uit leef. En dis waaroor-it gaan in Mat 6:1-18. Dit gaan oor ons as dissipels se radikaal nuwe lewe van Godgesentreerdheid. 12 Vir die betekenis van כבד en δοξα ζω, sien TWOT vol 1 bl Vgl Van Bruggen se Mat komm bl 108. Hier kan verder ook gekyk word na France se Mat komm bl 234; Morris se Mat komm bl 136; Turnur se Mat komm bl 183; Ridderbos se Mat komm bl 125; Lloyd-Jones, Studdies in the Sermon on the Mount, bl

6 Opmerking 14 I Hier in Mat 6:1-4 leer Jesus meer hieroor vanui-die HERE se liefdadigheid-opdrag. II In Mat 6:5-15 leer Jesus meer hieroor vanuit ons gebedslewe. III In Mat 6:16-18 leer Jesus meer hieroor vanui-die regte manier van vas. Toepassing Jesus leer ons: Ons nuwe dissipel-lewe is n lewe waarin ons leef met God-gesentreerdheid wat ons lewe net totaal oorneem. En dan prakties werklikheid word in ons liefdadigheid-doen hier in Daspoort. C. Maar maar juis daarom is-it so ontsaglik belangrik om ook radikaal te breek met skynheilige self-gesentreerdheid. Verduidelik 15 Nou hierdie skynheilige self-gesentreerdheid is wanneer jy liefdadigheid bewys of bid of vas alles goeters wat bedoel is om jou radikaal nuwe dissipel-lewe van Godgesentreerdheid uit te leef. Maar dan doen jy hierdie goeters met sondige skynheilige self-gesentreerde bedoelings. Voorbeeld Jy doen byvoorbeeld hierdie liefdadigheid dat mense jou sien en sê: Wow kyk hoe goed is hierdie ou. met die doel Nou dit is skynheilige selfgesentreerdheid. Want daai liefdadigheid wa-die HERE vir jou gegee het om jou nuwe lewe van liefde vir Hom en verheerliking van Hom uit te leef gebruik jy nou vir jou self en om jou self te verheerlik. Nou hiermee het n nuwe dissipel-lewe van God-gesentreerdheid niks te doen nie. En presies dit is wat Jesus in vers 1 sê. Kyk bietjie, Jesus sê: Pas op dat julle nie jul liefdadigheid voor die mense bewys om deur hulle gesien te word nie Vgl Van Bruggen se Mat komm bl 109, 114; France se Mat komm bl 232; Turnur se Mat komm bl Vgl NIDNTT vol 3 bl 141; France se Mat komm bl 234; Nolland se Mat komm bl 273; Ridderbos se Mat komm bl 125; Van Bruggen se Mat komm bl

7 en uiteindelik deur hulle gekomplimenteer te word nie. 16 En dan-s Jesus ernstig hieroor. Dis hoekom Jesus verder aan in vers 1 sê: Pas op dat julle nie jul liefdadigheid voor die mense bewys om deur hulle gesien te word nie... En hier kom wat Jesus nou verder gaan sê: anders het julle geen loon by julle Vader wat in die hemele is nie. Verduidelik 17 Nou ons sal net-nou dieper in gaan op hierdie loon-ding. Vir nou gaan ek-it net kort sê. Wat Jesus hier bedoel is dit: Luister met n lewe van skynheilige self-gesentreerdheid waarin jy vreeslik vroom goeters doen soos liefdadigheid maar dan hierdie liefdadigheid doen sodat mense jou raak sien en eer Nou met so n lewe kan jy maar vergeet om te deel in die seën-en-verlossing van-ie Koninkryk. Dis-ie loon waarvan Jesus praat. Oorgang So hierdie is baie belangrik geliefdes. Ons nuwe dissipel-lewe moet regtig n lewe wees waarin ons radikaal breek met skynheilige self-gesentreerdheid en al meer moet lewe met God-gesentreerdheid. Dis wat Jesus in vers 1 vir ons sê. En dan? Wel dan verduidelik Jesus dit verder met n praktiese voorbeeld 18 in vers So kom ons gaan nou in op vers 2-4 en hierdie praktiese voorbeeld van Jesus. A. Kom ons begin by vers 2. Jesus sê daar: Wanneer jy dan liefdadigheid bewys... Verduidelik 19 So hier-sie situasie. Ons is nou pens en pootjies binne in Jesus se praktiese voorbeeld-situasie. En dan gaanit oor liefdadigheid-doen. 16 Vgl NIDNTT vol 3 bl 141; France se Mat komm bl 234; Nolland se Mat komm bl 273; Ridderbos se Mat komm bl 125; Van Bruggen se Mat komm bl Vgl France se Mat komm bl 235; Riddrbos se Mat komm bl 126, De Komst van het koninkrijk, bl 242; Calvyn se komm op die Sinop Evang vol 1 bl 311; Bavinck, Gereformeerde Dogmatiek, vol 4 bl Met die ουν by οταν ουν ποιης ελεημοσυνην (2a) maak Jesus n gevolgtrekking uit sy lering in vers 1. In hierdie gevolgtrekiing gee Jesus n toepassing gerig op die doen van ελεημοσυνη om so sy lering van vers 1 verder te verduidelik (vgl Greek Grammar beyond basics bl 673; Nolland se Mat komm bl 274; Van Bruggen se Mat kommm bl 108; Turnur se Mat komm bl 183). 19 Met οταν + praes subj soos hier (2a) het ons te doen met n onbepaalde tyd-bysin, waarmee Jesus n voorbeeld/ toepassing/ verder-verduidelik situasie skep waarin sy dissipels gereeld kom (vgl Greek Grammar beyond basics bl 479; Turnur se Mat komm bl 179,180,183; Morris se Mat komm bl 136; Nolland se Mat komm bl 274; France se Mat komm bl 232; Grosheide se Mat komm bl 70; Ridderbos se Mat komm bl 125). 6

8 En dan? Wel kyk wat sê Jesus in vers 2: Wanneer jy dan liefdadigheid bewys, moenie n trompet voor jou blaas... nie. Verduidelik 20 Nou Jesus praat nie noodwendig van letterlike trompet-blasery nie. Ek dink wat Jesus hier bedoel is iets soos wat ons in Afrikaans ook het: Wanneer jy dan liefdadigheid bewys, moenie jou eie beul blaas... nie. Moenie jouself adverteer nie. Moennie jouself in-ie spotlight sit nie. Dis nie hoe jy liefdadigheid moet doen nie! B. Maar nou verduidelik Jesus hierdie verkeerde manier van liefdadigheid-doen nog verder. 21 Kyk weer vers 2 : Wanneer jy dan liefdadigheid bewys, moenie n trompet voor jou blaas nie, soos die geveinsdes in die sinagoges en op die strate doen... So as jy liefdadigheid doen terwyl jy jouself in-ie spotlight sit dan s jy soos-ie geveinsdes. Verduidelik 22 So wat-s n geveinsde? Wel-ie Griekse woord is hupokritees. Ons woord hipokriet is-iecselfde. Dis n skynheilige. Wat belangrik is is dat Jesus ook die Fariseërs en die Skrifgeleerdes geveinsdes genoem het. Skynheiliges. Bewys Ons sien-it veral in Mat 23 waar Jesus die Fariseërs en-ie Skrifgeleerdes se sondes uitwys. En dan noem Jesus hulle aanmekaar so: geveinsdes. Nog iets belangriks van-aai Griekse woord hipokritees is-a-dit in-ie Grieks n toneel-speler is. So n hipokritees beeld op-ie verhoog iemand uit wie hy nie regtig is nie. En dis hoe die Fariseërs gemaak het. Hulle het iemand na buitentoe uitgeleef wat hulle nie in hulle harte was nie. 20 Vir die betekenis van σαλπι ζω sien Baljon bl 310, 369; NIDNTT vol 3 bl 874; France se Mat komm bl 236; Turnur se Mat komm bl 183; Van Bruggen se Mat komm bl Met ωσπερ (2c) lei Jesus n sin in waarmee Hy verduidelik hoe hierdie advertering van jouself werk. Dis is soos die skynheilige Fariseërs wat hulle liefdadigheid so publiek as moontlik doen, sodat soveel as moontlik mense dit kan sien 22 Vir die betekenis van υ ποκριτη ς sien Baljon bl 1023; TDNT vol 8 bl

9 Verduidelik 23 Hulle het baie openlik in-ie openbaar in-ie publiek tussen-ie mense waar almal kon sien in die sinagoges en op die strate liefdadigheid gedoen. En dan-t hulle na buitentoe baie Godsdienstig gelyk: Wow kyk hoe-s-aai ouens besig met liefdadigheid. En Spr 19:17 sê: Wie hom ontferm oor die arme, leen aan die HERE... En in Spr 14:31 staan daar: hy wat hom oor die behoeftige ontferm, eer (die HERE). En dis wat hierdie Fariseërs doen. Sjoe hierdie Fariseërs is darem maar goeie oeuens. C. Dis wa-die Fariseër-skynheiliges na buitentoe uitgeleef het. Maar wat het in hulle harte aan gegaan? Wat was hulle doel met alles? Wat het hulle gemotiveer? Wat het hulle gedryf? 24 Wel kyk weer vers 2. Jesus sê: Wanneer jy dan liefdadigheid bewys, moenie n trompet voor jou blaas soos die geveinsdes in die sinagoges en op die strate doen, sodat hulle deur die mense geëer kan word nie. Verduidelik 25 Sien julle die fieslike selfgesentreerdheid? Liefdadigheid gaan oor-ie HERE. Liefdadigheid is praktiese uitleef van liefde vir-ie HERE. Liefdadigheid is praktiese verheerliking van-ie HERE. Liefdadigheid is praktiese uitleef van God-gesentreerd. Wat maak-ie Fariseër-skynheiliges? Wel hulle maak liefdadigheid self-gesentreerd. Hulle doen nie liefdadigheid om God te verheerlik nie. Nee hulle doen liefdadigheid sodat hulle deur die mense geëer kan word. Mense moet sê: Joe-ie julle hierdie ouens is darem maar sulke mooi kinders van-ie HERE. Kyk hoe versorg hulle die armes. 23 Vgl France se Mat komm bl 236; Morris se Mat komm bl 137; Nolland se Mat komm bl Met οπως (2d) lei Jesus die doel en motivering in vir waarom die skynheilige Fariseërs hulle liefdadigheid so publiek as moontlik doen: Selfgesentreerd leef hulle vir selfverheerliking (Turnur se Mat komm. bl. 180 voetnoot 9; Morris se Mat komm bl 137 voetnoot 10). 25 Vgl France se Mat komm bl 237; Nolland se Mat komm bl 275; Calvyn se komm op die Sinop Evang vol 1 bl 310; Lloyd- Jones, Studdies in the Sermon on the Mount, bl / 8

10 D. En Jesus? Wel Hy stem-ie saam nie. Kyk vers 2 Jesus sê: Voorwaar Ek sê vir julle, hulle het hul loon weg. Verduidelik 26 So ja toe daai mense die Fariseër-skynheiliges vereer het met al-aai oe s en aa s fotos youtube-clips en facebook laaiks het hulle klaar hulle loon hulle betaling gekry. So nou hoef God nie meer by die wederkoms van Jesus hulle te laat deel in-ie seën-en-verlossing van-ie koninkryk nie. Hulle het mos klaar hulle loon ontvang. Dis wat Jesus hier sê. Toepassing En dis verskriklik! Want terwyl jy in jou skynheilige self-gesentreerdheid besig was om-ie loon van self-verheerliking in te samel bly jy blind vir-ie skat van die Koninkryk. En dan mis jy dit vir ewig. * * * * * En ek en jy? Kom ons kyk na n paar toepassingsvoorbeelde. Voorbeelde 27 I Is ons nie ook besig met hierdie Fariseër-skynheiligheid wanneer ons iets hier in-ie gemeenskap uitdeel nie en dan kan ons nie wag vir daai fotos op facebook nie van hoe ons alles uitgedeel het en hoe ons die kindertjie drukkies gegee het. II Of ons as Kerk sal bsluit dat ons bietjie meer op die map moet kom. En dan doen ons hierdie liefdadigheid-uitreik in die gemeenskap in sodat mense bietjie van ons goeie ouens kan begin weet. Verduidelik En nou-sie liefdadigheid-uitreik nie verkeerd nie. Ons moet. Maar hoekom? Gaan-it daaroor dat mense ons moet sien? Gaan-it daaroor om ons Kerk meer in en bekend te kry? Wel dis skynheilig self-gesentreerd soos-ie Fariseërs. En-ie mense sal kom. En ons sal ons loon weg hê. 26 Vgl NIDNTT vol 2 bl 433, vol 3 bl 141; France se Mat komm bl 237; Morris se Mat komm bl 138; Ridderbos se Mat komm bl Vgl Turnur se Mat komm bl 181; Macarthur se Mat komm bl 355, 356; Lloyd-Jones, studdie in the Sermon on the Mount, bl 330, 335; Welch, When people are big and God is small, bl 14-17, 37v; 9

11 Maar by God gaan ons niks kry nie. Want dis-ie hoekom ons met liefdadigheid moet besig wees-ie. In liefdadigheid gaan-it nie oor ons nie. Dit gaan-ie oor-ie Kerk nie. Dit gaan oor God. III Hier s nog n voorbeeld. Wat van my en jou wat dalk êrens in ons lewens verwerping beleef het. Of so iets. En nou-sek die heel-tyd besig om hierdie goeie liefdadigheid-goed vir mense te doen. Ek word hierdie people-pleaser wat altyd daar moet wees vir almal. En dan? Wel-it laat my goed voel. Vir n slag kry ek bietjie aanvaarding. Iemand sê vir n slag vir my dankie. Ek word nie net heeltyd gekritiseer nie. Verduidelik Maar hei en hierdie is dalk nou hard maar wat-s dit anders as-ie Fariseër-skynheiliges? Hulle doen ook liefdadigheid om goed te voel. Hulle is mal daaroor as mense hulle aanvaar. Dis waarvoor hulle leef! Dis-ie loon wat hulle soek! En dan? Wel dan mis vir hulle God die Vader van ontferminge en die God van alle vertroosting. 2Kor 1:3. En ons saam met hulle. IV Hier s nog n voorbeeld. Ek-sie daar waar-ie Fariseër-skynheiliges is nie. Ek sal-ie my liefdadigheid so voor-ie mense doen nie. Ek sal-ie so laag daal om myself te adverteer soos hulle nie. Ek sal-ie fotos ontduik. En as-ie mense vir my dankie sê dan sê ek iets soos: ag dis sommer niks. Maar hier in my hart bars dit van die trots en in my kop wens ek myself geluk met hierdie wonderlike daad van uitreik-liefde wat ek nou al weer gedoen het. Verduidelik Sien julle? Ek het my liefdadigheid nou wel nie 10

12 Soos-ie Fariseër-skynheiliges gedoen nie. Maar ek het dit suiwer net vir myself gedoen. Ek het my eie God geword wat ek met ywer lief het dien en eer. Jesus sê: Voorwaar Ek sê vir julle, hulle het hul loon weg. Oorgang Nou met hierdie skynheilige selfgesentreerdheid moet ons radikaal breek. In-ie plek daarvan moet regtige God-gesentreerdheid kom. En in vers 3-4 waar Jesus verder werk met sy praktiese voorbeeld van liefdadigheid uitleef werk Jesus nou verder met hoe daai God-gesentreerdheid prakties werk. 3. So kom ons gaan nou verder in op Jesus se voorbeeld. A. Kyk Jesus sê daar in vers 3: Maar jy, as jy liefdadigheid bewys, laat jou linkerhand nie weet wat jou regterhand doen nie. Verduidelik 28 So sien julle wat doen Jesus? Jesus sit nou die regte manier van liefdadigheid in-ie plek van-ie skynheilig self-gesentreerde liefdadigheid van-ie Fariseërs. En hoe lyk hierdie regte manier van liefdadigheid? Wel Jesus sê: as jy liefdadigheid bewys, laat jou linkerhand nie weet wat jou regterhand doen nie. Verduidelik 29 So wat beteken dit? Wel sien nou maar regterhand en lindkerhand is twee mense dan sou hulle regtig ouens gewees het wat baie naby mekaar geleef het. Hulle so baie goed saam gedoen het. Eintlik die meeste goed altyd saam gedoen het. Die een sou-ie ander heeltyd bystaan en help. Maar maar as-it by liefdadigheid kom Dan-sit anders. Dan weet linkerhand niks van regterhand se liefdadigheid nie. 28 Met δε (3a) lei Jesus nou n sin in, waarin Hy teenoor die skynheilige Fariseërs se verkeerde manier van liefdadigheid (vers 2), gebied hoe dissipels wel liefdadigheid moet doen. Vanuit die konteks verstaan ek δε hier adversatief (vgl. Greek Grammar beyond basics bl. 671; Morris se Mat komm. bl. 138; Tehan, T. & Abernathy, D., An Exegetical Summary of the Sermon on the Mount 2nd ed., Dallas, TX: SIL International). 29 Die frase μη γνωτω η αριστερα σου τι ποιει η δεξια σου (3a-b) het die betekenis van do it in such a way that even your closest friend will not know about it (Tehan, T. & Abernathy, D., An Exegetical Summary of the Sermon on the Mount 2nd ed., Dallas, TX: SIL International). Vgl ook France se Mat komm bl 237; Morris se Mat komm bl 138; Nolland se Mat komm bl 276; Ridderbos bl

13 En so so sê Jesus in vers 3 so moet ons liefdadigheid ook wees. Jou beste vriend moet niks daarvan weet nie. Dis anders hê? Dit wat Jesus hier leer is liefdadigheid wat net totaal anders is as-ie Fariseër-skynheiliges wat liefdadigheid so doen dat almal daarvan moet weet. B. So hoekom? Wat-sie doel hieran? Wat dryf jou om liefdadigheid so te doen dat jou beste vried nie eers daarvan weet nie? Wel kyk in vers 4 daar sê Jesus hoekom: as jy liefdadigheid bewys, laat jou linkerhand nie weet wat jou regterhand doen nie, sodat jou liefdadigheid in die verborgene (of die geheim 30 ) kan wees... Verduidelik 31 So sien julle wat wys Jesus ons hier? Die Fariseër-skynheiliges met hulle self-gesentreerde lewe doen liefdadigheid oop en bloot in-ie publiek sodat almal kan sien en hulle deur-ie mense verheerlik kan word. En hulle goed kan voel oor hulle self. Ware dissipels is anders. Hulle leef God-gesentreerd. En dan doen hulle liefdadigheid so dat hulle beste vriende nie eers weet nie. Hoekom? Wel sodat jou liefdadigheid in die gehem kan wees... Hoekom? Wel sodat liefdadigheid kan wees soos God dit bedoel het om te wees: En dis om God te verheerlik. Want daar in-ie geheim he-dit nie vir my gegaan oor wat mense gaan sê nie en-ie eer wat ek van hulle af kan kry nie. Nee! Dit het vir my gegaan oor God. Toepassing 32 En dis hierdie God-gesentreerdheid wat dissipels altyd moet dryf. Ook as jy die slag liefdadigheid voor mense moet doen. Want jy kan-it nie altyd byvoorbeeld anoniem doen-ie. Maar altyd moet daar by ons God-gesentreerdheid wees waaruit ons God-gesentreerde liefdadigheid doen. 30 Die Griekse frase is εν τω κρυπτω. Vir die betekenis sien Baljon bl Vgl Calvyn se komm op die Sinop Evang vol 1 bl ; Macarthur se Mat komm bl Vgl Calvyn se komm op die Sinop Evang vol 1 bl ; Macarthur se Mat komm bl

14 Liefdadigheid waarmee ons God prakties wil lief hê en prakties wil vereer. C. Maar nou-sie vraag: Hoe kom ons daarby uit? Verduidelik Want het jy dit ook al beleef? Hierdie bose bose hart van jou? Myne is-ie presies soos-ie Fariseër-skynheidliges oor wie Jesus in vers 2 praat nie. Maar eintlik is ek niks andres as hulle nie. I Want ek-saai ou wat hou van-ie aanvaarding nie so oop en bloot in-ie publiek nie. Dis te aangeplak. Maar ek-s mal oor-aai dankie al is-it nie tussen mense nie. II Ek-s ook-aai ou wat anoniem liefdadigheid sal doen. Maar dan hier in my hart is ek trots op myself. En in my kop verheerlik ek myself. En dis sonde. Dis om die eer wat aan die HERE behoort te steel. En in Jes 48:11 sê die HERE: Ek sal my eer aan geen ander gee nie. En Jesus sê: Voorwaar Ek sê vir (jou), (jy) het (jou) loon weg. So by God sal jy niks kry nie. Beslis-ie die Koninkryk nie. Toepassing Nou hierdie moet ons aangryp. Want hierdie skynheilige Selfgesentreerde lewe van self-verheerliking maak-at ons ons lewensdoel ons skeppingsdoel totaal mis. Want God het ons geskep om Hom te verheerlik in alles. 33 En vir so lank as wat ons aanhou met hierdie self-gesentreerde lewe van self-verheerliking vir so lank bly ons lewens sonder doel sonder sin hiper te-vergeefs op pad om uitendelik in die hel te eindig. Want ons leef teen God se wil in selfgesenteerd in plaas van God-gesentreerd. So geliefdes hierdie moet ons aangryp. Hierdie moet ons laat vra: Hoe kan ons bevry word van hierdie self-gesentreerdheid? Wel net deur Jesus. Deur Jesus wat op-ie oomblik in sy Bergpredikasie met ons praat en ons met sy Woord en en deur sy Gees 33 Vgl Jes 43:7; Rom 14:8; 1Kor 10:31 13

15 bring by die besef van ons sonde-krisis van n skynheilige self-gesentreerde lewe. Ons sonde-krisis wat ons arm van gees maak geestelik bankrot maak met alleen maar sonde-suld voor die HERE. Ja dis net deur Jesus dat daar vir ons bevryding hieruit is. Christus-verkondiging 34 En weet julle Jesus is so anders as ons. Jesus leef volmaak Godgesentreerd. Vir Jesus staan God volmaak eerste in sy lewe. Vir Jesus is God volmaak die belangrikste. Bewys Ons sien-it byvoorbeeld as Jesus op pad kruis toe is. En Jesus weet wat op Hom wag. Dis lyding spot kruis en-ie hel daaraan. En dan bid Jesus in Mat 26:39 My Vader, as dit moontlik is, laat hierdie beker (hierdie kruis-lyding) by My verbygaan... Maar dan bid Jesus dadelik daarmee saam: nogtans nie soos Ek wil nie, maar soos U wil. Want vir Jesus staan God en God se wil volmaak eerste. Vir Jesus is God en God se wil volmaak die belangrikste. En dan gaan Jesus kruis toe. Om wat te doen? Verduidelik Wel in Joh 17:1 sê Jesus: Vader, die uur het gekom; verheerlik u Seun, sodat u Seun U ook kan verheerlik daar aan-ie kruis as Jesus wys: My Vader en My Vader se wil staan vir My eerste. Dis vir My die belangrikste. Ek sit dit bo My wil al beteken-it vir My die kruis. * * * * * Maar weet julle aan-ie kruis is Jesus nie net besig om Gd te verheerlik en God lief te hê nie. Nee Jesus is ook besig met liefdadigheid. Jesus is besig om met sy liefdadigheid armes van gees soos ek en jy se sonde-skuld van skynheilige selfgesentreerdheid te betaal. Bewys Jesus sê dit in Mat 20:28 34 Vgl Lioyd-Jones, Studdies in the Sermon on the mount, bl 330; Carson se Joh komm bl

16 die Seun van die mens het nie gekom om gedien te word nie, maar om te dien (met liefdadigheid) en sy lewe te gee as n losprys vir baie. Sodat Jesus vir my en jou wat na Hom toe gaan arm van gees geestelik bankrot met net ons sondeskuld van skynheilige selfgesentreerdheid in Mat 5:3 kan sê: Salig is die wat arm van gees is, want aan hulle behoort die koninkryk van die hemele. Bevinding Dit geliefdes is ons Here Jesus Christus die Eniggebore Seun van God. Hy verheerlik sy Vader volmaak aan-ie kruis terwyl Hy besig is om in volmaakte liefdaigheid sy arm-van-gees dissipels se sonde-skuld te betaal. * * * * * En dan? Wel Jesus betaal nie net ons sonde-skuld nie. Nee Pauus sê in Efes 3:17 dat Jesus deur sy Gees in elkeen wat in Hom glo kom bly sodat ons al meer soos Paulus in Gal 2:20 kan sê: Ek is met Christus gekruisig, en ék leef nie meer nie, maar Christus leef in my. En dan? Wel dan word Jesus se God-gesentreerde lewe al meer myne sodat ek al meer radikaal kan breek met my self-gesentreerdheid en ek as (ek) liefdadigheid bewys... (dit op so manier kan doen)... dat my liefdadigheid in die verborgene kan wees. Oorgang sodat Jesus se woorde in-ie laaste deel van Mat 6:4 ook vir my werklikheid kan wees. Dis waar Jesus sê: Maar jy, as jy liefdadigheid bewys, laat jou linkerhand nie weet wat jou regterhand doen nie, sodat jou liefdadigheid in die verborgene kan wees; en jou Vader wat in die verborgene sien, Hy sal jou in die openbaar vergelde. Of jou in-ie openbaar jou loon uit betaal En kom ons sluit af met hierdie wonderlike belofte van-ie Vader wat loon uitbetaal vir elkeen van Jesus se dissipels wanneer ons deur ons lewe al meer breek met self-gesentreerdheid en nuut begin leef met God-gesentreerdheid. 35 Vir die betkenis van α ποδι δωμι (4b) sien Baljon bl 94; TDNT vol 4 bl 697; NIDNTT vol 3 bl 134; Nolland se Mat komm bl

17 A. Jesus sê: en jou Vader wat in die verborgene sien, Hy sal jou in die openbaar vergelde vir jou lewe van Godgesentreerdheid wat prakties geword het in dade van liefdadigheid. So wat gaan God se betaling wees? Wel die volle seën van sy Koninkryk op die nuwe aarde. 36 Bewys Jesus wys-it vir ons in Mat 25: Opmerking As julle wil kan julle sonntoe blaai. Kyk Jesus sê daar: En wanneer die Seun van die mens in sy heerlikheid kom... dan sal Hy op sy heerlike troon sit; en voor Hom sal al die nasies versamel word, en Hy sal hulle van mekaar afskei soos die herder die skape van die bokke afskei; en Hy sal die skape aan sy regterhand en die bokke aan sy linkerhand sit. Dan sal die Koning vir die wat aan sy regterhand is, sê: Kom, julle geseëndes van my Vader, beërf die koninkryk wat vir julle berei is van die grondlegging van die wêreld af. Verduidelik Dis-ie loon. Dis-ie betaling wat ons gaan kry. En hoor nou hoekom. Want Ek het honger gehad, en julle het My te ete gegee; Ek het dors gehad, en julle het My te drinke gegee; Ek was n vreemdeling, en julle het My herberg gegee; Ek was naak, en julle het My geklee; Ek was siek, en julle het My besoek; in die gevangenis was Ek, en julle het na My gekom... (want) vir sover julle dit gedoen het aan een van die geringstes van hierdie broeders van My, het julle dit aan My gedoen. Verduidelik Sien julle? Die koninkryk gee God as loon 36 Vgl ook Luk 14:13-14; Heb 11:26 en Ridderbos se Mat komm bl 126, De Komst van het Koninkrijk bl 241; France se Mat komm bl 235; Van Bruggen se Mat komm bl 108; Calvyn se komm op die Sinop Evang vol 1 bl 311; Bavinc, Gereformeerde Dogmatiek, vol 4 bl

18 na n lewe van God-gesentreerdheid wat prakties geword het in dade van liefdadigheid. B. Maar nou-sier n vraag. Beteken dit wat Jesus hier leer dat Hy ons verlos uit ons selfgesentreerdheid sodat ons al meer God-gesentreerd kan lewe en dan me-daai lewe van God-gesentreerdheid die koninkryk kan verdien? Of anders gesê: Verlos Jesus ons uit ons sonde tot op n soort nul-punt en dan moet ons vandaar af met ons God-gesentreerde lewe ons plek in die Koninkryk in verdien wat Hy dan by Jesus se wederkoms aan ons uit betaal? Verduidelik 37 Wel nee! Nooit nie! Hoekom nie? I Wel omdat Jesus in Mat 5:3 vir ons sê: Salig is die wat arm van gees is, want aan hulle behoort die koninkryk van die hemele. Jesus sê nie: Salig is die wat met n nuwe lewe van Godgesentreredheid die koninkryk kan in verdien nie. II En in Luk 17:7-10 sê Jesus: En wie is daar van julle wat n dienskneg het wat ploeg of vee oppas, en as hy inkom van die veld vir hom sal sê: Kom dadelik hier aan tafel? Sal hy nie eerder vir hom sê nie: Maak vir my die aandete klaar en omgord jou en bedien my totdat ek geëet en gedrink het; en daarna kan jy eet en drink? Bedank hy daardie dienskneg, omdat hy gedoen het wat hom beveel is? Ek glo nie. So ook julle, wanneer julle alles gedoen het wat julle beveel is, sê dan: Ons is onverdienstelike diensknegte, want ons het gedoen wat ons verplig was om te doen. Opmerking En deel van dit wat ons verplig is om te doen is ons nuwe Godgesentrrede lewe in. 37 Vgl Ridderbos, De Komst van het Koninkrijk bl 241; Ladd, A Theology of the New Testament, 133, 134; Bavinck, Gereformeerde Dogmatiek, vol 2 bl , 531, vol 4 bl 217, 252; NIDNTT vol 3 bl 141; France se Mat komm bl

19 En hier sê Jesus duidelik: Ons verdien niks daarmee nie. III En in Mat 25 het ons die Koninkryk wat ons as loon ontvang ook nie verdien nie. Want Jesus sê in Mat 25:34 Kom, julle geseëndes van my Vader, beërf die koninkryk wat vir julle berei is van die grondlegging van die wêreld af. Sien julle. Die Koninkryk word vir ons gegee omdat ons alleerhande dade van liefdadigheid gedoen het. Dis ons loon. Maar tog. Ons erf dit! En iets wat jy erf verdien jy nie. 38 C. So hoekom praat Jesus dan hier in Mat 6:1-4 van loon en van die Vader wat ons sal vergelde of uit betaal? Verduidelik 39 Wel omdat loon by God net soveel anders is as by ons. God beloon ons en betaal ons nie omdat ons loon en betaling met n nuwe lewe van God-gesentreerdheid verdien nie. Nee! God beloon en betaal so anders as ons uit genade alleen. Bewys Ons sien-it ook in Mat 20:1-16 in-ie gelykenis wat Jesus vertel oor-ie ouens wat in-ie boer se wingerd gewerk het. Party het vroeg die oggend al begin werk ander hier teen-ie middel van-ie dag en ander net voor tjaila-tyd. En? Wel toe word almal die selfde betaal. Toepassing En wat leer Jesus met die gelykenis? Wel-at ons loon en betaling ontvang nie vir-ie hoeveelheid werk wat ons doen-ie maar uit genade alleen. D. Maar maar dan-s-aar iets baie belangrik. Jesus wys ons hier in Mat 6:1-4 en in Mat 25 baie duidelik. 38 Vgl. Reformation Heratige study Bible bl Vgl Ridderbos, De Komst van het Koninkrijk bl 241; Ladd, A Theology of the New Testament, 133, 134; Bavinck, Gereformeerde Dogmatiek, vol 2 bl , 531, vol 4 bl 217, 252; NIDNTT vol 3 bl 141; France se Mat komm bl

20 Die ouens wat uit genade alleen loon kry is nie sommer net enige ou nie. Verduidelik Hier in Mat 6:1-4 is dit beslis nie die Fariseër-skynheiliges wat self-gesentreerdheid liefdadigheid doen om deur mense geëer te word nie. Nee dis alleen dissipels wat n nuwe dissipel-lewe van radikaal breek met n lewe van selfgesentreerdheid en al meer begin leef met n lewe van God-gesentreerdheid wat prakties word in liefdadigheid met die doel om God te verheerlik en om my selfte laat goed voel nie. Slot So ons God is net so goed geliefdes! Hy betaal en beloon uit genade alleen met n koninkryk wat ons net nooit kan verdien nie. Maar en hierdie is so lewensbelangrik: Hierdie genade-loon is alleen vir dissipels wat n nuwe dissipel-lewe leef van elke dag radikaal breek met n lewe van skynheilige selfgesentreerdheid en elke dag meer en meer wil leef met God-gesentreerdheid. Dit waaroor Jesus preek in Mat 6:1-4 tot by vers 18. Toepassing So hier-s-ie selfondersoek vraag. Is ons deel van hierdie dissipels? Wat sê ons lewe van liefdadigehid hieroor? Is daar by ons liefdadigeheid? En as-aar is. Hoe is dit? Is dit soos-ie van die Fariseër-skynheidliges? Of is-it die liefdadigheid van ware dissipels van Jesus? En wat moet hierdie vrae met ons doen? Wel dit moet ons ons sonde-krisis van selfgesentreredheid laat besef. Ons selfgesentreerdheid wat aaklig manifesteer in liefdadigheid wat ons doen alleen om goed te voel oor ons self. Dit moet ons laat besef: Jesus is ons enigste Verlossr. Jesus wat sê: Ek sal hom wat na My toe kom, nooit uitwerp nie Joh 6:37 19

21 En: Ek is die wynstok, julle die lote. Wie in My bly, en Ek in hom, hy dra veel vrug; want sonder My kan julle niks doen nie. 41 Maar met Jesus uit genade alleen in ons kan ons begin breek met selfgesentreerdheid en al meer begin leef met Godgesentreerdheid. Amen. 41 Joh. 15:5 20