NË EMËR TË. Ekipi i ekspertëve dëshiron t i falemnderohet personave përgjegjës të KMN Globus për

Transcription

1 26 Qershor, 2012 PROGRAMI I AKREDITIMIT I KOLEGJIT TË MENAXHMENTIT NDËRKOMBËTAR GLOBUS NË PRISHTINË NË EMËR TË AGJENSIONIT TË KOSOVËS PËR AKREDITIM Ekipi i ekspertëve dëshiron t i falemnderohet personave përgjegjës të KMN Globus për komentet e tyre të detajuara rreth draft raportit të vlerësimit. Ekipi i ekspertëve mirëpret sqarimet shtesë të bëra në KMN Globus. Kjo dëshmon se KMN Globus është në rrugë të mbarë të implementimit të sugjerimeve të bëra nga ekipi i ekspertëve. Për më tepër ekipi i ekspertëve vlerëson faktin se deficitet e shënuara janë pranuar nga KMN Globus dhe do të implementohen në kohën e duhur. Ekipi i ekspertëve sugjeron që të gjitha programet Bachelor dhe Master të akreditohen për një vit me kusht që ndryshimet e kurrikulave të implementohen mundësisht sa më shpejtë dhe që sugjerimet tjera të adresohen deri në riakreditimin e ardhshëm, pra brenda një viti. 1. HYRJE Data e vizitës në teren: Anëtarët e ekipit të ekspertëve Prof. Dr. Wolfgang Georg Arlt West Coast University of Applied Sciences, Germany (Universiteti i Shkencave Aplikative, Gjermani) Prof. Dr. Monika Petermandl, UAS Vienna, Austria Prof. Dr. Hasan Biçak Kryetar, Këshilli akreditues dhe koordinues, Qipro veriore (Udhëheqësi i ekipit të ekspertëve) 1

2 Koordinatorët nga Agjensioni i Kosovës për Akreditim (AKA) Prof. Dr. Ferdije Zhushi-Etemi Kryetare, Këshilli Kombëtarë i Cilësisë, Kosovë Mag. Basri Muja Ushtrues detyre i Drejtorit, Ekspert në vlerësim dhe akreditim, Kosovë Burimet e informimit për Raportin Raporti i vetvlerësimit i dorëzuar nga KMN - Globus Informacioni i marë gjatë vizitës në teren Takime me Rektorin, Këshillin e Kurrikulave, personelin dhe studentët Raporti final i përgaditur nga Ekipi i Ekspertëve i datës Plani për implementimin e sugjerimeve të raportit të Ekipit të Ekspertëve ( ) Informacioni shtesë i kërkuar nga KMN Globus. Lista e informacionit të kërkuar ndodhet në pjesën shtesë. Më 1 Qershor 2012 Ekipi i Ekspertëve vizitoi KMN Globus ku takoi Menaxhmentin, fakultetin përgjegjës për kurrikula të?do programi, mësimdhënësit, studentët dhe personelin për hulumtime të KMN Globus. Kriteret e përdorura për akreditimin e programeve të KMN Globus Standardet (AKA) Udhëzime për ekspertët e programeve akademike (AKA) Programet e KMN Globus që duhet të rishqyrtohen Menaxhimi i Informatikës së Biznesit (BA) Administrimi dhe Marketingu i Biznesit Ndërkombëtarë (BA) Financa dhe Banka (BA) 2

3 Kontabilitet dhe Auditim (BA) Menaxhmenti në Sektorin Publik (MA) Administrimi dhe Marketingu i Biznesit Ndërkombëtarë (MA) Financa dhe Banka (MA) Kontabilitet dhe Auditim (MA) Gjatë vlerësimit të 8 programeve të paraqitura më lartë, Ekipi i Ekspertëve caktoi detyrat e punës për anëtarët dhe ndau programet duke u bazuar në fushat e ekspertizës të secilit prej tyre. Prof. Petermandl mori programin e Menaxhimit të Informatikës së Biznesit (BA) dhe atë të Menaxhmentit në Sektorin Publik (MA), Prof. Georg Arlt mori programin e Administrimit dhe Marketingut të Biznesit Ndërkombëtarë (BA dhe MA) dhe Prof. Bicak rishqyrtoi programin Financa dhe Banka (BA dhe MA) si dhe atë të Kontabilitetit dhe Auditimit (BA dhe MA). Pasi që 4 programe të reja Bachelor dhe 4 programe Master do të zhvillohen nga 2 programet egzistuese Bachelor dhe 2 programet Master, akreditimi i programeve të reja jo vetëm që do të përfshijë rishqyrtimin e asaj?ka është ofruar në raportin e vetvlerësimit për programet e reja, por do të përfshijë edhe programet ekzistuese dhe anëtarët e tyre të fakultetit, studentët dhe të diplomuarit, të cilët poashtu do të shikohen. 2. VËSHTRIM I SHKURTËR I KMN - GLOBUS Kolegji i Menaxhmentit Ndërkombëtarë Globus (KMN-Globus) për herë të parë pranoi studentë në vitin akademik në kohën kur emri i institucionit ishte Universiteti Ndërkombëtarë i Prishtinës (UNP). Për momentin KMN-Globus i ka 2 programe Bachelor dhe 2 programe Master, të paraqitura si vijon: Menaxhmenti i Përgjithshëm Ndërkombëtarë (BA) Financat dhe Kontabiliteti Ndërkombëtarë (BA) Menaxhmenti i Përgjithshëm Ndërkombëtarë (MA) Financat dhe Kontabiliteti Ndërkombëtarë (MA) Të gjitha programet janë të orientuara drejt qëllimit që KMN-Globus të bëhet qendër e konkurencës për studimet e menaxhmentit ndërkombëtarë në Kosovë dhe më gjërë. 3

4 Pas një kohe relativisht të shkurtër kolegji, tashmë, ka për qëllim të rris portfolion e programeve të veta studimore, duke ofruar 4 programe Bachelor dhe 4 rame Master. Kjo nismë e KMN-Globus thuhet të jetë rezultat i një hulumtimi të plotë të tregut i realizuar nga ekspertë vendor dhe ndërkombëtarë. Kështu, KMN-Globus, tani aplikon për akreditimin e 4 programeve Bachelor dhe 4 programeve M ter, i cili planifikon të pranojë studentë në fillim të vitit akademik Kjo portfolio e re e programeve, në kuptimin e ngushtë, nuk korrespondon me misionin e KMN-Globus që të koncentrohet në studimet e menaxhmentit ndërkombëtarë, e as që mund të interpretohet si një diversifikim koncentrik, si? ishte deklaruar në Raportin e Vetvlerësimit, në faqe 6. Në këtë portfolio, megjithatë, disa nga inovacionet duket të jenë justifikuar (informatika e biznesit si?ështje kryesore në biznesin moderrn; theks i qartë në marketing; auditimi si?ështje thelbësore në menaxhmentin financiar; zhvillimi i menaxhmentit publik në kuptimin e menaxhmentit të ri publik ; megjithatë ende është pikëpyetje nëse riemërtimi i programeve të financave (BA dhe MA) në Financa dhe Banka justifikohet me kurrikulat e reja. KMN-Globus ka dorëzuar një përmbledhje shumë të shkurtër të Korrnizës së tij Strategjike, përfshirë edhe një deklaratë të misionit dhe vizionit. KMN-Globus duhet të rishqyrtojë deklaratën e tij të misionit dhe të vizionit dhe të sigurohet që Korrniza e tij Strategjike ka objektiva të qarta, synim me indikatorë të performancës dhe një plan veprimi për arritjet e tyre. Deklarata e misionit cek vetëm komponentën e të mësuarit, përderisa nuk cek kërkimet shkencore dhe shërbimin ndaj komunitetit. KMN-Globus mund të jetë një institucion arsimor i orientuar kah arsimi i lartë, mirëpo kjo nuk shmang anëtarët e fakultetit të bëjnë kërkime shkencore, të paktën në nivelin minimal, me qëllim që të jenë aktual në atë që ligjerojnë në klasët e tyre. Plani strategjik, deklarata e misionit dhe vizionit do të duhej të finalizohen me pjesëmarrjen e akterëve dhe procesi do të duhej të paraqitej në Korrnizën Strategjike bashkë me datat e takimeve. Përderisa 2 programet ekzistuese Bachelor dhe 2 Master në vitin 2009 kaluan nëpër një program të akreditimit, në vitin 2010 KMN-Globus u rishikua edhe në aspektin institucional. Ekipi i Ekspertëve akreditoi KMN-Globus për një vit dhe kërkoi të plotësohen një numër rekomandimesh si dhe theksoi specifikimin e rezultateve të programeve të mësuara bashkë me rezultatet e kurseve të mësuara, detajisht me metodat e 4

5 tyre të të mësuarit dhe të vlerësuarit, si mangësi thelbësore e cila do të duhej të rregullohej nga KMN-Globus. Edhepse KMN-Globus prezantoi para Ekipit të Ekspertëve një Plan për implementimin e sugjerimeve, ata nuk mund të ofronin asnjë dëshmi të arritjeve të implementimit të rekomandimeve të planifikuara. Ekipi i Ekspertëve dyshon nëse rekomandimet e Raportit (2010), të cilat nuk ishin specifikuar nën titullin rekomandimet janë kuptuar si duhet nga KMN-Globus. Rekomandimet a. Plani strategjik, deklarata e misionit dhe vizionit duhet të rishqyrtohen dhe të shkruhen si duhet b. Raporti paraprak i Ekipit të Ekspertëve duhet të lexohet me kujdes, të identifikohen rekomandimet dhe të plotësohen. 3. KOMENTET E PËRGJITHSHME Raporti i Vetvlerësimit, i paraqitur nga KMN-Globus nuk ishte në standardin e pritur. Nuk ishte shkruar në stilin e trajtimit të standardeve të përgjithshme dhe specifike të AKA-së dhe duke provuar të justifikojë se ata janë të kënaqur me KMN-Globus. Përkthimi i shumicës së dokumenteve nga gjuha shqipe në atë angleze do të mund të ishte më i mirë dhe Raporti i Vetvlerësimit do të mund të kontrollohej para se të dorëzohej. Një lexim i kujdesshëm do të mund të zgjidhte ve?antitë me kodet e kursit, titujt e kursit dhe përshkrimit të planprogrameve. Shumë nga informatat relevante janë anashkaluar. Këto informata të kërkuara nga KMN-Globus janë marrë pjesërisht. KMN-Globus ka një numër të madh të marrëveshjeve të bashkëpunimit me institucione të respektuara të arsimit të lartë, jashtë vendit, si Universiteti Bahcesehir në Turqi, Universiteti i Poitiers në Francë dhe Universiteti i Tiranës në Shqipëri, të cilat favorizojnë shkëmbimin e studentëve dhe të fakultetit si dhe kërkim shkencor të përbashkët midis anëtarëve të fakultetit të këtyre institucioneve. KMN-Globus do të duhej të provojë të operacionalizojë këto marrëveshje bashkëpunimi përtej një numri të limituar të shkëmbimit të studentëve. KMN-Globus poashtu ka nënshkruar marrëveshje me disa nga firmat ndërkombëtare si Albi Mall, Euro Bllok, Rima Engineering etj. me qëllim të ofrimit të trajnimeve dhe mundësive të hulumtimeve për studentët e tij. 5

6 Rekomandimet a. KMN-Globus do të duhej t i kushtonte më shumë vëmendje përgatitjes së Raportit të tij të Vetvlerësimit dhe të siguroj cilësinë e tij b. KMN-Globus do të duhej të bëjë përpjekje më të mëdha në implementimin e marrëveshjeve të bashkëpunimit me institucione të tjera të arsimit të lartë 4. KËRKESAT THEMELORE PËR AKREDITIM 4.1 Forma ligjore dhe lokacioni KMN-Globus është kopmani private e biznesit e regjistruar nën Rregullativat e Kompanive Tregtare në Kosovë (Rregullativa e UKMIK-ut Nr. 2001/16). KMN-Globus ka pranuar studentë që nga viti 2007 dhe ka kaluar përmes një programi të akreditimit në vitin 2009 dhe të një akreditimi institucional në vitin Para këtyre akreditimeve KMN-Globus ishte licencuar për mësimdhënie nga autoritetet e edukimit në Kosovë. Sipas kërkesës, KMN-Globus i ka ofruar Ekipit të Ekspertëve një kopje të Statutit të tij, përkthim ky i cili ka nevojë të përmirësohet. Përmbajtja e Statutit dhe skema organizative japin informata rreth strukturave bazë administrative dhe akademike të KMN-Globus. Megjithate mungon një numër i konsiderueshëm i?ështjeve me rëndësi, të cilat do të mund të udhëhiqnin menaxhmentin efikas dhe funksionimin e KMN-Globus. Përbërja, përgjegjësitë, autoritetet dhe mekanizmat vendimmarrës të këshillave nuk janë cekur. Emërimet dhe kohëzgjatja e emërimeve duhet të sqarohen. Rekomandimet Statuti i KMN-Globus duhet të rishikohet me qëllim të pranimit të strukturave akademike dhe administrative të një institucioni bashkëkohor të arsimit të lartë. 6

7 4.2 Mundësitë e studimit dhe emërtimet e institucioneve Për momentin KMN-Globus ka 2 programe Bachelor dhe 2 Master, por nuk ka program të doktoratës. Pasi që Ligji i Arsimit të Lartë në Kosovë kushtëzon (pos kërkesave tjera) që një institucion i arsimit të lartë në Kosovë duhet të ketë një program të doktoratës me qëllim që të njihet si universitet, KMN-Globus nuk mund të përdor titullin universitet dhe për këtë arsye njihet si kolegj. 4.3 Krahasueshmëria e studimeve KMN-Globus ofron edukim tre vje?ar me 180 ECTS që sjell deri tek një diplomim Bachelor dhe një edukim dy vje?ar me 120 ECTS që sjell deri tek një diplomim Master. Në kushtet e kërkuara të edukimit nga procesi i Bolonjës, KMN-Globus ofron programe që janë të krahasueshme me kërkesat e procesit të Bolonjës. Për më tepër KMN-Globus kreditë e kurseve të veta i shpreh në bazë të kushteve të ECTS dhe i ofroi Ekipit të Ekspertëve një mostër të diplomës shtesë. Komente rreth përshtatshmërisë së ECTS dhe diplomës shtesë do të jipen në seksionet në vijim. Profili i përgjithshëm i programeve përfshirë misionin (objektivin) e tyre dhe rezultatet e arritura i janë dhënë, sipas kërkesës, Ekipit të Ekspertëve. Megjithate Ekipi i Ekspertëve mendon se programi i detajuar i rezultateteve të arritura, i shkruar më mirë se standardi i përgjithshëm i dokumenteve të tjera, është përgatitur më shumë me?asje nga lartë-poshtë se sa nga poshtë-lartë. KMN-Globus thekson se për krahasim të programeve të veta përdor programet e Universiteteve të Harvardit dhe Shefildit. KMN-Globus këshillohet fuqimisht që në stërvitjet e të krahasuarit të përdorë universitete që kanë deklaratë të ngjajshme të misionit, objektiva të ngjajshme në të mësuarit cilësor. Universitetet e tilla ndodhen në afërsi po edhe në pjesë tjera të Evropës. Rekomandimi KMN-Globus për krahasim të programeve të veta do të duhej të ketë universitete me mision dhe vision të ngjajshëm dhe do të duhej të kryente procesin si duhet. 7

8 4.4 Parimet: Liria akademike Njëri ndër aksionerët më të mëdhenj të KMN-Globus është Sekretari i Përgjithshëm i këtij institucioni. Kjo do të mund të kontribonte në vëzhgimin e kërkesave të KMN-Globus në arritjen e misionit të vet të mësimdhënies dhe mësimnxënies si dhe të hulumtimit drejpërsëdrejti duke orientuar ato në mënyrë efektive, brenda një periudhe të shkurtë kohore. Megjithatë, duke qenë një punëdhënës jo akademik, pritet që të mos ndërhyjë në?ështjet e përditshme të KMN-Globus, ve?anërisht në ato akademike. Si? u cek edhe më lartë KMN-Globus ka një numër të konsiderueshëm të marrëveshjeve të bashkëpunimit me firma të njohura, përmes së cilave u ofron studentëve mundësi të praktikës. Bashkëpunime të tilla do të mund tu ofronin anëtarëve të fakultetit një mundësi të rëndësishme në kryerjen e hulumtimeve në këto ndërmarrje, e cila do të ishte e dobishme për të dy palët, si për këto ndërmarrje poashtu edhe për të mësuarit. Para se të krijojë një lidhje në mes të hulumtimit dhe të mësuarit KMN-Globus do të duhej të ketë politikat dhe stimujt e duhur që të rris kapacitetet kërkimore të anëtarëve të fakultetit. Rekomandimet a. KMN-Globus do të duhej të ketë hapa konkret për internacionalizimin e kolegjit b. Mekanizmat vendimmarrës do të duhej të përmirësoheshin, takimet të jenë me agjendë dhe protokol. 5. KRITERET PËR AKREDITIM TË PROGRAMIT Në këtë pjesë të Raportit?ështjet e përbashkëta të 8 programeve do të vlerësohen krahas kritereve për akreditim të programit. Kjo do të pasojë me vlerësimin e?do programi rreth karakteristikave të tyre specifike. Në këtë mënyrë përsëritja e analizave të njejta për?ështje të njejta në?do program do të parandalohet ose të minimizohet. 8

9 5.1 Programet akademike dhe menaxhimi i studentëve Profilet e programeve Programet Bachelor, Menaxhimi i Informatikës së Biznesit (BA), Administrimi dhe Marketingu i Biznesit Ndërkombëtarë (BA), Financa dhe Banka (BA), Kontabilitet dhe Auditim (BA), studentët e diplomuar nga një program tre vje?ar pas arritjes së 180 ECTS, vitin e parë të tyre dhe semestrin e parë të vitit të dytë e kanë të përpiluar nga kurset e njejta. Kurset e specializimit në fushat e tyre studentët i marrin në semestrin në vijim dhe në vitin e tretë. Nga studentët kërkohet të kryejnë një projekt përfundimtar në vitin e diplomimit, i cili ka 6 ECTS. Programet Master, Menaxhmenti në Sektorin Publik (MA), Administrimi dhe Marketingu i Biznesit Ndërkombëtarë (MA), Financa dhe Banka (MA), dhe Kontabilitet dhe Auditim (MA) janë nga 2 vite dhe kërkojnë të përmbushin 120 ECTS. Në semestrin e fundit?do student duhet të përgadisë një tezë diplomimi prej 30 ECTS. Profilet e programeve, të 8 programeve nën rishqyrtim mungojnë në Raportin e vetvlerësimit dhe ato ofrohen në kuadër të dokumenteve të kërkuara. Prezantimi dhe niveli i gjuhës angleze si dhe detajet e informacionit janë shumë më lartë se standardi i dokumenteve të tjera që i është ofruar Ekipit të Ekspertëve. Qëllimet e programit dhe rezultatet e arritura janë tepër ambicioze dhe nuk ka asnjë dëshmi që ato janë përfshirë në kurrikula. Duket se ato janë përgaditur me një?asje nga lartë-poshtë se sa me një?asje nga poshtë-lartë. Nëse anëtarët e fakultetit janë përfshirë në përpilimin e qëllimeve të programit, të rezultateve të arritura të cilat do të reflektoheshin në kurrikulë dhe të rezultateve të arritura të kurseve, kjo do të ofronte pronësi të programit dhe do të?onte deri te një mësimdhënie dhe mësimnxënie më efektive. Procesi i integrimit të rezultateve të arritura të programit në kurrikulat respektive dhe përpilimi i rezultateve të arritura të matshme të kurseve nuk është arritur. Rezultatet e arritura të kurseve nuk janë ofruar në kuadër të planprogrameve. Nuk kishte dizajnim të rezultateve të arritura të kurseve krahas rezultateve të arritura të programeve, që të sigurohet nëse rezultatet e arritura të tërë programit janë përfshirë dhe nëse disa nga rezultatet e arritura të programeve nuk janë përsëpritur pa arsye. 9

10 Në?do program një tezë Bachelor ose një tezë/projekt diplomimi, i quajtur letër diplome në Raportin e vetvlerësimit është caktuar (ose kërkon) me një ngarkesë prej 6 ECTS. Në këtë projekt diplomimi, studenti pritet të praktikojë pjesën më të madhe të njohurive, shkathtësive dhe kompetencave, të cilat janë kërkuar nga vitet e mëhershme. Kështu, puna e një projekti të tillë diplomimi (6 ECTS) është goxha e ulët. Për më tepër kursi për Shkathtësitë në të Shkruarit Akademik dhe Metodat Bazë Kërkimore do të duhej të bëhej kurs obligativ (domosdoshëm) në të gjitha programet, si? është në programin Kontabilitet dhe Auditim (MG 309). Teza e Master për?do program është vlerësuar me 30 ECTS. Nuk ka informata sa i përket kërkesave dhe kritereve të cilësisë për tezën e masterit dhe mënyrën se si është shoqëruar nga seminaret dhe mentorët. Ekipi i Ekspertëve sugjeron të përpilohen kriteret përkatëse të cilësisë dhe të përcaktojë të gjitha proceset me rëndësi për tezën e masterit. Në të gjitha programet aspekti ndërkombëtarë është fokusi kryesor i KMN-Globus ashtu si? është pasqyruar në deklaratën e misionit. Gjatë egzaminimit të kurrikulave të programeve është për tu habitur se mësimi i gjuhës së huaj luan një rol të parëndësishëm. Gjuha angleze është ofruar si kurs zgjedhor dhe ate në një ose dy semestra andaj do të mund të shmangej shumë lehtë. Një student do të mund të diplomonte nga programi Bachelor pa marrë asnjë kurs të gjuhës angleze. Duke pasur parasysh rëndësinë e gjuhës angleze në botën e globalizuar dhe rëndësinë e saj në zhvillimin e një kariere ndërkombëtare, Ekipi i Ekspertëve sugjeron përfshierjen e së paku dy kurseve obligative të gjuhës angleze në të gjitha programet Bachelor. Për më tepër një nivel minimal i njohurive të gjuhës angleze do të mund të jetë pjesë e kërkesës së pranimit në KMN-Globus. Studentët, të cilët janë pranuar pa ndonjë njohuri të gjuhës angleze do të mund të kenë kurse përgaditore shtesë të gjuhës angleze të projektuara posa?ërisht për ta. Studentët do të duhej të pajisen me materiale të kursit dhe libra përkatës të shkruara në gjuhën angleze. Nga studentët do të duhej të kërkohej që prezentimet e tyre t i bëjnë në gjuhën angleze. 10

11 Rekomandimet a. Qëllimet e programit dhe rezultatet e arritura do të duhej të përgaditen me pjesëmarrjen e anëtarëve të fakultetit b. Rezultatet e arritura të kursit do të duhej të përgaditen për?do kurs c. Një dizajn i rezultateve të arritura të programit krahas rezultateve të arritura të kursit do të duhej të bëhej për?do program d. Vlera e projektit të diplomimit Bachelor do të duhej të rritej (më shumë se 6 ECTS) e. Kursi Shkathtësitë në të Shkruarit Akademik dhe Metodat Bazë Kërkimore do të duhej të jetë kurs obligativ në të gjitha programet Bachelor f. Të mësuarit e gjuhës angleze do të duhej të bëhej obligative së paku në semestra (dy kurse) Planprogramet? do program Bachelor dhe Master i përbërë nga një listë e kurseve përcillet nga planprogrami i kursit. Në?do planprogram duhet të jetë kodi i kursit, emri i kursit, emri i lektorit, ECTS, qëllimi i kursit, temat e kursit të cilat do të ligjerohen dhe referencat që do të përcillen, një në gjuhën shqipe dhe një në atë angleze. Kur rezuktatet e arritura të programit dhe kursit janë kërkuar si informacion shtesë planprogramet e reja kishin qëllime dhe rezultate të arritura më të detajuara dhe material javor të kurseve, metoda shumë të përgjithshme të të mësuarit, politika të përgjithshme të vlerësimit dhe më shumë material përkatës në të dy gjuhët atë shqipe dhe angleze. Planprogramet e tilla janë kufizuar në vetëm disa kurse. Për më tepër planprogramet e reja të dhëna nuk kishin përmbajtjen e njejtë si ato që janë dhënë në Raportin e vetvlerësimit. Si në rastin e profileve të programeve, Ekipi i Ekspertëve mendon se ato janë përgaditur me?asje nga lartë-poshtë sesa me?asje nga poshtë-lartë. Janë vërejtur disa mospërputhje në planprogramet e programeve të dhëna në Raportin e Vetvlerësimit. Disa nga këto mospërputhje janë, përkthime të pasakta të emrave të kurseve, qëllime të lëndëve të shprehura shumë shkurtë dhe në mënyrë të papërshtatshme, kode kontradiktore të kursit (d.m.th. i njëjti kurs ka dy kode të ndryshme të kursit ngase është rradhitur në programme të ndryshme), mospërputhje me emrin dhe përmbajtjen e 11

12 disa kurseve, disa kurse që janë paraqitur në kurrikula nuk kanë planprograme dhe e kundërta, shumica e referencave janë shumë të vjetra dhe nuk janë shkruar si duhet, etj. Përshkrimi i planprogrameve të kurrikulave lejon vlerësimin e rëndësisë së programeve deri në një masë të caktuar. Edhe pse për?do lëndë modulet javore janë rradhitur në planprograme është mëse qartë se disa informata relevante ende mungojnë pa rezultatet e arritura. Rezultatet e arritura të një kursi tregojnë se?ka studenti do të jetë në gjendje të dijë, kuptojë dhe të bëj në fund të semestrit. Përve? rezultateve të arritura një planprogram kursi do të duhej të spjegojë metodat e mësimdhënies dhe vlerësimin. Gati të gjitha kurset janë strukturuar në mënyrë të ngjajshme në lidhje me proporcionin e ligjeratave (45 hrs.), punës praktike (15 hrs.) dhe punës me instruksione ose punës individuale (120 hrs.) duke shtuar deri në 180 orë për semestrin, i cili rezulton të jetë 6 ECTS. Për programet Master të gjitha kurset obligative kanë 8 ECTS dhe zgjedhoret kanë 6 ECTS. Është mjaft vështirë të arsyetohet se gati të gjitha kurset në programin Bachelor dhe të gjitha kurset obligative dhe zgjedhore në programin Master të kenë ECTS të njejta, pasi që është mëse e qartë se disa kurse kryesore kërkojnë më shumë orë pune (orë mësimore, më shumë detyra, më shumë kuize, më shumë përgaditje/ studim) se sa disa kurse më pak të rëndësishme për programin. Duket se edhe ECTS janë llogaritur me një?asje nga lartë-poshtë në vend se të dyja palët, anëtarët e fakultetit dhe studentët, të kenë vlerësim që ka të bëjë me sasinë aktuale të punës, të cilën e përfitojnë. Në përcaktimin e ECTS për kurset, Ekipi i Ekspertëve sugjeron përdorjen e udhëzuesit të ECTS me qëllim të zbatimit të duhur të ECTS. Poashtu është e rëndësishme të bëhet lidhja në mes të ECTS dhe rezultateve të arritura të kurseve. Rekomandimet a. Planprogramet do të duhej të përgatiten nga anëtarët e fakultetit dhe të përmbajnë qëllime dhe rezultate të arritura të duhura me referenca aktuale në të dy gjuhët, atë shqipe dhe angleze. b. Planprogramet do të duhej të kalojnë nëpër një kontroll cilësie me qëllim të shmangies së?do mospërputhjeje c. KMN-Globus do të duhej të përdorë udhëzuesin e ECTS në vlerësimin e ECTS kursit 12

13 Vlerësimi i performancës së studentëve Vlerësimi i studentëve bazohet në aktivitetin e studentëve gjatë ligjeratave, punën me instruksione, kuize, detyrat e shtëpisë, provimet tjera dhe ato finale. Është mirë kur vërehet se vlera e provimeve finale nuk është më e lartë se 50%, duke lejuar vlerësim të vazhdueshëm të studentëve. Aktivitetet e studentëve në ligjerata, puna me institucione dhe të tjera përbëjnë 30% të vlerësimeve të përgjithshme dhe ato nuk duket të jenë të bazuara në kritere objektive. Kjo duhet të zgjidhet duke aplikuar metoda më objektive të vlerësimit. KMN-Globus ka një politikë për bursa përmes së cilave jep pagesa të plota ose të pjesshme për student të sukseshëm në aspektin akademik si dhe për student, familjet e të cilëve janë me asistencë sociale ose martirë të U? K-së. Nga mostrat e zbrazëta të fletëve ose transkripteve të regjistrave akademik nuk ishte e mundur të shihej se si janë përllogaritur mesataret e semestrave (Mesatarja e notave) dhe mesatarja e grumbulluar (Mesatarja e grumbulluar e notave). Kurset janë dhënë në një listë, e cila e bën të pamundur të shihet se?farë kurse bëhen në cilin semestër. KMN-Globus nuk zbaton asnjë moderim të jashtëm apo të brendshëm përderisa studentët kanë të drejtë të ankohen për notat që i marrin. Bazuar në Rregullat e vlerësimit të studentëve studentët mund t i dorëzojnë Rektorit ankesat e tyre brenda 24 orëve dhe pritet që Rektori të zgjidh?ështjen brenda 7 ditëve. Ekipi i Ekspertëve kërkoi që numri i studentëve të jetë në grupe me qëllim që hyrja dhe dalja në programe si dhe ruajtja e përpjestimeve të kuptohet më mirë. KMN-Globus ka një numër të përgjithshëm të studentëve prej 1279 prej të cilëve 717 janë në Bachelor dhe 562 në programet Master. Është interesante të theksohet se si janë llogaritur totalet, p.sh. 717 është arritur duke shtuar numrin e studentëve në vitin 2009, 2010 dhe 2011, të cilat përkatësisht ishin 208, 263 dhe 246. Statistikat e ofruara duhet të rikonsiderohen dhe aktualisht Ekipit të Ekspertëve nuk i mundëson të bëjë ndonjë vlerësim. Aktualisht anëtarët e fakultetit nuk po përdorin vlerësim formues, por më shumë vlerësim përmbledhës. Vlerësimi formues, i cili nuk konsiderohet për notimin final përfshin një 13

14 mendim për studentin duke spjeguar pse, ku dhe si mori notë më të vogël se nota e përgjithshme. Në këtë mënyrë do të arrihej një mësim i thellë, i cili do të kontribonte në mësimdhënie dhe mësimnxënie efektive të studentëve. Rekomandimet a. Anëtarët e fakultetit do të duhej të përdorin kritere objektive në vlerësimin e performancës së studentëve b. Do të duhej të përdorej një format bashkëkohor transkripti, i cili do të ishte më i përshatshëm edhe për DS c. Statistikat për student do të duhej të regjistrohen në mënyrë të duhur që të mundësohet vlerësimi dhe politika e derivimit 5.2 Stafi i mësimdhënësve dhe procedurat e përzgjedhjes Duke pasur parasysh se në vitin e ardhshëm akademik numri i 4 programeve ekzistuese do të rritet në 8 (me kusht që programet e reja do të akreditohen) anëtarët aktual të fakultetit nuk do të jenë në gjendje të mbështesin programet e reja. Kërkohet të ketë anëtarë më të kualifikuar të fakultetit. Administratorët të bëjnë shpallje edhe në mediat lokale. Ekipi i Ekspertëve sugjeron administratën e KMN-Globus që gjatë pranimit të anëtarëve të ri të fakultetit dy kriteret kryesore të jenë kompetenca në gjuhën angleze dhe kërkimi shkencor (publikimi). Rekomandimet a. KMN-Globus do të duhej të pranonte anëtarë të ri të fakultetit, nëse akreditohen programet e tyre të reja b. Gjatë përzgjedhjes, kompetencat sa i përket gjuhës angleze si dhe kapacitetet kërkimore do të duhej të jenë kriteret kryesore 14

15 5.3 Kërkimet shkencore në institucion Sipas kërkesës së Ekipit të Ekspertëve KMN-Globus ka dorëzuar një dokument të politikave kërkimore. Dokumenti më tepër është i një lloji informativ sesa që paraqet politikat, të cilat inkurajojnë kërkimet shkencore në KMN-Globus. Ai jep informata rreth pesë shkrimeve, rreth konferencave të organizuara, librave të botuara dhe poashtu rreth revistës së synuar. Ai nuk përfshin asnjë politikë rreth asaj se si do të përkrahej kërkimi, se si do të financohej pjesëmarrja në konferenca jashtë vendit, dhe se si do të shpërbleheshin publikimet d.m.th reduktimi i punës ose përkrahja financiare etj. Nga anëtarët e fakultetit do të mund të ndahej një sasi e caktuar e pagesave të përgjithshme të shkollimit, të cilat do të ndihmonin në përkrahjen e kërkimeve. Promovimet e fakultetit bëhen në universitetet publike dhe anëtarët e fakultetit në kolegjet private, kur kanë të drejtë, duhet të aplikojnë në universitetet publike. Ekipi i Ekspertëve kërkoi të ketë në dispozicion një listë aktuale të publikimeve të anëtarëve të fakultetit mirëpo i ishin ofruar CV-të, të cilat vështirësuan vlerësimin e kapaciteteve të përgjithshme kërkimore të KMN-Globus. Shumica e promovimeve të profesorëve u realizua kur ata punonin në universitetet publike dhe ata nuk kanë publikime të viteve të fundit në revistat e shqyrtuara ndërkombëtarisht. Ekipi i Ekspertëve kërkoi të ketë përshkrimin e punës javore të anëtarëve të fakultetit, mirëpo dokumenti i ofruar nga KMN-Globus nuk ishte aq i dobishëm që të mund të vlerësohej puna javore e anëtarëve të fakultetit. Në takimin me anëtarët e fakultetit, Ekipi i Ekspertëve nuk mundi të kuptonte mesataren e punës javore të kërkuar të anëtarëve të fakultetit dhe nëse do të mund të bëhej ndonjë reduktim i punës për ndonjë punë administrative. Rekomandimet a. Dokumenti i politikave kërkimore do të duhej të rishikohej që të përkrahë kërmimin dhe publikimet b. Politika e fakultetit për përshkrim të punës do të duhej të përpilohej dhe të zbatohej 15

16 5.4 Ambientet dhe paisjet KMN-Globus është zhvendosur në ambientet e tij të reja, të ndërtuara rishtas, por kërkohen disa përmirësime të mëtejme, prej të cilave disa janë në proces. Objekti ka hapësirë por ka mungesë të klimave, projektorëve, ekraneve për projektim dhe të një ashensori. Objekti është pa qasje për persona me aftësi të kufizuara, vështirë të përdoret mësimdhënia e bazuar në teknologji të informimit. Sallat për ligjerata janë të mëdha por pa dalje emergjente dhe pa pajisje për shuarje të zjarrit. Biblioteka e KMN-Globus është goxha e vogël me një numër të pamjaftueshëm të librave. Nuk ka ndonjë organizim të qartë sa i përket qasjes në të dhënat elektronike të mediave (Science Direct, Athinë etj.). Rekomandimet a. Mangësitë e ndërtesës së re do të duhej të përmirësohen sa më shpejtë të jetë e mundur b. Burimet e bilbliotekës do të duhej të përmirësohen dhe mundësisht do të duhej të bëhej bashkëpunim me institucione tjera të arsimit të lartë me qëllim të bashkimit të kapaciteteve të tyre. 5.5 Planet e studimit (dokumentimi) Është mundësi që KMN-Globus ka një Kornizë Strategjike, Statut, aktet nënligjore për provimet dhe vlerësimet e studentëve, politikat për kërkime shkencore, përshkrimin e punës së fakultetit, bursat, manualin për studentë. Megjithatë të gjitha kanë hapësirë për përmirësim. Aktet tjera nënligjore për etikën, aktet nënligjore disiplinore, manuali i fakultetit etj. duhet të përpilohen dhe të zbatohen. Rekomandimet a. Dokumentet ekzistuese (aktet nënligjore) do të duhej të përmirësohen bazuar në standardet e universiteteve bashkëkohore b. Aktet nënligjore që mungojnë do të duhej të specifikohen, të përpilohen dhe të zbatohen 16

17 5.6 Financimi dhe Plani zhvillimor Përve? rritjes së numrit të programeve nga 4 në 8-të, KMN-Globus ka blerë edhe një ngastër të tokës në të cilën planifikon të ndërtojë konvikt për studentët e vet. Bugjeti i paraqitur në Plan të Biznesit për vitin duhet të rishikohet dhe do të mund të përgatitej nga një kontabilist i kualifikuar. Numri i studentëve në të tri vitet supozohej të jetë 1,125 dhe të ardhurat shtesë të KMN-Globus janë llogaritur në përputhje me rrethanat. Për më tepër, në?ështjen e shpenzimeve nuk është konsideruar asnjë zhvlerësim i kapitalit. Rekomandimet a. Parashikimet e studentëve do të duhej të jenë realiste b. Plani financiar do të duhej të rishikohej 5.7 Sigurimi i cilësisë KMN-Globus do të duhej të përgadisë një dokument, i cili paraqet politikat e sigurimit të cilësisë, të cilat do të duhej të?onin deri tek zhvillimi i kulturës së cilësisë në institucion. KMN-Globus ka një personel për sigurim të cilësisë dhe do të duhej të themelonte një Qendër për Siguri të Cilësisë me personel të kualifikuar, i cili do të mbante takime të strukturuara me agjenda dhe vendime të shkruara. Me qëllim të promovimit të rritjes së sigurisë së cilësisë KMN-Globus do të duhej të përkrahë të diplomuarit e vet në themelimin e një Shoqate të studentëve të diplomuar, përderisa KMN-Globus do të themelonte Këshillin e vet Konsultues dhe Këshillin e Punëdhënësit, të cilat do t i ndihmonin KMN-Globus në mënyra të ndryshme, e sidomos në përcaktimin e kurrikulave të programeve. Anëtarët e fakultetit do të duhej të përpilonin procedura për rishikim në vazhdimësi të programeve të veta duke pranuar edhe sugjerimet që vijnë nga studentët e vet të diplomuar, Këshilli Konsultues dhe Këshilli i Punëdhënësit. Aktualisht KMN-Globus është duke zbatuar disa pyetësorë për studentë, për fakultet me qëllim të vlerësimit se sa janë të kënaqur me institucionin. Rezultatet e nxjerra nga këto 17

18 sondazhe do të duhej të zhvilloheshin në politika, të cilat do të rrisinin cilësinë e mësimdhënies dhe mësimnxënies në institucion. Është e rëndësishme që KMN-Globus të bëjë sondazhe, të cilat do të vlerësonin rezultatet e arritura të kurseve në fund të?do semestri si dhe të rezultateve të arritura të programit në kohën e diplomimit. Sondazhet e tilla do të vlerësonin indirekt rezultatet e arritura, të cilat do të mund të plotësonin metodat direkte por që si të pavarura asnjëherë nuk do të mund të jenë të mjaftueshme. Performanca e stafit akademik do të duhej të vlerësohej në fund të?do viti akademik në bazë të efektivitetit të tyre në mësimdhënie, kërkim shkencor, dhe kontribim në punën e departamentit po edhe në shoqëri. Anëtarët e fakultetit, të cilët në vlerësim marrin nota më të ulëta në efektivitetin e mësimdhënies do të duhej të këshillohen që të vizito jnë Qendrën për zhvillim mësimor ku ai do të ketë mundësinë të përmirësojë mësimdhënien e tij/ saj. KMN-Globus ka një bazë të të dhënave ku ai mbledh informata të ndryshme. Informimi i tillë do të duhej të procesohej dhe do të duhej të përpilohen politikat me qëllim të rritjes së cilësisë së mësimdhënies dhe mësimnxënies në KMN-Globus. Rekomandimet e Ekipit të Ekspertëve do të duhej të përcilleshin nga Zyra për Siguri të Cilësisë bashkë me Zyrën e Rektorit dhe do të duhej të zbatohen nga departamentet përgjegjëse. Rekomandimet a. KMN-Globus do të duhej të themelonte një Qendër të Sigurisë së Cilësisë dhe të rekrutojë staf të kualifikuar, i cili do të punonte me Zyrën e Rektorit dhe me Departamentet b. Do të duhej të themelohej Shoqata e studentëve të diplomuar, Bordi konsultues dhe Këshilli i Punëdhënësit c. Sondazhet rreth vlerësimit se sa janë të kënaqur studentët, fakulteti, do të duhej të vlerësohen dhe politikat e nxjerra do të duhej të zbatohen d. Sondazhet e studentëve do të duhej të përfshijnë edhe vlerësimin e rezultateve të arritura të programeve dhe rezultateve të arritura të kurseve 18

19 e. Deklarata e misionit do të duhej të shkoj një hap para për të analizuar të dhënat e mbledhura dhe të nxjerrë politika 6. VLERËSIMI I KURRIKULAVE TË PROGRAMIT 6.1 Financa dhe Banka (Programet BA dhe MA) Financa dhe Banka (Programi BA) Ekspertët vendor dhe të huaj që për KMN-Globus kryejnë hulumtimin e tregut theksojnë nevojën për programe të reja, të cilat do të mund t i ofronte KMN-Globus. Duke u bazuar në raportin e hulumtimit të tregut KMN-Globus programin e vet për Financa Ndërkombëtare dhe Kontabilitet (BA) e ndau në dy programe të reja atë Financa dhe Banka dhe Kontabilitet dhe Auditim. Do të duhej të theksohej se mënyra e saktë e të shkruarit të emrit të programit të mëhershëm është Banka dhe Financa në vend të Financa dhe Banka. Programi përbëhet nga 180 ECTS, 23 kurse obligative (të detyrueshme), 6 zgjedhore dhe një Projekt Diplomimi (6 ECTS), ku pothuajse të gjitha kurset kanë nga 6 ECTS. Programi Banka dhe Financa, kursi bankar është më tepër program financiar, të cilit i mungon një numër kryesor i kurseve bankare. Një program i mirë Bankar dhe Financiar do të duhejt të ketë kurse si, menaxhmenti komercial bankar, bankat ndërkombëtare, të hollat dhe bankat, analiza e deklaratave financiare etj. Kurset e Mikro Ekonomisë dhe të Makro Ekonomisë janë në një nivel fillestar dhe një kurs mikro dhe makro i ndërmjemë do të mund të paraqitej në program me qëllim që t i ofrojë studentëve një bazë të shëndoshë që kërkohet në ekonomi. Disa kurse në program kanë kurse parakushtëzuese dhe kjo do të duhej të tregohej. Në program kurset zgjedhore nuk janë me studentin në qendër. Studentët më tepër janë të kufizuar në dy kurse për?do semestër, sesa të kenë mundësi përzgjedhjeje. Pasi të kesh zgjedhur një kurs zgjedhor në semestrin e parë, në semestrin e dytë nuk mund të 19

20 zgjedhësh kurs tjetër zgjedhor. Kjo filozofi e përzgjedhjes do të duhej të ndryshohej me qëllim që studentëve tu ofrohet një fleksibilitet më i madh. Faktikisht studentëve do të duhej tu ofrohej një mundësi më e gjërë përzgjedhjeje nga artet dhe shkencat humane, si dhe nga disiplinat fizike dhe të shkencave natyrore. Aspekti ndërkombëtar i programit do të duhej të përmirësohej duke shtuar kurse, të cilat përfshijnë ekonomitë e vendeve tjera, vlerat e tyre, kulturat dhe mjedisin igjor. Kursi i etikës, i cili ofrohet si kurs zgjedhor do të duhej të bëhej obligativ. Rekomandimet a. Më shumë kurse bankare do të duhej të shtohen në kurrikula b. Kurse të ndërmjetme Mikro dhe Makro Ekonomike do të duhej të shtohen në kurrikula c. Filozofia e kurseve zgjedhore do të duhej të ndryshohej me qëllim që studentëve tu ofrohet më shumë fleksibilitet d. Kursi i Etikës do të duhej të jetë obligativ e. Të gjitha rekomandimet relevante në Pjesën 5 Rekomandim i përgjithshëm për Programin Financa dhe Banka (BA) Akreditimi me rekomandime për një periudhë prej një viti Financa dhe Banka (Programi MA) Sikurse programi Bachelor, ashtu edhe programi Master për Financa Ndërkombëtare dhe Kontabilitet është ndarë në dy programe Master për Financa dhe Banka, dhe Kontabilitet dhe Auditim. Pranimi në programin Master, Banka dhe Financa, nga disiplinat tjera do të mund të ofrohej nëse studenti merr disa kurse shtesë (urëlidhëse) para se të fillojë me programin. Këto kurse shtesë të kërkuara nga KMN-Globus janë Kontabiliteti bazë dhe Menaxhimi i Resurseve Njerëzore. Ekipi i Ekspertëve sugjeron që në vend të Menaxhimit të Resurseve Njerëzore, do të mund të kërkohej poashtu një kurs i Mikro dhe Makro Ekonomisë si dhe 20

21 dy kurse tjera shtesë. Këto janë kurset e Menaxhmentit Komercial Bankar dhe të hollat dhe bankat. Nëse studenti mendon që ai/ajo ka njohuri të mjaftueshme në njërën nga kurset shtesë, ai/ajo do t i nënshtrohet provimit dhe nëse arrin rezultat të mirë, mund të lejohet të mos marrë pjesë në ato kurse të cilat ai/ajo kaloi me sukses. Kursi FB 503 Menaxhimi Ndërkombëtarë i Resurseve Njerëzore nuk është edhe aq relevant për programin Master të Bankave dhe Financave dhe për këtë do të mund të bëhej zgjedhor. Në vend të këtij kursi FB 505 Menaxhimi i Rreziqeve Financiare do të mund të ishte kurs obligativ. Rekomandimet a. Kurset shtesë do të mund të riorganizoheshin në bazë të sqarimeve të lartpërmendura b. Kursi obligativ FB 503 do të mund të bëhej zgjedhor përderisa kursi FB 505 do të mund të bëhej obligativ c. Filozofia e kurseve zgjedhore do të duhej të ndryshohej me qëllim që studentëve tu ofrohet më shumë fleksibilitet Rekomandimi i përgjithshëm për Programin Financa dhe Banka (MA) Akreditimi me rekomandim për një periudhë prej një viti Kontabilitet dhe Auditim (Programet BA dhe MA) Kontabilitet dhe Auditim (Programi BA) Komentet e bëra në pjesën paraprake për programin Financa dhe Banka (BA) sa i përket filozofisë së përzgjedhjes, kërkesave për kurse tjera në mikro dhe makro ekonomi, më tepër përzgjedhe të përgjithshme, vlejnë edhe për programin Kontabilitet dhe Auditim. Në mënyrë që të diplomuarit e programit, pas diplomimit, të jenë në gjendje të zbatojnë kontabilitetin në praktikë, kërkesat e udhëheqësisë do të duhej të specifikohen dhe të përfshihen në rezultatet e arritura të programit dhe kursit. 21

22 Në programin Kontabilitet dhe Auditim është vetëm një kurs, i cili ka të bëjë me auditimin dhe ai është MG 308 Auditimi i pavarur dhe i brendshëm. Aspekti i programit të auditimit do të duhej të përforcohej me kurse shtesë për auditimin, p.sh. auditimi i brendshëm, dhe auditimi i jashtëm do të mund të kishte dy kurse shtesë. Etika e biznesit është e rëndësishme në profesionet kontabilitet dhe auditim dhe për këtë kursi MG 206 Etika e biznesit, i cili është kurs zgjedhor do të mund të bëhej obligativ. MG 202 Sistemi Kompjuterizues në Kontabilitet do të mund të quhej Sistemi i Informimit në Kontabilitetit. Do të mund të ishte një gabim në të përkthyer. Poashtu MG 209 Kontabiliteti i Bankave dhe Sigurimeve do të mund të quhej Kontabiliteti i Institucioneve Financiare. MG 307 Analizat e Rishikimeve Financiare do të mund të quhej Analizat e Deklaratave Financiare. MG 309 Shkathtësitë në të Shkruarit Akademik do të mund të quhej Shkathtësitë Akademike në të Shkruar dhe Metodat Kërkimore. MG 210 Organizimi dhe Menaxhimi i Departamentit të Kontabilitetit do të mund të largohej nga programi, pasi që nuk ka rëndësi të mjaftueshme akademike që të përfshihet në program. Rekomandimet a. Të gjitha rekomandimet e bëra për programin Banka dhe Financa (BA), në pjesën paraprake (me përjashtim të pikës a) b. Më shumë kurse për auditim do të duhej të shtoheshin në program c. Emrat e kurseve dhe kurrikuli do të duhej të rishikoheshin sipas rekomandimeve të cekura më lartë d. Të gjitha rekomandimet relevante në pjesën 5. Rekomandimi i përgjithshëm për Programin Kontabilitet dhe Auditim (BA) Akreditimi me rekomandim për një periudhë prej një viti. 22

23 6.2.2 Kontabiliteti dhe Auditimi (Programi MA) Studentët e pranuar nga disiplinat tjera në programin Master Kontabilitet dhe Auditim kërkohet të marrin dy kurse shtesë, e të cilat janë Bazat e Kontabilitetit dhe Menaxhimi i Resurseve Njerëzore. Bazat e Kontabilitetit do të mund të zëvendësoheshin nga një kurs i nivelit më të lartë atë të Kontabilitetit Menaxherial dhe Financiar me qëllim të mbulimit të materialeve të transaksionit dhe të kontabilitetit, si dhe?ështjet që kërkohen nga menaxheri si? janë kontrolli i stoqeve, llogaritë e regjistrimit. Përve? këtyre dy kurseve shtesë një kurs i ndërmjetëm në ekonomi (i cili do të mbulonte të dyja temat e rëndësishme për programin, atë mikro dhe makro ekonomik) dhe një kurs financash, do të mund të shtohen si dy kurse tjera shtesë. Studentët do të mund tu nënshtroheshin provimeve dhe nëse tregojnë sukses atëherë do të mund të liroheshin nga njëri prej kurseve shtesë të mësipërm. Kursi shtesë në Menaxhimin e Resurseve Njerëzore është në një nivel të studimeve. Në këtë rast KA 503 Menaxhimi i Resurseve Njerëzore, i cili ofrohet ne programin Master do të mund të zëvendësohej nga një kurs më i specializuar i fushës së njejtë, si? janë Sistemi i Kompenzimit dhe Shpërblimit, Sistemi i Performancës Menaxheriale dhe Menaxhimi Strategjik i Resurseve Njerëzore. KA 506 Etika Profesionale do të mund të ishte më shumë kurs obligativ, sesa kurs zgjedhor. Do të duhej të ishte vazhdimësi e kursit të Etikës, i cili ligjërohet në programin Bachelor, sesa kurs përsëritës. Rekomandimet d. Kurset shtesë do të mund të riorganizoheshin bazuar në rekomandimet e dhëna më lartë e. Filozofia e kurseve zgjedhore do të duhej të ndryshohej me qëllim që studentëve tu ofrohet më shumë fleksibilitet f. Kursi i Etikës Profesionale do të duhej të bëhej obligativ 23

24 Rekomandimi i përgjithshëm për programin Kontabilitet dhe Auditim (MA) Akreditimi me rekomandim për një periudhë prej një viti. 6.3 Administrimi dhe Marketingu i Biznesit Ndërkombëtarë (Programet BA dhe MA) Emri i programit do të mund të ishte Administrimi i Biznesit Ndërkombëtarë dhe Marketingu ose Menaxhmenti i Përgjithshëm Ndërkombëtarë. Është përkthyer në mënyra të ndryshme. Rekomandimi? do program do të duhej të ketë një emër zyrtar në gjuhën angleze. E përgjithshme Programet (të dyja BA dhe MA) janë versione aktuale të programeve ekzistuese. Në bazë të informatave të marra nga udhëheqësit e departamenteve deri më tani 60% e studentëve të MA kanë përfunduar kursin e BA në Globus, ndërsa 40% vijnë nga institucionet tjera. Ndryshimi i programeve është bërë në sfondin e një rënieje të punësimit në kompanitë publike dhe të një rritjeje në ndërmarrjet private. Motivimi i studentëve kryesisht është i bazuar në pritjet e tyre për të gjetur një punë në ndonjë kompani ndërkombëtare që operon në Kosovë, e jo jashtë. Si ndryshime që u cekën, ishin rënia e kurseve të kontabilitetit në favor të sjelljes organizative dhe një orientim përgjithësisht i fortë drejt fokusit menaxherial. Nuk ishte në dispozicion asnjë deklaratë me shkrim rreth qëllimeve dhe arsyeve për ndryshimet. 24

25 Kurset ligjërohen në gjuhën shqipe, në MA disa nga ligjeratat mbahen në gjuhën angleze, në të dyja BA dhe MA përdoren libra në gjuhën angleze. Struktura Në të dyja në BA dhe MA struktura e gati?do lënde përcjell automatikisht të njejtën shumë: Në programin BA është orë të cilat rezultojnë me 6 ECTS Në programin MA është e njejta për kurset zgjedhore, si në Bachelor dhe për vitin e dytë, por orë të cilat rezultojnë me 8 ECTS për kurset obligative në vitin e parë. Ky rezulton në 3x290 = 870 orë për kurset obligative në vitin e parë, megjithatë tabela e jep numrin e orëve gabimisht si 720 orë! Rekomandimi Do të duhej të zhvillohej një strukturë më e larmishme, e cila reflekton në ndryshimet midis lëndëve që kanë të bëjnë me përzierjen e instruksioneve dhe të mësuarit individual, si dhe rëndësinë relative të?do lënde. Përmbajtja Struktura përmbajtësore e të dy programeve përcjell parimet e pak a shumë?do gjëje, nuk vërëhet një strukturë e qartë. Në dokumentet për programet BA dhe MA të ofruara pas vizitës së Ekipit të Ekspertëve janë paraqitur deklarata, pothuajse identike, të misionit në të cilat pretendohet një angazhim në Filozofinë e menaxhmentit të qëndrueshëm. Kjo, megjithatë, nuk reflektohet në kurrikula. Në dokumente, kapitulli Objektivat dhe rezultatet e prit ra është një përzierje e mundësive të parashikuara të punësimit dhe listave të shkathtësive dhe njohurive, të cilat do të fitohen. 25

26 Madje edhe planprogramet e zgjeruara që ju ofruan Ekipit të Ekspertëve pas vizitës nuk përmbajnë ndonjë informatë përtej njohurive të cilat do të fitohen gjatë kurseve. Me sa duket ka mungesë në të kuptuarit e asaj se?ka do të duhej të nënkuptonte termi rezultatet e arritura. Për programin MA është deklaruar një lidhje midis teorisë dhe praktikës, e cila sërish nuk është pasqyruar në kurrikulë. Rekomandimi Rezultatet e arritura do të duhej të përpilohen dhe të deklarohen qartë. Struktura e të dy kurrikulave do të duhej të përmirësohej. Gjuha Programi BA ofron gjuhën angleze si një nga dy lëndët zgjedhore për të gjithë semestrat. Kjo rezulton në dy drejtime në vend të një zgjidhjeje të vërtetë për?do semestër, për shumicën e studentëve. Studentët mund ta përfundojnë BA-në pa ndonjë mësim obligativ të gjuhës angleze. Kjo është e papranueshme. Rekomandimi Të përfshihet gjuha angleze në pjesën obligative së paku në dy vitet e para të BA-së. Të ofrojë dy zgjidhje të vërteta në lëndët zgjedhore. Programi MA nuk ofron fare instruksione në gjuhën angleze. Nëse të gjithë studentët janë në gjendje të flasin dhe kuptonjë gjuhën angleze në një nivel të mjaftueshëm (nuk është e qartë nëse është kualifikim obligativ për tu pranuar në program), mbetet ende e paqartë pse një Master i Menaxhmentit Ndërkombëtarë nuk ligjerohet në gjuhën angleze. Përdorimi i gjuhës shqipe bënë të pamundur pjesëmarrjen e studentëve ndërkombëtarë në program si student mysafir apo edhe si student të rregullt. 26

27 Rekomandimi Programi MA të ofrohet në gjuhën angleze. Planprogramet Komente në disa nga planprogramet e ofruara: ABMI 104 dhe 109 I quajtur Matematika për biznes I dhe II Këto kurse ofrojnë kalkulime të thjeshta dhe informata tatimore në shumicën e rasteve për banka. Niveli nuk është i lartë sa duhet për programin BA. ABMI 105 dhe 111 dhe 205 Gjuha angleze për biznes I, II, III Përmbajtje identike! ABMI 311 dhe 312 Nuk është ofruar asnjë planprogram FB 206 (Etika e Biznesit) dhe IBM 409 (Etika e Biznesit dhe Qeverisjes Korporative) në BA dhe MA kanë pothuajse përmbajtje identike. Nuk vërehet asnjë ndryshim në nivelin e instruksioneve, për studentët të cilët tashmë kanë studiuar në Globus. Planprogramet për IBM 504 dhe 507 mungojnë. IBM 506 Menaxhmenti i Shpërblimeve përmban vetëm diskutimet rreth shpërblimeve monetare Niveli është shumë i ulët për programin Master. Rekomandimi Përgatitje më e kujdesshme e planprogrameve, nevojitet koordinim më i mirë në mes të programeve. Kërkimi shkencor Posa?ërisht në programin MA mbetet e paqartë se si studentët janë të përfshirë në punën kërkimore dhe se si fakulteti ka përfshirë kërkimin shkencor në mësimdhënie. 27

28 Rekomandimi Theks më i posa?ëm për kërkimet shkencore në programin MA, forma të strukturuara të përfshierjes së studentëve si dhe përfshierja e punës kërkimore të fakultetit në mësimdhënie. Rekomandim i përgjithshëm për Administrimin dhe Marketingun e Biznesit Ndërkombëtarë Programet (BA dhe MA) Për programin BA, me rekomandim për 1 vit Për programin MA, me rekomandim për 1 vit 6.4 Menaxhmenti në informatikën e Biznesit (Programi BA) Ky program bachelor ofron një fushë të re në mundësitë e studimit të Kolegjit Globus. Ekipi vlerësues e konsideron atë si një rritje të arsyeshme të portfolios së studimeve. Biznesi Ndërkombëtarë nuk mund të ekzekutohet pa sistem të avancuar të informatikës. Në këtë kuptim programi korrespondon me deklaratën e misionit të Kolegjit. Zhvillimi i ekonomisë në Kosovë ka nevojë për specialist të kësaj fushe. Programi dhe niveli korrespondonjë me standardet ndërkombëtare. Viti i parë i studimeve është identik për të gjitha programet Bachelor që ofrohen në Kolegjin Globus. Kjo mund të pranohet nga pikëpamja se të gjithë studentët e programit Bachelor kanë nevojë për një bazë të përbashkët të njohurive. Kjo ligjeratë bazë e Informatikës në semestrin e parë do të duhej të bazohej në Windows 2010 (dhe jo 2008 > referuar në ECDL Patenta Kompjuterike Evropiane (European Computer Driving Licence 2008). Për semestrin e 2-të tabela e kurrikulit dhe planprogramit nuk përputhen. Edhe pse në planprogram është një përshkrim i detajuar për Të Shkruarit Akademik, kjo lëndë mungon në kurrikulë. (Ekipi i Ekspertëve rekomandon përfshierjen e të shkruarit Akademik dhe të Kërkimeve Shkencore bazë si lëndë obligative në kurrikula.) Viti i dytë (semestri i 3-të dhe 4-të) paraqet një proporcion të balancuar të informatikës së koncentruar dhe të lëndëve të përgjithshme ekonomike/ të biznesit. Kjo vlen edhe për 28